Научная статья на тему 'Инновацион ёндашув асосида умумий ўрта таълим мактаблари ўқувчиларининг мусиқий маданиятини шакллантириш технологиялари'

Инновацион ёндашув асосида умумий ўрта таълим мактаблари ўқувчиларининг мусиқий маданиятини шакллантириш технологиялари Текст научной статьи по специальности «Искусствоведение»

CC BY
220
56
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
инновацион ёндашув / мусиқа дарслари / технология / билим / малака / кўникма / ижрочи / чолғу асбоблари / сифат / самарадорлик / инновационный подход / уроки музыки / технология / знание / квалификация / навык / исполнитель / музыкальный инструмент / качество / эффективность

Аннотация научной статьи по искусствоведению, автор научной работы — Махмудова Cевара

Мақола умумий ўрта таълим мактаблари ўқувчиларининг мусиқий маданиятини шакллантириш масалаларига бағишланган. Шунингдек, муаллиф мусиқа дарсларини инновацион ёндашув асосида ташкил этиш бўйича ўз тавсияларини бериб ўтган.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

ТЕХНОЛОГИЯ ФОРМИРОВАНИЯ МУЗЫКАЛЬНОЙ КУЛЬТУРЫ НА ОСНОВЕ ИННОВАЦИОННОГО ПОДХОДА У УЧАЩИХСЯ ОБЩЕОБРАЗОВАТЕЛЬНЫХ ШКОЛ

Статья посвящена вопросам формирования музыкальной культуры у учащихся средних общеобразовательных школ. Также автор даёт свои рекомендации по организации уроков музыки на основе инновационного подхода.

Текст научной работы на тему «Инновацион ёндашув асосида умумий ўрта таълим мактаблари ўқувчиларининг мусиқий маданиятини шакллантириш технологиялари»

Махмудова Севара,

Низомий номидаги Тошкент давлат педагогика университети мустакил изланувчиси

ИННОВАЦИОН ЁНДАШУВ АСОСИДА УМУМИЙ УРТА ТАЪЛИМ МАКТАБЛАРИ УКУВЧИЛАРИНИНГ МУСИКИЙ МАДАНИЯТИНИ ШАКЛЛАНТИРИШ ТЕХНОЛОГИЯЛАРИ

МАХМУДОВА C. ИННОВАЦИОН ЁНДАШУВ АСОСИДА УМУМИЙ УРТА ТАЪЛИМ МАКТАБЛАРИ УЦУВЧИЛАРИНИНГ МУСИЦИЙ МАДАНИЯТИНИ ШАКЛЛАНТИРИШ ТЕХНОЛОГИЯЛАРИ

Макола умумий урта таълим мактаблари укувчиларининг мусикий маданиятини шакллан-тириш масалаларига баFишланган. Шунингдек, муаллиф мусика дарсларини инновацион ёнда-шув асосида ташкил этиш буйича уз тавсияларини бериб утган.

Таянч суз ва тушунчалар: инновацион ёндашув, мусика дарслари, технология, билим, малака, куникма, ижрочи, чолFу асбоблари, сифат, самарадорлик.

МАХМУДОВА C. ТЕХНОЛОГИЯ ФОРМИРОВАНИЯ МУЗЫКАЛЬНОЙ КУЛЬТУРЫ НА ОСНОВЕ ИННОВАЦИОННОГО ПОДХОДА У УЧАЩИХСЯ ОБЩЕОБРАЗОВАТЕЛЬНЫХ ШКОЛ

Статья посвящена вопросам формирования музыкальной культуры у учащихся средних общеобразовательных школ. Также автор даёт свои рекомендации по организации уроков музыки на основе инновационного подхода.

Ключевые слова и понятия: инновационный подход, уроки музыки, технология, знание, квалификация, навык, исполнитель, музыкальный инструмент, качество, эффективность.

MAHMUDOVA S. THE TECHNOLOGY OF FORMATION OF MUSICAL CULTURE AMONG STUDENTS OF SECONDARY SCHOOLS ON THE INNOVATIONAL BASIS

The article is devoted to the formation of musical culture among students of secondary schools. The author also gives his recommendations on the organization of music lessons on the basis of an innovative approach.

Keywords: innovative approach, music lessons, technology, knowledge, qualification, skill, performer, musical instrument, quality, efficiency.

ЗАМОНАВИЙ ТАЪЛИМ / СОВРЕМЕННОЕ ОБРАЗОВАНИЕ 2018, 8

Мусина - кишиларда миссий ва руций кечинмалар уйтотувчи, нозик дидни тарбияловчи, %ам тингловчини, %ам ижрочини нафосатга, маънавий баркамолликка ундовчи кучли восита-дир. Мусицанинг ана шу тарбиявий кучидан фойдаланиш ёш авлоднинг маънавий дунёцарашини шакллантириш, уларда юксак маънавий-ахлоций сифатларни тарбиялаш муцим вазифалардан биридир.

Узбекистон Республикаси Президенти Шав-кат Мирзиёев Олий Мажлисга Мурожаатно-масида 2018 йилга Фаол тадбиркорлик, инно-вацион Fоялар ва технологияларни куллаб-кувватлаш йили деб ном беришни таклиф этди. Давлатимиз рахбари инновациянинг ахамияти туFрисида куйидагиларни таъкид-лади: «Инновация - бу келажак дегани. Биз буюк келажагимизни барпо этишни бугундан бошлайдиган булсак, уни айнан инновацион Fоялар, инновацион ёндашув асосида бош-лашимиз керак»1. 2018 йилда республика-мизда инновацияларни ривожлантиришнинг асосий вазифалари каторида куйидагилар белгиланди: «Келгуси йилда илмий тадкикот ва инновацион фаолиятни ривожлантириш, бунинг учун зарур молиявий ресурсларни сафарбар этиш, ушбу жараёнда иктидорли ёшлар иштирокини, ижодий Fоя ва ишланма-ларни х,ар томонлама куллаб-кувватлаш вази-фаси эътиборимиз марказида булади»2.

Демак, бугунги кунда х,ар бир соха ва тизим фаолиятини инновацион Fоялар ва техноло-гиялар асосида олиб бориш мухим ахамият касб этади. Шу жихатдан мавзуга киришиш-дан олдин «инновация» сузининг маъносига бироз тухталишни лозим топдик.

Инновация тушунчаси (лотинча novus - янги) тадкикотларда ва илмий ишларда XIX асрларда кулланила бошлаган. Аввал у алохида элементларни бир сохадан бошка сохага киритишни ифодалаган. Техника-вий янгиликлар киритиш конуниятларини урганиб фирмалар фойда олиш учун «инновацион сиёсатни» бутун бир тизим сифа-тида узлаштиришди. Мазкур фаолият жамият хаётининг ихтиёрий буFинини янгилаш буйича

1 Узбекистон Республикаси Президенти Шавкат Мирзиёев-нинг Олий Мажлисга Мурожаатномаси. // «Халк сузи» газетаси, 2017 йил 23 декабрь.

2 Уша жойда.

умумий белгиларга, конуниятлар, янгилик киритиш механизмига эга.

Урта асрлардаёк Шаркнинг буюк мутта-факкирлари мусиканинг калбга, кайфиятга ва инсон организмига таъсири масалаларини урганишган. Жумладан, Фаробийнинг «Мусика хакида катта китоби» (Китоб ул-мусика ал-кабир), «Мусика хакида суз» (Калом фи-л мусикий), «Ритмлар туркумлари хакида китоб» (Китоб ул фи ихсо-ил-ико)3 ва бошка асар-лари.

Ибн Сино мусика бобида Форобийнинг илмий йуналишини давом эттирган йирик наза-риётчидир. Мусика х,акидаги «Жавомеъ илм ул-мусикий» («Мусика илмига оид туплам») асари «Китоб аш-шифо» нинг бир кисми булиб, х,ар бири бир неча бобли 6 булимдан иборат. «Ан-нажот», «Донишнома»ларда мусика хакида кичик булимлар мавжуд, «Тиб конунлари», «Рисолаи ишк» ва бошкаларда мусиканинг айрим масалалари хакида фикр юритган. Уз даври мусикасининг барча муам-моларини баён этган: наFма, буъд (интервал), лад тизимлари, ийко, куй яратиш, мусика асбоблари ва х,. к. Европада кейинчалик «соф тизма (товушкатор)» аталган мусикавий тузил-мани биринчи булиб асослаган.

Ибн Сино мусикий гузаллик хакида мукам-мал таълимотни илгари суриб, мусикани хамохангликнинг энг камолга етган тури деб билади. Ритм масалаларига Шаркнинг бошка мусика назариётчилари сингари аруз бадиий тизим билан боFлик холда карайди. Табиб сифатида у мусикани мухим тиббий воси-талар жумласига киритган. Инсон нуткий оханглари ривожланиши натижасида мусика пайдо булганлиги хакидаги назарияси хозирги замонавий мусика назарияларига мос келади. Узининг баркамол шахсни тарбиялаш Fоясида

3 Маънавият юлдузлари. - Т: Абдулла Кодирий номи-даги халк мероси нашриёти, 1999.

ЗАМОНАВИЙ ТАЪЛИМ / СОВРЕМЕННОЕ ОБРАЗОВАНИЕ 2018, 8

му^к^ни acocий вocитaлap cиpacигa киpит-гaн1.

Абдуpaxмoн Жoмийнинг «РИШЛЭИ му^^» китoби шулap кaтopидa туpaди. Бу кэ6и yлмac acapлap кeлaжaк aвлoд муcикa caнъaтининг pивoжлaнтиpишдa УЗИНИНГ ул^н хи^^ни КУШИ6 кeлмoкдa.

Бугунги кундa мaмлaкaтимиздa узлук-cиз муcикий тaълим тизими тулик шaкллaн-гaн, дecaк мубoлaFa бyлмaйди. Чунки бугунги ёшлap муcикa вa caнъaт мaктaблapидaн rop-тиб лицeй - кoллeжлap вa кoнcepвaтopия, caнъaт инcтитути ХЭМДЭ пeдaгoгикa унивep-cитeтлapидa муcикaнинг yзлapи тaнлaгaн йyнaлишлapи бyйичa тaълим oлиш имшни-ятлapигa эгa. Бундaн тaшкapи кyпгинa ТУМЭН-лapдa янги лoйиxaдaги бoлaлap муcикa вa caнъaт мaктaблapи ^илиб фoйдaлaнишгa тoпшиpилди.

Рecпубликaдaги бapчa бoлaлap муcикa вa caнъaт мaктaблapи x1aмдa мaктaбдaн тaшкapи тaълим муaccacaлapи зaмoнaвий укув жиxoзлapи вa чoлFу acбoблapи билaн тулик тaъминлaнди. Шунингдeк, мaмлaкaтимиздaги бapчa умумий ypтa тaълим мaктaблapи фop-тeпиaнo, poяль вa бoшкa зapуp чoлFу acбo-блapи билaн бocкичмa-бocкич тaъминлaниб кeлинмoкдa.

Яpaтилгaн бундaй имкoниятлap эca пeдa-гoглapдaн янaдa мacъулиятлиpoк булишни, Укувчилap oнгигa, pуxиятигa муcикa ^НЪЭТИ-нинг бapчa киppaлapини cингдиpишни тaлaб этaди.

Умутaълим мaктaблapи «Му^кий МЭДЭ-ният» дapcи бугунги кундa yкувчи-ёшлapнинг муcикий мaдaниятини шaкллaнтиpишини ТЭЪ-минлaб кeлмoкдa.

Жумлaдaн, му^кий тaълимнинг pивoжлaн-тиpишнинг иннoвaциoн уcуллapини ишлaб чикиш бугунги кундa мухим эхэмиятгэ эгaдиp.

Умумтaълим мaктaблapининг му^^ дapc-лapидa муcикa мaдaниятининг пoйдeвopи шaкллaнaди. Ундa xaлк чoлFулapи билaн тaнишиш, xaлк куйлapидaн нaмунaлap тин-глaш билaн биpгa тyFpи нaфac oлиш, oвoзни йyнaлтиpиш жaмoa булиб куйлaш мaлaкaлapи шaкллaнaди.

1 http:||ziyouz.uz|ilm-va-fan|tarix|allomalar|abu-ali-ibn-sino-9B0-1037|

Maзкуp мaкcaдлapни aмaлгa oшиpишдa дapcлapдa муcикa тинглaш, жaмoa булиб куй-лaш, муcикa caвoди, му^^ ижoдкopлиги вa бoлaлap чoлFу acбoблapидa куйгa pитмик жyp булиш кэ6и муcикий фaoлият туpлapи aмaлгa oшиpилaди.

Maълумки «Му^^ мaдaнияти »дapcи умумий ypтa тaълим мaктaблapининг 1-7-cинфлapидa yткaзилaди. Дaвлaт тaълим а^н-дapтлapидa тaълимнинг узлукcизлиги, узвий-лиги, укувчи шaxcи вa кизикишлapи уcтувop-лигидaн кeлиб чикиб, улapнинг ёш xуcуcият-лapигa мoc paвишдa тaянч кoмпeтeнциялapни шaкллaнтиpиш бeлгилaнгaн. Булap:

- шммуни^тив кoмпeтeнциялap;

- axбopoт билaн ишлaш кoмпeтeнцияcи;

- уз-узини pивoжлaнтиpиш кoмпeтeнция-лapи;

- ижтимoий фaoл фукapoлик кoмпeтeнци-яcи2.

Умумтaълим мaктaблapи, «Му^^ мэдэни-яти» фaнидa yкувчилapнинг му^^ caвoдигa xoc билимлapни шaкллaнтиpишдa aлбaттa мaнa шу фaoлият туpлapигa aлox1идa эъти-бopни кapaтиш зapуpдиp. Яъни, му^^нинг ифoдaвий тили: куй, ox^T, гapмoния, pитм, тeмбp, cуpъaт, yлчoв peгиcтp, лaд, мaжop вa минop лaдлapини yзapo фapклaй билиш, булapнинг xaммacи yкувчилapнинг муcикий oнгини, тacaввуpини бoйитaди вa шэк-ллaнтиpaди. Укитувчи бу нaзapий вa эмэ-лий кyникмaлapни yкувчилapдa шaкллaнти-pишдa улapнинг бoшлaнFич cинфлapдa oлгaн муcикий нaзapий билимлapигa тaянгaн xoлдa иш oлиб бopмoFи вa xap биp му^кий этэ-мaни кypгaзмaли куpoллap, чизмaлap, cxeмa-лap, жaдвaллap вa мaълум куй, кушикни ифo-дaвий вocитaлapи миcoлидa кypcaтиб бopиши мухим axaмият кacб этaди.

«Mуcикa мaдaнияти» дapcлapидa куйлэ-нaдигaн куй - кУшиклap oлдиндaн пeдaгoг вa мeтoдиcтлap тoмoнидaн дapc мaвзуcигa вa xaётгa (йил фacллapигa, мaвcумий мapocимлap вa туpли бaйpaмгa) мocлaштиpиб тaнлaниши Укувчилapни мaънaвий жиxaтдaн тapбиялaшдa жудa мухим ypин тутaди. Укитувчи тинглaёт-

2 Ишмуxaмeдoв Р., Юлдaшeв М. Taълим вэ тapбиядa иннoвaциoн пeдaгoгик тexнoлoгиялap (тэълим тизими xoдимлapи, мeтoдиcтлap, Укитувчилap, тapбиячи вэ муpaббийлap учун укув кyллaнмa). - T.: Ofset print, 2013. - 279 б.

ЗAMOНAВИЙ TAЪЛИM / COВPЕMЕННOЕ OБPAЗOВAНИЕ 201В, В

ган куй ёки к,ушик,ларни укувчиларга тахлил килиб берар экан мусика мазмунидан келиб чикган холда унинг маънавий мохиятини очиб беришда купрок имкониятга эга булади. Асар мазмуни мусикий оханглар билан уЙFунлашган, оддий матнга нисбатан бир неча бор купрок таъсир кучига эга булиши куплаб илмий-амалий ва педагогик тажрибаларда исботланган. Укувчи бирор мазмундаги мав-зуни суз оркали эшитганда маълум даражада идрок этгани, уша мавзуни куй журлигида, кушик тарзида эшитганда унинг мазмунини чукуррок, англайди ва калби оркали х,ис килади. Худди уша к,ушик,ни укувчининг узи ижро этганда эса, унда олдингиларидан фарк килувчи хиссиёт пайдо буладики, бунда у асар мазмунини идрок этибгина колмасдан балки уни юракдан хис килиб куйлайди.

Табиийки, замонавий боскичда юзага келаётган муаммоларни хал килишнинг йулларидан бири - замонавий педагогик тех-нологияларни яратиш ва уларни кенг тадбик, килиш саналади.

Болаларга мусикий тарбия беришда замонавий технологиялар, инновацион методлар-дан фойдаланиш мусикий таълим самарадор-лигини оширади.

Мусика таълим самарадорлигини оши-ришда укувчиларнинг мусика дарсига булган к,изик,ишларини устиришда, инновацион технологияларнинг ахамияти катта. Хар бир халкнинг маданияти жах,он халклари тараккиётига таянган холда ривож топади. Шу нуктаи - назардан хорижий мамлакатлар мусикий таълим -тарбия тизимининг интер-фаол усулларини урганиш хамда уларнинг самараси турларини мусика дарслари таъ-лими жараёнида ижодий тадбик этиш ижобий натижа беради.

«Интерфаол» - укитувчи ва укувчиларнинг узаро хамкорлиги асосида дустона мухит яратиш, дарс самарадорлигини ошириш, укувчиларни мустакил, фикр - мулохаза юри-тиш, муносабат билдириш каби куникмани шакллантириш демакдир. Бу усулда укувчи узи фаол иштирок этган холда, якка жуфтли-кларда, гурухларда муаммо ва саволларга жавоб топишга х,аракат килади, кафолат-лайди, бахолайди, ёзади, сузга чик,ади, далил хамда асос оркали куйилган масалани ёритиб беришга харакат килади. Бу эса укувчиларнинг

хотирасида узок сакланади. Янги мавзу, ахбо-ротни узлаштиришда танкидий- тахлилий ёндаша олади. Укитувчи факат фасилитатор, яъни йул- йурик курсатувчи, ташкил килувчи, кузатувчи вазифасини бажаради.

Юк,орида келтирилган интерфаол усул-ларни, яъни «Зинами-зина», «Чархпалак», »Муаммо» методларини укитувчи дарс жараёнида кулласа максадга мувофик булади.

«Зинами-зина» методи укувчиларнинг утилган ёки утилиши керак булган мавзу буйича якка ва кичик жамоа булиб фикрлаш хамда хотирлаш, узлаштирилган билимларни ёдга тушириб, тупланган фикрларни умум-лаштира олиш ва уларни ёзма, расм, чизма куринишида ифодалай олишга ургатади. Бу метод укувчилар билан бир гурух ичида якка холда ёки гурухларга ажратилган холда ёзма равишда утказилади ва такдимот килинади.

«Чархпалак» методи укувчиларни утилган мавзуларни ёдга олиш, мантик,ан фикрлаб, берилган саволларга мустакил равишда туFри жавоб бериш ва уз-узини бахолашга ургатишга хамда киска вакт ичида укитувчи томонидан барча укувчиларнинг эгаллаган билимларини бахолашга каратилган.

«Муамммо» методида укувчиларга укув предметининг мавзусидан келиб чиккан турли муаммоли масала ёки вазиятларнинг ечимини туFри топишга ургатиш, уларда муаммонинг мохиятини аниклаш буйича малакаларини шакллантириш, муаммо ечишнинг баъзи усуллари билан таништириш ва муаммонинг ечишда мос услубларни туFри танлашга ургатиш, муаммо келиб чикиш сабабларини ва муаммони ечишдаги хатти-харакатларни туFри аниклашга ургатиш1 хисобланади.

Мазкур усуллар укувчиларнинг эслаб колиш кобилиятига хам ижобий таъсирини курсатади. Зеро укувчи маънавиятини шакллантириш, мустакил фикрлашга ургатиш, билим олишга кизикишларини уЙFотиш пиро-вардида укувчи фаолиятини оширишни таълим технологияларнинг мохиятини белги-лайди. Халкимиз таълим - тарбияга оид бой маънавий меросга эга булиб, авлодларга

1 Ишмухамедов Р., Юлдашев М. Таълим ва тарбияда инновацион педагогик технологиялар (таълим тизими ходимлари, методистлар, укитувчилар, тарбиячи ва мураббийлар учун укув кулланма). - Т.: Ofset рпп^ 2013. - 279 б.

ЗАМОНАВИЙ ТАЪЛИМ / СОВРЕМЕННОЕ ОБРАЗОВАНИЕ 2018, 8

вaтaнпapвapлик, инcoнпapвapлик, ^мимий-милик, кaмтapлик, мexнaтceвapлик, мexpу -муpуввaт ^^тиш кэби умуминcoний ^фэт-лapни тapбиялaб кeлaди.

Хулoca килиб эйтгэндэ му^кэ тэълими вэ тapбияcи oлдигa кУйилaётгaн зaмoнaвий тэлэ-блapни мукэммэл aдo этиш, yкувчилapнинг укув дacтуpи мaтepиaллapини мувoффaкиятли yзлaштиpишлapи жудэ куп вэ xилмa-xил oмил-лapгa бoFлик булиб, бу oмиллap тизимидэ мэктэ6ДЭ му^кэ дapcлapини oлиб бopиш учун яpaтилгaн пeдaгoгик шapт-шapoитлap вэ муcикa тэълими мэзмунини бeлгилaшгa xиз-мэт килувчи туpли xил кepaкли мaнбaлapни мэвжудлиги aлoxидa эхэмият кacб этэди. Бун-дэй шapт-шapoитни яpaтишдa хэм биpинчи гэлдэ укитувчининг ижoдий излэнувчэнлиги, интилувчэнлиги, тaшaббуcкopлиги, фaoллиги вэ уз кacбигa вэ бoлaлapгa мexp-муxaббaти eтaкчи ypин тутэди.

Шулap билэн биp кaтopдa укувчи-ёшлapнинг муcикий билим ^фэтини тэлэб дapaжacигa кyтapиш, xap биp укувчигэ инди-видуэл вэ диффepeнциaл ёндэшгэн xoлдa муcикa мaтepиaлини cингдиpишнинг иннoвa-циoн уcуллapини кeнг жopий этиш мaкcaдидa куйидaгилapни эмэлгэ oшиpиш мaкcaдгa мувoфик xиcoблaнaди. Булap:

1. Умумтэълим мэктэбининг биpинчи ^н-фигэ кэбул килишдэн бoшлaб yкувчилapнинг диaгнocтик тeкшиpиб кeйин муcикий pивoж-лaнтиpиш динaмикacи мoнитopингини oлиб бopиш.

2. Биpинчи cинфдaн бoшлaб укувчи тapби-ялaнaётгaн oилaдa мэвжуд уcтувop кaдpиятлap тyFpиcидaги мaълумoтлapгa эгэ булиш.

3. Укувчилapни мэктэбдэ уткзилэдигэн туpли oммaвий муcикий тaдбиpлapгa янэдэ кeнг жэлб этиш.

4. Мэктэбдэ муcикa тyгapaклapининг фaoлиятини тaкoмиллaштиpиш вэ coнини кyпaйтиpиш, юкopи мэлэкэли мутaxaccиc кэд-pлap билэн тэъминлэш; иш peжacи дacтуpи, тyгapaккa yкувчилapни тэнлэш мeзoнлapи, aъзoлapни туpли oммaвий мэдэний тaдбиp-лapгa тaйёpлaш буйичэ уcлубий кypcaтмaлap тaйёpлaш.

5. Mуcикa Укитувчиcи тoмoнидaн мэк-тэбдэ, укув йили дaвoмидa кэмидэ икки мapo-тэбэ муcикa мэдэнияти вэ унинг ёшлap мэъ-нэвитининг юкcaлтиpишдaги poли мaвзуcидa ceминap-тpeнинглap тэшкил килиш.

6. Мэктэб, тумэн, шaxap, вилoят вэ pecпу-бликэ микё^дэги кypик - тaнлoвлapдa ишти-poк этгэн хэмдэ coвpинли ypинлapни эгэл-лэгэн фaoл yкувчилap caнъaтини ^нг тapFиб этиш, мoддий вэ мэънэвий paFбaтлaнтиpиш.

7. Мэктэбдэ тэшкил этилэдигэн туpли мэдэний тaдбиpлapнинг caвияcини эйнэн Укувчилapнинг муcикий ижpo мaxopaтини юкcaлтиpиш opaли кyтapиш.

В. Отa-oнaлapгa уз бoлaлapини муcикa билэн шуFуллaнишлapи учун мэктэб тaдбиp-лapидa мунтэзэм тушунтиpиш ишлapини oлиб бopиш.

Aдабиётлар руйхати:

7. Узбeкиcтoн Рecпубликacи Вaзиpлap Maxкaмacининг 2017 йил 6 aпpeлдaги «Умумий ypтa вэ ypтa мaxcуc, кacб-xунap тэълимининг дэвлэт тэълим cтaндapтлa-pини тacдиклaш тyFpиcидa»ги 1В7-coн кapopи. || Узбeкиcтoн Рecпубликacи кoнун xужжaтлapи туплэми, 2017 йил 10 aпpeль, 14-шн, 230-мoддa.

1. Узбeкиcтoн Рecпубликacи Пpeзидeнти Шэвкэт Mиpзиёeвнинг Олий Maжлиcгa Mуpoжaaтнoмacи. || «Хэлк cyзи» гaзeтacи, 2017 йил 23 дeкaбpь, 25В-coн.

2. Мэънэвият юлдузлapи. - T..: Абдуллэ K1oдиpий нoмидaги xaлк мepocи нaшpиёти, 1999.

3. http:||ziyouz.uz|ilm-va-fan|tarix|allomalar|abu-ali-ibn-sino-9В0-1037|

4. Ишмуxaмeдoв Р., Юлдaшeв М. Taълим вэ тapбиядa иннoвaциoн пeдaгoгик тexнo-лoгиялap (тэълим тизими xoдимлapи, мeтoдиcтлap, Укитувчилap, тapбиячи вэ муpaб-бийлap учун укув куллэнмэ). - T.: Ofset print, 2013. - 279 б.

ЗAMOНAВИЙ TAЪЛИM I COВPЕMЕННOЕ OБPAЗOВAНИЕ 201В, В

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.