Научная статья на тему 'ИНСОН ВА УНИНГ ФАОЛИЯТИ – ИЖТИМОИЙ МУНОСАБАТЛАРНИНГ ҲАРАКАТЛАНТИРУВЧИ КУЧ СИФАТИДА'

ИНСОН ВА УНИНГ ФАОЛИЯТИ – ИЖТИМОИЙ МУНОСАБАТЛАРНИНГ ҲАРАКАТЛАНТИРУВЧИ КУЧ СИФАТИДА Текст научной статьи по специальности «Философия, этика, религиоведение»

CC BY
144
9
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
инсон / ижтимоий муносабатлар / ҳаёт / ҳаракат / табиат / жамият. / man / social relations / life / movement / nature / society.

Аннотация научной статьи по философии, этике, религиоведению, автор научной работы — Салимов, Бахриддин Лутфуллаевич., Абдувохидов, Фаррухбек Эргашали Ўғли., Тўхтабоев, Шохзод Хамидулла Ўғли.

Мақолада ижтимоий муносабатларнинг вужудга келиши инсониятнинг онгли мавжудот сифатида фаолият кўрсата бошлаган пайтига тўғри келганлиги ва онгли мавжудот сифатида инсон бошқа инсонлар билан онгли муносабатларга кирганлиги бу муносабатларнинг ривожлантириши, шу билан бирга одамлар ўртасида онгли, яъни инсоний алоқаларни ўрнатилиши ва шаклланиши билан ижтимоий муносабатлар ҳам вужудга келганлиги таъкидланган.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Похожие темы научных работ по философии, этике, религиоведению , автор научной работы — Салимов, Бахриддин Лутфуллаевич., Абдувохидов, Фаррухбек Эргашали Ўғли., Тўхтабоев, Шохзод Хамидулла Ўғли.

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

MAN AND HIS ACTIVITY AS A MOTIVATING FORCE OF SOCIAL RELATIONS

The article states that the emergence of social relations coincided with the time when humanity began to act as a conscious being, and that as a conscious being, a person entered into conscious relations with other people, the development of these relations, and at the same time, the establishment and formation of conscious, that is, human relations between people, also created social relations.

Текст научной работы на тему «ИНСОН ВА УНИНГ ФАОЛИЯТИ – ИЖТИМОИЙ МУНОСАБАТЛАРНИНГ ҲАРАКАТЛАНТИРУВЧИ КУЧ СИФАТИДА»

SJIF 2023 = 6.131 / ASI Factor = 1.7

3(3), March, 2023

ИНСОН ВА УНИНГ ФАОЛИЯТИ - ИЖТИМОИЙ МУНОСАБАТЛАРНИНГ ХДРАКАТЛАНТИРУВЧИ КУЧ СИФАТИДА

Салимов Бахриддин Лутфуллаевич.

Тошкент давлат транспорт университети профессори в.б. Абдувохидов Фаррухбек Эргашали ^ли. Тошкент давлат транспорт университети талабаси. Тухтабоев Шохзод Хамидулла ^ли.

Тошкент давлат транспорт университети талабаси

АННОТАЦИЯ

Мацолада ижтимоий муносабатларнинг вужудга келиши инсониятнинг онгли мавжудот сифатида фаолият курсата бошлаган пайтига тугри келганлиги ва онгли мавжудот сифатида инсон бошца инсонлар билан онгли муносабатларга кирганлиги бу муносабатларнинг ривожлантириши, шу билан бирга одамлар уртасида онгли, яъни инсоний алоцаларни урнатилиши ва шаклланиши билан ижтимоий муносабатлар уам вужудга келганлиги таъкидланган.

Калит сузлар: инсон, ижтимоий муносабатлар, уаёт, уаракат, табиат, жамият.

В статье констатируется, что возникновение общественных отношений совпало со временем, когда человечество начало выступать как сознательное существо, и что как сознательное существо человек вступал в осознанные отношения с другими людьми, развитие этих отношений и в то же время время установление и формирование сознательных, то есть человеческих отношений между людьми, создавало и общественные отношения.

Ключевые слова: человек, общественные отношения, жизнь, движение, природа, общество.

The article states that the emergence of social relations coincided with the time when humanity began to act as a conscious being, and that as a conscious being, a person entered into conscious relations with other people, the development of these relations, and at the same time, the establishment and formation of conscious, that is, human relations between people, also created social relations. .

Key words: man, social relations, life, movement, nature, society.

АННОТАЦИЯ

ABSTRACT

SJIF 2023 = 6.131 / ASI Factor = 1.7

3(3), March, 2023

КИРИШ

Жонзотларнинг энг буюки деб хисобланган «Инсон» деб аталмиш мавжудотнинг ер юзида пайдо булганига миллион йиллар булган булсада унинг утмишига оид куп маълумотлар хали хамон мавхумлигича колмокда Биздаги асосий маълумотлар инсоннинг ижтимоий муносабатларга киришгандан кейинги даврларга оидир. Бир томондан шундай булиши табиий холдир хам, чунки инсоният аклли мавжудот сифатида фаолият курсата бошлаган пайтдан бошлаб узи хакида маълумотлар колдира бошлаган. Илк мехнат куролларининг яратилиши, уй рузFор буюмларини ва кундалик турмушда зарур буладиган турли хил асбоб анжомларнинг ясалиши шулар жумласидандир. Вакт утиши билан алифбо ва ёзувларнинг кашф этилиши эса утмиш давр аждодларимизнинг ижтимоий муносабатларига оид маълумотларни аник ва батафсил баён этиб колдириш имкониятини берди2. Энди ижтимоий муносабатлар деган иборанинг мазмунига тухталиб утсак. Савол туFилади, ижтимоий муносабатлар деганда нимани тушунамиз. Мазкур тушунча качон пайдо булган. Ижтимоий муносабатларнинг хозирги ва келгусидаги ахамияти нималардан иборат?

Бизнинг назаримизда ижтимоий муносабатларнинг вужудга келиши инсониятнинг онгли мавжудот сифатида фаолият курсата бошлаган пайтига туFри келади. Онгли мавжудот сифатида инсон бошка инсонлар билан онгли муносабатларга киришади ва бу муносабатларни ривожлантиради. Шундай экан, одамлар уртасида онгли, яъни инсоний алокаларни урнатилиши ва шаклланиши билан ижтимоий муносабатлар хам вужудга келган десак туFри булади.

МУ^ОКАМА ВА НАТИЖАЛАР

Инсонларнинг хаёт тарзидаги бир катор ижобий узгаришларнинг содир булиши, ижтимоий муносабатларнинг вужудга келиши билан пайдо булган3. Инсонларнинг маънавий хаётида руй берган узгаришлар вакт утиши билан уларнинг моддий турмушларида хам уз таъсирини курсатган. Ёввойиликда яшаш узлари учун номакбул эканлигини тушунган одамлар энди маданий тарзда кун кечириш афзал эканлигини тушуна борганлар. Тизимли асосга эга

1Салимов Б. Л., Файзиев С. Ф., Курамбаев Ж. (2022). ЕВРОПА ОЛИМЛАРИНИНГ АСАРЛАРИДА ИНСОН ВА ИЖТИМОИЙ МУНОСАБАТЛАРНИНГ УЗАРО АЛОКДДОРЛИГИНИНГ ТАХ.ЛИЛИ. Журнал комплексного образования и исследований , 1 (6), 44-50.

2 Салимов Бахриддин Лутфуллаевич (2020). ФИЛОСОФСКАЯ РОЛЬ ДИАЛЕКТИЧЕСКИХ КАТЕГОРИЙ В ЖИЗНИ ЧЕЛОВЕКА. Историческая психология и социология истории, 13 (1), 111-119.

3 Салимов Б.Л. Ижтимоий муносабатларнинг коммуникация ва транспорт тизими билан детерминистик боFликлигининг гносеологик тахлили. Фалсафа фанлари доктори диссертацияси. Узбекистон Миллий университети. Тошкент. 2022, 224 б.

SJIF 2023 = 6.131 / ASI Factor = 1.7

3(3), March, 2023

HmuMOHH MyHocaÖaTnap ogaMnapra 6y gyHëga roKcaK hhcohhh $a3Hnaraap ÖunaH amam KepaKnuruHH ypraTa ÖomnaraH. ABBanru ÖeMa^cag, ^opoHFy x,aëT öynHHHHr ypHHHH MyaöaH Ma^cagra KyHanTupunraH ëpyF x,aëT öynu эгaпnaнgн. OgaM30T y3nurHHH aHrnamra, aipo^garu Öopnu^HHHr cup cuHoaTHHH Öunumra HHTuna Öomnaögu. TupuKnuK HHMa? X,aëTHHHr Ma3MyHH ^aHgaö? Hhcoh yMpuHHHr Ma^cag Mygaocu ^aHgaö, Hera hhcoh x,aëTga ÖunuÖ - ÖunMaö agamumnapra gynop Öynagu geraH caBonnap MaHa Öup Hena MHHr öunnapKH ogaM3ogHH KHÖHaÖ Ke.MO^ga. ^orooraap opacuga энг MyKaMManu xucoÖnaHraH HHcoHuaT BaKunnapuHHHr Öy KaÖu caBonnapra ^aBoÖnapu x,aM Typnu gaBpnapga x,ap xun Ma3MyHga 6aëH этнnгaн Öyncaga Öy caBonnapHHHr gon3apÖnuru ÖyryHru KyHga xaM y3 axaMHaTHHH öy^oTMaraH. 3epo, oHrnu MaB^ygoT xucoÖnaHraH hhcoh Öy gyHëga amap экaн y3 yMpugaH Ma3MyH-Mox,uaT ^ugupagu, x,aëTuga ro3ara KenagHraH nuran Ba3uaTnapgaH Öomu ^oTagu Ba ynapHHHr enuMHHH Tonumra ypuHagu. roxuga y3 caBonnapura ^aBoö Tonca, roxuga ^aBoö TononMaö KHHHanagH4. Y3h acnuga Öy Ma3MyHgaru caBonnapra ^oronu ^aBoö Tonum MymKyn um.

3oTaH, Typnu gaBpnapga MaB^yg ÖynraH ^aMuaraapgaru h^thmohh-HKTucoguH, cHëcHÔ-xyKyKHH, MagaHHÖ-Matpu^HÖ xonaTnap x,ap xun ÖynraHH KaÖu my KyHrana amaÖ yTraH Ba aÖHH naÖTga x,aM yMpry3apoH.HK kh.hö KenaëTraH HHcoHnapHHHr x,aëT öynnapu x,aM xen ^anoH Öup xun ÖynMaraH Ba ÖynMaögu x,aM5. Xynoca KunuÖ aÖTaguraH ÖyncaK, geMaK x,ap Öup ^aMHaTHHHr, x,ap Öup hhcohhhot xaëT Öopacugaru ^apamnapu Ba Öy Öopaga TyFunaguraH caBonnapra ^aBoÖnapu xaM Typnuna Öynumu TaÖHHÖ x,on. Eupo^, myHH эtтнpo^ этнm KepaKKH, Öat3H ^aMuaTnapgaru Ba3uaTnap Ba Öat3H HHcoHnapHHHr x,aëT Tap3napu ^ucMaH Öup-Öupura yxmaÖ KeTumu x,aM MyMKHH. YnapHHHr x,aëT Öopacugaru xynocanapu x,aM y3apo moc KenuÖ ^onagu. AHa myHga y3ranapHHHr yMp öynnapura ^apaÖ HÖpaT onum, ynap öyn KyöraH xaTo Ba KaMHunuKnapgaH ca^naHum HMKoHuaTnapu naögo Öynagu. ffly ypuHga Öup HapcaHH yHyTMacnuK KepaKKH, A... hcm.h hhcoh ypHuga MaÖoga E. hcm.h hhcoh ÖynuÖ ^onca yHHHr xaëT öynu Öom^ana Öynumu aHH^.

EyHgaH aHa Öup Kyöugaru xynoca nu^agu: xap Öup hhcohhuht y3H amaÖ yTraH xaëT Hynu opanuFugaru pean Bo^enuKnap yHHHr ynyH MaB^ygnuKgup6. MacanaH 1441 - 1501 öunnap Anumep HaBouö ynyH, 1483 - 1530 öunnap

4 Lutfullaevich, Salimov B. "The Manifestation of Dialectical Principles in the Life of the Human and Society." JournalNX, vol. 6, no. 05, 2020, pp. 112-117.

5 Ca^HMOB E.H. H^THMOHH MyHOcaöaraapHHHr коммуннкацнн Ba TpaHcnopT TH3HMH 6n^aH geTepMHHHCTHK öoraHK^HrHHHHr rHoeeo^oruK Ta^^H^H. ®arca$a $aH^apu goKTopu guccepranuacH. Y36eKHCTOH MHMHH yHHBepcHTeTH. TomKeHT. 2022, 224 6.

6 Lutfullaevich, S. B. (2021). The views of philosophiacal analysis of ancient greek scholaks on social relations. Web of Scientist: International Scientific Research Journal, 2(07), 94-101.

Oriental Renaissance: Innovative, educational, natural and social sciences

SJIF 2023 = 6.131 / ASI Factor = 1.7

(E)ISSN:2181-1784 www.oriens.uz 3(3), March, 2023

3axupugguH MyxaMMag Eoöyp ynyH, 1799 - 1837 öu..ap эса A.C. nymKuH ynyH MaB^yg.uK xucoö.aHagu. EyHgaö Muco..apHu AHa Kyn.a6 Ke.Tupum MyMKuH. rapnaHg 6h3 roKopuga Ke.TupraH caHa.ap 6h3 ynyH ôupruHa paKaM.apgaH uöopaT y3oK yTMHm 6y.HÖ KypuHcaga, .eKuH aHa my caHa.ap 3aMupuga uHcoH.ap TaKgupura oug Kyn.a6 BOKe.HK.ap AmupuHraHuHu yHymacuruMro gapKop. Ey ypHHga yTMumga KenraH xap KaHgaö BOKe.HKKa HucöaTaH $a.ca$uö MyHOcaöaTga 6y.um Ba 6y BOKe.HK.apHHHr xap 6upu y3 BaKTuga pea. MaB^yg.uK 6y.raHHHH эtтн6opgaн neTga KO.gupMac.urHMH3 3apypgup. eh3 Kyöuga Tax.u. этagнгaн aHTHK gaBp $aö.acy$.apHuHr ^aoraaraapu xaM öyHra akko. muco. 6y.a o.agu.

TepaKHHT h^thmohh MyHocaöaT.apra oug y3 Kapam.apuHH 6aëH этн6 Ko.gupraH. rapnu y (repaK.ur) öupoH 6up $aö.acy$HuHr morupgu 6y.Macaga, .eKHH yHH «Taôuar Ba KaTtuAT Tap6uA.araH эgн»7. repaK.HTHHHr y3u эca ycTO3H MaB^yg.uruHH TatKug.aHgu: «MeHuHr ycTO3uM 6y TaöuaTgup»8. Ey HuMaHu aHr.aTagu? Ey myHu aHr.aTaguKu, repaK.uTHuHr $a.ca$uö Kapam.apu TaôuuH MyxuTgaru Taôuuô KOHyH - Kouga.ap acocuga maKn.aHTupu.raH. Ymöy ^uxar repaKnuTHuHr u^tumouh - c^cuö ^uKp.apuga xaM HaMoëH öy.agu9.

X,en uKKu.aHMacgaH aÖTum MyMKuHKu, u^tumouh MyHocaôar.apgaru BoKe.uK.ap xaM xyggu TaSuargaru ^apaëH.ap cuHrapu TyxToBcu3 y3rapumga, xapaKarga Ba puBo^.aHumgagup. ac.uhu o.raHga xaM myHgaö. TaöuaTgaru cuHrapu ^aMu^Tgaru xen 6up Hapca - xoguca xaM 6up ^oöga xapaKaTcu3, kotuô Ko.raH эмac. Ey ôyHgaH MuHr.aö öu..ap o.guHru ^aMuATra xaM, xo3upru 3aMoHaBuö ^aMuATra xaM ôupgeK Taa.yK.ugup. EyHu ôyryHru gaBp ^aMuATmyHoc o.uM.apuHuHr u.Muö TagKuKoT.apuHuHr Ma3MyH - moxuatu AHa 6up 6op TacguK.aögu. Ha^aKaT ^aMuATmyHoc o.uM.ap, 6a.Ku y3oKHu Kypa 6u.aguraH gaB.aT paxôap.apu xaM u^tumouh MyHocaôaT.apgaru BoKe.uK.apHuHr Узгapyвнaн.нгннн KaÖTa-KaÖTa TatKug.aMoKga.ap. «EyryH 3aMoH y3rapMoKga, yHuHr Ta.a6u, o.guMrora KyAëTraH Ba3u$a.apu Toöopa opraô

6opMoKga...Ba3uATHu y3uMu3, y3 aK. - 3aKoBaTuMu3, MexHaTuMro 6u.aH y3rapTupMacaK, xen kum neTgaH Ke.uô 6y umHu 6u3 ynyH ku.u6 öepMaögu»10.

^apxaKuKaT, TaôuaTgaru ^apaëH.ap cuHrapu u^tumouh MyHocaôaT.apgaru BoKe.uK.ap xaM MyTTacu. y3rapyBnaH xapaKTep Kacô этagн. TyFpu TaôuaTgaru

7 Lutfullaevich, S. B. (2021). The views of philosophiacal analysis of ancient greek scholaks on social relations. Web of Scientist: International Scientific Research Journal, 2(07), 94-101.

8 Ca^HMOB E... H^THMOHH MyHOcaöaraapHHHr KOMMyHHKaqna Ba TpaHcnopT TH3HMH ÖH^aH geTepMHHHCTHK öoraHK^HrHHHHr rHoeeo^oruK Ta^^H^H. ®a^ca$a $aH^apu goKTopu guccepTaquacu. Y36eKHcroH MHMHH yHHBepcHTeTH. TomKeHT. 2022, 224 6.

9 Lutfullaevich, S. B. (2021). The views of philosophiacal analysis of ancient greek scholaks on social relations. Web of Scientist: International Scientific Research Journal, 2(07), 94-101.

10 Mup3HeeB ffl. TaH^ugun Tax^H^, RarbHH TapTu6-HHTH3OM Ba maxcun ^aBOÖrap^HK - ^ap 6up paxöap $ao^HHTHHHHr KyHganHK ^OHgacH 6y^HmH KepaK. - TomKeHT: Y36eKHCTOH, 2017. - E. 52-53.

SJIF 2023 = 6.131 / ASI Factor = 1.7

3(3), March, 2023

узгаришлар, харакатлар билан ижтимоий муносабатлардаги узгаришлар ва харакатлар уртасида жуда катта фарк бор11. Табиатдаги бу каби жараёнлар куп холатларда яккол намоён булса, ижтимоий муносабатлардаги узгаришлар ва харакатлар эса купинча дарров узини ошкор этавермайди. Уларнинг кузга ташланиши, сезилиши учун бир оз вакт талаб этилиши мумкин. Кейин бизлар бевосита ижтимоий муносабатларнинг ичида булганимиз учун ундаги узгариш ва харакатларни тезда пайкай олмаслигимизни хам табиий хол сифатида бахолаш мумкин. Аммо, бу бизларнинг билмаслигимиз учун оклов була олмайди. Зеро бизларнинг ижтимоий муносабатлардаги жараёнларнинг мазмун-мохиятини билмаслигимиз, келгусида узимиз учун баъзи нохушликларни, кунгилсизликларни келтириб чикариш эхтимоли купрокдир. Агарда биз ижтимоий муносабатларда хам «хамма нарса - ходисаларни доимий

харакатдалигини ва усиз хеч нима мавжуд була олмайди. Бир жойда котиб,

~ ^ ~ ^ 12 харакатсиз хеч нима йук, хаммаси доимий харакатда ва узгаришда» 12

тамойилига доимий равишда амал килар эканмиз, бу бизнинг жамият учун

факат фойда келтиради. Узбекистон Республикасини ривожлантириш буйича

бир катор конунлар, карор ва фармонларни кабул килиниши ва хаётга татбик

этилганлигини юкоридаги фикрларимизни тасдиFи сифатида келтиришимиз

мумкин. Мазкур конунлар, карор ва фармонларни накадар туFри ва уз вактида

кабул килинганлигини, утган киска фурсатларда юртимизда амалга оширилган

кенг куламли бунёдкорлик ишларини мисол сифатида келтиришимиз мумкин.

«Х,амма нарса харакатда ва узгаришда» деган фалсафий тамойил ижтимоий муносабатларнинг мухим объектларидан бири саналган коммуникация тизимига жуда хам алокадор тушунчадир. Негаки, кишилик жамиятининг тараккиётида азал-азалдан коммуникация масалалари устувор ахамият касб этиб келмокда. Таъбир жоиз булса, айтиш мумкинки, коммуникация - жамият учун кон томирлари сингари хаёт бахш этади. Жамиятдаги барча ижтимоий муносабатларнинг такдирини коммуникация тизимидан айро холда тасаввур этиб булмайди. Уз навбатида эса ана шу коммуникация тизими доимий равишда такомиллаштирилиб, янгиланиб борилмас экан ижтимоий муносабатларнинг ривожи хакида гап хам булиши мумкин эмас. Бунинг боиси шундаки замонлар, даврлар узгариши билан коммуникация тизими хам узгариши даркор. Бу узгариш замон билан хамнафас рухда кечса яна хам максадга мувофик иш буларди.

11 Lutfullaevich, S. B. (2021). The views of philosophiacal analysis of ancient greek scholaks on social relations. Web of Scientist: International Scientific Research Journal, 2(07), 94-101.

12 Салимов Б.Л. Ижтимоий муносабатларнинг коммуникация ва транспорт тизими билан детерминистик боFликлигининг гносеологик тахлили. Фалсафа фанлари доктори диссертацияси. Узбекистон Миллий университети. Тошкент. 2022, 224 б.

Oriental Renaissance: Innovative, educational, natural and social sciences

SJIF 2023 = 6.131 / ASI Factor = 1.7

(E)ISSN:2181-1784 www.oriens.uz 3(3), March, 2023

ХУЛОСА

Инсон ва унинг фаолияти ижтимоий муносабатларнинг хдракатлантирувчи кучи х,исобланади. Ижтимоий муносабатларнинг ривожланиши ва такомиллашуви инсоният фаолиятига боFликдир. Инсонларнинг максад-муддаолари, орзу-умидлари, ах,илликдаги хдракат ва интилишлари ижтимоий муносабатларнинг такдирини белгилаб берувчи куч х,исобланади. Гераклит ибораси билан айтганда «Хдмфикр булинглар, жанжаллардан йирок булинглар. Аксинча, укиб-урганинглар, адашманглар, адашсанглар конун кахрига дучор буласизлар. Узларингни яхшиликка йуналтиринглар ва эзгулик йулида мусобакалашинглар»13.

REFERENCES

1. Мирзиёев Ш. Танкидий тахлил, катъий тартиб-интизом ва шахсий жавобгарлик - хар бир рахбар фаолиятининг кундалик коидаси булиши керак. -Тошкент: Узбекистон, 2017. - Б. 52-53.

2. Салимов, Б. Л. (2022). Ижтимоий муносабатларнинг коммуникация ва транспорт тизими билан детерминистик боFликлигининг гносеологик тахлили. Фалсафа фанлари доктори диссертацияси. Узбекистон Миллий университети. Тошкент, 224.

3. Lutfullaevich, S. B. (2021). The views of philosophiacal analysis of ancient greek scholaks on social relations. Web of Scientist: International Scientific Research Journal, 2(07), 94-101.

4. Salimov, B. L. (2021). The philosophical role of dialectical categories in human life. Oriental Renaissance: Innovative, educational, natural and social sciences, 1(6), 406-410.

5. LUTFULLAEVICH, S. B. (2020). The manifestation of dialectical principles in the life of the human and society. JournalNX, 6(05), 112-117.

6. Лутфуллаевич, C. Б. (2020). Философская роль диалектических категорий в жизни человека. Историческая психология и социология истории, 13(1), 111119.

7. Салимов, Б. Л., Файзиев, С. Ф., & Курамбаев, Ж. (2022). ЕВРОПА ОЛИМЛАРИНИНГ АСАРЛАРИДА ИНСОН ВА ИЖТИМОИЙ МУНОСАБАТЛАРНИНГ УЗАРО АЛОКАДОРЛИГИНИНГ ТАХЛИЛИ. Journal of Integrated Education and Research, 1(6), 44-50.

13 Salimov Baxriddin Lutfullaevich. The philosophical role of dialectical categories in human life. Oriental Renaissance: Innovative, educational, natural and social sciences. Volume: 1, lssue 6, 2021. -P.406-410.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.