CC BY
2УДК 821.111(73)
ШТЕРПРЭТАЦЫЯ МАТЫВУ «СТРАЧАНАСЩ» У АМЕРЫКАНСКАЙ ЖАНОЧАЙ ПРОЗЕ ПРА ПЕРШУЮ СУСВЕТНУЮ ВАЙНУ (НА ПРЫКЛАДЗЕ РАМАНА «АДЗ1Н З НАШЫХ» У. КЭЗЭР)
канд. фтал. навук, дац. З.1. ТРАЦЦЯК (Полацк дзяржауны утвератэт) zoya. tretyak@rambler. ru
Разглядаецца раман «Адзт з нашых» У. Кэзэр - ктга, што шюструе асобныя адмысловыя набытк амерыканскай жаночай прозы пра Першую сусветную вайну. Выяуляецца повязь твора са спад-чынай праза1кау-мужчын, ятя распрацоувалi розныя праявы матыву «страчанасцг». Падкрэсл1ваецца з 'арыентаванасць аутара на адлюстраванне nсiхалагiчнага стану персанажа. Вайна у Еуропе паустае у прозе У. Кэзэр як падзея, што вызначала фiнал асобасных трансфармацый галоунага героя, яю стра-цiу усе тюзп пра заходнюю цывШзацыю.
Ключавыя словы: амерыканская лiтаратура, Першая сусветная вайна, жаночая ваенная проза, У. Кэзэр, «амерыканская мара», матыу «страчанасцi».
Уводзшы. Замежнае лггаратуразнауства назапасша багаты вопыт вывучэння мастацтва слова, прысвечанага падзеям Першай сусветнай вайны [1-8]. Непадробную щкавасць крытыкау i навукоуцау, з канца 1910-х гг., выклiкалi вершы брытансшх «акопных паэтау» (У. Оуэна, I. Розэнберга, З. Сэсуна i шш.). На пачатковых этапах даследавання лiтаратурнай спадчыны пра 1914-1918 гг. перавага адда-валася творам, што месцам дзеяння мелi Заходнi фронт, а тыповым персанажам паустау шараговы, як1 балюча спазнавау сутнасць татальнага канфлiкту. Як своеасаблiвы праза1чны «класiчны канон» ужо у сярэдзiне мiнулага стагоддзя успрымалася спадчына Дж. Дос Пасаса, Р. Олдынгтана, Э.М. Рэмарка, Э. Хемшгуэя. К. О'Брайен зауважыла, што гэты пералiк таксама пашырауся за кошт плёну А. Барбюса, Р. Даржэлеса i А. Цвэйга. Даследчыца падсумала свае назiраннi думкаю пра лиаратурную традыцыю, ск1раваную на увасабленне пераважна мужчынскага свету у час узброенага канфлiкту; чытацкая увага акцэнтавалася на быцщ менавiта вайскоуца (пераважна салдата цi малодшага афiцэра, здольнага да сама-рэфлексii i крытыцызму) [9, р. 1].
За стагоддзе навуковая думка эвалюцыянавала у бок грунтоунага пашырэння аб'екта даследавання. Напрыканцы ХХ - на пачатку XXI стст. лггаратуразнауцы звярнулiся да некалi забытых творау, у як1х аутары разглядалi вайну на моры i у паветры, засяроджвалiся на вопыце разведи, пахавальных каманд, сапёрау i жыцщ ваеннапалонных, увасаблялi быццё параненых i медыцынскага персаналу у шпiталi, пад-рабязна узнаулялi побыт дэзерцiрау щ цывiльных (iнвалiдау, старых, жанчын, дзяцей i падлеткау) у тыле. Паводле Ч. Хопшнса, даследчыш звярталiся да тых мастацк1х прац, што шмат часу знаходзшся на перы-ферьп лiтаратуразнаучых росшукау, рэдка трапляючы у поле зроку навуковай супольнасцi, каб пад-крэслiць iх тыпалагiчную щ генетычную повязь з «класiчным» тсьменствам, прысвечаным падзеям 1914-1918 гг. [10, р. 14]. Актуальным заставалася i новае прачытанне сусветнавядомых творау: наза-пашанае напаузабытыЕШ аутарамi (у мастацкай форме i у выглядзе салдацкага / афiцэрскага наратыву) дазваляла знайсщ новыя ракурсы вывучэння добра вядомых кнiг, нечакана акцэнтавала увагу на тых воб-разах i прыёмах, што дагэтуль яшчэ не падлягалi пiльнаму навуковаму аналiзу.
У апошшя дзесяцiгоддзi у асобны перспектыуны лггаратуразнаучы к1рунак вылучыуся разгляд жаночай прозы, паэзи, мемуарыстык1, журналiстыкi i этсталярнай спадчыны пра Першую сусветную. Гендарная праблематыка закранула i навуку пра мастацтва слова, якая абвергла папулярную раней гшо-тэзу кшталту «жанчыны, у рэшце рэшт, не пiсалi пра вайну. Яны там не был^ Яны не трымалi зброi у руках, а усяго только мiмаходам бачылi кроу i бруд з поля бою, седзячы у сваiм шштальпрыбежышчы» (Women, after all, didn't write about the war. They weren't in it. They didn't bear arms, only glimpsed the blood and muck of the battlefields from the shelter of the hospital ...) [11].
Аспрэчваючы ташя тэндэнцыйныя выказванш, даследчыш iмкнулiся пацвердзщь, што створанае пiсьменнiцамi i паэткамi уяуляла вдэйна i тэматычна багаты комплекс, што дапауняу i пашырау астэму ведау пра ваенную лiтаратуру. Дж. Потэр прапанавала грунтоуную клаафшацыю мастацшх здабыткау аутарак. Навукоуца вылучыла прапагандысцшя творы, што публiкавалiся у разнастайных перыядычных выданнях цi выходзiлi асобнывш тыражам^ раманы пра каханне, дзе так щ iнакш пауставалi ваенныя падзеi (кнiгi Ф. Барклай, Б. Марчант, Б. Рук), мемуары жанчын (напрыклад, Э. Багналт, П. Б'ючэмп, О. Дэнт), што былi сведкаш баявых дзеянняу, у асноуным працавалi у медыцынск1х установах i мелi непасрэднае уяуленне пра вынiкi выкарыстання сродкау масавага вынiшчэння [12].
Асноуная частка. Разважаючы пра жаночую плынь у амерыканскай лггаратуры пра Першую сусветную, варта згадаць !мя У. Кэзэр. Раман шсьменнщы «Адзш з нашых» (One of Ours, 1922) - ары-пнальная спроба распавесцi пра персанажа-амерыканца, як1 вылучауся на фоне шшых суайчыншкау-прагматыкау летуценнай натурай i непадробным жаданнем знайсцi адмысловы ракурс, каб паглядзець на ЗША - кра1ну, што квiтнела на глебе культуры, звязанай з камерцыйнай дзейнасцю - i паразумецца з настольи спецыфiчнай рэча1снасцю. Раман працягнуу скразную для творчасцi У. Кэзэр канцэпцыю: пiсьменнiца iмкнулася «разбурыць мiфалагемы роднага рэпёна: пiянерства, новага Адама, здабытага нанова раю, натуральнага жыцця на улонш прыроды» [13, с. 22]. Згаданыя вышэй архетыповыя вобразы-стэрэатыпы канчаткова дэфармавалiся у новых рэалiях сусветнай вайны, згубiлiся у антуражы «равучых дваццатых».
У рамане «Адзш з нашых» галоуны герой-думанiк супращуляуся той прыземленасцi i апантанасцi матэрыяльным, якая панавала у яго асяродку. Гэты герой змагауся са стэрэатыпным мысленнем, цынiзмам i фальшам хаця б ва уласным жыцц! Дзейная асоба, акрамя таго, не магла пагадзiцца з най-горшымi праявамi пурытанскай маралi, што варожа ставшася да iншадумства i iмкнення да творчага спасщжэння свету. Адзiным выйсцем з крызiснага становiшча Клоду Ушеру здалося падарожжа у Еуропу: у якасщ афiцэра ён пажадау змагацца у Старым Свеце, каб забыцца на духоуны прыгнёт на радз!ме, пазбавiцца ад прыкрых пачуццяу з нагоды няудалай жанiцьбы. Яго пратэст-уцёш, што выглядау як выкананне пачэснага абавязаку абароны дэмакратычных каштоунасцей, матывуецца сувяззю з дзь цячымi гадамi Клода. У. Кэзэр падрабязна распавядала, як хлопчык пакутавау ад жорстшх i алагiчных учынкау бацьк1: той, напрыклад, знiшчыy пладовае дрэва, только каб жартам засведчыць бязмежную уладу над жонкай i сынам. Абсурдны i агрэсiyны учынак блiзкага чалавека успрымауся як першы крок на крыжовым шляху Клода.
Лёс галоунага героя падобны да «пагiбелi Парафаля, як1 так i не скончыу свайго запаветнага пошуку» [14, с. 302], не высветлiy таямнiцы сусвету. У той жа час шсьменнща пазбавiла персанажа тра-гедыi вяртання на радзiму, што паступова пачынала святкаваць надыход новай эры - трапчна-блюкучага «веку джазу», апетага Ф.С. Фщджэральдам. Дарэчы, гэты празаiк у рамане «ВялЫ ГэтсбЬ) (Great Gatsby, 1925) каларытна падау жудасны фшал феерычнага дзесяцiгоддзя, распавёу пра незайдросны лёс тых «страчаных», якiя спрабавалi забыцца на мiнулае i надзённыя праблемы сучаснасцi у в!ры свабоднага кахання, забау, гульняу, музыи i свецкага жыцця.
Поспех твора У. Кэзэр, адзначанага Пулiтцэраyскай прэм!яй (1923), выкткау хвалю водгукау i прафесшных крытыкау, i yдзельнiкаy вайны. Кшгу абмяркоУвалi i у прыватным лютаванш: напрыклад, Э. Хемiнгуэй у лютападзе 1923 г., звяртаючыся да Э. Втсана, зласлiва-iранiчна выказауся пра раман «Адзш з нашых»: «прэм!я, вял!к1я продажы, людз! успрымаюць усё гэта усур'ёз. Ты ж быу на вайне? Ц не цудоуны той апошш эшзод на фронце? Не ведаеш, адкуль ён? Батальная сцэна з "Нараджэння нацыГ. ... Бедная жанчына, ёй прыйшлося хоць як-небудзь набываць ваенны вопыт» (prize, big sale, people taking it seriously. You were in the war, weren't you? Wasn't that last scene in the lines wonderful? Do you know where it came from? The battle scene in Birth of a Nation. ... Poor woman, she had to get her war experience somewhere) [15, p. 105].
Пазщыя Э. Хемшгуэя у дачыненш да калег па цэху (i сучасшкау, i папярэдшкау), што займалюя распрацоукай падобнай тэматыш i таму yспрымалiся як патэнцыяльныя канкурэнты, была насцярожанай i iранiчна-варожай, але гэта не перашкаджала будучаму лаурэату Нобелеускай прэми адмыслова прыу-лашчваць i перапрацоуваць здабытк1 шшых. Паводле А. Вашчанка, «парауноваючы сцэны ... пагiбелi Клода з адпаведнымi сцэнамi рамана "Бывай, зброя!", можна лёгка зауважыць, што аутар, верагодней за усё, чытаючы раман Кэзэр, атрымау не тольш адмоуныя пачуццi, але i абмалёуку псiхалогii параненага чалавека» [14, с. 303]. Дарэчы, тыпалалчныя перазовы у творах абодвух мастакоу слова разгледжаны у артыкуле С. Траута «Антытэтычныя кум!ры? Уiла Кэзэр, Эрнэст Хемшгуэй i Першая сусветная вайна» [16].
На наш погляд, «Нараджэнне нацыi» - не адзiная крынща, што жывша аповед у рамане «Адзш з нашых». Галоуны персанаж меу прататыпа з рэальнага жыцця: Дж.П. Кэзэр - родз!ч шсьменнщы, яш загiнуy на вайне. Каб надаць кнiзе праyдзiвае гучанне, аутарка шмат часу праводзiла з ветэранам^ што вярнулкя у ЗША з Еуропы, чытала !х нататкi, збiрала матэрыялы са сродкау масавай шфармацьи. У 1920 г. праза1к нашравалася у Францыю, дзе яна удакладнша назапашаныя звестк1, прысвечаны зна-ходжанню яе пратаганiста у Старым Свеце. У. Кэзэр палiчыла абавязкам наведаць некальк1 мемарыялау, што знаходзiлiся на месцах былых крывавых баёу.
Абраная шсьменнщай назва твора - «Адзш з нашых» - выглядае полюемантычна, бо Клод успрымауся суайчыннiкамi чалавекам, як1 дабраахвотна пайшоу у армш i наиравауся у Еуропу, каб абаранщь сусвет ад варварства здрадшкау-гунау. Здавалася, што шараговыя амерыканцы чакалi ад Уiлера (як i безлiчы шшых саладат) гераiзму i самаахвярнасцi, марылi, што ён ператворыцца у сапрауднага рыцара новага часу, як! справядлiва пакарае ворагау. На самой справе, занятыя прыватным жыццём, яны хутка
забышся на Клода, што «выпау» з !х асяродку i набыу новы досвед, у яшм практычна не было месца !х улюбёным адцягненым паняццям-стэрэатыпам. Шсьменнща не !мкнулася патураць грамадсшм уяуленням; яна адмаулялася ад паказу сусветнай вайны як прыгоды «на пляцоуцы для выпрабаванняу, на "пол! славы", на яшм храбрыя i цнатавыя салдаты магл! зведаць уласны характар» (the battle field was a testing ground, a 'field of glory', on which brave and virtuous soldiers could prove their mettle) [17, p. 6]. Нягледзчы на усе недахопы батальных сцэн, адзначаныя непасрэдным! удзельшкам! падзей, раман ства-рау негатыуны малюнак вайны, меу антымштарысцкую ск1раванасць.
У Старым Свеце Клод Ушер стау «адным з нашых» - змагаром у шэрагах Антанты, асобай, якая не спужалася мштарызму у яго найгоршых праявах. Суайчыншш, што выправш хлопца на вайну, не паспел нават зразумець, што яны мел! справу не з узорным вошам, а хутчэй з антыгероем1, яш не змог самасцвердзщца i сфармуляваць сваё крэда. Такая трактоука гшатэтычна магла абразщь апалагетау аме-рыкашзму.
Паводле У. Кэзэр, сам Клод «сва!мЬ> л!чыу шакшых, новых сыноу Амерык1: яны адчувал на сабе штодзённы прыгнёт ладу жыцця i мыслення на радз!ме. Дзейная асоба была адным з тых !ндывщуалютау, хто не мог падпарадкавацца «амерыканскай мары», якая на пачатку ХХ ст. страцша сваю пры-цягальнасць. Ён належау да пакалення штэл^ентау духу, большасць з як1х засталася канчаткова «невядомай, нават для сашх сябе. Яны был! залшне маладым! Яны запнул! i пахавал свой сакрэт разам з сабой» (Most of the boys who fell in this war were unknown, even to themselves. They were too young. They died and took their secret with them ...) [19, р. 394].
Клод Ушер - протастрачаны персанаж. Ён патэнцыяльны паслядоушк эскашсцшх i экспатрыянтсшх канцэпцый, яш на момант папбел! знаходз!уся напярэдадш асэнсавання марнасщ чалавечага быцця (асабл!ва у тых формах, што прапаноувалюя сучасным яму грамадствам), немагчымасщ дасягнення сацыяльнай гармони i пахалапчнай раунавап. Заучасная смерць персанажа не дазволша яму патрашць у стыхш новых ведау, актуальных фшасофсшх i навуковых тэорый, што патэн-цыйна збудавал! б непераадольны мур пам1ж героем i старым амерыкансшм мшракосмам. Клод Ушер, яш яшчэ у юнацтве марна марыу пра грунтоуную адукацыю, прадчувау, што «уцёш» у Еуропу мат задаволщь яго прагу да адмысловых штэлектуальных заняткау, вытанчаных размоу з людзьм! мас-тацтва, суз!рання прыгожага, асалоды ад в!ртуознага выканання музыка. Падсвядома Клод !мкнууся да тых «абсалютна шгшстычных вдэй, што, здавалася, знаходзш нейш сэнс у хаатычным свеце часоу !х дзяцшства: сюррэал!зм, дада1зм, экспрэс!яшзм, футурызм, фрэйдысцк1 рэлятышзм» (... stark nihilisms which seemed to make sense out of the chaotic world of their childhood: surrealism, Dadaism, expressionism, futurism, Freudian relativism) [20, p. 250]. Здавалася, што гэтыя тэорып лунал у паветры Старога Свету. У тым лшу i па гэтай прычыне моладзь з ЗША так няурымсл!ва шукала магчымасцей збегчы ад прыкрага, ганебнага, будзённага.
У. Кэзэр звярнулася таксама i да жаночага свету, закранутага вайной. Своеасабл!вым «двайшком»2 Ушера паустала яго мац! - персанаж, яш найлепш разумеу натуру Клода, бо спазнау ущск i з боку аме-рыканскага соцыуму, i з боку асобных прадстаушкоу сваёй сям'!. Жанчына, што утаймавала усе свае жаданш, здавалася, адмовшася ад уласнага «я». У той жа час яна !мкнулася, каб падобны лёс не напаткау i сына. Скораная, яна сама «была старамоднай. Яна л!чыла, што танчыць i гуляць у карты - небяспечнае бауленне часу ... Паводле яе разумення адукацып, трэба было вучыцца, а не разважаць ... Розум павшен паслухмяна заставацца у межах тэалапчнай канцэпцы! псторып» (His mother was old-fashioned. She thought dancing and card-playing dangerous pastimes ... According to her conception of education, one should learn, not think ... The mind should remain obediently within the theological concept of history ...) [19, р. 25].
Раптоуная палбель сына абудзша яе з летарпчнага сну духоунага самапрышжэння: мац! Клода пачала тльна уз!рацца у той асяродак, дзе нарадз!уся i сталеу Клод. Перад ёй паустал! сапраудныя малюнк амерыканскай рэчаюнасщ, што «выштурхнула» яе сына са сва!х абдымкау, а раней загубша яе маладосць. Як асоба са спецыф!чнай духоунай аргашзацыяй, яна глыбей зразумела памкненш памерлага, жахнулася ад магчымасщ яго вяртання на радз!му, якая не змагла б прыняць яго. Адкрыццё не суцешыла старую, але, паводле У. Кэзэр, мац! адчула адносную палёгку, бо яе сын «памёр, верачы, што яго краша лепшая, чым яна ёсць насамрэч ... I гэта - самыя прыгожыя уяуленш, з яшм! ён мог сысщ у шшасвет ... Яна збаялася б абуджэння, - кальшкал! яна нават сумнявалася, што ён наогул бы вытрымау тое апошняе ... расчараванне» (He died believing his own country better than it is ... And those were beautiful beliefs to die with . She would have dreaded the awakening, - she sometimes even doubts whether he could have born at all
1 Антыгера!зм i амерыкансю лггаратурны дыскурс разгледжаны у кшзе Х. Хатчысан «Вайна, што вычарпала словы. Амерыканскш тсьменнш i еурапейсю канфлжт, 1914-1918» [18].
2 Сам прыём «двайнщтва» (у яго мадыфжацып «жанчына (цывшьны) - мужчына (салдат)») вядомы у сусветнай прозе пра Першую сусветную вайну. Згадаем хаця б раман В. Вулф «Мтас Дэлауэй»: кшга дазваляла по-новаму разгледзець таюя категорий як тыпова «жаночае» i «мужч^1нскае», шв!ляваныя падзеям! 1914-1918 гг.
that last... disappointment) [19, р. 458]. Сапрауды, яе здагадка мела рацыю: Клод не паспеу (не пажадау?) нават у думках дайсщ да фатальнай мяжы, канчаткова вербалiзаваць сваё стауленне да усяго заходняга свету.
Раман У. Кэзэр вызначаецца асаблiвай увагай да вобраза немца, як напрацягу кароткага жыцця Клода ператварыуся з асобы, што «пераузыходзiла амерыканца сваёй дабрачыннасцю - якасцю, што так захапляла апошняга» (the German people were pre-eminent in the virtues Americans most admire) [19, р. 166], у жудаснага i бессардэчнага ворага. Галоуны герой не мог дайсщ да сэнсу раптоунай трансфармацын, бо, напрыклад, ахвотна кантактау з сям'ёй этшчных немцау, што знайшлi прытулак у ЗША. Блiзкае знаёмства з культурай i ладам мыслення сяброу не магло растлумачыць, чаму асобныя прадстаунiкi нямецкай нацыi апантана верыл у мiлiтарызм. Галоуны герой так i не пагадзiуся з думкай пра нянавiсць у дачыненнi да антагашста: не дапамаглi нi прапаганда, нi пабачанае на фронце у Еуропе. Клод Уiлер з самага пачатку вайны зауважыу, што «эттэты, згрупаваныя вакол iмя "Атылы", был занадта асобаснымi, надзвычай драматычным^ наттыш старымi знаёмымi чалавечымi прыхiльнасцямi» (the epithets grouped about the name of 'Attila' were too personal, too dramatic, too full of old, familiar human passions) [19, р. 168]. Акрамя таго, персанаж падсвядома быццам бы парауноувау сябе з немцам-цывшьным i вайскоуцам i не мог вызначыць радыкальных адрозненняу, як1я б назаужды падзялш прадстаУнiкоУ двух народау. Па-водле аутарш, яе персанаж так i застауся iдэалiстам, як1 марыу пра усталяванне гумашстычных каш-тоунасцей ва уам свеце.
Стварэнне вобраза штэлй'ента духу, што прагнуу самаразвiцця i магчымасцi падпарадкоувацца не законам масы, а уласным жаданням, як1я нараджалюя са сферы эстэтычнага, тыпалагiчна яднае раман У. Кэзэр з творамi «Пасвячэнне аднаго маладога чалавека - 1917» i «Тры салдаты» Дж. Дос Пасаса, ваеннай прозай Э. Хемшгуэя. Значнае iх адрозненне палягала у форме i прыёмах адлюстравання фран-тавой рэчаiснасцi, якая выходзша за межы асабiстага вопыту шсьменнщы.
Вымшь Першая сусветная вайна - праблемнае поле, якое выклiкала да жыцця мастацкiя творы, што адмыслова трактавалi асобныя аспекты узброенага канфлжту. Працэс вывучэння багатай лгга-ратурнай спадчыны пра 1914-1918 гг. прайшоу некальк1 значных этапау. Напрыканцы XX ст. аб'ект даследавання узбагацiуся за кошт творау, як1я раней не траплялi у поле зроку навукоуцау. Актыуна разглядалiся кнiгi, напiсаныя мастачкамi слова: гендарная спецыфiка спрыяла выяуленню выбiтных тэм i вобразау, што узбуйнялi цi дэталiзавалi лггаратурныя малюнш той навалы.
Асобна ва уам шэрагу паустае раман «Лдзiн з нашых» У. Кэзэр. Твор падае глыбок1 аналiз псiхалогii персанажа, яш усё ж^1ццё адчувау сябе «чужым» на радзiме. Лёс героя абумоулены непры-няццем яго летуценнай натуры у ЗША. Постаць Клода Ушера тыпалагiчна нагадвае персанажау, што пакутавалi ад пачуцця «страчанасцi». 1х галоунае адрозненне палягае у тым, што кэзераусш пратаганiст не зведау горычы па вятаннi дадому, бо запнуу раней. Пiсьменнiца Уводзiць у аповедавую тканку пер-санажа-двайнiка - мащ галоунага героя. Яе не зуам удалае ж^1ццё прадказвала гiпатэт^Iчную будучыню Клода.
Першая сусветная паустае у рамане як надзв^гчайная падзея, што не тольш руйнавала матэ-р^1яльн^1я каштоунасщ, чалавеч^1я ж^Iццi i iдэалы, але i адкрывала перад асобай шшыя далягляды. Па-дазронасць i не абгрунтаваная нянавiсць амерыканцау да этшчных немцау вымусша Уiлера глыбей угле-дзецца у сутнасць вайны, прапаганды i стрэатыпау, як1я кiравалi быццём амерыканцау.
Л1ТАРАТУРА
1. Cole, S. Modernism, Male Friendship, and the First World War / S. Cole. - Cambridge : Cambridge University Press, 2003. - 307 p.
2. Cooperman, S. World War I and the American Novel / S. Cooperman. - Baltimore : The Johns Hopkins Press, 1969. -271 p.
3. Dawes, J. The Language of War. Literature and Culture in the U.S. from the Civil War through World War II / J. Dawes. - Cambridge Massachusetts, London England : Harvard University Press, 2002. - 308 p.
4. Fussell, P. The Great War and Modern Memory / P. Fussell. - New York, London : Oxford University Press, 1989. -363 p.
5. Haytock, J. At Home, at War. Domesticity and World War I in American Literature / J. Haytock. - Ohio : The Ohio State University Press, 2003. - 145 p.
6. Minter, D. The Great War and the Fate of Writing / D. Minter // The Cambridge History of American Literature / General Editor S. Bercovitch. - Cambridge : Cambridge University Press, 2002. - Vol. 6. Prose Writing. 1910 - 1950. -P. 89-101.
7. Sherry, V. The Great War and the Language of Modernism / V. Sherry. - Oxford : Oxford University Press, 2003. -395 p.
8. The Literature of the Great War Reconsidered. Beyond Modern Memory / ed. by P.J. Quinn and S. Trout. - London, New York : Palgrave Publishers, 2001. - 245 p.
9. O'Brien, C. Women's Fictional Responses to the First World War. A Comparative Study of Selected Texts by French and German Writers / C. O'Brien. - Washington D.C., Baltimore : Pete Lang, 1997. - 204 p.
10. Hopkins, Ch. Beyond Fiction? The Examples of Winged Warfare (1918) / Ch. Hopkins // The Literature of the Great War Reconsidered. Beyond Modern Memory / ed. by P.J. Quinn and S. Trout. - London, New York : Palgrave Publishers, 2001. - P. 9-23.
11. Ouditt, Sh. Women Writers of the First World War. An Annotated Bibliography / Sh. Ouditt. - London, New York : Routledge, 2002. - 230 p.
12. Potter, J. Boys in Khaki, Girls in Print. Women's Literary Responses to the Great War 1914-1918 / J. Potter. - Oxford : Clarendon Press, Oxford University Press, 2005. - 257 p.
13. Стеценко, Е. Американская литература начала ХХ в. / Е. Стеценко // История литературы США. Литература начала ХХ в. / редкол.: Я. Засурский (гл. ред.) [и др.]. - М. : ИМЛИ РАН, 2009. - Т. V. - С. 10-29.
14. Ващенко, А. Уилла Кэзер / А. Ващенко // История литературы США. Литература начала ХХ в. / редкол.: Я. Засурский (гл. ред.) [и др.]. - М. : ИМЛИ РАН, 2009. - Т. V. - С. 286-325.
15. Ernest Hemingway. Selected Letters. 1917-1961 / еd. by C. Baker. - The Ernest Hemingway Foundation, 1981. -948 р.
16. Trout, S. Antithetical Icons? Willa Cather, Ernest Hemingway, and the First World War / S. Trout // Cather Studies. Willa Cather as Cultural Icon. Lincoln and London : University of Nebraska Press, 2007. - Vol. 7. - P. 269-278.
17. Watchell, C. War No More. The Antiwar Impulse in American Literature, 1861 - 1914 / C. Watchell. - Baton Rouge : Louisiana State University Press, 2010. - 233 p.
18. Hutchinson, H. The War that Used up Words. American Writers in a European Conflict, 1914 - 1918 / H. Hutchinson. -New York, London : Yale University Press, 2015. - 292 p.
19. Cather, W. One of Ours / W. Cather. - New York : Alfred A. Knopf, 1922. - 459 p.
20. Howe, N. Strauss, W. Lost Generation / N. Howe, W. Strauss // Generations: The History of America's Future, 1584 to 2069. - New York, William Morrow & Company, 1991. - P. 247-260.
Пастуту 14.12.2017
INTERPRETATION OF THE 'LOST GENERATION' MOTIVE IN AMERICAN WOMEN PROSE ABOUT THE FIRST WORLD WAR (ON THE EXAMPLE OF 'ONE OF OURS' BY W. CATHER)
Z. TRATSIAK
The article is devoted to the novel 'One of ours' by W. Cather. This is a book that illustrates some special achievements of the American women prose about the First World War. There is the evident link which unites these works with the legacy of male writers who developed the various manifestations of the 'lost generation' motive. The author's reflection of the psychological state of the character is highlighted. The war in Europe is presented in W. Cather's prose as an event which determined the final personal transformation of the protagonist, who has lost all illusions about Western civilization.
Keywords: American literature, World War I, war prose by women, W. Cather, 'American dream', lost generation
