Научная статья на тему 'ХОРИЖИЙ ТАЖРИБАЛАР АССОСИДА БОШЛАНҒИЧ СИНФ ЎҚУВЧИЛАРИДА КИТОБХОНЛИК КОМПЕТЕНЦИЯЛАРИНИ РИВОЖЛАНТИРИШ'

ХОРИЖИЙ ТАЖРИБАЛАР АССОСИДА БОШЛАНҒИЧ СИНФ ЎҚУВЧИЛАРИДА КИТОБХОНЛИК КОМПЕТЕНЦИЯЛАРИНИ РИВОЖЛАНТИРИШ Текст научной статьи по специальности «Науки об образовании»

CC BY
20
5
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Журнал
Science and innovation
Область наук
Ключевые слова
мутолаага қизиқтириш / ўқиш ва тушиниш / алфа авлод / таълимда “бочка” технологияси / мутолаа кўникмалари / ўқиб тушиниш.

Аннотация научной статьи по наукам об образовании, автор научной работы — Дилфуза Камолжонова

Илмий мақолада бошланғич синф ўқувчилари ўртасида китобхонлик компетенциясини ривожлантиришнинг хорижий тажрибалари Жанубий Корея мисолида ўрганилади. Муаллиф китобхонлик компетенциясини ошириш, китобхонлик даражасини аниқлаш, ва мутолаа бошланғич синф ўқувчилари учун қай даражада муҳимлигини таълимда юқори натижаларга эришган Жанубий Корея мисолида ўрганади.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Текст научной работы на тему «ХОРИЖИЙ ТАЖРИБАЛАР АССОСИДА БОШЛАНҒИЧ СИНФ ЎҚУВЧИЛАРИДА КИТОБХОНЛИК КОМПЕТЕНЦИЯЛАРИНИ РИВОЖЛАНТИРИШ»

RAQAMLI TEXNOLOGIYALAR DAVRIDA TILLARNI INTENSIV O'QITISHNING PSIXOLOGIK-

PEDAGOGIK JIHATLARI RESPUBLIKA ILMIY-AMALIY ANJUMANI 2023-yil 2-iyun

ХОРИЖИЙ ТАЖРИБАЛАР АССОСИДА БОШЛАНГИЧ СИНФ УЦУВЧИЛАРИДА КИТОБХОНЛИК КОМПЕТЕНЦИЯЛАРИНИ РИВОЖЛАНТИРИШ

Дилфуза Камолжонова

^ори Ниёзий номидаги УзПИТИ таянч докторанти https://doi. org/10.5281/zenodo. 7993462 Аннотация. Илмий мацолада бошлангич синф уцувчилари уртасида китобхонлик компетенциясини ривожлантиришнинг хорижий тажрибалари Жанубий Корея мисолида урганилади. Муаллиф китобхонлик компетенциясини ошириш, китобхонлик даражасини аницлаш, ва мутолаа бошлангич синф уцувчилари учун цай даражада му%имлигини таълимда юцори натижаларга эришган Жанубий Корея мисолида урганади.

Калит сузлар: мутолаага цизицтириш, уциш ва тушиниш, алфа авлод, таълимда "бочка" технологияси, мутолаа куникмалари, уциб тушиниш.

Барча фанларни укиш, урганиш ва тушиниш - мутолаа асосига курилади. Масалан математика, биология, астраномия фанларини урганиш учун шу фанга оид илмий китоб ва фаразларни укиймиз. Укиш оркали фанларни тушинамиз, шу укиган маълумотларимиз онгимизда сентез булади. Укиш ва укиганларини тушиниш - билим олишнинг бош мезони саналади. Китобхонлик тушинчаси шунчалар кенг-ки, уни бадиий китоб мутолааси билан чеклаб булмайди. Шу сабаб, жах,оннинг ривожланган мамлакатлари кичик ёшдаги болаларда китобхонлик компетенциясини жуда эрта ёшда шакллантириб боришади. 2-5 ёш бола дунёни танийдиган, билим ва куникмаларни шакллантирадиган ёш булгани сабаб, Япония, Жанубий Корея, Финландияда мактабгача таълим муассасаларида китобхонлик куникмаларини шакллантиришга алох,ида эътибор каратилади. Бу ёшда болалар китобларни мустакил укий олмагани сабаб тарбиячилар эртак, х,икоя ва масалларни образли килиб укиб берадилар. Китоб кулминатцион нуктасига келганида тарбиячи мутолаани тухтатади ва китобни кейинги машгулотда давом эттиришини айтиб утади. Шу йул билан кичкинтойларда китоб укишга кизикиш боскичма боскич шакллантириб борилади.

7-12 ёшдаги укувчилар китоб мутолааси ута мух,им жараён. Болаларни китобга кизиктириш турли методлар оркали амалга оширилади. Беш улчамли (5Д) рецептив таълим ва тарбия Консепсиясини амалга оширишнинг халкаро тажрибаси натижалари тугрисидага маърузасида Диа Глобал Академиянинг ^озогистондаги худудий таъсисчи президенти Ли Сёнг Хён кичик ёшдаги болаларда комплекс шаклланишининг етакчи омили - китобхонлик эканини таъкидлайди. Болалар уртасида китобхонликни компетенцияларини ривожлантиришга каратилган икки тажрибани мисол келтиради.

1. Варацлари цогоз ва елим цопламадан иборат китоблар бурчагига юпца шаклда асал сурилади. Китобни варацлаган кичкинтой асал булган бармоцларини мазасини татиш орцали китоб %ацидаги ижобий сигналлар мияда сентез булади.

2. Боланинг комплекс шаклланишида атроф-мух,ит катта таъсир курсатади. Жанубий Кореяда ота-оналар фарзанди куз олдида купроц китоб уцишга %аракат цилади. Болалар %ам ота-онасига тацлидан, кичиклигидан узида китоб уциш куникмаларини шакллантириб боради.

Бугун болалар катта ёшдагилар билан баробар гажертлардан фойдаланади. Гажертлар каршисида бутун кунини сарфлаган кичкинтой реал хдёт ва тасаввурдаги

RAQAMLI TEXNOLOGIYALAR DAVRIDA TILLARNI INTENSIV O'QITISHNING PSIXOLOGIK-

PEDAGOGIK JIHATLARI RESPUBLIKA ILMIY-AMALIY ANJUMANI 2023-yil 2-iyun

хаётни бир-биридан фарклолмай колади. Бу эса уз навбатида купгина салбий окибатларга олиб келиши мумкин. Инсон билими ва тафаккури комплекс шаклда ривожланади.

Жанубий кореялик педагог олимлар болани фанларни узлаштиришнинг 5D технологиясини амалиёга тадбик этишган. Бу тажрибага узлаштириш паст укувчилар жалб килинган. Бу технология "бочка"га киёсланади. Бочканинг асосини ацлий салощят, киришувчанлик, мантщий фикр етуклиги, жисмонан комиллик, бошцарувчанликни уз ичига олади. Бу сифатлар комплекс шаклланса, уцувчиларнинг билимларни узлаштириш даражаси юцори булади. Биламизки, бочкага сув солинади. Сув эса билимга циёсланади. Мана шу жщатларнинг бири кемтик булса, %ар цанча билим берилмасин, бу билим, заиф нуцтадан сувдек оциб кетади.

Ацлий салощят мутолаа орцали такомиллашади. Жанубий Кореялик педагог олимлар китобхонликни IQ тестлари орыали синовдан утказадилар.

Жанубий Кореяда болаларда китобхонлик малакасини шакллантиришда педагоглар ота ва оналар билан параллел равишда иш олиб боради. Улар учун "Ота-онлар академияси" ташкил килинган булиб, мутолаа машгулотларида ота-оналар фарзандлари билан биргаликда иштирок этадилар. Она-оналар билан хамкорликда иш олиб бориш бола якка тартибда машгулотларга катнаганидан кура купрок самара бериши тадкикот ва натижаларда уз аксини топмокда.

REFERENCES

1. 1. "Узбекистон Республикаси олий таълим тизимини 2030-йилгача ривожлантириш консепсияси" ПФ-5847-сонли, Узбекистон Республикаси Президентининг 2020-йил 29 -октябрдаги ПФ-6097-сонли "Илм-фанни 2030-йилгача ривожлантириш консепсиясини тасдиклаш тугрисида"ги фармонлари, Узбекистон Республикасининг таълим тугрисида 2020-йил 23- сентябрдаги УРУ-637-сон ^онуни //https://lex.uz/docs/

2. Х. Ибраимов, М. ^уръонов, "Умумий педагогика" - Т:2023, "Шаффоф" нашриёти.

3. Беш улчамли (5Д) рецептив таълим ва тарбия Консепсиясини амалга оширишнинг халкаро тажрибаси натижалари тугрисида Диа Глобал Академиянинг ^озогистондаги худудий таъсисчи президенти Ли Сёнг Хён, ^.Т.Ниёзий номидаги УзПИТИда сузлаган маърузасидан. 2023,15 май.

4. Беш улчамли (5Д) ресептив таълим-тарбия ва уни Узбекистон мактаблари учун модификациялаш: илк конвергент мулохазалар илмий конференция тупламидан олинди. Маъруза муаллифи МДДуронов.Т.Ниёзий номидаги УзПИТИ. 2023,15 май.

5. Ibragimov, X., and Abdullayeva Sh. "Pedagogika nazariyasi (darslik)." T.: Fan va texnologiya 288 (2008).

6. Ибраимов Х. И. Креативность как одна из характеристик личности будущего педагога //Наука, образование и культура. - 2018. - №. 3 (27). - С. 44-46.

7. Ibragimovich X. I. O „ZBEKISTON OLIY TA'LIM TIZIMIDA KREDIT -MODUL TEXNOLOGIYALARINI QO „LLASHNING O „ZIGA XOS XUSUSIYATLARI //INTEGRATION OF SCIENCE, EDUCATION AND PRACTICE. SCIENTIFIC-METHODICAL JOURNAL. - 2021. - С. 209-214.

RAQAMLI TEXNOLOGIYALAR DAVRIDA TILLARNI INTENSIV O'QITISHNING PSIXOLOGIK-

PEDAGOGIK JIHATLARI RESPUBLIKA ILMIY-AMALIY ANJUMANI 2023-yil 2-iyun

8. Ibragimovich, Ibraimov Kholboy. "Theoretical and methodological basis of quality control and evaluation of education in higher education system." International journal of discourse on innovation, integration and education 1 (2020): 6-15.

9. Maxmutovna T. X. INFLUENCE OF MASS CULTURE ON THE FORMATION AND DEVELOPMENT OF THE SPIRITUAL AND MORAL IMAGE OF THE YOUNG GENERATION //European Journal of Research and Reflection in Educational Sciences Vol. - 2019. - Т. 7. - №. 12.

10. Mahmutovna T. X. Ways to Form Immunity of Protection from" Public Culture" in Adolescent Students //Kresna Social Science and Humanities Research. - 2022. - Т. 3. - С. 115-117.

11. Makhmutovna T. K., Ibragimovna T. I. Specific features of the pedagogical process focused on increasing the social activity of youth //Asian Journal of Multidimensional Research (AJMR). - 2020. - Т. 9. - №. 6. - С. 165-171.

12. Abdullaeva, B. S., Sobirova, M. A., Abduganiev, O. T., & Abdullaev, D. N. (2020). The specifics of modern legal education and upbringing of schoolchildrenin the countries of the post-soviet world. Journal of Advanced Research in Dynamical and Control Systems, 12(2), 2706-2714.

13. Oglu, Abduganiev Ozod Tursunboy. "Pedagogical Conditions And Mechanisms Of Development Of Social Active Civil Competence In Students." Turkish Journal of Computer and Mathematics Education 12, no. 7 (2021): 433-442.

14. Abduganiyev, O. T. (2022, December). FACTORS AFFECTING THE DEVELOPMENT OF SOCIALLY ACTIVE CITIZENSHIP COMPETENCE IN STUDENTS. In E Conference Zone (pp. 10-13).

15. Abduganiev O. Developing Student Civil Competency //Eastern European Scientific Journal. - 2019. - №. 1.

16. Махмудов А. Х., Джураев Р. Х., Ахунжонов А. Т. Дидактический потенциал шахматной игры //Наука и образование сегодня. - 2020. - №. 6-2 (53). - С. 70-71.

17. Махмудов А. Х. ИНТЕНСИФИКАЦИЯ ОБУЧЕНИЯ ПРЕДМЕТА «ШАХМАТЫ» ЧЕРЕЗ РЕШЕНИЯ ШАХМАТНЫХ ЗАДАЧ: 10.53885/ед. 2022.49. 38.098 Махмудов Абдулхалим Хамидович, д. 2 п. н, зам. директора Узбекского научно-исследовательского института педагогических наук им. Кары Ниязи, abdu-hm@ yandex. ru //Научно-практическая конференция. - 2022. - С. 766-768.

18. Джураев Р. Х., Махмудов А. Х., Фефелов В. С. Методология формирования учебно -творческого плана для компетентностной подготовки магистров //Педагогические науки. - 2012. - №. 1. - С. 84-90.

19. Махмудов А. Х., Абдурахмонов З. Б. Таълимда замонавий ракамли технологияларидан фойдаланишнинг ютуклари ва муаммолари //Academic research in educational sciences. - 2021. - Т. 2. - №. CSPI conference 3. - С. 97-99.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.