Научная статья на тему 'Халықаралық келісімдердегі кейбір грамматикалық мәселелер туралы'

Халықаралық келісімдердегі кейбір грамматикалық мәселелер туралы Текст научной статьи по специальности «Право»

CC BY
47
6
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
халықаралық келісім / грамматика / мемлекеттік тіл / международное соглашение / грамматика / государственный язык

Аннотация научной статьи по праву, автор научной работы — Ғалия Дюсембайқызы Мақанова, Қымбат Әбілқайырқызы Айнабаева

Қазақстан Республикасының демократиялық, зайырлы, құқықтық және әлеуметтік мемлекет ретінде қалыптасуында Қазақстан Республикасы қатысушысы болуға ниеттенетін халықаралық шарттардың, сондай-ақ халықаралық шарттардың маңызы зор. «Қазақстан Республикасының халықаралық шарттары туралы» Қазақстан Республикасы Заңының 2-бабы 2-тармағында «Қазақстан Республикасының ұлттық мүдделеріне сай келмейтін, Қазақстан Республикасының ұлттық қауіпсіздігіне нұқсан келтіретін немесе тәуелсіздігінен айырылуына әкеп соғатын халықаралық шарттарды жасасуға жол берілмейді» деп көзделген. Сонымен қатар халықаралық құжаттар қоғамдық тыныс-тіршіліктің түрлі салаларын қамтиды әрі еліміздің өсіп-өркендеуіне, жан-жақты дамуына, саяси аренада өз орнына айтарлықтай ықпал етеді. Қазақстан Республикасы қатысушысы болуға ниеттенетін халықаралық шарттар бойынша, сондай-ақ халықаралық шарттардың жобалары бойынша ғылыми (құқықтық, лингвистикалық, экологиялық, қаржылық және басқа да) сараптама жүргізілуі мүмкін. Қазақстан Республикасы қатысушысы болуға ниеттенетін халықаралық шарттарға, сондай-ақ халықаралық шарттардың жобаларына міндетті ғылыми лингвистикалық сараптаманы Қазақстан Республикасының Үкіметі айқындайтын уәкілетті ұйым, атап айтқанда, Заңнама және құқықтық ақпарат институтының Лингвистика орталығы жүргізеді. Ғылыми лингвистикалық сараптама жүргізу кезінде қазақ және орыс тілдеріндегі мәтіндердің тең түпнұсқалығы қамтамасыз етіледі. Мәтіндерді салыстырып тексеру барысында мемлекеттік тілдегі мәтінге баса назар аудару қажет. Себебі халықаралық құжаттарда түрлі тілдік кемшіліктерге жол берілмеуге тиіс. Лингвистика орталығының іргелі зерттеу жұмысын жүргізуінің де басты мақсаты халықаралық құжаттардың мемлекеттік тілдегі мәтінінің сапасын барынша жақсарту болып табылады. Аталған мәселе осы мақаламыздың арқауы болғанын атап өткен жөн.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

О НЕКОТОРЫХ ГРАММАТИЧЕСКИХ ВОПРОСАХ МЕЖДУНАРОДНЫХ СОГЛАШЕНИЙ

В становлении Республики Казахстан как демократического, светского, правового и социального государства важны международные договоры, участницей которых намеревается стать Республика Казахстан, а также международные договоры. В соответствии с пунктом 2 статьи 2 Закона Республики Казахстан «О международных договорах Республики Казахстан», не допускается заключение международных договоров, не соответствующих национальным интересам Республики Казахстан, способных нанести ущерб национальной безопасности или ведущих к утрате независимости Республики Казахстан. Вместе с тем международные документы охватывают различные сферы общественной жизни и оказывают существенное влияние на процветание, всестороннее развитие страны, место на политической арене. По международным договорам, участницей которых намеревается стать Республика Казахстан, а также по проектам международных договоров может проводиться научная экспертиза (правовая, лингвистическая, экологическая, финансовая и другая). Обязательная научная лингвистическая экспертиза международных договоров, участницей которых намеревается стать Республика Казахстан, а также проектов международных договоров проводится уполномоченной организацией, определяемой Правительством Республики Казахстан, а именно Центром лингвистики Института законодательства и правовой информации. При проведении научной лингвистической экспертизы обеспечивается аутентичность текстов на русском и казахском языках. При сопоставлении текстов необходимо уделить особое внимание на текст на государственном языке, потому как в международных документах не допускается наличие языковых недочетов. Целью фундаментальной исследовательской работы Центра лингвистики является максимальное улучшение качества текста международных документов на государственном языке. Следует отметить, что данный вопрос стал лейтмотивом нашей статьи.

Текст научной работы на тему «Халықаралық келісімдердегі кейбір грамматикалық мәселелер туралы»

Из практики законотворчества на государственном языке

ЛИТЕРАТУРА

1. Г. Каратаева. Истории казахского алфавита: арабская графика - латиница - кириллица: https://tengrinews.kz/article/639/. Царалган кунг. 04.10.2018

2. Н. д. Назарбаев. «Болашацца багдар: рухани жацгыру» багдарламалыц мацала.». «Егемен Цазацстан» жалпыулттыц республикалыц газет. № 70 (29051). 2 Сэуiр, 2017.1-2 беттер.

3. Сарсембаев М.А. Латын элтбшне кошу - заман талабы //Л.Н. Гумилев атындагы Еурази-ялыц ¥лттыцуниверситетi. Халыцаралыц цуцыц кафедрасыныц гылыми ецбектери Шыгарылым-3 // Царабаев Ф.Ж. редакциялауымен. - Астана, 2017. - 217-226 бб.

REFERENCES

1. G. Karataeva. Istorii kazakhskogo alfavita: arabskaya grafica - latinitca - kirillitca: https:// tengrinews.kz/article/639/. Karalgan kun:04.10.2018

2. N.A. Nazarbayev. «Bolashakka bagdar: ruhani jangiru» bagdarlamalik makala. / «Egemen Kazakhstan jalpiulttik respublikalik gazet. № 70 (29051). April 2, 2017.1-2 pages.

3. Sarsembaev M.A. Latin alipbiine koshu - zaman talabi // L.N. Gumilyov atindagi Eurasian ulttik university. Halikaralikkukikkafedrasiningilimienbekteri. Shigarilim-3//KarabaevF.Zh. redakcijalauymen. - Astana, 2017. - P. 217-226.

ЭВЖ 81'36:327(094)

ХАЛЬЩАРАЛЬЩ КЕЛ1С1МДЕРДЕГ1 КЕЙБ1Р ГРАММАТИКАЛЬЩ МЭСЕЛЕЛЕР ТУРАЛЫ

Галия Дюсембайкызы Маканова

Казацстан Республижсынъщ Зацнама жэне цуцыцтыц ацпарат институты Лингвистика орталыгы Нормативтш цуцыцтыц актглер жэне халыцаралыц шарттар жобаларыныц гылыми-лингвистикалыц сараптамасы секторыныц гылыми цызметкерг; Нур-Султан ц., Казацстан Республикасы; e-mail: makanova.gd@gmaiI.com

Цымбат Эбыкайыркызы Айнабаева

Казацстан Республикасыныц Зацнама жэне цуцыцтыц ацпарат институты Лингвистика орталыгы НормативтЫ цуцыцтыц акттер жэне халыцаралыц шарттар жобаларыныц гылыми-лингвистикалыц сараптамасы секторыныц гылыми цызметкерг, Нур-Султан ц., Казацстан Республикасы; e-mail: ajnabaevak@mail.ru

ТYйiн свздер: халыцаралыц келшм; грамматика; мемлекеттж тт.

Аннотация. Казацстан Республикасыныц демократиялыц, зайырлы, цуцыцтыц жэне элеуметтж мемлекет реттде цалыптасуында Казацстан Республикасы цатысушысы болуга ниеттенетт халыцаралыц шарттардыц, сондай-ац халыцаралыц шарттардыц мацызы зор.

«Казацстан Республикасыныц халыцаралыц шарттары туралы» Казацстан Республикасы Зацыныц 2-бабы 2-тармагында «Казацстан Республикасыныц улттыц мYдделерiне сай келмейтт, Казацстан Республикасыныц улттыц цаутЫздтне нуцсан келтгретт немесе тэу-елЫздтнен айырылуына экеп согатын халыцаралыц шарттарды жасасуга жол бертмейдг» деп квзделген. Сонымен цатар халыцаралыц цужаттар цогамдыц тыныстршшктщ тYрлi салаларын цамтиды эр1 елгмгздщ вст-вркендеуте, жан-жацты дамуына, саяси аренада вз орнына айтарлыцтай ыцпал етедi.

Казацстан Республикасы цатысушысы болуга ниеттенетт халыцаралыц шарттар бой-ынша, сондай-ац халыцаралыц шарттардыц жобалары бойынша гылыми (цуцыцтыц, лингви-стикалыц, экологиялыц, царжылыц жэне басца да) сараптама журггзтуг мумкт. Казацстан Республикасы цатысушысы болуга ниеттенетт халыцаралыц шарттарга, сондай-ац халыцаралыц шарттардыц жобаларына мтдеттг гылыми лингвистикалыц сараптаманы Казацстан Республикасыныц Yкiметi айцындайтын уэкiлеттi уйым, атап айтцанда, Зацнама

Мемлекетшк тлдегг зац шыгармашылыгы практикасынан

жэне цуцыцтыц ацпарат институтыныц Лингвистика орталыгы журггзедг.

Furumu лингвистикалыц сараптама жург1зу кез1нде цазац жэне орыс тыдертдег1 мэтт-дердщ тец тупнусцалыгы цамтамасыз етыед1. Мэт1ндерд1 салыстырып тексеру барысында мемлекеттт ттдегг мэттге баса назар аудару цажет. Себеб1 халыцаралыц цужаттарда тYрлi тыдт кемштктерге жол берымеуге тшс.

Лингвистика орталыгыныц iргелi зерттеу жумысын ЖYргiзуiнiц де басты мацсаты халыцаралыц цужаттардыц мемлекеттт тiлдегi мэтшшц сапасын барынша жацсарту болып табылады.

Аталган мэселе осы мацаламыздыц арцауы болганын атап вткен жен.

О НЕКОТОРЫХ ГРАММАТИЧЕСКИХ ВОПРОСАХ МЕЖДУНАРОДНЫХ СОГЛАШЕНИЙ

Маканова Галия Дюсембаевна

Научный сотрудник сектора научно-лингвистической экспертизы проектов нормативных правовых актов и международных договоров Центра лингвистики Института законодательства и правовой информации Республики Казахстан; г. Нур-Султан, Республика Казахстан; e-mail: makanova.gd@gmail.com

Айнабаева Кымбат Абилхайровна

Научный сотрудник сектора научно-лингвистической экспертизы проектов нормативных правовых актов и международных договоров Центра лингвистики Института законодательства и правовой информации Республики Казахстан; г. Нур-Султан, Республика Казахстан; e-mail: ajnabaevak@mail.ru

Ключевые слова: международное соглашение; грамматика; государственный язык.

Аннотация. В становлении Республики Казахстан как демократического, светского, правового и социального государства важны международные договоры, участницей которых намеревается стать Республика Казахстан, а также международные договоры.

В соответствии с пунктом 2 статьи 2 Закона Республики Казахстан «О международных договорах Республики Казахстан», не допускается заключение международных договоров, не соответствующих национальным интересам Республики Казахстан, способных нанести ущерб национальной безопасности или ведущих к утрате независимости Республики Казахстан. Вместе с тем международные документы охватывают различные сферы общественной жизни и оказывают существенное влияние на процветание, всестороннее развитие страны, место на политической арене.

По международным договорам, участницей которых намеревается стать Республика Казахстан, а также по проектам международных договоров может проводиться научная экспертиза (правовая, лингвистическая, экологическая, финансовая и другая). Обязательная научная лингвистическая экспертиза международных договоров, участницей которых намеревается стать Республика Казахстан, а также проектов международных договоров проводится уполномоченной организацией, определяемой Правительством Республики Казахстан, а именно Центром лингвистики Института законодательства и правовой информации.

При проведении научной лингвистической экспертизы обеспечивается аутентичность текстов на русском и казахском языках. При сопоставлении текстов необходимо уделить особое внимание на текст на государственном языке, потому как в международных документах не допускается наличие языковых недочетов.

Целью фундаментальной исследовательской работы Центра лингвистики является максимальное улучшение качества текста международных документов на государственном языке.

Следует отметить, что данный вопрос стал лейтмотивом нашей статьи.

ON CERTAIN GRAMMATICAL ISSUES OF INTERNATIONAL AGREEMENTS

Makanova Galiya Duysembayeva

Researcher of the Center for Linguistics of the Institute of Legislation

and legal information of the Republic of Kazakhstan;

Nur-Sultan, Republic of Kazakhstan; e-mail: makanova.gd@gmail.com

:::::::::::::::::::::::::::::№ Практики Законотворчества Ш государственном ЯЗЫКв

Ainabayeva Kymbat Abilkhairovna

Researcher of the Center for Linguistics

of the Institute of Legislation and legal information

of the Republic of Kazakhstan;

Nur-Sultan, Republic of Kazakhstan;

e-mail: ajnabaevak@mail.ru

Keywords: international agreement; grammar; the official language.

Abstract. In the formation of the Republic of Kazakhstan as a democratic, secular, legal and social state, international treaties, to which the Republic of Kazakhstan intends to become a party, as well as international treaties, are important.

In accordance with paragraph 2 of article 2 of the Law of the Republic of Kazakhstan «on international treaties of the Republic of Kazakhstan», it is not allowed to conclude international treaties that do not correspond to the national interests of the Republic of Kazakhstan, capable of damaging national security or leading to the loss of independence of the Republic of Kazakhstan. At the same time, international documents cover various spheres of public life and have a significant impact on the prosperity, comprehensive development of the country and its place in the political arena.

Under international treaties to which the Republic of Kazakhstan intends to become a party, as well as under draft international treaties, scientific expertise (legal, linguistic, environmental, financial and other) may be conducted. Mandatory scientific linguistic expertise of international treaties to which the Republic of Kazakhstan intends to become a party, as well as draft international treaties is carried out by an authorized organization determined by the Government of the Republic of Kazakhstan, namely, the linguistics Center Of the Institute of legislation and legal information.

During the scientific linguistic expertise authenticity of texts in Russian and Kazakh languages is ensured. When comparing texts, it is necessary to pay special attention to the text in the state language, because international documents do not allow the presence of language defects.

The aim of the fundamental research work Of the center of linguistics is to improve the quality of the text of international documents in the state language.

It should be noted that this issue has become the leitmotif of our article.

Хальщаральщ шарт ^ымы мемлекеттер жэне хальщаральщ к¥кьщтьщ баска да субъек-T^pi арасьшда катысушылардьщ хальщаральщ к^кьщтары мен мшдеттерш белгшейтш келiсiмдi б^вдредь Максаты мен мшдет бой-ьнша хальщаральщ шарттар саяси, экономи-кальщ жэне арнайы мэселелеpдi (байланыс, келж, гьшьш, мэдениет) карастыратын мацы-здылыFы жогарь к¥кьщтьщ акт больш табы-лады. Сондьщтан б^л актшерде мемлекеттж мацызы зор мэселелердщ каралуы, оларда мемлекеттж мYДденщ бшк т^руы Fажап емес.

«Казакстан Республикасыньщ хальщаральщ шарттары туралы» Зацньщ 7-бабына сэйкес Казакстан Республикасыньщ шет мем-лекеттермен еюжакты хальщаральщ шарттары Казакстан Республикасыньщ мемлекеттк тшнде жэне тараптардьщ келiсуi бойынша езге де тшдерде жасалады. Казакстан Республикасыньщ хальщаральщ ^йымдармен еюжакты хальщаральщ шарттары келюсездерге

катысушы тараптардьщ келiсуi бойынша ай-кындалган тшдерде жасалады. Кепжакты хальщаральщ шарттар келюсездерге катысушы тараптардыц келiсуi бойынша белгшенетш тшдерде жасалады. Халыкаралык шарттарга езгерютер мен толыктырулар олар жасалган тшдерде ресiмделедi1.

Осыган орай Казахстан Республикасыныц Yкiметi мен Австрия Республикасыныц Yкiметi арасындагы Инвестицияларды кетер-мелеу жэне езара коргау туралы кел^мнщ (б^дан эрi - Келiсiм) орыс жэне казак тшн-деп мэтiндерiн салыстыру барысында кейбiр кемшшктерге жол берiлгенi аныкталды.

Мысалы, осы Кел^мнщ2 орыс тшн-деп мэтшшде 1-бабы 6-тармагында «Нью-Йоркская конвенция» означает Конвенцию о признании и приведении в исполнение иностранных арбитражных решений, принятую в Нью-Йорке 10 июня 1958 года» деген аныкта-ма бершген. Дэл осы тармактыц казак тшнде-

1 «Казацстан Республикасыныц халыцаралыц шарттары туралы» 2005 жылгы 30 мамырдагы Казацстан Ре-спубликасы Зацыныц 7-бабы. «Эдшет» Казацстан Республикасы нормативтт цщыцтыц акттерШц ацпарат-тыц-цщыцтыц ЖYйесi. [Электрондыц ресурс]. - Кол жетюзу режимi: http://adilet.zan.kz/kaz/docs/Z050000054_

2 «Казацстан Республикасыныц Yкiметi мен Австрия Республикасыныц Yкiметi арасындагы Инвестицияларды квтермелеу жэне езара цоргау туралы келiсiмдi ратификациялау туралы» 2012 жылгы 17 цазандагы Казацстан Республикасы Зацыныц 1-бабы. «ддшет» Казацстан Республикасы нормативтт цщыцтыц акттерМц ацпараттыц-цщыцтыц ЖYйесi. [Электрондыц ресурс]. - Кол жеттзу режимi: http://adilet.zan.kz/kaz/docs/ Z1200000041/compare

Мемлекетшк тглдегг зац шыгармашылыгы практикасынан

п редакциясында «Нью-Йорк конвенциясы» 1958 жылгы 10 маусымда Нью-Йоркте кабыл-данган Шетелдiк тeрелiк шешiмдердi тану жэне орындау туралы конвенция бiлдiредi.» деп жазылган. Ягни бул тармакта грамма-тикалык кателш орын алган, атап айтканда, «конвенцияны бiлдiредi» деп жазылу кажет едi. Осыган уксас грамматикалык кателiк Келюмнщ 15-бабыныц такырыбында «1сп карау орны» деп жазылудыц орнына «1ске ка-рау орны» деп жазылып кеткен.

Одан баска, 5-баптьщ 2-тармагыныц орыс тiлiндегi редакциясында: «2. В целях настоящей статьи «национальное законодательство в области труда» непосредственно связано со следующими международно-признанными трудовыми правами: ...» деп бершген. Ал казак тшндеп редакцияда стилистикалык кемшiлiктi байкауга болады: «2. Осы бап-тыц максатында «ецбек саласындагы улттык зацнама» мынадай халыкаралык деп танылган ецбек кукыктарымен тiкелей байланысты болады: ...», себебi казак тшнщ ережесi бойын-ша сейлем мYшесi - баяндауыш сейлемнщ соцында орналасуы кажет. Бул ереже жога-рыда керсетшген бапта сакталмаган. Осы туста 2-тармакты былайша редакциялау: «2. Осы баптыц максатында «ецбек саласындагы улттык зацнама» мынадай: ... танылган ецбек кукыктарымен тшелей байланысты болады» утымды болар едi деп пайымдаймыз.

Ал ендi Келiсiмнiц 15-бабыныц орыс тiлiндегi редакциясына назар аударсак: «Любое разбирательство в рамках статей 13 - 18 настоящего Соглашения, по запросу любой из сторон спора, проводится в государстве, являющимся участником Нью-йоркской Конвенции». Бул сейлемде «Соглашения,», «спора,» деген сездерден кешн орыс тшнщ грам-матикасы бойынша «упр» тыныс белгiсiн коюга кандай да бiр негiз жок. Ал «государстве,» деген сезден кешнп тыныс белпсшщ койылуы оныц есiмше болуымен тYсiн-дiрiледi. Орыс тiлiндегi мэтшде дэл осындай артык тыныс белпсшщ койылуы жэне койыл-мауы 19-бапта кездеседi: «Споры между Сторонами касающиеся толкования и/или применения положений настоящего Соглашения решаются, по возможности, путем консультаций». Бул сейлемде «по возможности» деген тсркестщ ею жагынан «Yтiр» тыныс белпсш койып, окшаулаудыц кажетi жок, себебi бул сездер сейлемде Yстеу кызметiн аткарып тур. Ал Yстеу сейлем iшiнде тыныс белгiсiмен ажыратылмайды. Керiсiнше, кeрсетiлген сейлемде кажетп тыныс белгiсi койылмай, пун-ктуациялык кателiкке жол берiлген. Ягни бул жагдайда «Споры между Сторонами, касающиеся толкования и/или применения положений настоящего Соглашения, решаются по возможности путем консультаций» деп кайта

редакциялау элдекайда дурыс эрi орыс тшнщ грамматикасына сай болар едi деп пайымдаймыз.

Орыс тшндеп редакцияда «по возможности» деген сeздердi окшаулап, дурыс койыл-маган «Yтiр» тыныс белгiсiнiц казак тшндеп редакцияда «^мкшдшнше» деп аударылып, сездщ екi жагынан «Yтiр» тыныс белпсшщ койылуы сиякты орыс тiлiндегi мэтшде жацылысып орын алган тыныс белгiлердi казак тiлiндегi мэтiнде дэлме-дэл кeшiруге еш негiз жок. Бул сездер «по возможности», «мYмкшдiriнше» екi тшде де кыстырма сезге жатпайды. Орыс тшнщ грамматикасы мен казак тшнщ грамматикасыныц бiр-бiрiне уксас болып келетiнiн естен шыгаруга болмайды, алайда жогарыда кeрсетiлген сейлемде орыс тшндеп мэтшде кателесш койылган артык «у^р» тыныс белгiсiнiц казак тiлiндегi мэтш-ге ыкпал еткенi дурыс емес деп пайымдаймыз. Оныц Yстiне орыс тшндеп мэтшнщ казак тiлiне аударылуын камтамасыз ететiн маман-дардыц мукият болуы артык болмас.

Сонымен катар артык тыныс белпсшщ койылуы немесе керiсiнше, дурыс койылмауы сиякты орыс тшнщ грамматикасы бойынша пунктуациялык кате Келiсiмнiц 20-бабыныц 1 жэне 2-тармактарында бар. Кeрсетiлген тармактарда «Сторон,», «процесс,», «19-25,» деген сездерден кешнп «у^р» тыныс белпа артык. Аталган сездерден кешн тыныс белпсшщ койылуына кандай да бiр грамматикалык непз жок. Сол сиякты Келiсiмнiц 26-бабы 1-тармагыныц орыс тiлiндегi редакциясында: «Настоящее Соглашение применяется к инвестициям, осуществленным инвесторами любой из Сторон на территории другой Стороны как до, так и после вступления в силу настоящего Соглашения, в соответствии с ее законодательством.» «Стороны» деген сезден кешн тыныс белпа койылмаган. Орыс тшнщ ережес бойынша «осуществленным инвесторами любой из Сторон на территории другой Стороны» тiркесi екi жагынан Yтiрге алынып жазылады, себебi кандай? деген суракка жа-уап берiп, «инвестициям» сезшщ магынасын ашып, орыс тiлiндегi «причастный оборот» деген орамга сэйкес келш тур. Ал «Соглашения,» деген сезден кешн «упр» тыныс белпа артык колданылган. Осы тармактыц казак тшндеп редакциясы: «1. Осы Келiсiм екш-шi Тараптыц аумагында кез келген Тараптыц инвесторлары осы Келiсiм кYшiне енгенге дейiн, сондай-ак ^шше енгеннен кейiн жY-зеге асырган инвестицияларга катысты оныц зацнамасына сэйкес колданылады» деп ауда-рылган. Аталган тармакты «Осы Келiсiм кез келген Тараптыц инвесторлары екiншi Тараптыц аумагында оныц зацнамасына сэйкес осы Келiсiм ^шше енгенге дейiн жэне одан кешн де жYзеге асырган инвестицияларга колда-

Из практики законотворчества на государственном языке

нылады» деп кайта редакциялау мемлекеттк тшдеп зацнама стилистикасы жагынан д^рыс деп пайымдаймыз. Жогарыда атап еткен орыс тiлiндегi «причастный оборот» деген орамга сэйкес пунктуациялык кателж аталган баптыц 2-тармагында да орын алган. Атап айтканда, «2. Настоящее Соглашение не применяется к уже урегулированным требованиям или процессам, предусмотренным в статье 13 настоящего Соглашения до вступления в силу настоящего Соглашения». Б^л сейлемде «Соглашения» деген сезден кешн «y^» тыныс белпсш койып, тармакты: «2. Осы Келiсiм осы Келiсiмнiц 13-бабында кезделген, рет-телiп койган талаптарга немесе процестерге осы Келiсiм кYшiне енгенге дешн колданыл-майды» деп кайта редакциялау кажет.

Жогарыда керсетiлген пунктуациялык, стилистикалык жэне грамматикалык кателж-тер бiр гана халыкаралык келiсiмнiц казак тшндеп мэтМ мен орыс тшндеп мэтшш салыстыру аркылы аныкталган кемшшктер екенiн атап еткен жен. ^олданыстагы зацдар мен халыкаралык шарттардыц ею тiлдегi

мэтiнiн салыстыра отырып, тецтYпн¥Cка-лылыгын камтамасыз ету бойынша iргелi зерттеу ж^мысын жYргiзу барысында осыган ¥ксас кемшiлiктердiц болатыны сезсiз. Б^ган себеп орыс тiлiндегi мэтiннiц агылшын тш-нен аударылып, пунктуациясы мен стилисти-касына мэн бермеуде болар мYмкiн. Оныц Yстiне халыкаралык шарттар негiзiнен агылшын тiлiнен орыс тшне, одан кейiн казак тш-не аударылатынын ескерсек, пунктуациялык кателердщ орын алуы гажап емес. Одан баска, агылшын тшндеп шарттар мен келiсiмдерде зац техникасы, пунктуациялык ережелер сиякты тшдк емле ерекшелiктерi сакталмайды. Нэтижесiнде мемлекеттiк тiлдегi мэтш сапа-сыныц нашарлауы гажап емес, ейткеш орыс тiлiндегi мэтiнде грамматикалык ережелерi барлыгы дерлiк сактала бермейдь

Дорыта келе айтарымыз, iргелi зерттеу ж^мыстарын жYргiзу максаты мемлекеттiк тшдеп мэтшнщ сапасына кецiл белу, оны жаксарту болса, казак тiлiндегi зац тшнщ калыптасуына ез Yлесiмiздi косканымыз деп есептеймiз.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.