Научная статья на тему 'ХИРУРГИЯЛЫҚ СТАЦИОНАР ЖАҒДАЙЫНДА ӨЗЕКТІ ҚАБЫНУ МАРКЕРЛЕРІ (ӘДЕБИ ШОЛУ)'

ХИРУРГИЯЛЫҚ СТАЦИОНАР ЖАҒДАЙЫНДА ӨЗЕКТІ ҚАБЫНУ МАРКЕРЛЕРІ (ӘДЕБИ ШОЛУ) Текст научной статьи по специальности «Клиническая медицина»

CC BY
78
11
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
қАБЫНУ МАРКЕРЛЕРі / С-РЕАКТИВТі АқУЫЗ / ПРОКАЛЬЦИТТОНИН

Аннотация научной статьи по клинической медицине, автор научной работы — Амантай Н., Айтмұханбетов Д., Аханбаева М., Даутақын О., Махай Ғ.

Қазіргі таңда ауруды ерте диагностикалау, хирургиялық немесе консервативті емнің тиімділігін бағалау, опреациядан кейінгі асқынуларды ерте болжау және асқынулардың ерте алдын алуда қай уақытта қандай қабыну маркерлерін тағайындауды білу хирургиялық бағытта қызмет көрсететін стационарларда жұмыс атқарып жүрген хирург дәрігерлерге өте маңызды. Қабыну процесінің басталуына тән ең ақпараттық және нақты зерттеу әдісі-өткір фазалық ақуыздарды анықтау. Өткір фазалық ақуыздарға адам ағзасының плазмасында кездесетін 30-ға жуық ақуыз жатады. Әр ақуыздың қабынуға жауап беруден бөлек басқа да функциялары бар, мысал ретінде ақуыздар қанның ұюна, тасымалдаға қатысады иммуномодуляторларлық қызметі бар, бірақ олардың барлығына тән қызмет ол зақымдану аймағындағы репарация процестерін атқару . Жұмыстың мақсаты жұмыс үшін ең қолайлы хирургиялық бейіндегі стационарда қабыну маркерлерін анықтау және оларды алу және пайдалану әдістерін білу. Зерттеу материалдары мен әдістері ретінде осы зерттеу барысында біз әртүрлі маркерлерге арналған шетелдік және отандық әдебиеттерге талдау жасадық. Зерттеуімізде практида жиі қолданылатын және енді қолданыста дамып келе жатқан қабыну маркерлері С-реактивті ақуыз, прокальциттонин, пресепсин, лактат және IgG қолданды. Әр маркердің өзіне тән спецификалық қабынуға жауап ретінде адам ағзасында мөлшері артатын кезі болады. Әрине, бүгінгі күнге дейін спецификалық емес қабыну процесін анықтауға арналған өзекті сынақтар эритроциттер тұну жылдамдығы және лейкоциттердің индексін есептеу болып табылады, олар ең ақпараттық көрсеткіштер емес, орындаудың қарапайымдылығы мен арзандығы үшін кеңінен қолданылады.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

TOPICAL MARKERS OF INFLAMMATION IN A SURGICAL HOSPITAL (LITERATURE REVIEW)

Currently, early diagnosis of the disease, evaluation of the effectiveness of surgical or conservative treatment, early prediction of postoperative complications and knowledge of which inflammatory markers to prescribe for early prevention of complications, surgeons working in hospitals serving the surgical direction are very important. The most informative and accurate method of investigation, characteristic of the onset of the inflammatory process, is the determination of acute-phase proteins. Acute-phase proteins include about 30 proteins found in the plasma of the human body. Each protein, in addition to responding to inflammation, has other functions, for example, proteins are involved in blood clotting, the transfer of immunomodulators function, but they perform a characteristic function of all repair processes in the affected area. The purpose of the work is to identify the markers of inflammation in a surgical hospital that are most suitable for work, and to know the methods of obtaining and using them...Currently, early diagnosis of the disease, evaluation of the effectiveness of surgical or conservative treatment, early prediction of postoperative complications and knowledge of which inflammatory markers to prescribe for early prevention of complications, surgeons working in hospitals serving the surgical direction are very important. The most informative and accurate method of investigation, characteristic of the onset of the inflammatory process, is the determination of acute-phase proteins. Acute-phase proteins include about 30 proteins found in the plasma of the human body. Each protein, in addition to responding to inflammation, has other functions, for example, proteins are involved in blood clotting, the transfer of immunomodulators function, but they perform a characteristic function of all repair processes in the affected area. The purpose of the work is to identify the markers of inflammation in a surgical hospital that are most suitable for work, and to know the methods of obtaining and using them. As materials and research methods in the course of this work, we analyzed foreign and domestic literature on various markers. In our study, markers of inflammation that were often used in practice and those that are only now gaining momentum: C-reactive protein, procalcitonin, presepsin, lactate and IgG. Of course, today the relevant tests for the detection of a nonspecific inflammatory process are the rate of erythrocyte sedimentation and the calculation of the leukocyte index, which are widely used for simplicity and cheapness of execution, and not for the most informative indicators.

Текст научной работы на тему «ХИРУРГИЯЛЫҚ СТАЦИОНАР ЖАҒДАЙЫНДА ӨЗЕКТІ ҚАБЫНУ МАРКЕРЛЕРІ (ӘДЕБИ ШОЛУ)»

-ВЕСТНИК КАЗНМУ #4-2021

УДК: 616-002.1

Н. Амантай, Д. Айтмуханбетов, М. Аханбаева, О. Даутацын, F.Махай, Г. Мустапа, Л.Б. Сейдуанова, А.К. Сайлыбекова

С.Ж. Асфендияров атындагы Казац улттыцмедицинауниверситетi Алматы, Казацстан

ХИРУРГИЯЛЫК СТАЦИОНАР ЖАГДАЙЫНДА 6ЗЕКТ1 КАБЫНУ МАРКЕРЛЕР1

(ЭДЕБИ ШОЛУ)

Туйт. Казiргi тацда ауруды ерте диагностикалау, хирургиялыц немесе консервативтi емнщ тшмдшгт багалау, опреациядан кейiнгi асцынуларды ерте болжау жэне асцынулардыц ерте алдын алуда цай уацытта цандай цабыну маркерлерт тагайындауды быу хирургиялыц багытта цызмет керсететт стационарларда жумыс атцарып журген хирург дэр^ерлерге етемацызды. Кабыну процестц басталуына тэн ец ацпараттыцжэне нацты зерттеу эдiсi-еткiр фазалыц ацуыздарды аныцтау. втюр фазалыц акуыздарга адам агзасыныц плазмасында кездесетт 30-га жуыц ацуыз жатады. Эр ацуыздыц цабынугажауап беруден белек басца да функциялары бар, мысал реттде ацуыздар цанныц уюна, тасымалдага цатысады иммуномодуляторларлыц цызметi бар, бiрац олардыц барлыгына тэн цызмет ол зацымдану аймагындагы репарация процестерт атцару . Жумыстыц мацсаты жумыс ушт ец цолайлы хирургиялыц бейiндегi стационарда цабыну маркерлерт аныцтау жэне оларды алу жэне пайдалану эдктерт быу. Зерттеу материалдары мен эдiстерiреттде осы зерттеу барысында бiз эртyрлiмаркерлерге арналган шетелдк жэне отандыц эдебиеттерге талдау жасадыц. Зерттеуiмiзде практида жш цолданылатын жэне ендi цолданыста дамып келе жатцан цабыну маркерлерi С-реактивтi ацуыз, прокальциттонин, пресепсин, лактат жэне IgG цолданды. Эр маркердщ езте тэн спецификалыц цабынуга жауап реттде адам агзасында мелшерi артатын кезi болады. Эрине, бyгmгi кунге дейт спецификалыц емес цабыну процест аныцтауга арналган езектi сынацтар эритроциттер туну жылдамдыгы жэне лейкоциттердщ индекст есептеу болып табылады, олар ец ацпараттыц керсетюштер емес, орындаудыц царапайымдылыгы мен арзандыгы ушт кецтен цолданылады.

Тyйiндi свздер: цабыну маркерлерт диагностика, динамика, С-реактивтi ацуыз, прокальциттонин, пресепсин, лактат,

Н. Амантай, Д. Айтмуханбетов, М. Аханбаева, О. Даутакын, Г. Махай, Г. Мустапа, Л.Б. Сейдуанова, А.К. Сайлыбекова

Казахский национальный медицинский университет имени С.ДАсфендиярова

Алматы, Казахстан

АКТУАЛЬНЫЕ МАРКЕРЫ ВОСПАЛЕНИЯ В УСЛОВИЯХ ХИРУРГИЧЕСКОГО СТАЦИОНАРА

(ЛИТЕРАТУРНЫЙ ОБЗОР)

Резюме. В настоящее время очень важна ранняя диагностика заболевания, оценка эффективности хирургического или консервативного лечения, раннее прогнозирование послеоперационных осложнений и знание того, какие воспалительные маркеры назначать при ранней профилактике осложнений, врачам-хирургам, работающим в стационарах, обслуживающих хирургическое направление. Наиболее информативным и точным методом исследования, характерным для начала воспалительного процесса, является определение острофазных белков. К острофазным белкам относятся около 30 белков, обнаруженных в плазме человеческого организма. Каждый белок, помимо ответа на воспаление, имеет и другие функции, например, белки участвуют в свертывании крови, переносе иммуномодуляторы функция, но характерная для всех функция они выполняет процессы репарации в области поражения. Цель работы выявление маркеров воспаления в стационаре хирургического профиля, наиболее подходящих для работы, и знание методов их получения и использования. В качестве материалов и методов исследования в ходе данной работы нами был проведен анализ зарубежной и отечественной литературы, посвященной различным маркерам. В нашем исследовании маркеры воспаления, которые часто использовались в практиде и те которые только сейчас набирают оборот: С-реактивный белок, прокальцитонин, пресепсин, лактат и IgG. Конечно, на сегодняшний день актуальными тестами на выявление неспецифического воспалительного процесса являются скорость оседания эритроцитов и расчет индекса лейкоцитов, которые широко используются за простоту и дешевизну исполнения, а не за самые информативные показатели.

Ключевые слова: маркеры воспаления, диагностика, динамика, С-реактивный белок, прокальцитонин, пресепсин, лактат, IgG.

N. Amantai, D. Aitmukhanbetov, M. Akhanbayeva, O. Dautakyn, G. Makhai, G. Mustapa, L.B. Seiduanova, A.K. Sailybekova

Asfendiyarov Kazakh national medical university Almaty, Kazakhstan

TOPICAL MARKERS OF INFLAMMATION IN A SURGICAL HOSPITAL (LITERATURE REVIEW)

Resume. Currently, early diagnosis of the disease, evaluation of the effectiveness of surgical or conservative treatment, early prediction of postoperative complications and knowledge of which inflammatory markers to prescribe for early prevention of

complications, surgeons working in hospitals serving the surgical direction are very important. The most informative and accurate method of investigation, characteristic of the onset of the inflammatory process, is the determination of acute-phase proteins. Acute-phase proteins include about 30 proteins found in the plasma of the human body. Each protein, in addition to responding to inflammation, has other functions, for example, proteins are involved in blood clotting, the transfer of immunomodulatorsfunction, but they perform a characteristic function of all repair processes in the affected area. The purpose of the work is to identify the markers of inflammation in a surgical hospital that are most suitable for work, and to know the methods of obtaining and using them. As materials and research methods in the course of this work, we analyzed foreign and domestic literature on various markers. In our study, markers of inflammation that were often used in practice and those that are only now gaining momentum: C-reactive protein, procalcitonin, presepsin, lactate and lgG. Of course, today the relevant tests for the detection of a nonspecific inflammatory process are the rate of erythrocyte sedimentation and the calculation of the leukocyte index, which are widely used for simplicity and cheapness of execution, and not for the most informative indicators.

Key words: markers of inflammation, diagnosis, dynamics, C-reactive protein, procalcitonin, presepsin, lactate, lgG.

Юркпе. ДД¥ деректерi бойынша зертханалык талдаулардыц улеа пациентке ауруханаларда журпзшетш эртYрлi зерттеулердщ жалпы саныныц 75-90% - ын курайды. Клиникалык шеш1мдердщ 7080% - ы зертханалар усынатын акпарат непзшде кабылданады деп саналады [1]. Осылайша, зертханалык медицинаныц кателжтерш сенiмдi жумыс тужырымдамасы аясында багалаудыц шугыл кажеттшп бар. Наукастыц кезкарасы бойынша, процестщ сешмдшп Yшiн преаналитикалык, аналитикалык жэне постаналитикалык сатылардагы кез-келген кателжтердщ алдын алу MYмкiндiгi мацызды. Сондыктан аналитикалык процестеп кез-келген MYмкiн кемшшкт зерттеу керек [2, 3]. Лабораториялардыц деректердi берудеп сапасын Казакстанда Сызганов ауруханасыныц дэрiгерлерi Ауубакирова А.Т жэне соавторлар ЖYргiзген зерттеуден кере аламыз. Осы зерттеудщ кортындысы бойынша зерттеу нэтижесiнде ец кеп таралган кателiктер преаналитикалык жэне аналитикалык сатыларда кездеседi, бул зерттеулер эдебиет деректерiмен сэйкес келдi. Постаналитикалык процесте кателер сирек болып табылады. 2018 жылдан бастап ЛИС багдарламасын колдану КДЛ-дыц туракты жумыс ^теуше жэрдем болды [40]. Бастапкыда кабынуды сатылы процесс ретiнде карастырган жен. Ол Yш кезецщ камтиды: альтерация, экссудация жэне пролиферация. Ен алдымен адам агзасы фазалык деструктивтi езгерютщ пайда болуына жедел фазалык жауап TYрiнде бередi. Бул кешен жергшжт цитокиндердщ,

простагландиндердщ, гормондардыц, кининдердщ шыгарылуымен сипатталатын акуыздардыц кан ерiсiне шыгуын тудырады. Дэл бул кезец кабынуды ерте аныктау Yшiн ете мацызды себеi операциядан кейiнгi уакытта агзадагы процестер немесе трансплантацияланган MYшелердiц кабылдамауынан хабардар болу бiзге ете мацызды. Калган фазалар метаболикалык езгерiстермен сипатталады, наукастыц жагдайыныц ауырлыгын бакылауда, жукпалы жэне вирустык ауруларды консервативтi емдеудщ тиiмдiлiгiн аныктауда, сондай-ак сепсистщ ауыр агымындагы елiм ыктималдыгын аныктауда колданылады [3,5].

Кабыну процесшщ басталуына тэн ец акпараттык жэне накты зерттеу эдiсi-еткiр фазалык акуыздарды аныктау. бтюр фазалык акуыздарга адам агзасыныц плазмасында кездесетiн 30-га жуык акуыз жатады. Эр акуыздыц кабынуга жауап беруден белек баска да функциялары бар, мысал ретiнде акуыздар канныц уюна, тасымалдага катысады

иммуномодуляторларлык кызметi бар, бiрак олардыц барлыгына тэн кызмет ол закымдану аймагындагы репарация процестерш аткарады [4,6].

Кабыну акуыздарыныц актива кабыну фазасындагы Кан плазмасындагы концентрацияларыныц 93repyiHe байланысты позитивтi (оц) немесе негативт^тер^) деп eKire жiктеуге болады. Сонымен, eткiр фазаныц оц акуыздары деп плазмадагы концентрациясы 25% - га немесе одан да кепке артатын церулоплазмин, орозомукоид (а1-кышкыл гликопротеин), С-реактивт акуыз (СРА), ферритин, лактоферрин, гаптоглобин, фибриноген, С1-эстераза ингибиторы, а1-антитрипсин жэне а2-макроглобулин жэне баскалар жатады. Тeрiс акуыздардыц концентрациясы кeрiсiншe тeмeндeйдi. Олардыц iшiндe трансферрин, альбумин, транстиретин [5,7].

Жедел фазаныц непзп акуыздарыныц бiрi - СРА. Ол бауыр гeпатоциттeрiмeн синтeздeлeдi жэне аз мелшерде тамырлардыц эндотелиймен. Оныц салыстырмалы молекулалык массасы 115000 Дальтонга тец. Ол оц реактант; оныц кабынудыц етюр фазасындагы концентрациясы бар-жогы 2-6 сагат iшiндe 100-1000 есе артады, ал жартылай шыгарылу кeзeцi барлыгы 8-19 сагат. Бул ете тез, баскаларга катысты жедел фазаныц акуыздары. Кан плазмасындагы нормада оныц мeлшeрi 1 мг/л-ден кем, бiрак iсiктeрдiц метастазасы, вирустык инфекциялар кeзiндe, созылмалы ревматикалык аурулар оныц концентрациясы 30 мг/л дешн жогарлайды, ал хирургиялык операцияларда, тiндeрдiц закымдануы мен некрозында, бактериялык инфекция кeзiндe оныц концентрациясы 200 мг/л дешн кетершедь 300 мг/л дешн жэне одан да кеп кушк. Осылайша, СРА концентрациясы патологияныц белгш бiр TYрлeрiнe тэн, бул патологиялык процeстiц этиологиясын аныктага ыцгайлы. Сондай-ак, кандагы С-рeактивтi акуыздыц концентрациясы пациенттщ жасына, зиянды эдеттершщ, температураныц, дэрь дэрмeктeрдi кабылдау не кабылдамауына байланысты емес.

Кан плазмасындагы СРА аныктаудыц бiрнeшe эдiстeрi бар: радиалды иммунодиффузия,

иммунотурбиметрия жэне нефелометрия. Бул эд^тер ец карапайым жэне арзан, оларды ауруханада да, амбулаториялык жагдайда да колдануга болады. Олардыц кeмeгiмeн типтж хирургиялык ауруларды, ойык жаралы колитп, сeпсистi, ревматоидты полиартриттi дифференциалды диагностикалауга, терапияны TYзeту Yшiн осы аурулардыц ауырлыгын бакылауга болады. Операциядан кешнп аскынуларды, трансплантаттардан бас тартуын жэне инфекцияларды косылуынан хабардар болуга болады. Бул маркердщ кан плазмасынада тек альтерация кезецшде кeздeсуiнe байланысты, оны созылмалы ауруларды диагностикалауда колдану тек ершу кезецшде MYмкiн болады. К^рп уакытта латекс KYшeйтeтiн жогары сeзiмтал иммунотурбиметрия

эдiсi ;олданылады (hsCPA), онын, мэш талдаудын, сезiмталдыFын арттыру Yшiн латекс бeлшектерiне антиденелердщ иммобилизациялануы болып табылады. Бул атеросклероз, жедел коронарлы; о;игалар, ишемиялы; инсульт жэне ЖYктiлiк патологиясынын, ;ауштерш багалау Yшiн плазмадагы CPA eзгерiстерiн ерте диагностикалауга MYмкiндiк бередi [4,7,9].

Сондай-а; ;абыну диагностикасында

интерлейкиндер сия;ты ;абынуга ;арсы цитокиндер ;олданылады (IL-1, IL-6, IL - 8, гак некрозынын, факторлары-а). Iсiк некрозы - а факторы кебшесе ;абыну процесшщ клиникалы; кершютерш тудырады, мысалы, ауырсыну, температура, лейкоцитоз, жедел фазадагы гормондар мен акуыздар секрециясынын, жогарылауы. Диагноз кезшде IL 6 - га ерекше назар аудару керек. Ол ;абыну, жара;ат, гипоксия, бактериялы; эндотоксиндердщ макрофагтармен жэне фибробласттармен жанасуымен синтезделедi. Ол ;ан плазмасы мен перитонеальдi экссудат материалын пайдалана отырып, иммуноферменттiк талдау эдiсiмен аньщталады. Эдетте онын, плазмадагы мeлшерi 5±0,5 пкг / мл. Онын, ;ан плазмасындагы мeлшерi пациенттердщ жагдайынын, ауырлыгымен жэне операциялы; араласудан кейiн ;алпына келу уа;ытымен сэйкес келедь Сондай-а;, консервативтi емдеудщ тшмдшгш жэне аурудын, ауыр агымы жагдайында бас;а маркерлердi зерттеумен бiрге eлiм ы;тималдыгын бай;ауга болады. IL-6 концентрациясы ;айталанган операциялардан кейiн де артады жэне гемодинамиканын, бузылуымен кореляцияланады [5, 17].

8398 адам ;атыс;ан Weymann жэне бас;алармен ЖYргYзiлген метаталдауда кардиохирургиялы; операциялардан кейiн ЖYрек фибриляциясынын, дамуында СРА, ИЛ-6, ИЛ-8 жэне ИЛ-10-нын, жогарлауы мен постоперативтi ЖYрек фибриляциясынын, дамуы арасында байланыс бар екеш аны;талды. Демек периоперативтi ;абыну ЖYрек фибриляциясынын, дамуына алып келедi [6].

СРА ден,гешнщ жогарылауы жогарыда айтып eткендей эдетте инфекциялар, жара;аттар немесе аутоиммунды; аурулардын, жедел eршуi сия;ты жедел ;абыну жагдайларымен жэне эртYрлi созылмалы жагдайлармен байланысты

[32]. Агымдагы дэлелдемелер алдын ала диагностикалы; айналымдагы CPA ден,гейлерi колоректальды ;атерлi гак к;аушшн, жогарылауымен байланысты болуы MYмкiн екенiн кeрсетедi. Сонымен ;атар, ;ан сарысуындагы TNF-a ден,гейлерi осы ;атерл1 iсiк к;аушшн, жогарылауымен байланысты болды [36]. IL-6 бойынша нэтижелер ;орытынды емес, бул онын, колоректальды ;атерл1 iсiк к;аутмен байланысты емес екенш кeрсетедi, бiра; зерттеулердщ шектеулi санымен дэлелдер элсiреген

[37]. Осы деректер Gobos жэне бас;а соваторлармен ЖYргiзiлген 2017 жылгы метаталдауда дэлелдендi

[38].

Грушевская жэне соавторлар ЖYргiзген зерттеуде СРА бен колоректальды ;атерл1 гак нэтижесiнде ЖYргiзiлген отадан кейiн жш дамитын ас;ыну хирургиялы; араласу орнынынын, инфекциясы (ХАОИ) мен СРА акуыздын, ;андагы концентрациясынын, расында байланыс тапты. Зерттеу ;орытындысы бойынша СРА-дын, операциядан кешнп Yшiншi KYнi 100 мг/л жогары

болуы ХАОИ дамуынын, айкын предикторы болып табылады [39].

Соцгы жылдары eткiр фазалык маркерлерге -металлопротеиндерге, атап айтканда

церулоплазминге деген кызыгушылык артты. Онын, кандагы концентрациясы эртYрлi ауруларда, сонын, iшiнде организмде инфекциялык жэне кабыну процестерi болган кезде жогарылайды [5,11]. Церулоплазмин-курамында мыс бар феррооксидаза, ол кан плазмасынын, а-2 глобулиндi фракциясынын, гликопротеинi болып табылады. Биосинтез непзшен бауыр жасушаларында жэне екпе эпителиоциттерiнде ЖYредi. Алайда, бул акуыз дененщ баска жасушаларында синтезделет™ белгiлi:

лимфоциттерде, кекбауырдын, мононуклеарлы жасушаларында, ми тiндерiнде, жатырдын, эндометрий жасушаларында [9]. Церулоплазминнщ негiзгi белга канда болады жэне онын, концентрациясы жас пен жыныска байланысты. Сау адамнын, канында онын, концентрациясы - 300- 580 мг/л, ал бiр жаска дейiнгi балаларда бул керсеткш шамамен 2 есе темен. 12 жасында балада церулоплазмин децгеш максималды мэндерге дешн кeтерiледi жэне 18 жаска карай ересектер децгешне дейiн тeмендейдi. Эйелдерде еркектерге Караганда онын, плазмадагы мeлшерi бiршама жогары. Церулоплазмин жедел жэне созылмалы жагдайларда белсендi синтезделедi, интерлейкин-6 - тэуелдi акуыз [13].

Диагностикалык; ма;саттар Yшiн ;андагы церулоплазмин концентрациясын елшеу Yшiн биохимиялык Равин эдiсi колданылады. Зерттеуге арналган материал ;ан сарысуы немесе плазма . Бул эдю негiзделген р-фенилендиаминнщ

церулоплазминмен тотыгуы нэтижесiнде болады. Тотыккан диамин диметилпарафенилендиаминмен бiрiктiрiледi де, оны бояйды. ТYC каркындылыгы церулоплазминнщ ферментативтi белсендiлiгiне сэйкес келедь Бул эдiстi колдану кезшде туындайтын негiзгi мэселе-нэтиженi TYсiндiру жэне багалау Yшiн стандарттардын, болмауы. Сондай-ак, кандагы церулоплазмин мeлшерiн елшеу Yшiн нефелометрия жэне иммунотурбиметрия эдiстерiн колдануга болады, олар кеп уакытты кажет етедi жэне клиникалы; тэжiрибеде колдануга жарамсыз [14]. Жалпы, тек церулоплазмин концентрациясын аны;тау хирургиялык араласу саласындагы кабыну реакцияларын диагностикалау Yшiн сенiмдi емес, eйткенi онын, концентрациясы катерлi iсiк TYзiлiмдерiнде, ЖYректiн, ишемиялык ауруында, осы акуыздын, ту;ым куалайтын жетюпеушшпнде (Вильсон-Коновалов ауруы) жэне мыс пен темiр алмасуыныц бузылуында eзгеруi MYмкiн [5]. Салыстырмалы кабыну маркерлерiне сонымен катар альбуминдер, преальбуминдер, а1-антитрипсин, а2 макроглобулин, а1 - ;ыш;ыл гликопротеин, трансферрин, гаптоглобин жэне С1 - эстераза ингибиторы жатады. Осы акуыздар агзалар мен тiндердiц закымдалуынада ерекше спецификалы; корреляциясы бар.

Бултты ерiтiндiлердiц бeлшектерiмен жарыктыц ануш немесе eтуiн елшеуге негiзделген иммунотурбидметриялык эдiс жеке акуыздарды аныктау Yшiн колданылады: орозомукоид, трансферрин, гаптоглобин, а1-антитрипсин жэне а2-макроглобулин. Бул акуыздардын,

концентрациясынын eзгеруi кабынудын eткiр кезенднде шамалы, сондыктан концентрация

созылмалы кабыну кeзiндe де eзгeрeдi. Сондыктан закымданудыц локализациясын аныктау Yшiн кeшeндi сынактар ЖYргiзу кажет [5,16,17]. Жедел фазадагы акуыздардан баска, кабыну бeлгiлeрi рeтiндe прокальцитонин, неоптерин,

аутоантиденелер (IgG) концентрациясын аныктау, сондай-ак жалпы кан анализiнiц кeрсeткiштeрi колданылады: ЭТЖ, лейкоциттер саныныц eзгeруi жэне лейкоциттер формуласыныц ыгысуы [19,20]. Прокальцитонин - 12795 Дальтон молекулалык массасы бар 116 аминкышкылдарынан туратын полипептид, кальцитонин гормоныныц прекурсоры болып табылады [2]. Сау денеде биосинтез калканша безшщ С жасушаларында препрокальцитониннен пайда болады жэне кальцитонин синтeзiнiц нeгiзi болып табылады. Деш сау адамда плазмада аз мелшерде (0,1 нг/мл-ден аз) болады, оны кол жeтiмдi эдютермен сeнiмдi TYPДe аныктау MYMкiн емес [21]. Денеде кабыну болган кезде прокальцитонин концентрациясы 6-12 сагат шшде тез артады. Оныц биосинтeзi калканша безшде гана емес, сонымен катар баска MYшeлeрдe де кeздeсeдi: бYЙрeк, бауыр, булшыкеттер жэне май тiндeрi [21]. Полипептид канга жасушада жиналмай шыгарылады жэне ол 2 аминкышкылына кыскарады, сондыктан ол кальцитониннщ прекурсорына айналмай жэне оныц кандагы концентрациясыныц жогарылауына экeлмeйдi. Кабыну реакцияларындагы

прокальцитонин дeцгeйi eзгeрмeйдi немесе оныц шамалы eсуi байкалады [21]. Дэл диагноз кою Yшiн плазмадагы прокальцитонин концентрациясынан баска, C-рeактивтi акуыз концентрациясын да ескеру кажет. ЖYЙeлiк инфекция кезшде eкi маркeрдiц концентрациясы жогарылайды, ал СРА жогары дeцгeйiндe прокальцитониннщ темен дeцгeйi жедел фазалык реакцияны кeрсeтeдi [18]. Кан плазмасындагы прокальцитонин

концентрациясыныц 1000 есе жогарылауы ауыр сепсис пен септикалык шокты кeрсeтeдi [23]. Кандагы прокальцитонин концентрациясын аныктау Yшiн жартылай сандык иммунохроматографиялык экспресс-эдю колданылады [21]. Бул эдiстi колдану Yшiн коллоидты алтынмен (трейсер) бiрiктiрiлгeн тiнтуiрдiц моноклоналды катакальцин антидeнeлeрiн жэне катты фаза болып табылатын поликлоналды кошкар антикальцитониндi антидeнeлeрдi колданады. Кeлeмi 200 мкл кан плазмасын белме температурасында жолак (жолак) тeсiгiнe салады. Антиденелер прокальцитонинмен байланысып комплекс курайды. Ол жолак бойымен таралады жэне тэжiрибeлi жолак аймагында жолакты бояу аркылы катты фазамен эрекеттеседь Тэжiрибeлiк жолактыц TYс каркындылыгын бiркатар аныктамалык жолактармен салыстыра отырып, прокальцитониннщ шамамен концентрациясын аньщтауга болады. Калыпты мэннен ауыткуды созылмалы кабыну процeстeрi мен аутоиммундык аурулардыц агымы, вирустык инфекциялардыц болуы, кептеген жаракаттар мен ^шктер, сондай-ак кеп агзалык жеткшказдж жэне сепсис деп TYсiндiругe болады [25].

Неоптерин бактериялык инфекцияны ажырату Yшiн вирустык этиологияныц кабыну белпс рeтiндe колданылады. Бул иммунокомпeтeнттi жасушаларды бeлсeндiругe катысатын туракты метаболит. Оныц кан плазмасындагы жогарылауы прогрeссивтi аурулардыц, эдетте вирустык инфекциялардыц агымын кeрсeтeдi. Ец жогары концентрация кабыну

процесшщ басталуынан 9-12-nii куш байкалады. Талдау СРА жэне прокальцитонинмен бiргe жасалуы керек.

Осылайша, СРА жэне нeоптeриннiц жогарылауы гемабластозды сeпсистiц фонында аньщтауга болады, сонымен бiргe, аурудыц аскынуын аньщтауга болады. Неоптерин ЖYрeк-тамыр аурулары мен олардыц аскынуларыныц бeлгiсi рeтiндe кызмет етедь Неоптерин мен прокальцитониннiц аралас жогарылауы сепсисте болуы MYMкiн, ол eлiмгe экeлуi MYMкiн. Бiрдeн Yш маркердщ eзгeруiн аныктау коронарлык патология туралы айтуга болады [9,11,27].

Кабынуды аныктаудыц тагы бiр эдiсi ол IgG аутоантидeнeлeрi титрiнiц жогарылауы, казiргi тацда бул эд^ ЖYрeк-тамыр ауруларыныц кабынуын специфиалык диагностикасында колданылады. Бул эдiс элi де нашар зерттелген, кымбат жэне уакытты кажет eтeдi [27,28].

Бактериялык инфекцияныц зертханалык маркерлершщ дэстYрлi жалпы клиникалык, бактериологиялык жэне серологиялык зeрттeулeрiн колдануга болады: лейкоциттер саныныц езгеру^ эритроциттeрдiц туну жылдамдыгы (ЭТЖ), организмнiц биологиялык ортасында бактериялык флораныц eсуi, бiрак олардыц кеш кершуше байланысты олар эрдайым акпараттык бола бeрмeйдi [29]. Кептеген ауруханалар элi KYнгe дeйiн кабынудыц диагностикасында, iсiктeрдiц дамуын аныктауда ЭТЖ эдiсiн колданады, eйткeнi бул процесс кызыл кан клеткаларыныц тундыруын тeздeтудiц ец кеп таралган эдiс. Бiрак бул ЭТЖ-ге эсер eтeтiн баска патологиялык жагдайлардыц болу MYMкiндiгiн жокка шыгармайды, сондыктан бул кeрсeткiштi кабынудыц баска накты маркeрлeрiмeн бiргe карастыру кажет. Бiрак бул эдiс eзiнiц карапайымдылыгына, кол жeтiмдiлiгiнe жэне арзан багасына байланысты бYгiнгi KYнгe дeйiн езект болып кала бeрeдi [30,31]. IgG4 концентрациясыныц жогарылауы аутоиммунды кабыну процeсстeрi - аутоиммунды панкреатит, уйкы бeзi катeрлi iсiгiндe, облитирлeушi флебит жэне ретроперитонеальды фиброз кeзiндe жогарлауы дэлелденген. Санчес жэне соавторлар ЖYргiзгeн зерттеуде осы кабыну маркершщ аутоиммунды панкреатит пен уйкы безшщ катeрлi гагшде сeзiмдiлiгi - 75% мен арнайылыгы - 93% курады [32]. Кабыну процесшщ дэрежесш багалаудыц нeгiзгi критериш кандагы лейкоциттер саныныц кeрсeткiшi болып табылады. Бiрак лейкоцитоз эрдайым iрiцдi жарадагы кабыну процeсiнiц барысын объектив^ TYPДe керсете бeрмeйдi, сондыктан бул процесп багалау Yшiн жаца математикалык модельдер ойлап табылды: ыгысу индет, агзаныц тeзiмдiлiк индeксi, кан лейкоциттершщ индeксi жэне лейкоциттер мен ЭТЖ катынасы индeксi. Оларды есептеу ете киын, сондыктан олар хирургтыц жумысында кец колданыс таппады. Жаралардыц кабыну дэрежесш лейкоциттердщ кабыну индeксi бойынша да багалауга болады, бул лейкоциттер саныныц езек ядроларыныц, жас лейкоциттер мен миелоциттердщ косындысына, сeгмeнттiк лейкоциттер мен лимфоциттердщ косындысына катынасы. Эдетте бул керсеткш 1,0-1,2 бiрлiккe тец болуы керек, бул индекстщ жогарылауы антибиотикалык терапияны тагайындау кeрсeткiшi болуы mym^ жэне емдеу процeсiндe антибиотиктeрдi жоюга индeкстiц тeмeндeуi MYMкiн [33,34].

Цорытынды. K^a3ipri уа;ытта ;абыну реакциясын диагностикалаудыц ;арапайым, дэстYрлi жэне ecKipreH эдiстерден жаца жэне ;a3ipri заманга сай кептеген жолдары бар. Хирургиялы; аурухана аясында ;абынудын, барлы; бeлгiлi маpкepлepiн уа;ыттыц жет^пеушшпне, манипуляцияларды орындау Yшiн ;ажетт жабды;тармен ;амтамасыз eтiлмeуiнe жэне хирургиялы; аурулардыц агымыныц жылдамдыгына байланысты нау;астын, агзасындагы ;абыну пpоцecтepiн аны;тау Yшiн к;олдануга болмайды. Kазipгi уа;ытта ;абыну процесшщ басталуын ерте аны;тау Yшiн С-реактивт а;уыз маpкepлepiн ;абыну процесшщ басталуын, цepулоплазминдi ;абыну процесшщ этиологиясын, оныц локализациясын жэне фокустыц мелшepiн на;тылау Yшiн бас;а оц жэне тер^ фазалы; реактивтермен бipгe ;олдану MYMK^iri бар. Созылмалы ;абыну пpоцecтepiн жедел, сондай-а; бактериалды жэне вирусты; процестерден ажырату Yшiн прокальцитонин мен нeоптepиндi ;олдануга болады. Эрине, бYгiнгi ^нге дeйiн спецификалы; емес ;абыну процесш аньщтауга арналган езeктi сына;тар ЭТЖ жэне лейкоциттердщ индeкciн есептеу болып табылады, олар ец а;паратты; керсетюштер емес, орындаудыц ;арапайымдылыгы мен арзандыгы Yшiн кецшен ;олданылады.

Авторлардьщ улеа. Барлы; авторлар осы ма;аланы жазуга тец дэрежеде ;атысты.

Мудделер цацтьгеысы - мэлiмделген жок;. Бул материал баска басылымдарда жариялау Yшiн бурын мэлiмделмеген жэне баска басылымдардын, карауына усынылмаган.

Осы жумысты ЖYргiзу кезшде сырткы уйымдар мен медициналык екшджтердщ каржыландыруы жасалган жок;.

Каржыландыру жYргiзiлмедi.

Вклад авторов. Все авторы принимали равносильное участие при написании данной статьи. Конфликт интересов - не заявлен. Данный материал не был заявлен ранее, для публикации в других изданиях и не находится на рассмотрении другими издательствами. При проведении данной работы не было финансирования сторонними организациями и медицинскими представительствами. Финансирование - не проводилось.

Authors' Contributions. All authors participated equally

in the writing of this article.

No conflicts of interest have been declared.

This material has not been previously submitted for

publication in other publications and is not under

consideration by other publishers.

There was no third-party funding or medical

representation in the conduct of this work.

Funding - no funding was provided.

1 Kishkun A.A._ Gilmanov A.J._ Dolgih T.I. i dr. Organizaciya preanaliticheskogo etapa pri centralizacii laboratornih issledovanii. Metodicheskie rekomendacii. Poliklinika. 2013;2_6-27.

2 Turkovskii G.S. "Metodologiya Shest Sigm i ee primenenie dlya ocenki i uluchsheniya effektivnosti laboratornih process

3 Nikolaev N.S._ Nazarova V.V._ Dobrovolskaya N.Yu._ Orlova A.V._ Pchelova N.N. Upravlenie kachestvom v kliniko_diagnosticheskoi laboratorii v usloviyah FGBU "federalnii centr travmatologii_ ortopedii i endoprotezirovaniya" MZ RF _g. Cheboksari,. //Klinicheskaya References laboratornaya diagnostika №10. - 2014. -s.59

4 Мохов Е. М., Морозов А.М., Кадыков В.А., Аскеров Э.М., Панова А.В., Пельтихина О.В. О возможности применения С-реактивного белка и прокальцитонина как актуальных и доступных маркеров воспаления в хирургии // Московский Хирургический Журнал. 2018. № 2. С. 24. [Электронный ресурс: URL: http:/ /www. mossj.ru/

journal/M0SSJ_2018/M0SSJ_2018_02.pdf#page=24 (дата обращения 24.02.2020)].

5 Куценко Л.А., Кайдашев И.П. Место церулоплазмина среди белков острой фазы как маркера системного воспаления // Лабораторна дiагностика. - 2011. - №. 3. - С. 59-68.

6 Weymann A, Popov AF, Sabashnikov A, Calkins H. Baseline and postoperative levels of C-reactive protein and interleukins as inflammatory predictors of atrial fibrillation following cardiac surgery: a systematic review and meta-analysis. Kardiol Pol. 2018;76(2):440-451. doi: 10.5603/KP.a2017.0242. Epub 2018 Jan 22. PMID: 29354906.

7 Дудина К.Р., Кутателадзе М.М., Знойко О.О., Бокова Н.О., Шутько С.А., Филина Л. Д., Огарев В.В., Ющук Н.Д.

Т1З1М1

Клиническая значимость маркеров острого воспаления при инфекционной патологии // Казанский медицинский журнал. - 2014. - Т. 95. - № 6. -С.909-915.

8 Пономарь Е.Г., Сыркин А.Л., Гусев Д.Е., Андреев Д.А. Маркеры воспаления и долгосрочный прогноз у больных с острым коронарным синдромом и стабильной формой ишемической болезни // Кардиология и сердечно-сосудистая хирургия. - 2011. - №6. - С. 10-15.

9 Корякин А.М., Дадыка И.В., Епифанцева Н.Н., Горбатовский Я.А., Харингсон Л.Г., Ятманова Л.М., Рудакова Л.Н. С-реактивный белок и другие белки острой фазы воспаления у больных хроническим алкоголизмом.//Сибирский медицинский журнал. -2007. - С.70-71.

10 Гладких Р.А., Молочный В.П., Полеско И.В. Неоптерин как современный маркер воспаления // Детские инфекции. - 2016. - Т. 15. - №. 2. - С.19-23

11 Малдыбаев М.С. Применение метода гемодиафильтрации для коррекции гиперфосфатемии. // Вестник хирургии Казахстана. -2012. - №3 (31). - С.42.

12 Горошинская И.А., Шевченко А.Н., Филатова Е.В., Немашкалова Л.А. Изучение белков острой фазы при лечении больных мышечнонеинвазивным раком мочевого пузыря // Медицинский вестник Северного Кавказа. - 2016. - Т. 11. №4. - С. 521-525.

13 Ващенко В.И., Ващенко Т.Н. Церулоплазмин от метаболита до лекарственного средства // Психофармакология и биологическая наркология. -2006. - №3. - С. 1254-1269.

14 Камышников В.С. Справочник по клинико-биохимической лабораторной диагностике: В двух томах. - M.: Беларусь, 2002. - 463 с.

15 Ермолаева Е.Н., Кривохижина Л.В., Кантюков С.А., Яковлева В.П. Церулоплазмин-эндогенный регулятор функционального состояния тромбоцитов // Фундаментальные исследования. - 2014. - №. 7-3. - С. 492-495.

16 Романовская А.В., Давыдов, А.И., Михайлова, Е.В., Малеев В.В. Диагностическая роль маркеров острой воспалительной реакции при гриппе у беременных // Инфекционные болезни. - 2015. - Т. 13. - №. 2. - С. 19-24.

17 Антонюк С.М., Ахрамеев В.Б., Андриенко И.Б., Луценко Ю.Г., Касьяненко Н.С. Значение основных биохимических показателей для диагностики внутрибрюшных абсцессов // Вестник хирургической гастроэнтерологии. - 2018. - №. 1. - С. 41.

18 Голуб А.В. Новые возможности профилактики инфекций области хирургического вмешательства // Клиническая микробиология и антимикробная химиотерапия. - 2011. - №1. - C 56-66.

19 Маслянский А.Л. Хроническое воспаление, состояние эндотелия, сердечно-сосудистое ремоделирование у больных ревматическими заболеваниями - возможности патогенетической терапии: дис. 14.01.05, 14.01.22, докт. медиц. наук. Санкт-Петербург, 2019. - 318 с.

20 Popov D, Yaroustovsky M, Lobacheva G. Prevention of infectious complications after heart surgery in children: procalcitonin-guided strategy. Kardiochir Torakochirurgia Polska. - 2014, vol. 11, No. 2. - pp. 140-144.

21 Вельков В.В. Комплексная лабораторная диагностика системных инфекций и сепсиса: С-реактивный белок, прокальцитонин, пресепсин. М. : ЗАО «Диаконлаб. 2015. 119 c.

22 Liu J, Zhang W, Wang Q, Li Z, Lv M, Shi C, Zhang D, Zhao S, Zhang Y. The Early Diagnostic Value of Procalcitonin in Pneumonia After OffPump Coronary Artery Bypass Grafting Surgery. - Medical science monitor. - 2019, vol. 25.

- Pp. 3077-3089.

23 Шелыгин Ю.А., Тарасов М.А., Сухина М.А., Загороднюк И.В., Рыбаков Е.Г. Прокальцитонин и С-реактивный белокранние предикторы несостоятельности низких колоректальных анастомозов // Российский журнал гастроэнтерологии, гепатологии, колопроктологии. -2017. - Т. 27. - №. 1. - С. 93-100

24 Garcia-Granero, A., Frasson, M., Flor-Lorente, B., Blanco, F., Puga, R., Carratala, A., & Garcia-Granero, E. Procalcitonin and C-reactive protein as early predictors of anastomotic leak in colorectal surgery: a prospective observational study Diseases of the colon & rectum. - 2013, vol. 56, No. 4.

- pp. 475-483.

25 1. Vijayan, A. L., Ravindran, S., Saikant, R., Lakshmi, S., Kartik, R. Procalcitonin: a promising diagnostic marker for sepsis and antibiotic therapy Journal of intensive care. 2017, Т. 5, No. 1, p. 51.

26 Погорелова Е.И., Настаушева Т.Л., Почивалова А.В., Буданова М.В. Неоптерин в комплексной оценке динамики воспаления при острых респираторных вирусных инфекциях у детей // Педиатрия. Журнал им. Г.Н. Сперанского. 2018. Т. 97. №. 6. С.31-35

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.

27 Спиридонова Н.В., Басина Е.И., Щукин В.Ю. Естественные (физиологические) аутоантитела и регуляция гомеостаза. // Известия Самарского научного центра РАН. - 2015. - №5. - С.3.

28 Черешнева М.В., Черешнев В.А. Иммунологические механизмы локального воспаления.//Медицинская иммунология. - 2011. - Т. 13. - №. 6. - С.557-568.

29 Вялов С. С. Синдром избыточного бактериального роста: особенности патогенеза иммунных нарушений // РМЖ. - 2014. - Т. 22. - №. 15. - С. 1083-1087.

30 Первушин Ю.В., Вельков В.В., Путренок Л.С. СОЭ и СРБ: что предпочтительней? // Лаборатория. - 2007. -№. 1. - С. 14.

31 Карпов Ю. А., Буза В. В. Прогностическое значение маркеров воспаления у больных со стабильной формой ишемической болезни сердца после имплантации стентов с лекарственным покрытием на фоне длительной терапии статинами (госпитальный период) // Кардиология. - 2012. - Т. 52. - №. 3. - С. 4-9.

32 Sánchez-Castañón, M. Heras-Castaño, G. Gómez, C.Differentiation of autoimmune pancreatitis from pancreas cancer: Utility of anti-amylase and anti-carbonic anhydrase II autoantibodies 10.1007/s13317-011-0024-x Autoimmunity Highlights

33 Sharafutdinova E.B., Zhukov A.P., Zhambulov M.M. Dynamics of hematological indices of inflammatory activity in croupous pneumonia of foals. Izvestiya Orenburgskogo gosudarstvennogo agrarnogo universiteta - News of the Orenburg State Agrarian University, 2018, No. 6 (74), pp. 157- 159.

34 Raznatovskaya E.N. Integral indices of endogenous intoxication in patients with chemoresistant pulmonary tuberculosis. Aktual'ni pitannya farmacevtichnoi i medichnoi nauki ta praktiki - Actual Nutrition of Pharmaceutical and Medical Science and Practice, 2012, No. 2, pp. 119-120

35 Синха РА, Фарах Б.Л., Сингх Б.К., Сиддик М.М., Ли Ю, Ву Ю, Илкаева OR, Гудинг Дж, Чинг Дж, Чжоу Дж, т.б. Кофеин тыш;андардагы аутофагия-лизосомалык; жол аркылы бауырдагы липидтер алмасуын ынталандырады. Гепатология. 2014; 59 :1366-1380.

36 Джоши Р.К., Ким ВДЖ, Ли С.А. Семiздiкке байланысты адипокиндер мен колоректальды катерлi гак арасындагы байланыс: жагдайды ба;ылау жэне мета-талдау. Элемдж J Гастроэнтерол. 2014; 20 :7941-7949.

37 Wells GA, Shea BJ, O'Connell D, Peterson J, Welch V, Losos M, Tugwell P. The Ньюкасл-Оттава шкаласы (NOS) мета-талдаулардагы рандомизацияланбаган зерттеулердщ сапасын багалауга арналган. Оттава материалдары (Канада): Оттава денсаулы; зерттеу институты;; 1999. Мына жерден колже^мд^ https://www.mendeley.com/catalog/newca stleottawa-scale-nos-assessing-quality-nonrandomized-studies-metaanalyses/

38 Godos J, Biondi A, Galvano F жэне т.б. Жуйелж кабыну жэне колоректальды аденома каушнщ маркерлер^ ба;ылау зерттеулершщ мета-анализг Элемдж J гастроэнтерол . 2017;23(10):1909-1919 жж. doi:10.3748/wjg.v23.i10.1909

39 Грушевская Е.А., Мехтиев Н.М., Гришина Е.Е., Тимербулатов М.В. ИОХВ при формировании колоректальных анастомозов и С-реактивный белок как маркер развития инфекционных осложнений. Креативная хирургия и онкология. 2019;9(3):171-176.

40 Aubakirova A.T., Abdilova G.B., Ibraeva N.K. ANALYSIS OF QUALITY OF LABORATORY STUDIES PERFORMED IN 2018-2019 IN THE CLINICAL AND DIAGNOSTIC LABORATORY OF A.N.SYZGANOV'S NSCS // Вестник хирургии Казахстана. - 2020. - №3 (64).

RE

1 Kishkun A.A._ Gilmanov A.J._ Dolgih T.I. i dr. Organizaciya preanaliticheskogo etapa pri centralizacii laboratornih issledovanii. Metodicheskie rekomendacii. Poliklinika. 2013;2_6-27.

2 Turkovskii G.S. "Metodologiya Shest Sigm i ee primenenie dlya ocenki i uluchsheniya effektivnosti laboratornih process

3 Nikolaev N.S._ Nazarova V.V._ Dobrovolskaya N.Yu._ Orlova A.V._ Pchelova N.N. Upravlenie kachestvom v kliniko_diagnosticheskoi laboratorii v usloviyah FGBU "federalnii centr travmatologii_ ortopedii i endoprotezirovaniya" MZ RF _g. Cheboksari,. //Klinicheskaya References laboratornaya diagnostika №10. - 2014. -s.59

4 Mohov E. M., Morozov A.M., Kadykov V.A., Askerov E.M., Panova A.V., Pel'tihina O.V. O vozmozhnosti primeneniya S-reaktivnogo belka i prokal'citonina kak aktual'nyh i dostupnyh markerov vospaleniya v hirurgii // Moskovskij Hirurgicheskij ZHurnal. 2018. № 2. S. 24. [Elektronnyj resurs: URL: http://www.mossj.ru/ journal/MOSSJ_2018/MOSSJ_2018_02.pdf#page=24 (data obrashcheniya 24.02.2020)].

5 Kucenko L.A., Kajdashev I.P. Mesto ceruloplazmina sredi belkov ostroj fazy kak markera sistemnogo vospaleniya // Laboratorna diagnostika. - 2011. - №. 3. - S. 59-68.

6 Weymann A, Popov AF, Sabashnikov A, Calkins H. Baseline and postoperative levels of C-reactive protein and interleukins as inflammatory predictors of atrial fibrillation following cardiac surgery: a systematic review and meta-analysis. Kardiol Pol. 2018;76(2):440-451. doi: 10.5603/KP.a2017.0242. Epub 2018 Jan 22. PMID: 29354906.

7 Dudina K.R., Kutateladze M.M., Znojko O.O., Bokova N.O., SHut'ko S.A., Filina L. D., Ogarev V.V., YUshchuk N.D. Klinicheskaya znachimost' markerov ostrogo vospaleniya pri infekcionnoj patologii // Kazanskij medicinskij zhurnal. - 2014. - T. 95. - № 6. - S.909-915.

8 Ponomar' E.G., Syrkin A.L., Gusev D.E., Andreev D.A. Markery vospaleniya i dolgosrochnyj prognoz u bol'nyh s ostrym koronarnym sindromom i stabil'noj formoj ishemicheskoj bolezni // Kardiologiya i serdechno-sosudistaya hirurgiya. - 2011. - №6. - S. 10-15.

9 Koryakin A.M., Dadyka I.V., Epifanceva N.N., Gorbatovskij YA.A., Haringson L.G., YAtmanova L.M., Rudakova L.N. S-reaktivnyj belok i drugie belki ostroj fazy vospaleniya u bol'nyh hronicheskim alkogolizmom.//Sibirskij medicinskij zhurnal. - 2007. - S.70-71.

10 Gladkih R.A., Molochnyj V.P., Polesko I.V. Neopterin kak sovremennyj marker vospaleniya // Detskie infekcii. -2016. - T. 15. - №. 2. - S.19-23

11 Maldybaev M.S. Primenenie metoda gemodiafil'tracii dlya korrekcii giperfosfatemii. // Vestnik hirurgii Kazahstana. - 2012. - №3 (31). - S.42.

12 Goroshinskaya I.A., SHevchenko A.N., Filatova E.V., Nemashkalova L.A. Izuchenie belkov ostroj fazy pri lechenii bol'nyh myshechnoneinvazivnym rakom mochevogo puzyrya // Medicinskij vestnik Severnogo Kavkaza. - 2016. - T. 11. №4. - S. 521-525.

13 Vashchenko V.I., Vashchenko T.N. Ceruloplazmin ot metabolita do lekarstvennogo sredstva // Psihofarmakologiya i biologicheskaya narkologiya. - 2006. - №3. - S. 1254-1269.

14 Kamyshnikov V.S. Spravochnik po kliniko-biohimicheskoj laboratornoj diagnostike: V dvuh tomah. -M.: Belarus', 2002. - 463 c.

15 Ermolaeva E.N., Krivohizhina L.V., Kantyukov S.A., YAkovleva V.P. Ceruloplazmin-endogennyj regulyator

funkcional'nogo sostoyaniya trombocitov // Fundamental'nye issledovaniya. - 2014. - №. 7-3. - S. 492495.

16 Romanovskaya A.V., Davydov, A.I., Mihajlova, E.V., Maleev V.V. Diagnosticheskaya rol' markerov ostroj vospalitel'noj reakcii pri grippe u beremennyh // Infekcionnye bolezni. - 2015. - T. 13. - №. 2. - S. 19-24.

17 Antonyuk S.M., Ahrameev V.B., Andrienko I.B., Lucenko YU.G., Kas'yanenko N.S. Znachenie osnovnyh biohimicheskih pokazatelej dlya diagnostiki vnutribryushnyh abscessov // Vestnik hirurgicheskoj gastroenterologii. - 2018. - №. 1. - S. 41.

18 Golub A.V. Novye vozmozhnosti profilaktiki infekcij oblasti hirurgicheskogo vmeshatel'stva // Klinicheskaya mikrobiologiya i antimikrobnaya himioterapiya. - 2011. -№1. - C 56-66.

19 Maslyanskij A.L. Hronicheskoe vospalenie, sostoyanie endoteliya, serdechno-sosudistoe remodelirovanie u bol'nyh revmaticheskimi zabolevaniyami - vozmozhnosti patogeneticheskoj terapii: dis. 14.01.05, 14.01.22, dokt. medic. nauk. Sankt-Peterburg, 2019. - 318 s.

20 Popov D, Yaroustovsky M, Lobacheva G. Prevention of infectious complications after heart surgery in children: procalcitonin-guided strategy. Kardiochir Torakochirurgia Polska. - 2014, vol. 11, No. 2. - pp. 140-144.

21 Vel'kov V.V. Kompleksnaya laboratornaya diagnostika sistemnyh infekcij i sepsisa: S-reaktivnyj belok, prokal'citonin, presepsin. M. : ZAO «Diakonlab. 2015. 119 c.

22 Liu J, Zhang W, Wang Q, Li Z, Lv M, Shi C, Zhang D, Zhao S, Zhang Y. The Early Diagnostic Value of Procalcitonin in Pneumonia After OffPump Coronary Artery Bypass Grafting Surgery. - Medical science monitor. - 2019, vol. 25.

- Pp. 3077-3089.

23 SHelygin YU.A., Tarasov M.A., Suhina M.A., Zagorodnyuk I.V., Rybakov E.G. Prokal'citonin i S-reaktivnyj belokrannie prediktory nesostoyatel'nosti nizkih kolorektal'nyh anastomozov // Rossijskij zhurnal gastroenterologii, gepatologii, koloproktologii. - 2017. - T. 27. - №. 1. - S. 93100

24 Garcia-Granero, A., Frasson, M., Flor-Lorente, B., Blanco, F., Puga, R., Carratala, A., & Garcia-Granero, E. Procalcitonin and C-reactive protein as early predictors of anastomotic leak in colorectal surgery: a prospective observational study Diseases of the colon & rectum. - 2013, vol. 56, No. 4.

- pp. 475-483.

25 Vijayan, A. L., Ravindran, S., Saikant, R., Lakshmi, S., Kartik, R. Procalcitonin: a promising diagnostic marker for sepsis and antibiotic therapy Journal of intensive care. 2017, T. 5, No. 1, p. 51.

26 Pogorelova E.I., Nastausheva T.L., Pochivalova A.V., Budanova M.V. Neopterin v kompleksnoj ocenke dinamiki vospaleniya pri ostryh respiratornyh virusnyh infekciyah u detej // Pediatriya. ZHurnal im. G.N. Speranskogo. 2018. T. 97. №. 6. S.31-35

27 Spiridonova N.V., Basina E.I., SHCHukin V.YU. Estestvennye (fiziologicheskie) autoantitela i regulyaciya gomeostaza. // Izvestiya Samarskogo nauchnogo centra RAN. - 2015. - №5. - S.3.

28 CHereshneva M.V., CHereshnev V.A. Immunologicheskie mekhanizmy lokal'nogo vospaleniya.//Medicinskaya immunologiya. - 2011. - T. 13.

- №. 6. - S.557-568.

29 Vyalov S. S. Sindrom izbytochnogo bakterial'nogo rosta: osobennosti patogeneza immunnyh narushenij // RMZH. -2014. - T. 22. - №. 15. - S. 1083-1087.

30 Pervushin YU.V., Vel'kov V.V., Putrenok L.S. SOE i SRB: chto predpochtitel'nej? // Laboratoriya. - 2007. - №. 1. - S. 14.

31 Karpov YU. A., Buza V. V. Prognosticheskoe znachenie markerov vospaleniya u bol'nyh so stabil'noj formoj ishemicheskoj bolezni serdca posle implantacii stentov s lekarstvennym pokrytiem na fone dlitel'noj terapii statinami (gospital'nyj period) // Kardiologiya. - 2012. - T. 52. - №. 3. - S. 4-9.

32 Sánchez-Castañón, M. Heras-Castaño, G. Gómez, C.Differentiation of autoimmune pancreatitis from pancreas cancer: Utility of anti-amylase and anti-carbonic anhydrase II autoantibodies 10.1007/s13317-011-0024-x Autoimmunity Highlights

33 Sharafutdinova E.B., Zhukov A.P., Zhambulov M.M. Dynamics of hematological indices of inflammatory activity in croupous pneumonia of foals. Izvestiya Orenburgskogo gosudarstvennogo agrarnogo universiteta - News of the Orenburg State Agrarian University, 2018, No. 6 (74), pp. 157- 159.

34 Raznatovskaya E.N. Integral indices of endogenous intoxication in patients with chemoresistant pulmonary tuberculosis. Aktual'ni pitannya farmacevtichnoï i medichnoï nauki ta praktiki - Actual Nutrition of Pharmaceutical and Medical Science and Practice, 2012, No. 2, pp. 119-120

35 Sinha RA, Farah B.L., Singh B.K., Siddik M.M., Li YU, Vu YU, Ilkaeva OR, Guding Dzh, CHing Dzh, CHzhou Dzh, t.b. Kofein tysh;andardaFy autofagiya-lizosomaly; zhol arnyly

bauyrdaFy lipidter almasuyn yntalandyrady. Gepatologiya. 2014; 59 :1366-1380.

36 Dzhoshi R.K., Kim VDZH, Li S.A. Semizdikke bajlanysty adipokinder men kolorektal'dy ^aterli isik arasyndaFy bajlanys: zhaFdajdy banylau zhane meta-taldau. 9lemdik J Gastroenterol. 2014; 20 :7941-7949.

37 Wells GA, Shea BJ, O'Connell D, Peterson J, Welch V, Losos M, Tugwell P. The N'yukasl-Ottava shkalasy (NOS) meta-taldaulardaFy randomizaciyalanbaFan zertteulerdiH, sapasyn baFalauFa arnalFan. Ottava materialdary (Kanada): Ottava densaulyn; zertteu instituty;; 1999. Myna zherden K;olzhetimdi: https://www.mendeley.com/catalog/newcastleottawa-scale-nos-assessing-quality-nonrandomized-studies-metaanalyses/

38 Godos J, Biondi A, Galvano F zhane t.b. ZHyjelik ^abynu zhane kolorektal'dy adenoma ^aupini^ markerleri: banylau zertteuleriniH, meta-analizi. 9lemdik J gastroenterol . 2017;23(10):1909-1919 zhzh. doi:10.3748/wjg.v23.i10.1909

39 Grushevskaya E.A., Mekhtiev N.M., Grishina E.E., Timerbulatov M.V. IOHV pri formirovanii kolorektal'nyh anastomozov i S-reaktivnyj belok kak marker razvitiya infekcionnyh oslozhnenij. Kreativnaya hirurgiya i onkologiya. 2019;9(3):171-176.

40 Aubakirova A.T., Abdilova G.B., Ibraeva N.K. ANALYSIS OF QUALITY OF LABORATORY STUDIES PERFORMED IN 2018-2019 IN THE CLINICAL AND DIAGNOSTIC LABORATORY OF A.N.SYZGANOV'S NSCS // Vestnik hirurgii Kazahstana. - 2020. - №3 (64).

Байланыс деректерi

H. Амантай, Д. Айтм^анбетов, M. Аxанбаева, О. Даутацын, F.Mаxай, Г. Мустапа - 7 курс интерндерi 735-2 топ Л.Б. Сейдуанова, А.К. Сайлыбекова - Гылыми жетекшшер, G^. Aсфендияров атындаFЫ Каза; ултты; медицина университет^ Хирургиялы; аурулар жэне менеджмент жэне денсаулы; са;тау кафедралары seyduanova.l@kaznmu.kz, saylybekova.a@kaznmu.kz

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.