Научная статья на тему 'Хирургиялық түйіндерді түю бойынша жас кардиохирургтердің дағдыларын қалыптастыру'

Хирургиялық түйіндерді түю бойынша жас кардиохирургтердің дағдыларын қалыптастыру Текст научной статьи по специальности «Клиническая медицина»

CC BY
174
9
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
хирургиялық дағдылар / түйіндерді түю / резиденттерді түю техникасына оқыту / хирургические навыки / вязание узлов / обучение резидентов технике вязания

Аннотация научной статьи по клинической медицине, автор научной работы — Абзалиев К. Б., Шахметова К. С., Белтенова А. Г., Данияров Н. Б., Сайдалин Д. М.

Авторлар өз қолдарымен әзірлеген тренажерда хирургиялық түйіндерді түю бойынша тәжірибелік дағдыларды жетілдіруді ұсынды, жобаға 11 резидент пен 5 жас кардиохирург қатысты. Зерттеу дизайны 3 кезеңнен тұрды: 1-кезең 4 қыркүйекте теориялық дайындық, түю техникасын демонстрациялау, қателерді түсіндіру мен бір минут ішінде түйіндерді түю санын өлшеу жүргізілді. 2-кезең 11қазан бір ай жаттығудан кейін түйіндер санын бірінші бақылауды өлшеу және 3-кезең 3 желтоқсанда екінші бақылау өлшемдері жасалды. Барлық кезеңдерінде барша сыналатын 16 адамның қан қысымы (АД) және жүрек жиырылуының жиілігі (ЖЖЖ) өлшенді. Егер бірінші әрекеттен түйіндерді түю саны минутына 8-ден 70 түйінді көрсетсе (орташа 35,563±17,049), бұл ретте, көп жағдайда түйіндер жыртылады немесе шатасады. Білім алушы резиденттер өздерін жарыста жүргендей сезінді және бұған толқу, сенімсіздік және асығыстық қосылды. Егер зерттеуге дейін АД 90/60 бастап 125/80мм.с.б. б ст. дейін тербеліп тұрса (орташа 99,688±10,562/67,188±6,047), онда қысымды өлшегеннен кейін бірден барынша 150/85мм.с.б. б ст. (орташа 117,5±15,275/76,25±4, 655мм.с.б. б ст.) p=3,837/4,75 жетті. Сынаққа дейін пульс минутына 69,125±5,807 соққыны құраған, ал зерттеуден кейін минутына 89,875±10,77 соққыға дейін көтерілді (p=6,784) нақты айырмасы p<0,01. Тура бір айдан кейін, уақыты мен түйіндер санын қайтадан өлшеген кезде, резиденттердегі толқу, сенімсіздік және асығыстық сезімдері жойылды. Олар жіптерді қимады, шатаспады және қалған білім алушылар мен тәлімгерлер оларды қадағалап тұрғанына назар аудармады. Байланысқан түйіндер саны минутына 26-дан 80 дейін артты (минутына орташа 48,375±12,68). Екінші кезеңде АД шамалы көтерілді, орташа есеппен сынаққа дейін 97,813±8,159/66,25±4,655 мм. сын.бағ.ст., ал сынақтан кейін 102,5±8,563/70,0±5 құрады. Жүрек жиырылуының жиілігі бастапқы деңгейде минутына 67,688±4,27 соққы мөлшерінде қалды.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Похожие темы научных работ по клинической медицине , автор научной работы — Абзалиев К. Б., Шахметова К. С., Белтенова А. Г., Данияров Н. Б., Сайдалин Д. М.

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Building skills for the knitting of surgical knots in young cardiosurgeons.

Авторы предложили совершенствовать практические навыки по вязанию хирургического узла на собственноручно разработанном тренажере, в проекте участвовало 11 резидентов и 5 молодых кардиохирургов. Дизайн исследования состоял из 3 этапов: 1 этап 4 сентября проведена теоретическая подготовка, демонстрация техники вязания, объяснение ошибок и измерение количества узлов при вязании в течение одной минуты. 2 этап 11 октября первое контрольное измерение количества узлов после месяца тренировок и 3 этап состоялся 3 ноября второе контрольное измерение. На всех этапах у всех 16 испытуемых измерялось артериальное давление (АД) и частота сердечных сокращений (ЧСС). Если во время первой попытки вязания узлов их количество составляло от 8 до 70 узлов в минуту (в среднем 35,563±17,049), при этом, в большинстве случаев узлы рвались или путались. Обучающиеся резиденты чувствовали соревновательный дух, и к этому добавлялось волнение, неуверенность и спешка. Если до исследования АД колебалось от 90/60 до 125/80 мм.рт. ст. (в среднем 99,688±10,562/67,188±6,047), то сразу после измерения давление достигало 150/85 мм.рт.ст. максимально (в среднем 117,5±15,275 / 76,25±4, 655мм.рт.ст.) p=3,837/4,75. Пульс до испытания составлял 69,125±5,807 ударов в минуту, а после исследования поднялся до 89,875±10,77 ударов в минуту (p=6,784) с достоверной разницей в p<0,01. При повторном замере времени и количества узлов, буквально через месяц, у резидентов исчезли неуверенность, волнение и спешка. Они не рвали ниток, не путались и не обращали внимания на то, что за ними наблюдают остальные обучающиеся и наставник. Количество связанных узлов увеличилось от 26 до 80 в минуту (в среднем 48,375±12,68 в минуту). На втором этапе АД поднималось незначительно, в среднем до испытания 97,813±8,159/66,25±4,655 мм.рт.ст., а после испытания составило 102,5±8,563/70,0±5,774 мм.рт.ст (p=1,585/2,023). Частота сердечных сокращений практически оставалось на прежнем уровне от 67,688±4,27 ударов в минуту.

Текст научной работы на тему «Хирургиялық түйіндерді түю бойынша жас кардиохирургтердің дағдыларын қалыптастыру»



казахским медицинским i

'университет непрерывного

образования

Раздел

СОВРЕМЕННЫЕ АСПЕКТЫ МЕДИЦИНСКОГО

ОБРАЗОВАНИЯ

УДК 616-089.43

К.Б.АБЗАЛИЕВ*1, К.С.ШАХМЕТОВА2, А.Г.БЕЛТЕНОВА1, Н.Б.ДАНИЯРОВ1, Д.М.САЙДАЛИН1, Г.Т.ТУРГАНБЕКОВ1, Д.Т.НУРЛАН1, А.А.ТУРАМАНОВ1

^азак медициналык Yздiксiз бiлiм беру университет^ 2 А.Н.Сызганов атд. ¥лттык хирургия гылыми орталыгы, Алматы, ^азакстан

ХИРУРГИЯЛЬЩ ТYЙIНДЕРДI ТYЮ БОЙЫНША ЖАС КАРДИОХИРУРГТЕРДЩ ДАГДЫЛАРЫН ^АЛЫПТАСТЫРУ

ТYЙIНДI

Авторлар ез ^олдарымен эзiрлеген тренажерда хирургиялы^ тYЙiндердi тYю бойынша тэжiрибелiк дагдыларды жетiлдiрудi усынды, жобага 11 резидент пен 5 жас кардиохирург ^атысты. Зерттеу дизайны 3 кезецнен турды: 1-кезец - 4 ^ыр^йекте теорияльщ дайынды^, тYю техникасын демонстрациялау, 1^ателерд1 тYсiндiру мен бiр минут шнде тYЙiндердi тYю санын елшеу жYргiзiлдi. 2-кезец - 11^азан бiр ай жаттыгудан кейiн тYЙiндер санын бiрiншi ба^ылауды елшеу жэне 3-кезец 3 желто^санда - екiншi ба^ылау елшемдерi жасалды. Барлыщ кезецдершде барша сыналатын 16 адамныц ^ан ^ысымы (АД) жэне жYрек жиырылуынык жиiлiгi (ЖЖЖ) елшендi. Егер бiрiншi эрекеттен тYЙiндердi тYю саны минутына 8-ден 70 тYЙiндi керсетсе (орташа 35,563±17,049), бул ретте, кеп жагдайда тYЙiндер жыртылады немесе шатасады. Бiлiм алушы резиденттер ездерш жарыста жYргендей сезiндi жэне буган тол^у, сенiмсiздiк жэне асыгысты^ ^осылды. Егер зерттеуге дейiн АД 90/60 бастап 125/80мм.с.б. б ст. дешн тербелт турса (орташа 99,688±10,562/67,188±6,047), онда ^ысымды елшегеннен кейiн бiрден барынша 150/85мм.с.б. б ст. (орташа 117,5±15,275/76,25±4, 655мм.с.б. б ст.) р=3,837/4,75 жеттi. Сына^а дейiн пульс минутына 69,125±5,807 со^ыны ^ураган, ал зерттеуден кешн минутына 89,875±10,77 со^ыга дешн кетерiлдi (р=6,784) на^ты айырмасы р<0,01. Тура бiр айдан кейiн, уа^ыты мен тYЙiндер санын ^айтадан елшеген кезде, резиденттердегi тол^у, сенiмсiздiк жэне асыгысты^ сезiмдерi жойылды. Олар жiптердi ^имады, шатаспады жэне ^алган б^м алушылар мен тэлiмгерлер оларды ^адагалап турганына назар аудармады. Байланыс^ан тYЙiндер саны минутына 26-дан 80 дешн артты (минутына орташа 48,375±12,68). Екшшм кезецде АД шамалы кетерiлдi, орташа есеппен сына^а дейiн 97,813±8,159/66,25±4,655 мм. сын.баг.ст., ал сына^тан кейiн 102,5±8,563/70,0±5 ^урады. ЖYрек жиырылуынык жиiлiгi бастап^ы децгейде минутына 67,688±4,27 со^ы мелшершде ^алды.

Кiлт свздер: хирургиялы^ дагдылар, тYЙiндердi тYю, резиденттердi тYю техникасына о^ыту.

^азакстаннын кардиохирургиялык клиникаларда-гы операция турлер1 мен квлемш, курделшк спектрш жэне вл1м-ж1т1м денгешн назарга ала отырып, жаб-дыкталу мен мамандарды даярлау денгей эр-тYрлi екенш б1лд1к, осыган орай жас хирургтын та-нымды; функциясын жэне онын практикалык даг-дыларын стандарттаган жвн. Сондыктан, кез келген жас кардиохирург маманнын барлык симулятор-тре-нажерлермен танысуга жэне ол кардиохирургиялык операцияларды орындамас б^рын, вздерiнiн тэж1ри-белiк дагдыларын пысыктауга мумшндт болуы ке-рек. Бiрак резидентураны вту барысында б^л багдар-ламага арнайы уакыт бвлiнген жок жэне б^л мэселенi эрк1м вз бетiнше шешед^

Хирург ретiнде калыптасу процесi :рак жэне киын. Бiлiм, тYЙсiк жэне дагдылардан баска, ол жылдам, сенiмдi жэне мiнсiз болуы тиiс. Б^рын хирургтар егер оган мYмкiндiк бершсе, жануарлар жэне влекселерде дагдыларын пысыктаган. Бiрак казiргi элемде эрбiр резидент вздершщ тэжiрибелiк дагдыларын пысык-тау Yшiн жануарлардын саны да, онын Yстiне мэйiттер де жетпейдi, алайда б^ны жYзеге асыруга мумшндж беретш симуляциялык тренажерлардын пайдасы зор. Жас мамандарды окытуда симуляторлык тренажерлар-ды пайдалану олардын жылдамдык, сенiмдiлiк, дэлдк козгалысын калыптастырады. Наукаска зиян келпр-мей, вздерi алмаган бiлiктердi бiрнеше рет кайталап Yйренуiне болады. Б^л жас маманнын тэжiрибесiн

байытуга мумшндж беред1, интерактивп кызмет турш кездейд1, накты клиникалык кершсш кайта куру жо-лымен ортага салады, пациент ушш катерс1з окытуды кездейдг Симуляторларды колдану тек ез1нд1к коммуникация дагдыларын емес, командалык жумысты да жаксартуга мумшндж береди Олар кажетп жеке жэне кэаби сапасын дамытады, каушиздт мен сапасын арттырады, медициналык кызмет керсетед1, сондай-ак гылыми-зерттеу мумкшджгерш камтамасыз етед1.

КазМУББУ ангио - жэне рентгенэндоваскулярлык хирургия курсымен кардиохирургия кафедрасынын б1ршш1 кезещ - инетуткыш, пинцет, кайшылар жэне тушндерд1 хирургиялык тукда колдана отырып, хирургиялык дагдыларга уйрету деп шешшд1.

Максаты: тренажерда тушндерд1 хирургиялык тую бойынша дагдыларды пысыктау аркылы рези-дент-кардиохирургтердщ практикалык дагдыларды жеплщру.

Материал жэне эдктерк АО «А.Н.Сызганов атындагы ¥лттык гылыми хирургия орталыгы» АК клиникалык базасында 2017 жылдьщ 4 кыркуйеп мен 3 казаны аралыгында б1ршш1, ешнш1 жэне ушшш1 оку жылындагы 11 резиденттщ жэне 5 жас кардиохи-рургтщ тушндерд1 хирургиялык тую бойынша дагды-лары жетшд1ршд1. Зерттеу 3 кезецнен турды: 1-кезен

- 4 кыркуйекте теориялык дайындык, тую техникасын демонстрациялау, кателерд1 туанд1ру мен б1р минут шшде тушндерд1 тую санын елшеу журпз1лд1. 2-ке-зен - 11казан б1р ай жаттыгудан кешн тушндер санын б1ршш1 бакылауды елшеу жэне 3-кезен 3 желтоксанда

- ешнш1 бакылау елшемдер1 жасалды. Барлык кезен-дершде барша сыналатын адамдардын кан кысымы жэне журек жиырылуынын жишп елшенд1.

80

60 40 20 0

Сабактын басында окытушы резиденттерге хирур-гиялык тушндер, оларга койылатын талаптар туралы тусшд1ред1. Симуляциялык сабактагы жумыс кезш-де жана бастаган хирургтер ттс салуды орындайды жэне хирургиялык тушндерд1 калыптастыру техника-сын уйренед1. Практикалык сабак окытушынын тушн-дерд1 дурыс калыптастыруды, жас дэр1герлер жасай-тын непзп кател1ктерд1 керсетушен басталады. Содан кешн резидент хирургиялык куралдарды пайдалану-дын жэне саусактар козгалысынын практикалык даг-дылары бойынша жаттыгуларды орындаудан бастай-ды. Бул ретте окытушы тушндерд1 туюдщ, куралды устаудын, тушнд1 тшстерд1 салудын жэне арнайы тренажерда узджаз (капталган жэне П-тэр1зд1), калталык тшстерд1 салудын эртурл1 техникасын пысыктауга шамамен 1,5-2 сагат уакыт беред1. Куралдардын жэне тушндердщ турл1 техникасын пысыктаганнан кешн резиденттер шошка сирактарынын терюшде сол тех-никаларды колдануга ауысады. Оку сонында тэл1мгер резидентше адамнын тер1сше жэне тер1 асты кабаты-на операциялык ттстер салуды орындауга мумшндж бередг

Нэтижелерi жэне талкылау. Диаграммаларда хирургиялык тушндерд1 тую бойынша тэшрибелж даг-дылардын даму динамикасы керсетшген. Ол санын, сапасын жэне резиденттер жасайтын эрекеттердщ са-нына карай тую жылдамдыгын керсетед1. Егер б1ршш1 эрекетте (сур.1) тушндерд1 тую, олардын саны мину-тына 8-ден 70 тушнд1 кураса (орташа 35,563±17.049) жэне кебше байланыскан тушндер жыртылады неме-се шатасады. Окитын резиденттер ездерш жарыста жургендей сез1нд1 жэне буган толку, сешмс1зд1к жэне асыгыстык косылды.

—Ф—1 попытка - ■и-сре,ЛеЮ

Л45

▼ 24 \ "5^29

#16 >17 У8

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16

Сурет 1. Бiрiншi эрекет кезшдеп тYЙiлген тушндердщ саны

Б1рак уакыты мен тушндер санын кайтадан елшеген кезде, тура б1р айдан кешн, резиденттердщ сешмс1зд1к, кобалжу, асыгыстык сез1мдер1 жогалды. Олар жштерд1 кимады, шатаспады жэне калган бшм алушылар мен тэл1мгерлер оларды кадагалап турганына назар аудармады. Байланыскан тушндер саны минутына 26-дан 80 дешн артты (минутына орташа 48,375±12,68).

казахский медицинский i

у1 /университет непрерывного

^^^^ / образования

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16

Сурет 2. Екшшм эрекет кезшдеп тYЙiлген тYЙiндердщ саны

Б^л ретте, кисык кестеде бiршама тендiкте едi. Сондай-ак, 1 минутта 80 тYЙiндi тYЙетiн квшбасшы аныктал-ды. Егер назар аударсаныз, онда бесiншi респондент тез тYЙiн тYЮдi YЙрене алмады.

Кесте 1. Бiрiншi эрекет кезiнде кан кысымын (АД) жэне ЖЖЖ влшеу

№ АД сынакка дешн АД зерттеуден кейiн ЖЖЖ зерттеуге дешн ЖЖЖ зерттеуден кейiн

Орташа арифметикалык ± Орташа квадраттык ауытку 99,688±10,562/ 67,188±6,047 117,5±15,275/ 76,25±4,655 69,125±5,807 89,875±10,77

t-Стьюдент критерийi р= 3,837/4,75 р= 6,784

Сенiмдiлiк р<0,05 р<0,01

Зерттеуге дейiн резиденттердiн АД 90/60 бастап 125/80мм.с.б. б ст. дейiн тербелш т^рса (орташа 99,688±10,562/67,188±6,047), онда кысымды влшегеннен кейiн бiрден барынша 150/85мм.с.б. б ст. (орташа 117,5±15,275/76,25±4, 655мм.с.б. б ст.) р=3,837/4,75 жеттi. Сынакка дейiн пульс минутына 69,125±5,807 сок-кыны к¥ратан, ал зерттеуден кешн минутына 89,875±10,77 соккыга дейiн квтерiлдi (р=6,784) накты айырмасы р<0,01.

Кесте 2. Екiншi эрекет кезiнде кан кысымын (АД) жэне ЖЖЖ влшеу

АД сынакка АД ЖЖЖ ЖЖЖ

деи1н зерттеуден зерттеуге зерттеуден

кеи1н деи1н кеи1н

Орташа арифметикалык 97,813±8,159/ 102,5±8,563/ 67,688±4,27 69,125±4,801

± 66,25±4,655 70,0±5,774

Орташа квадраттык ауытку

1;-Стьюдент критерий р= 1,585/2,023 р= 0,895

Сешмдшк р> 0,05 р> 0,05

Екiншi эрекетте АД шамалы квтервд^ орташа есеппен сынакка дейiн 97,813±8,159/66,25±4,655 мм. сын. баг.ст., ал сынактан кейiн 102,5±8,563/70,0±5 к¥рады. ЖYрек жиырылуынын жиiлiгi бастапкы денгейде минутына 67,688±4,27 соккы мвлшерiнде калды, зерттеуден кешнп соккылар 69,125±4,801 дейiн, соккыдан кейiн (Р=0,895) сынак айырмасы > 0,05.

Сурет 3. Yшiншi эрекет кезшдеп тYЙiлген тYЙшдердщ саны

Ушшш1 эрекетте б1р минутта байланган тушн-дер саны орта есеппен 57,688±10,669 дешн есл, бул б1ршш1 жэне ешнш1 эрекеттер (Р=2,412), сондай-ак ешнш1 жэне ушшш1 эрекеттер (Р=2,248) арасындагы сиякты бшм алушылардын хирургиялык тшстерд1 салу жылдамдыгы мен практикалык дагдыларынын жаксарганын керсететш шынайы керсетшш1 болып табылады.

аударып аландамаган. Осынын барлыгы тренажердагы кундел1кп жаттыгулардын тшмдшпн керсетед1.

Хирургиялык дагдылар жэне технологиялармен интернете, ютубта, тшп эдебиеттерден танысуга бо-лады, б1рак бул резиденттщ будан эр1 ез бетшше жумыс ютеуше жеткшкс1з болып табылады жэне эр-кашан тэл1мгерлердщ кажеттшп туындайды. Жана бастаган хирургтын кез келген жетекш клиникада

Кесте 3. Б1р минута байланган тушндер саны

1- эрекет 2- эрекет 3- эрекет

Орташа арифметикалык ± Орташа квадраттык ауытку 35,563±17.049 48,375±12,68 57,688±10,669

^Стьюдент критерий Р= 2,412 (1 жэне 2 эрекеттер аралыгы)

Р=2,248 (2 жэне 3 эрекеттер аралыгы)

Сешмдшк Р<0,05

Гемодинамикалык параметрлерд1 елшеудщ 3-ке-зещнде журектщ жиырылу жишп мен кысымы рези-денттерде мулдем езгерген жок жэне деректерд1 ста-тистикалык ендеуде накты айырмашылык аныкталма-ды (Р> 0,05).

Диаграммаларда 3 айдагы практикалык дагдылар-ды етеу барысында керсетшген тушндерд1 тую жыл-дамдыгындагы айырмашылыктар керсеплген. Он динамика айкын кершед1. Б1ршш1 эрекетте байланган тушндердщ саны барлык резиденттерд1 алганда 569 тушнд1 курады. Ек1нш1 эрекет кез1нде тушндер 774 дешн улгайды, ал б1ршш1 жэне ешнш1 эрекеттер арасындагы тушндерд1 байлау жылдамдыгынын артуы 36% - ды курады. Сэйкесшше ешнш1 жэне ушшш1 эрекеттер арасында (ушшш1 эрекет кезшде 923 тушн) 19,2% - га есл. Ал салыстырганда, б1ршш1 жэне ушшш1 эрекеттер арасында улгаюдын 62.2% аныктал-ды.

Бул ретте, гемодинамикалык керсетшштердщ кер1 эсер1 болган, резиденттер сырткы факторларга кещл

кардиохирургиялык операциялардын барлык турлерь мен танысуга гана емес, сол ужымга тэн рухты сщру-ге мумшндт бар. Б1рак практикалык дагдылары баяу, сешмаз калыптасады, ейгкеш оны тэж1рибеге ж1бер-мейд1, ал бшм денгей мен жауапкершшпне сенш жас маманга тапсыру жауаупкершшп менгерушшер мен ага ординаторлардын мойнына тусед1. Егер клиника тшст1 турде жабдыкталган жэне резидентура бойынша окыту симуляторларда етшзшетш болса, онда осы ме-кемеде бшм алушы резидент хирургке кажетп барлык практикалык дагдыларды тез, онай, ерк1н алады.

Резиденттерд1 окыту эдютемеа окытудын стандарты мен кажеттшктерше байланысты езгеред1. Рези-дентурадагы оку жылынын басында окытушылардын алдынгы катарлы баяндамалары колданылады, содан кешн б1рнеше мэрте оларды резиденттер орындайды. Содан кешн резидент ушш клиникалык м1ндеттер койылган юкерлж ойындар пайдаланылады, бул рел-дерд1 белу кезвде топтагы езара тшмд1 ю-кимылды пысыктауга мумкшд1к берд1. Багалау жэне дагдылар-

ai^^sj казахский медицинский i

у1 /университет непрерывного

^^^^ / образования

ды игеруш бакылау окытудыц барлык децгейлершде стандартты эдiстеме бойынша жYргiзiледi, ягни бал-дык-рейтингпк багалау негiзiнде колда бар стандарт-тар. Кейде окытушы багалау жэне талдау Yшiн бейне жазбаны колданады. Тренажер-симуляторларды пай-далану кезiнде алган практикалык дагдыларды жэне теориялык бiлiмдердi багалау критерийлерiн эзiрлеу взектi мэселе болып табылады. Оку багдарламасы хирургиялык дагдылардын дамуын ескере отырып, белгiлi бiр тiзбектiлiкпен к¥растырылды. Окытушы эрбiр резидентке багалау чек-парагын толтырады, онда баллдык-эрiптiк шкала бойынша багалаудьщ бiр-неше негiзгi влшемдерi кврсетiлген.

Сондыктан, багдарламага симуляциялык курсты енгiзу керек, онын к¥рамына дэргспк материалдар тYрiндегi теориялык дайындык кана емес, взiн-взi даяр-лайтын практикалык сабактар кiредi, б^л сенiмдiлiк, теракты хиругиялык дагды жэне эдеттердi жинактауга мYмкiндiк бередi. Кардиохирургиядагы симуляциялык жаттыгулар клиникалык ойлауды жэне тэжiрибелiк дагдыларын д^рыс калыптастыру бойынша теориялык бшмдерш дамытады. Резиденттерде тэжiрибелiк дагдыларды пысыктау Yшiн тренажерларда, жасан-ды маталар, жануарларда дагдыларын пысыктауды квздейпн симуляциялык окудын кажеттiлiгi туралы тYсiнiк калыптасады. Алайда, хирургиялык тэсiлдердi тренажерларда пысыктауды кврсететш окытушылар мен тэшрибенщ болмауы, бiлiм беру багдарламасына соншалыкты кажеттi блок дагдыларын енгiзудi бiрша-ма киындатады. Тренажерлердеп практикалык сабактар жас кардиохирургтерге вз бетшше де жэне окыту-шымен бiрге взiндiк iс-эрекет алгоритмiн к¥руга жэне пациенттердi емдеу кезiнде жол бершмейтш артык гс-эрекеттер мен кателжаз операциялык араласуларды

дэл орындауга ыкпал ететiн сол немесе баска опера-циянын барлык ерекшелiктерiн пысыктауга мумшндж бередi. Практикум хирургиялык материалды колдану ерекшелiгi мен кардиохирургиядагы операция техни-касын, тiгiстердi салу мен туюдщ хирургиялык дагдыларын пысыктауды, кардиохирургиядагы эртYрлi тш-дермен ж^мыс ютеу ерекшелiктерiн камтиды.

Т^жырымдар. Кдорп уакытта бiлiм беру жэне бакылау жYЙесiн эзiрлеу кажеттiлiгi туындады, ол жас кардиохирурттарга кажеттi хирургиялык дагдылар мен манипуляцияларды кезен-кезенiмен игеруге мYмкiндiк бередг взiндiк ж^мысын ынталандыра отырып, кыска мерзiмде «епл хирург» болады, ал окытушылар мен сарапшыларды жана бастаган кардиохирурттердiн дагдылары мен бiлiктерiн бiрынFай, объективтi крите-рийлер бойынша баFалауды YЙретедi жэне К^азакстан хирургиясындаFы кадр саясатын д^рыс калыптастыра отырып, оку жэне емдеу процесшщ сапасын арттыру-Fа мYмкiндiк бередi. Мiндеттi медициналык сактанды-руды енгiзгеннен кейiн республиканын эрбiр т¥PFыны сапалы медициналык квмек алатынына сенiмдi болуы тиiс жэне хирургтын практикалык кызметiне лицензия беру кезвде тэлiмгер тренажерларда окын-ан жэне манипуляцияларды орындау ^^а^ыны мен сапасы бойынша Yздiк нэтиже кврсеткен жас мамажа сенуi кажет.

Хирургиялык тYЙiндердi тYЮ бойынша тэжри-белж даFдыларды калыптастыру Yшiн тренажердi баFалау взiнiн тиiмдiлiгiн кврсеттi, жэне болашакта «К^азак медициналык Yздiксiз бiлiм беру университета» ангио жэне рентгенэндоваскулярлык хирургия курсы-мен кардиохирургия кафедрасында жэне А. Н. Сыста-нов атындагы ¥лттык Fылыми хирургия орталыFында Yнемi колданылатын болады.

ЭДЕБИЕТТЕР

1. Feins RH. Expert commentary: cardiothoracic surgical simulation. J ThoracCardiovascSurg2008; 135:485-486.

2. Tesche LJ, Feins RH, Dedmon MM, Newton KN, Egan TM, Haithcock BE, et al. Simulation experience enhances medical students' interest in cardiothoracic surgery. Ann ThoracSurg2010; 90:1967-1974.

3. Palter VN, Grantcharov T, and Harvey A, Macrae HM. Ex vivo technical skills training transfers to the operating room and enhances cognitive learning: a randomized controlled trial. Ann Surg2011; 253:886-889.

4. Свистунов А.А., Краснолуцкий И.Г., Тогоев О.О., Кудинова Л.В., Шубина Л.Б.,Грибков Д.М. Аттестация С Использованием Симуляции, Виртуальные технологии в Медицине № 1 (13) 2015 Стр 10-12

5. Шубина Л.Б., Грибков Д.М., Горшков М.Д., Леонтьев А.В., Кузьмин С.Б. Извлечение уроков из ошибок. Виртуальные технологии в медицине № 2 (12) 2014, стр18-20.

6. Абзалиев К.Б., Сагатов И.Е., Белтенова А.Г., Сайдалин Д.М., Нурымбетов А.Б., Тураманов А.А. Разработка кардиохирургических тренажёров и методов симуляционного обучения. - Виртуальные технологии в медицине № 2 (18) 2017 стр.51

7. Кубышкин В.А., Свистунов А.А., Горшков М.Д. Симуляционный тренинг по малоинвазивной хирургии. Росомед, Москва, 2017, 215 стр.

АННОТАЦИЯ

Авторы предложили совершенствовать практические навыки по вязанию хирургического узла на собственноручно разработанном тренажере, в проекте участвовало 11 резидентов и 5 молодых кардиохирургов. Дизайн исследования состоял из 3 этапов: 1 этап - 4 сентября проведена теоретическая подготовка, демонстрация техники вязания, объяснение ошибок и измерение количества узлов при вязании в течение одной минуты. 2 этап - 11 октября - первое контрольное измерение количества узлов после месяца тренировок и 3 этап состоялся 3 ноября - второе контрольное измерение. На всех этапах у всех 16 испытуемых измерялось артериальное давление (АД) и частота сердечных сокращений (ЧСС). Если во время первой попытки вязания узлов их количество составляло от 8 до 70 узлов в минуту (в среднем 35,563±17,049), при этом, в большинстве случаев узлы рвались или путались. Обучающиеся резиденты чувствовали соревновательный дух, и к этому добавлялось волнение, неуверенность и спешка. Если до исследования АД колебалось от 90/60 до 125/80 мм.рт. ст. (в среднем 99,688±10,562/67,188±6,047), то сразу после измерения давление достигало 150/85 мм.рт.ст. максимально (в среднем 117,5±15,275 / 76,25±4, 655мм.рт.ст.) p=3,837/4,75. Пульс до испытания составлял 69,125±5,807 ударов в минуту, а после исследования поднялся до 89,875±10,77 ударов в минуту (p=6,784) с достоверной разницей в p<0,01. При повторном замере времени и количества узлов, буквально через месяц, у резидентов исчезли неуверенность, волнение и спешка. Они не рвали ниток, не путались и не обращали внимания на то, что за ними наблюдают остальные обучающиеся и наставник. Количество связанных узлов увеличилось от 26 до 80 в минуту (в среднем 48,375±12,68 в минуту). На втором этапе АД поднималось незначительно, в среднем до испытания 97,813±8,159/66,25±4,655 мм.рт.ст., а после испытания составило 102,5±8,563/70,0±5,774 мм.рт.ст (p=1,585/2,023). Частота сердечных сокращений практически оставалось на прежнем уровне от 67,688±4,27 ударов в минуту.

Ключевые слова: хирургические навыки, вязание узлов, обучение резидентов технике вязания.

SUMMARY

Authors suggested improving practical skills of knitting the surgical node on their own developed simulator. 11 residents and 5 young cardiosurgeons participated in the project. The project was separated into 3 stages: 1st stage strated on September the 4th ,when theoretical preparation, demonstration of knitting techniques, possible errors discussion and the process of measurement of the number of knots while knitting per minute took place. The 2nd stage started on the October 11th when the first control measurement of the number of nodes after a month of training took place. The 3rd stage started on the November 3rd when the second control measurement took place. At all stages, blood pressure (BP) and heart rate were under control in all 16 learning participants under the investigation. If during the first phase of the project, average number of knots ranged from 8 to 70 per minute (on average 35,563 ± 17,049), the knots were of poor quality, so they tore and tangled in most cases. Competition between residents, excitement, uncertainty and haste could underlie those results. AP ranged from 90/60 to 125/80 mm Hg (on average 99,688 ± 10,562 / 67,188 ± 6,047) before the test, but immediately after the highest AP reached 150/85 mm Hg (the average 117.5 ± 15.275 / 76.25 ± 4, 655 mm Hg) p = 3.837 / 4.75. The pulse before the test was 69,125 ± 5,807 beats per minute, and after the study it increased to 89,875 ± 10,77 beats per minute (p = 6,784) with a difference to a statistical extent (p<0,01). In a month, repeated measurement of time and number of knots showed that the residents became more confident, calm and less emotional. They did not tear the threads, they were not disturbed and distracted while being watched by the other students and a mentor. The number of connected nodes increased from 26 to 80 per minute (an average of 48.375 ± 12.68 per minute). At the second stage, AP increase was not significant , so before the test , the average was 97,813 ± 8,159 / 66,25 ± 4,655 mm Hg, and after the test it was 102,5 ± 8,563 / 70,0 ± 5,774 mm Hg.t. (p = 1.585 / 2.023). The heart rate remained similar before and after the test, in particular, 67,688 ± 4,27 beats per minute.

Key words: surgical skills, knitting knots, teaching residents knitting techniques

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.