Научная статья на тему 'IXTISОSLIK FАNLАRNI INNОVАTSIОN TEXNОLОGIYАLАRNI QО‘LLАGАN HОLDА DАSTURIY TА’LIM VОSITАLАRI АSОSIDА О‘QITISH METОDIKАSI'

IXTISОSLIK FАNLАRNI INNОVАTSIОN TEXNОLОGIYАLАRNI QО‘LLАGАN HОLDА DАSTURIY TА’LIM VОSITАLАRI АSОSIDА О‘QITISH METОDIKАSI Текст научной статьи по специальности «Науки об образовании»

CC BY
70
16
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
ijodkorlik / individual yondashuv / intensivlik / qulay sharoitlar / raqamli pedagogika / sxema / diagramma / modellar / maketlar. / creativity / individual approach / intensity / comfortable conditions / digital pedagogy / scheme / diagram / models / layouts.

Аннотация научной статьи по наукам об образовании, автор научной работы — Egamberdiyev Akmal Olimjanovich

Respublikamizda ta’lim sifati va ilm-fanga qaratilgan e’tibor kundan-kunga ortib borayotgani hamda bugungi texnika-texnologiya zamoni bilan hamnafas bo’lish har bir soha egasini o’z ixtisosligini mukammal bilishi hozirgi kunning talabi xisoblanadi. Zamon bilan hamnafas qadam tashlash uchun zamonaviy bilimlarni to`xtovsiz egallab turish lozim. Bunda dasturiy ta’lim vositalarini qo’llashlikning o’rni beqiyos xisoblanadi. Ixtisoslik fanlarni innovatsion texnologiyalarni qo’llagan holda dasturiy ta’lim vositalari asosida o’qitish metodikasini tashkil etish xususida to’htalib o’tilgan.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

METHODOLOGY OF TEACHING SPECIALISTS USING INNOVATIVE TECHNOLOGIES BASED ON SOFTWARE EDUCATIONAL TOOLS

In our republic, the attention to the quality of education and science is increasing day by day, and keeping up with today's technical and technological times, it is the demand of the present day for professionals in each field to know their specialties perfectly. In order to keep pace with the times, it is necessary to constantly acquire modern knowledge. In this case, the role of using software training tools is incomparable. The organization of teaching methods of specialized subjects using innovative technologies on the basis of software educational tools was also discussed.

Текст научной работы на тему «IXTISОSLIK FАNLАRNI INNОVАTSIОN TEXNОLОGIYАLАRNI QО‘LLАGАN HОLDА DАSTURIY TА’LIM VОSITАLАRI АSОSIDА О‘QITISH METОDIKАSI»

ТАЪЛИМ МУАММОЛАРИ

IXTISOSLIK FANLARNI INNOVATSION TEXNOLOGIYALARNI QO'LLAGAN HOLDA DASTURIY TA'LIM VOSITALARI ASOSIDA O'QITISH METODIKASI

Egamberdiyev Akmal Olimjanovich NamMQI. O'qituvchi, gmail: [email protected]. +99899-111-46-23

Annotatsiya. Respublikamizda ta'lim sifati va ilm-fanga qaratilgan e'tibor kundan-kunga ortib borayotgani hamda bugungi texnika-texnologiya zamoni bilan hamnafas bo'lish har bir soha egasini o'z ixtisosligini mukammal bilishi hozirgi kunning talabi xisoblanadi. Zamon bilan hamnafas qadam tashlash uchun zamonaviy bilimlarni toxtovsiz egallab turish lozim. Bunda dasturiy ta'lim vositalarini qo'llashlikning o'rni beqiyos xisoblanadi. Ixtisoslik fanlarni innovatsion texnologiyalarni qo'llagan holda dasturiy ta'lim vositalari asosida o'qitish metodikasini tashkil etish xususida to'htalib o'tilgan.

Аннотация: В нашей республике внимание к качеству образования и науки возрастает с каждым днем, и, идя в ногу с современным техническим и технологическим временем, предъявляется требование сегодняшнего дня к профессионалам в каждой области, которые в совершенстве знают свою специальность. Чтобы идти в ногу со временем, необходимо постоянно получать современные знания. В этом случае роль использования программных средств обучения несопоставима. Также обсуждалась организация методики преподавания профильных предметов с использованием инновационных технологий на основе программных образовательных средств.

Annotation: In our republic, the attention to the quality of education and science is increasing day by day, and keeping up with today's technical and technological times, it is the demand of the present day for professionals in each field to know their specialties perfectly. In order to keep pace with the times, it is necessary to constantly acquire modern knowledge. In this case, the role of using software training tools is incomparable. The organization of teaching methods of specialized subjects using innovative technologies on the basis of software educational tools was also discussed.

Kalit so'zlar: г^^гИ^ individu^ yоndаshuv, intensivlik, quky shаrоit, rаqаmli pedаgоgikа, sxem^ diаgrаmmа, mоdellаr, mаketlаr.

Ключевые слова: творчество, индивидуальный подход, интенсивность, комфортные условия, цифровая педагогика, схема, диаграмма, модели, макеты.

Keywords: creativity, individual approach, intensity, comfortable conditions, digital pedagogy, scheme, diagram, models, layouts.

TAHLILLAR VA NATIJALAR.

Ilmiy mаnbаlаming nаzаriy tаhlili shuni kо'rsаtdiki, shаxsgа yо'nаltirilgаn tа'lim tаlаbаlаming mustаqil о'rgаnish kоgnitivlik, kreаtivlik, kоmmunikаtivlik о^-о^ш rivоjlаntirish vа nаmоyоn qilish (ekzistensiаШk) kаbi qоbiliyаtlаmi rivоjlаntirishgа im^n yаrаtаdi.

Shuning uchun texnikа оНу tа'lim muаssаsаlаridа tаlаbаning innоvаtsiоn texnоlоgiyаlаrdаn fоydаlаnish kо'nikmаlаrini shаkllаntirish muhim ijtimоiy-pedаgоgik hоdisа hisоblаnаdi. Shu jihаtdаn hаm texnikа оНу tа'lim muаssаsаlаridа innоvаtsiоn texnоlоgiyаlаming sаmаrаdоrligi vа ulаmi аmаlgа оshirish funksiyаlаri, tаshkiliy-pedаgоgik jihаtlаrini ishhb chiqish tаlаbаlаr uchun muhim mаnbа Ьо'НЬ xizmаt qilаdi. Chunki, innоvаtsiоn texnоlоgiyаlаr о'quv mаteriаllаrini mоdemizаtsiyаlаsh, tаlаbаlаming bilish fаоlligini оshirish, о'qitishning interaktiv metоdlаridаn fоydаlаnish vа ulаming bilimini nаzоrаt qiluvchi vоsitа vа usul^m ishlаb chiqish, mustаqil ishlаsh ^'ш^акит rivоjlаntirish vа ijоdiy tаfаkkurini shаkllаntirish kаbi vаzifаlаmi аmаlgа оshirishni tаlаb etаdi.

Hоzirgi kundа sоhаdаgi sоg'lоm rаqоbаt vа iqtisоdiy jihаtdаn tejаmkоrlik kаbi bir qаtоr оmШаr sаbаb rаqаmli tа'lim tizimi kutilgаnidаn te'ra аnchа tez rivоjlаnib bоrmоqdа. ВШа^а

individual sur'atda mashq qilish, dars jadvalining erkinligi va moslashuvchanligi, foydalanish imkoniyati, harakatchanlik, ishlab chiqarish, ijtimoiy tenglik, ijodkorlik, individual yondashuv, intensivlik, qulay sharoit va boshqalarni asosiy sabab qilib ko'rsatish mumkin.

Bu borada amalga oshiriladigan ishlar ko'lami juda katta bo'lib, raqamli ta'limda sun'iy intellektga asoslangan ta'limni boshqarish tizimlarining aqllilik darajasini rivojlantirish bilan ham izohlash mumkin. Bu degani ta'lim tizimida fizika kursini o'qitishda o'quvchiga berish mumkin bo'lgan eng maksimum darajadagi bilimlarga mos virtuallilikni to'la dasturlashtirish raqamli ta'lim oldiga ulkan vazifani qo'yadi.

O'z navbatida zamon talabiga javob beradigan pedagog ham dars jarayonida raqamli texnologiyalardan foydalanishni bilish zarurligi ayon bo'lib qolmoqda.

O'quv jarayonining asosiy tushunchalaridan bo'lgan kompetensiyalar qatoriga raqamli kompetensiya tushunchasini kirishi bilan birga dasturiy ta'minot elementlaridan muhimdir.

Raqamli kompetensiya tushunchasiga quyidagicha ta'rif berishimiz mumkin:

Raqamli kompetensiya deganda, raqamli qurilmalar va ulardan foydalanish usullarini (bilim va munosabat) ma'lum bir sohada (masalan, ta'limda) ishonchli, tanqidiy ma'noda va mas'uliyat bilan qo'llash ko'nikmasining shakllanganlik darajasi tushuniladi.

Raqamli kompetensiya insonning o'z kasbiy faoliyatida AKTdan samarali foydalanish ko'nikmasi yoki qobiliyatiga oid o'ziga xos xususiyati sifatida tavsiflanadi.

Dasturiy ta'lim vositalari bilan faoliyatni tashkil qilishda ham huquqiy va axloqiy tushunchalar juda muhim ahamiyat kasb etuvchi asosiy omil hisoblanadi. Bu boradagi tushunchalarni ta'limning quyi bosqichlarida amalga oshirish, ya'ni ijtimoiy tarmoqlardagi turli maqsadli guruhlarga qo'shilish, tarmoq jinoyatchisi kabi illatlarning oldini olishga xizmat qiladi. Yuqoridagi salbiy illatlarni shakllanmasligi uchun raqamli ta'lim materiallari zamon talabi darajasida bo'lishi va eng muhim jihati o'quvchining ilm fanga bo'lgan qiziqishini qondirishi maqsadga muvofiq.

Yevropa Ittifoqi Erasmus Plus dasturining ko'magida qabul qilingan Oliy ta'lim tizimini raqamli avlodga moslashtirish konsepsiyasida -Raqamli pedagogika atamasi an'anaviy sinfdan odatiy ma'noda foydalanishni anglatmaydi va talab qilmaydi. O'z navbatida - raqamli atamasini - Raqamli avlod uchun asosiy imkoniyatlarni ta'minlaydigan elektron darsliklar va o'quv qo'llanmalarni, o'zlashtirilgan materiallarni tekshirish uchun interfaol testlarni, hozirgacha mavjud bo'lgan va avval aniqlangan bilimdagi bo'shliqlar uchun interfaol vositalarni ishlab chiqish va ularni - Raqamli avlodga bosqichma-bosqich moslashtirib borish kerak bo'ladi.

Buning uchun talaba ixtisoslik fanlarni o'qitishda zarur bo'lgan jihozlar, modellar va maketlar, ko'rgazmalar va qurilishga oid asbob-uskunalar, tarqatma materiallar, kartochkalar, savolnomalar, yo'riqnomalar, qiziqarli savol va topshiriqlar, turli muammoli vaziyatlarni yaratuvchi moslamalar, o'yin kabilarni amalga oshirish talabalarning ushbu mavzuni yaxshi tushunib olish imkoniyatini beradi.

Demak, nazariy va amaliy mashg'ulotlar, birinchidan, talabalarning maxsus kompetensiyalarini shakllantirishga yordam bersa, ikkinchidan, o'rganiladigan ixtisoslik fanlarning mazmunini yangi ma'lumotlar bilan to'ldirish, manbalar bilan mustaqil ishlash ko'nikma va malakalarini rivojlanishiga amaliy yordam ko'rsatadi. Uchinchidan, talabalarning xotirasini, ijodiy qobiliyatlarini, jismoniy barkamolligini ta'minlaydi. Bular ixtisoslik fanlarni o'qitishning pedagogik asoslarini yanada rivojlantiradi.

Fan-texnikaning rivojlanishi natijasida ixtisoslik fanlarni o'qitishda professor-o'qituvchining ilmiy, amaliy-metodik tayyorgarligi talabalarga chuqur ma'lumot berish, o'qitish samarasini oshirish, o'quv-tarbiya jarayonini takomillashtirish, yangi ma'lumotlarni o'zlashtirishda muhim omil bo'lib xizmat qiladi. Ayniqsa, o'quv mashg'uloti jarayonida talabalarni maxsus kompetensiyalarini shakllantirish va rivojlantirish, qurilish ishlariga oid materiallarni namoyish etish, topshiriqlar berish va boshqalar o'quv yili davomida amalga

oshiriladi. Chunki, texnikа oliy tа'lim muаssаsаlаridа ixtisоslik fаnlаmi о'rgаnish asosida professor-o'qituvchi qurilish ishlarga oid bo'lgan yo'nalishlaming nomi, turi, texnika qurollari, texnika xavfsizligi haqida ma'lumotlar berishi ularda o'z mutaxassisligini chuqur o'rganishga bo'lgan qiziqishni rivojlantirish bilan birga turli topshriqlarni bajarishda va savollarga javoblar topishda ko'nikma hosil bo'lishida yordam beradi.

Kasbiga oid savollar talabalarni fikrlashga, mustaqil ishlashga, kasbiga oid ma'lumotlarni idrok qilishga tayyorlaydi. Shu jihatdan ham texnika oliy ta'lim muassasalarida ixtisoslik fanlarni o'qitish jarayonida muammo va izlanishlar, ijodiy fikrlar va g'oyalarni rivojlantirishda "guruhda ishlash" va "taqdimot", "aqliy hujum" suhbatlar uyushtirish, mustaqil ishlash kabilar talabalar qobiliyatini oshirish bilan birga ularda o'z fikrlarini baholash, o'ylash xususiyatlarini rivojlantiradi.

Ixtisoslik fanlarni o'qitishda professor-o'qituvchi talabalarga kasbi turlarini bajarish bo'yicha topshiriqlar berish bilan birga o'quv vaziyatlarini tashkil etadi. Ularda ixtisoslik fanlar haqida bilimlar mazmunini eslab qolish, mustaqil ravishda qabul qilish, xotirada saqlash, tasavvur qilish kabi xususiyatlarni rivojlantiradi. Bunda professor-o'qituvchi rahbarligida talabalarning qurilayotgan yangi binolarni borib ko'rishi, ular haqida axborot olish, shuningdek qurilishga oid slaydlar va taqdimotlar haqida ma'lumotlar bilan tanishtiradi. Buning natijasida talabalar qurilish haqida tassavur qilish, yangiliklarni o'zlashtirish, to'g'risida bilimlarni egalaydilar.

Bunda professor-o'qituvchi talabalarga maxsus fanlarni o'qitish bo'yicha yangi materialni tushuntiradi, ma'ruza o'qiydi, munozaralar uyushtiradi. O'quv mashg'ulotlari va muammolarni hal qilish haqida suhbatlar o'tkazadi. Talabalardan maxsus kompetensiyalarini egallash imkoniyatini yaratuvchi maketlarni izohlashni talab etadi. Shuningdek, talabalarga uy-joy binolari maketini yasash hamda ularda ishlatiladigan materiallarni izohlash kabi topshiriqlar berish ularda quruvchilik kasbiga bo'lgan qiziqishni rivojlantiradi (1-rasm).

Фасад 5-1M 1:75

Вентиляционный короб

1- rasm. Zamonaviy uy loyihasi

Rasmni ko'rsatish orqali talabalarga bir qancha savollar bilan murojaat qiladi.

1. Ushbu rasmda nechta xonalar o'rin olgan?

2. Uyni qurishda qanday materiallardan foydanilgan?

3. Ushbu uyni qurishda quruvchilar qanday ishlarni amalga oshirgan?

4. Uy qurishda nimalarga e'tibor berilgan?

Professor-o'qituvchi ixcham va shinam qurilgan uy haqida quyidagi ma'lumotlarni

talabalarga tushuntiradi. Bizga ma'lumki, hozirgi kunda dunyo bo'ylab ko'pchilik uy-joy olish tashvishida va narxlarning juda balandligidan siqilayapti. Shunday sharoitda arzongina, ixcham va hashamatli binolardan qolishmaydigan uy haqida ham bosh qotirayotganlar bor. Ulardan biri dizayner Kris Xaininj. U kam harajat ketadigan, lekin ko'rkamgina turar-joy qurish mumkinligini isbotladi. Ushbu uy loyihasi oshxona va hammomdan tortib ikkinchi qavatdagi yotoqxonagacha kam -ko'stsiz jihozl angan.

Mustaqil ish topshiriqlarni bajarishda tadabalarni kichik guruhlarga ajratadi. Har bir kichik guruhga ixtisoslik fanidan amaliy mashg'ulotar mavzusi beriladi. Kichik guruhlar amaliy mashg'ulot mazmunini chuqur o'rganib ushbu mavzuning o'quv dasturi asosida texnologik haritasini tuzish, topshiriqlarni bajarishi adabiyotlarni o'rganishi internet yangiliklari va boshqa manbalardan mustaqil ravishda material to'plash kabi ishlarni amalga oshiradilar. Eng yaxshi natijaga erishgan va chiqish qilgan kichik guruhlarga maksimal ball qo'yiladi. Bunda professor -o'qituvchi talabalarning tanlangan qurilish ob'ektini nazariy jihatdan o'rganishi, ular faoliyatini bevosita kuzatish, ta'lim jarayonini ixtisoslik sohasi bo'yicha chuqur bilishni tashkil etadi.

Demak, quruvchilik kasbiga oid zaruriy bilimlarni berish, talabalarni mustaqil ravishda fan, texnika yutuqlarini o'zlashtirishga tayyorlashda o'quv-ko'rsatmali, texnik axborot va kommunikativ texnologiyalardan foydalanish mashg'ulot shakllari, usullarini aniq tanlay olish proqessor-o'qituvchining mahoratiga bog'liq.

Professor-o'qituvchi ixtisoslik fanlarni o'qitish jarayonida talabalarga tayyor bilimlarni berish, qiyinchiliklarni mustaqil ravishda yengib o'tish va ularda tashabbuskorlik, mustaqillik va faollik kabilarni rivojlantiradi. E'tirof etib o'tish joizki, professor -o'qituvchi ixtisoslik fanlarni o'qitish asosida ta'lim maqsadini, vazifasini talabalarga aniq tushuntirsa ular masalani tez va oson hal etish malakasiga ega bo'ladilar.

Ixtisoslik fanlarni o'qitish jarayonida professor-o'qituvchining vazifasi

mashg'ulotlarning maqsadi dars jarayonlarini mazmunli, tizimli bo'lishini ta'minlaydi. "Qurilish fizikasi va binolarning energiya samaradorlik injiniringi" fani bo'yicha o'tkaziladigan mashg'ulotlarda professor-o'qituvchi xorijiy mamlakatlar tajribalarini dasturiy ta'lim vositalari asosida amalga oshirishi maqsadga muvofiq hisoblanadi.

Bunda ta'lim beruvchilar o'zlarining shaxsiy fazilatlar va shaxsiy namunalar, boshqaruvchilik qobiliyatlari, didaktik va metodik bilimlari asosida ta'lim oluvchilarda o'qish va o'rganishga bo'lgan qiziqish, o'qish va o'rganish shart-sharoitlarini yaratadilar. Bunda professor-o'qituvchi o'quv materialini tanlash va ishlab chiqish, ularni aniqlashtirish, tizimga solish ishlarini amalga oshirishda davlat ta'lim standartlari, fan dasturlari va kalendar rejalarga asoslanadi. Texnika oliy ta'lim muassasalarida talabalarning maxsus kompetentligini dasturiy ta'lim vositalari asosida shakllantirishning o'ziga xos xususiyatlari shundaki talabaning ongiga ta'sir etish, qurilish - pardozlash ishlarini chuqur egallash, amaliy ko'nikma va malakalarning hosil bo'lishida darsliklar, o'quv qo'llanmalar, ko'rgazmali didaktik qurollar, jadvallar, maketlar, modellar, o'quv-texnika vositalari, o'quv mashg'ulotlari, jadvallar kabi o'quv-tarbiya jarayoniga oid ishlar muhim o'rin tutadi.

O'zbekistonda olib borilayotgan quruvchilik sohasi haqida ma'lumotlar bilan tanishtirish, savol-javob va bahs-munozaralar o'tkazish talabalarning bilim, ko'nikma va malakalarini yanada rivojlantiradi.

Shuning uchun ixtisoslik fanlarni o'qitishni doimo takomillashtirib borish, o'qitish vositalari va metodikasidan to'liq foydalanish har bir professor-o'qituvchining vazifasi hisoblanadi.

Professor-o'qituvchi talabalar bilan mavzuni ishlab chiqish, bahs va munozaralarga tez kirishish, tezislarni tayyorlash, axborotlar almashish, hamkorlikda ishlash, suhbatlar o'tkazish kasbga qiziqtirish kabi vazifalarni amalga oshiradi. Talabalarni kasbga yo'naltiruvchi savollar, ish rejalar ularning faoliyatini va professor-o'qituvchining amalga oshirishda nazorat qilishda

baholashda muammolarni yechishda, shaxsni rivojlantirishda muhim o'rin tutadi. Professor-o'qituvchi talabalarning bilimlarini mustahkamlash, tadbirlar o'tkazish, mustaqil ishlash tajriba almashish asosida maxsus kompetensiyalariga oid amaliy harakatlarni amalga oshiradi.

Shuningdek, mashg'ulotlarning mazmunini qiziqarli bo'lishini ta'minlash, ta'lim maqsadlari, tamoyillari, mazmuni, shakllari va uslubiyoti yaxlitligini talab etadi. Bunda texnika oliy ta'lim muassalari talabalarida dasturiy ta'lim tushunchalari va vositalarini shakllantirish ixtisoslik fanlarini o'qitish mohiyati, vazifalarini amalga oshirishda muhim o'rin tutadi. Bunda talabalarga qurilish qurollari, ularning turlari, qo'llanilishi haqida ma'lumotlar "Binolar va ishootlar konstruksiyasi", "Koshinkorlik", "Mozaika", Marmar yuzalarni qoplash va jilo berish ishlari texnologiyasiga oid bilimlarini, ko'nikma va malakalarini oshirishga yordam beradi.

"Qurilish fizikasi va binolarning energiya samaradorlik injiniringi", kabi ixtisoslik fanlar mashg'ulotlarida sxema, diagramma, modellar, maketlar, axborot texnikasi va texnologiyalaridan foydalanish asosida amalga oshirilishi texnika oliy ta'lim muassasasi talabalarning maxsus kompetensiyalariga oid bo'lgan o'quv ma'lumotining hajmini kengaytirishga, uning mazmunini to'ldirishga olib keladi. Bunday sharoitda talabalar ko'proq o'quv materialini mustaqil, ijodiy o'zlashtirishlariga to'g'ri keladi. Buning uchun jadvalda ko'rsatilgan vositalar to'g'risidagi ma'lumotlarni talabalarga yetkazish lozim.

Chunki ixtisoslik fanlar birinchidan, talabalarning maxsus kompetensiyalariga oid ma'lumotlarni o'zlashtirishini ta'minlashni yo'lga qo'ysa, ikkinchidan, ularning o'qish-o'rganishlari uchun yordam beradi.

Ilmiy manbalarning nazariy tahlili shuni ko'rsatdiki, talabalarda maxsus kompetensiyalarini rivojlantirish bevosita fan professor-o'qituvchisining innovatsion faoliyatiga hamda dasturiy ta'lim vositalarini joriy etish xolatiga bog'liq. Shu jihatdan ham texnika oliy ta'lim muassasalarida dasturiy ta'lim vositalari samaradorligi va ularni amalga oshirish funksiyalari, tashkiliy-pedagogik jihatlarini ishlab chiqish muhim xisoblanadi. Chunki, dasturiy ta'lim vositalari o'quv materiallarini modernizatsiyalash, talabalarning bilish faolligini oshirish, o'qitishning interaktiv metodlaridan foydalanish va ularning bilimini nazorat qiluvchi vosita va usullarni ishlab chiqish, mustaqil ishlash ko'nikmalarini rivojlantirish va ijodiy tafakkurini shakllantirish kabi vazifalarni amalga oshirishni talab etadi.

Bugungi kunda ixtisoslik fanlarning eng muhim vazifalaridan biri bo'lajak mutaxassislarga ko'proq ma'lumot berib, ularni o'z mutaxassisligi jarayoniga tayyorlash texnologiyasi bilan tanishtirishdan iboratdir. Shu nuqtai nazardan qaraganda ixtisoslik fanlar bo'lajak mutahasislarni turli mutaxassisliklar bilan tanishtirish va ularni tashkil etish va qo'llash yo'llari, usullari va metodlari bilan qurollantirish muhim hisoblanadi. Chunki, ixtisoslik fanlar talabalarga mutaxassisligini o'rgatish bilan birga boshqa fanlar bilan aloqadorlikda bo'lib, bir butunlikni tashkil etadi. Shunga ko'ra, ixtisoslik fanlar talabalarni mutaxassislarni kasbiga tayyorlashning ma'lum tartib, muayyan yo'nalish va bir butunlikni tashkil etgan ta'lim yig'indisi, jamlanmasi degan ma'noni anglatadi. Ularni qo'llashda bir butunlik asosida yondashish, maxsus kompetensiyalarining talaba e'tiboriga tezroq yetkazishni ta'minlaydi.

Texnika oliy ta'lim muassasalarida ixtisoslik fanlarni o'qitishda professor-o'qituvchining kasbiy tayyorgarligi, mahorati, zamonaviy o'qitish texnologiyalaridan xabardorligi va shu asosda mashg'ulotlar o'tkazish tartiblari, usullari inobatga olinib, o'quv-ko'rsatmali, dasturiy texnik vositalar va axborot-kommunikativ texnologiyalardan foydalanishi, o'qitish metodlari o'quv-tarbiya qurollarini tanlash va qo'llash talabalarning qurulish haqidagi bilim, ko'nikma va malakalarini oshiradi.

я

Е

tu >

н

5

к» о к»

LtJ S оо Sc

к»

as

H

re

« и

a s

» =.

и W g-

3 з

2. с rt- » » 7,

Sf S

■S и — »,

и ST

О 2 и S'

-• о.

Q. 15 »

«1 15 В"

к-» g

в 2.

Ä В

5'

ere

-3

» »

3 * ^ =

Е.

15 О

2. 3 ■в л

п В

are в'

н

fe

X g

Я1

РЭ РЭ

< 3 ° з

ся ¡3 С

рз рз

' ' сл

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.

РЭ

сл РЭ сл рэ рз

сл

о

и.

ai

РЭ сл 3" РЭ

Е

рГ

CIQ РЭ

РЭ

РЭ

РЭ

РЭ

X сл С сл

О

43 Ol

а* з

рэ r-t-

43 !

РЭ

РЭ

Dasturiy ta'lim vositalari 4 i—

Bino va inshootlarni loyihalashtirishga mo'ljallangan dasturiy vositalar £—

Dasturiy ta'lim vositalaridan foydalanishda kerak bo'ladigan birlamchi ma'lumotlarni yig'ish *

Dasturiy ta'lim vositalari yordamida yaratilgan loyihani bino inshootlardaning maketida qo'llash

Dasturiy ta'lim vositalari haqida tushuncha berish

Bo'lajak mutaxassis ongini shakllantirish

Maxsuskompetentlikni shakllantirish

ixtisoslik fanlarni o'qitish faoliyatini tashkil etish

O'zbekistonda qurilayotgan uy-joylar bilan tanishtirish

Dasturiy ta'lim vositalaridan foydalangan hol da bino va uning qismlarida issiqlik energiyasining harakatini loyihalash

H

о

X g

fа О,

fa

r-K

3'

i 3 с

< fa

o и

и. (Л

p fa (Я В*

рг РГ

рз

И РЗ

O

С/Э ol В-рз

fa а*

С/Э В-

tr рз

P3 1-1

E 5]

PT 5"

CIQ

¡a! 3

(Л рз

tr X (Я

f—' • С

fa (Я

fa

^ О

О 3 3

43

pT о

fC S

чз 5]

fa

(Я ?

H

s

О

S

HULOSA

Shu o'rinda e'tirof etish joizki, ixtisoslik fanlar bu qotib qolgan taraqqiy etmaydigan didaktik hodisa emas. Balki ta'lim va tarbiya samaradorligini ta'minlovchi qator omillarni ilmiy -amaliy jihatdan yo'lga qo'yuvchi ijodkorlik, yaratuvchanlik, faoliyatining natijasidir. Shunga ko'ra, ixtisoslik fanlarni o'qitishda davr talablaridan kelib chiqish, didaktik jarayonning muhim komponenti deb bilish, ta'lim-tarbiyani harakatlantiruvchi, jadallashtiruvchi va samaradorligini oshiruvchi omillarni aniq qo'llashga da'vat etuvchi deb qarash lozim. Shuni inobatga olib, ixtisoslik fanlarni o'qitishda va talabalar bilimlarini baholashda ularga alohida etibor berish maqsadga muvofiqdir. Chunki, har qanday e'tiborli ish natijali, mahsulli bo'ladi.

ADABIYOTLAR

1. Иннoвaциoн тaълим технoлoгиялaри. Муслимoв Н.А. Тoшкент.: "CaHo Cтaндaрт" нaшриёти, 2015.

2. "Statik aniq ferma va ularni hisoblash usullari" mavzusini o'qitishdainnovatsion ta'lim texnologiyalaridan foydalanish dots. M.L.Boltayeva., NamDU., A.O.Egamberdiyev. NamMQI

3. Saidmamatov, Alamkhon Turdalievich, Akmal Olimjanovich Egamberdiev, and Damira Gulomjonovna Akramova. "Mathematical Model of the Optimization Problem Taking Into Account a Number of Factors." European Journal of Research Development and Sustainability 2.3 (2021): 1-2.

4. Sh.A.Xakimov., B.Maqsud o'g'li., A.O.Egamberdiyev. O'quv materiallarini o'rganishda ta'lim texnologiyasining o'rni. Uzliksiz ta'lim. Ilmiy-uslubiy jurnal maxsus son., 2021.e-mail: [email protected] liya [email protected]

5. Egamberdiyev A.O., Bo'lajak mutaxassislarni innovatsion texnologiyalar asosida amaliyot darslarini tashkil etish bo'yicha ilg'or xorijiy tajribalar. Scientific Bulletin of NamSU -Шучный вестник НямГУ-NamDU ilmiy axborotnomasi-2023-yil_7-son

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.