Научная статья на тему 'ФОСФОГИПС ВА ПОЛИМЕР – ПОЛИМЕР КОМПЛЕКСЛАР АСОСИДА ЯНГИ ҒОВАК КОМПОЗИЦИОН МАТЕРИАЛЛАР ОЛИШ ВА УЛАРНИ ЎРГАНИШ'

ФОСФОГИПС ВА ПОЛИМЕР – ПОЛИМЕР КОМПЛЕКСЛАР АСОСИДА ЯНГИ ҒОВАК КОМПОЗИЦИОН МАТЕРИАЛЛАР ОЛИШ ВА УЛАРНИ ЎРГАНИШ Текст научной статьи по специальности «Науки о Земле и смежные экологические науки»

168
36
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
фосфогипс / КФС / КМЦ / ППК / КМ / phosphogypsum / KFS / KMTS / PPK / KM

Аннотация научной статьи по наукам о Земле и смежным экологическим наукам, автор научной работы — Хабибулло Абдуллаевич Ниёзов

Мақолада фосфогипс ва полимер-полимер комплекслар(ППК) асосида янги ғовак композицион материаллар (КМ) олиш босқичлари кўрсатилган, яхши эксплуатацион хоссаларга эга технологияни яратиш элементлари асосланган. КМ нинг таркибий қисми бўлган компонентлар, фосфогипс Олмалиқ шаҳридаги ―Аммофос-Максам‖ АЖ нинг иккиламчи хомашѐси, КФС ―Чирчиқ-Максам‖ корхонаси ва КМЦ Наманган целлюлоза ишлаб чиқариш корхонаси маҳсулотлари эканлиги келтириб ўтилган. Олинган ғовак КМ лардан қишлоқ хўжалигида сув танқис ҳудудларда (ғўза ўсимлигида,боғларда, узумзорларда) суғориладиган сувларни тежашга мўлжалланган фильтрлар ва қурилмалар сифатида фойдаланиш таклиф этилган

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Похожие темы научных работ по наукам о Земле и смежным экологическим наукам , автор научной работы — Хабибулло Абдуллаевич Ниёзов

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

OBTAINING AND STUDYING NEW POROUS COMPOSITE MATERIALS BASED ON PHOSPHOGYPSE AND POLYMER-POLYMER COMPLEXES

The article shows the stages of obtaining new porous composite materials (CM) based on phosphogypsum and polymer-polymer complexes (PPK) based on the elements of creating technology with good performance properties. It is noted that the components that make up the CM, phosphogypsum are the secondary raw materials of Ammophos-Maxam JSC in Almalyk, KFS Chirchik-Maxam and CMC Namangan Pulp Mill. The obtained porous CMs are proposed to be used in agriculture as filters and devices for saving water irrigated in low-water areas (cotton plantations, orchards, vineyards).

Текст научной работы на тему «ФОСФОГИПС ВА ПОЛИМЕР – ПОЛИМЕР КОМПЛЕКСЛАР АСОСИДА ЯНГИ ҒОВАК КОМПОЗИЦИОН МАТЕРИАЛЛАР ОЛИШ ВА УЛАРНИ ЎРГАНИШ»

ACADEMIC RESEARCH IN EDUCATIONAL SCIENCES VOLUME 2 | ISSUE 6 | 2021

ISSN: 2181-1385

Scientific Journal Impact Factor (SJIF) 2021: 5.723 DOI: 10.24412/2181-1385-2021-6-1227-1236

ФОСФОГИПС ВА ПОЛИМЕР - ПОЛИМЕР КОМПЛЕКСЛАР АСОСИДА ЯНГИ ГОВАК КОМПОЗИЦИОН МАТЕРИАЛЛАР ОЛИШ ВА УЛАРНИ

УРГАНИШ

Хабибулло Абдуллаевич Ниёзов

Тошкент вилояти Чирчиц давлвт педагогика институт докторанти

interpolymer.nxa@gmail.com

АННОТАЦИЯ

Мацолада фосфогипс ва полимер-полимер комплекслар(ППК) асосида янги говак композицион материаллар (КМ) олиш босцичлари курсатилган, яхши эксплуатацион хоссаларга эга технологияни яратиш элементлари асосланган. КМ нинг таркибий цисми булган компонентлар, фосфогипс - Олмалиц шахридаги "Аммофос-Максам" АЖ нинг иккиламчи хомашёси, КФС - "Чирчиц-Максам" корхонаси ва КМЦ - Наманган целлюлоза ишлаб чицариш корхонаси махсулотлари эканлиги келтириб утилган. Олинган говак КМ лардан цишлоц хужалигида сув танцис худудларда (гуза усимлигида,богларда, узумзорларда) сугориладиган сувларни тежашга мулжалланган фильтрлар ва цурилмалар сифатида фойдаланиш таклиф этилган.

Калит сузлар: фосфогипс, КФС, КМЦ, ППК, КМ.

OBTAINING AND STUDYING NEW POROUS COMPOSITE MATERIALS BASED ON PHOSPHOGYPSE AND POLYMER-POLYMER COMPLEXES

ABSTRACT

The article shows the stages of obtaining new porous composite materials (CM) based on phosphogypsum and polymer-polymer complexes (PPK) based on the elements of creating technology with good performance properties. It is noted that the components that make up the CM, phosphogypsum are the secondary raw materials of Ammophos-Maxam JSC in Almalyk, KFS - Chirchik-Maxam and CMC - Namangan Pulp Mill. The obtained porous CMs are proposed to be used in agriculture as filters and devices for saving water irrigated in low-water areas (cotton plantations, orchards, vineyards).

Keywords: phosphogypsum, KFS, KMTS, PPK, KM

КИРИШ

Полимер-полимер комплексларни хоссаларини яхшилаш ва улардан фойдаланиш йуналишларини кенгайтириш мацсадида модификациялаш усуллари цулланилади. ППК лардан хосил цилинган композицион материал (КМ) ларнинг комплекс хоссаларини яхшилаш учун улар таркибига турли

ACADEMIC RESEARCH IN EDUCATIONAL SCIENCES VOLUME 2 | ISSUE 6 | 2021

ISSN: 2181-1385

Scientific Journal Impact Factor (SJIF) 2021: 5.723 DOI: 10.24412/2181-1385-2021-6-1227-1236

тулдирувчилар киритиш йули билан модификацияланади. Бунда КМ нинг физик-механик хоссалари: мустахкамлиги, каттиклиги, иссикдикка чидамлилиги, сувнинг ва ундаги тажоввузкормоддаларнинг таъсирига бардошлилиги ва бошка бир катор бошка мухим хоссалари ижобий томонга узгаради.

Таъсирлашувчи компонентларнинг молекулалараро богларининг табиатини узгартириш йули билан полимер-полимер комплекс (ППК) ларнинг хоссаларини бошкариш мумкинлиги хакида адабиётларда [1,2] айтиб утилган. Бошлангич моддаларни эквимол тенгликда таъсирлашуви натижасида ППК лар, бошлангич моддалардан бирининг микдорининг оширилиш эса ностехиометрик комплекс (НИПК) лар хосил булиши хакида хам маълумотлар келтирилган.

АДАБИЁТЛАР ТА^ЛИЛИ ВА МЕТОДОЛОГИЯ

Илмий изланишларда карбомидоформальдегид смоласи (КФС) ва карбоксиметилцеллюлоза (КМЦ) узаро аралаштирилиши натижасида ППК ва ортикча МФС да олинган НИПК да фойдаланилди . Тулдирилган КМ нинг куллани-лишининг самарадорлиги унинг тулдирувчи сифатида турли хил ишлаб чикариш чикитларини киритиш билан янада ортади. Шу сабабли биз тадкикотларимизда Олмалик шахридаги "Аммофос-Максам" АЖ суперфосфат ишлаб чикарувчи кимё заводининг куп йиллардан буён тупланиб колган иккиламчи махсулот - фосфогипс - кальций сульфат (CaSO4)дан фойдаланилди [3,4].

Тадкикотларимизда фойдаланилган фосфогипс, Олмалик шахридаги "Аммофос-Максам" АЖ нинг чикити хисобланади. Хрзирги вакт АЖ чикитхоналарида тупланган фосфогипс микдори 80 млн тоннадан ортиб кетди ва йилдан-йилга бу микдор купайиб бормокда.

Фосфогипс (ТУ У 24.1-31980517-002:2005)

Курсаткичлар номлари

Меъёр

Нам сочилувчан махсулот, ок ёки оч кулрангдан тук кулрангача ёки кунгир ранггача булади

Агрегатхолати, ташки куриниши, хиди.

^урук дигидратга нисбатан хисоблаганда кальций сульфатнинг (CaSO4 * 2 H2O), масса улуши, %, Гигроскопик намнинг масса улуши, % Сувда эрийдиган фторли бирикмаларни масса улуш (Na2SiF6, Кa2SiF6, ва бошка) А га хисоблаганда,%,

35-45

0,6

80

ACADEMIC RESEARCH IN EDUCATIONAL SCIENCES VOLUME 2 | ISSUE 6 | 2021

ISSN: 2181-1385

Scientific Journal Impact Factor (SJIF) 2021: 5.723 DOI: 10.24412/2181-1385-2021-6-1227-1236

2

Умумий фосфатларнинг масса улуши(P2O5 умум.) %.

У асосан тажаввузкор техник гипсга цушимча сифатида фойдаланилади, техник гипс турли шакллар, моделлар ва бошцалар тайёрлашда ишлатилади. Фосфогипс асосан кремнезем цушимчалари билан гипсдан иборат ва кам микдорда Р2О5 сацлайди. Фосфогипсни нисбатан тулиц таркиби цуйидаги 1 -жадвалда келтирилган.

1-жадвал

Олмалик шахридаги "Аммофос - Максам" АЖ чицити фосфогипсни таркиби (иикита

партияда)

№ Зичлиги г/см3 SiO2 P2O5 умум CaO MgO SO3 Fум Fe2O3 Al2O3 Эримайди ган цолдиц

1 2,3 13,75 2,00 29,81 излари 44,33 0,42 0,29 0,31 9,09

2 2,4 12,44 1,39 31,33 0,5 44,95 0,39 0,64 0,58 7,78

Фосфогипс таркибида умумий намнинг сацланиши 45% гача боради, шу сабабли фосфогипсни ишлатишдан олдиг 1 соат мобайнида 1500С хароратда циздирилиб, майдалаб, кукун холатига келтирилиб кейин фойдаланилди.

Кушимча сифатида заррачалар улчами 0,2-0,25мм.га тенг булган цумдан фойдаландик.

ППК ва тулдирувчиларни узаро биргаликда аралаштириш йули билан КМ ни хосил цилдик ва цолипларга цуйиб намуналарини олдик. Чунки бу уларни уларни кимёвий ва физик-механик хоссаларини урганишда ёрдам беради [5,6].

НАТИЖАЛАР

Белгилаш жоизки, ИПК нинг максимал хосил булиши МФС (МФС нинг хамма звеноларига хисоблаганда) : КМЦ = 0,1 : 0,15 тенглигига мос келади. Биз эса МФС : КМЦ = 0,15 : 0,1 тенгликдаги, яъни ортицча МФС булишидан хосил булган ППК дан фойдаландик. Аралашмада КМЦ мицдорининг етишмаслиги МФС нинг поликонденсациясига олиб келади, буни аралашмани цуюцлашиши, МФС ни уч улчамли холатга утиши билан тушунтирилади. Бу шуни бидирадики, МФС полимерлари ППК таркибига кирган ва бошца

ACADEMIC RESEARCH IN EDUCATIONAL SCIENCES VOLUME 2 | ISSUE 6 | 2021

ISSN: 2181-1385

Scientific Journal Impact Factor (SJIF) 2021: 5.723 DOI: 10.24412/2181-1385-2021-6-1227-1236

пogнкoнgeнcaцнa pea^uagapuga umTupoK этнmмaнgн, эpнмaнgнraн TuKugraH noguMepgap xpcug Sygagu gefiumra hmkoh TyFgupagu. y KymuMna MexaHHK MycTa^KaMHHKHH cyBra SapgomguguruHu omupum SugaH oguHaguraH KM FOBaKnaHumuHH SomKapum umkohuhu apaTagu. OguHraH KM HaMyHagapuHuHr ^rouK-MexaHuK xoccagapu 2 - ^agBagga KegTupugraH.

2 - ^agBag

HaMyHa^apHMHr ^rouK-MexaHMK xoccagapu

HaMyHa paKaMu ®oc$ornnc*, Macca kkcm MexaHuK MycraxKaMgurn, Mna CogumTupMa M3a, M3/r yMyMufi FoBaKguK,% (Seroog öyfinHa)

1 10 40,0 5,7 45

2 15 43,2 5,3 40

3 20 45,1 3,1 26

4 25 66,0 2,0 20,1

5 30 75,1 1,4 10

6 35 88,5 1,0 2,2

*Acocufi TamKug этyвннgapнннr HucSaTu: 30 m.k. HKnK Ba 35 m.k. KyM

Acocufi TamKug этyвннgap HucSaTu y3rapTupugMacgaH ^oc^oruncHuHr MuKugopu y3rapTupugraH HaMyHagapga oguS SopugraH KynruHa Ta^puSagap Hara^agapura Kypa myHgafi xygocara KeguHguKu, TapKuSu 20-25 m.k. ^oc^oruncgaH uSopar SygraH KM энг axmu xoccagap KoMngeKcra эra экaн. EyHgaH my KeguS nuKaguKu, KM ga ^oc^oruncHuHr umgaragumu yHuHr MycTaxKaKMnuruHu omupagu, geKuH FoBaKgaHumuHu KaMafiTupagu, myHuHr ynyH ^oc^orunc SegrugaHraH MuKgopga Kupuragumu TagaS этнgagн [8,9].

HH^paKroug cneKTpocKonuK (H^) Taxgug. H^ - cneKTpgapHu (v) 200-4000 cm-1 nacToTa opaguFuga "Specord - 75 JR" (Kapg ^öc) cneKToMeTpuga Ba "PYE UNICAM" (BeguKoSpuTaHua) эgeктpoннoм cneKTpo^oTOMeTpgapuga aHuKgaHgu.

TepMorpaBuMeTpuK Taxgug. BomgaHFun Moggagap Ba oguHraH 1111K HaMyHanapuHuHr TepMuK gecтpyкцнacн ^apaeHuHu TagKuKoTu "Derivatoraph" (BeHrpua) ycKyHacuga 200 - 5000C xapopar opaguFuga craHgap MeToguKa Syfiuna (orupguK 0,1 rp ranBaHoMeTpHuHr ce3yBnaHguru T-900, Tr-100, ^TA-1/10, ^TT-1/10) ga oguS Sopuggu. K^gupumHuHr nrouKgu Te3guru 10 rpag/gaKuKaHu TamKug этgн.

KuMeBufi SapKapopguK Ba Kapmuguru. 1111K HaMyHagapuHu KuMeBufi SapKapopguruHu aHuKgam ynyH, ygapHu 20% gu NaCl gu Ba "Ta«:oBy3Kop MyxuT"™ ugumgapra TymupguK.. "Ta^oBy3Kop MyxuT" 20% gu NaCl, 20% gu

ACADEMIC RESEARCH IN EDUCATIONAL SCIENCES VOLUME 2 | ISSUE 6 | 2021

ISSN: 2181-1385

Scientific Journal Impact Factor (SJIF) 2021: 5.723 DOI: 10.24412/2181-1385-2021-6-1227-1236

Na2SO4, 15% ли MgSO4, 10 % ли CaSO4 ва 5 % ли Са(НСО3)2 тузалири эритмалари аралашмаларидан ташкил топган.

Рентгенофазали тахлил

Олинган материалларнинг кристаллилик даражасини ДРОН -2,0 цурилмасида CU - антикатоди билан, рентгенофазали тахлил ёрдамида урганилди. Текисликлараро масофалар рефлексларини хисоблаш учун, рентгенограммани маълум булган методика асосида олиб бордик. Рентгин чизмаларини (I/I1) нисбий жадаллашишини, кучли ифодаланган рефлекслар аксларини фоизларда аницладик.

Ковушцоцлик

Модификацияланган карбамид олигомерларини, КМЦ ва уларнинг аралашмаларини цовушцоцлигини В3-4 вискозометри ёрдамида стандарт методика буйича аницладик.

Оптик микроскопия

Намунани купгина физик-механик тавсифномаси ва эксплуатацион хоссалари уларни микроструктурасига боглиц булади. Тайёрланган намуналарнинг хаммаси (МИМ -6, МИМ - 7) электрон микроскопларида турли томонлама куриб чицилди. Бу уз навбатида уларнинг ички микроструктураси хацида тасаввурга эга булишга олиб келди. Уларнинг микроструктурасини узига хослигини, айнан катта говакларни ва тулдирувчининг катта зарралари мавжудлигини хисобга олган холда, расмга олишнинг махсус масштаби танланди. Расмга олиш 55 маротаба катталаштирилган холда олинди. Х,ар бир намунадан бир неча расм (3-4 тадан кам эмас), тавсифли участкаларини хисобга олган холда олинди.

Потенциометрик титрлаш

Потинциометрик титрлаш шиша (улчов) ва хлорли - кумушли (таццослаш) электродли ЭВ-74 универсал иономерида олиб борилди. Экспериментлар 250С хароратда утказилди.

ИПК сувли мухитда - рН=6 букиши

Букиш жараёнларини урганиш учун ИПК материаллари намуналарини тугри бурчакли шаклда яъни юзаси 4см2, цалинлиги 55- 65 мкм холатда тайёрланди. Уларни бюксларга туширилди ва идиш сув билан тулдирилди (рН=6). Маълум бир вацтдан оралигида, буккан намуналар сувдан олиниб фильтр цогози билан цуритилиб, олдиндан улчанган ва огирлиги аниц булган буюксларга солиб тарозида улчанди ва огирлиги аницланди. Букиш даражасини цуйидаги формула буйича топилди.

ACADEMIC RESEARCH IN EDUCATIONAL SCIENCES VOLUME 2 | ISSUE 6 | 2021

ISSN: 2181-1385

Scientific Journal Impact Factor (SJIF) 2021: 5.723 DOI: 10.24412/2181-1385-2021-6-1227-1236

m - m0 q =- 100%

m0

бу ерда: q - букиш даражаси (%); m - буккан намунанинг массаси (г);

Шо - цуруц намунанинг массаси.

[10,11] .

МУХОКАМА

МФС - КМЦ - ИПК асосида олинган КМ (НИПК - фосфогипс ва цум), ташкил этувчиларнинг тенг тацсимланганлиги ва етарлича бир жинсли структурага эгалигини курсатди. Иккита бир вацтнинг узида борадиган комплекс хосил булиши ва МФС нинг поликонденсацияси жараёнлари натижасида мураккаб структура шаклланади, унда ИПК ва КМ хоссалари бир-бирини нафацат тулдиради, балки янада кучайтиради. Бу билан КМ нинг физик-механик хоссаларини етарли даражада яхшиланишига эришилади, уз навбатида бундай говакли КМ лардан томчилатиб ёки сизиб сугориш учун кенг мициёсда амалий цуллаш мумкинлигига йул очилади.

ACADEMIC RESEARCH IN EDUCATIONAL SCIENCES VOLUME 2 | ISSUE 6 | 2021

ISSN: 2181-1385

Scientific Journal Impact Factor (SJIF) 2021: 5.723 DOI: 10.24412/2181-1385-2021-6-1227-1236

MyxaHgucguK TagKuKoTgapu Ba ygapHuHr Taxguggapu Hara^agapugaH oguHraH FoBaKgu кoмпoзнцнoн MaTepuaggapHuHr caMapagopgurura Tatcup KKgyBHu acocufi oMuggap aHuKgaHgu. ygapra Kyfiugarugap Kupagu:

1. ^ucnepc MyxuT xycycuaTgapu Ba KoMngeKraamTupyBnu KoMnoHeHTgap MyHocaSaTu y3apo SoFguKgup. KoMnoHeHTgap paцнoнag TaHgaHraHga (TyggupyBHuHuHr aHuK MuHepag TapKuSuHu xucoSra ograH xogga) cTexeoMeTpuKra KaparaHga aHna caMapagu KoMnoHeHTgap MyHocaSaTu KeguS nuKagu. By peag MyxuTga By^ygra KegraH MaKcuMag apuM KoMngeKc MuKgopura (eKu uHTepnoguMep KoMngeKc fiuFuHgucura) moc Kegagu.

2. KHTepnoguMep KoMngeKcgapra TyggupyBnugapHu Kymum (O) Ba HHnK hu Tafiepgam TapTuSu aHuKgaHgu. ByHga agoxuga KoMnoHeHTgapHuHr Kymum BaKTu, opaguK uHTepBaguHu KucKapTupum, geKuH ypTa Ba SupuHnu KoMnoHeHT agoKacuHu KepaKgu MuHuMag opaguKga ymgaS Typugca, MaKcuMag caMapara эpнmнgнmн Ky3ga TyTugagu. ByHra Sup KaTop aHuK MuHepag MyxuTra эra Sygum ynyH, KynpoK caMapagu HaTu^ara, cyBgu эpнтмaгa Sup BaKTga KymugraH KoMngeMeHTap KoMnoHeHTgap opKagu эpнmнgagн.

OguHaeTraH KM xoccagapuHu SomKapum ynyH ynyH Kyfiugaru: - nrouKgu noguMep-noguMep(apuM эgeтpogнт KoMngeKcgap n3K); -nrouKgu noguMep-KoMnaKT 3appanagap 1111K ^oögagaHum TaBcua этнgagн.

ACADEMIC RESEARCH IN EDUCATIONAL SCIENCES VOLUME 2 | ISSUE 6 | 2021

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.

ISSN: 2181-1385

Scientific Journal Impact Factor (SJIF) 2021: 5.723 DOI: 10.24412/2181-1385-2021-6-1227-1236

Иккинчи компонент икки хил куринишда фойдаланилади: кум ва Ф хисобидандир.

Ишлаб чикилган говакли композициялар куйидаги муаммоли вазифаларни ечиш имконини беради:

- тупрок юзида, ёки тупрок асосли ер иншоотларида, зовур ёки сугориш канали, траншеялар ва шу кабиларда парда (плёнка) хилидаги изоляция копламасини, шунингдек филтрацияга карши экран хосил килиш;

- йулларда кумдан химоялаш копламаси, карьерларда, казималарда, кум барханларининг харакатини камайтириш, тупрокнинг сув ва шамол эррозиясига карши курашни хосил килиш;

- томчилатиб сугоришда галвирли материалларни яратиш.

Шундай килиб, композициион материалларнинг янги типи ишлаб чикилди. Амалиётда ППК ва тулдирувчилар(кум ва Ф)дан мураккаб структуралар вужудга келиши назарий жихатдан исботланди.

Ушбу ППК ва у асосидаги КМдан хозирги бозор иктисоди даврида, сувдан фойдаланишнинг нисбатан арзон ва тежамкор усулларида куллаш оркали фойдаланиб керакли самарага эришсак булади. Мисол учун энг оддий сугориш усули хисобланадиган ер устидан эгатлаб сугоришда, ер остига эгат узунлигининг маълум кисмигача экран ёткизиб шимилишга карши экран хосил килиб сугориш меъёрини камайтирсак, максадга мувофик булади. Агар эгат нишаблиги буйича берилаётган сувни шу тарзда тежаш имконияти хосил килинса, бунга кушимча равишда тупрокнинг намланиш эпюрасини бошкаришга яъни керакли чукурликгача булган масофада ушлаб колинишига кенг имконият яратилади. Бу усулнинг авфзаллигига келадиган булсак, чет элда фойдаланилаётган томчилатиб ёки ёмгирлатиб сугориш усулларига нисбатан арзон ва ташкил этувчи элементларининг нисбатан РЕспубликамиз киё заводларида ишлаб чикилишидир.

ХУЛОСА

1. Сувда эрийдиган интерполимер комплексларни дисперс тулдирувчилар - фосфогипс ва кум билан узаро таъсирлашишини тадкикот килиш билан, улардан композицион материаллар олиш методлари ишлаб чикилди. Аникландики, интерполимер комплекс ва фосфогипс орасидаги узаро таъсирлашиш водород боглари хисобига содир булади, КФС нинг амино гурухлари ва фосфогипснинг фосфорли гурухлари водород богларини содир булишида иштирок этади. КФС, фосфогипс ва кум зарраларини узаро

ACADEMIC RESEARCH IN EDUCATIONAL SCIENCES VOLUME 2 | ISSUE 6 | 2021

ISSN: 2181-1385

Scientific Journal Impact Factor (SJIF) 2021: 5.723 DOI: 10.24412/2181-1385-2021-6-1227-1236

Tatcupnamu Hara^acuga KM xocun Synumugaru accoцнaцнflпaннm pea^uanapuHH MyB03aHaT cxeMa TaKnu^ этн.gцн.

2. H^ - cneKTpocKonua Ba pemreH$a3anH Taxnun, onTHK MHKpocKonua MeToggapu SunaH HHTepnonHMep KOMnneKC Ba gucnepc TyngupyBHHnap TapKuSnapuHH, onuHaguraH KM MHKpo - Ba MaKpocTpyKTypacura Tatcupu TaBcuSu aHHKgaHgu. CyBga эpннgнraн HHTepnonHMep KOMnneKcnap acocuga HyHamupunraH xoccanu Ba CTpyKTypanu KM napHH onumHH omuMon mapoHTH Tonungu.

3. KMU,-Na Ba KOC hh gucnepc TyngupyBHH acocuga onHHraH KM napHH ^H3HK-KHMeBHH xoccanapu KoMnneKcHHH SomKapum MyMKHHnurH KypcaTungu. AHHKgaHguKH, 6yHga HaMyHanapra KHpuranagHraH TyggHpyBHHHHHr TaSuaTH Ba MH^gopu MyxuM pont yHHangu. KypcaTunguKH, Manga gucnepc ^oc^orunc Ba KyM KM cTpyKTypacuHH Ba xoccanapHHH maKmaHumuga umTupoK этagн. AftHaH, ynapHH cTpyKTypanaHumuga cyBga эpннgнraн ^yH^uoHant rypyxnapu rypyxnapuHH pеaкцнoн KoSunHATH MyxuM pont yHHafigu.

4. Acocufi cTpyKTypa xpcun KunyBHH oMHnnapra Sofhhk SynraH кoмпoзнцнoн MaTepuannapHHHr Sat3H Sup MyxuM cTpyKTypa xpcun KH^um KoHyHuaraapu ohhS SepuggH. TyngupyBHHHHHr 0,2-0,3 M2/r conumrapMa W3acuga orcraMant TynyBHaH^HK gapa^acu 2-3 aHHKgaHgu. KapSaMHgnunapra HucSaTaH KM HHHr TynyBHaH^HK gapa^acu 10-20% ra omumu aHHKgaHgu, MaTepuanHHHr экcппyaтaцнoн xoccacHHH axmunoBHu, мogн^нкaцнaпaнгaн TapKu6napHH "TyngupyBHu Sofhobhh" KoHTaKT 3oHacu maKnu Ba TaBcu^H nafigo Synumu KypcaTungu.

5. KM napHH NaCl эpнтмacнga Ba "arpeccHB Myx,HT"garH KHMeBHH MycTaxKaMnuru SaxpnaHgu. $aon TyggupyBHunapHH KoTyBHH TH3HMnapra KupuTum fiynu SunaH KM napHH caMapanu мogн^нкaцнaпam, HyHanTHpunraH xpnga $H3HK-MexaHHK TaBcu^HoMacuHH axmunam MyMKHHnuru KypcaTuS Sepuggu.

6. KM TepMo HugaMnHnurura gucnepc TyggHpyBHHnapHHHr Tatcupu TaBcu^H aHHKgaHgu. TyngupunraH MaTepuannapHH TepMo HugaMnunuruHH omumura, my SunaH Supra, TepMooKcugnaHum gecTpy^uara SapKapopnurura HHTepnonHMep мaтpнцaнн TyggupyBHH W3acu SunaH cпeцн$нк y3apo Tatcupu aHHK oMunnunurH KypcaTuS Sepuggu.

7. AHHKgaHguKH, umnaS HHKU^raH HHTepnonHMep MaTepuannap, arapga KMЦ-Na opTHKHa Synca, SyKyBHH rugporent Ba ^untTpnaHHmra Kapmu экpaн cu^araga, arapga KOC opTHKHa Synca, gucnepc TyngupyBHHnap SunaH FoBaKnu MaTepuannap onum MyMKHHnur aHHKgaHgu

ACADEMIC RESEARCH IN EDUCATIONAL SCIENCES VOLUME 2 | ISSUE 6 | 2021

ISSN: 2181-1385

Scientific Journal Impact Factor (SJIF) 2021: 5.723 DOI: 10.24412/2181-1385-2021-6-1227-1236

REFERENCES

1. Хафизов М.М., Мирзиёев Ш.М. Дисперсс тулдирувчиларнинг интерполимер композицион материалларнинг хоссаларига таъсири. //Узбекистон кимё журнали.1999 й. М. №4. 50 б.

2. Хафизов М.М., Мирзиёев Ш.М. Композицион материал.//Дастлабки патент. 1999 й. Бюл.№3.

3. Мухамедов А., Усманов Х. Сугориш сувини тежашда кимёвий мелиорантларнинг роли.//АГРО ИЛМ. 2013й.Т. №4. 55 б.

4. Инханова А., Курбанова А.Дж., Комилов К.У. Полимер-полимер комплекслар асосида модификацияланган интерполимер материаллар.// Academic Research in Educational Sciences.2020. Vol. 1 No. 2, 44-48 бетлар.

5. Ниёзов Х. А.,Комилов К.У., Курбанова А.Дж., Мухамедов Г.И. Использование фосфогипса для улучшения мелиоративных свойств почвы.// Academic Research in Educational Sciences. 2020. Vol. 1 No. 1, Стр.92-96.

6. Yigitalieva R.R., Komilov Q.O., KurbanovaA. Dj. Gis application when using phosphogyptic compositions to improve meliorative soil properties. // International Engineering Journal For Research & Development. 2021. Vol.5. Issue 8. Pade 1-6.

7. Комилов К.У., Курбанова А.Дж., Кедиван О.Д.-С. Примениние гис при использование фосфогипсных композиции. // "Экономика и социум" 2021. №3(82)

8. Komilov К.и., Kurbanova A.Dj., Mukhamedov G.I. New Technology of Cotton Sowing.// Psychology and education. 2021. 58(2): Pade 296-303.

9. Мухамедов Г.И., Курбанова А.Дж., Комилов К.У. Получение и применение пористых композиционных материалов. // Журнал "Экономика и социум" №2(81) ч.2 2021. Стр.59-67.

10.Eshmatov A.M., Komilov К.и., Kurbanova A.Dj., Mukhamedov G.I. Dispers to'ldiruvchili polimer-polimer komplekslar asosidagi kompozitsion materiallar.// Academic research in educational sciences. 2021 № 2. 334-341 betlar.

11. Komilov К.и., Kurbanova A.Dj., Mukhamedov G.I., Allayev J. Obtaining and application of composite materials based on polymer-polymer complexes and phosphogypse.// Society and innovations. 2021. №4. Pade 114-120.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.