Научная статья на тему 'ГЕОИҚТИСОДИЁТ МАСАЛАСИГА ИЖТИМОИЙ-ФАЛСАФИЙ ЁНДОШУВ'

ГЕОИҚТИСОДИЁТ МАСАЛАСИГА ИЖТИМОИЙ-ФАЛСАФИЙ ЁНДОШУВ Текст научной статьи по специальности «Экономика и бизнес»

281
21
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
глобаллашув / геоиқтисодиёт / геоиқтисодий тафаккур / геоиқтисодий макон / геоиқтисодий атрибут / globalization / geo-economics / geo-economic thinking / geoeconomic space / geo-economic attribute

Аннотация научной статьи по экономике и бизнесу, автор научной работы — Исломжон Абдуллаевич Убайдуллаев

Мақолада бугунги кунда долзарб бўлиб турган геоиқтисодиётни янада ривожлантириш ва бу борада геоиқтисодий тафаккурни шакллантириш масаласига ижтимоий-фалсафий нуқтаи назардан ёндошувга алоҳида эътибор қаратилган. Чунки бу масала нафақат иқтисодий, балки ижтимоий муаммо сифатида ҳам талқин ва таҳлил этилади. Шунинг баробарида бугунги глобаллашув жараёнларида ҳар бир жамиятда бир муаммога турли соҳалар нуқтаи назаридан ёндашган ҳолда масалага ечим топиш долзарб вазифа сифатида кун тартибига қўйилган.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

SOCIO-PHILOSOPHICAL APPROACH TO GEO-ECONOMIC ISSUES

The article pays special attention to the socio-philosophical approach to the further development of geoeconomics and the formation of geoeconomic thinking in this regard. Because this issue is interpreted and analyzed not only as an economic but also as a social problem. At the same time, in today's globalization process, finding a solution to the problem in each society from the point of view of different areas is on the agenda as an urgent task.

Текст научной работы на тему «ГЕОИҚТИСОДИЁТ МАСАЛАСИГА ИЖТИМОИЙ-ФАЛСАФИЙ ЁНДОШУВ»

ГЕОЩТИСОДИЁТ МАСАЛАСИГА ИЖТИМОИЙ-ФАЛСАФИЙ

ЁНДОШУВ

Исломжон Абдуллаевич Убайдуллаев

Наманган мухандислик-технология институти "Ижтимоий фанлар" кафедраси катта укитувчиси, PhD ubaydullaev-76@mail.ru

АННОТАЦИЯ

Маколада бугунги кунда долзарб булиб турган геоиктисодиётни янада ривожлантириш ва бу борада геоиктисодий тафаккурни шакллантириш масаласига ижтимоий-фалсафий нуктаи назардан ёндошувга алохида эътибор каратилган. Чунки бу масала нафакат иктисодий, балки ижтимоий муаммо сифатида хам талкин ва тахлил этилади. Шунинг баробарида бугунги глобаллашув жараёнларида хар бир жамиятда бир муаммога турли сохалар нуктаи назаридан ёндашган холда масалага ечим топиш долзарб вазифа сифатида кун тартибига куйилган.

Калит сузлар: глобаллашув, геоиктисодиёт, геоиктисодий тафаккур, геоиктисодий макон, геоиктисодий атрибут.

SOCIO-PHILOSOPHICAL APPROACH TO GEO-ECONOMIC ISSUES

Islomjon Abdullaevich Ubaydullaev

Namangan Institute of Engineering and Technology Senior Teacher of the Department of Social Sciences, PhD ubaydullaev-76@mail.ru

ABSTRACT

The article pays special attention to the socio-philosophical approach to the further development of geoeconomics and the formation of geoeconomic thinking in this regard. Because this issue is interpreted and analyzed not only as an economic but also as a social problem. At the same time, in today's globalization process, finding a solution to the problem in each society from the point of view of different areas is on the agenda as an urgent task.

Keywords: globalization, geo-economics, geo-economic thinking, geo-economic space, geo-economic attribute.

КИРИШ

Узбекистоннинг жахон хамжамиятига кушилиши уз навбатида, жахонда асрлар мобайнида шаклланган иктисодий макондан жой излаб топишни, кандай шарт-шароитда, кимлар билан иктисодиётни интеграциялаш, мамлакат иктисодиётини жахон андозалари даражасига кутариш учун кандай илFор ноанъанавий технологиялардан фойдаланиш, ишлаб чикарилган товарларни жахон бозорида кимларга, кандай нархларда сотиш, жахон бозорида янгидан шаклланаётган мулкдорлар синфининг бевосита иштирок этишларини таъминлаш, жахонда юз бераётган иктисодий узгаришларнинг мантиFини тезликда англаб етиш учун геоиктисодиёт тамойилларидан хабардор булиш ва уларни амалда куллай билишни ташкил этиш каби муаммолар ечимини илмий ва амалий жихатдан хал этиш масаласини кун тартибига куйди.

Глобаллашув жараёнлари натижасида мулкдорлар синфи узлари мансуб булган давлатларнинг ички ва ташки фаолият юритиш чегараларидан чикиб замон улчовлари асосида халкаро байналминал иктисодий уюшма тузиш ва иттифокларга бирлашиш асосида янги геоиктисодий маконларни барпо этмокдалар.

Глобаллашув даврида кучли давлатлар хаётида сиёсатни иктисодийлаштириш оркали уз максадларига эришиш учун сиёсий масалаларни иктисодий методлар оркали ечишга уринмокдалар, иктисодий хокимият эса жахонда уз уйинларини юргизишга харакат килмокда. Бу харакатни геосиёсат ва геомафкура окламокда, харбийлар эса уларни химоя килмокда. Ташки сиёсат бобида эса геоиктисодий манфаатлар геосиёсий ва бошка геостратегик манфаатлардан устун куйилмокда.

АДАБИЁТЛАР ТАХЛИЛИ ВА МЕТОДОЛОГИЯ

Геоиктисодиёт масаласини ижтимоий-фалсафий жихатдан тахлил ва тадкик килишда мукаддас манбалардан «Авесто» хамда Амир Темурнинг «Темур тузуклари», Абу Абдуллох Мухаммад ибн Исмоил ал-Бухорийнинг «Ал-Жомиъ Ас Сахих», Низомулмулкнинг «Сиёсатнома ёки Сияр ул-мулук», Алишер Навоийнинг «Махбуб ул-кулуб» («К,алблар севгилиси»), Термизий Хожа Самандарнинг «Дастур ул-мулук» («Подшохларга кулланма») каби нодир асарлари тарихий манба ва фалсафий асос булиб хизмат килди.

Глобаллашув жараёнларининг шиддат билан кечиши туфайли янги ижтимоий-иктисодий хаётга кириб келган геоиктисодиёт феномени, унинг келиб чикиш сабаблари, атрибутлари, ривожланиш конуниятларини урганиш борасида

МДХ, давлатларидаги Э.Г.Кочетов, А.В.Филиппенко, В.А.Дергачёв ва бошка иктисодчилар томонидан илмий изланишлар олиб борилмокда.

Хорижлик файласуф ва иктисодчи олимлардан Jonathon Cini, Sanjaya Baru, Klaus Solberg Soilen, Jennifer Harris, Чэнь Циминь ва бошкалар томонидан геосиёсат ва геоиктисодиёт уртасидаги боFланишлар, геоиктисодиётнинг элементлари, тушунчалари, географик жойлашув буйича истикболлари урганилган[1] (http://bookboon.com/en/geoeconomics-ebook. Solberg S0ilen, Klaus (2012). Geoeconomics. Bookboon, London.).

МУ^ОКАМА

Жахонда янги геоиктисодий маконларнинг вужудга келиши халкаро иктисодий муносабатларни тартибга солувчи анъанавий халкаро иктисодий хукук сохасида хам туб сифатий узгаришлар килишни, яъни чегара билмас мулкдорларнинг геоиктисодий макондаги иктисодий муносабатларини тезликда тартибга солувчи янги замонавий хукук тизимини яратишни хам такозо этмокда. Бу эса уз навбатида мамлакатимиздаги мулкдорлар синфининг геоиктисодий тафаккурини шакллантиришда уларнинг хукукий билим даражаларини янада устириш ишларини йулга куйишни талаб килмокда.

Геоиктисодий макон - бу факат мулкдорлар синфининг иктисодий манфаатлари кесишадиган чорраха эмас, балки ундан манфаатдор булганларнинг маънавий-маданий дунёси хам бир-бирига тукнаш келадиган жой сифатида узлигини намоён этмокда. Шунинг учун хам ундан кимлардир турган - битгани зарарли булган "оммавий маданият" ни тарFиб килиш воситаси сифатида фойдаланиб, уни мафкуравий кураш полигонига айлантиришга уринмокда.

Юкорида баён килинган фикрлардан хам куриниб турибдики бу муаммоларнинг ечими "геоиктисодиёт" ва "геоиктисодий тафаккур" тушунчаси ичида яширингандир.

"Геоиктисодиёт" тушунчасини биринчилар каторида куллаган киши утган асрнинг 80-йилларида АК,Шнинг давлат департаменти ва миллий хавфсизлик Кенгашида маслахатчи булиб ишлаган Эдвард Люттвак хисобланади. У узининг мазкур ташкилот учун тайёрлаган ахборот ва ёзган китобларида "Америка орзуси хавф остида: иктисодий устунлик учун булаётган геоиктисодий беллашувда АК,Шнинг FOлиб келиш ва учинчи давлатлар каторига тушиб колмаслиги учун нима килмок керак?", - деган масалаларга тухталиб: "Геоиктисодиёт - бу халкаро ракобатда давлатлараро буладиган ракобатдир, яъни унда давлат "узининг" компания ва бошка хужалик бирлашмалари учун

жахондаги "узга" компанияларга нисбатан максимал устунликни таъминлашидир"[2](Жан К., Савона П. Геоэкономика (господство экономического пространства).пер.с ит.- М.: Издательство БЕК, 1997.-8с.) ,-деган булса, бошка муаллифлар: "ХХ асрнинг охирларида геоиктисодиёт геосиёсатнинг янги бир окими сифатида пайдо булди. Геоиктисодиёт - бу homo economicus ва макон омилларининг товарларни ишлаб чикариш ва таксимлаш сохасига таъсир этиши, иктисодий фаолиятни янада кенгайтириш учун иктисодий маконлардан фойдаланишдир"[3] (Геополитика и геоэкономика. www.geopolitical.ru), - деб таърифлайдилар. Россиялик иктисодчи олим Э.Г.Кочетов: "Геоиктисодиёт - бу жахонда даромадини шакллантириш ва уни кайта таксимлашга эришиш максадида миллатнинг геоиктисодий маконда миллий жихатдан узини унглаб олиш учун тезкор харакатларни амалга ошириш техникасидир, -дейди. Узбекистонлик олимлар хам ушбу масалага эътибор каратган холда "Геоиктисодиёт - жахон микёсида турли китъа, минтака ва давлатлар иктисодиётининг интеграциялашуви негизида шаклланаётган ягона иктисодий тизим, иктисодий макон" [4] (Кочетов Э.Г. Геоэкономика (Освоение мирового экономического пространства): -М.: Издательство БЕК,1999.-12 бет.), -деган таъриф берадилар. Юкоридаги таърифларнинг барчасида геоиктисодиётнинг иктисодий томонларга алохида урFу берилган, геоиктисодиётда асосий харакатлантирувчи кучлари эса назардан четрокда колиб кетган.

"Геоиктисодиёт" тушунчасига илмий жихатдан таъриф бериш учун энг аввало, унинг вужудга келиш сабабларини аниклаш ва бугунги кунда жахонда юз бераётган геоиктисодий жараёнларнинг фалсафий мантотини англаб етиш максадга мувофикдир.

Бизнинг фикримизча геоиктисодиётнинг пайдо булиш сабаблари куйидагилардан иборат.

1. ХХ асрнинг 80-йиллари охирига келиб социалистик ишлаб чикаришга асосланган социалистик бозор, капиталистик ишлаб чикаришга асосланган капиталистик бозор деган иктисодий маконлар бархам топиб, унинг урнига эркин иктисодий жараёнлар харакатини узида ифодаловчи геоиктисодиёт ва унга асосланган янги геоиктисодий маконлар пайдо булди.

2. Илм-фан, техника ривожининг шиддатли тус олиши, ахборот технологиялари окимининг тезлашуви, дунёда яшаётган халклар ва давлатлараро узаро боFланишнинг кучайиши, халкаро алока тармокларининг кундан кунга кенгайиши натижасида давлатлараро иктисодий алокаларнинг чегара билмас даражада ривож топиб бориши эски иктисодий маконлар урнига

янги оптимал локаллашган геоиктисодий маконларнинг вужудга келишига олиб келди.

Шундай килиб, эски географик тасаввурлар урнини янгича географик англаш махсули булган геоиктисодий тафаккур эгаллай бошлади. Геоиктисодий тафаккурнинг шаклланиб бориши эса унинг мохиятини, мазмунини очиб берувчи янги геомолия, геоинформация, геотехнология каби тушунчаларнинг хам пайдо булишига олиб келди.

3. Мустакил давлатларнинг уз иктисодиётини эркинлаштириши хамда уни узга давлатларнинг иктисодиёти билан интеграциялаштиришга киришишлари борасидаги саъй-харакатлари хам янгича локаль геоиктисодий учокларнинг пайдо булишига сабаб булди. Натижада, жахон иктисодиёти миллий иктисодиёт билан кайта кушилиб, янги дунёвий ва худудий (региональ) геоиктисодиётнинг вужудга келишини таъминловчи асосий омил булиб хизмат кила бошлади.

4. ХХ аср охири XXI аср бошларида жахонда юз бераётган иктисодий жараёнларнинг такдирини (усиши ёки инкирозга учрашини) олдинлари булганидек, алохида тарихий шахслар, сиёсий арбоблар эмас, балки уларнинг ривожланиш тенденцияларини хал килиш жараёнида иштирок этаётган субъектлар "гаммаси" (сиёсий арбоблар, давлат ташкилотлари, сиёсий ва ижтимоий харакатлар, нодавлат ташкилотлари, хар хил компаниялар, катта ва кичик мулкдорларнинг хар хил уюшма ва бирлашмалари) хал кила бошлади [5] (Убайдуллаев И. Геоиктисодий тафаккур: генезиси ва ривожланиш боскичлари (ижтимоий-фалсафий тахлил) Монография. Наманган, 2019. 58-бет).

Халкаро иктисодий муносабатларда чегараларнинг очилиши ва давлат назорати воситаларининг сусайтирилиши; катта компаниялар ва иктисодий секторларга кизикишнинг кучайиши ва уларнинг халкаро иктисодий алокалар тизимидаги урни тобора ортиб бораётганлиги; жахон бозори, хусусан молия бозорида алохида гурухлар ёки алохида шахслар спекулятив хатти -харакатларининг карор топиши каби тенденциялар юзага келмокда. Ушбу тенденцияларнинг биргаликдаги узаро харакатлари туфайли, кандайдир бебош иктисодиёт оламининг пайдо булганлигини, яъни унда рухсат ва таъкик, конуний ва ноконуний харакатлар уртасидаги чегараларнинг тез узгариши, баъзида эса ушбу чегараларнинг йук булиб кетаётганлигининг гувохи булиб турибмиз. Ана шундай бебош иктисодий оламда мавжуд булган бозорларнинг ахволини хар томонлама урганиш, уларда амал килувчи механизмлар фаолиятини тахлил килиш асосида мамлакатдаги иктисодий баркарорликни издан чикаришга урунишларнинг олдини олиш, давлатнинг иктисодий хавфсизлигини хар томонлама таъминлаш, тадбиркорларнинг халкаро

иктисодий хукукларини химоя килишнинг янги замонавий иш юритиш шакли сифатида геоиктисодиёт пайдо булди. Дунёдаги иктисодий узгаришларга нисбатан янгича геоиктисодий тафаккур шакллана бошлади.

Шундай килиб, геоиктисодиёт ХХI аср бусаFасига келиб мавжуд иктисодиёт оламини фалсафий жихатдан янгича англашнинг бир калитига айланди.

НАТИЖАЛАР

Фалсафа илмидан маълумки хар кандай жараёнларнинг уз атрибутлари мавжуд булади. Шунингдек, бугунги кунда жахонда юз бераётган геоиктисодий жараёнлар хам уз атрибутларига эгадир. Бизнинг ижтимоий-фалсафий тахлилимизча геоиктисодиётни ташкил килувчи атрибутларга куйидагилар киради:

1. Маълумки, хар кандай бозор иктисодиётида асосий муомала объекти булиб товар ва унинг микдорий хамда сифатий курсатгичлари хизмат килади. Демак, геоиктисодиётнинг хам биринчи атрибутини унинг муомала объекти хисобланмиш - товар ва унинг микдори хамда сифати ташкил килади. Товар ва халкаро товар муомаласисиз геоиктисодий макон мавжуд була олмайди. Геоиктисодиётнинг атрибутини ташкил килувчи товарларни бир боскич ёки холатдан иккинчи боскич ёки холатга утишдаги изчиллигига караб аловдда-ягона товар (алохида ишланган нарса, буюмлар ёки алохида хом ашё компонентлар, полуфабрикатлар), гуру^ларга ажратилган товар (одамларнинг эхтиёжларини кондириш учун ишлаб чикилган товарлар ассортименти, яъни бир-биридан узининг бир ёки бир нечта белгилари билан фарк килувчи товарлар гурухи. Масалан, сотиш учун ишлаб чикарилган эркаклар куйлаги. Улар узларининг ранги, чидамлилиги, матосининг таркиби билан бир-биридан фарк килади.), объект (корхона) - товар (бирон бир мамлакатнинг ривожи учун товар шаклида куриб бериладиган объект-корхона. Масалан, автомобиль заводи, тукимачилик комбинати, саёхлар учун курилган мехмонхоналар ва бошкалар), дастур-товар (мамлакатнинг у ёки бу сохасини ривожлантириш максадида ишлаб чикилган лойиха-дастурлар. Масалан, тукимачилик саноатини ривожлантириш, энергетика таъминотини яхшилаш, алока тизимини янгилаш буйича ишлаб чикилган дастурлар) ларга ажратиш мумкин.

2. Бозор иктисодиёти шароитида асосий муомала субъекти булиб товар ишлаб чикарувчилар ва уларнинг эгалари майдонга чикади. Демак, геоиктисодиётнинг иккинчи мухим атрибутини муомала субъекти хисобланмиш товар ишлаб чикарувчилар ва уларнинг эгалари ташкил килади.

3. Бозор иктисодиётининг мухим атрибутларидан яна бирини "бозор" ташкил килади. Бозор - бу факат савдо-сотикдан иборат фаолиятдир, яъни сотувчилар билан харидорларнинг олди-сотти килиш оркали юз берадиган узаро манфаатли хамкорлик алокаларидир. Бозорларни товарлар турига караб асосан истеъмол товарлари, ишлаб чикариш воситалари ва ресурслар, иш кучи ёки мехнат, молия, интелектуал товарлар, курол-аслахалар бозорларига ажратиш мумкин. Булардан ташкари бозорлар камровлилик доирасига кура махаллий, худудий, миллий ва жахон бозорларига булинадилар.

4. Бозор иктисодиётидан кузланган максад бу асосан фойда, даромад олишдир. Фойдасиз нарсалардан воз кечиш бозор иктисодиётига хос булган хусусиятдир. Демак, куриладиган фойданинг, олинадиган даромаднинг мазмуни ва характери геоиктисодиётнинг ажралмас атрибутидир.

Геоиктисодиётнинг ажралмас атрибутларидан булган бозор хам хар бир давлат ва регионларнинг географик жойлашуви, иктисодиётининг ривожланиш даражаси, интеграциялашиб бориш жараёнларига караб геоиктисодий жихатдан учта - микро, мезо, макро даражадаги бозор мавкеига эга булиб бормокда.

Геоиктисодиётдан кузланган максад инсон илмий салохияти хосиласи булган товарларни ишлаб чикариш ва уларни микро, мезо, макродаражадаги бозорларда сотиш оркали фойда куриш, яъни даромад олишдан иборатдир. Товарларни сотиш оркали фойда куришнинг мотив ва табиатини тахлил киладиган булсак, унда товарларни импорт ва экспорт килишдан фойда топишнинг узаро диалектик бирликда амал килишининг гувохи буламиз.

Экспорт ва импорт диалектикаси объект-товар, дастур-товарларни ишлаб чикарувчиларда бирмунча мураккаброк кечади, яъни импортдан олинган дастгохлар ва бошка асбоб-ускуналарни урнатиб, уларни ишга тушургунча анча вакт утади, бу эса мазкур товарнинг маънавий жихатдан эскириб колишига олиб келади. Маънавий жихатдан эскириб бораётган товарларни эса экспорт килиб булмайди. Юзага келган ушбу диалектик зиддиятни биринчидан, импортдан келган курилма ва технологияларни миллий иктисодиёт технологиялари билан мослаштириш, иккинчидан, миллий иктисодиётнинг келгусидаги истикболли дастурларини ишлаб чикиш ва уларни амалга ошириш асосда товарлар ассортиментини купайтириш оркали фойда олишга харакат килиш билан хал килишга уринилади. Демак, фойда куриш, даромад олишнинг тактик усули булган киска муддатли - вариацион (ассортиментли) устама фойда олиш хамда стратегик усули булган узок муддатли - ижроси узок давом этадиган хар хил объект-товар, дастур-товарларни сотиш оркали фойда олиш геоктисодиётнинг мухим хусусиятларидан бири сифатида узини хар томонлама намоён килмокда.

Х,озирги шароитда жахонда юз бераётган товарлар окимига фалсафий куз билан назар ташласак, товарлар муомаласи жараёнининг "куп катламли, куп каватли" эканлигини курамиз. Булар ичида пастки катлам-каватдан урин олган конъюнктурали, юкори катлам-каватидан урин олган - стратегик товарлар окими алохида ажралиб туради.

Конъюктурали катлам-каватдаги товарлар окимида миллий давлатларнинг монопол ёки монопол булмаган иктисодий сектор вакиллари булган урта ва кичик бизнес фирмалари, стратегик катлам-каватдаги товарлар окимида эса трансмиллий корпорациялар хал килувчи вазифани бажарадилар.

ХУЛОСА

Юкорида баён килинган фалсафий тахлиллардан шундай хулосага келиш мумкинки, хозирги кунда жахонда юз бераётган иктисодий жараёнлар ута мураккаб тузилишга эга булиб, уларнинг табиати ва мохиятини факат геоиктисодиёт атрибутларига хос булган хусусиятларни чукур фалсафий мушохададан утказган холда англаб етиш мумкин.

Шундай килиб, геоиктисодиёт тушунчаси: биринчидан, жахонда юз бераётган глобал иктисодий жараёнларнинг ривожланиш конуниятларини факат иктисодий атрибутларнинг хусусиятларини билиш оркали тушуниш мумкинлигини узида ифодаловчи концептуал карашларни; иккинчидан, жахондаги иктисодий жараёнлар ривож топиб жойлашадиган глобал иктисодий маконларнинг шакл-шамойилини белгилаб берувчи иктисодий атрибут ва иктисодий муносабатлар тизимини миллий чегаралардан четга чикаришни; учинчидан, миллий иктисодиёт ва давлат институтларининг, миллий ва миллийликдан юкори булган иктисодиёт ва давлат структураларининг (курилмаларининг) узаро чатишиб кетганлиги туфайли бир-бирларига фойда ёки зарар етказиши мумкинлиги жараёнларини; туртинчидан, давлат сиёсатининг иктисодий омилларга боFликлиги хакидаги сиёсий карашлар тизими (концепцияси) ни; бешинчидан, дунёнинг иктисодий манзарасини узида акс эттирувчи ва унинг келгусидаги шакл-шамойилини белгилаб берувчи, иктисодий жараёнларга аклий рух берувчи геоиктисодий тафаккур тарзини хам уз ичига олади.

Россиялик иктисодчи олим Э.Г. Кочетовнинг фикрича: "Геоиктисодиёт бир-бири билан чамбарчас булган куйидаги учта кисмдан: 1) жахон хужалик тизимидан: ички иктисодий "регламент" дан; 2) ташки иктисодий макромодель: миллий иктисод тизимининг ташки соха билан алокасидан; 3) миллий

доктриналарни амалга оширишнинг стратегик арсеналидан ташкил топади", -дейди.

Шундай килиб юкорида келтирилган ижтимоий-иктисодий тахлиллардан келиб чиккан холда геоиктисодиёт тушунчасига куйидагича фалсафий таъриф бериш мумкин.

Геоиктисодиёт - бу турли хил китъа, минтака ва давлатлардаги катта ва кичик товар ишлаб чикарувчиларнинг купрок фойда - даромад олишлари максадида жахон иктисодиёти тизимининг микро, мезо, макродаражалардаги бозорлари оркали узаро интеграциялашуви натижасида янгидан вужудга келган иктисодий макондир, ижтимоий борликнинг бир шаклидир.

Зеро, шундай экан, геоиктисодиёт ижтимоий борликнинг янги бир шакли сифатида уни узида акс эттирувчи ижтимоий онг шакли хисобланмиш иктисодий онгнинг бир куриниши булган геоиктисодий тафаккур тарзига хам эгадир.

REFERENCES

1. Жан К. Геоэкономика (господство экономического пространства) / К. Жан, П. Савона; Пер. с Итал. - М., 1997. - 207 с.

2. Кочетов Э. Г. Геоэкономика (Освоение мирового экономического пространства). - М.: БЕК, 2002. - 480 с.

3. Убайдуллаев И. Геоиктисодий тафаккур: генезиси ва ривожланиш боскичлари (ижтимоий-фалсафий тахлил) Монография. Наманган, 2019. 58-бет

Вебсайт.

4. http://bookboon.com/en/geoeconomics-ebook. Solberg S0ilen, Klaus (2012). Geoeconomics. Bookboon, London.

5. Геополитика и геоэкономика. www.geopolitical.ru

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.