CC BY
0К0РКЕМ ЕЦБЕК ПЭН1НДЕ ¥ЛТТЬЩ МЭДЕНИЕТ ПЕН 0НЕР ЭЛЕМЕНТТЕР1Н ЦОЛДАНУДЫЦ МАЦЫЗЫ
АУЕЛБЕКОВ Н¥РЖАН ЕРЖАН¥ЛЫ
Торайгыров университетi КЕАК, «Тулгальщ даму жэне бiлiм беру» кафедрасы, Педагогика жэне психология БББ 1 -курс докторанты Павлодар к;., ^азакстан
МАТЕЕВА М0ЛД1Р АДИЛБЕКЦЫЗЫ
^.А.Ясауи атындагы Х^ТУ, «Бейнелеу енерЬ> кафедрасыныц магистр окытушысы
ТYркiстан к., ^азакстан
МЫРЗАБЕК ¥ЛСЕР1К ИКЛАСЦЫЗЫ
«АД. орда интеллектуалды бастауыш» ЖШС, мектебшщ Керкем ецбек пэш мyFалiмi
ТYркiстан обл., Сауран ауд.Дазакстан
ty^h: Бул мацалада керкем ецбек пэтнде улттыц мэдениет пен впер элементтерт цолданудыц мацыздылыгы царастырылган. ¥лттыц цундылыцтар арцылы рухапи, патриоттыц жэне эстетикалыц тэрбиет ныгайту, жас урпацтыц шыгармашылыц цабшеттерт дамыту мэселелер1 талданады. Мацалада улттыц мураныц сацталуы, эстетикалыц талгамныц цалыптасуы, патриоттыц сез1мнщ ныгаюы сынды тацыръттарга ерекше назар аударылган. Зерттеу улттыц мэдениет элементтерт оцу багдарламасына енг1зу арцылы жеке тулганы тэрбиелеудщ тшмд1 эд1стер1н аныцтауга багытталган.
Клт свздер: Керкем ецбек, улттыцмэдениет, енер элементтер1, патриоттыц тэрбие, рухани цундылыцтар, эстетикалыц талгам, улттыц мура, тэрбиелгк мацызы.
Керкем ецбек пэнш улттык мэдениет жэне енер элементтерiмен толыктыру -окушылардьщ рухани дамуы, улттыц санасы жэне мэдениет калыптасуына Yлкен Yлес косатын мацызды тэсш. ^азакстанныц бшм беру жYЙесiнде окушылардыц улттык кундылыктармен танысуы, тарихты жэне дэстYрлi мэдени мураны Yйренуi ерекше мэнге ие. Керкем ецбек пэш, езшщ шыгармашылык, коленер жэне енер саласындагы кепкырлылыгымен, улттык мэдениет пен енер элементтерт сабакка енпзудщ ец тиiмдi алацдарыныц бiрi болып табылады. Бул эдiс аркылы балалар тек техникалык жэне шыгармашылык кабшеттерш гана дамытып коймай, мэдениетке деген курмет мен кызыгушылыгын терецiрек тусшедь
¥лттык мэдениет пен енер элементтерт сабакта колдану окушылардыц бойында рухани кундылыктарды калыптастырады, олардыц патриоттык сезiмiн дамытады, тарихи сананы ныгайтады жэне когамдагы ез орнын табуга кемектеседь Бул YДерiс аркылы окушылар халыктыц еткенi мен бYгiнiне, сондай-ак мэдениетшщ мацызына терецiрек YЦiлiп, улттык бiрегейлiктi сактаудыц мацыздылыгын угынады. Мектептегi сабактарда улттык мэдениетке байланысты элементтердi колдану окушыларды халык енерiнiц, салт-дэстYрiнiц, эдет-гурыптарыныц рухани кундылыгымен таныстырады. Бул олардыц улттык мэдениетке деген кызыгушылыгын арттырып, ез халкыныц тарихи-мэдени тамырларын терец тYсiнуге септiгiн тигiзедi.
Рухани кундылыктарды калыптастырудагы улттык мэдениет пен енердщ релi тек жеке тулганы тэрбиелеумен шектелмейдi. Бул — 6y^ когамныц рухани байлыгын арттырып, улттык сана мен бiрлiктi ныгайтудыц мацызды куралы. Эсiресе, мектеп жасындагы балалар Yшiн улттык енер мен мэдениетке байланысты тэж1рибелш iс-шаралар олардыц ^нделшт емiрiне тiкелей эсер етедi. Мундай ю-шаралар аркылы окушылар халкымыздыц тарихи ескертюштер^ керкем енер туындылары, улттык мерекелер жэне баска да мэдени муралармен жакынырак танысады [1].
Керкем ецбек сабактарында улттык мэдениет элементтерiн колдану окушылардыц патриоттык ce3iMiH калыптастыруда ерекше рел аткарады. Окушылар коленер туындыларымен, улттык накыштагы эшекейлермен, ою-ернек Yлгiлерiмен жэне улттык киiмдермен танысканда, ез халкыныц бай мурасына деген курмет сезiмi арта тYседi. Олар улттык мэдениет пен енер аркылы елдщ рухани байлыгын багалауды Yйренiп, улттык мактаныш сезiмiн бойларына ащредь Мысалы, казак ою-ернектерш жасауды Yйрену аркылы окушылар коленер шеберлершщ кепжылдык ецбегш, тарихи тэжiрибесiн багалап, оныц каншалыкты терец магынага ие екендiгiн тYсiнедi. Ою-ернектеп эрбiр сызык, ернек пен бояу халыктыц дYниетанымын, емiр салтын бейнелеп, урпактан-урпакка жалгасып келген кундылыктарды камтиды. Окушылар осыны тYсiнгенде, олардыц бойында ез елшщ мэдени мурасын сактау мен дамытуга деген ниет пайда болады, бул патриотизмнщ негiзгi бастауларыныц бiрi болып табылады. ¥лттык коленер элементтерш жасау процесiнде окушыларга ел тарихы мен ата-бабаларыныц ецбеп жайлы эцпмелер айтылып отырса, бул олардыц улттык сана-сезiмiн ныгайтуга ыкпал етедь Окушылар ездерi жасаган улттык буйымдар мен эшекейлерге мактанышпен карайды, себебi олар ез колдарымен жасаган дYниенiц терец тарихы мен рухани мэнш тYсiнедi. Осындай iс-эрекеттер балалардыц улттык бiрегейлiктi сезiнуiне, ез халкыныц мэдениетше деген CYЙiспеншiлiк пен патриоттык сезiмiн дамытуга ыкпал етедi [2].
Керкем ецбек сабактарында улттык енердiц эртYрлi аспектiлерiн зерттей отырып, окушылар улттык сана мен бiрегейлiк туралы терец тYсiнiкке ие бола бастайды. ^азактыц киiз YЙi, зергерлiк буйымдары, кшем току енерi сиякты мэдени мура элементтерш сабак барысында талдау аркылы олар халкымыздыц турмысы мен эстетикалык талгамыныц ерекшелiктерiн таниды. Мэселен, кшз YЙ жасаудыц эрбiр элементi белгш бiр философиялык магынага ие, ол халкымыздыц табигатпен YЙлесiмдi емiр CYPуге, туган жердi кадiрлеуге деген терец кезкарасын керсетедi. Окушылар осындай мэлiметтердi мецгерген сайын ез ата-бабаларыныц дэстYрi мен даналыгын терецiрек угынады.
¥лттык мэдениет элементтерiн сабакта колдану — тек кана бiлiм беру процесшщ бiр белшегi емес, ол тутас урпактыц рухани есiп, калыптасуына улы негiз калайды. Окушылардыц бойында патриоттык сезiм калыптастыру — бул мэдениеттщ, енердiц, салт-дэстYPдiц терец кабаттарын ашып, оны саналы тYPде кабылдауга мYмкiндiк беру. Осы орайда керкем ецбек пэш улы педагогикалык курал ретiнде кызмет етедi. Бул пэн аркылы окушылар тек коленердщ кыр-сырын мецгерiп кана коймай, сонымен бiрге казак халкыныц элемге деген кезкарасын, емiр философиясын, мэдени кезкарасын, оныц эстетикалык устанымдарын да YЙренедi [3].
Эрине, улттык енердiц бYгiнгi ^нмен байланысы да мацызды. ¥лттык кундылыктарды заманга сай жацгырту — бул тек еткеннщ мурасын курметтеу гана емес, сонымен катар оны казiргi когамныц кажеттiлiгiмен YЙлестiру. Осы тургыдан алганда, казактыц ою-ернектерi мен улттык бейнелершщ заманауи дизайндагы керiнiс табуы окушыларды тек енермен гана емес, сонымен катар, мэдениет пен дэстурдщ мэнш арттыруда да жан-жакты дамытады. Эрбiр заманауи колдан жасалган енер туындысында казак халкыныц рухы, оныц бiрегейлiгi мен кундылыктары керiнiс табады. Бул жацгыру YPДiсi окушылардыц еткен мен казiргi арасындагы байланысты терец тусшуше кемектеседi, эрi олардыц улттык мэдениетке деген курметш ныгайтады. ¥лттык енер мен мэдениет аркылы патриоттык тэрбиеш ныгайту — бул тек оку процесшде гана емес, жалпы когамныц рухани дамуыныц бiр белшегт ¥лттык мэдениеттi сактап, оны жаца урпакка жеткiзу — урпактар сабактастыгыныц негiзiн калаушы ец мацызды факторлардыц бiрi. Бул жолда эрбiр урпак ез халкыныц мурасын ез колымен жасай отырып, оныц тарихи жадын жацартып, оны заманауи емiрмен байланыстырады. Осындай тэрбиенiц нэтижесiнде балалар улттык мэдениеттщ еткеш мен казiргiсiн жалгастырушы тулгаларга айналады.
^азiргi замангы педагогикада тек акыл-ойды дамытумен шектелмей, баланыц рухани элемiн де дамыту кажеттшп ерекше байкалады. Рухани тэрбие мен патриотизмдi калыптастыруда улттык мэдениеттiц кундылыктары ете мацызды рел аткарады. Бул тургыда
ОФ "Международный научно-исследовательский центр "Endless Light in Science"
керкем ецбек сабагы мен баска да мэдени ic-шаралар балалардыц адамгершшк касиеттерш калыптастыруга ыкпал етедь Балалар ездерiнiц ата-бабаларыныц жасаган e^pi мен мэдени мурасыныц мацызын тYсiнiп, сол аркылы eздеpiне деген сешмдерш арттырып, елiнiц тарихына деген курмет сезiмiн дамытады [4].
^азак халкыныц тарихы мен мэдениетiнiц негiздеpi балаларга тек теориялык бiлiм беру аркылы емес, сондай-ак практикалык тэж1рибе аркылы беpiледi. Окушылар казактыц халык музыкасын тыцдаганда, eнеpiнiц тYpлi тYpлеpiмен танысканда, олар елдiц рухани байлыгын терещрек сезiнiп, сол байлыкты сактап калуга деген ниет пайда болады. Осылайша, енер сабактары баланыц улттык мэдениетке деген курметш тэpбиелеудiц эpi тиiмдi, эpi мацызды эдiсiне айналады. Эрине, улттык eнеpдi дэpiптеу YДеpiсi муFалiмнiц шебеpлiгiне, окушылардыц кызыFушылыFына жэне элеуметпк ортаныц ыкпалына байланысты. МуFалiмдеp улттык мэдениет туралы терец бшмге ие болуы тиiс, сонда Fана олар окушылаpFа халыктыц рухани кундыльщтарын толык жеткiзе алады. МуFалiмдеp тек сабакта Fана емес, сыныптан тыс жумыстар мен мэдени шаралар аркылы да балалардыц улттык сана-сезiмiн оятып, олардыц бойында улттык мактаныш пен патриотизм сезiмiн калыптастырады. Окушылардыц ез халкыныц дэстYpлеpi мен тарихына деген мактаныш сезiмiн терецдету, олардыц бойында улт Yшiн мактаныш пен жауапкершшк сезiмiн калыптастыру — бул ец бастысы, елiмiздiц болашаFын камтамасыз етуге ыкпал ететiн куатты курал болып табылады. ОлаpFа казак халкыныц тарихын бiлу, оныц eнеpi мен мэдениетш кадipлеу аркылы бiз болашакта улттык бipегейлiктi сактап, коFамдаFы турактылык пен Yйлесiмдiлiктi ныFайтуFа Yлес косамыз. Осылайша, улттык e^p мен мэдениеттiц кундылыктары окушылардыц патриоттык тэрбиесш байыта отырып, оларды eз халкыныц тарихы мен мэдениетш курметтеуге, оны болашак урпакка аманат етуге умтылдырады.
¥лттык eнеpдiц сабактаpFа енпзшу^ эсipесе, балалардыц шыFаpмашылык кабiлеттеpiн дамытуFа да зор эсер етедi. Олар эpтYpлi улттык кepкем туындыларды жасау барысында тек KOлeнеp шебеpлiгiн мецгерш кана коймай, рухани теpецдiкке бойлап, мэдени кундылыктаpFа деген CYЙiспеншiлiкке ие болады. ¥лттык мэдениет пен eнеpдiц рухани байлыFына деген кeзкаpас балаларды eз тамырларына, eз тарихына деген мактанышпен карайтын, отан CYЙгiш тулFалаpFа айналдырады. Мундай тэpбиенiц нэтижесiнде бiз патриоттык сезiмдеpдi калыптастыруды жаца децгейге ^терш, оны урпактар сабактастыFыныц ажырамас бeлiгiне айналдыpуFа мYмкiндiк аламыз [5].
¥лттык мэдениет элементтеpiн оку процесше енгiзу балалардыц эстетикалык талFамын калыптастырып, шыFаpмашылык кабiлеттеpiн дамытуFа Yлкен эсер етедь Эсipесе, казак халкыныц дэстYpлi eнеpi мен колeнеpiн таныту, балалардыц e^pre деген кeзкаpасын теpецдетiп, олардыц коpшаFан оpтаFа эстетикалык туpFыдан карауын ныFайтады. ^азактыц ою-epнектеpiн бейнелеу, улттык кшмдер Yлгiлеpiн жасау немесе зергерлш буйымдарды модельдеу сиякты шыFаpмашылык жумыстар баланыц кол икемдшгш, бейнелеу кабшетш, сондай-ак эстетикалык талFамын жетiлдipедi. Бул тапсырмалар балалардыц тек техникалык даFдылаpын емес, сонымен катар шыFаpмашылык ойлауын, соныц iшiнде эpбip жумыстыц ^ркемдш мэнiн тYсiну кабiлетiн де дамытады. ¥лттык eнеp аркылы балалар эдемшкт тек сырткы жаFынан Fана емес, оныц шю мазмуны мен терец маFынасына карап баFалауды YЙpенедi. Мысалы, ою-epнектеpде эpтYpлi табиFат кубылыстары, турмыстык заттар мен eмipдiц мэнi бейнеленедь Эpбip оюдыц eзiндiк символикасы бар, ал оны жасап шы^ару аркылы балалар eз мэдениетiнен, оныц терец философиялык негiздеpiнен хабардар болады. Бул тек ^ркемдш бiлiммен шектелмейдi, сондай-ак балалаpFа eз халкыныц мэдениетiне деген курмет пен CYЙiспеншiлiктi тэpбиелейдi. Эдемшкке деген кeзкаpас пен оны жасау кабшет арткан сайын, балалар eздеpiн шыFаpмашылык адам pетiнде сезiнiп, eзiн-eзi дамытуFа умтылады. ¥лттык eнеpмен айналысу аркылы балалардыц мэдени кундылыктаpFа деген кeзкаpастаpы eзгеpедi, олар eнеp мен мэдениеттщ тек сырткы ^р^сше емес, оныц терец шю мазмунына да мэн бере бастайды. Олардыц шыFаpмашылыFы тек эстетикалык туpFыдан Fана емес, адамгершшк жэне мэдени туpFыдан да байиды. Эpбip жумыс аркылы балалар eз
ОФ "Международный научно-исследовательский центр "Endless Light in Science"
халкыныц тарихи жэне мэдени мурасына деген терец курмет ce3ÏMÎH калыптастырады. Осылайша, эстетикалык талгам мен шыгармашылык кабiлеттердi дамыту улттык енер аркылы балаларды езiндiк шыгармашылык кезкараска ие тулгаларга айналдырады.
¥лттык мэдениет элементтерiн колдану балалардыц эстетикалык талгамын дамытуда гана емес, олардыц шыгармашылык потенциалын да толык ашуга мYмкiндiк бередi. Бул YДерiс аркылы окушылар ездершщ жеке кабiлеттерiн угынады, оларды дамыту Yшiн кажеттi дагдыларды мецгередi, сонымен катар мэдениеттiц эртYрлi аспектiлерiмен таныса отырып, ездерiнiц шыгармашылык ДYниетанымын калыптастырады [6].
^азак халкыныц ою-ернектерiн бейнелеу жэне оларды тYрлi шыгармашылык жумыстарда колдану, балалардыц тек техникалык дагдыларын гана емес, олардыц эстетикалык кезкарасын да калыптастырады. Эрбiр ою-ернектiц ез мэнi, символикасы мен терец магынасы бар, сондыктан балалар эрбiр элементке мэн бере отырып, енердщ терецiне бойлайды. Бул жумыс балалардыц шыгармашылык киялын дамытуга, ез идеяларын жYзеге асыруга мYмкiндiк бередi. Балалар ою-ернектердi курастыра отырып, ез халкыныц дэстYрлi енерiн жацгыртып, оны ез шыгармашылыгымен байытады. Сонымен катар, осы аркылы олар еткен мен казiрri арасындагы байланысты тYсiнiп, улттык енердiц мэцгiлiк кундылык екенш сезiнедi.
^азак енерiнiц элементтерiн окушылардыц шыгармашылыгында пайдалану олардыц дэстYрлi мэдениетпен байланысын ныгайтып, оны жацгыртуга деген умтылысын арттырады. Бул шыгармашылык YДерiстер балаларга тек материалдык ДYние жасауды гана емес, сонымен катар, рухани элемд^ мэдени кундылыктарды угуды Yйретедi. ¥лттык енер мен мэдениет аркылы балалар эдемшкт сезiнiп, оны ез колдарымен жасау аркылы ездерiнiц енерге деген CYЙiспеншiлiгiн дамытады. Шыгармашылык кабшеттердщ дамуы, балалардыц эстетикалык талгамдарыныц есуi тек олардыц езiн-езi танып бшуше гана емес, олардыц когамда, халык арасында ез орнын табуга да септшн тигiзедi. Олар тек ез шыгармашылыгымен гана емес, сонымен катар когамныц мэдени емiрiне коскан Yлесi аркылы да езiндiк рел аткарады. Эдемiлiктi жасау мен оны сезшу кабiлетi ескен сайын, балалар ездершщ ой-ерiсiн кецейтедi, улттык мэдениеттi сактап, оны жаца кырынан танытуга мYмкiндiк алады. ¥лттык енер мен мэдениетп мецгеру балалардыц тек шыгармашылык ойлауын гана емес, сонымен катар олардыц мэдениетке деген терец курметш калыптастырады. Олар улттык енердщ керкемдш мэнш тYсiнiп, ез шыгармашылыгында сол кундылыктарды жацгыртуга умтылады. Осылайша, эстетикалык талгам мен шыгармашылык кабiлеттердi дамыту балалардыц езшдш ерекшелiктерiн ашуга, олардыц жеке тулгасын калыптастыруга мацызды эсер етедi [7].
¥рпактар сабактастыгы мен улттык мураныц сакталуы Керкем ецбек пэншде улттык мэдениет пен енер элементтерт колдану - урпактар сабактастыгын сактаудыц тиiмдi эдiстерiнiц бiрi. ^азак халкыныц сан гасырлык тарихын, дэстYрлi енерш сактау жэне оны келесi урпакка жеткiзу - мацызды мiндет. Окушылар ата-бабаларыныц енерi мен коленерiн Yйренiп, оларды жацгыртуга жэне жалгастыруга деген кызыгушылыкты бойларына сiцiредi. ¥лттык мэдениет сабактастыгын сактау аркылы окушылар халкымыздыц бай мурасын курметтеп, оны келешек урпакка жетюзушшер катарына косылады.
Керкем ецбек пэншде улттык мэдениет элементтерт колдану тэрбиелш мэш зор бiрегей эдiс болып табылады. ^азак халкыныц мэдениетш, енерiн, салт-дэстYрлерiн зерттеу окушылардыц адамгершшк касиеттерiн, моральдык кундылыктарын дамытуга Yлкен эсер етедi. ¥лттык мэдениет балаларга тек шыгармашылык кабшеттерш гана емес, сонымен катар когамда дурыс эрi iзгiлiктi емiр CYPУ дагдыларын да Yйретедi. Окушылар улттык енермен таныса отырып, ез халкыныц тарихы мен мэдени мурасына деген курмет сезiмiн угынады, бул ез кезепнде олардыц тэрбиесiне терец iз калдырады. ^азактыц улттык мэдениетi мен дэстурлерш Yйрену, балаларды ецбеккорлыкка, шыдамдылыкка жэне жауапкершшкке тэрбиелейдi. Мысалы, коленер буйымдарын жасау, ою-ернек салу, улттык киiмдердi тiгу сиякты шыгармашылык тапсырмалар балалардыц ецбек CYЙгiштiк касиеттерiн арттырып,
жумыска деген оц кезкарасты калыптастырады. Сонымен катар, бул жумыстар олардыц укыптылыкка, тезiмдiлiкке жэне ез нэтижесiне деген жауапкершшкке YЙретедi.
¥лттык мэдениетке деген курмет, Yлкендердi сыйлау, туыстарына камкор болу сиякты адамгершiлiк кундылыктар да балалардыц бойында калыптасады. ^азак халкыныц дэстYрлерiнде Yлкендерге деген ерекше курмет, отбасы мен туыска деген камкорлык мацызды орын алады. Осы тургыда керкем ецбек сабагы аркылы балалар осы кундылыктарды игерiп, оларды ез емiрлерiнде пайдалана отырып, урпактар арасындагы сабактастыкты сактайды. ^азак мэдениетiнiц непзшде жаткан моральдык-этикалык нормалар мен кундылыктарды балаларга тYсiндiре отырып, муFалiмдер олардыц жеке тулга ретiнде дамуына Yлкен ыкпал ете алады. ¥лттык енер мен мэдениет сабакта балалардыц адамгершшк, рухани байлыгын арттырып, олардыц ез отбасына, туыстарына, когамга деген жауапкершшгш сезiнуге багыттайды. Осылайша, керкем ецбек пэншде улттык мэдениеттi колдану балалардыц жан-жакты дамуын камтамасыз етш, олардыц жеке тулга ретiнде калыптасуына мацызды рел аткарады [8].
^орытындылай келе, керкем ецбек пэнiнде улттык мэдениет пен енер элементтерш колдану - бул окушылардыц жеке тулгасын тэрбиелеудiц мацызды эрi тиiмдi жолы. ¥лттык енер мен мэдениетке непзделген тапсырмалар мен шыгармашылык жумыстар балалардыц эстетикалык, рухани жэне патриоттык сезiмдерiн калыптастырып, олардыц ез халкыныц мэдени мурасын курметтеуге YЙретедi. Сонымен катар, бул эдю балалардыц шыгармашылык кабшеттерш дамытуга, эстетикалык талгамдарын калыптастыруга жэне улттык бiрегейлiкке деген курмет сезiмiн ныгайтуга Yлкен ыкпал етедi.
¥лттык мэдениеттi таныту жэне оны оку YДерiсiне енгiзу аркылы бiз тек окушылардыц бшмш гана арттырып коймай, сондай-ак олардыц азаматтык жауапкершiлiгiн, елге деген CYЙiспеншiлiгiн, когамдагы ез орнын сезiнуiн калыптастырамыз. Бул YPДiс болашак урпактыц ез тарихын, мэдениетiн терец тусшш, улттык кундылыктарды сактауга жэне дамытуга деген умтылысын оятады. Осылайша, керкем ецбек пэншде улттык енер мен мэдениеттщ колданылуы — бшм беру жYЙесiнiц гана емес, сонымен бiрге когамныц рухани болашагына да Yлкен ыкпал етiп, улттыц мэдени дамуына косылган кунды Yлес болып табылады. ¥лттык мэдениет пен енердщ сабакта колданылуы — бул мектептеп бiлiм беру YДерiсiн терецдетiп, окушылардыц интеллектуалдык дамуын гана емес, олардыц адамгершшк жэне эстетикалык тургыдан есуш камтамасыз етедi. ¥рпактан урпакка бершетш мэдени муралар мен енердiц эрбiр элемент! окушылардыц жеке шыгармашылык кабшеттерш ашып, ез мэдениетше деген мактаныш сезiмiн оятады.
Осылайша, керкем ецбек сабагында улттык мэдениет пен енердщ колданысы — баланыц элеуметтiк жауапкершшгш арттыруга, когамга деген ыкыласын ^шейтуге жэне улттык бiрегейлiктi сактауга багытталган куатты курал болып табылады. Бул эдю тек окушыларды гана емес, 6y^ улттыц болашакка деген сешмш ныгайтуга, рухани байлык пен мэдени мураны жацгыртуга жол ашады.
ЭДЕБИЕТТЕР
1. Эбиев Ж., ^удиярова Р.Э.,Муканов Б.С. "Педагогика негiздерiм. Алматы: ^азак университетi. 2018 - 120-130 б.
2. ^оянбаев Ж.А.Доянбаев Р. М. "Педагогика". Алматы: Дарын. 2015- 100-110 б.
3. Сэтбаев А.С.'Дазак халкыныц улттык енерi мен мэдениетГ'.Алматы:Энер. 2017-88-95 б.
4. Бейсенова М.М."¥лттык мэдениеттщ тэрбиелiк мацызы". Астана: Жогары мектеп баспасы. 2018 - 45-55 б.
5. Есжанова Д.К."Тэрбие жэне улттык кундылыктар" Дараганды:Мектеп. 2019 - 115-120 б.
6. Шэймерденова Н.Ж.'Дазак коленерi мен ою-ернектерiнiц тэрбиелiк мацызы". Алматы: Еылым. 2016 - 102-110 б.
7. Мухамедиева Г.О. "Шыгармашылык жэне улттык енердщ тэрбиелш кундылыктары". Алматы: ^азак университетi. 2017 - 75-85 б.
8. Ералин 'Дазак халкыныц мэдениетi мен енерi". Алматы: Бшм. 2012 - 45-55 б.
