Научная статья на тему 'ХОЛИК МИРЗО-ЗАДЕ ПЕРВЫЙ АВТОР УЧЕБНИКОВ ПО ТАДЖИКСКОЙ ЛИТЕРАТУРЕ (НА ТАДЖ.)'

ХОЛИК МИРЗО-ЗАДЕ ПЕРВЫЙ АВТОР УЧЕБНИКОВ ПО ТАДЖИКСКОЙ ЛИТЕРАТУРЕ (НА ТАДЖ.) Текст научной статьи по специальности «Науки об образовании»

CC BY
65
6
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
СУДЬБА / ЖИЗНЬ / АРХИВ

Аннотация научной статьи по наукам об образовании, автор научной работы — Худойдодов Аьзам Авлододович

Первым из таджикских литературоведов написал о Сиддики Аджзи С. Айни в «Намунаи адабиёти тољик». В дальнейшем продолжал его дело (1935 г.) Х. Мирзо-зада. О жизнь и творчестве Сиддики Аджзи в начале выполнил дипломную работу. Он потом напечаталь отдельную статью, которое было напечатано в журнале «Барои адабиёти сотсиалистї» (1936 г.) Автор в данном статье подробно анализирует степень освещенности жизнь и творчества этого поэта в статьях Х. Мирзо-заде.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Текст научной работы на тему «ХОЛИК МИРЗО-ЗАДЕ ПЕРВЫЙ АВТОР УЧЕБНИКОВ ПО ТАДЖИКСКОЙ ЛИТЕРАТУРЕ (НА ТАДЖ.)»

the corporation and friendship increase among them. This atmosphere improves team working, and then team working increases the competition among employees and finally competition increase the productivity of employees.

References

1. Jafar Ghoushchi,B, 2002, the methods of productivity increasing, Tadbir Journal, N.126.

2. Sarmad, Gh.A, 1996, Investigation and human productivity, Tehran: Alame Tabatabaei University Publication

3. Karubi, Z, 1998, Investigatin the role of effectiveness on the improvement of human productivity elements in Tavanir Co. MA Dissertation, Azad university of Rudehen

4. Mashbaki, A, 1998, Organazational behavior management, application analysis, human value, Tehran: Terme

5. Mirsepasi, N, 2000, Strategic management of human resources and labor relation, Tehran: Amir Publication

6. Saeli,H, 1996. Investigating the cultural aspects based on the Gred Hafsede model in foreign trading organization, MA Dissertation, Tehran: Imam Sadegh (A) University.

7. Haghighat Jo, Z, 2006, investigating the effects of managers' creativity and organizational health on employees' productivity, MA Dissertation, Rudehen Azad University.

ВЗАИМОСВЯЗЬ МЕЖДУ ОРГАНИЗАЦИОННОЙ КУЛЬТУРОЙ И

ПРОИЗВОДИТЕЛЬНОСТЬЮ СОТРУДНИКОВ СВОБОДНОГО УНИВЕРСИТЕТА

МАСДЖИДИ СУЛАЙМАНИ

Исмаил Мехдипур

Исследование по теме «Взаимосвязь между организационной культурой и производительностью сотрудников» были проведены в университете "Азад Масджиди Солеймани". Было выбрано 116 сотрудников этого университета. Для исследования были выбраны два направления по выявлению организационной культуры и производительности сотрудников. Сбор информации проводился по коммунальным масштабам культуры по методу Хофистад и масштабы эффективности по методу Ачаю. Исследование гипотезы, показывает, что существует связь между организационной культурой и производительностью труда.

Ключевые слова: производительность труда, культура, персонал.

RELATIONSHIPS BETWEEN ORGANIZATIONAL CULTURE AND EMPLOYEES' PRODUCTIVITY OF MASJED-E- SOLEIMAN AZAD UNIVERSITY

Ismail Mehdipour

The present study aimed at investigating the relationships between organizational culture and employees' productivity of Masjed-e- Soleiman Azad University. Statistical sample includes 116 official members of Masjed Soleiman University who were chosen by stratified-random sampling. Hofsted organizational culture scale and Ochiv efficacy scale were exploited to collect data. The results revealed that organizational culture influences efficacy, F = 21.519, p< .001. As the hypothesis of the study, it was predicted that there is relationship between organizational culture and efficacy of personal, this hypothesis is verified.

Key words: organizational culture, efficacy, university personals.

Сведения об авторах: Исмаил Мехдипур - соискатель кафедры общей педагогики Таджикского государственного педагогического университета им.С.Айни.

Information about the author: Ismail Mehdipur, researcher, Chair of General Pedagogy, Tajik State Pedagogical University named after Sadriddin Aini.

ЗАБОН ВА АДАБИЁТИ ТОНИКИ, РУСИ ВА АНГЛИСИ (ТАДЖИКСКИЙ, РУССКИЙ, АНГЛИЙСКИЙ ЯЗЫКИ И ЛИТЕРАТУРА)

НАХУСТИН МУАЛЛИФИ КИТОБХРИ ДАРСИИ АДАБИЁТИ ТОЧ,ИК

Худойдодов А.

Донишгоуи давлатии омузгории Тоцикистон ба номи Садриддин Айни

Ба пажухиш ва тадкики зиндагинома ва осори илмиву адабии чанд тан аз адабиётшиносони номии точик, ки дар мухити илмиву фархангии солхои сиюму хаштодуми асри гузашта тавассути рисола, китобхои тадрисиву дастурхо барои мухассилини макотиби оливу миёна хизматхои шоистаеро анчом додаанд, адабиётшиносии точик кам таваччух зохир кардааст. Дар солхои 80 - 90 садаи гузашта харчанд оид ба кору фаъолияти баъзе аз онхо рисолаву маколахо руи чопро дида бошад ^ам, вале сарчашмаву маводи марбути чоп гардида, нисбати кору пайкори эшон зери назорати чиддии хизбиён ва нерухои кудратй карор доштанд ё бо таъбири дигар чуянда ва ё худ пажуханда аз чахорчубаи таъин намуда имконияти берун шудан надошт.

Бо шарофати бозсозй шароиту имконият фарохам омад, ки мардум, бахусус ахли зиё андешаву афкори чандин дахсола ногуфтаи худро иброз доранд, мулохизаву мушохидахои хешро оид ба авзони сиёсиву ичтимой ва илмиву фархангй баён созанд. Шароити мусоид ба амал омад, ки оид ба раванду чараёнхои дар охири асри Х1Х ва ибтидои асри ХХ ба майдон омада, ба монанди маорифпарварй, чараёни чадида ва баъзе тамоюлхои дигар, ки солхои бистуму панчохум тавассути баъзе ашхоси таърихбехабар ба махкумй ва пажухандагонаш ба нокомии сахт гирифтор гардида буданд, казияву мулохизахои муфиду мушаххас дар асоси асноду далели котеъ манзури ахли умум гарданд.

Холик Мирзозода аз зумраи зиёиёне мебошад, ки нимаи дуюми солхои сиюми асри ХХ тавассути чанд маколаи илмии худ «Забони шеърй ва камбудихои нависандагони чавони мо» ( Рузномаи «Хдкикати Узбекистон», 8 августи соли 1934), «Ачзй ва эчодиёти у» (Мачаллаи «Барои адабиёти сотсиалистй», 1936, № 2, 3), «Ахмад Махдуми Дониш мулаккаб ба «Ахмади калла» («Барои адабиёти сотсиалистй», 1936, № 5, сах. 29-31) ба адабиётшиносй ворид шудааст, ки аз истеъдоду пажухандагии у дарак дода, минбаъд рисолаву китобхои дарсй ва дастурхои эшон дар тарбияи чанд насли мардуми точик хизмати шоистаеро анчом додааст.

Устод Х. Мирзозода солхои 1940-1990 пайваста дар тархрезии барнома ва китобхои дарсй, хрестоматияхо, мураттаб намудани мачмуахои илмиву адабй хизмати шоистаеро анчом додааст. Чопи «Программахои мактабхои нопурра: Забони точикй ва хониши адабй. Синфхои У-УП (нашри солхои 1941,1942, 1943»); «Программаи адабиёт. Синфхои УШ - Х (наршри солхои 1943, 1946 ва минбаъда)»; «Программаи адабиёти кадим ва классикии точик. Барои факултахои забон ва адабиёти точики институтхои педагогй» (нашри соли 1949 ва минбаъада); «Программаи адабиёти советии точик. Барои факултахои забон ва адабиёти точики институтхои педагогй» (нашри соли 1949 ва минбаъда); Хрестоматияи «Адабиёт Ватан», барои синфи 6 (нашри соли 1942, 1947) ва гайра аз ин гувохй медиханд. Инчунин Х. Мирзозода дар тахияи «Лугати русй-точикй» (1949, дар тахияи картотекахо) ва «Фарханги забони точикй» (1969, тахияи картотекахо) фаъолона ширкат доштааст. Соли 1950 чоп шудани маводи тадрисии эшон бо унвони «Материалхо аз таърихи адабиёти точик» (Асрхои ХУ1-Х1Х ва ибтидои асри ХХ) (1) барои донишчуёни факултахои забон ва адабиёти донишкадахои омузгорй ва муаллимони мактабхои миёна руйдоди фарахманде буд. Зеро то чопи китоби мазкур донишчуён асосан аз руи курс - конспекти устодон аз адабиёти даврахои мазкур маълумот мегирифтанд. Ва китоби мазкур чойи холи маълумотгирии шогирдонро пурра намуд. Дар хамин замина барои хонандагони синфи 1Х - и мактабхои миёна иншо шудани китоби дарсй аз чониби Х. Мирзозода бо хаммуаллифии А. Н. Болдырев, А. Мирзоев, С. Табаров ва С. Точиддинов(2) вокеан аз

зина ба зина инкишоф ёфтани илми адабиётшиносии точик ва ба балоFат расидани донишмандони миллй гувохй медод. Китоби мазкур бо вучуди як бор нашр гардидан (1951) аз дастурхои бехтарин махсуб меёфт, ки имруз низ аз он устодон истифода мебаранд.

Нахустин китобхои дарсй барои синфхои У-У1-ро Х. Мирзозода бо хаммуаллифии А. Мирзоев тартиб додаанд. Вале баътар ин китобхоро худи устод мураттаб ва муназзам месозад, ки он муттасил то соли 1990 нашр шудаанд. Зери рохбарии бевоситаи Х. Мирзозода бо иштироки Н. Маъсумй ва Ю. Бобоев «Адабиёти советии точик», барои синфи 10 (аз с. 1952) (3) иншо шуд, ки он беш аз 50 маротиба, яъне то соли 1991 китоби руимизии хар як хатмкунандаи мактаби миёна ба хисоб мерафт. Аз ин ру, ибораи «агар гуем, ки хар як точики босавод ба воситае ба Х. Мирзозода нисбати шогирдй дорад» гуфтани равоншод А. Афсахзод бесабаб нест. Зеро устод баробари муаллифи китобхои дарсии адабиёт барои донишчуёни макотиби олии кишвар низ махсуб меёбад. Тазаккур бояд дод, ки авали солхои хафтодуми садаи ХХ бо супориши Вазорати маорифи Ч,умхурй устодон Ш. Х,усейнзода, Х. Мирзозода ва нафарони дигар иншои китобхои адабиёти точик барои мактабхои олиро ба зима гирифта буданд, ки он бояд аз даврахои кадим то асри ХУ -ро фаробигирад. Мутаассифона, дар ин кори хайр ба Fайр аз устод Х. Мирзозода нафарони дигар химмате нишон надоданд. Ин буд, ки солхои 1977, 1987, 1989 тавассути нашриёти «Маориф» асархои устод «Таърихи адабиёти точик» (асрхои ХШ-ХУ) (4) , «Таърихи адабиёти точик». Аз даврахои кадим то асри ХШ. Китоби 1 (1) (5) , Таърихи адабиёти точик. Аз даврахои кадим то асри ХШ. Китоби 1 (2) (6) аз чоп баромад, ки бештари мавзуъхо дар адабиётшиносии точик бори аввал мавриди пажухиш карор гирифта буданд. Дониши Fанй ва тачрибаи кофй дар таълифи китоби дарсй, гузориши масъала, инчунин пайдарпайу муназзам матрах гардидани маводи тадкик ба устод Х. Мирзозода имкон додаст, ки таърихи адабиёти сехазосолаи форсу точикро бо сабки илмии ба худ хос на танхо барои донишчу, балки ба пажухишгарону ихлосмандони адабиёт низ пешкаш намояд.

Устод Х. Мирзозода баробари тавсифи даврахои инкишофи адабиёт ва баррасии он таърихи пайдоиш, ташаккул ва нумуи чараёнхои фалсафию адабй, ба монанди зарвония, шуубия, риндй, тасаввуф, исмоилия ва Fайраро мавриди пажухиши чиддй карор дода, накши онхоро дар афкори ичтимоии халки точик равшану сахех нишон додааст. Инчунин мулохизаву андешахои илмии устодсари масъалаи нухзатхои халкй, ба мисли нухзати Коваи охангар, Маздак, Муканнаъ, Сарбадорон, дар ин замина баён ёфтани мушохидахои эшон оид ба хуручхои зиддифеодалии мардум ва ташаккул ёфтани FOяхои озодфикронаи онхо аз масоили мухим ва бори аввал дар адабиётшиносй матрах гардида махсуб меёбад.

Дар китоби аввали «Таърихи адабиёт» (5) адабиёти кадими форсу точик то асри УШ, адабиёти давраи густариши феодализм ва намояндагони он -Шахиди Балхй, Абушакури Балхй, Робиаи Балхй, Кисоии Марвазй, Дакикй, Мунчики Тирмизй Мунтасир, Абуабдулло Рудакй, Фирдавсй ва тахлили «Шохнома», дар кисми дуввуми китоби мазкур (6) бошад, адабиёти давраи инкишофи феодализм (асрхои Х1 -ХП) ва намояндагони назми асрхои мазкур, инчунин равандхои эътирозии зиддифеодалй дар асрхои Х1-ХП, монанди тасаввуф, исмоилия, карматия, ботиния ва акидаи риндй бо тахлили эчодиёти намояндагони ин раванду андешахо мариди баррасй карор гирифтааст

Тазаккур бояд дод, ки зиндагинома, фаъолияти илмиву адабиётшиносй ва пахлухои дигари осори Холик Мирзозода аз хамнаслону адабиётшиносон ва адибони солхои 20-4-и точик бо баъзе вижагихои худ ба кулли фарк дорад. Яке аз фаркиятхои асосй ва мухими он, ки дар эчодиёти дигарон дида намешавад ё худ дида шавад хам хеле кам оид ба зиндагиномаи хеш маълумот додаанд, ин иншои саргузашт ё худ ёддоштхо оид ба фаъолияти пурраи хеш аст. Устод Х. Мирзозода дар се чилд хотира ва ёддоштхои хешро бо унвонхои «Парвози дил» (Хотирахо - баччагй, 1916-1929), «ТаFЙироти куллй» (1929-1939) ва .... иншо намудаанд, ки ба мо маводи фаровони тарчумаихолй, илмй ва адабй медиханд. Хушбахтона, дастнависхои хотирахои устоди

зиндаёд хангоми дар кайди хаёт будани эшон ба нависандаи ин сатрхо аз Самарканд ирсол шуда буд, ки ба мо дар иншои рисолаи мазкур маводи фаровони аввалиндарачаро мухайё намуд. Бинобар ин тарчумаи хол, тахлили андешахои илмиву адабии устод ва макому мартабаи эшон дар адабиётшиносии муосир аз асархои мазкур устод гирифта шудааст, инчунин навиштахои шогирдону хамкасбон ва хаммаслакони устод оид ба рузгору осори у чун маводхои ёрирасон дар рисола ба таври фаровон мавриди истифода карор гирифтаанд.

Пйнавишт:

1. Мирзозода, Х.Материалхо аз таърихи адабиёти точик. Асрхои ХУ1-Х1Х ва

ибтидои асри ХХ /Х. Мирзозода .- Сталинобод, 1950.- 305 с.

2. Адабиёт. Китоби дарсй барои синфи 1Х /Х. М. Мирзозода [ва диг.].- Сталинобод:

Нашрдавточик, 1951.- 295 с.

3. Мирзозода, Х. Адабиёти советии точик, барои синфи 10 /Х. Мирзозода, Н.

Маъсумй, Ю. Бобоев.- Сталинобод: Нашрдавточ, 1952.- 402 с.

4. Мирзозода, Х. Таърихи адабиёти точик. Асрхои ХШ-ХУ /Х. Мирзозода - Д.:

Маориф, 1977.- 400 с.

5. Мирзозода, Х. Таърихи адабиёти точик. Аз даврахои кадим то асри ХШ. Китоби 1

(1) / Х. Мирзозода- Д.: Маориф, 1987.- 488 с.

6. Мирзозода, Х. Таърихи адабиёти точик. Аз даврахои кадим то асри ХШ. Китоби 1

(2) / Х. Мирзозода- Д.: Маориф, 1989.- 424 с.

ХОЛИК МИРЗО-ЗАДЕ ПЕРВЫЙ АВТОР УЧЕБНИКОВ ПО ТАДЖИКСКОЙ

ЛИТЕРАТУРЕ

Худойдодов А.

Холик Мирзо-заде является одним из первых авторов учебных программ и учебников по таджикской литературе для средних общеобразовательных школ и высших учебных заведений республики. В данной статье автор стремился показать роль Х. Мирзо-заде в написании учебников, создании хрестоматии и методических пособий для учащихся общеобразовательных школ и студентов филологических факультетов высших учебных заведений.

Ключевы слова: автор, учебники, программы, хрестоматия, обновление, перестройка.

KHOLIQ MIRZOZODA AS ONE OF THE AUTHOR OF THE TEXTBOOKS ON TAJIK

LITEARTAURE

Khudoidiov A.

Kholiq Mirzozoda is one of the first authors of the curriculums and textbooks on Tajik literature for secondary and higher school institutions of the country. In the article the author tried to indicate the role and place of Kholiq Mirzozoda in the development and writing of the books, compiling of reader and methodic aids for schoolchildren of secondary schools and students of philology faculties of higher educational institutions.

Key words: first, author, textbooks, curriculums, reader, renovation.

Сведения об авторе: Худойдодов Аъзам Авлододович, кандидат филологических наук, доцент кафедры таджикской литературы Таджикского государственного педагогического университета имени Садриддина Айни, тел: (+992)919-32-82-20, e-mail khudoidodov59 @ mail.ru

Information about the author: Khudoidodov Azam Ovlododovich, Ph. D in Philology, docent,Tajik Literature Chair, Tajik State Pedagogical University named after Sadriddin Aini, tel.: (+992)919-32-82-20, e-mail khudoidodov59 @ mail.ru

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.