Научная статья на тему 'ХОЗИРГИ ДАВРДА ДИЗАЙНЕРЛИК КАСБИНИ ЭГАЛЛАШ ЖАРАЁНИДА ТАЛАБАЛАРНИ ШАКЛЛАНТИРИШ МОДЕЛИГА ҚАРАТИЛГАН ТАДҚИҚОТЛАР: «МЕТА-МАВЗУ» МАШҒУЛОТЛАРИ АСОСИДА'

ХОЗИРГИ ДАВРДА ДИЗАЙНЕРЛИК КАСБИНИ ЭГАЛЛАШ ЖАРАЁНИДА ТАЛАБАЛАРНИ ШАКЛЛАНТИРИШ МОДЕЛИГА ҚАРАТИЛГАН ТАДҚИҚОТЛАР: «МЕТА-МАВЗУ» МАШҒУЛОТЛАРИ АСОСИДА Текст научной статьи по специальности «Науки о Земле и смежные экологические науки»

CC BY
44
5
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
таълим / онг / дизайн / шахс / мотивация / семантика / педагогика / метод / ривожланиш. / education / consciousness / design / personality / motivation / semantics / pedagogy / method / development.

Аннотация научной статьи по наукам о Земле и смежным экологическим наукам, автор научной работы — Нишанова, Сайёра Джураваевна

Талабанинг дизайнерлик касбини эгаллашга бўлган муносабати, таълим жараёнининг онгли мотивациясини шакллантиради. Агар биз шахсият маънолар маконида ривожланишидан келиб чиқсак, кейин талабанинг ўқув фаолиятидаги муваффақияти унинг семантикасига боғлиқ эканлигига ҳам урғу беришимиз лозим. Масалан таниқли олим А.Н.Леонтиев ўз асарларида ""онг"таълимдан нимани олиш кераклигини тушуниш эмас, балки талаба касбига қанчалик тайёрлиги, унинг келажакдаги муваффақиятини белгилайди ва дизайнернинг фаолиятида маънавият, маданиятнинг қанчалик роли маҳим асос"эканлигини ҳисобга олмасдан тасаввур қилиб бўлмаслигини аниқ фактлар асосида исботлаб берган.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

RESEARCH ON THE MODEL OF FORMATION OF STUDENTS IN THE PROCESS OF ACQUIRING THE PROFESSION OF DESIGN IN THE CURRENT PERIOD: BASED ON THE "META-THEME" COURSES

The student's attitude to the acquisition of the profession of a designer forms the conscious motivation of the educational process. If we proceed from the development of personality in the space of meanings, then we should also emphasize that the student's success in educational activities depends on his semantics. For example the famous scientist A.N.In his works, Leontiev proved that "consciousness"is not an understanding of what needs to be obtained from education, but on the basis of specific facts, how much the student is ready for the profession, determines his future success, and how much role of spirituality, culture in the designer's activities is unimaginable without taking into account the fact that" essential is the basis".

Текст научной работы на тему «ХОЗИРГИ ДАВРДА ДИЗАЙНЕРЛИК КАСБИНИ ЭГАЛЛАШ ЖАРАЁНИДА ТАЛАБАЛАРНИ ШАКЛЛАНТИРИШ МОДЕЛИГА ҚАРАТИЛГАН ТАДҚИҚОТЛАР: «МЕТА-МАВЗУ» МАШҒУЛОТЛАРИ АСОСИДА»

Oriental Renaissance: Innovative, educational, natural and social sciences Scientific Journal Impact Factor Advanced Sciences Index Factor

О

R

VOLUME 2 | ISSUE 10 ISSN 2181-1784 SJIF 2022: 5.947 ASI Factor = 1.7

ХОЗИРГИ ДАВРДА ДИЗАЙНЕРЛИК КАСБИНИ ЭГАЛЛАШ ЖАРАЁНИДА ТАЛАБАЛАРНИ ШАКЛЛАНТИРИШ МОДЕЛИГА КАРАТИЛГАН ТАДЦЩОТЛАР: «МЕТА-МАВЗУ» МАШГУЛОТЛАРИ

АСОСИДА

Талабанинг дизайнерлик касбини эгаллашга булган муносабати, таълим жараёнининг онгли мотивациясини шакиллантиради. Агар биз шахсият маънолар маконида ривожланишидан келиб чицсак, кейин талабанинг уцув фаолиятидаги муваффацияти унинг семантикасига боглиц эканлигига уам ургу беришимиз лозим. Масалан таницли олим А.Н.Леонтиев уз асарларида ""онг"-таълимдан нимани олиш кераклигини тушуниш эмас, балки талаба касбига цанчалик тайёрлиги, унинг келажакдаги муваффациятини белгилайди ва дизайнернинг фаолиятида маънавият, маданиятнинг цанчалик роли мауим асос"- эканлигини уисобга олмасдан тасаввур цилиб булмаслигини аниц фактлар асосида исботлаб берган.

Калит сузлар: таълим, онг, дизайн, шахс, мотивация, семантика, педагогика, метод, ривожланиш.

The student's attitude to the acquisition of the profession of a designer forms the conscious motivation of the educational process. If we proceed from the development of personality in the space of meanings, then we should also emphasize that the student's success in educational activities depends on his semantics. For example the famous scientist A.N.In his works, Leontiev proved that "consciousness"is not an understanding of what needs to be obtained from education, but on the basis of specific facts, how much the student is ready for the profession, determines his future success, and how much role of spirituality, culture in the designer's activities is unimaginable without taking into account the fact that" essential is the basis".

d https://doi.org/10.24412/2181-1784-2022-10-216-219

Сайёра Джураваевна Нишанова

МРДИ институти Либос дизайни кафедраси укитувчиси E-mail: snishanova1967@gmail.com

АННОТАЦИЯ

ABSTRACT

Oriental Renaissance: Innovative, educational, natural and social sciences Scientific Journal Impact Factor Advanced Sciences Index Factor

О

R

VOLUME 2 | ISSUE 10 ISSN 2181-1784 SJIF 2022: 5.947 ASI Factor = 1.7

Keywords: education, consciousness, design, personality, motivation, semantics, pedagogy, method, development.

Келажак ва айни дамдаги дизайнерлар томонидан яратилган наъмуналарнинг кийматини тугри бахоланишида махсулотнинг ижтимоий вокеликнинг объекти сифатида алохида муносабат шакллантириши бу-янги асарнинг кийматидир. Х,ар бир яратилган янги дизайн объекти узининг индивидуаллиги билан кийматланади. Ижодкор, дизайнер янгича гоя шакллантира олиши учун эса амалий дарслар жараёнида фикрларни ривожлантирувчи мухитнинг яратилиши мухим хисобланади.

Таълим стандарти укув дастурини тузиш учун асос бу -укув жараёнининг тузилишини, яъни амалиёт дарс жараёнининг кетма-кетлигини акс эттиради. Талаба томонидан укув фанларини урганилиши, укиш учун сарфланган мехнат микдори. Бу жараёндан келиб чикиб "Блок-модул"ли дизайн укув дастурининг мазмунини тузилиши, айни дамдаги амалий дарсларнинг асосий усули булиб чикди. Шундай килиб, дизайн таълим жараёнини уч мустакил блокларни беради:

1) умумий маданий;

2) умумий профессионал;

3) профессионал.

Уларнинг хар бири уз укув вазифаларига эга, модуллардан иборат - асосий ва узгарувчан компонентларни педагог узи киритиши хам мумкин. Хдммаси биргаликда комплекс дарс жараёнини хосил килади ва талабанинг касбий тайёргарлигини эгаллаш учун зарур булган билимлар тизими дизайнернинг фаолияти ривожланишига каратилади.

Амалий дарс жараёни таркибий тизимининг функционаллиги дизайн таълими ва талабанинг фикрлаш кетма-кетлигини конкретлаштириш академик укув жараёнининг интизомидир. Олиб борилган изланишлар ва шу йуналишда изланиш олиб борган тадкикотчилар, "укув интизоми" тушунчаси бу биз(педагог) томонидан режалаштирилган ташкилий ва дидактик бирлик сифатида тушунилади. Уз предмети ва тадкикот усуллари, назарий мажмуи ва укув жараёни учун махсус танланган амалий билимларига эга педагог бу кетма-кетликни мукаммалликда ташкиллаштиради. Сабаби интизомнинг мазмуни амалий дарс хажмнинг факат бир кисмидир. Чунки ахборот ресурс билан талабани таништириш жараёни асосий омилдир. Шунинг учун, аник сабабларга

КИРИШ

Oriental Renaissance: Innovative, educational, natural and social sciences Scientific Journal Impact Factor Advanced Sciences Index Factor

о

R

VOLUME 2 | ISSUE 10 ISSN 2181-1784 SJIF 2022: 5.947 ASI Factor = 1.7

кура , бу турли хил фанлар учун бири-биридан мутлако фарк килади. Бу таркибни танлашда умумий ёндашув педагогни узи танлайди. Педагог дарснинг мавзуси ва контентдан келиб чиккан холда амалий дарс кетма-кетлигини белгилайди.

МУ^ОКАМА ВА НАТИЖАЛАР

Шундай килиб, профессионал режалаштирилган амалий дарс блокининг хар бири, укув жараёнининг интизоми, дизайнерларни тайёрлаш учун укув дастурининг маълум бир тизимини уз ичига олиши керак. Ушбу соха доирасида яратилган дидактик адабиётлар билан комплекс биргаликда янги жихозлардан хам фойдаланиш мухим хисобланади.

Бунда академик комплекс, укув режасининг касбий блокидаги фанлар ва умуман уларнинг мазмуни талабанинг шаклланишини таъминлаш учун мулжалланган бир неча боскичларни келтиришимиз лозим:

1)касбий йуналиш- яни бунда талабанинг ижодий мотивлари тузилиш йуналишини ва кайси фаолияти кандай манбалар асоси сифатида шакллантириш жараёнини аниклаши лозим;

2)касбий интеллект- шахснинг характерининг таркибий кисмига асосланиб, талабанинг билим сохасининг хусусиятлари устида ишлаш;

3)касбий узлик - яъни талаба булажак касбий фаолиятни махим омил, шакл сифатида кабул килади ва уз-узини англаган холда, асосий эхтиёжлари ва манфаатларини кондириш жараёнида узини профессионал сифатида кабул килиши;

4)касбий тайёргарлик- талабани амалиёт жараёнида бирор бир вазифани ечишга сафарбар килиш, албатта талабанинг кобилияти, ички ва ташки ресурсларини хисобга олган холда.

Демак олиб борилган изланишлар натижаси шундан далолат берадики, талабанинг ривожланиши ва билим даражаси усиши учун, амалий дарслар жараёнидаги интизомий билимлар тизими самарали узлаштирига фундамент эканлигини курсатмокда.

ХУЛОСА

Хулоса урнида шуни такидлаш жоизки, лойихаланган амалий дарснинг сифати ва талабанинг уз касбига булган кизикишлари билан комплекс равишда дидактик адабиётлар фойдаланган холда дарснинг амалийлик вазифасини ошириш ечими хозирги таълимда мухим рол уйнайди. Олий укув юрти талабаси биринчи боскичдаёк жиддий лойихавий фаолият юритиши ва уни

Oriental Renaissance: Innovative, educational, natural and social sciences Scientific Journal Impact Factor Advanced Sciences Index Factor

о

R

VOLUME 2 | ISSUE 10 ISSN 2181-1784 SJIF 2022: 5.947 ASI Factor = 1.7

бошка боскичларда узлуксиз давом эттириши зарур. Бунинг учун таълим тизимига инновацион технологияларни жорий этиш, унинг шакли ва мазмунини кайта куриб чикиш талаб этилади. Педагог дарс материалини укиб бермасдан, интерфаол услублардан фойдаланиши, талабаларнинг фаоллигини ва мустакил фикрлашларини ривожлантириши, касбий сохддаги муаммоли вазиятлардан хаётий мисоллар келтириб, янги дарс олиб бориш услублари ёрдамида муаммо ечимининг бир канча мукобил ечимларини аниклаши, хулосалаши зарур.

REFERENCES

1. Введение метода проектов в образовательный проект/ Методическое пособие, Самара, 2003.

2. ИННОВАЦИОН ПЕДАГОГИК ТЕХНОЛОГИЯЛАР: лойихалар услуби -таълим сифатини оширувчи технология сифатида, 2012.

3. Ерназаровна, У. Г. (2022). ТХЕ ФОРМАТИОН ОФ ТХЕ ДЕСИГН ТЕРМ АНД ХИСТОРЙ ОФ ДЕВЕЛОПМЕНТ. ТАъЛИМ ВА РИВОЖЛАНИШ ТАХДИЛИ ОНЛАЙНИЛМИЙЖУРНАЛИ, 96-102.

4. Ерназаровна, У. Г. (2022). ТХЕ РОЛЕ ОФ" ДЕСИГН-ТХИНКИНГ" ИН ТХЕ ФОРМАТИОН ОФ АРТИСТИС АНД ДЕСИГН АСТИВИТИЕС ОФ ФУТУРЕ СПЕСИАЛИСТС. ТАъЛИМ ВА РИВОЖЛАНИШ ТАХДИЛИ ОНЛАЙН ИЛМИЙ ЖУРНАЛИ, 103-105.

5. Юнусходжаева, С. А. (2019). ЁШ РАССОМНИ УКИТИШДА САМАРАЛИ УСУЛЛАРДАН ФОЙДАЛАНИШ. ПЕРЕКРЁСТОК КУЛЬТУРЫ, 1(4)

6. ТурсунпуЛатова, Д. Р. К. (2021). КИЙИМДАГИ" НЕW ЛООК" УСЛУБИ, КЕЛИБ ЧИКИШ ТАРИХИ ВА ЗАМОНАВИЙ МОДА ЙУНАЛИШИДА АКС эТИШИ ТАХЛИЛИ. Ориентал ренаиссансе: Инновативе, эдусатионал, натурал анд сосиал ссиенсес, 1(10), 752-762.

7. Нишанова, С. Д. (2022). ЗАМОНАВИЙ ПОДИУМГА 80-ЙИЛЛАР

модасининг кайтиб келиши хакида АЙРИМ

МУЛОХАЗАЛАР. Ориентал ренаиссансе: Инновативе, эдусатионал, натурал анд сосиал ссиенсес, 2(1), 189-195..

8. Атаханова, Ф. (2021). ЗАМОНАВИЙ МОДАДАГИ ЭТНО-ЙУНАЛИШ ШАКЛЛАНИШИНИНГ ТАРИХИЙ БОСКИЧЛАРИ. Камолиддин Бецзод номидаги Миллий рассомлик ва дизайн институти АХБОРОТНОМАСИ илмий-амалий журнали, 5(02), 69-71.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.