Научная статья на тему 'MУХАНДИСЛИК ТИЗИМЛАРИНИ ЗАМОНАВИЙ МАТЕРИАЛЛАР ВА УСКУНАЛАР БИЛАН ЁТҚИЗИШ ТЎҒРИСИДАГИ МУАММО ВА ЕЧИМЛАР'

MУХАНДИСЛИК ТИЗИМЛАРИНИ ЗАМОНАВИЙ МАТЕРИАЛЛАР ВА УСКУНАЛАР БИЛАН ЁТҚИЗИШ ТЎҒРИСИДАГИ МУАММО ВА ЕЧИМЛАР Текст научной статьи по специальности «Естественные и точные науки»

CC BY
27
9
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
гидромеханик жиҳозлар / қурилма / сув узатиш / қувур.

Аннотация научной статьи по естественным и точным наукам, автор научной работы — М. А. Сафарова, И.И.Толлибоев

Республикамизда аҳолини тоза ичимлик суви билан таъминлаш, аҳоли турмуш даражасини яхшилаш, соғлиқни сақлашда муҳим ўрин эгаллайди. Сув таъминотида сув ўтказар қувурларнинг сифати, унинг мустаҳкамлиги, сувнинг сифатига таъсир этмаслиги асосий фактор ҳисобланади.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Текст научной работы на тему «MУХАНДИСЛИК ТИЗИМЛАРИНИ ЗАМОНАВИЙ МАТЕРИАЛЛАР ВА УСКУНАЛАР БИЛАН ЁТҚИЗИШ ТЎҒРИСИДАГИ МУАММО ВА ЕЧИМЛАР»

JffiTALQINVA 1

\-/TADQIQOTLAR No4 2022

ilmiy-uslubiy JumaH

\I\ \ Л IIТТТ/ГГ' llli; I II illM ТТ АРТ/ГТТТ/Г i AЛ/ГПТТ ART/ГЙ M A I I PI IA TT TT A P R A

Я*

MУХАНДИСЛИК ТИЗИМЛАРИНИ ЗАМОНАВИИ МАТЕРИАЛЛАР ВА

УСКУНАЛАР БИЛАН ЁТЦИЗИШ ТУГРИСИДАГИ МУАММО ВА

ЕЧИМЛАР

i >

М. А. Сафарова

ассистент И.И.Толлибоев

\ "1 >

talaba Жиззах политехника институти https://doi.org/10.5281/zenodo.7249451

Ы >

Аннотатция: Республикамизда ахолини тоза ичимлик суви билан таъминлаш, ахоли турмуш даражасини яхшилаш, согликди саклашда мухим урин эгаллайди. Сув таъминотида сув утказар кувурларнинг сифати, унинг мустахкамлиги, сувнинг сифатига таъсир этмаслиги асосий фактор хисобланади.

Калит сузлар: гидромеханик жихозлар, курилма, сув узатиш, кувур.

*

ПРОБЛЕМЫ И ПУТИ РЕШЕНИЯ ПРОКЛАДКИ ИНЖЕНЕРНЫХ СИСТЕМ СОВРЕМЕННЫМИ МАТЕРИАЛАМИ И ОБОРУДОВАНИЕМ.

^ 1 >

М. А. Сафаров

ассистент

И.И.Толлибоев

Джизакский политехнический институт

>j> 4 n г у-

Аннотация: Важную роль в здоровье играет обеспечение населения чистой питьевой водой, повышение уровня жизни населения. Основным фактором водоснабжения является качество водопроводных труб, их долговечность, что не влияет на качество воды.

Ключевые слова: гидромеханическое оборудование, устройство, водопровод, трубопровод.

♦ ч 1 ж'

PROBLEMS AND WAYS OF SOLVING THE LAYING OF ENGINEERING

SYSTEMS WITH MODERN MATERIALS AND EQUIPMENT

M.A. Safarova

Ml

assistant

Т Т Tolliboev lllolllDoev

student of the Jizzakh Polytechnic Institute

206

u>,* ^ * •>

JffiTALQINVA 1

\-/TADQIQOTLAR No4 2022

ilmlyuHuOty iumali i»--r

Mllliy-UMUUlf juilion

Annotation: An important role in health is played by providing the population with clean drinking water, improving the standard of living of the population. The main factor in water supply is the quality of water pipes, their durability, which does not affect the quality of water.

Key words: hydromechanical equipment, device, plumbing, pipeline.

Knpnm: YMyMaH MaMnaKar 6yHHna cyB TatMHHOTH KyByp yTKa3Hm cncreMacH эcкнpгaн 6ynn6, aBapnanap Kyn 6ynHmnra ohh6 Kenagn. Ep коммyннкaцнaпaр,

сайёр токлар, электролитик аралашмалар билан купайиб кетганлиги учун пулат кувурларни коррозия жараёнини тезлаштиришга олиб келади, хароратни кутарилиши эса, узидан узи кимёвий шу жумладан занглаш жараёнларини тезлаштиради, бу эса кувурларни ишдан чикишига сабаб булади.

Табиийки бундан куйидаги хулоса келиб чикади. Муаммони ечиш учун ишдан чиккан кувурлар, асбоб-ускуналарни алмаштиришини "янги координат системасида" ахтариш керак. Яъни - зангламайдиган кувурларни куллаш, бу занглашга карши копламаларни тиклаш учун харакат килишга, диагностика ва бошка кимматбахо ишларни олиб боришга йул куймайди. Иктисодий самарадорлиги нуктаи назарда курилишда сув босими хосил киладиган ва канализация шишапластик кувурлари машхур булмокда. Улар зангга юкори чидамликка эга, ишончли ва чидамли (хизмат этиш даври 50 йилдан кам эмас),

# > >

узатилаётган суюк иссикликка чидамли (мухитни харорати 130°С). Кувурни ички сирти силлик булганлиги учун гидравлик каршилиги коэффициенти кичик ва материал деформацияланувчи булганлиги учун урилиш ва титраш кучига

бардошли.

Шишапластик кувурлар пулат кувурларга нисбатан, чидамлиги бир хил булганда, 4 баробар енгил, ички юзаси текис, тикилмайди, бу диаматри кичкина кувурларни куллашга имкон беради. Полимер узакланган кувурларга нисбатан ёнувчанлиги паст(кислород индекси 39), физик-механик таърифи юкори, узокка чидамлиги, ортикча юклашга чидамли харорат 130°С гача булган ишчи босим 1,5 мПа гача. Иссикликни утказмайдиган шишапластик кувурлардан кувур йули куришда узини харажатини коплаш иссиклик ва энергия сарфидан ташкари 1,5-2 йилни ташкил этади. Пулат кувури 8-12 йилдан кейин алмаштиришни талаб этганлиги учун, шишапластик кувурларни 50 йил ичида ишлатилган маблагни фойдаси, куйилган кувурга нисбатан беш марта кам.

Кувурнинг енгиллиги унинг узун холда ташкарида монтаж килиб, мах-сус хандакларга кичик кранлар ёрдамида тушириш иконини беради.

Бундай кувурларни бир-бирига улаш махсус тез котувчи суюк полипрофилин ёрдамида амалга оширилади.

Кувур ички кисми юпка шиша парда билан копланганлиги ундан утаётган

и>,* ^ «KQs

я*

>>

1 У>

ъ*

2

* > Я*

ы>

1ТС-

П:

•.¿ТА1_С>1Ы УА ТАООЮОТЬАЯ

Мт(у-и*1иЫу ]итаМ

№4 2022

>

сувга хеч кандай кимёвий таъсир этмайди.

Республикамизда хам шишапластик кувурлардан сув таъминотида куллаш юкори самара беради, чунки сув таъминоти тармокларида шишапластик кувурларга утиш тармокни хизмат муддатини 4 маротаба оширади ва кувурда ички тулиб колишни булмаслиги учун энергия сарфини 2-3 маротаба камайтиради. Бундай кувурларни хозирги кенг кулланмаслиги учун зарур булган полипрофилин хом-ашёсини камлиги. Шишапластик кувурлар ишлаб чикариш учун асосий хом ашё полипрофилин узимизда етарли.

Агар "Устюрт кимё-газ" мажмуаси ишга тушса йилига юз минг тонна полипрофилин ишлаб чикарилади. Бундай кувурлар хозирги кунда Швейцария - Германия хамкорлигида "HOBAS" фирмасида ишлаб чикарган ва Россияда куллаш амалга оширилмокда. Узбекистонда бундай кувурлардан фойдаланиш ва ишлаб чикариш мухим ахамиятга эга, чунки бизда якин келажакда 2015 йилдан бошлаб асосий хом-ашё полипрофилин ишлаб чикариш кузда тутилган.

Шахар сув таъминоти ва канализация тармокларини кудуклар чидамлигини ошириш учун ер ости тупрок сувларидан ва эриган тузлардан химоя кобикларини кулланиши кузда тутилди. Химоя кобиги цемент коришмаларидан ва битум суюклигидан иборат булиб, кудук чоклари цемент коришмаси билан тулдирилади ва силликланади.

Сув таъминоти ва канализацияда ишлатиладиган полиэтилен кувурларни бир-бирига монтаж килишда резбали муфталар ишлаб чикариш, улардан фойдаланиш ва сув таъминоти, канализация тизимларини ёткизишда эса полиэтилин кудукларни ишлаб чикариш ва улардан фойдаланиш керак.

Фланесли полиэтилен кувурларни хар хил улчамда ишлаб чикариш ва улардан фойдаланиш ва полиэтилин кувурлар ишлаб чикаришда кувур бикрлигини ошириш учун кувур девори таркибига айлана метал симлар кушиш диссертациянинг илмийлиги хисобланади.

Сув таъминоти ва канализация тармокларини ёткизишда полиэтилин кудуклар ишлаб чикариш ва улардан фойдаланиш.

Хулоса: Куп каватли турар-жой биноларида сув таъминоти ва канализация тизимлари буйича муаммолар ортиб боришини олдини олиш чораларини олиш максадида курилиш монтаж ишларида КМК га риоя килган холда курилишни ташкил этилиши таъминланди. Замонавий техника ва замонавий материаллардан фойдаланиб курилиш монтаж ишлари олиб борилди. Сув таъминоти тармоклари кувурларининг техник холатини тахлили шуни курсатадики, кувурлар уз вазифасини аъло даражада амалга оширмокда.

ш

лг )

Щ >

Ц'Й

Шщ

У

ЙЙ

>

Ы:>

*4> ¡ЙИ*

Ы >

ч >2*'

*4>

>1

ы>

*4>

т

)>

208

Ы >

Ы >

щ >

тт>

TALQIN VA TADQIQOTLAR

ilmiy-uslubiy jurnali

№4 2Q22

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.

Aдабиётлар:

1. Мирзиёев Ш.М. Танкидий тахлил, катъий тартиб интизом ва шахсий жавобгарлик-хар бир рахбар фаолиятининг кундалик коидаси 6улиши керак.2016 йил 55бет.

2. 2017-2021 йилларда Узбекистон Республикасининг ривожлантириш харакатлар стратегиясининг бешта устувор йyнaлиши тyFрисидa. Кисмлар-4.3-4.4 Тошкент, 2017 йил.

3.Узбекистон Республикасининг "Сув ва сувдан фойдаланиш тyFрисидa"ги Конуни, 1993.

4. Абдуллаев Т.А. «Очик сув манбаларидан сув олувчи иншоотларни лойихалаш» укув к^лланма. Тошкент 1997.

я*

ы>

} >5>

¡ >i>i Ы )>

i >4>

ы >

ой:

m ш>

! >1

Ы р

] Я> Ы >

i >j>

+Н >

л w> -

>>

» \ л

ы*

-^fV-iír f.--^SfV-^ï f.—

209

jW^ У

q ж**

!>3*:

Ш

j

№ > Ыщ

* I |>

ÍO>ji> >

i

>

u

q

Ы >

>

q>:>:

^й > *

q

q

>

q > >

q щъ q

*4>

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.