Научная статья на тему 'Илм даргоҳига бир назар'

Илм даргоҳига бир назар Текст научной статьи по специальности «История и археология»

CC BY
76
38
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Журнал
Oriental Art and Culture
Область наук
Ключевые слова
маданият / маърифар / филиал / театр / санъат / фахрий профессор / мастер клас / спектакль

Аннотация научной статьи по истории и археологии, автор научной работы — Ш. Усмонов

Мазкур мақолада Ўзбекистон Республикаси Президенти Ш.М.Мирзиёевнинг “Ўзбекистон давлат санъат ва маданият институтининг Фарғона минтақавий филиалини ташкил этиш тўғрисида”ги 2017-йил 16августдаги ПҚ-3218-сонли Қарорига мувофиқ ташкил этилган таълим даргоҳи, унда ҳозирда мавжуд таълим йўналишлари, фаолияти тўғрисида маълумот берилган.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Текст научной работы на тему «Илм даргоҳига бир назар»

Илм даргохига бир назар

Ш.Усмонов (ORCID: 0000-0003-1680-1673), Узбекистон давлат санъат ва маданият институтининг Фаргона минтацавий филиали

Аннотация - Мазкур маколада Узбекистон Республикаси Президенти Ш.М.Мирзиёевнинг "Узбекистон давлат санъат ва маданият институтининг Фаргона минтакавий филиалини ташкил этиш тугрисида"ги 2017-йил 16-августдаги ПК-3218-сонли Карорига мувофик ташкил этилган таълим даргох,и, унда х,озирда мавжуд таълим йуналишлари, фаолияти тугрисида маълумот берилган.

Калит сузлар - маданият, маърифар, филиал, театр, санъат, фахрий профессор, мастер клас, спектакль.

^адимий ва хамиша навкирон, азим ^укон шахри азал-азалдан маданият ва маърифат учоги булиб келган. Бу кухна заминдан етишиб чиккан улуг зотлар: Амир Умархон, Нодирабегим, Увайсий, Завкий, Мукимий, Фуркат, Абдулла ^аххор, Чархий, Х,абибулла Саидгани... каби шоир ва ёзувчилар узбек адабиёти ривожига сезиларли хисса кушган булсалар, Наби Рахимов, Лутфихоним Саримсокова, Х,амза Умаров, Миршохид Мирокилов, Шухрат Аббосов, Рах,има Мазохидова каби санъат даргалари театр ва кино санъати юк-салишига уз хиссаларини кушганлар. Бу санъат усталарининг ишларини бугунги кунда Узбекистон халк артисти Шафоат Рахматуллаева, Узбекистонда хизмат курсатган артист Журахон Пулатов сингари шахримизнинг довругини бутун респуб-ликага танитишда узларининг улкан хиссаларини кушаётган забардаст санъат-корлар билан хар канча фахрлансак кам.

Мухтарам Юртбошимиз Ш.М.Мирзиёевнинг "Узбекистон давлат санъат ва маданият институтининг Фаргона минтакавий филиалини ташкил этиш тугрисида" ги П^-3218- сонли ^арори билан ^укон шахрида ташкил этилган Филиал нафакат ^укон ахли, балки бутун водий халки учун кутилган карор сифатида кабул килинди. Филиалнинг ташкил этилиши Фаргона водийси

вилоятлари учун театр, халк ижодиёти сохаси буйича актёрлар, режиссёрлар, маданиятшунослик ва санъатшунослик йуналишида юкори малакали мутахассислар тайёрлаш тизимини янада такомиллаштириш йулидаги ислохот булди.

Узбекистон Республикаси Президенти-нинг "Узбекистон давлат санъат ва маданият институтининг Фаргона минтакавий филиалини ташкил этиш тугрисида"ги 2017-йил 16-августдаги П^-3218-сонли ^арори ижроси юзасидан Узбекистон Республикаси Бош вазири А.Арипов томонидан 2017-йил 21-августда Назорат режаси ишлаб чикилди.

Мазкур режага асосан, Филиал урнатилган тартибда давлат руйхатидан утказилди ва унинг моддий-техник базаси

шакллантирилди. Филиал директори сифатида Узбекистон давлат санъат ва маданият институти доценти Шамсиддин Усмонов иш бошлади. Филиалга маданият ва санъат сохасида фундаментал билим ва тушунчалар, тарихий ва замонавий анъаналар, инновация технологияларини, давлат стандарти буйича белгиланган билим хамда малакаларни пухта эгаллаган мутахассислар ва профессор-укитувчилар танлов асосида ишга кабул килинди.

Х,озирги кунда филиалда "Мусикали театр актёрлиги" таълим йуналиши буйича учинчи боскичида 24 нафар талаба, иккинчи боскичида 32 нафар ва биринчи боскичида 15 нафар талаба, "^угирчок театр актёрлиги" таълим йуналиши буйича 10 нафар талаба, "Мусикали театр режиссёрлиги" йуналиши буйича иккинчи боскичида 6 нафар, биринчи боскичида 5 нафар талаба, "Фольклор ва этнография" йуналиши буйича иккинчи боскичида 9 нафар, биринчи боскичида 8 нафар талаба, "Ашула ва ракс" йуналиши буйича иккинчи боскичида 11 нафар, биринчи боскичида 12 нафар талаба, "Кутубхона-ахборот фаолияти" йуналиши буйича иккинчи боскичида 19 нафар, биринчи боскичида 40 нафар, ушбу йуналишнинг сиртки таълим шаклида 57 нафар, филиал буйича жами 248 нафар

талаба тахсил олмокда. Улардан 39 нафари давлат гранти асосида, 209 нафари тулов-шартнома асосида укимокдалар.

Узбекистон Республикаси Президенти-нинг П^-3218-сонли ^арорининг 2-илова 8-бандига мувофик, филиалда Ахборот-ресурс маркази ташкил этилган булиб, дастлаб марказ Узбекистон давлат санъат ва маданият институти Ахборот-ресурс маркази фонди томонидан берилган 500 дан ортик илмий, бадиий ва укув-услубий адабиётлар хамда йигирма мингдан зиёд электрон адабиётлар, совга тарикасида берилган 200 га я;ин бадиий адабиётлар билан уз фаолиятини бошлаган булса, бугунги кунга келиб сотиб олинган кушимча китоблар билан хисоблаганда 2000 дан ортик илмий, бадиий ва укув-услубий адабиётлар хдмда йигирма мингдан зиёд электрон адабиётлардан талабалар фойдаланиб келмокдалар. Бундан ташкари ^укон давлат педагогика институти рахбарияти билан тузилган кушма буйрукка асосан, филиал талабалари ^укон давлат педагогика институти Ахборот-ресурс марказидан ва Ахборот технологиялари марказидан тулик фойдаланиб келишмокда.

2018 йил 5 сентябрь куни Узбекистон давлат санъат ва маданият институтининг Фаргона минтакавий филиалининг очилиш маросими ва Узбекистон Республикаси мустакиллигини йигирма етти йиллигини кенг нишонлаш муносабати билан "Азиз ва ягонамсан, жонажон Узбекистоним!" деган эзгу гояни узида мужассам этган тадбир булиб утди. Тадбирда ^укон шахар хокимлиги, ^укон шахар ИИБ бошкармаси филиал профессор-укитувчилари ва талаба-ёшлари хамда жамоатчилик кенгаши ва ота-оналар иштирок этдилар.

Филиалда "Мустакиллик" дарсларини ташкил этиш анъанага айланган. Дарсларни Узбекистон Ёзувчилари уюшмаси аъзоси, Турон Фанлар академияси академиги М.Хужаев, тарих фанлари номзоди, доцент И.Йулдошев, тарих фанлари номзоди Р.Холматов, Узбекистон халк артисти ва ^иргизистонда хизмат курсатган артист ЁДатамова, "Фидокорона хизматлари учун" ордени ва "Шухрат" медали сохиби, Узбекистон бастакорлар уюшмаси аъзоси Рафикжон Ахмедовлар олиб бордилар. Шу

куни Узбекистон халк артисти Шафоат Рахматуллаева хамда Узбекистонда хизмат курсатган артист, узбек аския санъати даргаси Журахон Пулатовлар билан булиб утган ижодий учрашувда хам янги илм даргохидаги талабаларнинг илк куни таассуротларга бой булгани яккол намоён булди. Улар Водийда ушбу илм даргохи ташкил этилганлиги, мустакил

Узбекистонимиз ёшларининг билим олишларига яратиб берилаётган шарт-шароитлар учун мухтарам юртбошимизга миннатдорчилик билдирдилар.

Узбекистон Республикаси Президенти-нинг 2017 йил 16 авгусдаги П^-3218-сонли карорининг 2-бандида белгиланган вазифалар ижросини таъминлаш максадида филиалга бир катор санъат ва маданият сохасининг етук мутахассисларини жалб этган холда фаолият олиб бормокда. Соха вакилларининг машаккатли ва шарафли мехнатларини юксак бахолаш ва рагбатлантириш максадида Филиалнинг 2018-йил 30 октябрда утказилган кенгай-тирилган илмий кенгашида "Фахрий профессор" унвони билан такдирлаш маросими булиб утди. Тадбирда Филиал илмий кенгаши аъзолари, профессор-укитувчилар, талабалар хамда мехмонлар иштирок этишди. Тадбирни филиал директори Ш.Усмонов очиб, санъат ва маданият сохасида самарали мехнатлари билан давлатимиз ва халкимиз эъзозига эришган бир катор соха вакилларини "Фахрий профессор" унвони билан такдир-лашдек юксак ва шарафли вазифани Турон фанлар академияси академиги М.Хужаевга топширди. "Фахрий профессор" унвони билан Узбекистон Республикасида хизмат курсатган санъат арбоби Карим Йулдошев, Узбекистон Республикаси халк артисти Шафоатхон Рахматуллаева, Узбекистон Республикаси халк артисти ва ^иргизистон Республикасида хизмат курсатган артист Ёркиной Х,атамова, Узбекистон Республикасида хизмат курсатган артист Журахон Пулатов, Узбекистон Республикасида хиз-мат курсатган артист Хурсаной Умарова, Узбекистон Республикасининг "Фидокорона хизматлари учун" ордени ва "Шухрат" медали сохиби, Узбекистон бастакорлар уюшмаси аъзоси Рафикжон Ахмедовлар

TaKgHp.naHgH.nap. XanKHMH3HHHr ceBHMnu caHtaTKopnapu, caHtaT xanKHHHHr ^ugoMu H^ogKopnapu, Y3ÖeKHCTOH caHtaT Ba MagaHHaT HHCTHTyTHHHHr OaproHa MHHTaKa-bhh ^unuanu OaxpuM npo^eccopnapu cy3ra HHKflHnap Ba 6yryHru эtтн6op, xypMaT ynyH MHHHaTgopnHnHK 6H.gHpgH.ap. Y36eK caHtaTHHHHr phbo^h Ba ^unuan Tana6anapu-HHHr roKcaK nyKKHnapra эpнmнmnapнga Mex,HaT KunumgaH, H3naHHmgaH TyxTaMacnHK-napHHH MaMHyHH^T 6unaH TatKHgnagunap.

Ounuan ^aonH^THHH aHaga puBo^naH-THpHm MaKcagHga, yKyB ropTHra Y36eKHCTOH Pecny6nHKacH MagaHHaT Ba3HpH E.CaM^yn-naeB, Y36eKHCTOH Pecny6nHKacu gaBnaT Macna^aTHHCH X,.CynTOHOB, ^yKOH maxap xokhmh M.YcMOHOB, Y36eKHCTOH gaBnaT caHtaT Ba MagaHHaT HHCTHTyTH peKTopu, ^unonorua ^aanapu goKTopu, npo^eccop H6p0^HM»0H rongameBnap Tampu$ 6yropu6, 3apyp TaKnu^napuHH 6ungHpgHnap.

^apop H^pocHHH TatMHHnam xaMga gapc caMapagopnuruHH omupum MaKcaguga, Ounuanga MyHTa3aM paBumga MaxopaT gapcnapu TamKHn этн6 KenuHMoKga. EyHra Mucon cu^aTuga Y36eKucToHga xu3MaT KypcaTraH emnap Mypa66uMH, npo^eccop MyHaBBapa A6gynnaeBa, Y36eKucToH gaBnaT caHtaT Ba MagaHHaT HHcTHTyTH "CaxHa HyTKu" Ka^egpacu Mygupu MaxcyMa Xp^HMaTOBa, Y36eKucToHga xH3MaT KypcaTraH apracr OoTHMa Pe^aMeToBa, Y36eKucToH gaBnaT caHtaT Ba MagaHHaT HHcTHTyTH KaTTa yKHTyBHunapu Eex3og Mup3aeB, fflep3og MyxaMMagueBnapHHHr Tana6anapra

"AKTepnuK MaxopaTu", "CaxHa HyTKu", "CaxHa xapaKaTu" Ka6u ^aanapgaH MaxopaT gapcnapuHH roKopu npo^eccuoHan gapa^aga yTraHnHKnapHHH aHTHmHMH3 MyMKHH.

Ounuanga 2018 hh. 24 Hoa6pga "MycuKa-nu TeaTp aKTepuHHHr caxHa HyTKH Ba xoHaHganHK MaxopaTHHH omHpHm

MyaMMonapu Ba enuMnapu" MaB3ycuga h.mhh-aManHH ceMHHap yTKa3Hngu. HnMuM-aManuM ceMHHapga Y36eKucToHga xu3MaT KypcaTraH caHtaT ap6o6u, Y3^CMH OMO $axpuM npo^eccopu K.HyngameB, Y36eKucToH xanK apTucTH, Y3^CMH OMO $axpuM npo^eccopu ffl.PaxMaTynnaeBa, Y3^CMH npo^eccopu, Y36eKucToHga xH3MaT KypcaTraH emnap Mypa66uHH M.A6gynnaeBa, Y36eKucToHga xu3MaT KypcaTraH apTucT A.^agaeB,

Y36eKucToHga xH3MaT KypcaTraH apTucT P.A6gynnaeB, Y3^CMH goцeнтн

Э.Х.^p6eкoв, Y3^CMH goцeнтн P.YcHaToB, Y3^CMH goцeнтн ffl.MyxaMMegoB, Y3^CMH HyKyc ^unuanu goцeнтн M.HcMaunoBa, Y3^CMH HyKyc ^unuanu yKHTyBnucu r.EeKHua3oBa xaMga ^HnuanHHHr npo^eccop-yKHTyBHHnapu Ba Tana6a-emnapu umTupoK этgнnap. h.mhh aManuM ceMHHap ^a6xanapra 6ynuHraH xonga, MaxopaT gapcnapu Tap3uga gaBoM этgн.

Y36eKucToH xanK xo$H3H, goцeнт OponMup3o Ca^apoB Ba MunnuM paKc Ba xopeorpa^ua o.hh MaKTa6u yKHTyBnucu Oa3nueBa 3e6o ^aMap6eKoBHa Tampu$ 6yropu6, Ka^egpaHHHr "Amyna Ba paKc", "MycuKanu TeaTp aKTepnuru" MyHanumu Tana6anapura MaxopaT gapcnapuHH yTgunap. HnMHH-aManHM ceMHHap Ba MaxopaT gapcnapu KyTapuHKH xym KaM^uaT, Tag6up HmTHpoKHHnapuHHHr ^aon umTupoKH acocuga TamKun kh.hhh6, ^unuan Tana6anapu ynyH ycTo3napHHHr 6h.hm Ba KypcaTManapu anoxuga MaKTa6 Ba3H^acuHH yTagu.TamKun этнnгaн MaxopaT gapcnapu Tana6anap ynyH ynapHHHr MyTaxaccucnHKnapuHH nyxTa эгannamga KaTTa 3aMHH apaTagu.

Ounuan Tana6a emnapuHH cof.om ^HKpnu Ba TepaH Mymoxaganu этн6 Tap6uanamga yTKa3HnaeTraH MatHaBHH-Matpu^HH

Tag6upnap Ba H^oguM ynpamyBnapHHHr ypHH KaTTagup. Y36eKucToH gaBnaT caHtaT Ba MagaHHaT HHcTHTyTH peKTopu, ^unonorua ^aHnapu goKTopu, npo^eccop H6poxuM^oH rongameB OapFoHa MHHTaKaBHH ^unuanu npo^eccop-yKHTyBHunapu Ba Tana6anapu 6unaH ynpamyB yTKa3u6, HTanua Ba Poccuagaru caHtaT Ba MagaHHaT HHcTHTyTnapugaru TatnHM- Tap6ua ^apaeHH, ynapHHHr Ta«pu6anapH Ba yKHTHm ycynnapu MaB3ycuga gaBpa cyx6aTH yTKa3gu. Y36eKucToH OaHnap aKageMHacuHHHr aKageMuru, ^onbKnopmyHoc o.hm Typa Mup3aeB xaMga to^hkhctoh gaBnaTHgaH Tampu^ 6yropraH 6up rypyx moup Ba e3yBHHnap 6unaH 6unaH TamKHn этнnгaн gaBpa cyx6aTH ^unuan Tana6a emnapu Ba npo^eccop-yKHTyBHHnap y3napura KepaKnu 6h.hm Ba MacnaxaTnapHH onumnapu ynyH 3aMHH apaTgu.

Ounuan pax6apuaTH Tama66ycu 6unaH npo^eccop-yKHTyBHH Ba Tana6anapu ^yKoH maxpuga ^oMnamraH Mexpu6oHnuK yMnapu,

мурувват уйлари хамда имконияти чекланган болалар учун ихтисослаштирилган мактаб-интернатларида маънавий-маърифий

тадбирларини мунтазам равишда утказиб келмокда. Давлатимизда имконияти чекланган инсонлар доимо эътиборда эканлигини тугри англаган филиал рахбарияти бундай тадбирларни янада куп режалаштирган.

Узбекистон Республикаси Президенти Шавкат Мирзиёевнинг 2017 йил 17 ноябрда "Узбек миллий маком санъатини янада ривожлантириш чора-тадбирлари тугри-сида" карори халкимиз маданий меросининг ажралмас кисми булган миллий маком санъатининг ривожланишига кенг йул очиб берди.

Ушбу карор ижросини таъминлаш максадида, Узбекистон давлат санъат ва маданият институтининг Фаргона минтакавий филиали кошида "Маком мактаби" ташкил этилган. Жамоатчилик асосида ташкил этилган мактабга санъатга кизикувчи ёшлар хам жалб этилди. 21 февраль куни Узбекистон давлат санъат ва маданият институтиниг Фаргона минтакавий филиали ташаббуси билан, ^укон шахар Мусикали драма театрида маком кечаси ташкил этилди. Унга куплаб санъатга шайдо калбли мехмонлар ташриф буюришди. Бу тадбирда Азизбек Талабоев бошчилигидаги "Дилхуш" ашулачилар ансамбли хамда Гулсанем Турсунова рахбарлигидаги "Нихол" ракс дастаси иштирок этишди. Улар маком йуналишидаги ашула ва раксларни уз маромига етказиб ижро этдилар.

Утказилган тадбир ва ижодий учрашувлар Фаргона телевидениеси, "Узбекистон 24" телеканали, "Фаргона хакикати", "^укон садоси" газеталари оркали мунтазам ёритиб борилмокда.

Филиал рахбарияти водий театр ва санъатини янада ривожлантириш масаласига уз хиссасини кушиш максадида, водий вилоятлари театрлари хамда вилоят санъат коллежлари билан хамкорлик

шартномаларини тузди.

Х,озирги кунда Юртбошимизнинг ёшларга, айникса, уюшмаган ёшларга

каратилган эътиборлари, уларнинг буш вактларини унумли утказиш максадида, Филиал рахбарияти томонидан "Ёшлар иттифоки театри" ташкил этилди. Театр жамоаси томонидан бугунги кунда бир катор спектакллар сахналаштирилмокда.

Терроризм ва жиноятчиликни олдини олиш учун "Хазон булган умр" спектакли сахналаштирилиб, ^укон мусикали театри, вилоят ва туманларда хам намойиш этиб келинмокда.

Бугунги кунда Президентимизнинг 2017-йил 16-августдаги П^-3218-сонли ^арори ижроси юзасидан Узбекистон Республикаси Бош вазири А.Арипов томонидан 2017-йил 21-августда Назорат режасини амалга ошириш максадида, Филиал биноси санъат ва маданият институти талабларига мос равишда тулик реконструкция ишларининг биринчи кисми якунланиб, хар томонлама мукаммал, ёруг ва кенг, замонавий жихозлар билан жихозланган хоналарда дарс жараёнлари олиб борилмокда.

Илм даргохи янги ташкил этилган булишига карамай, режалаштирилган ишлар кулами бекиёсдир. Филиалда бугунги кунда олиб борилаётган ишлар, тахсил олаётган талабаларда давлатга, президентга ишонч, келажакка умид уйготади.

ФОЙДАЛАНИЛГАН АДАБИЁТЛАР

[1] S. Frederick Starr, Ferghana valley: the heart of Central Asia. London, Routledge, 2011

[2] A. A. Асанканов, "Манас" Фергана -долина дружбы и согласия, Уш, Август, 1997.

[3] B. A. Litvinsky, History of civilization of Central Asia. Volume 3. Delhi, Motilal Banarsidas, 1999

[4] M. S. Azimov, History of civilization of Central Asia. Volume 4. UNESCO, 1998

[5] Х. Абдуллаев. Мавлоно Завций. Тошкент, Давр Пресс

[6] K. Avaz, Distant sounds and melodies. Michigan University, Ghaful Ghulom, 1997

[7] A.Nizomov, Shoshmaqom: tarix va nazariya. Michigan University, Irfon, 2003

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.