Научная статья на тему 'ИНСОН ҚАДРИНИ УЛУҒЛАШ ФАРОВОН МАҲАЛЛА ПОЙДЕВОРИ'

ИНСОН ҚАДРИНИ УЛУҒЛАШ ФАРОВОН МАҲАЛЛА ПОЙДЕВОРИ Текст научной статьи по специальности «Науки об образовании»

CC BY
362
40
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
маҳалла / ноёб тизим / ижтимоий институт / меҳр-мурувватли жамоа / обод маҳалла / инсон қадрини эъзозлаш / халқ манфаатларини таъминлаш / тадбиркорликни ривожлантириш / аҳоли бандлигини таъминлаш ва камбағалликни қисқартириш / маънавият пойдевори. / махалля / уникальная система / социальный институт / сострадательное сообщество / благополучное соседство / уважение человеческого достоинства / обеспечение интересов народа / развитие предпринимательства / занятость и сокращение бедности / основа духовности.

Аннотация научной статьи по наукам об образовании, автор научной работы — Мусурманова Ойниса

Ушбу мақолада 2022 йилни “Инсон қадрини улуғлаш ва фаол маҳалла йили” деб эълон қилинишининг мақсади, мамлакатимизда маҳалла институтини ривожлантириш борасида амалга оширилаётган ислоҳотларнинг мазмун ва моҳияти, маҳаллада инсон қадр-қимматини намоён этиш мезонлари юзасидан таклиф ва тавсиялар баён этилган.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

ВОЗВЕЛИЧИВАНИЕ ДОСТОИНСТВА ЧЕЛОВЕКА ОСНОВА ПРОЦВЕТАЮЩЕЙ МАХАЛЛИ

В данной статье раскрываются цель объявления 2022 года “Годом обеспечения интересов человека и развития махалли”, содержание и суть проводимых реформ по развитию института махалли в стране, приводятся предложения и рекомендации автора по критериям человеческого достоинства в махалле.

Текст научной работы на тему «ИНСОН ҚАДРИНИ УЛУҒЛАШ ФАРОВОН МАҲАЛЛА ПОЙДЕВОРИ»

Мусурманова Ойниса,

Узбекистан Республикаси Мах,алла ва оилани к,уллаб-к,увватлаш вазирлиги х,узуридаги"Мах,алла ва оила" илмий-тадкикот институти директор уринбосари, педагогика фанлари доктори, профессор

3

ИНСОН КАДРИНИ УЛУШШ - ФАРОВОН 1ЩАЛЛА ПОЙДЕВОРИ

УДК: 371.515.7:371.8:37.018.1(575.1)

МУСУРМАНОВА О. ИНСОН КАДРИНИ УЛУ¥ЛАШ - ФАРОВОН МАЦАЛЛА ПОЙДЕВОРИ

Ушбу маколада 2022 йилни "Инсон кадрини улуFлаш ва фаол мах,алла йили" - деб эълон килинишининг максади, мамлакатимизда мах,алла институтини ривожлантириш борасида амалга оширилаётган ислох,отларнинг мазмун ва мох,ияти, мах,аллада инсон кадр-кимматини намоён этиш мезонлари юзасидан таклиф ва тавсиялар баён этилган.

Таянч суз ва тушунчалар: мах,алла, ноёб тизим, ижтимоий институт, мех,р-мурувватли жамоа, обод мах,алла, инсон кадрини эъзозлаш, халк манфаатларини таъминлаш, тадбиркорликни ривожлантириш, ах,оли бандлигини таъминлаш ва камбаFалликни кискартириш,маънавият пойдевори.

МУСУРМАНОВА О. ВОЗВЕЛИЧИВАНИЕ ДОСТОИНСТВА ЧЕЛОВЕКА - ОСНОВА ПРОЦВЕТАЮЩЕЙ МАХАЛЛИ

В данной статье раскрываются цель объявления 2022 года "Годом обеспечения интересов человека и развития махалли", содержание и суть проводимых реформ по развитию института махалли в стране, приводятся предложения и рекомендации автора по критериям человеческого достоинства в махалле.

Ключевые слова и понятия: махалля, уникальная система, социальный институт, сострадательное сообщество, благополучное соседство, уважение человеческого достоинства, обеспечение интересов народа, развитие предпринимательства, занятость и сокращение бедности, основа духовности.

МУСУРМАНОВА О. PROMOTING HUMAN DIGNITY IS THE BASIS OF A PROSPEROUS NEIGHBORHOOD

This article reveals the purpose of declaring 2022 the "Year of ensuring human interests and the development of the mahalla" the content and essence of the ongoing reforms in the development of the institution of the mahalla in the country, proposals and recommendations on the criteria of human dignity in the mahalla.

Key words and concepts: mahalla, unique system, social institution, compassionate community, prosperous neighborhood, respect for human dignity, ensuring the interests of the people, developing entrepreneurship, employment and poverty reduction, the basis of spirituality.

ЗАМОНАВИЙ ТАЪЛИМ / СОВРЕМЕННОЕ ОБРАЗОВАНИЕ 2022, 2 (111)

г

"Мацалла халк билан давлат уртасидаги куприк булиши керак. Одамларнинг кувончу-ташвишидан доимо хабардор булиш мацалланинг асосий вазифасидир ".

Ш.М.Мирзиёев

Кириш.

Бугунги кунда мамлакатимизда халк ман-фаатларини химоя килиш, инсонларнинг кадр-кимматини ошириш, махалла институтини тако-миллаштириш, оилаларни ижтимоий куллаб-кувватлаш борасида кенг куламли ислохотлар амалга оширилмокда.

Бу борада Узбекистон Республикаси Прези-дентининг 2020 йил 18 февралдаги «Жамиятда ижтимоий-маънавий мухитни соFломлаштириш, махалла институтини янада куллаб-кувватлаш хамда оила ва хотин-кизлар билан ишлаш тизимини янги даражага олиб чикиш чора-тадбирлари туFрисида» ги ПФ-5938-сон Фар-мони ва Узбекистон Республикаси Вазир-лар Махкамасининг 2020 йил 10 июндаги "Узбекистон Республикаси Махалла ва оилани куллаб-кувватлаш вазирлиги хузуридаги «Махалла ва оила» илмий-тадкикот институти фаолиятини ташкил этиш туFрисида"ги 367-сон карори хукукий-меъёрий пойдевор булиб хиз-мат килмокда.

Дархакикат, Узбекистон Республикаси Прези-денти Шавкат Мирзиёев томонидан Узбекистон халкига янги йил табригида 2022 йилни "Инсон цадрини улуглаш ва фаол махалла йили" -деб таклиф этилиши негизида олам олам маъно мавжуд. Чунки, Президентимиз таъкидлагани-дек: "Инсон кадрини улуглаш - юртимизда яша-ётган хар бир одамнинг хукук ва эркинликлари, конуний манфаатларини таъминлаш демакдир. Бу борада жамиятимиз асоси булган махалла хал килувчи урин тутади. Махалла тинч булса, юрт тинч булади. Махалла обод булса мамлакат обод булади"1.

Мавзунинг долзарблиги инсон кадрини улуFлаш узбек халки учун олий кадрият булиб, уни авлоддан авлодга етказишда оила,таълим муассасалари билан бир каторда махалланинг имкониятлари нихоятда каттадир. Лекин, мамлакатимизда "махаллабай", "хонадонбай" каби янги тизим асосида инсон кадр-киммати улугланаётган бир даврда унинг узига хос хусу-

1 https: //кип. uz/96823877

сиятлари, мазмуни, шакл ва методлари етарли даражасида тадкик этилмаганлиги сабабли ушбу муаммо дорлзарб хисобланади.

Мацоланинг илмий янгилиги шундан ибо-ратки, инсон кадрини улуFлаш-фаровон махалла пойдевори эканлиги илк бор давлат сиёсати нуктаи назардан ижтимоий педагогик талкин этилган.

Тадцицотнинг мацсади инсон кадрини улуглаш-фаровон махалла пойдевори эканлиги ва унинг мазмун-мохиятини ижтимоий педагогик урганиш асосида мамлакатимизда ноёб тузулма хисобланган махаллаларда фукароларнинг бир бирларини кадрлаши,мехр-мухаббатда, хурматда иззатда булиши буйича амалий таклиф ва тавсиялар ишлаб чикишдан иборат.

Тадцицотнинг объекти сифатида махаллаларда инсон кадрини улуглаш жараёни танланди.

Тадцицотда ижтимоий-киёсий тахлилдан фойдаланилган.

Тадцицотнинг эмпирик манбаини хукукий-меъёрий хужжатларни тахлилий хулосалари ташкил этади.

Асосий цисм.

Махалла-фукароларнинг уз-узини бошкариш органи сифатида тарихий миллий кадрият хисобланади. Махаллалар, гузарлар Шаркда азал-азалдан ноёб тузилма сифатида дунё халклари томонидан эътироф этиб келинади. Жумладан, Шарк илк УЙFониш даври намо-ёндалари Махмуд КошFарийнинг "Девону луFотит турк", Юсуф Хос Хожибнинг "КутаДFу билиг", IX аср тарихчиси Наршахийнинг "Бухоро тарихи" асарларида кадимдан Мовароуннахрда махаллалар, гузарлар мавжудлиги таъкидла-нади.

Махаллани цариндош-уругчиликка, цуни-цушничиликка, махалладошликка ижтимоий, иктисодий, хукукий, психологик, маънавий жихатдан асосланган уз маъмурий чегара бир-лигига эга жамоа дейиш мумкин.

ЗАМОНАВИЙ ТАЪЛИМ / СОВРЕМЕННОЕ ОБРАЗОВАНИЕ 2022, 2 (111)

4

5

"Азал-азалдан кишлоFу (кишлок махаллаларида) махаллалар узини узи бокишга, моддий жихатдан таъминлаб туришга кодир булган. Кишлокларда одам-лар, асосан, дехкончилик, чорвачилик билан шуFулланганлар. Айни вактда кишлокларда тегирмонлар, мой жувозлар хам ишлаб тур-ган. Кишлокларда дехкончилик, чорвачилик, хунармандчилик яхши ривож топган.

Шахар махаллаларида асосан

хунармандчилик-косиблик, темирчилик, кулол-чилик, зардузлик, патдузлик, тукимачилик каби касб-корлар фарзандларга отамерос булиб келган. Шахарликлар купинча савдо ишлари билан машFул булганлар. Хаёт, турмуш бахоли кудрат ривож топиб бораверган. Яшаш учун энг мухим нарсалар: ун, гуруч, шакар бошка озик-овкат махсулотлари газлама, кийим-кечак, гилам, ёFочсозлик материаллари, идиш-товок, уй-рузFор учун бошка анжомлар, кет-мон, теша хамма-хаммаси кишлоFу шахар махаллаларидаги кичик корхоналар ва хусу-сий устахоналарида ишлаб чикариш восита-лари хисобланган бошка корхоналарда ишлаб чикилган. Туб ерли ахоли хеч вакт узгалар ёрда-мига мухтож булмаган, бошка мамлакатлардан садака сурамаган"1.

Махалла ахли шу тарзда бир бирларини кадрлаб, мехр-мурувватли жамоа тарзида бир-лашиб, тинчлик ва баркарорликни таъминлаб хаёт кечирганлар. Махалла ахлини бирлаштир-ган воситалар: сулолавий касб-хунармандчилик, оилавий, миллий урф-одатлар, расм-русумлар, анъаналар, диний ва миллий маросимлар, ахлок-одоб мезонлари «Кичик Мехржон» ,«Катта Мехржон», «Навруз», «Сада», «Ангом», Гуллар сайли, Хосил байрамлари, диний бай-рамлар хисобланган.

Хар бир даврда махалла тизимининг узига хос хусусиятлари мавжуд. Мазкур тизим фао-лиятининг тарихий тараккиёт боскичлари тахлилидан шу нарса маълумки, у хар бир тизим ривожини таъминловчи асосий пойде-вор хисобланади. Куп миллатли Узбекистонда махалла азал -азалдан бахт, мустахкам ва фаро-вон хаёт маскани хисобланган махаллада инсон кадр-киммати, мехр-окибати, обру-эътибори, ижтимоий-иктисодий турмуш тарзи намоён булади. Шунинг учун, унда дунёга келиб, шак-

1 Миралимов Ш. Махалла мехри. - Т.: Навруз, 1994. -66 бет.

лланиб, жамият тараккиёти учун узининг муносиб улушини кушадиган хар бир фукаро махалланинг гуллаб-яшнаши, ободлиги, хавф-сизлиги, фаровонлиги учун Ватан, халк олдида масъул эканлигини унутмаслиги керак.

Дархакикат, Узбекистон Республикасида 2017 йилдан сунг махалла ва оила тизимини такомиллаштириш борасида шиддат билан ривожланиш боскичи бошланди. Шунинг-дек, махаллаларда инсон кадрини эъзозлаш, халк манфаатларини таъминлаш максадида мамлакат тарихида булмаган туб бурилиш амалга оширилди. Жумладан:махалла инсти-тутини такомиллаштиришнинг хукукий пойде-вори такомиллаштирилди. Сунгги 5 йил мобай-нида соха фаолиятига оид 42 та конун хужжати, шу жумладан 4 та конун, Узбекистон Республи-каси Президентининг 5 та Фармони ва Карори, Хукуматнинг 33 та карори кабул килинди, 50 дан ортик конунчилик хужжатларига узгартиш ва кушимчалар киритилди.Махалланинг жамият бошкарувидаги урни ва фаолияти самара-дорлигини ошириш, фукаролар йиFинлари ишини ташкил этишнинг замонавий меха-низмларини жорий килиш, сохага малакали, бой хаётий тажрибага эга ва фидойи кад-рларни жалб этиш учун фукаролар йиFини раи-сининг учта уринбосари, иккита маслахатчи ва оилалар сони 2 000 ошганда битта оила ва хотин-кизлар билан ишлаш буйича мутахас-сис лавозимлари киритилди хамда фукаролар йиFинининг иккита янги комиссияси ташкил этилди. Шунингдек, махаллаларда тадбиркор-ликни ривожлантириш,ахоли бандлигини таъминлаш ва камбаFалликни кискартириш маса-лалари буйича хоким ёрдамчилари фаолиятини ташкил этиш буйича янги тизим яратилди.

Махаллаларда истикомат килувчи фукаролар манфаатларини таъминлаш, кадр-кимматини улуFлаш буйича давлат сиёсатини самарали амалга ошириш максадида энг куйи буFин -махалла ва хонадонгача кириб борадиган, тамо-ман янги "Махаллабай","Хонадонбай" вертикал тизими жорий этилганлиги махаллада яшовчи кам таъминланган фукароларнинг кадрини оширишга каратилгандир.

Махаллани халк билан давлат уртасида ишончли «куприк» булишини амалда таъминлаш, оила ва хотин-кизларни куллаб-кувватлаш,фукаролар мурожаатлар билан ишлаш, ахоли муаммоларини аниклаш

ЗАМОНАВИЙ ТАЪЛИМ / СОВРЕМЕННОЕ ОБРАЗОВАНИЕ 2022, 2 (111)

г

ва хал этиш буйича "Махалла - сектор - Халк кабулхонаси - махалла" тамойили асосида ижтимоий хамкорлик тизими жорий килинди. «Обод ва хавфсиз махалла» тамойили асосида махаллаларда 0Fир ижтимоий вазиятга тушиб колган, эхтиёжманд оилалар турмуш шароит-ларини яхшилаш учун уларга уй-жойлар, суб-сидиялар ва имтиёзли кредитлар беришнинг инсонпарвар механизми йулга куйилди. Жум-ладан, ногиронлиги булган, кам таъминлан-ган, фарзандларини туликсиз оилада тарби-ялаётган ва уй-жой шароитини яхшилашга мухтож оналарни кулай шароитларга эга арзон ва шинам уй-жой билан таъминлаш, зарур имтиёз ва афзалликлар бериш,оилаларда камбаFалчиликни кискартириш механизми яра-тилди. Бундан тизим мамлакатимиз махаллалари тарихида хеч качон булмаган.

Эхтиёжманд оилаларни ижтимоий куллаб-кувватлаш учун «Темир дафтар» жорий этилди. У орцали мацаллалардаги ишсиз фуцаролар бандлигини таъминлаш; томоркадан даромад манбаи сифатида фойда-ланиш учун кумаклашиш; тадбиркорликка жалб килиш; моддий ёрдам хамда тиббий хизмат кУрсатиш;камбаFалликнинг олдини олиш бора-сида бетакрор тизим вужудга келди.

Хотин-кизларнинг кадр-кимматини

ошириш,уларни ижтимоий куллаб-кувватлаш максадида «Аёллар дафтари»и жорий этилди. "Аёллар дафтари"га 30 ёшдан юцори 9 тои-фадаги ижтимоий, хукукий, психологик куллаб-кувватлаш, билим ва касб урганишга, моддий таъминотга эхтиёжи булган, шунингдек, банд-лиги таъминланиши керак булган, эхтиёжманд барча хотин-кизлар киритилади. Унга «Аёллар дафтари»га киритилган хотин-кизларнинг бандлигини таъминлаш; томоркадан даромад манбаи сифатида фойдаланиш учун кумаклашиш; оилавий ва хусусий тадбиркорликка жалб килиш; хунармандчиликни ташкил этиш, мехнат бозорида талаб юкори булган касблар буйича билим ва куникмаларни эгаллашда кумаклашиш, ногиронлиги булган аёлларга моддий ёрдам курсатиш; турар жой ижараси учун компенсация тулаш; тиббий, хукукий ва психологик ёрдам курсатишнинг янги тизими яратилди.

Махаллаларда нафакат эхтиёжманд оилалар, аёллар балки ёшлар кадрини ошириш максадида «Ёшлар дафтари» жорий этилди. Унга киритилган фукаролар буйича: касб-хунар

ва тадбиркорлик куникмаларига укитиш; банд-ликни таъминлаш; тадбиркорликка жалб килиш; хорижда хавфсиз, тартибли ва конуний мехнат миграциясини ташкил этиш; ижтимоий химояга мухтож оилалар фарзандларининг мамлакати-миздаги олий таълим муассасаларида тулов-контракт асосида йиллик укиш харажатла-рини тулаб бериш; тиббий, хукукий ва психологик ёрдам курсатиш ишлари йулга куйилди. махаллаларда турли хил низо, зиддият, тазйик, нотинчликлар, оила ажримлари, эрта турмуш, эрта туFрук, кариндошлар уртасидаги никохнинг зарарли окибатларининг олдини олиш, кекса авлод маънавияти ва бой мада-ний тарихий мерос воситасида ёшларни комил инсонлар килиб тарбиялаш, миллий анъана-лар, урф-одатлар, расм-русумлар воситасида махаллалар, оилалар мустахкамлиги, иктисодий ва ижтимоий фаровонлиги, тинчлигини таъминлаш максадида Оилавий цадриятларни мустацкамлаш комиссиялари ташкил этилди.

Шунингдек,мамлакатимизда кизларни кадр-кимматини ошириш максадида уларни олий таълим муассасаларига камраб олиш,уларга давлат томонидан барча шарт-шароитларни яратиш борасида мухим янгили-кларга асос солинмокда. Жумладан, иктидорли кизларнинг ижодий салохиятини куллаб-кувватлаш хамда ривожлантириш, эхтиёжманд оилалар фарзандларини таълим тизимида куллаб-кувватлаш буйича янги тизим яра-тилди.Олий укув юртларига кабул килишда эцтиёжманд оилалар цизлари учун грант-лар сонини 2 бараварга купайтириб, 2 мингга етказиш белгилаб олинди. Аъло бахоларга укиётган, ижтимоий химояга мухтож кизлар учун махсус стипендиялар жорий этилди.

Амалга оширилган барча ишлар махаллаларда инсонларни кадрлаш,уларга мехр-окибат курсатишнинг асосий жихатлари булиб,уларни хар томонлама куллаб-кувватлашга йуналтирилган чора-тадбирлар хисобланади.

Хулосалар.

Шунинг билан бир каторда махаллалардаги оилаларнинг маънавий негизларини янада ривожлантириш, азалий кадриятларини асраб-авайлаш ва мустахкамлаш замирида жами-ятнинг маънавий такомиллигига эришиш максадида махаллада ва оилада маънавий мухитни кенг карор топтириш, миллий ментали-

ЗАМОНАВИЙ ТАЪЛИМ / СОВРЕМЕННОЕ ОБРАЗОВАНИЕ 2022, 2 (111)

7

тетимизга мутлако ёт булган турли хил зарарли таъсирларга карши туришда махалланинг урни ва ахамиятини оширишга эътибор кучайтириш инсон кадрини улуFлашнинг мухим мезонлари-дан биридир;

- жисмонан соFлом, маънавий етук ва хар томонлама ривожланган баркамол авлодни тар-биялашда оиланинг ролини кучайтириш ва шу максадда оила институти, фукаролик жамияти институтларининг таълим ва тарбия муассаса-лари билан узаро хамжихатлиги механизмини мустахкамлаш, уларнинг якин ва самарали, узвий ва узлуксиз амалий хамкорлиги таъмин-лаш;

- махаллалардаги нотинч ва муам-моли оилаларда ижтимоий-маънавий мухитни соFломлаштириш, махалла фукароларини вай-ронкор Fоялардан, хар хил ёт мафкуралардан химоя килиш максадида "Жа^олатга царши маърифат" тамойили асосида соFлом маънавий мухит яратишга асосий эътибор каратиш;

- махаллаларда ёшларни, хотин-кизларни, барча тоифа фукароларни маънан ва жисмонан соFломлаштириш, мехнатдан буш вактни самарали утказиш максадида маданият ва спорт майдонлари, бинолар курилмокда, турли спорт хамда маданият турлари буйича мусобака, курик-танловлар ташкил этиш;

- махаллаларни ободонлаштириш, яшил худудга айлантириш, камбаFалчиликнинг олдини олиш, фукароларнинг хаёт тарзини яхшилаш борасида тизимли ишлар йулга куйилди. Буларнинг барчаси инсон манфаат-лари, кадр-кимматини юксакликка кутариш максадида амалга оширилаётган чора-тадбирлар хисобланади.

Мамлакатимизда махалла тизимида бундай оламшумул ислохотлар нима максадда амалга оширилмокда? Инсон цадр-циммати, хаётидан розилиги кандай мезонлар асосида намоён булади?

Махаллада тинч, осойишта, фаровон яшаш-нинг мазмун ва мохияти кайси тоифа, кайси жинсдаги фукаро булишидан катъий назар уз хаётидан, давлат ва жамиятдан рози булиб, кун-далик турмуш талабларига катъий риоя этиб,бир бирларини кадрлаб яшаш учун куйидаги амалий таклифларни бериш мумкин:

• махаллада, оилада яшовчи хар бир фукаро уз ота-онаси, сулоласи, кариндош-уруFлари, куни-кушнилари, дустлари, мехнат

жамоаси, махалладошлари билан мехр-окибатли, бир-бирларига саховатли, инсонпар-вар булиши, яъни махалладошлар такдирига бепарво булмаслик;

• "Кушнинг тинч - сен тинч" тамойилига амал килиш;

• миллий анъаналарига, урф-одатларига содик ва садокатли булиши, улардан Fурурланиши, умрбокийлигини таъминлаш учун фидойилик килиш;

• яшаётган худуди, махалласи, оиласи тарихини мукаммал билиши ва уларни мамла-кат микёсида авлоддан авлодга етказишда виж-донан ёндашиш;

• авлод-аждодларининг энг ноёб фазилат-лари, ахлок-одоб кадриятлари, касб-хунарлари, сулолавий анъаналарини бойитиши ва эл-юрт ичида намоён этиш;

• турмушининг хар сониясида кела-жак авлодни улуFвор максадларга етакловчи из колдириш максадида факат эзгу ишларни килиш;

• махалласининг, оиласининг ободлиги, тинчлиги, хавфсизлиги учун фидокорлик, ташаб-бускорлик ва ижодкорликни намоён этиши, соFлом маънавий-рухий мухит яратиш малака ва куникмаларига эга булиши, коммуникатив компетентлик мезонларига риоя этиш;

• "халоллик вакцинаси" билан эмланган булиши ва "жахолатга карши-маърифат" Fоясига амал килиш;

• оилапарварлик, мехнатсеварлик, халклараро, миллатлараро тотувликка риоя этиш;

• турли хил зарарли одатлардан, салбий холатлардан оила аъзолари, махалладошларни авайлаб-асраш;

• «Бир болага етти махалла хам ота, хам она», «Отанг махалла, онанг махалла», «Бола-нинг бегонаси булмайди», "Уз болангизни, уз уйингизни, уз Ватанингизни куз корачиFидек асранг!" каби шаркона тарбия тамойилларига риоя этиш;

• бокимандалик кайфиятидан йирок булиш;

• ижтимоий ва маънавий ёрдамга мухтожлар, бошига мушкулот тушганларга инсонпарварлик ёрдами бериши;

• коррупция, хиёнат, жиноят, психологик тушкунлик, тазйик ва зуравонликларга нисбатан шафкатсиз муносабатда булиш.

ЗАМОНАВИЙ ТАЪЛИМ / СОВРЕМЕННОЕ ОБРАЗОВАНИЕ 2022, 2 (111)

Фойдаланган адабиётлар:

1. Узбекистон Республикаси Президентининг 2017 йил 3 февралдаги "Мах,алла институтини янада такомиллаштириш чора-тадбирлари т^рисида"ги ПФ-4944-сон Фармони.

2. Узбекистон Республикаси Президентининг 2019 йил 2 апрелдаги "Ах,оли муам-молари билан ишлашда мах,алла институтининг мавкеини тубдан ошириш чора-тадбирлари т^рисида"ги ПФ-5700-сон Фармони.

3. Узбекистон Республикаси Президентининг 2020 йил 18 февралдаги "Жамиятда ижтимоий-маънавий мух,итни соFломлаштириш, мах,алла институтини янада куллаб-кувватлаш х,амда оила ва хотин-кизлар билан ишлаш тизимини янги даражага олиб чикиш чора-тадбирлари туFрисида"ги ПФ-5938-сон Фармони.

4. Узбекистон Республикаси Президентининг 2021 йил 3 декабрдаги "Мах,аллада тадбиркорликни ривожлантириш, ах,оли бандлигини таъминлаш ва камбаFалликни кискартириш масалалари буйича х,оким ёрдамчилари фаолиятини ташкил этиш чора-тадбирлари туFрисида"ги ПК-31-сон Карори.

5. Узбекистон Республикаси Вазирлар Мах,камасининг 2020 йил 14 августдаги "Фукаролар йиFинлари фаолияти самарадорлигини бах,олашнинг рейтинг тизимини такомиллаштириш туFрисида"ги 485-сон карори.

6. Мусурманова О., Куронов М., Абдужаббарова М. Мах,алла -х,аёт кузгуси. Услубий кулланма. - Тошкент.YOSHLAR MEDIAPRINT, 2021.-105 бет.

7. Мусурманова О. Egamberdiyeva N., Abduramonov X., Mavlonov B.. "Mahalla - yorug' yuzimiz va vijdonimiz ko'zgusi".(Узбек,рус,инглиз тилларида) T.: «Fan va texnologiyalar nashriyot matbaa uyi», 2021.-80 bet.

8. Мусурманова О. Аёллари ардокланган юрт. Услубий рисола. - Тошкент: "Зарварак" нашриёти, 2021. - 44 б.

9. Фазилатли авлод.Узлуксиз маънавий тарбия трилогияси. 3-кисм. [Матн]: 7-18 ёшли болаларни маънавий тарбиялаш буйича кулланма./Тузувчи муаллифлар: А.Кодиров, М.Куронов, О.Мусурманова ва бошкалар. - Тошкент: Muharrir nashriyoti, 2019. - 256 б. (2020 йил,январь)

10. Мусурманова А. The scientific and pedagogic foundation of training social activeness of youth. Fledu.pdf. "Узбекистонда хорижий тиллар"илмий-методик электрон журнал. Тошкент, 2017 йил, № 3. 168-172 Р.

11. Мусурманова А^т^ reading as a factor of spiritual аnd moral development of the child The Way of Science. International scientific journal (ISSN 2311-2158) 2018. № 1 (47). 70-72 P.

12. Мусурманова А.Improving Mechanisms of interaction between Family institutions and Educational institutions in Devejoping Spirital Culture of Alolescents at Social and Right Risk Groups Eastern European scientifik journal (ISSN 2199-7977) Ausgabe 2-2018.62-67 P.

13. Мусурманова А.Improvement of the pedagogical mechanisms of the family and educational institutions in the development of the spiritual cultute of adolescents of social and legal risk groups. / "Проблемы педагогики" научно-методический журнал. № 1(33) февраль. Москва-2018 г. 5-7 Р.

14. Миралимов Ш. Мах,алла мех,ри. - Т.: Навруз, 1994. - 66 бет.

15. https://kun. uz/96823877

ЗАМОНАВИЙ ТАЪЛИМ / СОВРЕМЕННОЕ ОБРАЗОВАНИЕ 2022, 2 (111)

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.