CC BY
80УДК 616.8
ИШЕМИЯЛЬЩ ИНСУЛЬТТАН КЕЙ1НГ1НАУКАСТАРДЫЦ ЭЛЕУМЕТТ1К БЕЙ1МДЕЛУ1Н ЖЕТ1ЛД1РУ ЖОЛДАРЫ
Сайтмуратова С.Ш.1, Сейдахметова А.А.2
O^mYcmiK Казакстан медицина академиясы, «Мейiргер ici» мамандыгыныц магистранты, Шымкент, Казахстан 20^mYcmiK Казахстан медицина академиясы, «Жедел медициналык квмек жене мейiргер ici» кафедрасыныц мецгеруш'ю'!, Шымкент, Казакстан
взектшМ. Инсульт - бул наукастыц жэне оньщ отбасы мушелершщ eMÎpÎH курт 63repTeTÎH жагдай. Инсульт eлiмнiн басты себепшiлерiнiн 6ipi болуымен катар (журек- кан тамыр, жэне онкологиялык аурулармен катар), наукастардыц мYгедектенуiнiн негiзгi себепшiсi болып отыр. Инсульттiн салдарын барынша азайту ушш жэне ми канайналымы жYЙесiнiн кайталама бузылыстарыныц алдын-алу ymiн наукастардыц ез денсаулыгын теракты бакылау жасауына, дэртердщ жiтi бакылауында болуына, тексерулер мен зерттеулерден теракты тYPде eтуiне, eмiрiнiц соцына дейiн белгiленген дэрi-дэрмектерiн кабылдап жYPуiне тура келедi. ЖYЙке жYЙесi функциясын жогалтуына байланысты, наукаска жYPу, сейлеу, тамактану, eзiне-eзi кызмет керсету сиякты базалык дагдыларды кайтадан игеруше тура келедi.
Зерттеудщ максаты: ишемиялык инсульттан кейiнгi наукастардыц элеуметтiк бейiмделуi децгейiн
багалау.
Материалдары мен эдктерь Наукастардыц элеуметтiк бейiмделуiн жэне турмыс сапасын зерттеу Yшiн SF-36 (WareJE, 1993) сураунамасы колданылды. SF-36 сауалнамасы турмыс сапасын багалаудыц ерекше тYрi болып келедi жэне наукастыц ^щл-^^ мен денсаулыгыныц дурыс жагдайын бейнелейтш визуалды-аналогты шкала деп саналады. Бул сауалнама 8 шкалаларды топтастырган 36 пунктен турады жэне оларды наукастыц eзi толтыруы тиiс. Эрбiр шкаланыц кeрсеткiштерi 0-ден бастап 100 аралыгында варияцияланып, 100 толык сау денсаулыкты жэне осыган сай турмыс сапасыныц жогары децгейiн кeрсетедi.
Нэтижесь Ишемиялык инсультке шалдыккан наукастардыц кайта калпына келу кезецiнде емдiк курспен мешргерлж кyтiмнен кейiн ек1 топ наукастарына бiз жyргiзген eмiр сапасы жэне элеуметпк бейiмделу бойынша SF-36 сауалнамалар нэтижелерi кYнделiктi мейiргерлiк кYтiмдi сал болган аякпен колга белсендi жаттыгуларымен YЙлестiрiп жYргiзiлген негiзгi топ наукастары eз денсаулыгын «жаксы»-7 адам (41,1%), «орташа» - 7 (41,1%), «нашар» - 3 адам (17,6%) деп багалаганын кeрсеттi. Сонымен катар олардыц 8-i (47%) Yш ай бурынгы кeрсеткiшпен салыстырганда казiр денсаулыгыныц едэуiр жаксарганын, наукастардыц 9-ы (52,9%) Ym ай бурынгы кeрсеткiшпен салыстырганда казiр денсаулыгыныц бiркатар жаксарган деп багалады. Бакылау тобында дэрц-ер-невролог стандартты эдiстемесi бойынша ЕДШ тYрiндегi сауыктыру шаралары жYргiзiлдi. Бул топ наукастары ea денсаулыгын «жаксы» - 3 адам (18,7%), «орташа» - 9 (56,2%), «нашар»- 4 (25,0%) багалады. Осыган сай ретте бул топ наукастарыныц - 7 (43,7%) eз денсаулыгын Yrn ай бурынгыга караганда бiр катар жаксы десе, наукастардыц 9-ы (56,2%) eз денсаулыгын «eзгерiссiз» деп багалады.
^орытынды. ЖYргiзiлген зерттеу ишемиялык инсультке шалдыккан наукастардыц eз жагдайын орташа деп санайтындыгын адрсетш отыр. Алынган мэлiметтер инсульттен кешнп наукастардыц стационардан шыгу мезетiнде тYрлi кимыл-козгалысы кызметiнiц, коммуникативтiк мYмкiндiктерi бузылыстарыныц сакталуы айкын физикалык, психологиялык жэне элеуметпк бейiмделуге, турмыс сапасыныц тeмендеуiне экелетiнiн кeрсеттi. Ишемиялык инсультке шалдыккан наукастардыц турмыс сапасына жэне элеуметпк бейiмделуiне козгалыс саласыныц калыпка келпру шараларын мейiрбикелердiц iске асыруы кезiнде белсендi мейiргерлiк кYтiмнiн ыкпалыныц тшмдшпн жYЙелi тYрде багалау кажет.
Кштл сездер: мейiргерлiк кYтiм, ишемиялык инсульт, наукастардыц eмiр CYру сапасы.
