Научная статья на тему 'Кинематография соҳасидаги кадрларни тайёрлашда замонавий таълим технологияларининг ўрни'

Кинематография соҳасидаги кадрларни тайёрлашда замонавий таълим технологияларининг ўрни Текст научной статьи по специальности «СМИ (медиа) и массовые коммуникации»

CC BY
190
44
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
санъат / кино / таълим / кадрлар тайёрлаш / ахборот технологиялари / оператор / искусство / кино / образование / подготовка кадров / современные технологии / оператор

Аннотация научной статьи по СМИ (медиа) и массовым коммуникациям, автор научной работы — Хусанов Ш. Т.

Мақолада кино соҳаси учун мутахассис кадрлар тайёрлашда замон билан ҳамнафаслик, таълим беришнинг илғор интерфаол усуллари, замонавий визуал ва мультимедиа технологиялари ҳамда фанга оид техник ютуқлар борасида фикр-мулоҳазалар юритилган.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

РОЛЬ И ЗНАЧЕНИЕ СОВРЕМЕННЫХ ОБРАЗОВАТЕЛЬНЫХ ТЕХНОЛОГИЙ В ПРОЦЕССЕ ПОДГОТОВКИ КАДРОВ ДЛЯ СФЕРЫ КИНЕМАТОГРАФИИ

В статье высказываются мнения об использовании передовых интерактивных методов обучения, современных визуальных и мультимедийных технологий, а также технических достижений в процессе подготовки кадров для киноиндустрии.

Текст научной работы на тему «Кинематография соҳасидаги кадрларни тайёрлашда замонавий таълим технологияларининг ўрни»

Хусанов Ш.Т.,

Тошкент ахборот технологиялари университети «Телестудия тизимлари ва иловалари» кафедраси катта укитувчиси

КИНЕМАТОГРАФИЯ СОДОСИДАГИ КАДРЛАРНИ ТАЙЁРЛАШДА ЗАМОНАВИЙ ТАЪЛИМ ТЕХНОЛОГИЯЛАРИНИНГ УРНИ

ХУСАНОВ Ш.Т. КИНЕМАТОГРАФИЯ СОЦАСИДАГИ КАДРЛАРНИ ТАЙЁРЛАШДА ЗАМОНАВИЙ ТАЪЛИМ ТЕХНОЛОГИЯЛАРИНИНГ УРНИ

Маколада кино сох,аси учун мутахассис кадрлар тайёрлашда замон билан х,амнафаслик, таъ-лим беришнинг илFор интерфаол усуллари, замонавий визуал ва мультимедиа технологиялари х,амда фанга оид техник ютуклар борасида фикр-мулох,азалар юритилган.

Таянч суз ва тушунчалар: санъат, кино, таълим, кадрлар тайёрлаш, ахборот технологиялари, оператор.

ХУСАНОВ Ш.Т. РОЛЬ И ЗНАЧЕНИЕ СОВРЕМЕННЫХ ОБРАЗОВАТЕЛЬНЫХ ТЕХНОЛОГИЙ В ПРОЦЕССЕ ПОДГОТОВКИ КАДРОВ ДЛЯ СФЕРЫ КИНЕМАТОГРАФИИ

В статье высказываются мнения об использовании передовых интерактивных методов обучения, современных визуальных и мультимедийных технологий, а также технических достижений в процессе подготовки кадров для киноиндустрии.

Ключевые слова и понятия: искусство, кино, образование, подготовка кадров, современные технологии, оператор.

KHUSANOV SH.T. ROLE AND IMPORTANCE OF MODERN EDUCATIONAL TECHNOLOGIES IN THE PROCESS OF TRAINING FOR CINEMATOGRAPHY

The article suggests the use of advanced interactive teaching methods, modern visual and multimedia technologies and technological achievements in the process of training for the film industry.

Keywords: а^, cinema, education, preparing of the personnel, modern technologies, cameraman.

ЗАМОНАВИЙ ТАЪЛИМ / СОВРЕМЕННОЕ ОБРАЗОВАНИЕ 2017, 2

«Санъатнинг бошк,а турларини камситмаган уолда, бу-гунги кунда телевидение ва кино санъатининг таъсир кучи бениуоя юксалиб бораётганини цайд этиш лозим».

Цивилизациямиз узининг ривожланиш жа-раёнида хеч качон хозирги пайтдагидек кескин муаммолар гирдобида колмаган. Глобаллашув деб аталувчи бу жараён оламшумул ютуклар билан бирга бир катор муаммоларни хам олиб келди. Бугунги мураккаб глобаллашув даврида маънавият сохасида вужудга келаётган долзарб муаммолар, айникса ёш авлоднинг калби ва он-гини турли зарарли Fоя ва мафкуралар таъсири-дан саклаш ва химоя килиш ана шу глобаллашув жараёнининг энг долзарб масалаларига ай-ланди.

Узбекистан Республикаси Биринчи Прези-денти Ислом Абдуганиевич Каримов узининг «Юксак маънавият - енгилмас куч» асарида глобаллашув тобора авж олиб бораётган замона-вий дунёда булаётган мафкуравий хуружларга, жараёнларга бахо берар экан, «... бугунги за-монда мафкура полигонлари ядро полигон-ларидан ^ам купроц кучга эга»2 ва хавфлирок эканлигини таъкидлаб утган. Миллий мерос, анъаналарга карши каратилган Fоялар, омма-вий маданият тарFиби каби мафкуравий хуруж-лар эса бевосита турли оммавий ахборот воси-талари, шу жумладан, телевидение, кино воси-талари, интернет глобал тармоFи оркали хам амалга оширилмокда. Бир карашда шунчаки оддий фильмдек куринган айрим фильмлар аста-секинлик билан миллий ва умуминсоний кадриятларимиз, маънавиятимизга болта уриб, урнига оммавий маданиятни жойлашга каратилган хавфли куролга айланиб бораётган-лиги бугунги кунда очик-ойдин куриниб колди.

Ислом Каримов сузлари билан айтганда, «Эндиги асосий вазифа - кишиларимизнинг мустакил фикрлашга урганиши, узига ишончи-нинг орта боришидир. Чунки тафаккур озод булмаса, онг ва шуур тазйикдан, кулликдан кутулмаса, инсон тула озод булолмайди. Тараккиёт такдирини маънавий жихатдан етук

1 Каримов. И.А. Ватан - саждагох, каби мукаддасдир. 3-жилд. - Т.: «Узбекистон», 1996. -38-б.

2 Каримов. И.А. Юксак маънавият - енгилмас куч. - Т.:

«Маънвият», 2015. -113-б.

И.А.Каримов1

одамлар хал килади»3. Кино санъатининг инсон онги ва тафаккури, жамият хаётига таъсири бекиёслигини инобатга олган холда бошка сохаларда булгани каби узбек миллий киноси ривожи учун кенг йул очиб берилди.

Узбекистон Республикаси Вазирлар Махкама-сининг 1992 йил 6 майдаги «Узбекистон Республикаси Давлат кинокомпанияси («Уздавкино-компания») фаолиятини ташкил этиш туFриси-да»ги 224-сон карорига асосан кино сохасининг алохида тармок тизим сифатида кайтадан тик-ланиши, Узбекистон Республикаси Президенти-нинг 1996 йил 29 апрелдаги «Узбеккино» давлат-акционерлик компаниясини тузиш туFрисида»ги ПФ-1427-сон фармонига асосан «Узбеккино» давлат акционерлик компанияси-нинг тузилиши, 2004 йил 16 мартдаги «Кинематография сохасида бошкаришни такомиллашти-риш туFрисида»ги ПФ-3407-сон фармони ва Узбекистон Республикаси Вазирлар Махкамаси-нинг 2004 йил 17 мартдаги «Узбеккино» миллий агентлиги фаолиятини ташкил этиш туFрисида»ги 126-сон карори шу Fамхурликнинг амалий на-тижасидир. Кино санъатини хар томонлама ри-вожлантириш, зарур моддий ва маънавий шарт-шароитларни яратиш буйича амалга оширилган ана шундай кенг куламли чора-тадбирлар ту-файли янги-янги фильмлар суратга олинмокда, улар оркали тарихимиз ва бугунги хаётимиз билан боFлик турли мавзулар ёритилмокда.

Ушбу тарихий хужжатларни жорий этишдан максад - миллий кинематографияни янада ри-вожлантириш, мамлакатда амалга оширилаёт-ган улуFвор узгариш хамда ютуклар, миллий истиклол Fоясининг мазмун-мохиятини кино санъати воситасида тулаконли бадиий акс этти-риш, бадиий, хужжатли, илмий-оммабоп ва мультипликацион фильмларнинг халкимиз хаётидаги, айникса, ёшлар тарбиясидаги аха-миятини оширишдан иборат эди.

Маънавият тушунчаси хар кайси одам, жамият, миллат ва халк хаётида хеч нарса билан

3 Каримов И.А. Узбекистон XXI асрга интилмокда. - Т.: «Узбекистон», 2000. -74-б.

ЗАМОНАВИЙ ТАЪЛИМ / СОВРЕМЕННОЕ ОБРАЗОВАНИЕ 2017, 2

улчаб булмайдиган алохида уринга эга. Ислом Каримов таъкидлаганидек, «... маънавият - ин-сонни ру^ан покланиш, цалбан улгайишга чорлайдиган, одамнинг ички дунёси, ирода-сини бацувват, иймон-эътицодини бутун циладиган, виждонини уйготадиган бециёс куч, унинг барча царашларининг мезони-дир»1. Кино санъати эса маънавият тарFиботида энг асосий ва кучли таъсирга эга булган восита-лардан бири хисобланади.

Лекин, шуни хам алохида таъкидлаш лозим-ки, ёш авлод тарбияси, унинг маънавияти риво-жига сабаб булувчи, замонавий ёшлар ва улар-нинг уй-фикрлари, муаммоларидан хикоя ки-лувчи фильмлар хали талаб даражасида ярати-лаётгани йук. Сунгги вактларда кинорежиссёрлар томонидан бир катор тарбиявий рухдаги фильмлар яратилган булса-да, бу фильмлар купрок «насихатчилик» йулида яратилганлиги учун хам ёшларни узига талаб даражасида жалб кила олмаяпти.

Кино сохасида йиFилиб колган бир катор муаммоларнинг асосий сабабларидан бири кадрлар масаласидир. Кейинги йилларда кино сохаси учун мутахассислар тайёрлаш долзарб масалага айланди. Чунки, буни очик тан олиши-миз керакки, профессионал даражадаги кино мутахассислари, хусусан, кинооператорларни тайёрлаш учун, аввало, миллий рухдаги ва мил-лий тилдаги укув кулланмалар, дарсликлар ке-рак. Собик тузум даврида мамлакатимизда телевидение, фотография, кино сохалари учун мутахассислар тайёрлайдиган олий таълим ма-сканлари йук эди ва табиийки, узбек тилидаги укув кулланмалари хам яратилмаган.

Сунгги йилларда Узбекистон Республикаси Олий ва урта махсус таълим вазирлиги ташаб-буси билан республикамизнинг барча олий таълим муассасаларига ривожланган чет мамла-катларда яратилган энг замонавий методик ада-биётлар узбек тилига угириш, таълим жараёнига чет эл олий таълим масканларининг илFор таж-рибаларини татбик килиш ва шу йул билан кадрлар тайёрлаш сифатини оширишга йунал-тирилган бир катор ислохотлар амалга оши-рилмокда. Бу яхши албатта, бирок бу дарслик ёки бошка адабиётларни узбек тилига угиришда шунчаки хисобот ёки юкоридан келган топши-

1 Каримов И.А. Юксак маънавият - енгилмас куч. - Т.: «Маънавият», 2015. -19-б.

рикни бажариш учун эмас, балки Ватанимиз ке-лажаги булган ёшларга энг замонавий ва сифат-ли билимлар бериши мумкин булган сара адабиётларни танлай билиш ва таржима жараёни-да хам миллий кадрлар тайёрлаш тизимимизга мос холда иш олиб боришимиз зарур булади.

Шу уринда кайд этиш лозимки, Узбекистон Республикаси Вазирлар Махкамасининг 2016 йил 20 октябрдаги 352-сон карори билан тасдикланган «Узбекистон Республикаси Бош вазирининг уринбосари - Ёшлар сиёсати, мада-ният, ахборот тизимлари ва телекоммуникация-лар масалалари комплекси рахбарининг функционал вазифалари туFрисида Низом»да бош вазирнинг уринбосари асосий вазифалари каторида куйидагилар белгиланган:

• «жамиятнинг маданий ва маънавий хаёти даражаси юксалишида миллий кино санъати-нинг урни ва ахамиятини хисобга олган холда умуминсоний ва миллий кадриятлар бирлиги тамойиллари асосида уни ривожлантиришнинг устувор йуналишларини ишлаб чикиш, мамла-катда эркин демократик жамият куриш йулида юз бераётган узгаришлар ва реал ютукларни, миллий мустакиллик Fоясининг мохиятини кино воситалари оркали акс эттириш, жамият хаёти-да, айникса ёшлар тарбиясида кинематография-нинг урни ва иштирокини кучайтириш, кино махсулотларининг Fоявий-бадиий савиясини ошириш ва уни янада такомиллаштириш;

• бадиий жихатдан юксак булган, камол то-паётган авлод муносиб даражада ибрат олади-ган замонавий кахрамон образини шаклланти-радиган кино асарлари яратишга кодир булган энг янги технологияларни жорий этишни хамда махаллий кино мактабини, энг иктидорли кине-матографчиларни куллаб-кувватлашни хисобга олган холда, умум томонидан кабул килинган жахон стандартларига мувофик булган кино асарлари яратадиган замонавий инфратузилма-ни ривожлантириш;

• ижодий жамоаларнинг киностудияларини куллаб-кувватлаш, уларнинг манфаатларини хи-моя килиш, кинематография сохасида тадбир-

ЗАМОНАВИЙ ТАЪЛИМ / СОВРЕМЕННОЕ ОБРАЗОВАНИЕ 2017, 2

корлик ва ракобат мухитини ривожлантириш учун кулай шарт-шароитлар яратиш»1.

Ислом Каримовнинг таъбири билан айтган-да, «Бугунги кунда уз хаётини ана шундай масъу-лиятли сохага баFишлаган куплаб истеъдод сохиблари юртимизда янги хаёт, янги жамият-нинг маънавий асосларини мустахкамлаш, ко-мил инсонни тарбиялаш йулида муносиб хисса кушиб келмокда. Айникса, хозирги вактда дунё-да кучайиб бораётган турли маънавий тахдид-ларнинг олдини олиш, «оммавий маданият»нинг зарарли таъсиридан фарзандларимизнинг онгу тафаккурини химоя килишда илму фан ва мада-ният жамоатчилиги, ижод ахлининг урни ва роли тобора ортиб бормокда»2.

Юкоридагилардан куриниб турибдики, экран санъатлари, айникса кино санъатининг ёш ав-лодни комил инсон килиб тарбиялаш, уларда ватанпарвалик хиссини шакллантиришдаги ур-ни бекиёс.

Хар кандай соха каби кино сохасини ислох килиш, янада ривожлантириш учун малакали ёш кадрларни тарбиялаш зарур булади. Кино сохасида фаолият юритаётган мутахассислар эса хам маънавий, хам касбий жихатдан юкори да-ражада ривожланган булишлари лозим.

1992 йилдан бошлаб, Маннон УЙFур номида-ги Тошкент давлат санъат институтида (хозирги Узбекистон давлат санъат ва маданият институ-ти), 2009 йилдан бошлаб эса Узбекистон Респуб-ликаси Президентининг 2009 йил 1 апрелдаги «Узбекистон Миллий телерадиокомпанияси ти-зимида юкори технологияли телерадиоускуна-лардан фойдаланиш самарадорлигини янада ошириш чора-тадбирлари туFрисида»ги ПК,-1088-сон карорига асосан, Тошкент ахборот технологиялари университетида хам «Киноте-леоператорлик» таълим йуналиши очилиб, кадрлар тайёрлаш борасида бир катор исло-хотлар олиб борилмокда. Тайёрланаётган кадр-ларга нисбатан куйилаётган талаблар хам

1 Узбекистон Республикаси Вазирлар Махкамасининг 2016 йил 20 октябрдаги «Узбекистон Республикаси Бош вазирининг уринбосари — Ёшлар сиёсати, маданият, ахборот тизимлари ва телекоммуникациялар масалалари комплексининг рахбари хамда унинг Маслахатчисининг функционал вазифалари, шунингдек Ёшлар сиёсати, ма-даният, ахборот тизимлари ва телекоммуникациялар масалалари ахборот-тахлил департаменти туFрисидаги низомларни тасдиклаш хакида» 352-сон карори. / ИПС «Норма».

2 Каримов И.А. Юксак маънавият - енгилмас куч. - Т.:

«Маънавият». 2015. -133-б.

узгарди. Бугунги кун мутахассислари нафакат замон билан хамнафас булиши, балки уз мута-хассислиги буйича фан-техника сохасида эртага юз бериши мумкин булган янгиланиш, ривож-ланишларни, кашф этилиши мумкин булган янги технология ва усулларни хам аввалдан прогноз кила оладиган даражада комил булишлари ке-рак.

Куйилаётган бундай талабларга жавоб бе-рувчи мутахассис кадрларни тайёрлаш учун эса, аввало, уларга билим ва малака берувчи профессор-укитувчиларнинг узлари ана шундай юкори даражада тайёрланган булиши керак.

Бугунги кунда энг тез ривожланаётган соха ахборот технологиялари сохаси булиб, XXI аср бежизга ахборот асри деб аталмайди. Шундай экан, кино сохаси учун мутахассислар тайёрлов-чи таълим муассасаларида хам мутахассислик фанларидан дарс бериш жараёнини тубдан куриб чикиш, янги услубда дарс олиб боришга кенгрок эътибор каратиш ва бунинг учун зару-рий шарт-шароитларни яратиш даври келди.

Бугунги кунда педагоглар олдида турган энг асосий муаммо вакт ва замон билан хамнафас булишдир. Бу гап бир оз Fайритабиийдек эши-тилиши мумкин. Лекин замонавий технология-лар кундан-кун жадал суръатларда мукаммал-лашиб, янгиланиб бораётган бугунги кунда эски дарс утиш усуллари билан талабаларни дарсга жалб этиб булмай колгани сир эмас. Замонамиз ёшлари тезкор компьютер технологиялари асри фарзандлари булганлиги учун хам уларни эски дарс бериш усуллари, эски манбалар билан дарсга жалб килиш тобора мушкул булиб кол-мокда.

«Халк сузи» газетасининг 2007 йил 3 мартда чоп этилган сонида Узбекистон Давлат санъат институтида тайёрланаётган кадрларнинг сифа-ти каттик танкид остига олинганди. Маколада «Узбекистон Давлат санъат институти гуёки кино учун хам ишлаётгандек. Киноактёр, кино-операторлик булимлари мавжуддек хисобда ту-ради, лекин бу булимни битираётган бирор бакалавр ё магистрнинг профессионал кинода ишлаётганлигини айтиш мушкул»3 дея институт-даги таълим жараёнига бахо берилганди. Ай-тилган фикрлардан куриниб турибдики, бу ерда хам асосий муаммо сифатида кадрларнинг замон талабларига мос эмаслик, уларнинг хаки-

3 «Халк сузи» газетаси, 2007 йил 3 март.

ЗАМОНАВИЙ ТАЪЛИМ / СОВРЕМЕННОЕ ОБРАЗОВАНИЕ 2017, 2

KuM um.na6 muK,apuw Myx^Tura Mocnama o.nMac--nuiK Maca^a^apu KyTapumraH.

3aMOH Ba gaBp 6umaH x,aMHa$acnuiK Maca-nacu aMHMKca MyTaxaccucnuiK ^aH-napugaH gapc 6epyB-m npo^eccop-yKMTyB^u^ap o^gura xyga KaTTa Macty-nuaTHU KY^MOKfla. Bat3aH 6up ^aHHurnr Matpy3a.nap MaTHUHU 6up yKyB MumuAa 7-10 MapTarawa aHrumam 3apypa™ TyFumumu MyMKUH. By

Maca^a gacTyp^am, axöopoT xaB^cuB-numra oug Tat-nuiM MyHa^um^apufla, Te-neBU3uoH, My-nbTUMe-gua TexHo-norua-napu MyHa^um^apufla afiHUKca go^3ap6^MK Kacö этмoкAa.

Muco.n Ku^u6 aMTaguraH 6y^caK, «Te-neBUBUioH TexHo.noma.nap» Tat-nuiM MyHa^umufla yKUTuma-guraH «MoHTax. BufleoMaTepua^^ap ywyH Maxcyc э$$eкт.пap», «3D Moge^^amTupum Ba pa^M-nu aнммaцмa», «Pa^M-nu KurneMaTorpa^ Ba Taxpup-^am», «Megua TexHo-norua-napu» Ka6u MyTaxac-cucnuK ^aH^apugaH aMa^uM um-napHui 6axapum xapaeHMfla ^oMAa-naHumafluraH Ba x,o3upnu KyHga yKyB gacTypuga Ke-nTupurnraH KoMnbWTep gacryp--napu, TexHo^orua^ap, ycKyHa Ba BocuTa^ap Mat-HaBuM xu^aTgaH эcкмpгaн 6y^u6, a^^aKawoH um--naTumMatf KyMu^raH Ba y-napHurnr acocuM kucmu um.na6 wuKapu^MaMflu. Xo3upm KyHga Sony Vegas, 3DMax, Maya Ba Adobe® Megua gacTyp^a-pu ournacura MaHcy6 Adobe Premiere® CS, Adobe After Effects® CS cepua^apuflaru BugeoMoHTax gacTyp^apu x,aM 6up Mum aBBa^ 3aMoH Ta^a6ura xaBo6 6epraH 6y^ca-ga, x,o3up y-napHurnr aHru aB-^ogu 4UKU6 y^rypraH.

flHrn yKuTum MeTognapuflaH ^oMga^aHum 6omKa ^aH^apHu yKUTumfla x,aM uxo6uM HaTu-xa^ap 6epumu aHUK Ba y^apgaH ^oMga^aHum gaBp Ta^a6ura atf-naHu6 y^rypraH. BupoK yHUBep-cuTeTHuHr acocuM MyHa-numuHU x,uco6ra o^raH xp-nga aMHaH MyTaxaccucnuiK ^aHnapu flapcnapu-ga Ba 6eBocuTa gacTyp^ap, TacBup Ba obo3, y^ap-hu Taxpup Ku^um xapaeHu 6umaH 6of^mk $aH--napHU yKuTumfla fOKopu TexHo^orua^u, UHTep-$ao.n yKuTum ycny6-napuHU Ky^^amHu acno naM-ca^ra co^u6 6y^MaMflu.

3aMoHaBuM Tat-nuiM Ta^a6^apu, Tat-nuM cu^a-TUHU omupum 6ytfuma um^a6 wuKu^aeTraH Maxcyc gaB^aT gacTyp^apu gapc gaBoMuga, aMHuKca MyTaxaccuc^uK ^aH^apugaH 6umuiM 6epum xapa-eHMfla KynpoK yKuTumHuHr uHTep^ao^ ycy^^apu, My^bTuMegua BocuTa^apugaH KeHr ^oMga^aHum-HU, yKuTum xapaeHuHu Bu3ya^^amTupum, ^ao^-^amTupumHu Ta^a6 этмoкAa.

Kuho co^acu ywyH MyTaxaccuc Kagp^apHu TaMep^amHu axmu^am, ^o3upru y36eK ^u^bM^a-

римизда операторларнинг тасвирий-ифодавий ижод ма^оратларини ошириш учун:

- биринчидан, у^итиш жараёнида таълим-нинг энг замонавий, самарали ва интерфаол усулларидан фойдаланиш билан бирга ук,ув-меъёрий ^ужжатларни таёрлашда уша пайт учун энг замонавий булган техник восита ва техноло-гияларни камраб олган ^олда иш олиб бориш лозим;

- иккинчидан, ёш авлодни тарбиялашда мак-табдан ташкари таълим муассасаларидаги «Ёш техниклар», «Фото ^аваскорлик» каби техник тугараклар фаолиятини кайта ташкил килиш ва ислох, килиш, бундан ташкари шу мутахассислар тайёрланадиган коллеж, институтларда моддий техник базани такомиллаштириш, кенгайтириш ва сифатини ошириш хисобига билим бериш сифатини оширишга эришиш;

- учинчидан, кино, телевидение сохалари учун мутахассислар тайёрланадиган коллежлар ва олий таълим муассасаларида укитиш жараё-нининг амалий ишлар билан боFлик кисмларини бевосита ишлаб чикариш корхоналарида, тас-вирга олиш павильон ва майдонларида олиб борилишини таъминлаш;

- туртинчидан, операторларнинг бадиий дидлари, дунёкарашлари, касбий Fурурларини тарбиялаш йулида етук мутахассис-устозлар тажрибасидан фойдаланиш, «Устоз-шогирд» анъаналари рухида ёш операторларни тарбиялаш, атокли кинооператорлар билан мунтазам ижодий учрашувлар утказиб бориш ва шу йул билан операторларнинг касбга нисбатан дунё-карашларини устириш;

- бешинчидан, «Узбеккино» ДУК ва Киночи-лар уйи кошидаги хозирда мавжуд булган Бадиий Кенгаш таркибига айнан фильмдаги опера-торлик санъати сифатига, унинг бадиийлик ва техник хусусиятларига эътибор каратадиган му-тахассисларни жалб этиш ва шу йул билан опе-раторлар уртасида сифат учун кураш йулида соFлом ракобатни ривожлантириш каби бир катор ислохотларни амалга ошириш лозим.

Хулоса урнида шуни айтиш мумкинки, кино сохаси учун кадрлар тайёрлашда, умуман, урта махсус ва олий таълим жараёнида махсус стенд-лар ва укув фильмлар куриги билан бир каторда слайдлар, визуал укув куроллари, мультимедиа воситалари ва замонавий технологиялардан фойдаланишга каратилган укитишнинг янги услубларини куллаш, таълим жараёнини ишлаб чикариш билан интеграциялаш талабаларда ав-

ЗАМОНАВИЙ ТАЪЛИМ / СОВРЕМЕННОЕ ОБРАЗОВАНИЕ 2017, 2

вало уз касбига, укитилаётган фанларга ки-зикишни устиради, колаверса, соха сир-асрор-ларининг талабалар томонидан яхши узлаш-тирилишига ижобий таъсир курсатади.

Республикамиз Биринчи Президенти Ислом Каримов Биринчи чакирик Узбекистон Респуб-ликаси Олий Мажлисининг ун туртинчи сессия-сидаги маърузасида кадрлар тайёрлаш аха-миятини яна бир бор таъкидлаб, жумладан, шундай деганди: «Биз олдимизга кандай вазифа куймайлик, кандай муаммони ечиш зарурати туFилмасин, гап охир-окибат, барибир кадрлар ва яна кадрларга бориб такалаверади. Мубола-Fасиз айтиш мумкинки, бизнинг келажагимиз, мамлакатимизнинг келажаги урнимизга ким ке-

лишига ёки бошкачарок айтганда, кандай кадрлар тайёрлашимизга боFлик»1. Ана шу хакикатни чукур англаган холда мехнат килиш, узбек кино санъати сохаси учун кадрлар тайёр-лашда уларни жахон талаблари даражасидаги ракобатбардош кадрлар килиб тарбиялаш бу-гунги кундаги энг долзарб вазифалардан бири-дир. Кино ва телевидение сохасида замонавий талабларга жавоб берадиган, миллий кино санъати анъаналарини асраб-авайлаш ва ри-вожлантиришга кодир, бадиий ижоднинг замонавий методлари, инновацион техника ва тех-нологияларни пухта эгаллаган юксак малакали мутахассисларни тайёрлаш бугунги кунда педа-гогларнинг энг асосий бурчидир.

Адабиётлар руйхати:

1. Узбекистон Республикаси Президентининг 1996 йил 29 апрелдаги «Узбеккино» давлат-акционерлик компаниясини тузиш туFрисида»ги ПФ-1427-сон фармони.

2. Узбекистон Республикаси Президентининг 2004 йил 16 мартдаги «Кинематография сохасида бошкаришни такомиллаштириш туFрисида»ги ПФ-3407-сон фармони. // Узбекистон Республикаси Конун хужжатлари туплами, 2004 й., 11-сон, 126-модда.

3. Узбекистон Республикаси Президентининг 2009 йил 1 апрелдаги «Узбекистон Миллий телерадиокомпанияси тизимида юкори технологияли телерадиоускуналардан фойдаланиш самарадорлигини янада ошириш чора-тадбирлари туFрисида»ги ПК-1088-сон карори. // Узбекистон Республикаси конун хужжатлари туплами, 2009 й., 14-сон, 156-модда.

4. Узбекистон Республикаси Президенти хузуридаги Вазирлар Махкамасининг 1992 йил 6 майдаги «Узбекистон Республикаси Давлат Кинокомпанияси («Уздавкино-компания») фаолиятини ташкил этиш туFрисида»ги 224-сон карори.

5. Узбекистон Республикаси Вазирлар Махкамасининг 2004 йил 17 мартдаги «Узбеккино» миллий агентлиги фаолиятини ташкил этиш туFрисида»ги 126-сон карори. // Узбекистон Республикаси конун хужжатлари туплами, 2004 й., 11-сон, 128-модда.

6. Каримов И.А. Ватан саждагох каби мукаддасдир. 3-жилд. - Т.: «Узбекистон», 1996.

7. Каримов И.А. Узбекистон XXI асрга интилмокда. - Т.: «Узбекистон», 1999.

8. Каримов И.А. Юксак маънавият - енгилмас куч. - Т.: «Маънавият», 2015.

9. «Халк сузи» газетаси, 2007 йил 3 март сони.

1 Каримов И.А. Узбекистон XXI асрга интилмокда. - Т.: «Узбекистон», 1999. -18-б.

ЗАМОНАВИЙ ТАЪЛИМ / СОВРЕМЕННОЕ ОБРАЗОВАНИЕ 2017, 2

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.