Научная статья на тему 'ХОРИЖИЙ ТИЛЛАРНИ ЎҚИТИШДА ИННОВАЦИОН ТЕХНОЛОГИЯЛАРНИ ҚЎЛЛАШ'

ХОРИЖИЙ ТИЛЛАРНИ ЎҚИТИШДА ИННОВАЦИОН ТЕХНОЛОГИЯЛАРНИ ҚЎЛЛАШ Текст научной статьи по специальности «Науки об образовании»

407
92
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
интерактив усуллар / гуруҳларда ишлаш / чет тилини ўқитиш / инновацион технологиялар / ижодкорлик / талабала-ѐшларимиз / Interactive methods / group work / foreign language teaching / innovative technologies / creativity / our students

Аннотация научной статьи по наукам об образовании, автор научной работы — Машҳура Назарова Хабибуллаевна

Мақолада ўқувчи-талабаларга билим беришда таълим сифатини кўтариш,уларнинг билим олишларида янги замонавий методлардан фойдаланиш, ривожланган давлатлар тажрибасидан фойдаланган ҳолда таълим бериш жараѐнини такомиллаштириш ва келажак авлоднинг илм-фанга бўлган интилишларини янада оширишдаги масалар хусусида сўз юритилган.. Ҳозирги кунда таълим тизими ва уни ривожлантириш масалалари ва талабаларга чет тилини ўқитишнинг самарадорлигини оширишда инновацион технологияларнинг аҳамияти таълим жараѐнидаги қўлланилган айрим методлардан мисоллар келтирилган.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

APPLICATION OF INNOVATIVE TECHNOLOGIES IN TEACHING FOREIGN LANGUAGES

The articles discusses the improvement of the quality of education in teaching learners,the use of modern innovative methods in conducting lessons ,organizing teaching process,referring to the experience of developed countries, and developing the interest of future generation into science. In this article some methodological samples are given related to innovative technologies used to improve current education system and the issues on its development.

Текст научной работы на тему «ХОРИЖИЙ ТИЛЛАРНИ ЎҚИТИШДА ИННОВАЦИОН ТЕХНОЛОГИЯЛАРНИ ҚЎЛЛАШ»

Innovative Technologies in Teaching Foreign Languages and Learner Assessment in Online Education Chirchik State Pedagogical Institute of Tashkent region

ХОРИЖИЙ ТИЛЛАРНИ УКИТИШДА ИННОВАЦИОН ТЕХНОЛОГИЯЛАРНИ КУЛЛАШ

Маш^ура Назарова Хабибуллаевна

Гулистон давлат университети укитувчи Гулистан, Узбекистан nmashxura@mail .ru

АННОТАЦИЯ

Маколада укувчи-талабаларга билим беришда таълим сифатини кутариш,уларнинг билим олишларида янги замонавий методлардан фойдаланиш, ривожланган давлатлар тажрибасидан фойдаланган холда таълим бериш жараёнини такомиллаштириш ва келажак авлоднинг илм-фанга булган интилишларини янада оширишдаги масалар хусусида суз юритилган..

Хрзирги кунда таълим тизими ва уни ривожлантириш масалалари ва талабаларга чет тилини укитишнинг самарадорлигини оширишда инновацион технологияларнинг ахамияти таълим жараёнидаги кулланилган айрим методлардан мисоллар келтирилган.

Таянч сузлар:,интерактив усуллар,гурухларда ишлаш, чет тилини укитиш, инновацион технологиялар,ижодкорлик,талабала-ёшларимиз

APPLICATION OF INNOVATIVE TECHNOLOGIES IN TEACHING

FOREIGN LANGUAGES

ABSTRACT

The articles discusses the improvement of the quality of education in teaching learners,the use of modern innovative methods in conducting lessons,organizing teaching process,referring to the experience of developed countries, and developing the interest of future generation into science.

In this article some methodological samples are given related to innovative technologies used to improve current education system and the issues on its development.

Keywords: Interactive methods, group work, foreign language teaching, innovative technologies, creativity, our students

Innovative Technologies in Teaching Foreign Languages and Learner Assessment in Online Education Chirchik State Pedagogical Institute of Tashkent region

КИРИШ

Кейинги йилларда жамиятнинг турли сохалардаги тараккиёт натижасида чет тилларга булган талаб ортиб, чет тилининг урни мустахкамланиб бормокда. Жахонга юз тутган илгор давлатлар мехнат бозорининг асосий талаби - чет тилида бемалол мулокот кила оладиган, компютер технологиялардан хабардор ва инновацион гояларга бой хамда уз услубига эга булган кадрлардир.

Бугунги кунда мамлакатимизда чет тилларини ургатиш ва урганишга булган эътибор хар качонгидан хам кучлирокдир. Республикамизда хорижий тилларни ургатишда уларни аввал мавжуд булганидек педагогиканинг анча эскириб колган дастурларига асосланиб укитиш эмас, балки жахоннинг етакчи давлатлари тажрибаларига таянган холда укитиш, таълим жараёнида ривожланган, самарали усуллар, янгича дастурлар, инновацион методлардан фойдаланган холда чет тили укитиш сифатини яхшилаш ва шунинг самараси уларок мамлакатимизни ривожлантиришда уз хиссасини куша оладиган, малакали кадрларни, касбининг етук мутахассисларини етиштириш таълим дастурининг асосий мазмунига айланди.

ТАДЦЩОТНИНГ МЕТОДОЛОГИЯСИ

Мактабда чет тилини урганишдан асосий максад мактаб укувчилари уртасида тилга булган кизикиш фаолиятини орттириш ва чет тилида мулокотни мактаб даврида шакллантиришдан иборат.

Бошлангич мактабда дарс берувчи чет тили укитувчиси укувчилари учун имкон кадар дарсни кизикарли тарзда олиб боришга харакат килиши ва болаларда ижобийликни шакллантириш керак булади. Укувчилар чет тилини янада кизикиш билан урганиш учун кайфиятни шакллантириш, нуткда элементар мулокот кобилиятларини ургатиш ва кичик укувчиларни укиш ва ёзиш, таништиришга оид кувнок чет тилига хос кушик билан дарсларни янада кизикарли тарзда олиб бориш мумкин.Кичик мактаб укувчиларнинг нуткий билим кобилиятларини шеърий ва бирон бир ажойиб фолклор махаллий ва хорижий тилларда кузатилган лингвистик тушунчалар билан хам бойитиш мумкин.

Укитишнинг интерактив услублари дейилганда биринчи навбатда

талабанинг укув жараёнини фаол иштирокчисига айлантиришга каратилган

инновацион педагогик услублар мажмуи ва техник воситалар тизими

тушунилади. Интерактив услубдаги машгулотда талаба берилаётган

маълумотларни тинглаши, укиши, куриши, ёзиб бориши, мавзу буйича

саволлар бериши, уз фикрини эркин баён этиши, амалий топширикларни Google Scholar Scientific Library of Uzbekistan

Academic Research, Uzbekistan 271 www.ares.uz

Innovative Technologies in Teaching Foreign Languages and Learner Assessment in Online Education Chirchik State Pedagogical Institute of Tashkent region

бажариши ва узининг хаётий тажрибаси билан боглаб, мавзу буйича назарий билим ва амалий куникмалар хосил килиши лозим.

Мисол тарикасида чет тили, хусусан немис тили дарсини ургатишда бошлангич дарсларда "Motorischer Alphabet" методини куллаш мумкин.Немис алфабетини эшитиш машклари оркали ёд олган укувчи -талабалар тик турган холда бу вазифани бажаришади.Вазифада хар бир харф тепасига ёзилган унг,чап,биргаликда маъносини англатувчи сузларининг бош харфлари ёзилган ва укувчи -талабалар укитувчи ёрдамида харфларни айтиш билан бирга харакатларни хам бажариши керак булади.

Интерфаол усуллар таълим жараёнида катнашаётган хар бир укувчининг фаоллигига,эркин ва мустакил фикр юритишига асосланади.Бундай усуллардан фойдаланган холда билим олиш укувчи учун кизикарли машгулотга айланади. Дарсда интерфаол усуллар кулланилганда укувчилар укитувчи ёрдамида ва хамкорлигида мустакил ишлаш куникма ва малакаларига эга буладилар.Чет тилларини укитишда асосий эътибор коммуникацияларни ривожлантириш,мулокот килиш, алока жараёнида тилни узлаштиришга каратилиш керак . Бунда укувчиларда урганилаётган тилга кдзикдш кобилиятини уйготиш,нуткди, фикрлашни рагбатлантирадиган вазиятни яратиш ва талаба истаган мавзу буйича гапириши, мунозарада иштирок этиши, тафсилотларни аниклаши мумкин.Нутк ва фикрлаш фаолиятини кучайтиришда ролли уйинлардан фойдаланиш максадга мувофик булади.Ролли уйинни фаоллаштиришда жараённи берадиган тасаввур ва хотира, хаётий тажрибада мулокот хисси уйгонади ва бу таълим самарадорлигида талабаларда урганилаётган тилга нисбатан мотивация булиши, мавзуга кдзикдш хисси усиши сабаб булади. Ролли уйин талабада нуткни рагбатлантиришда фаоллик ошади, чунки талабалар узларини шу вазиятда булганда бирон бир нарсани айтиши, сураши,мавзу хакида билиб олиши билан бирга сухбатдош билан ниманидир бахам куриш имкониятига эгадир.

Юкоридаги айтилган мисолларнинг давоми сифатида чет тили бошлангич

дарсларида танишув мавзусига оид - саломлашиш,исми ва ёшини сураш,каерда

яшаши хакидаги диалогларни тинглаш ва кичик гурухларда ишлаган холда

урганилган суз бирикмаларни гапда куллаш мумкин.Бунда укувчи-талабалар

урганилган суз бирикмаларни бир-бирларига савол килиб беришлари ва уз

тенгдошининг жавобларини эшитиб,узлари хам берилган саволларга жавоб

беришлари керак булади.Бундай вазифада укувчи-талабалар диалог усулда

савол-жавоб килишлари ёки шериги хакида учинчи шахсда гапириб бериши

мумкин.Топширикда нафакат урганилган сузлар кайтарилади,балки олмошлар Google Scholar Scientific Library of Uzbekistan

Academic Research, Uzbekistan 272 www.ares.uz

Innovative Technologies in Teaching Foreign Languages and Learner Assessment in Online Education Chirchik State Pedagogical Institute of Tashkent region

мавзуси хам такрорланади.Чет тили дарсларида талабалар билан гурухларга булингин холда ишлаганда бериладиган топшириклар алохида бир талабага эмас,балки барчага талабаларга берилади.Микрогурухларнинг хар бир аъзоси топширикни бажаришда имкон кадар уз хиссасини кушишга харакат килади. Бу холат укувчиларда жамоа билан ишлаш хиссини уйготади ва талабаларда ташаббускорлик, ижодкорликни орттиради.

Талабаларга чет тилини укитишда мултимедиа,слайд шоу,аудио-видео материаллардан фойдаланиш ва талабаларни микрогурухларга булиб ишлаш,хамда гурухларда эшиттирилган аудио материални мухокама килиш хам талабаларда чет тилига булган кизикишини янада оширади.Талабалар микрогурухларда ишлаганда уз курсдошларининг мавзуга оид фикрларини эшитиши ва уларни фикрига кушилиши ёки аксинча, узларининг бошка фикрда эканлигини билдириш оркали берилган мавзуни мухокама килишлари мумкин. Дарсларда укитишнинг хар хил усулларини куллаш талабаларда фанга нисбатан кдзикдш уйготади ва уларнинг фаоллиги ортади ва натижада узлаштириш даражаси ошади.

ХУЛОСА

Хулоса килиб шуни таъкидлаш мумкинки, дарс жараёнида инновацион технологияларни куллаш укувчи-талабаларда илмий изланишга кизикишни уйготади,ижодкорлик кобилиятини ривожлантиради.Натижада эгалланган билим ва куникмалар амалиётда хам тадбик этилади. Бунинг учун укитувчи махоратли ва ижодкор булиши,мавзунинг мазмунига караб дарсни тугри режалаштириши,дарс давомида барча талабаларни уз дарсига фаол ишлашига эришмоги керак. Дарсда инновацион технологиялардан самарали фойдаланиш укитувчининг куп киррали ва ранг-баранг фаолиятини компютер зиммасига юклаш эмас, балки укув жараёнини жадаллаштириш,билим олиш амалиётини фаоллаштириш, укувчиларда чет тилига булган кдзикдшларини кучайтириш ва халкаро таълим тажрибасини урганиш ва шу йул билан таълим самарадорлигини оширишдан иборат.

REFERENCES

1.Мадаминов.С.^.Чет тилларни укитишда инновацион методларнинг урни ва уларнинг услубий тахлили.Магистр диссертацияси.Самарканд-2018.

2. О.Д.Рахимов, О.М.Тургунов, ^О.Мустафаев, Х,.Ж.Рузиев .Замонавий таълим технологиялари .Тошкент-2012.20-бет

Innovative Technologies in Teaching Foreign Languages and Learner Assessment in Online Education Chirchik State Pedagogical Institute of Tashkent region

3. X,acaH6oeB TypasynoB X.A., An^apoB H., YCMOHOB H.Y. HCMHOB P.r., ro3HHKaeB O. negaroruKa Ha3apuflCH (^ugaKTHKa) TomKeHT -2011 hhh

4. Hннoвaцнoн TatnuM TexHonoruanapu / MycnuMOB H.A., YcMOH6oeBa M.X,., Can^ypoB ^.M., TypaeB A.E. - T.: "CaHO CTaHgapT" HampueTH, 2015. - 150 6.

5.AmypoBa MngomeB 3. TatnuM TH3HMuga нннoвaцнoн Ba ax6opoT TexHonoruanapuHH Ky^^am - 3aMOH Tana6u // Xara; TatnuMH. - TomKeHT: 2006. -№ 1. - E. 16-17].

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.