Научная статья на тему 'ИНГЛИЗ ТИЛИНИ ЎҚИТИШДА ЗАМОНАВИЙ МЭТОДЛАРНИНГ ЎРНИ'

ИНГЛИЗ ТИЛИНИ ЎҚИТИШДА ЗАМОНАВИЙ МЭТОДЛАРНИНГ ЎРНИ Текст научной статьи по специальности «Гуманитарные науки»

CC BY
0
0
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Журнал
Research Focus
Область наук
Ключевые слова
иккинчи тил / метод / ёндашув / интерактив методлар. / второй язык / метод / подход / интерактивные методы.

Аннотация научной статьи по Гуманитарные науки, автор научной работы — Абдуллаева Гавҳарой Султонмаҳмуд Қизи

Бугунги глобаллашган дунёда инглиз тили инсонлар томонидан энг кўп сўзлашувчи тилга айланди ва ҳозирда у жаҳон тилларидан бири ҳисобланади. Бошқача қилиб айтганда, хорижий тил сифатида инглиз тилига талаб сезиларли даражада ошди. Ушбу тилни ўргатишда эса замонавий методлар ва ёндашувлар асосий рол ўйнайди. Ушбу мақолада инглиз тилини ўргатишда ишлатиладиган асосий ва замонавий методлар ва ёндашувлар ҳақида сўз боради.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

РОЛЬ СОВРЕМЕННЫХ МЕТОДОВ ОБУЧЕНИЯ АНГЛИЙСКОМУ ЯЗЫКУ

В современном глобализированном мире английский стал наиболее распространенным языком и теперь считается одним из языков мира. Другими словами, спрос на английский как иностранный язык значительно увеличился. Современные методы и подходы играют ключевую роль в обучении этому языку. В данной статье рассматриваются основные и современные методы и подходы, используемые в преподавании английского языка.

Текст научной работы на тему «ИНГЛИЗ ТИЛИНИ ЎҚИТИШДА ЗАМОНАВИЙ МЭТОДЛАРНИНГ ЎРНИ»

ИНГЛИЗ ТИЛИНИ УЦИТИШДА ЗАМОНАВИЙ МЭТОДЛАРНИНГ УРНИ Абдуллаева Гавх,арой Султонмах,муд кизи

Наманган Давлат университети Жахон тиллари факултети Ижтимоий гуманитар йуналишлар буйича чет тиллар кафедраси стажор укитувчиси https://doi.org/10.5281/zenodo.10103574

Аннотация: Бугунги глобаллашган дунёда инглиз тили инсонлар томонидан энг куп сузлашувчи тилга айланди ва хозирда у жахон тилларидан бири хисобланади. Бошкача килиб айтганда, хорижий тил сифатида инглиз тилига талаб сезиларли даражада ошди. Ушбу тилни ургатишда эса замонавий методлар ва ёндашувлар асосий рол уйнайди. Ушбу маколада инглиз тилини ургатишда ишлатиладиган асосий ва замонавий методлар ва ёндашувлар хакида суз боради.

Калит сузлар: иккинчи тил, метод, ёндашув, интерактив методлар.

КИРИШ

Укитишнинг аньанавий усуллари купинча грамматик коидалар ва лугатни ёдлашга каратилган. Аммо, замонавий усул ва ёндашувлар асосий эьтиборни грамматик коидалардан коммуникатив кобилиятларга кучиришга асосланади. Масалан, коммуникатив тилни ургатиш ёндашуви тил урганишда мулокотнинг мухимлигини таькидлайди ва ушбу кобилиятни тил ургатувчиларга ургатишнинг замонавий усулларини таклиф этади. Ушбу ёндашув хакикий материаллардан фойдаланишга ургу беради ва укувчиларни реал хаётда тилдан фойдаланишга ундайди.

Коммуникатив ёнашув

Унинг максади талабаларга реал хаётий вазиятларда самарали мулокот килишлари учун тил куникмаларини ривожлантиришга ёрдам беришдир. Укитишнинг аньанавий усуллари купинча грамматик коидалар ва лугатни ёдлашга каратилган. Бирок, асосий эьтиборни грамматик коидалардан мулокот кобилиятларига утказади. Ушбу ёндашув хдкикий материаллардан фойдаланишга ургу беради ва укувчиларни реал хаётда тилдан фойдаланишга ундайди. Ушбу жараёнда укитувчи маьрузачи эмас, балки ёрдам берувчи вазифасини бажаради. Укитувчи ролли уйинлар, мунозаралар, бахс-мунозаралар каби машгулотлар оркали укувчиларга тил куникмаларини машк килиш имкониятини беради. Шунингдек, хатоларни тузатиш мухимлигига хам ургу беради. Укитувчи хар бир хатони тузатиш урнига, мулокотга таьсир киладиган хатоларни тузатишга эьтибор каратади. Ушбу ёндашув укувчиларга доимий тузатишлар туфайли тушкунликка тушмасдан ёки уз тилларини ривожлантиришга ёрдам беради.

Унинг яна бир асосий хусусияти жуфтлик ва гурух машгулотларидан фойдаланишдир. Жуфтлик ёки гурухларда ишлаш оркали укувчилар уз тил куникмаларини машк килиш ва тенгдошларидан фикр-мулохазаларини олиш учун купрок имкониятларга эга буладилар. Ушбу ёндашув янада кулай укув мухитини яратишга ёрдам беради. Ушбу ёндашув талабаларга куп маданиятли мухитда самаралирок мулокот килишда ёрдам беради.

Яна бир замонавий ёндашув - Таск-Басед Лангуаге Теачинг булиб, у талабаларни тилдан фойдаланишни талаб киладиган вазифаларни бажаришга жалб килади. Бунда тилни урганиш, агар у реал хаётда фойдаланилса, самаралирок булади деган фикрга асосланади. Бундай ёндашув укувчиларни топширикларни бажаришда фойдаланиш оркали уларнинг тил куникмаларини ривожлантиришга ундайди.

Вазифага асосланган тил укитиш методи

Замонавий тил укииц^ методлардан яна бири бу, Вазифага асосланган тил укитиш методи булиб - тил урганиш учун асос сифатида вазифалардан фойдаланишга ургу беради.Бу укувчиларга йуналтирилган ёндашув х,исобланиб, у укувчиларнинг эх,тиёжлари ва кизикишларига мос келадиган топширикларни бажариш оркали коммуникатив компетенцияни ривожлантиришга каратилган. Вазифага асосланган ёндашув укувчилар мазмунли мулокотда булганда тил урганиш энг самарали булади деган фикрга асосланади хдмда тилни ургатиш ва урганиш тилдан фойдаланишни талаб киладиган топширикларни бажариш оркали амалга оширилади. Бу вазифалар ресторанда овкатга буюртма беришдан тортиб шикоят хати ёзишгача булган х,ар кандай нарса булиши мумкин. Вазифалар реал хдётий вазиятларни тах,лил килиш ва укувчиларга тилдан мазмунли фойдаланиш имкониятини бериш учун мулжалланган. Вазифага асосланган ёндашув тил ургатишдаги аньанавий ёндашувлардан бир неча жихдтдан фарк килади. Аньанавий ёндашувларда тил купинча алох,ида кисмларда, масалан, грамматика коидалари ёки лугатлар билан ургатилади. Буда эса тил контекстда, тилдан фойдаланишни талаб киладиган вазифаларни бажариш оркали ургатилади.

Вазифага асосланган ёндашув ва аньанавий ёндашувлар уртасидаги яна бир фарк - бу укитувчининг роли. Аньанавий ёндашувларда укитувчи купинча маьлумот берувчи ва хатоларни тузатувчи ваколатли шахс сифатида курилади. Вазифага асосланган ёндашувда укитувчи укувчилар топширикларни бажаришда ёрдам ва йул-йурик курсатувчи ролини уз зиммасига олади. Вазифага асосланган ёндашув, шунингдек, укувчиларнинг мустакиллиги мух,имлигини таькидлайди. Талабалар уз билимлари учун масьулиятни уз зиммаларига олишга ва уз максадларини белгилашга даьват этилади. Ушбу ёндашув укувчиларга тил урганишда мустакил булишга ёрдам беради. Унинг асосий тамойилларидан бири бу вазифанинг хдкикийлигидир. Вазифалар укувчиларнинг эх,тиёжлари ва кизикишларига мос булиши ва реал хдётдаги вазиятларни иложи борича якинрок тах,лил килиши керак. Бу укувчиларга узларининг коммуникатив компетенцияларини ривожлантиришга ёрдам беради ва реал хдётда тилдан фойдаланишда узини ишончли х,ис килади. Бундан ташкари яна бир мух,им принципи - бу вазифанинг мураккаблиги. Вазифалар укувчиларга тилдан мазмунли фойдаланиш имкониятларини таьминлаш учун етарлича кийин булиши керак, аммо укувчиларнинг хдфсаласи пир буладиган ёки хдддан ташкари кийин булмаслиги керак.

Тил ургатишда замонавий технологиялардан фойдаланиш методи

Яна бир замонавий ёндашувлардан бири бу тил ургатишда замонавий технологиялардан фойдаланиш методи х,исобланади. Тил урганишда технологиядан фойдаланиш уни укувчилар учун янада кизикарли, интерактив ва кулайрок килади. Инглиз тилини чет тили сифатида укитишда замонавий технологиялардан кандай фойдаланиш мумкинлигига мисоллар келтирамиз:

Биринчидан, онлайн таьлим платформалари: Дуолинго, Баббел ва Росетта Стоне каби интерактив тил урганиш курсларини таклиф килувчи куплаб онлайн укув платформалари мавжуд. Ушбу платформалар урганишни кизикарли ва кизикарли килиш учун уйин усулларидан фойдаланади.

Иккинчидан, Бир канча и мобил иловалар укувчиларга уз смартфонларида тил урганиш материалларидан осон фойдаланиш имконини беради. Бу иловалар укувчиларга тил куникмаларини машк килишда ёрдам берувчи карталар, викториналар ва интерактив машклар каби турли функсияларни таклиф этади.

Учинчидан, Зоом каби видео конференсия алока воситаларининг купайиши билан энди виртуал синфларни утказиш мумкин булди, бу эрда укувчилар реал вакт режимида уз

укитувчилари ва тенгдошлари билан мулокот килишлари мумкин. Виртуал синфлар укувчиларга узларининг нут; ва тинглаш кобилиятларини куллабкувватловчи мухитда машк килиш имкониятини беради. Интернетда укувчиларнинг суз бойлиги ва грамматика куникмаларини яхшилашга ёрдам берадиган куплаб тил урганиш уйинлари мавжудлиги хам замонавий технологиялардан тил ургатишда фойдаланишнинг асосий имкониятларидан хисобланади. Видеолар, подкастлар ва интерфаол доскалар каби мултимедиа воситаларидан фойдаланиш урганишни янада кизикарли ва интерактив килди.

Онлайн таьлим платформалари талабаларга инглиз тилини уз тезлигида ва дунёнинг исталган нуктасидан урганиш имконини беради. ХУЛОСА

Хулоса килиб айтадиган булсак, замонавий услублар ва ёндашувлар укитишда асосий эьтиборни грамматик коидалардан мулокот куникмаларига утказиш, технологияни уз ичига олиш оркали тил урганиш жараёнини яна бир погона юксалтиради. Ушбу ёндашувлар инглиз тилини урганишни янада кизикарли, самарали ва реал хаётдаги вазиятларга мослаштиради.Замонавий технологиялар укувчиларга тил урганиш материалларига киришни ва тил куникмаларини машк килишни осонлаштиради. Инглиз тилини чет тили сифатида укитишда технологиядан фойдаланиш укув жараёнини укувчилар учун янада кизикарли, интерактив ва кулайрок килишга хам ёрдам беради. Бир суз билан айтганда бугунги кун тил урганувчиларини тил ьорганиш жараёнидаги эхтиёжларини кондиришда замонавий педагогик технологиялар жуда хам мухим рол уйнаб келмокда.

ФОЙДАЛАНИЛГАН АДАБИЁТЛАР РУЙХАТИ:

1. G'aniyeva, H. (2021). Chet tilini o'qitishda zamonaviy yondashuvlar. Maktabgacha ta'lim jurnali, 4 (Preschool education journal).

2. Shaykhislamov, N. (2020). Boshlang 'ich sinflarda ingliz tilini o 'rgatishda boshqa fanlar bilan bog 'lab o 'qitish (integratsiya) dan foydalanish.Tilning Leksik-semantik tizimi, qiyosiy tipologik izlanishlar va adabiyotshunoslik muammolari

3. Mamayoqubova, S. O., Raxmonova, N. R., & Abduraxmonova, G. M. (2023). Kichik yoshdagi bolalarga ingliz tilini o'qitish metodikasi. Journal of new century innovations, 22(1), 73-76.

4. Amonkulovich, R. A. (2023). Ingliz tilini o'qitishning innovatsion usullari. 21(3), 21-24.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.