Научная статья на тему 'ИСПОЛЬЗОВАНИЕ СОМАТИЗМ “РУКА” В “ГУЛИСТОН”-Е СААДИ ШЕРОЗИ'

ИСПОЛЬЗОВАНИЕ СОМАТИЗМ “РУКА” В “ГУЛИСТОН”-Е СААДИ ШЕРОЗИ Текст научной статьи по специальности «Языкознание и литературоведение»

CC BY
137
16
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
СОМАТИЗМЫ / ЛИТЕРАТУРА / МОРАЛЬНЫЕ ТРУДЫ / ПРОИЗВЕДЕНИЯ ИСКУССТВА / РУКА / РУКА НА ГРУДИ / РУКА НА РУКЕ / ПРАВАЯ РУКА / ЖЕСТКАЯ РУКА / ПУСТАЯ РУКА / ЕДА РУКА / ПОДЧИНЕННЫЕ / РУКА ОБЕЗДОЛЕННЫХ / РУКА УГНЕТЕННЫХ

Аннотация научной статьи по языкознанию и литературоведению, автор научной работы — Мирзоалиева Шукрона Эмомалиевна

Саади - один из величайших поэтов классической персидской и таджикской литературы, который обогатил сокровищницу классической персидской и таджикской литературы увлекательными газелями, моральными и этическими произведениями «Бустон» и «Гулистон». Вот почему исследователи классической таджикской и персидской литературы высоко оценили статус и место Саади. Служба шейха Саади в области литературы, этики, красноречия и мудрости бесценна, но то, что мы имеем в виду, является частью искусства Саади. В статье показана позиция соматизмарука” в известном произведении Саади Шерози «Гулистон». Примеры из Гулистона приведены на таджикском и английском языках.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

THE USE OF SOMATISM IN "GULISTAN" OF SHEIKH MUSLIHIDDIN SAADI

Saadi is one of the greatest poets of classical Persian and Tajik literature, who enriched the treasury of classical Persian and Tajik literature with captivating ghazals, moral and ethical works "Buston" and "Guliston". That is why scholars of classical Tajik and Persian literature have praised Saadi's status and place. Sheikh Saadi's service in literature, ethics, eloquence, and wisdom is invaluable, but what we mean is a part of Saadi's art. The article shows the position of somatists in the infamous work of Saadi Sherozi "Guliston". Examples from Guliston are given in Tajik and English.

Текст научной работы на тему «ИСПОЛЬЗОВАНИЕ СОМАТИЗМ “РУКА” В “ГУЛИСТОН”-Е СААДИ ШЕРОЗИ»

из которого он сделан. По словам ученых, слова с префиксами используются чаще, чем слова с префиксами. В частности, словообразование с помощью суффиксов между существительными и прилагательными очень распространено. Суффиксы состоят из существительных из разных частей речи. Они делают новые существительные из простых слов, а также из сложных слов и фраз.

Ключевые слова: грамматика, словообразование, суффиксы, словообразование суффиксы, Шамсиддин Шохин, лингвистика, лексическая структура, таджикский язык, словообразовательные элементы, газели.

WORD FORMING PRODUCING THROUGH CONNECTION -A ON GAZALIA MATERIAL SHAMSIDDIN SHOKHINA

It should be noted that the role ofsuffixes in the wordformation of the Tajik language is very significant. The main function of each suffix is determined by what it means for the word from which it is made. According to scientists, words with prefixes are used more often than words with prefixes. In particular, wordformation using suffixes between nouns and adjectives is very common. Suffixes are made up of nouns from different parts ofspeech. They make new nouns from simple words, as well as from complex words and phrases.

Key words: grammar, word formation, suffixes, word formation suffixes, Shamsiddin Shokhin, linguistics, lexical structure, Tajik, word formation elements, gazelles.

Сведения об авторах:

Валиев Джамшед Абдурасулович - докторант PhD кафедры теория и практики языкознания Таджикского государственного педагогического университета им. С. Айни. Телефон: (+992) 907048591. E-mail: jamshedvaliev93@gmail.com. Тоирзода Абдусаломи Рахим - магистрант втарого курса кафедры теория и практики языкознания Таджикского государственного педагогического университета им. С. Айни. (+992) 985556567. E-mail: toirzoda2019@mail.ru

Айтаматова Наргиза Хурсановна - преподаватель английского языка СОУ №42 района Фирдавси города Душанбе, тел: (+992) 918420597. E-mail: qala_ ob@Rambler. ru

About the authors:

Valiev Jamshed Abdurasulovich, Doctorate PhD in the Department of Tajik Philology of the Tajik State University named after Sadridin Any. Phone number: (+992) 907048591. E-mail: jamshedvaliev93@gmail.com; valievJamshed@mal.ru

Toirzoda Abdusalomi Rahim - 2st year of Magistrant in the Department of Tajik Philology of the Tajik State University named after Sadridin Any. Phone number: (+992) 985556567. Email: toirzoda2019@mail.ru

Aitamatova Nargiza Khursanovna - teacher of English language, middle School of General education №42 Firdausi district of Dushanbe city, tel (+992) 918420597. E-mail: Qala_ ob @ Rambler. ru

ТДУ 809.155+8020:398.9 МАВЦЕИ СОМАТИЗМИ "ДАСТ" ДАР "ГУЛИСТОН"- И ШАЙХ МУСЛИХИДДИН

САЪДИИ ШЕРОЗЙ

Мирзоалиева Ш.Э.

Донишкадаи давлатии забонхри Тоцикистон ба номи С. Улугзода

Саъдй аз бузургтарин шоирони адабиёти классикии форсу точик аст, ки бо газалх,ои дилошуб, асарх,ои панду ахлокии "Бустон" ва "Гулистон" хазинаи адабиёти классикии форсу точикро бою ганй гардонидааст. Ин аст, ки мухдкикони адабиёти классикии точику форс маком ва чойгох,и Саъдиро баланд арзёбй кардаанд. Ба андешаи адабиётшинос Ш.Исрофилниё "...агар Хоча Хрфиз ба кавли Давлатшох,и Самаркандй, «нодираи замону уъчубаи чах,он» аст, ба андешаи устод Бах,оуддини Хуррамшохй, «хдкки Саъдй бар гардани уст» ва ё агар «Нигористон»-и Чувайнию «Бах,ористон»-и Чомй бехазонанд, вомдори «Гулистон»-анд" [5, с.5].

Хизмати Шайх Саъдй дар адабиёт, ахлок, балогат, хикмат бебадал аст, аммо он чи манзури мост, бахши хунари Саъдй дар истифодаи мохиронаи соматизмхо мебошад. Саъдй, ки умри азизи худро сарфи омузиши забони арабй, балогат, хадис, фикх, фалсафа намудаву сафархои дуру дароз тачрибаи бузурги зиндагиаш додааст, дар ин ду асари ахлокй "Бустон" ва "Гулистон", ки аз бузургтарин осори ахлокии тамаддуни башар мансуб меёбад, ба хонанда пешкаш намудааст. Ин аст, ки Саъдиро "муаллими ахлок" медонанд. Забони точикй, ки аз бузургтарин забони дунёст,бо он латофату зарофат ва азамату кудрате, ки дорад, дар ифодаи холатхои гуногуни рузгор хизмат мекунад. Мо кушиш намудем, ки соматизми дастро дар осори Саъдии Шерозй нишон дихем.

Чанбаи антрополитизм (инсонмехварй - М.Ш) дар илми имруза ба нуфузи калоне сохиб гардида, инсон ва эъчози беназире чун тани инсон мавриди таваччухи мухаккикон карор дорад. Аввалин чузъи таркиби исми инсон - бадан бештар дар адабиёти бадеи мавриди тасвир карор гирифт. Ба андешаи муахаккик Красних В.В. "бадан дар дарки хакикат ва маърифат ахамияти аввалиндарачаро дорост. Бадани инсон аввалин объекти тахлил гардид" [6, с.233].

Ш. Балли кайд кардааст, ки инсон ба хамаи ашёву вокеиятхои олами берун, хосиятхову харакатхои ба шахсияти худаш хосро нисбат медихад. Сабаб он аст, ки дар чараёни фаъолияти маърифатй дар маркази таваччухи инсон роху усули хамкорй ба олами атроф карор дорад. А.М. Эмирова зикр намудааст ки инсон олами берунро дар заминаи таассуроте,ки тавассути узвхои эхсос гирифтааст,дарк месозад.Гайр аз ин, бадан аз давраи кудакй барои инсон нишонаи асосй дар фазои вокеъияти чисмонист[10, с.22]. Узвхои бадан дар хар маврид воситахои аз хама дастраси ташхису бахогузории фазои атроф карор мегиранду низоми ченкунии чомеи ба хамагон фахморо фарохам меоваранд [9,80] Махз хамин аз бисёр чихат боис шуд,ки инсон хамеша мекушад вокеиятро тавассути ченакхои барои худаш фахмо,айнан мисли худаш андозагирй кунад.

В.Г Гакк дар масъалаи мехварй таъкид мекунад, ки "инсон худбин аст, вай худро хамеша дар маркази олам мебинад ва оламро мисли худаш тасвир мекунад" [2, с.702]. Ин андешаи В.В.Гак хамон андешаи хазорсолаи адабиёти классикии форсу точик аст, ки хануз дар асри Х1 Умари Хайём таъкид карда буд: "Максуд зи чумла офариниш моем, дар чашми чахон гавхари биниш моем"...

Ин холат номи антропоморфизмро гирифтааст. Антропоморфизм тамоми пахлухои зиндагии инсон: забон, тафаккур ва фархангро фаро мегирад. Мухити атроф бо воситаи тасвири соматизмхо равшан ва фахмо тасвир мешавад.

Лексикаи соматикй аз кадимтарин таркиби забон буда, он васеъ дар асархои бадей истифода мешавад.

Дар адабиёти чахон асаре вучуд надорад, ки дар таркиби матни он соматизм вучуд надошта бошад. Зеро забоне,ки дар он вожахои дахлори бадан набошанд, вучуд надорад. Барои исботи ин фикр мо соматизмхоро дар таркиби асари безаволи Саъдии Шерозй "Гулистон" мавриди баррасй карор додем, зеро " ибораорой ва чумлапардозихои муъчазу зебо, калимахои пурмаънову ноби забони точикй, ки аз килки сехрофарини у баромадаанд, сармашки суханвароёни баъдй гардидааст. Дар зебоиву латофат, зарофату чаззобият, шевоиву равонй, фасохату балогати Шайх Саъдй саромади сухансароёни мост" [7, с.27].

Х,амин тарик соматизми "даст" дар мачмуъ дар асари мазкур 210 маротиба оварда шудааст. Азбаски Шайх Саъдй умри пурбаракати худро сарфи омузишу сафархо намудааст, бешак таъсири ин сафархо ба таркиби лугавии забони асари у бетаъсир намондааст. Мо соматизмхоеро мушохида намудем, ки сирф точикианд ва хамзамон соматизмхои бо забони арабй низ дар асар ба чашм мерасанд.

Дар маколаи мазкур мо тасмим гирифтем,ки соматизми "даст"-ро дар тарчумахои "Гулистон"-и Саъдии Шерозй дар забони англисй мавриди тахлил карор дихем.таъкид бояд кард, ки вожаи "даст" дар "Гулистон" хам ба маънои аслй, хам мачозй ва хамчунин фразеологизм корбурд шудааст. Инчунин, аз вожаи "даст" чандин калимахои дигар сохта шудаанд, ки барои ифодаи вазифахои гуногуни граматикй корбаст гардидаанд.

Соматизми "даст" бо исми содда 90 маротиба иборахои чонишинй дасти хеш(2) , дасти дигар(1), дасти ман(1), иборахои исмй дасти дарвешон(1),дасти мутаваккиъон(1) дасти итоб(1),дасти кудрат(2),дасти тагобун(зиёнзадагй)(1)(дастдарозй ба касе ё чизе кардан),дасти гетй(1) дасти тоат(1), дасти душман(2), дасти тановул(1), дасти тахаммул(1), дасти нафс(1) дасти кувват(1),дасти Довуд(1), дасти очизон(1), дасти химмат(1), дасти дуо(2), дасти чавон(2), иборахои сифатй дасти бахил(1), дасти рост(1), дасти татовул(1), дасти карам(2) дасти чавон (1),дасти зишт(1), дасти чафо(1), дасти гурусна(1), дасти хушхуй(1), дасти турушруй(1), дасти чап(1), дасти бало(1) дасти турушруй(1),дасти хуи бад(1), дасти тазарруъ(1), дасти дароз(1), дасти танг(1), дасти ато (1),дасти таадй(2), дасти нигорин(1), дасти ёрй(1),иборахои фразелогй аздаст рафта(1),даст бар даст(1), даступобурида(1)сифати мураккаб дастболо(1),феъли таркибии номй даст додан(1) исми мураккаб зердаст(5), забардаст(3),тангдаст(7), уфтодадаст(1) тихидаст(5), кутахдаст(4), зердастозор(1), исми омехта дастгирй (1),

Нахуст дар хикояи зерин, соматизми "даст" ки якчо бо соматизмхои "китф"ва "каф" корбаст шудааст дида мебароем.

Соматизмхои «даст», «китф», «каф», ки дар хикояи дигаре оварда шудааст, ба маънои аслй овардааст:

....Ман хамоно, ки тарики ин сухан накардам ва бурхону баён наёвардам, инсоф аз ту таваккуъ

дорам, харгиз дидай дасти дуое бар китф баста ё бенавое ба зиндон дарнишаста, ё пардаи маъсуме дарида ё кафе аз миъсам бурида, илло ба иллати дарвешй шермардонро ба хукми зарурат дар накбхо гирифтаанду ва каъбхо суфта. [8, с.201]

Дар тарчумаи англисй айнан соматизмхои hands (даст), shoulders (китфхо) омадааст. Although I have not fully explained this matter nor adduced arguments, I rely on thy sense of justice to tell me whether thou hast ever seen a mendicant with his tied up to his shoulders or a poor fellow sitting in prison or a veil of innocence rent or a guilty hand amputated, except in consequence of poverty?Lion -hearted men were on account of their necessities captured in mines which they had dug to rob hpuses and their heels were perforated [4, с.609].

Дар ибораи "дасти тахдммул" вожаи даст, ки ба маънои мачозй омада, ифодакунандаи маънои "сабр"-мебошад. Дар порчаи матни зер ибораи "дасти тахаммул" бо "теги забон" ки маънои "дуруштсуханй" ва "бадгуиро" дорад якчоя кор фармуда шудааст: "Х,олй ки ман ин сухан бигуфтам,инони токати дарвеш аз дасти тах,аммул бирафт,теFи забон баркашид ва бар ман давонид асби фасохат дар майдонй, вакохат чахониду гуфт...[8, с.198].

Дар тарчумаи англисй "дасти тахаммул" ба маънои аслиаш кор фармуда шудааст, яъне "patience from his hands" "теги забон" дар шакли "the sword of his tongue", ки маънои асосии точикиашро ифода мекунадтарчума шудааст.

Whilst I was uttering these words, the darvish lost the bridle of patience from his hands, drew forth the sword of his tongue, caused the steed of eloquence to caper in the plain of reproach and said.... [4, с.613].

Дар хикояи дигар вожаи "даст" ибораи фразеологии "дасти карам", яъне дасти хайру сахо истифода шудааст. "Маликзодае ганчи фаровон аз падар мерос ёфт, дасти карам биркушоду доди саховат бидод ва неъмат бедарег бар сипоху раият бирехт.... [8, с.47].

Дар тарчумаи забони англисй "дасти карам" дар шакли тахтуллафзии "opened the hand" яъне дасткушод, ба маънои саховатманд омадааст.

A royal prince, having inherited abundant treasures from his father, opened the hand of liberality and satisfied his impulse of generosity by lavishing without stint benefits upon the army and the population. [4, с.163]

Дар хикояти дигар, ки аз мардумозорй хикоят мекунад, Шайх Саъдй дар баробари соматизмхои "бозу, сар, нохун, панча, ком ва магз соматизми "даст"-ро низ истифода кардааст. Дар зер факат китъаи мазкур аз хикоя зикр мекунем: Носазоеро, ки бини бахт ёр, Оцилон таслим карданд ихтиёр Чун надори нохуни дарранда тез Бо бадон он бе%, ки кам гири ситез Х,ар ки бо пулод бозу панца кард Соиди симини худро ранца кард Бош, то дасташ бибандад рузгор Пас ба коми дустон магзаш барор [8, с.50]

Дар инчо вожаи даст дар таркиби феъли "даст бастан" истифода шудааст,ки маънои "1 тобеъ кардан; 2 ноилоч мондан"-ро дорад,ки дар тарчумаи англисй он ба хамин маъно омадааст: When thou seets an unworthy man in good look. Intelligent men have chosen submission. If thou has not a tearing sharp nail If will be better not to contend with the wicked. Who grasps with his fist one who has an arm ofsteel Injures only his own powerless wrist. Wait till inconstant fortune ties his hand. Then, to please thy friends, pick out his brains [171]

Дар хикояти мазкур соматизмхои "даст, ангушт, дил" истифода шудааст: "Гуфтахои Худованд, банда дар ин холат мар Худовандро хатое намебинам, балки такдири Худованди таъоло чунин буд, ки ин бандаро макрухе бирасад. Пас ба дасти ту авлотар, ки савобики неъмат бар ин банда дорй ва аёдии миннат. Ва хукамо гуфтаанд: Ангушт гар газандат расад зи халц, маранц, Ки на роуат расад зи халц, наранц. Аз Худо дон хилофи душману дуст,

Ки дили харду дар тасарруфи уст. Гарчи тир аз камон хрмегузарад. Аз камондор бинад ахли хирад [8, с.54]

He replied: My lord, it was the decree of God the most high that a misfortune should befall this servant but it was best that it should came from thy hands, which had formerly bestowed favours upon him and plased him under obligations.

If people injure thee, grieve not

Because neither rest nor grief come from the people

Be aware that the contrasts of friend andfoe are from God

Because the hearts of both are in his keeping

Although the arrow is shot from the bow

Wise men look at the archer [4, с. 181]

Дар ин рикоя соматизми "даст" ба маънои мачозй омадааст, ки маънои аз чониби ту ё ин ки бо кумаки ту-ро медирад. Дар гунаи англисй бошад " thy hands" ба маънои "дасти касе" омадааст. Дар китъаи мазкур вожаи "даст" се маротиба истифода намудааст: Чй солрои фаровону умррои дароз, Ки халк бар сари мо бар замин бихохад рафт. Чунон ки даст ба даст омадаст мулк ба мо, Ба дастхои дигар хамчунин хохад рафт [8, с.56].

Соматизми даст ба даст ба маънои "силсила ё ба навбат" дар матни точикии асар омадааст. Дар матни англисии он низ ба маънои "аз даст ба даст" оварда шудааст: For how many years and long lives Will the people walk over my head on the graind? As from hand to hand, the kingdom came to us So it will also go to other hands [4, с. 187].

Дар рикояи дигар Саъдй зимни баёни андешарои ахлокй дар матни рикоя соматизмро истифода накардааст. Аммо дар китъа аз соматизмрои даст, сина шикам, пушт истифода кардааст: Ба даст охаки тафта кардан хамир, Бех аз даст бар сина пеши амир. Эй шиками хира,ба тое бисоз, То накуни пушт ба хидмат дуто [8, с. 63].

Дар тарчумаи англисии матни мазкур низ соматизмро дида намешавад, аммо тарчумаи китъа "hand", "breast", "belly", "back" истифода шудааст, ки ба маънои аслии калима оварда шудааст. To leaven mortar of guicklime with the hand Is better to hold them on the breast before the amir O ignoble belly,be satisfied with one bread, Rather than to bend the back in service [4, с.211].

Дар рикояти дигар ибораи "даст кутох кардан" ба ду маъно омадааст. Якум ба маънои "аз ин кор даст намекашанд" ва дуюм ба маънои "дастбуридан" омадааст. Зикр бояд кард, ки "дасти дуздон буридан" дар кишваррои Шарки исломй роич будааст.Яъне рар ки даст ба дуздй мезад ё ангушт ва ё дасташро мебуриданд.Дар ин рикоя Саъдй низ ба рамин ишора кардааст.

"Некбахтон ба рикояту амсоли пешиниён панд гиранд, аз он пештар ,ки пасиниён ба вокиаи у масал зананд ва дуздон даст кутах накунанд, то дасташон кутар кунанд". Дар тарцумаи англиси ба ин маъно тарцума нашудааст.

Fortunate men are admonished by the adventures and similes of those who have preceded them, before those who follow them can use the event as a proverb, like thieves who shorten their hands, lest their hands be cut off.

Дар китъаи дигар "даст" дар таркиби "даст шустан" истифода шудааст, ки ба маънои "ноумед шудан" корбаст шудааст.

Хилофи ройи султон рой цустан, Бахуни хеш бошад даст шусттан [8, с.59] To proffer an opinion contrary to the king's, Means to wash the hands in one's own blood. [4, с.201] Таркиби "дасти нафс" маънои идораи нафс аз руи акл аст. Акл дар дасти нафс чунон гирифтор аст,ки марди очиз бо зани гурбуз.[8, с.226] Дар тарчумаи забони англисй соматизми "даст" оварда нашудааст, аммо аз мазмуни чумла муайян намудан мумкин аст, ки радаф нафсро саришта кардан аст.

Дар рикояи дигар барои таквияти фикр шоир китъа меорад, ки дар он соматизми "дасти чап", "дасти тагобун", яъне дасти зиён истифода шудааст: Хазар кун,з-он чи душман гуяд: "Он кун "

Ки бар зону зани дасти тагобун.

Гарат ро^е намояд рост чун тир,

Аз у баргарду ро^и дасти чап гир![8, с.213]

Дар тарчумаи англисй "дасти тагобун" ба маънои аслй "hand of pain" дасти чап, "left hand" оварда шудааст.

Be cautious of what afoe tells thee to do

Lest thou strike thy knee with the hand of pain.

If he points thy way to the right like an arrow

Deflect therefrom and take that to the left hand[4, с. 637]

Адиб аз иборахои "дасти тихй" ва " дасти гурусна"-ро дар хикояи зер истифода карда онхоро ба маънохоидасти бесахо аст, ки маънои мачозй дорад:

Пайдост ки аз меъдаи холй чй кувват ояд ва аз дасти тих,й чй мурувват ва аз поибарахна чй сияр ояд ва аз дасти гурусна чй хабар [8,197]

Inasmuch as the power of obedience depends upon nice morsels and correct worship upon elegant clothes,it is evident that hungry bowels have but little strength, an empty hand can afford no liberality shakled feet cannot walk,and no good can come from a hungry belly.[607]

Дар тарчумаи англисй бошад, ба чои соматизми меъда соматизми "рудаи холй" hungry bowels, ва hungry belly шиками холй истифода шудааст, ки маънои мачозии калимаро ба маънои аслй- яъне шиками гурусна иваз намудааст.

Хамин тарик дар таркиби "Гулистон"-и Саъди соматизми "даст" 210 маротиба истифода шудааст, ки ифодакунанда маъно ва мафхумхои гуногун аст. Соматизми "даст" дар тарчумаи англисии ин асар бештар ба маънои мачозй омадааст. Ин шаходат ба он медихад, ки таркиби лугавии забони точикй дар мукоиса ба забони англисй хеле бой аст, зеро дар матни точики ба микдори зиёд омадани соматизми "даст" ва гунахои гуногуни он фикри моро тасдик менамояд.

АДАБИЁТ

1. Бодрова Ю.В.Русские пословицы и поговорки и их английские аналоги.- Москва ,АСТ, 2007.

2. Гак В.Г Языковые преобразования. Москва, Языки русской культуры,1998. - 768 с.

3. Гудков Д.Б., Ковшова М. Л. Телесный код русской культуры: материалы к словарю. Москва. :Гносиз,2007. - 288 с.

4. Иствик Э.Б. «Бустон ва Гулистон»-и Саъдии Шерозй. Техрон, интишороти Амири Кабир,2009. - 690c.

5. Исрофилниё Ш.Р ва А.Рахнамо шархи мунтахаби "Гулистон"-и Саъдии Шерозй. Душанбе "Пайванд"2016. - 220с

6. Красных В.В. Этнопсихолингвистика и лингвокультурология: Курс лекций. Москва. Гносиз, 2002. - 284 с.

7. Рахмон Э. Забони миллат- хастии миллат. Душанбе, Нашриёти муосир, 2020 - 432 с.

8. Саъдии Шерозй,Гулистон. Душанбе: "Маориф",2014 - 248с.

9. Старых,О.В.Соматизм как особый класс слов в лексической системе церковнославянского языка // Вестник ПСТГУ:Филология. -2011. -№ 2.-С.80 -85.

10. Эмирова А.М.Основы крымскотатарской фразеологии:(учебное пособие для студентов филологических специальности высших учебных заведений. Симферополь: Крымучпедгиз, 2012. - 168 с.

ИСПОЛЬЗОВАНИЕ СОМАТИЗМ "РУКА" В "ГУЛИСТОН"-Е СААДИ ШЕРОЗИ

Саади - один из величайших поэтов классической персидской и таджикской литературы, который обогатил сокровищницу классической персидской и таджикской литературы увлекательными газелями, моральными и этическими произведениями «Бустон» и «Гулистон». Вот почему исследователи классической таджикской и персидской литературы высоко оценили статус и место Саади. Служба шейха Саади в области литературы, этики, красноречия и мудрости бесценна, но то, что мы имеем в виду, является частью искусства Саади. В статье показана позиция соматизма "рука" в известном произведении Саади Шерози «Гулистон». Примеры из Гулистона приведены на таджикском и английском языках.

Ключевые слова: соматизмы, литература, моральные труды, произведения искусства, рука, рука на груди, рука на руке, правая рука, жесткая рука, пустая рука, еда рука, подчиненные, рука обездоленных, рука обездоленных, рука угнетенных.

THE USE OF SOMATISM IN "GULISTAN" OF SHEIKH MUSLIffiDDIN SAADI

Saadi is one of the greatest poets of classical Persian and Tajik literature, who enriched the treasury of classical Persian and Tajik literature with captivating ghazals, moral and ethical works "Buston" and "Guliston". That is why scholars of classical Tajik and Persian literature have praised Saadi's status and place. Sheikh Saadi's service in literature, ethics, eloquence, and wisdom is invaluable, but what we mean is a part of Saadi's art. The article shows the position of somatists in the infamous work of Saadi Sherozi "Guliston". Examples from Guliston are given in Tajik and English.

Keywords: somatisms, literature, moral works, works of art, hand, hand on chest, hand on hand, right hand, ugly hand, tight handpower, empty hand, food hand, subordinates, the hand of the destitute, the hand of the destitute, the hand of the oppressed.

Сведения об авторе:

Мирзоалиева Шукрона Эмомалиевна — докторант (Phd) 3-ого курса кафедры английского языка Таджикского государственного института языков имени Сотима Улугзода. Адрес: 734019, Республика Таджикистан, г. Душанбе, ул. Мухаммадиева,17/6, тел.: (+992) 902 60 6646.

About the author:

Mirzoalieva Shukrona Emomalievna - doctorate student (PhD) of the third course of the Department of General Linguistics and Comparative Typology of Languages of the Tajik State Institute of Languages named after Sotim Ulughzoda. Address: 734019, Repablic of Tajikistan, Dushanbe, 17/6Muhammadiev str., phone: (+992) 902606646.

АСПЕКТЫ КАТЕГОРИИ «ВЕЖЛИВОСТЬ» В РУССКОМ И ФРАНЦУЗСКОМ ЯЗЫКАХ

Бахталиева Л.А.

Таджикский государственный педагогический университет имени С. Айни

В настоящее время формирования языковедчежой науки ругские филологи думают, что вежливость имеет ошовные элементы различного разговора между людьми. Вежливость принимается в швременном французжом языке поведении людей в гоcyдaрcгвe, потому что он является cовeршeнcгвовaния для развития эффективной шциальной жизни.

Фурманова В.П. пдоала: «Вежливость являются хранителем иcторичecкой хроники, нeпоcрeдcгвeнным защитником вге мирной культуры, активным и передовым опытом и практикой в шздании прошлых поколений олицетворяют опыт развития вежливости и повышают важнейшие cпоcобы вcecгороннeго развития и вошитания личности и развивают в нем духовную, эcгeтичecкyю культуру, а также является важнейшей частью педагогичежой подготовки будущих филологов и педагогов» [4, c.87].

В гуманитарной жизни вежливость размахивается как формирование или нежолько алов, где показывают хорошие планы работы при получении хорошей жизни разговора шециалистов филологов. Выбрать тему и стратегию коммуникации имеет различные факторы, которые показывают внешней и внутренней жизненные факторы, а именно от проблемы и разговоры, которые имеют cвязи c культурной темы. Поэтому наука, которая cвязaнa c филологичecкиx предметов для хорошего разбора, для понятия различных методов и развитие понятие должен размолоть развитие речевого развитие речи и для cовeршeнcгвовaния формы устного творного творчество, которое в настоящее время ишользуют для дальней речевого метода в различныз языках для понятия «вежливости».

Панкеев И. А. отметил: «Категории вежливость являются фактичежим cрeдcтвом развития художественной и технологичежой культуры обyчaющиxcя, потому что в них зарождаются швременные мастера бежонечного источника крашты, благозвучия и целеустремленности» [5, c.43].

Надо отметить, что категория «вежливость» имеет центральный раздел французжого языка, которые показывают проблем, которые cвязaнны для употребления категории «вежливость», размахивающий в других раздел закон, которые поcвящëнныe становление некоторых знаков, а также грамматики французжого языка. Поэтому они имеют раздело формировании вежливый олов в французжом языке и т. д. Для развития и формирования грамматики на подобия омонимии одиночного и парного елова, которые запятая характеризуют знаки препинания и зачастую не развивают общие закон грамматики. Поэтому они развивают правили или примечании, которые развивают или же их напжания не подчиняются правилами ругской грамматики. Центральное место в рузкой грамматики показывают на грамматичежой правиле, и развивает вместе для ycвоeния пунктуационные правили закрепить знания по грамматику французжого языка.

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.

Алекгеев А.Н. пжал: «Выбор определенного типа ответной реплики будет завжеть от множества факторов и определенным образом влиять на cоcгояниe и развитие общения» [1, c.62].

Надо отметить, что для развития устного народного творчество, которые показали в cвоиx произведениях развитие вежливости во французжом языке. Например : «Pour se sentira l'aise dans un pays etranger, il ne suffit pas d'en parler la langue. Toute communication avec des personnes d'une culture differente comporte une ensemble d'attitudes, de gestes, de marques de politesse qui parfois nous echappent, souvent nous deconcertent, tantellspeuventva-rier d'un pays a l'autre. Connaitre ces regles, plus oumoinscodifiees qui constituent le «savoir-vivre» d'un peuple, est donc tout aussies sentiel que de connaitre la grammaire d'une langue pur en comprende la structure» [8, c.53].

Категория вежливость в ругском и французжом языках является художественное творчество, которое ошовано на «cпоcобноcги людей заряжа^я чувствами других людей они узнали» для

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.