ХУСУСИЯТҲОИ ФЕЪЛИИ ГЕРУНД ДАР ЗАБОНИ АНГЛИСӢ ВА РОҲҲОИ ТАРҶУМАИ ОН БА ЗАБОНИ ТОҶИКӢ Текст научной статьи по специальности «Языкознание и литературоведение»

УДК 811.111+811.21/22(575,3) ББК: 74.268.1

ХУСУСИЯТ^ОИ ФЕЪЛИИ ГЕРУНД ДАР ЗАБОНИ АНГЛИСЙ ВА РО^ОИ ТАР^УМАИ ОН БА ЗАБОНИ ТОЧДКЙ

Эмомов У.Х

Коллеци омузгории ба номи Хосият Махсумоваи ДДОТ ба номи Садриддин Айни

Сарсухан.Забонх,ои англисй ва точикй аз ибтидо то ба имруз бо вучуди дигаргуних,о асолати бунёд иашонр о чун з аб они меъёр х,ифз намудаанд. Забонх,ои мазкур дар тули таърих барои сох,ибони худ якдасту добили фах,м будаанд, ки дучори тагйирот ва тахдввулоти зиёде гаштаанд. Ин дигаргуних,о марбут ба иборахд таркибот ва луготу истилохдги забонх,о мебошанд, ки бешак, ба сохтори сарф ию нах,вии онх,о таъсири з иёд гуз оштаанд.

Махсусан, тагйирот ва тахдввулоте, ки дар забонх,ои англисй ва форсии точикй тайи як асри охир ба амал омад, х,одисаи нодир буда, бах,су арзёбии ин раванд ба тадк;щота,ои муфассалу

чудогона ниёз дорад. Бо дарназардошти ин хама моро мебояд бо гузаронидани тадкикотхои илмй чихатхои ба хам монанд ва фарккунандаи ин ду з абонро муайян намоем.

Мавзуи зер и тахлилу барр аси карордодаи мо яке аз шаклхои феълй дар з абони англисй герунд мебошад, ки чунин шакли ф еълй дар забони точикй мавчуд нест. Герунд яке аз мавзуи серистеъмол дар грамматикаи забони англисй ба хисоб рафта, дорои хусусиятхои хам ф еъл ва хам исм мебошад. Х,амчун исм он дар чумла ба вазифаи мубтадо, пуркунанда, муайянкунанда ва хол бо пешоянд меояд. Х,амчун ф еъл пас аз худ пур кунандаи б евосита дорад ва бо зарф муайян мешавад.

Манобеи кисми назариявии тадкикот: Герунд низ яке аз мавзухои тадкикотталаб ба хисоб меравад, ки дар ин хусус забоншиносони зиёд тадкикотхо гузаронидаанд. Масалан дар маколаи мазкур аз тадкикотхои В. Л. Каушанская, Т. Камянова, К. Усмонов, А. Мамадназаров О. Икболов истиф ода шудааст.

Дар кисмати назариявии тадкикоти хеш муаллиф доир ба сохти герунд, вазиф ахои ф еълии он, шаб охати он бо сиф ати ф еълй, пайдо кардани роххои тарчума ва муодилхои пурр аи он ба заб они точикй маълумот додааст.

Дар кисмати амалии макола бошад, оиди мавкеияти герунд дар чумла, вазиф ахо ва хусусиятхои ф еълии он, роххои тарчумаи он б а з абони точикй бо истифода аз мисолхо ва шарху тавзехи онхо сухан меравад.

^исми асосй Омузиши мукоисавии забонхо барои муайян кардани сохтор ва хусусиятхои мухталиф и онхо дар асоси масъалахои мухими забоншиносии муосир гузар онида мешавад. Ин сохаи илм на танхо дар забоншиносии умумй, б алки дар забоншиносии точик низ мавкеи хос дорад. Дар забоншиносии точик р исолахои илмии ба мавзуъхои мукоисавй бахшидашуда каме дертар руи кор омаданд, ки чанбахои мухталиф и вохидхои забонхои гуногунро зери тахкик кар ор додаанд.

Маълум аст, ки рангами тарчумаи мавзуъхои з абони асл ба забони тарчума, тадкику тахлили хамачонибаро такозо менамояд. Бо назардошти ин хама, мо тасмим гирифтем, ки оид ба масъалаи хусусиятхои феълии герунд дар забони англисй, роххои тарчума ва ё пайдо кардани муодилхои пурраи он ба забони точикй тадкикот анчом дихем.

Олими намоёни рус В. Л. Каушанская дар хама осори худ дарч намудааст, ки герунд аз исми ф еълй рушд ёфта, бо мурури замон хусусиятхои феълй ва номиналии худро хифз намудааст. Герунд бо илова кардани пасванд и -ing дар асоси ф еъл сохта шуда, бо сиф ати ф еълии I шабохат дорад [4, с. 206].

Герунд шакли номуайянии феъл буда, дорои хусусиятхои исм ва феъл аст. Он бо хамрох кардани суф икси -ing ба асоси феъл (масдар-infinitive) сохта мешавад [6, с. 123].

Мухаккики шинохтаи точик К. Усмонов дар китоби худ «Морфологияи мукоисавии забонхои англисй ва точикй» дарч намудааст, ки герунд аз асоси масдар тавассути морфемаи «-ing» сохта мешавад: going, taking, being. Он дар худ хосиятхои исм ва феълро тачассум менамояд. Хосиятхои барчастаи исмии герунд дар вазиф аи синтаксии он дар чумла зухур меёбад [8, с.183].

Герунд чун сифати феълии I бо хамр ох, кардани охир бандаки -ing б о тагир оти имлои мувофик ба масдари хар гуна ф еъл илова шудааст [1, с.471].

Д ч уъ х л х х х г . В л к

олими намоёни рус В. Л. Каушанская асоси рушди герунд ин исми ф еълй буда, бо гузашти з амон бо хусусиятхои феълй ва исмй боки мондааст, ки акидаи мазкурро аксари мухаккикони сохаи илми с ар фу нах в д астгирй намуд аанд.

Бо такя ба ин манобеъ, дар маколаи хеш мехохем доир ба хусусиятхои феълии герунд дар забони инглисй ва мукоисаи он ба заб они точикй каме хам бошад, маълумот дихем. Б ояд з икр кард, ки чунин шакли ф еълй дар забони точикй вучуд над орад. Танхо мор о мебояд роххои тарчумаи онро ч й й хк к к х .

Хусусиятхои феълии герунд ба хусусиятхои сифати феълй бисёр монанданд. Аксарияти х ш гл ълй г к г ъ х л

мушохида мешавад. Новобаста ба монанд буд ани шаклхои он, балки аз тарчума ва тахлили мисолхо хусусиятхои фарккунандаи герунд ба мо равшан мегардад, ки инро фаркияти функсионалии онхо тасдик мекунад. Пеш аз хама, фаркият дар табиати феълй - номии герунд ва табиати феълй-

ълй ч . Б ш , к й

х х ъл г ъ л ш х

иброз намоем.

Герунд - ин шакли гайришахсии феъл мебошад, ки номи амалро ифода намуда, хусусиятхои феълу исмро дорад. Хусусиятхои феълии герунд чунин мебошанд:

1.Герунд бидуни пешоянд ф еълхои гуз арандаи пур кунандаи бевосита дошта метавонад:

Fishing kills me exactly as it keeps me alive [10, с. 141].~ Мох;игирй (чи?) хам маро мекушад, айнан мисли он ки зинда нигах медорад [10, с. 141].

Reading English books every day will improve your knowledge of the language[1, с.471]. ~Х,амаруза

хондани (чи?) китобх,ои англисй з абондониатро мустах,кам мегардонад [1, с.471].

I had now made a good progress in understanding and speaking their language [9, с. 90]. ~ Ман нав фах,мидам, ки муваффакияти хуб дар гап задан ва фахмидани (чи?) забони онх,ост [2, с .94].

2. Герунд дар хусусиятх,ои ф еълии худ метавонад дорои муайянкунандае

бошад, ки бо з ар ф ифода шудааст. Дар мукоиса ба забони точикй чойивазшавии х,исах,ои нутк мушох,ида мешавад

Reading loudly ~ баланд хондан (чи тавр?)

Driving quickly ~ тезрафтан (чи тавр?)

She opened the drawers and one by one began pawing carefully through them [10, с.78]. ~ Вай куттих,ор о кушода, онх,оро бо навбат ба эхтиёт аз назар гузаронид [10, с.79].

3. Герунд бе пешоянд бештар х,амчун як кисми хабари таркибии ф еълй истиф ода мешавад:

He will start circling soon and then I must work on him [10, с .108]. ~ В ай ба зудй чарх заданро сар мекунад, пасон ман бояд мех,нат кунам [10, с.109].

At that moment he felt him stop moving but the weight was still there [10, с.52].

Ла^зае харакат цатъ шуд, аммо у х,амоно вазнр о эх,сос мекард [10, с .53].

Ба феълх,ои серистеъмол бо назардошти оне, ки герунд хабари таркибии феълиро табдил мед ихдд, д охил ме шаванд:

4. Герунд хабари таркибии ф еълир о инчунин бо сиф ати worth ~ истода ва busy ~ бандбуда (б о бандаки ф еълй) тартиб медихдд:

These goodsare worth buying ~ Ин молх,оро харидан мумкин аст.

When I entered the room, he was busy translating an article [2, с.273]. ~ Вакте ки ман ба хона даромадам, вай бо тарцумаи макрла банд буд [2, с.274].

5. Х,амчун кисми хабари таркибии феълй, пас аз баъз е феълх,о герунд ба чои масдар истиф ода мешавад, ки дар мисолх,ои навбатй танх,о вазиф аи герундии онх,оро истиф ода менамоем:

I like bathing (=to bathe) in a river better than in the sea [10, с.271]. ~ Ман нисбат ба ба^р, дар д арё бисёртар оббозикуниро нагз меб инам [10, с.272].

We began talking (=to talk) about the position of the rubber market ~ Мо oиди х,олати бозори каучук, гапзаниро огоз кардем.

After a while the fish stopped beating (= to beat ) at the wire and started circling slowly again [10, с.117]. ~ Пас аз муддате мох,й ба сими чангак заданро бас кард ва боз ох,иста-ох,иста б а чарх з адан даромад [10, с.117].

But you enjoyed killing (= to kill ) the dentuso, he thought [10, с.138]. ~ Лекин аз куштани нах,анг лазз ат бурдй, -ф икр кард у [10, с.139].

6. Герунд х,амчун шакли шахсии ф еъл дар вазиф аи хабар и чумлаи тобеъ тарчума мешавад:

You think I have no feelings, and that I can do without one bit of love or kindness; but I cannot live so

[9, с.30]. ~ Шумо гумон мебаред, ки дар сиришти ман ягон хел эхсос вучуд надорад ва ман ниёзманди лоакал заррае ме^ру навозиш нестам, аммо шумо хато мекунед [2, с.34].

7. Герунд дорои замонх,ои аз х,ам фарккунанда мебошад, ки метавонад ду шакли категорияи грамматикй, герундй дар замонх,ои номуайяни-(Indefinite Gerund) ва замонх,ои перфекты -(Perfect Gerund) бошад. Инчунин ду тарз, тарзи фоил дар замони муайянй- (Indefinite Gerund Active), замонх,ои перфектй-(Perfect Gerund Active) ва тарзи мафъул дар замонх,ои номуайяни -(Indefinite Gerund Passive) ва з амонх,ои пер фектй —(Perfect Gerund Passive) - ро доро мебошад.

Х,амаи ин аломатщр о сифати ф еълй низ бо худ дор ад. В але герунд боз дорои хусусияга,ои исмй мебошад, ки хдмаи ин аломата,ои мазкурро дар вазифах,ои синтаксисии он мушох,ида намудан мумкин аст.

Замони номуайянии герунд (Indefinite Gerund) од атан, б ар ои иф одаи амале, ки бо ф еъл - хабар дар чумла дар з амонх,ои х,оз ира, гуз ашта ва оянда иф од а мешавад, ба кор бурд а мешавад:

I hate going out in the carriage [9, с.16]. ~ Ман савора сайру гашт карданро тобу токат надор ам! [2, с.20]. (дар з амони х,озира)

«You will not fish without eating while I'm alive» [10, с.20]. ~ То даме ки ман зиндаам, гизо хурда мох,игирй меравй [10, с.21]. (дар з амони оянда)

I wanted to take him fishing but I was too limed to ask him [10, с.22]. ~ Ман мехостам, ки уро ба мохигирй д аъват кунам, аммо шарм медоштам [10, с.23]. (д ар замони гузашта)

Пас аз пешояндх,ои after ва on (upon) Indefinite Gerund (бештар дар замони гузашта) кор ф армуда мешавад:

You said Mr. Rochester was not strikingly peculiar, Mrs. Fairfax,» I observed, when I rejoined her in her room, after putting Adele to bed [9, с. 118]. ~ Шумо гуфтед, дар шахсияти чаноби Рочестер ягон хусусияти ф арккунанда, ки ба чашм бархур ад, нест, хонум Фэ йр ф акс,- чун вориди хучраи у шудему Аделро хобондам, изх,ор доштам ман [2, с.124].

After training for a long time, he decided to take part in the sport competition ~ Пас аз тамрини

тулонй, вай карор дод, ки дар мусобикаи варзишй шир кат варзад.

Герунд дар шакли перфектй (Perfect Gerund) ифодагари амали ичрошуда мебошад, ки баъзан истиф ода мешавад ва дар замони мазкур натичаи амал мухим аст.

Bessie and Abbot having retreated, Mrs. Reed, impatient of my now frantic anguish and wild sobs, abruptly thrust me back and locked me in, without farther parley [9, с .11]. ~ Андар ин миён Бесси ва Эббот бирафтанд ва хонум Рид, ки тарси раънопазиру гиряхои ман ба дилаш зада буданд, бо катъият маро дубора ба хонаи сурх тела дод а, бе гуфтугуи б аъдин махкам кард [2, с. 16].

I went, and having found Bessie and despatched her on my errand, I proceeded to take further measures [9, с.217]. ~ Ман баромадам, Бессиро кофта ёфтам ва аз у ичро кардани хохишамро такозо намуда, чунин катъи амал намуданро давом бахшидам [2, с.225].

Герунд ду шакли категорияи грамматикии ф еъл: тарз, чй тавре, ки д ар боло зикр гард ид, д орад;

1. Тарзи фоил - д ар з амонхои Indefinite Gerund Active (opening, going, writing) ва - Perfect Gerund Active (having opened, having gone, having written).

Д лй х л , ш л г й , ъ

равона карда мешавад. Яъне новобаста аз мавкеият, мубтадо метавонад объекти худро зери таъсир кар ор дихад. Масалан:

He will start circling soon and then I must work on him [10, с.108]. ~ Вай ба зудй чарх заданро сар мекунад, пасон ман бояд мехнат кунам [10, с.109].

A sufficient interval having elapsed for the performers to resume their ordinary costume, they reentered the dining-room [9, с.173]. ~ Б аъди чанд лахз а ба ичрокунандагони накшахо лозим омад, ки тагйири либ ос намоянд ва онхо ба ошхона баргаштанд [2, с. 180].

2. Тарзи мафъули - з амонхои Indefinite Gerund Passive (being translated, being told) ва - Perfect Gerund Passive (having been translated, having been told).

Д ш л ъ лй х л ч л ш , ъ

зери таъсири объекти худ карор дорад. Дар аксар холат, пеш аз шахс ё предмете, ки мубтадои чумларо з ери таъсири худ карор дод ааст, пешоянди «by» истиф ода мешвад.

The rest being concealed by a screen, hung with some sort of dark and coarse drapery [9, с.172]. ~ С ахнаи б окимонда бо пардаи сиёх мщкам карда шуда буд [2, с.180].

Аз чумлаи овардашуда маълум гашт, ки шакли мафъули замони хозираи герунд (Indefinite Gerund Passive) бо ёрии ф еъли to be дар шакли одии герундй (=being) ва ф еъли асосии (=concealed) бошад, дар замони гузашта истиф ода шуд ааст, ки р авона шудани амалро б а предмете, ки ба ваз ифаи мубтад о омадааст ва дар з ери таъсири у карор дорад, иф ода менамояд.

Дар шакли мафъулии перф ектй бошад, сохти герунд ба ф еъли ёридиханд аи have + ing ва феъли асосй дар замони гуз ашта истиф ода мешавад.

Having considered me at leisure, he said - «What made you ill yesterday? [9, с. 16]. ~ У маро муддате мадид ва муф ассал аз наз ар гузаронд, сипас гуфт: Чаро ту д ируз нотоб будй? [2, с. 21].

ш л Indefinite Active Passive л , г ш

оянда тааллук дораду аз замони ф еъл-хаб ар дар чумла вобаста нест:

After a while the fish stopped beating at the wire and started circling slowly again [10, с.117]. ~ Пас аз муддате мохй ба сими чангак заданро бас кард ва боз охиста-охиста ба чарх задан даромад [10, с.117].

He will be interested in collecting rare minerals. ~ У ба цамъкунии маъданхои нодир завкманд х х ш .

I don't know that women are always rewarded for being charming. ~ Оё занхор о барои он ки бисёр зебо хрстанд, мукофот медиханд?

Perfect Gerund Active Passive ш л п ш л ъл-х

ёфта, дар чумла истиф од а мегардад:

I was now nearly sick from inanition, having taken so little the day before [9, с. 39]. ~ Ман бо сабаби гуруснагй худро тамоман мариз эхсос менамудам, чунки дируз кариб хеч чиз тановул накарда будам [2, с.44].

We know of wood having been used as structural material in prehistoric times [10, с.68]. ~ Мо медонем, ки дарахт дар даврахои кадим хамчун маводи бинокорй истифода мешуд [10, с.69].

Пас аз феълхои to need ~ эхтиёч доштан, to want ~ талаб кардан ва сифати worth ~ арзанда, одатан ба чои шакли гайри ф аъол, шакли фаъоли герунд истиф ода мешавад:

That needs explaining (на: being explained). ~ Ин эзохро талаб мекунад.

My drill wants sharpening ( : being sharpened). ~ Б п л .

Is this article worth reading? (на: being read). ~ Ин макола ба хонд ан меарзад?

Аг к ш л г х й ё л к ,

хиссачаи инкории «not» баъд аз феълхои ёридиханда, вобаста ба замони чумла гузошта мешавад. Аммо шакли инкории герунд ф арккунанда буда, на танхо бо ёр ии хиссачаи инкории «not», балки б о

истиф ода аз пешоянди инкор ии without ва хиссачаи инкории no низ мушохид а мешаванд, ки пеш аз хама ф еълхои дор ои маънои герунд буда, ба кор бурд а мешавад.

The boy was blamed for not helping his school-friends [1, с .133]. ~ Писарак барои ба дустони мактабиаш кумак нарасондан, маломат карда шуд [1, с.133].

I could go without sleeping, he told himself [10, с. 100]. ~ Бе хоб хам кор амр о ид ома дода метавонам, худ ба худ гуфт у [10, с.101].

He had no feeling of his left hand but he braked all he could with his right and the line rushed out [10, с.106]. ~ У дасти чапашро хцс намекард, б инобар ин, бо тамоми кувва кушиш кард, ки бо дасти р ост ресмонр о нигох дорад, аммо р есмон хамоно беист лагжид а, р афтан мегирифт [10, с.107].

Х,ар як навъи ин чумлахо хусусияти хоси сохторй, ф аз ои таф силёбанда ва истиф одаи услубии худро дор анд. Баъд аз пажухишхо дар атр оф и мавзуи хусусиятхои ф еълии герунд д ар забони англисй ва р оххои тарчумаи он ба забони точикй ба чунин натича метавон р асид:

1. Герунд чун шакли ф еълй д ар байни д игар шаклхои ф еъл тагйир оти чашмраср о аз сар гузаронид ааст. Б о гузашти з амон сохт, маъно ва вазиф аи он тагйир ёфта, намудхои такмилёфтааш бо таъсири забони зинда, ба вучуд омада, рушд кардаанд.

2. Мо мушохида намудем, ки герунд хангоми ифодаи замон, низ аз хусусиятхои лугавию нахвии хеш дар ак медихдд.

Маводи ба даст овардаи мо аз он шаходат медихдд, ки герунди забони англисй дар таркиби ибор ахо хам ба ваз ифаи исм ва хам ф еъл омада метавонад, вале тадкикоти мо танхо д оир ба ваз ифаи феълии он равона шудааст. Гайр аз ин, герунди забони англисй чун чузъи тобеъ дар таркиби ш лх ъл, ш л л ъ л ш лх л к ъл .

Дар мавр иди «тахлили морф ологй ва синтаксисии вазиф ахои феълии герунд дар забони англисй дар мукоиса бо з аб они точикй» ба ин хулоса омадем, ки ин ду забони мукоисашаванда аз ибтид о то ч г г х л ё ш ъё х .

АДАБИЁТ

1. Бонк Н.А «Учебник английского языка-Часть 2» / Н.А.Бонк, Н.А Лукьянова-Москва, 2014. - 510 с.

2.Бронте Ш. Ч,ен Эйр. - Душанбе: Истиклол, 2010. - 412 с.

3. Камянова Т. Грамматикаи английского языка - М. 2015. -1023 c.

4. Каушанская В.Л. A Grammar of the English language / В.Л.Кдушднскдя, З.Л.Ковнер - Москва, 2018. - 381 с.

5. Мамадназаров А. Фарханги жглисй-точикй / А. Мамадназаров. - Душанбе: Эр-граф, 2015. -1016 c.

6. Туйгунов Н., Сангинов Ф. грамматика! забони англисй / Н.Туйгунов, Ф.Сангинов «Эр-граф^Душанбе, 2008.-179 с

7. Усмонов К. Грамматика! назарии забони англисй. / К.Усмонов - Д ушанбе, 2009 - 250с

8. Усмонов К. Морфологияи мукоисавии забонхои англисй ва точикй. / КУсмонов-Хучанд, 2015-231 с.

9. Bronte Ch. Jane Eye. - USA, 1986. - 435 p.

10. Ernest Hemingway. The old man and the sea. «Пирамард ва бахр» - Душанбе, 2014. - 167 с.

ХУСУСИЯТХОИ ФЕЪЛИИ ГЕРУНД ДАР ЗАБОНИ АНГЛИСЙ ВА РО^ОИ ТАРЧУМАИ ОН БА ЗАБОНИ ТОЧДКЙ

Мавзуе, ки муаллиф тадцицот гузаронида ва бо ду забон муцоиса намудааст, воцеъан, мавзуи мубрам ва халталаб ба шумор меравад. Герунд дар забони англиси шакли феълии доманадорест, ки муцоиса ва ро^^ои тарцумаи он ба забони тоцикй равшанщои зиёдро талаб менамояд. Дар мацолаи хеш муаллиф аз китобуои илми, таълими ва бадеи, ки мутафаккирони саршиноси илми забоншиноси руйи даст овардаанд, самаранок истифода намудааст. Бо истифода аз маводхри зикршуда ва фикру ацидаи олимон оид ба герунд, сохти он, маълумотхои назаррас гирд овардааст ва уамзамон ацидщои худро низ барраси намудааст. Гарчанде чунин шакли феъли дар забони тоцикй мавчуд нест, мавсуф доир ба хусусият^ои феълии герунд дар забони англиси ибрози ацида намуда, бо истифода аз масоили зиёд рох^ои тарчумаи онро бо забони точики тахрил ва шарху тавзех додааст. Аз тадцицоти гузаронидаи муаллиф бармеояд, ки мавзуи герунд то ба хол роххои халношудаи худро дорад ва моро мебояд зери ин масъала тадцицотхои нав ба нав анчом дщем.

Хрдафи манрла: гузаронидани тадцицот доир ба хусусиятхои феълии герунд дар забони англиси ва роххои тарчумаи он ба забони точики мебошад, чунки дар забони точики герунд вучуд надорад. Х^амчунин мавзуъи мазкурро бо мисощои зиёди англисиву точики тахлил намуда, ащмияти онро аз нигохи назариву амали нишон додан лозим.

Натицахри тадцицот: дар мацола асосан оид ба хусусиятхои феълии герунд ва роххои тарчумаи он маълумоти муфассал чамъовари шудааст. Хамзамон доир ба сохти синтаксисии хусусиятхои феълии герунд ахамияти чидди дода шуда, тавассути масоили муътамад муцоиса карда намудааст.

Калидвожахо: муосир, вазифа, хусусият, сифати феъли, хабар, чумлаи тобеъ, тарзи фоил, категория, тарзи мафъул.

ОТГЛАГОЛЬНЫЕ ОСОБЕННОСТИ ГЕРУНДИЯ В АНГЛИЙСКОМ ЯЗЫКЕ И СПОСОБЫ ЕГО ПЕРЕВОДА НА ТАДЖИКСКИЙ ЯЗЫК

Тема, которую автор исследовал и сравнил с двумя языками, по сути, является актуальной. Герундий в английском языке - это глагольная форма имеющая обширное значение, сравнение и способы его перевода на таджикский язык требуют большой ясности. В своей статье автор эффективно использует научные, учебные и художественные книги, написанные ведущими мыслителями лингвистики. Используя упомянутые выше материалы и мнения ученых о герундии и его структуре, он собрал важную информацию и в то же время обсудил свои взгляды. Хотя такой формы глагола не существует в таджикском языке, он выразил свое мнение о глагольных особенностях герундия в английском языке и, используя множество примеров, проанализировал и объяснил способы его перевода на таджикский язык. Из исследования автора следует, что тема герундий все еще имеет нерешенные вопросы, и нам необходимо провести новое исследование по этой проблеме.

Цель статьи: провести исследование глагольных особенностей герундия в английском языке и способы его перевода на таджикский язык, так как герундия в таджикском языке нет. Также необходимо проанализировать эту тему на многих английских и таджикских примерах и показать ее важность с теоретической и практической точки зрения.

Результаты исследования: в статье в основном собрана подробная информация о глагольных особенностях герундия и способах его перевода. При этом особое внимание уделялось синтаксическому строению действительных признаков деепричастия и сопоставлению по достоверным данным.

Ключевые слова: современный, функция, характеристика, причастие, сказуемое, придаточное предложение, действительный залог, категория, страдательный залог.

VERBAL FEATURES OF GERUND IN ENGLISH AND ITS WAYS OF TRANSLATION

INTO TAJIK

The theme that the author researched and compared with two languages, in fact, it is urgent and unresolved. Gerund in English is a verb form that has extensive meaning, the comparison and ways of its translation into Tajik require great clarity. In his article, the author effectively uses the scientific, educational and artistic books which written by scientists of linguistics. Using above-mentioned materials and opinions of scholars about Gerund and its structure, he collected significant information and at the same time discussed his views. Although such a verb form does not exist in the Tajik language, he expressed his views on the verb features of the Gerund in English and, in using many examples, analyzed and explained the ways of its translation into the Tajik language. From the author's research itfollows that the theme of Gerund still has its unresolved ways and we need to do new researches about it.

The purpose of the article: the researching of the verbal features of Gerund in English and ways of its translation into Tajik. as there is no Gerund in Tajik language. Also the article should be analyze with many English and Tajik examples and show its importance from the theoretical andpractical points.

Result of the research: in this article mainly collects detailed information on the verbal features of the Gerund and ways of its translation. At the same time, the syntactic structure of the verbalfeatures of Gerund is given serious attention and compared through reliable examples.

Key words: modern, function, feature, participle, predicate, subordinate clause, active voice, category, passive voice.

Сведения об авторе:

Эмомов Умед Хасанович - старший преподаватель кафедры иностранных языков Педагогического колледжа имени Хосият Махсумовой Таджикского государственного педагогического университета имени Садриддин Айни, Тел: (+992) 918416881. E-mail: umed-0508@mail.ru

About the author:

Emomov Umed Hasanovich - Senior Lecturer, Department of Foreign Languages, Pedagogical College named after Hosiyat Makhsumova, Tajik State Pedagogical University named after Sadriddin Aini, Phone: (+992) 918416881. E-mail: umed-0508@mail.ru