Научная статья на тему 'Камбағалликни камайтиришда иш ўринлари ташкил этишнинг аҳамияти'

Камбағалликни камайтиришда иш ўринлари ташкил этишнинг аҳамияти Текст научной статьи по специальности «Экономика и бизнес»

CC BY
16
10
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
камбағаллик / аёллар меҳнати / иш ўринлари / фаровонлик / меҳнат бозори / ижтимоий-ташкилий механизмлар. / poverty / women’s labour / jobs / welfare / labour market / socio-organizational mechanisms.

Аннотация научной статьи по экономике и бизнесу, автор научной работы — Бобаназарова Жамила Холмуродовна

Бугунги ислоҳотлар, ижтимоийиқтисодий муносабатларнинг ривожланиш тенденцияси меҳнат муносабатларининг ўзгариши, камбағаллик ва ишсизлик даражасини камайтириш, хусусан, мамлакатда демократик ислоҳотларни амалга оширишда қишлоқ жойларида аёллар меҳнатини ташкил этишда янгича ёндашувларни тақозо қилмоқда. Ҳудудларда, айниқса, қишлоқ жойларда аҳолининг аксарият қисми етарли даромад манбаига эга эмас. Мазкур мақолада республикамизда аёллар учун қишлоқ хўжалигининг нисбатан янги соҳаларида иш ўринлари ташкил этиш ва улардан унумли фойдаланишни такомиллаштиришга доир тавсиялар таклиф қилинган. Тадқиқот предмети аёллар иш билан бандлигини оширишнинг ижтимоий-иқтисодий механизмларини татбиқ этиш жараёни ҳисобланиб, унинг мақсади камбағалликни камайтиришда аёллар бандлигини ошириш самарали ижтимоий-иқтисодий механизмларининг методологик ва методик асосларини яратиш асосида ишсизликни камайтириш бўйича илмий асосланган хулоса ва тавсияномалар ишлаб чиқишдан иборат. Аёлларнинг меҳнат бозорида иштирок этишини чекловчи кучли ижтимоий стереотиплардан келиб чиққан ҳолда, иш билан бандлигини таъминлашни такомиллаштириш тадқиқотнинг долзарблигини оширади. Аёллар учун бўш иш ўринлари тўғрисидаги ахборотларнинг ўз вақтида етказилиши чора-тадбирларини белгилаш орқали рақамли иқтисодиётга ўтиш шароитида ахборот технологияларини жорий қилиш ва ривожлантириш бўйича таклифлар ишлаб чиқилган.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

The importance of job creation in reducing of poverty

Current reforms as well as trends in the development of socio-economic relations require changes in labour relations, reduction of poverty and unemployment, in particular, new approaches to ensure women’s employment in rural areas in the context of democratic reforms ongoing in the country. In the regions, especially in rural areas, most people do not have reliable sources of income. This article offers recommendations for improving the process of creation and effective use of jobs for women in relatively new areas of agriculture for the country. The subject of the research is a process of implementing socio-economic mechanisms for raising women’s employment, the purpose of which is to develop scientifically sound conclusions and recommendations for reducing unemployment based on the development of methodological foundations of effective socio-economic mechanisms for boosting women’s employment. Taking strong social stereotypes that restrict women’s involvement in the labour market into account, the rise in the employment rate is expected to add value to the relevance of the study.

Текст научной работы на тему «Камбағалликни камайтиришда иш ўринлари ташкил этишнинг аҳамияти»

d ) https://dx.doi.org/10.36522/2181-9637-2022-1-1 UDC: 330.33(01.5)

КАМБАРАЛЛИКНИ КАМАЙТИРИШДА ИШ УРИНЛАРИ ТАШКИЛ ЭТИШНИНГ

АХАМИЯТИ

Бобаназарова Жамила Холмуродовна,

Узбекистон Миллий университети Жиззах филиали профессори, иктисодиёт фанлари доктори, ORCID: 0000-0001-5480-6278, e-mail: Jbobanazarova@bk.ru

Аннотация. Бугунги исло^отлар, ижтимоий-иктисодий муносабатларнинг ривожланиш тенденцияси ме^нат муносабатларининг уз-гариши, камбагаллик ва ишсизлик даражасини камайтириш, хусусан, мамлакатда демократик исло^отларни амалга оширишда кишлок жойла-рида аёллар ме^натини ташкил этишда янги-ча ёндашувларни такозо килмокда. ^удудларда, айникса, кишлок жойларда а^олининг аксарият кисми етарли даромад манбаига эга эмас. Маз-кур маколада республикамизда аёллар учун кишлок хужалигининг нисбатан янги со^аларида иш уринлари ташкил этиш ва улардан унум-ли фойдаланишни такомиллаштиришга доир тавсиялар таклиф килинган. Тадкикот пред-мети аёллар иш билан бандлигини оширишнинг ижтимоий-иктисодий механизмларини татбик этиш жараёни уисобланиб, унинг максади кам-багалликни камайтиришда аёллар бандлигини ошириш самарали ижтимоий-иктисодий меха-низмларининг методологик ва методик асосла-рини яратиш асосида ишсизликни камайтириш буйича илмий асосланган хулоса ва тавсияно-малар ишлаб чикишдан иборат. Аёлларнинг ме^нат бозорида иштирок этишини чекловчи кучли ижтимоий стереотиплардан келиб чиккан %олда, иш билан бандлигини таъминлашни та-комиллаштириш тадкикотнинг долзарблигини оширади. Аёллар учун буш иш уринлари тугри-сидаги ахборотларнинг уз вактида етказилиши чора-тадбирларини белгилаш оркали ракамли иктисодиётга утиш шароитида ахборот тех-нологияларини жорий килиш ва ривожлантириш буйича таклифлар ишлаб чикилган.

Калит сузлар: камбагаллик, аёллар ме%на-ти, иш уринлари, фаровонлик, ме^нат бозори, ижтимоий-ташкилий механизмлар.

Кириш

Узбекистон Республикаси и;тисо-дий-ижтимоий ривожланишида камбагаллик даражаси ах,олининг турмуш тарзида ифодаланиб, ижтимоий масала сифатида деярли барча и;тисодий ти-зимларда намоён булади. Бугунги кунда камбагалликнинг салбий таъсирини па-сайтириб, ах,олининг иш билан бандлигини таъминлаш муаммоси жамият ижти-моий-и;тисодий ривожланишининг энг мух,им макрои;тисодий хусусиятларидан биридир. Камбагаллик мамлакат и;тисо-дий ривожланишига салбий таъсир кур-сатган х,олда, мех,нат бозорида тургун ра;обатсизлик х,олатини келтириб чи;а-ради, и;тисодий ва ижтимоий тизимлар-нинг узаро мувозанатини бузади, шунинг-дек, ах,оли харид ;обилиятининг пасай-иши эвазига бозор умумий талабини х,ам камайтиради.

Кишло; жойларда камбагалликни камайтириш, иш билан бандликни таъмин-лаш ва янги иш уринлари ташкил этиш-нинг стратегик ёндашувлари (йуналишла-ри) буйича амалий ва илмий тад;и;отлар ижтимоий йуналтирилган ра;амли бозор и;тисодиёти талаблари асосида етарлича олиб борилмаган. Ю;орида ;айд этилган долзарб муаммоларни ижтимоий йуналтирилган бозор и;тисодиёти тамойилла-ри асосида х,ал этиш буйича илмий-ама-лий асосланган таклиф ва тавсияномалар

ишлабчик;иштадк;ик;отнингмак;садих,исоб-ланади.

Кишло; жойлардаги хотин-;излар мехнат фаолияти туридан ;атъи назар, ах,оли фаровонлиги, турмуш даражаси-нинг ошишида ижтимоий-и;тисодий фаол иштирок этади. Тад;и;отнинг вазифа-лари ;уйидагилардан иборат: камбагал-ликка бархам беришда ;ишло; жойларда исти;омат ;илувчи мехнатга лаё;атли аёллар урнини, тобора усиб бораётган ахолининг ;ишло; хужалик махсулотла-ри билан таъминланишида аёллар мехна-тининг узига хос хусусиятларини тад;и; ;илиш, ;ишло; хужалиги сохаларида аёл-лар учун янги иш уринлари ташкил этили-ши ва уларда ишловчиларнинг прогнози ва шу асосда хулоса ва тавсиялар ишлаб чи;ишдир. Тад;и;от объекти сифатида эса Узбекистон мехнат бозорида ;ишло; худудларида иш билан банд булган аёллар олинган.

Ривожланаётган давлатларда ;иш-ло; жойларда яшовчи аёллар тахминан 43,3%ни ташкил этиб, уларнинг ах,оли ози;-ов;ат хавфсизлигини таъминлашдек мухим стратегик вазифани амалга оши-ришда хиссаси катта. Аксарият ;ишло; аёлларининг турмуш тарзи ;ишло; хужалиги ва табиий ресурсларга бевосита бог-ли; булиб, таъминланиш даражасига кура, турмуш фаровонлигини белгилаб беради. Дунё давлатларида ах,оли турмуш фаро-вонлиги ошиб бораётганига ;арамай, бир миллиарддан орти; киши хаёт учун ута но;улай булган, ози;-ов;ат та;чил шаро-итларда яшамо;да. Жуда куп давлатларда ;ишло; жойларда камбагаллик курсатки-чи шахарларга нисбатан анча ю;ори. Осиё ва Сахрои Кабирнинг жанубий ;исмида жойлашган давлатлардаги 2,5 млрд дан ор-ти; ахоли учун асосий манба хисобланган майда хужаликлар томонидан ;ишло; хужалиги махсулотларининг ;арийб 80,0%и ишлаб чи;арилади [1].

Дунё буйича камбагал ахолининг 76,5 %и ;ишло;ларда яшашини инобатга олиб, аёллар учун ;ишло; хужалиги ишлаб

ВАЖНОСТЬ СОЗДАНИЯ РАБОЧИХ МЕСТ В СОКРАЩЕНИИ БЕДНОСТИ

Бобаназарова Джамиля Холмуродовна,

доктор экономических наук, профессор Джизакского филиала Национального университета Узбекистана имени Мирзо Улугбека

Аннотация. Проведение демократических реформ в стране, сегодняшние тенденции развития социально-экономических отношений требуют изменений в трудовых отношениях, сокращения бедности и безработицы, в том числе новых подходов к организации труда женщин на селе. В регионах, особенно в сельской местности, большая часть населения не имеет адекватного источника дохода. В данной статье предлагаются рекомендации по совершенствованию создания и эффективного использования рабочих мест для женщин в относительно новых для страны сферах сельского хозяйства. Предметом исследования является процесс реализации социально-экономических механизмов повышения занятости женщин, целью - разработка научно обоснованных выводов и рекомендаций по снижению безработицы на основе создания методологических и методических основ эффективных социально-экономических механизмов повышения занятости женщин. Актуальность исследования обусловлена сильными социальными стереотипами, ограничивающими участие женщин на рынке труда и препятствующие повышению уровня занятости.

Ключевые слова: бедность, женский труд, рабочие места, благосостояние, рынок труда, социально-экономические механизмы.

THE IMPORTANCE OF JOB CREATION IN REDUCING OF POVERTY

Bobonazarova Jamilya Kholmurodovna,

Doctor of Economics, Professor of Djizak branch of National University of Uzbekistan

Abstract. Current reforms as well as trends in the development of socio-economic relations require changes in labor relations, reduction of poverty and unemployment, in particular, new approaches to ensure women's employment in rural areas in the context of democratic reforms ongoing in the country. In the regions, especially in rural areas, most people do not have reliable sources of income. This article offers recommendations for improving the process of creation and effective use of jobs for women in relatively new areas of agriculture for the country. The subject of the research is a process

of implementing socio-economic mechanisms for raising women's employment, the purpose of which is to develop scientifically sound conclusions and recommendations for reducing unemployment based on development of methodological foundations of effective socio-economic mechanisms for boosting the women's employment. Taking strong social stereotypes that restrict women's involvement in the labor market into account, the rise of the employment rate is expected to add value to the relevance of the study.

Keywords: poverty, women's labor, jobs, welfare, labor market, socio-organizational mechanisms.

чи;ариш сохаларида янги иш уринла-ри ташкил этиш ва улардан фойдаланиш имкониятларини кенгайтириш ор;али дунёда камбагаллик даражасини камай-тириш мумкин. Шунинг учун республика-мизда аёллар учун ;ишло; хужалигининг нисбатан янги сохаларида иш уринлари ташкил этиш ва улардан унумли фойдаланиш катта стратегик ижтимоий-и;тисо-дий ахамиятга эга.

Тад;и;от натижаларининг илмий ах,а-мияти ишлаб чи;илган методологик-услу-бий таклиф ва тавсиялар аёллар мехнати муносабатларининг ицтисодий-хукудий асослари, узига хослигини бахолаш, сама-рали иш жойлари яратишга оид илмий ап-паратни такомиллаштиришга хизмат ;и-лиши билан изохланади.

Адабиётлар шарщ

Камбагалликнинг салбий о;ибатла-рининг олдини олиш заруратидан келиб чи;иб, мамлакатимизда камбагал ахоли-нинг мавжудлиги Узбекистон Республи-каси Президентининг 2020 йил 24 январ-даги Олий Мажлисга Мурожаатномасида биринчи марта расман ;айд этилди. Му-рожаатномада "Камбагалликни камайти-риш ахолида тадбиркорлик рухини уй-готиш, инсоннинг ички куч-куввати ва салохиятини тули; руёбга чи;ариш, янги иш уринлари яратиш буйича комплекс ижтимоий ва и;тисодий сиёсатни амалга ошириш демакдир. Шунинг учун Жахон банки, Бирлашган Миллатлар Ташкилоти-нинг Тара;;иёт дастури ва бош;а хал;аро

ташкилотлар билан бирга Камбагалликни камайтириш дастурини ишлаб чи;ишни таклиф этаман. Бу борада хал;аро меъёр-лар асосида чукур урганишлар утказиб, камбагаллик тушунчаси, уни ани;лаш ме-зонлари ва бахолаш усулларини ;амраб олган янги методологияни яратиш лозим", деб таъкидланди [2].

Жахон банки томонидан урнатилган мезонга мувофи; киши камбагаллик чега-расидан пастда ;айд этилиши учун унинг даромади кунига 1,9 доллардан ошмаслиги керак. Айни курсаткичдан келиб чи;ади-ган тахлилларга кура, бугунги кунда сай-ёрамизнинг тахминан 700 миллион киши-си мутла; ;ашшо; хисобланади. COVID-19 нинг юзага келиши ва жахон буйлаб тар;а-лиши о;ибатида 2021 йил охирига бориб кушимча яна 150 миллион киши уша дара-жага тушиб ;олиши хавфи хам йу; эмас.

И;тисодчи олим Н. Жумаевнинг эъти-роф этишича, Узбекистон Республикаси учун ;ашшо;лик чизиги - кунига 3,2 доллардан кам пулга яшаш дегани. Мисол учун, беш кишидан иборат оиланинг ялпи даромади ойига 480 доллар ёки 4,6 миллион сумдан кам булса, бу оилани камбагал деб хисоблаш мумкин. Тад;и;отларга кура, бугунги кунда мамлакатимизда 46 турдаги махсулот ва бирламчи хизматлар киритилган истеъмол саватчаси 650 минг сум, хаёт кечиришнинг энг ;уйи даражаси 810 минг сум атрофида хисоблаб чи;илган

[3].

Шу уринда мазкур масалани урганган олимларнинг назарий-методологик ёнда-шувларини урганиш ма;садга мувофи;. Жумладан, Н.М. Римашевскаянинг эъти-роф этишича, «Аёллар иш билан бандлиги эркаклар бандлигидан икки асосий жихат-дан фар; ;илади [4, 321-б.]. Биринчидан, аёллар, одатда, эркакларга нисбатан кам даромад топади. Иккинчидан, куплаб жа-миятларда аёллар пуллик ишларда эркак-ларга ;араганда камро; мехнат ;илади, ле-кин купинча ха; туланмаган ишларда (ои-лавий) банд булади. Аёллар мехнатининг гендер хусусиятларига оид ижтимоий

тасаввурлар ва мехнат та;симотидаги узи-га хосликка худудий омиллар хам таъсир курсатади».

Олиб борилган тад;ик;отлар давоми-да Россия, Жанубий Корея, Малайзия, Индонезия сингари давлатларда аёллар иш билан бандлигининг замонавий мехнат муносабатлари таджик; килинди. Жанубий Кореяда "Иш билан бандликнинг масофа-вий мехнат тури (telework) виртуал муно-сабат булиб, иш берувчи ва ходим урта-сида ;ис;а муддатли ишга ёллашнинг са-марадорлигини ифодалайди, яъни кичик бизнес ва хусусий тадбиркорлик билан шугулланувчи хотин-;изларнинг 32,2% айнан мазкур хизмат тури билан шугулла-нади" [5].

Аёллар учун ;ишло; хужалигининг нисбатан янги сохаларида иш урин-лари ташкил этиш ва улардан унум-ли фойдаланишни такомиллаштириш масалалари ;атор и;тисодчи олимлар ва мутахассислар томонидан тад;и; этилган. Жумладан, профессор Ш.Р. Холмуминов-нинг фикрича "...аёллар орасида оилавий тадбиркорликни ривожлантириш учун я;ин исти;болда асосий и;тисодий, ижти-моий, ташкилий чора-тадбирларни амалга ошириш, ра;амли и;тисодиётнинг шакл-ланиши шароитида масофавий ва узини узи иш билан банд ;илиш турларини ривожлантириш негизида ;ишло; аёллари учун янги иш уринлари ташкил этишни и;тисодий ва ижтимоий куллаб-кувват-лаш хамда мазкур иш билан бандлик тур-ларининг ташкилий-хукукий асосларини такомиллаштириш ма;садга мувофик;" [6, 224-б.].

Хорижлик олимларнинг фикрича, "Аёл тадбиркорлиги и;тисодий ривожланиш-нинг тезлашиши ва камбагалликнинг ;ис;аришида катта ахамиятга эга" [7, 12-б.]

Глобал ма;садлар 2000 йилда кабул килинган ва ;ашшо;ликка ;арши кура-шиш масалаларини ечишни кузда тутган 15 йиллик дастур - Минг йиллик тара;;и-ёт ма;садлари (МТМ)нинг давоми хисоб-ланади. Кашшокликни бартараф этиш

буйича мамлакатда янги касблар яратиш, аёлларни уцитиш, иш хацини ошириш, оилавий тадбиркорликни ривожлантириш ва уларни микромолиялаш тизимини йул-га цуйиш, гендер тенгликни таъминлаш, давлат харажатлари шаффофлигини таъминлаш, кредит царзларини бекор цилиш, соглицни сацлаш учун тенг имкониятлар яратиш, тоза сув ва санитария муаммоси-ни хал цилиш, айницса, чацалоцларнинг озицланишига эътибор царатиш каби ва-зифалар белгилаб берилган [8, 42-б.]

Ёшларнинг барцарор бандлигини таъ-минлаш цашшоцликни камайтириш ва улар учун муносиб турмуш шароитини таъминлашнинг мухим шартидир. Бу ва-зифа республика хукумати олдида турган энг мухим вазифалардан бири хисоблана-ди [9, 1116-б.]

Материал ва методлар Тадцицот жараёнида услубий acoc сифатида молиявий ва ицтисодий тах-лилнинг бир цатор усулларидан, жумладан, макроицтисодий тахлил, циёсий тах-лил, гурухлаш, эксперимент, мантиций ва таццослаш тахлили, прогнозлаш усуллари, инновацион ва интеграцион ёндашувлар усулларидан фойдаланилди. Тадцицот объекти сифатида Узбекистон Республи-касида аёлларнинг иш билан бандлик ва ишсизлик холати тахлил цилинган.

Узбекистон Республикасининг "Ахоли бандлиги тугрисида"ги цонуни, 2017-2021 йилларда Узбекистон Республикасини ри-вожлантиришнинг бешта устувор йуна-лиши буйича Х,аракатлар стратегиясини «Ёшларни цуллаб-цувватлаш ва ахоли саломатлигини мустахкамлаш йили»да амалга оширишга оид давлат дастури, Узбекистон Республикаси Президенти-нинг 2021 йил 20 апрелдаги "Ёшларнинг тадбиркорлик фаолиятини цуллаб-цувват-лаш ва бандлигига кумаклашиш, уларни ижтимоий химоя цилиш хамда буш вацти-ни мазмунли ташкил этишга оид цушимча чора-тадбирлар тугрисида"ги фармони ва 2021 йил 28 апрелдаги "2021 йилда янги иш уринлари ташкил этиш ва ахоли банд-

лигига кумаклашиш буйича давлат дасту-ри тугрисида"ги царорлари, бошца бир ца-тор цонунчилик хужжатлар урганилди.

Тадкикот натижалари

Узбекистон Марказий Осиёда бирин-чилардан булиб аёллар хуцуцлари ва ман-фаатларини химоя цилишга царатилган цатор халцаро-хуцуций хужжатларга цу-шилган. Бирлашган Миллатлар Ташки-лотининг Аёлларга нисбатан камситиш-нинг барча шаклларига бархам бериш тугрисидаги Конвенцияси, Аёлларнинг сиёсий хуцуцлари тугрисидаги Конвенция, Оналикни мухофаза цилиш тугриси-даги Конвенция, Аёллар ахволи буйича туртинчи умумжахон конференциясида цабул цилинган Пекин Платформаси ва Харакат режаси шулар жумласидандир [10, 291-б.].

Узбекистонда аёлларнинг жамият-даги урни ва нуфузини ошириш, аёллар бандлигини таъминлаш, уларга муносиб мехнат шароити яратиш юзасидан кенг цамровли чора-тадбирлар амалга оширил-моцда. "Мамлакатимизда хотин-цизларни иш уринлари, уй-жой билан таъминлаш, уларга тиббий хизмат курсатиш сифатини яхшилаш масалаларига алохида эътибор берилмоцда. Бу борада аёлларни касб-хунарларга цайта уцитиш марказлари жо-рий этилгани, арзон уй-жойлар дастури амалга оширилаётгани мухим ахамиятга эгадир" [11].

Кишлоц хужалигида аёллар учун янги иш уринлари ташкил этиш учун кафолат-ли махаллий ва хорижий инвестициялар-ни жалб этиш мацсадида тарацций этган молиявий бозорлар, цулай ишбилармон-лик мухити, ишлаб чицарувчиларни цул-лаб-цувватлаш ва ишлаб чицариш-сотиш занжирларини ривожлантиришга цара-тилган ицтисодий чораларни куриш та-лаб этилади. Кишлоц хужалигида инвес-тицияларни бошцариш самарадорлиги-ни бахолашнинг мустацил мониторинги хамда бахолаш структураси, тизими ва ме-ханизмлари мавжуд эмас. Бу эса цишлоц хужалиги махсулотлари ишлаб чицарув-

чилари томонидан мацбул цишлоц хужа-лиги ва экологик амалиёт (GAEP), мацбул ишлаб чицариш амалиёти (GMP) ва бошца стандартларга риоя этилишини рагбат-лантириш учун шарт-шароитларни ри-вожлантиришга маълум маънода салбий таъсир курсатади. Бундан ташцари, илмий тадцицот, таълим ва ахборот-маслахат хиз-матлари курсатишни узаро боглайдиган цишлоц хужалигига оид билим ва ахборот-ларни тарцатиш буйича самарали тизим-нинг йуцлиги сохани илмий асосда ривож-лантиришдаги энг жиддий тусицлардан бири булиб цолмоцда.

Бу борадаги халцаро тажрибаларга му-рожаат цилиш мацсадга мувофиц. Демо-график тенденциялар ижтимоий, ицтисодий ва сиёсий муаммолар билан бир ца-торда Япония ишчи кучи иштирокини раг-батлантиради. Бу Япониянинг потенциал усиш суръатини ошириш учун зарурдир. Кекса фуцаролар ва аёлларнинг мехнат иштирокини рагбатлантириш хозирги ху-кумат сиёсатининг мухим устуни саналади [12, 77-б.].

Хозирда илмий тадцицотлар учун дав-лат инвестициялари даражаси цишлоц хужалиги умумий бюджетининг 0,2 фоизи-ни ташкил этади. Илм-фан ва ишлаб чица-риш уртасидаги узаро алоцаларнинг са-марали механизмлари мавжуд эмаслиги цишлоц хужалигида аёллар учун янги иш уринлари ташкил этиш учун кафолатли махаллий ва хорижий инвестициялар-ни жорий цилишнинг амалий-услубий тадцицотларига сезиларли даражада таъ-сир курсатади.

К^ишлоц хужалигининг асосий талаби махсулот ишлаб чицаришдаги амалларни бажаришда ахборотларни шакллантириш ва тизимлаштиришдан иборатдир. Булар техникавий ва дастурий воситалар, ахбо-рот тизимлари ва технологияларига бул-ган талабни шакллантиради. Шу нуцтаи назардан цишлоц хужалиги сохаларида аёллар учун буш иш уринлари буйича ахбо-ротларнинг уз вацтида етказилиши чора-тадбирларини белгилаш рацамли ицтисо-

диётга утиш шароитида ахборот техноло-гияларини жорий ;илиш ва ривожланти-риш мухим масалалардан хисобланади.

Тадкикот натижалари та^лили

Кишло; хужалигида аёллар учун янги иш уринлари ташкил этиш буйича ижо-бий чора-тадбирлар амалга оширилаёт-ганига ;арамасдан, бу борада хали жид-дий муаммолар мавжуд. Аграр соха уз хусусиятлари - ;ишло; хужалиги ишлаб чи;аришининг мавсумийлиги, серсоха-лиги, табиий омилларнинг таъсири, ;ул мехнати салмогининг ю;орилиги ва хо-казолар билан аёллар ишчи кучларидан фойдаланишга жиддий таъсир курсата-ди. Айни пайтда тармо;да мехнат унум-дорлиги пастлиги, капиталнинг табиий тузилмаси о;илона эмаслиги учун ;иш-ло; хужалиги аёллар ишчи кучининг йи-рик истеъмолчиси хисобланади. Кишло; аёллари уртасида иш билан банд булма-ганлар даражаси шахардагига нисбатан ю;ори булишига ;арамай, ;ишло; хужа-лик ишлари авжига чи;;ан ва;тда ишчи кучи та;чиллиги, айни;са, сезилади. Бу эса, уз навбатида, ;ишло; аёллари ишчи кучини ;ишло; хужалиги ишларига жалб ;илишни моддий ва маънавий рагбат-лантирувчи и;тисодий ва ижтимоий ме-ханизмларни жорий этиш зарурлигини билдиради.

Хукумат даражасида ;ишло; жойлар-да яшовчи хотин-;изларнинг имконият-ларини кенгайтириш, интернет хизмат-лари, ахборот технологиялари инфра-тузилмасидан фойдаланиш, аёлларнинг ра;амли саводхонлигини ошириш, ра;ам-ли куникмаларини ривожлантиришга ку-маклашиш ва уларнинг мехнат бозорига куникмаларини йу;отмасдан (инвести-циялар, тренинглар ташкил этиш) интег-рациялашишга ёрдам беришга доир ;а-тор тадбирлар зарур [13, 194-б.]. Шу урин-да аёллар бандлигини оширишда махал-лаларда масофавий иш жойларга булган талаб ва таклифни тартибга солишнинг "махаллабай" тизими методикасини ;ул-лаш ма;садга мувофи;.

Тад;и;от натижаларидан келиб чи;иб, аёллар бандлигини оширишнинг ижти-моий-и;тисодий механизмлари методо-логиясини таклиф ;иламиз. Ушбу методология аёллар мехнати таклифлари, ишчи кучи талаб ва таклифини прогнозлаш учун тад;и; ;илинади [14, 115-б.].

Бизнинг фикримизча, аёлларнинг касбий фаолиятини оилавий юмушлар билан бирга ;ушиб олиб боришлари учун шароитлар яратиш ма;садида уларнинг иш билан бандлигини оширишнинг ижти-моий-и;тисодий механизмлари ва тузили-шининг методологик асосларини ишлаб чи;иш хамда амалиётда куллаш яхши самара беради.

Кишло; и;тисодиётидаги таркибий уз-гаришларнинг асосий белгиларидан бири янги иш жойлари ташкил этиш булиб, иш-сизлик даражасини камайтириш, бирин-чи навбатда, иш кучи таклифидан келиб чи;;ан холда, ;ишло; хужалигининг янги сохаларида иш уринлари яратишга бог-ли;дир.

Янги иш уринлари ташкил этиш-нинг узига хос тизими яратилган булиб, улар инвестиция дастурлари, махаллий-лаштириш, ишлаб чи;аришни модерни-зациялаш ва технологик ;айта жихозлаш тармо; дастурлари, тадбиркорликни ривожлантириш хисобига яратилмо;да. Бизнингча, ;ишло; хужалигида аёллар учун янги иш жойлари ташкил этишда худудий жихатлар ва йуналишларни инобатга олиш лозим. Шу уринда ;иш-ло; хужалигида аёлларнинг иш билан бандлигини и;тисодий тартибга солиш механизмига богли; холда таснифлашни ма;садга мувофи; деб хисоблаймиз. Бун-дан келиб чи;;ан холда, эътироф этиш керакки, аёлларни, айни;са, ;ишло; ху-жалигига биринчи бор кириб келаётган ;изларни мутахассислиги буйича ишга жойлаштиришда ани; тартибларни бел-гилаш ор;али уларнинг уз иш уринлари-даги ;унимлилигини таъминлаш хамда бу борада иш берувчилар, нодавлат но-тижорат ташкилотлари масъуллигини

ошириш, мехнатни ташкил цилиш ва бош-царишнинг айнан аёллар манфаатига царатилган механизмларини такомил-лаштириш мацсадга мувофицдир. Бу эса аграр сектордаги аёлларни манзилли цуллаб-цувватлаш, улар орасида ишсиз ва ижтимоий-ицтисодий фаол булмаган-лар билан якка тартибда иш олиб бориш, иш билан бандликка кумаклашиш хамда тадбиркорликни ривожлантириш имко-нини беради.

Олимларнинг фикрича, иш билан банд-лик ишловчининг маълум иш жойида му-айян мехнат кооперациясига цушилиши билан боглиц ишлаб чицариш муносабат-ларининг томонларидан бирини акс этти-рувчи категориядир. Иш билан бандлик мехнатга лаёцатли ахолининг иш жойла-ри билан таъминланганлигини курсатади [15, 68-б.].

Бундан ташцари, ишлаб чицариш соха-сини модернизациялаш жараёни энди аёл ишчи кучларининг сифати ва рацобатбар-дошлигига янги талаблар цуймоцда. Ай-ницса, цишлоц аёлларининг ута харакат-чан, кенг цамровли мутахассисликка эга булиши талаб этилади ва шулардан келиб чиццан холда, хали ишлатилмаган имко-ниятларини худудий жихатдан тахлил цилиш ва бахолаш усулларини такомил-лаштириш, айницса, эътиборни цишлоц аёллари учун ноцишлоц хужалиги тар-моцларида хам иш уринларини купайти-риш истицболларини бахолашга царатиш лозим. Кишлоц худудларида ноцишлоц хужалиги янги иш уринлари сонининг ис-тицболдаги курсаткичларига эътибори-мизни царатсак, деярли барча тармоцлар-да усиш тенденцияси кузатилмоцда (1-жадв.).

1-жадвал буйича тахлилга кура, рес-публикамиз ноцишлоц хужалиги тар-моцларида аёллар учун жами янги иш уринларининг ташкил этилиши 2020-2025 йилларда 27866 тага ошади. Бу курсаткич цайта ишлаш саноатида -9142 тага, цурилиш ва цурилиш ма-териаллари тайёрлаш саноатида -

3798 тага, савдо ва умумий овцатланиш-да - 6820 тага, маиший хизмат курсатишда - 1142 тага, соглицни сацлашда - 1722 тага ортади. Янги иш уринлари ортиши нати-жасида ноцишлоц хужалиги тармоцла-ри буйича иш билан бандлар 2020 йилда 102,0%, 2021 йилда 108,1%, 2025 йилга бо-риб эса 133,9% гача ошиб бориши прогноз цилинди.

Кишлоц жойларда шахсий томорца ху-жалигида куп ва ёш болали аёллар учун янги иш уринлари ташкил этилиши оила эхтиёжларини цондиришида мухим да-ромад манбаига айланишига эришиш ло-зим.

Республикадаги ижтимоий-ицтисо-дий ривожланиш хусусиятларидан ке-либ чициб, аёллар иш билан бандлиги муаммосини хал цилишга кумаклашиш ва мехнат бозорини назорат цилиш буйича алохида чора-тадбирлар ишлаб чициш ва амалга ошириш мацсадга мувофицдир. "Аёлларга уз бизнесини ташкил этиш, бизнес гояларини тайёрлашда ёр-дам бериш, узоц вацт давомида фарзанд тарбияси билан банд булган, огир ицти-содий ахволга тушиб цолган аёлларни талаб катта булган касбга тайёрлаш ва ишга жойлашиш учун уларга кумакла-шиш мацсадида Хотин-цизлар тадбиркор-лик марказлари ташкил этилмоцда" [16].

Аёллар ва эркаклар иш билан бандли-гидаги узига хос хусусиятлар, фарцла-нишлар ижтимоий ва ицтисодий маз-мундаги курсаткичларга булинади. Аммо бу ерда бир вацтнинг узида хам ижти-моий, хам ицтисодий мазмунга эга кур-саткичлар хам мавжуд булиб, аёл ишчи талаб ва таклиф, ишчи кучи циймати ва бахоси, иш хаци, мехнат бозоридаги рацобат муносабатларини ифодалайди. Ижтимоий ахамиятга эга булган курсат-кичлар эса ишсизлик нафацалари, аёл ишчи ва ходимларни тайёрлаш ва цайта тайёрлаш, кадрлар цунимсизлиги дара-жаси, аёл ишчи кучи миграцияси жара-ёнлари билан боглиц курсаткичлардир [17, 860-б.].

ИКТИСОДИЕТ ФАНЛАРИ ЭКОНОМИЧЕСКИЕ НАУКИ ECONOMIC SCIENCES

n

ч

се *

Я

а

се ч

X Я

а

в

s

s и X к

т

S

а

се ч ч

се

bf о

4 Э

5

)£ се

се ч

о

s а а с

а

се

2 я

S т

Л м

се н

S U S

ч се

х X о Ч

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.

3 s

)£ о X се

s

и се a s

4

^

с

и

сц

X о

н и

5

Si

\о m

о

Ч

э

s

се

а

се £

се м

2025 йилда 2020 йилга нисбатан +, - + 27866 + 30475 +9142 +9675 +3798 +4235 оо + + 130 + 1071 + 1143 +6820 +7442 +397 +460 + 1141 + 1204 + 1637 + 1722 +371 +457 +2608 +2900 +691 +976 + 109 + 131

Прогноз даври 2025 й. 116867 127808 38340 40577 15930 17761 9 со 3 5 5 4491 4792 28603 31210 1665 1929 4784 5049 6867 7220 1556 1915 10936 12164 2900 4094 5 ю 4 0 ю 5

2024 й. 111302 121722 36515 38645 15172 16915 3 Ol 3 9 ю 4277 4564 27241 29724 1586 1837 4556 4809 6540 6877 1482 1824 10415 11585 2762 3899 4 со 4 4 Ol 5

2023 й. 106002 115926 34776 36805 14449 16110 7 О 3 4 СП 4 4073 4347 25944 28308 1510 1749 4339 4580 6228 6549 1412 1737 9919 11033 2630 3714 3 9 СП 4

2022 й. 100002 19364 32807 34721 13631 15198 0 СП 2 6 со 4 3843 4101 24476 26706 1425 1650 4094 4321 5876 6178 1332 1639 9358 10409 2481 3504 0 СП 3 4

2021 й. 92341 103174 30950 32756 12860 14338 4 2 0 4 3625 3869 23090 25194 1344 1557 3862 4076 5543 5829 1256 1546 8828 9819 2341 3305 8 со 3 4 4

2020 й. 89001 97334 29199 30902 12132 13526 8 ю 2 5 ■■¡г 3420 3650 21783 23768 1268 1469 3643 3845 5230 5499 1185 1459 8328 9264 2208 3118 7 3 9

* s ~ s Ю S о> о ц ■TOS 0ий 87256 95425 28626 30296 11894 13261 3 ю 2 7 о 4 3353 3578 21356 23302 1243 1440 3572 3770 5127 5391 1162 1430 8165 9082 2165 3057 0 3

Курсаткичлар ва уларнинг улчов бирликлари янги иш уринлари, дона ишловчилар, киши янги иш уринлари сони, дона ишловчилар, киши янги иш уринлари сони, дона ишловчилар, киши янги иш уринлари сони, дона ишловчилар, киши янги иш уринлари сони, дона ишловчилар, киши янги иш уринлари сони, дона ишловчилар, киши янги иш уринлари сони, дона ишловчилар, киши янги иш уринлари сони, дона ишловчилар, киши янги иш уринлари сони, дона ишловчилар, киши янги иш уринлари сони, дона ишловчилар, киши янги иш уринлари сони, дона ишловчилар, киши янги иш уринлари сони, дона ишловчилар, киши янги иш уринлари сони, дона ишловчилар, киши

и р а & о s р а S I S 1 у X äff о л Э и ¡с о X s р а & о S р: ан ь го д а 1 1 го Г уш X _ и S sc ГО § * 1 ? х ю Кайта ишлаш саноати Курилиш ва ^урилиш материаллари тайёрлаш саноати Энергетика Транспорт ва ало^а ш и н а лт а в О й и м у м у а в о д в а О Уй-жой коммунал хужалиги Маиший хизмат курсатиш ш а & а с и н и Ei о о Спорт ва ижтимоий таъминот Маориф ва маданият Молия, кредитлаш ва сугурта р а & о м р а т а ш о LQ

Ol - -г 0| СО ю <9 Г-- оо СП 1.10 1.11 1.12

ч

К

к

ХГ

•е-

s

ч

4

я ^

5 ч

Олимларнинг фикрича, "Аёлларнинг мехнат фаолияти эркакларникига нисба-тан цисцароц давом этганлиги купроц аёлларнинг фарзанд тарбиялаш ва уй ху-жалигидаги тарихий роли билан боглиц. Мехнат бозоридаги катта узгаришларга царамасдан, бундай анъанавий роль куп-лаб аёлларнинг фарзанд тарбияси учун бир неча йил давомида мехнат бозорида уз мехнатини таклиф цилмаслигига сабаб булади. Шунинг учун хам, одатда, аёл иш-чиларнинг мехнат фаолияти эркак ишчи-ларнинг мехнат фаолияти каби узлуксиз давом этмайди. Шунга царамасдан, ин-сон капитали назарияси тахлили, аёллар-нинг, айницса, турмуш цурган аёлларнинг мехнат бозорида фаолроц иштирок этиши мактаб ва бошца таълим даргохларида аёлларнинг купроц инвестиция цилишла-рига олиб келмоцда" [18, 12-б.]

Шу уринда хар бир оиланинг тадбир-корлик билан шугулланиши ва барца-рор даромад манбаига эга булиши учун шарт-шароитлар яратиш мацсадида мам-лакатимизнинг хар бир туман ва шахрида, энг аввало, олис ва табиий-ицлим шаро-ити огир худудларда ахолининг моддий шароитларини тубдан яхшилаш, турмуш тарзи сифати ва даражасида сезиларли ижобий узгаришлар амалга оширилишини таъминлашга царатилган «Хар бир оила -тадбиркор» дастури амалга оширилади. Мазкур дастурда тадбиркорлик ташаб-бусларини хар томонлама цуллаб-цувват-лаш, уларга имтиёзли кредитлар ажра-тиш хамда тадбиркорлик фаолиятини ташкил этиш ва амалга оширишнинг хар бир босцичида мутасадди идоралар томо-нидан тизимли амалий ёрдам курсатили-шини таъминлаш, жойларда оилавий тад-биркорликка курсатиладиган хизматлар куламини тубдан кенгайтириш ва бошца бир цатор аниц чора-тадбирларни амалга ошириш белгиланган.

Бундан ташцари, Узбекистон Республи-каси Президентининг "Узбекистон Респуб-ликаси цишлоц хужалигини ривожланти-ришнинг 2020-2030 йилларга мулжаллан-

ган стратегиясини тасдицлаш тугрисида"-ги ПФ-5853-сон фармонига асосан, мазкур стратегиянинг асосий мацсади - цишлоц хужалиги ва озиц-овцат тармоги рацобат-бардошлигини оширишга царатилган ис-лохотларни янада чуцурлаштиришда дав-лат сиёсатини тубдан такомиллаштириш-га йуналтирилган булиб, цуйидаги устувор йуналишларни цамраб олади: ахолининг озиц-овцат хавфсизлигини таъминлаш, цулай агробизнес мухити ва цушилган циймат занжирини яратиш, инвестиция-вий жозибадорликка эришиш, цишлоц ахо-лиси иш билан бандлигини таъминлаш, кадрлар салохиятини ошириш.

Алохида таъкидлаш жоизки, оилавий тадбиркорликнинг ахамияти ицтисодий фаолиятни рагбатлантириш орцали бел-гиланиши зарур. Бунинг учун эса цишлоц ицтисодиёти бозор инфратузилмасини ривожлантириш, самарали агромарке-тинг ва агрологистика тузилмаларини шакллантириш, экспортни рагбатлан-тирувчи чора-тадбирлар ишлаб чициш ва татбиц этиш, айницса, арзон ва замо-навий агротехника воситалари ва цайта ишлаш технологиялари цулланилишига кенг устуворлик бериш зарур. Шулар орца-ли цишлоц хужалигида кичик бизнес ва оилавий тадбиркорликни ривожланти-риш негизида куплаб янги уринлари таш-кил этишга эришилади.

Хулосалар

Бизнинг фикримизча, яцин истицбол-да аёллар учун янги иш уринлари ташкил этишнинг прогноз курсаткичларига эри-шиш учун цуйидаги асосий ицтисодий, ижтимоий ва ташкилий чора-тадбирларни амалга ошириш мацсадга мувофицдир:

- цишлоц хужалиги сохаларида аёллар учун янги иш уринлари ташкил этишни купайтириш учун кафолатланган инвести-цион маблаглар асосий цисмининг йунал-тирилиши асосида худудий дастурлар ишлаб чициш ва улар ижросини таъмин-лаш;

- аёллар учун аграр секторнинг нисба-тан янги пахта-туцимачилик, балицчилик,

ипакчилик, чорвачилик, мева-сабзавотчи-лик, агротуризм ва доривор усимликлар кластерлари каби сердаромад ва кафолат-ланган зарурий мехнат цилиш шароитла-рига эга янги иш уринлари ташкил этиш мицдорини ошириш учун иш берувчилар-га имтиёзли солиц ва кредит ставкалари-ни тацдим этиш;

- катта туристик салохият ва тарихий объектларга эга цишлоц худудларида ту-ристларни цишлоц хужалик махсулотлари, миллий хунармандчилик товарлари билан таништириш ва экологик тоза озиц-овцат-ларни тановул цилиши хамда сифатли дам олишини таъминлаш мацсадида шакллан-тирилган агротуризм кластери объект-ларида янги иш уринларини аёллар учун нисбатан купроц ташкил этиш ва улар-нинг иш берувчилар томонидан имтиёзли малака ошириши ва цайта тайёрланишини амалга ошириш;

- цишлоц хужалигининг нисбатан янги сохаларида аёллар иш уринлари самарали фаолият курсатиши учун унумли махал-лий ва хорижий экинлар навлари, зотдор чорвачилик ва балицчилик турлари билан таъминланган холда, давлат ва махаллий

хокимиятлар томонидан ишлаб чицариш ва хизмат курсатиш воситалари хамда молиявий маблаглар билан таъминловчи ташкилотлар фаолиятини тизимли назо-рат цилиш ва тартибга солиш;

- куп сохали цишлоц хужалиги коопера-циялари ва фермер хужаликларида аёллар учун янги иш уринлари ташкил этиш миц-дорини ошириш учун цишлоц хужалигига яроцли ер майдонлари ажратишнинг шаф-фоф тизимини яратиш, ердан фойдаланув-чилар хуцуцларини кафолатлайдиган ме-ханизмларни амалиётга татбиц этиш;

- цишлоц хужалигининг шахсий то-морца, дехцон, фермер ва бошца сохала-рида аёллар учун янги иш уринлари таш-кил этишни купайтиришни молия-кредит, агрокимё, агросервис, агрологистика ва бошца хизматлар фаолиятларини сифатли ташкил этиш асосида ташкилий-ицтисо-дий цуллаб-цувватлаш;

- аграр сохадаги янги ва мавжуд иш уринларида аёллар учун мехнат цилиш объектлари ва дам олиш шароитларини белгиланган меъёрлар асосида ташкил цилиш хамда мехнат, техника ва табиий-эко-логик хавфсизликларни таъминлаш.

REFERENCES

1. BMT ma'lumotlari [United Nations data] 2020. Available at: https:// www.un.opg/.

2. O'zbekiston Respublikasi Prezidentining Oliy Majlisga Murojaatnomasi [Address of the President of the Republic of Uzbekistan to the Oliy Majlis]. 2020, January 24.

3. Jumayev N. Koronavirus ortidagi iqtisodiy muammolar, kambag'allik, oshayotgan tashqi qarz va EOII [The economic problems behind the coronavirus, poverty, increasing external debt, and EOII]. 2020, April 16. Available at: https://kun.uz/.

4. Rimashevskay N.M. Gendernay streotipi v menyashimsa obshestvi opit kompeksnogo sotsialnogo issledovaniya [Gender stereotypes in a changing society experience of complex social research]. Moscow, 2009.

5. Xalqaro mehnat tashkilotining rasmiy sayti [The official website of the International Labor Organization]. 2020. Available at: http: // www.ilo.org/.

6. Xolmo'minov Sh.R., Xomitov K.Z., Arabov N.U., Bobonazarova J.X. Abduramonov X.X., Saidov N.R. Qishloq aholisini ish bilan ta'minlashning strategik yo'nalishlari [Strategic directions of employment of the rural population]. Tashkent, 2020, 224 p.

7. Bruin A.D., Brush C.G., Welter F. Advancing a framework for coherent research on women's entrepreneurship. Entrepreneurship Theory Pract., 2007, no. 31 (3), pp. 323-339. DOI: 10.1111/j.1540-6520.2007.00176.x/.

ИКТИСОДИЕТ ФАНЛАРИ ЭКОНОМИЧЕСКИЕ НАУКИ ECONOMIC SCIENCES

8. Adilova Z.D., Xonturayev B.A. Ensuring sustainable economic growth and reducing poverty. Proceedings of the scientific-practical conference on reducing poverty and unemployment through entrepreneurship in Uzbekistan. Tashkent, Community and Family Research Institute for Sustainable Economic Growth and Poverty Reduction, 2020, 42 p.

9. Bobonazarova J., Davlatov N., Mansurova N., Djalilov F. Employment the Case of the Republic of Uzbekistan Jour of Adv Research in Dynamical & Control Systems. 2020, vol. 12, Special iss. 4, p. 1116.

10. Abdurahmonov Q.X. et al. Inson taraqqiyoti [Human development]. Tashkent, 2013, 291 p.

11. Mirziyoyev Sh.M. Yangi O'zbekiston demokratik o'zgarishlar, keng imkoniyatlar va amaliy ishlar mamlakatiga aylanmoqda [New Uzbekistan is becoming a country of democratic change, great opportunities and practical work]. Available at: https/yuz.uz.news/.

12. Qoraboyev N. Aholining mehnat bilan bandlik darajasining Yaponiya tajribasi [The Japanese experience of the employment rate of the population]. Proceedings of the Republican scientific-practical conference "Window of demographic opportunities in Uzbekistan: assessment, challenges and prospects". Tashkent, 2019, p. 77.

13. Irmatova A.B. Innovatsion iqtisodiyotda ayollar mehnatini tashkil etish metodologiyasini takomillashtirish [Improving the methodology of organizing women's labor in the innovative economy]. Doctor's degree dissertation. Tashkent, 2021.

14. Bobonazarova D. Effektivniye sotsialno-ekonomicheskiye mehanizmi povisheniya zanyatosti jenshin na sele [Effective socio-economic mechanisms for increasing the employment of women in rural areas]. Obshhestvo i ekonomika - Society and economy, Moscow, 2019, no. 11, 115 p.

15. Upravleniye personalom organizatsii [Personnel management organizations]. Ed. A.Ya. Kibanova. 4th ed. add. and reworked. Moscow, INFRA-M, 2010, 68 p.

16. Mirziyoyev Sh. M. Xalqaro xotin-qizlar kuniga bag'ishlab o'tkazilgan tantanali marosimdagi nutq [Speech at the International Women's Day Ceremony]. 2019. Available at: www. president.uz/.

17. Bobanazarova J. Gender equality in the labor market in Uzbekistan. Journal of Critical Reviews, 2020, vol. 7, iss. 12, p. 860. ISSN- 2394-5125/.

18. Abdurahmonova G., Rustamov D. Inson kapitalini raqamli iqtisodiyot asosida rivojlantirish yo'nalishlari [Directions for the development of human capital on the basis of the digital economy]. Beau Bassin, GlobeEdit Publ., 2020, p. 12.

19. Yadav V., Unni J. Women entrepreneurship: research review and future directions. Global Entrepreneurship Res., 2016, no. 6 (1), p. 12. DOI: 10.1186/s40497-016-0055-x/.

Тафизчи: Хидоятов Р., и.ф.н., ЖизПИ "Ицтисодиёт ва менежмент" кафедраси доценти.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.