Научная статья на тему 'Инновацион таълим воситасида билиш жараёнларини фаоллаштириш'

Инновацион таълим воситасида билиш жараёнларини фаоллаштириш Текст научной статьи по специальности «СМИ (медиа) и массовые коммуникации»

CC BY
11
3
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Аннотация научной статьи по СМИ (медиа) и массовым коммуникациям, автор научной работы — О. Пулатова

Маколада замонавий талаблар асосида замонавий ахборот — коммуникация технологияларидан фойдаланиш муаммолари буйича таълим воситаларидан фойдаланишни фаоллаштириш масаласи ёритилган.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

The article deals with the creation of virtual boards and text-books on general technical subjects as well as the problems of training teacher-meeting the present demands on information-communication technologies.

Текст научной работы на тему «Инновацион таълим воситасида билиш жараёнларини фаоллаштириш»

Инновацион таълим воситасида билиш жараёнларини

фаоллаштириш

О.Пулатова

Андижон машинасозлик институти

Резюме. Мак;олада замонавий талаблар асосида замонавий ахборот — коммуникация технологияларидан фойдаланиш муаммолари буйича таълим воситаларидан фойдаланишни фаоллаштириш масаласи ёритилган

Abstract. The article deals with the creation of virtual boards and text-books on general technical subjects as well as the problems of training teacher-meeting the present demands on Information-communication technologies

Резюме. В статье представлены проблемы использования информационно-коммуникационных технологий в подготовке педагогов, а также вопросы изготовления электронных учебников и виртуальных стендов по обшетехническим дисциплинам.

Бугунги кунда ахборотлар шиддати ва янгиликлар ок;ими тобора кундалик х,аётимизнинг ажралмас булагига айланиб бормовда. Бу эса уз урнида х,ар бир шахсдан фикрий етукликни, тугри мушох,ада юрита олишни, ахборотдан фойдаланиш маданиятини шакллантиришни так;озо этади. Айник;са бу жараён жамиятнинг сезиларли к;исмини ташкил этувчи ёшлар онги ва шу уринда кескин бурилишлар, янгича к;арашларни вужудга келишига таъсир курсатади. Таълим мазмунини такомиллаштириш, интеграциялаш, ахборот технологияларига асосланилган таълимни ташкил этиш эса ана шундай тезкор давр так;озосидир.

Соглом фикр юритувчи ва маънавий жих,атдан мукаммал, ак;лан етук, фикран теран, ривожланган шахсни тарбиялаш таълимда ёш хусусиятларига эътиборли булиш, ук;итишда таълимнинг барча бугинлараро алок;адорлигини таъмин этиш ва шахе онги ва тафаккурида янгича гоя, тасаввурларни шаклланишига имкон берувчи замонавий фаол усуллардан фойдаланишни талаб этади. Олий таълимдаги ижтимоий, гуманитар фанлар доирасида таълимни ноанъанавий усулларини кулланилиши талаба ёшларни ижодий тафаккурини шаклланишида, мулок;от имконини кенгайишида, вок;еа-х,одисаларга нисбатан бах,олашлари ва к;арашларини шаклланишида ва яна шунингдек, даре жараёнида вужудга келган к;изгин мунозара ва мантилий ечимларни бевосита иштирокчиси сифатида уз фаолиятидан психологик к;оник;иш х,иссини вужудга келишида мух,им ах,амиятга эга. Зеро, к;анчалик таълим жараёнидаги берилаётган янги маълумотлар талабадаги мавжуд тасаввурлар ва тажрибаларга уйгунлашган булса, уни идрок этиш, билиш жараёнлари орк;али тах,лил к;илиш ва бах,олаш фаоллашади. 1-2-курс талабаларида абстракт тафаккур, мантилий фикрлаш, танк;идий бах,олаш, к;иёслаб тах,лил к;илиш имконини янада такомиллашишида «Муаммоли ук;итиш», «Ак;лий хужум», «Индивидуал ук;итиш» каби турли субъектив фаолликни талаб этувчи усуллар орк;али таълимни ташкил этилиши юк;ори самарали ах,амиятга эга. Шунингдек, таълимни энг сунгги интернет хабарларидан фойдаланилган ва турли слайдлар куринишида ташкил этилиши талабаларда ижодий тафаккурни, ички фаолликни, эркин мулок;отга киришиш, уз х,улк;ини бошк;ариш имконини шакллантирибгина к;олмай, мулок;от маданияти ва савиясини узлаштиришига кучли таъсир курсатади. Шахе маънавияти, рух,ий олами куринишлари унинг мулок;оти орк;али намоён булади. Сир эмаски, бугунги кунда ёшларни мулок;от савияси, маданияти, мулок;от орк;али х,иссий х,олатларини баён эта олиш имкониятида купол нук;сонлар кузга ташланади. Бу муаммо ечими эса уларни таълим жараёнида уз устида ишлашларини ташкил этиш, узга шахсларни ва узини узгалар к;арашлари (рефлексия) билан бах,олай олишларини юзага келтириш орк;али х,ал этиш мумкин. Бу эса кенг дунёк;арашни, бой маълумотлар зах,ирасини, турли ахборотлар тизимидан фойдалана олишларини так;озо этади. Бундан ташк;ари таълимда индивидуал хусусиятларни эътиборга олган х,олда ва ички имкониятларга кура

турли усулларни кулланилиши, талабаларни турли вазиятларда фаоллик курсатишларини талаб этилиши улардаги очилмай к;олган имкониятларни, забт этилмаган янги к;ирраларни кашф этилишига туртки булади.

Мана шундай шахе билиш жараёнларини узаро уйгунлигини, ва фаоллигини талаб этадиган усуллардан бири булган «Ак;лий хужум» усули мантилий фикрлашни, хотира, диктат, идрок, х,аёл, нутк; жараёнлари узвийлигини, тафаккур тезлиги ва нутрий мах,оратни мукаммал даражасини намоён этишни талаб к;илади. Бундан ташк;ари х,ал этилаётган муаммо ечимига к;адар турли ёндошишлар, таърифлар кенг к;амровли фикр юритишга, уз ак;лий салох,иятини к;ай даражада эканлигини бах,олай олишга шароит яратади. Психологик нук;таи назардан, шахе уз к;обилиятлари ва имконларини к;ай даражада адекват бах,олай олиши уни жамиятда фаоллик курсатишига, шахслараро муносабатлар тизимига осон кириша олишига, ички салох,иятидан ок;илона, самарали фойдалана олишига замин яратади. Бундан ташк;ари бир хилликка йугрилган таълим мазмуни шахе хотирасида кам кузголишлар х,осил к;илади, тасаввурлар тизимида ассоциатив богланишлар узвийлиги фаол булмайди. Таълимдаги маълумотлар тизими к;анчалик янги булиб, инновацион технологиялар асосида ёритилган тарзда узатилса узлаштириш жараёнида сифат даражасини ошишига олиб келади. Таълимда иложи борича визуал воситалар, слайдлар асосида ук;итишни ташкил этилиши аник;, мавх,умликларсиз, мавжуд билимлар билан богланган мустах,кам тасаввурлар тизимида урин олган тушунчаларни хосил булишига олиб келади.

Интерфаол усуллардан таълим жараёнида самарали фойдаланиш х,ам шахе фаоллигини таъминловчи, узига нисбатан талабчанликни оширувчи, бевосита узини вазиятни фаол иштирокчиси сифатида эркин идрок к;илишига, мавжуд нук;сон ва камчиликларини тугрилашига таъсир этувчи омил булиб хизмат к;илади. Бунда эса таълимни мультимедиа куринишида ташкил этиш мак;садга мувофивдир. Таълимда к;анчалик мураккаб билиш жараёнларини иштироки талаб этилишига эришилса, талаба шахеини яширин булган ички имкониятлари, к;обилият к;ирралари намоён булади. Бевосита таълим жараёнида талаба узи х,ам таълим мазмунини ёритувчи сифатида фаоллик курсатиши, муаммони ифодалашда изланиши узлаштириш даражасини юк;ори савияга кутарилишига олиб келади.

Талаба шахеини баркамол маънавий-рух,ий олами мукаммаллилигини, теран интеллектуал салох,иятини шакллантириш, етук камолот эгаси к;илиб тарбиялаш аввало таълим жараёнида белгиланадиган аник; мак;садлар билан бах,оланади. Тарак;к;иёт сари юз тутиб бораётган бугунги ахборотлар асри эртанги кун ёшларидан турли муаммоли вазиятларда узини-узи тугри бах,олай оладиган, мустак;ил фикрига эга булган, ак;лий ва рух,ий имкониятларидан юксак саъйи-х,аракатлар йулида фойдалана оладиган ижобий хусусиятлар сох,иби булишни так;озо этмовда. Бу эса тугри ташкил этилган таъсирчан, инновацион таълим х,амда ук;итиш жараёнида таркиб топиб борадиган инсоний сифатлар, ах,лок;ий хусусиятлар, куникмага айланиб борадиган ижодий фаоллик даражаси билан белгиланади.

Фойдаланилган адабиётлар

1. Махкатоу II. КаэЫу таЬога!. О'яиу яо'Папта. Т.: ТОН) -2014

2. ХоПдоу А. Pedagog¡k таЬога!. — Т: ТаТаккиг-Во^оп, 2016

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.