CC BY
1FIZIKANIN T9DRISIND9 "OYUN TEXNALOGIYASI" BAZASINDA "PROBLEMLI SITUASIYA"NIN YARADILMASINA DAIR
ÍSMAYILOV ÍSA NAMAZ OGLU
Pedaqogika üzra elmlar doktoru, professor
§AHHÜSEYNOVA GÜNEL §ÜKÜRAN QIZI
FTT kafedrasinin II -il magistranti Azerbaycan, Baki §ahari. Azarbaycan Dövlat Pedaqoji Universiteti
Anatasiya: Mdqalddd orta mdktdbdd fizika tdlimindd "Oyun texnalogiyasi" bazasinda "Problemli situasiya"nin yaradilmasina dair nazari va praktik materiallar ara§dirilaraq onlarin sdciyydvi xüsusiyyatlari aks edilmiçdir. Hamçinin fizika faninindan oyun texnologiyasinin bazasinda problemli situasiyalarin yaradilmasina aid müxtalif ayani nümunalar verilmiç onlarin içlanma üsullari göstarilmi§dir. Öyranma prosesinda çagirdlarda yaranan faalliq va bir sira bacariqlarin formalaçdirilmasinin neca ba§ vermasi aparilan eksperimental tadqiqatdan alinan naticalarda aks edilmiçdir.
Açar sözfor: Fizika, dars, oyun texnologiyasi, problemli situasiya, analitik, tadqiqatçiliq. ünsiyyat, bacariqlar, maraq.
Key words: Physics, lesson, gaming technology, problem situation, analytics, research. communication, skills, interest.
Аннотация: В статье рассматриваются теоретические и практические материалы по созданию «Проблемной ситуации» на основе «Игровой технологии» в обучении физике в средней школе и отражаются их характерные особенности. Также приведены различные наглядные примеры создания проблемных ситуаций на основе игровых технологий на уроках физики и показаны методы их обработки. Активность студентов в процессе обучения и формирование ряда умений отражены в результатах проведенных экспериментальных исследований.
Ключевые слова: Физика, урок, игровая технология, проблемная ситуация, аналитические, исследовательские, коммуникативные навыки, интерес._
Mövzunun aktualigi. Bu gün dünyanin pedaqoq alimlarini bir masala 9ox ciddi dü§ündürür. «XXI asrda maktab neca olmall va hansi rolu oynamalidir ki, insanlari hayata va amaya hazirliya bilsin?». Nahayat bela bir qanaata galinmi§dir ki, tahsil sisteminda asasli dayi§ikliklar aparmali, tahsil sisteminin inki§af istiqamatinin strategiyasi aydinla§dirmalidir.
Görkamli Amerika pedaqoqu Fillip §lexti özünün «XXI asrin maktabi. Tahsil islahatinin prioritetlari» asarinda maktabla alaqadar müxtalif pe§a adamlari ila 9oxsayli sorgulardan sonra bela qanata galmi§dir ki, agar §agirdlar müstaqil öyranmayi, maqsadina 9atmaq ü9ün yollar tapmagi, bu va ya digar problemlari hall etmayi va problemin halli ü9ün müxtalif informasiya manbalarindan istifada etmayi bacarsalar, onda pe§akarliq saviyyasini yüksaltmak onlar ü9ün 9ox asan olacaqdir. ölbatta, yeni interaktiv texnologiyaya asaslanan müallim sinifda ananavi tadris metod va üsullarindan imtina etmali, biliklarin alda edilmasi yolunda balad9i rolunu oynamalidir. Darsin yenila§masi isa talim texnologiyalarinin prosesa tatbiqindan asasli §akilda asilidir. Görkamli pedaqoq - alim C.P.Kapitsa vaxtila deyirdi ki, tahsil galacaya yönalmi§ sanaye sahasidir. Alimin bu nazariyyasi artiq haqiqata 9evrilmi§dir. Bela ki, ötan asrin 60-ci illarinda Amerika va Avropa maktablarinda islahatlar ke9irilmi§ va talimin texniki vasitalarinin geni§ tatbiqina ba§lanmi§, tadris prosesina texnikanin tatbiqi zamininda talimin texnologiyasi
yaranmi§dir. Bu tarbiya sahasina da nüfuz edarak pedaqogikaya pedaqoji texnologiya kimi daxil olmu§dur.
Hazirda texnologiyanin pedaqogikaya daxil olmasi tahsil texnologiyalarinin va eyni zamanda pedaqoji texnologiyalarin yaranmasina sabab olmu§ va ümumiyyatla, pedaqoji texnologiya mahiyyat etibari ila talim-tarbiya prosesinin layihala§dirilmasinin sistemi metodu kimi saciyyalandirilmi§dir.
Bu gün ham ananavi, ham da innovativ pedaqoji texnologiyalar kifayat qadardir. Bunlarin hansinin daha yax§i oldugunu söylamak balka da düz deyil, buna göra da talim prosesinda müsbat naticalar alda etmak ü9ün bazi hallarda müasir va ananavi texnologiyalarin kompleksindan istifada etmak zarurati yaranir.
Dövlatin Tahsil Standartinin talablarinin hayata ke9irilmasi kontekstinda a§agidaki texno-logiyalardan istifadaya daha 9ox üstünlük verilir:
• informasiya va kommunikasiya texnologiyalari
• Tanqidi tafakkürün inki§afi texnologiyasi
• Layiha texnologiyasi
• inki§af etdirici talim texnologiyasi
• Problemli talim texnologiyasi
• Oyun texnologiyalari va s.
Bu texnologiyalarin har birina ayriliqda xüsusi önam verilir va tadris prosesinda har birindan ustaliqla istifada etmak zarurati meydana 9ixir. Malumdur ki, müasir tadris prosesinin an aktual problemlarindan biri da bu texnologiyalardan istifadanin müallimlarimiz tarafindan zaif hayata ke9irilmasidir. Bununda asas sababi fizika müallimlarinin ya tadris prosesini düzgün planla§dirib, müvafiq metodlari se9a bilmirlar va yaxud da, bu texnologiyalar haqqinda lazim olan saviyyada biliya malik deyillar. Bunu da aradan qaldirmaq ü9ün bu gün pedaqoji Ali tahsil müassisalarinda tadris alan bakalavrlari fanlarin tadrisinda istifada olunan produktiv texnologiyalar haqinda geni§ bilik vermakla, onlardan samarali istifadani, metodlarin düzgün se9ilmasini, talim prosesinin faalla§dirilmasi va s. öyradilmalidir. .
Müasir tahsil sisteminin asas maqsadi tadris prosesinda §agirdlarin tafakkürünün va yaradiciliq qabiliyyatlarinin inki§af elatdirilmasina daha 9ox önam verilmalidir. Buda fizika müallimlarinin qar§isinda a§agidaki vazifalari qoyur:
- müasir, o cümladan interaktiv talim-tarbiya i§inin forma va metodlarinin hayata ke9irilmasi, onlardan ham fizika darslarinda, ham da sinifdankanar ma§galalarda intensiv istifada edilmasini tamin etmak;
- §agirdlarin qabiliyyat va xarakterindan asili olmayaraq onlarin inki§afina kömak edan tahsil maqsadlarini düzgün müayyan etmak;
- müasir informasiya va raqamsal tahsil texnologiyalarindan va resurslarindan düzgün va bacariqla istifada etmak;
- müasir informasiya texnologiyalari va tadris metodlari asasinda talim ma§galalarinin ke9irilmasini tamin etmak.
Bu i§larin düzgün yerina yetirilmasi tadris prosesinda müsbat natica almaq ü9ün vacib §art hesab edila bilai". Tabii ki, onlar düzgün se9ilib yerinda tatbiq edilarsa...
Uzun müddatli tacrüba göstarir ki, fizikanin tadrisi prosesinda §agirdlarin diqqatini an yax§i calb edan, onlarin birba§a tafakkürüna tasir edan, ke9mi§ biliklari aktualla§diraraq yeni biliklarlin alda edilmasina kömak edan, sinifda an zaif §agirdin bela talim prosesinda 9ox aktiv i§tirakini tamin edan problemli talim va oyun texnologiyasi xüsusi yer tutur.
Problemli talim müallimin rahbarliyi altinda problemli situasiyalarin - suallarin, tap§iriqlarin, tacrübalarin yaradilmasini va onlarin halli ü9ün §agirdlarin faal müstaqil faaliyyatini nazarda tutur. Bu texnologiyanin asas farqi mövcud bilik va bacariqlarla taqdim olunan faktlar arasinda uygunsuzluqlarin a§kar edilmasidir.
Problemli talimin istifadasi hatta zaif analitik bacariqlari olan §agirdlara nainki fiziki hadisalarin mürakkabliyini hiss etmaya, ham da onlarin mahiyyatini dark etmaya, §agirdlari qar§iya
qoyulmuç problemi müstaqil hall etmaya, özlarini problemin hallina yönaltmaya çaliçmalarina imkan verir. Belalikla, çagird özünü ixtiraçi, tadqiqatçi kimi hiss etmakla, intellektual içdan mamnunluq hissini duymagi tamin edir. Tadrisa bu cür yanaçma çagirdlara alda etdiklari naticalari avvallar öyranilmi§ materialla müqayisa etmaya, natica çixarmaga va dü§ünmaya imkan verir.
Fizika darslarinda çagirdlarin tanqidi tafakkürünü inkiçaf etdirmak ^ün bu texnologiyalardan istifada:
- çagirdlarin komandada içlamak baçqalarinin formalaçdirmaqla onlarin bir-birinin fikirlarini dinlamak (toleriantliq), öz aralarinda anlaçma va mahsuldar qarçiliqli alaqa yaratmaq, belalikla da ünsiyyat bacariqlarinin formalaçmasina töhfa verir;
- müxtalif "dünyagörü§larin" ba§a dü§ülmasini asanlaçdirir;
- çagirdlara yüksak qeyri-müayyanlik saviyyasi olan situasiyalari ba§a dü§mak üçün öz biliklarindan istifada etmaya imkan verir.
Malum oldugu kimi oyun texnologiyasi isa dünyani kaf etmayin va öyranmayin an qadim va an yax§i üsullarindan biridir.
Fizikanin tadrisinda oyun texnologiyalarinin istifadasi müallima imkan verir:
- qeyri-ananavi formada darslar keçirmak;
- çagirdlarin yaradiciliq qabiliyyatlarini üza çixarmaq;
- çagirdlarin tahsil sariçtalarinin qiymatlandirilmasina differensial yanaçmani tamin etmak;
- çagirdlarin ünsiyyat bacariqlarini inkiçaf etdirmak;
- sarbast fikir mübadilasini tamin etmak;
- maktablilarin ya§la bagli psixoloji xüsusiyyatlarini nazara almaq;
- tadris prosesini müsabiqa çaklinda taçkil etmak;
- tahsil problemlarinin hallini asanlaçdirmaq;
- bütün §agirdlari talim prosesina calb etmak;
- har bir §agird tarafindan fardi olaraq naticanin ahamiyyatini hiss etmak;
- alda edilmi§ biliklari praktiki olaraq möhkamlandirmak;
- çagirdlarin motivasiya sahasinin formalaçmasina töhfa vermak;
- uçaqlarin üfüqlarini geniçlandirmak;
- birga faaliyyat bacariqlarini inkiçaf etdirmak.
Oyunun taçkili va inkiçafinin "ilkin" marhalasinda oyunun maqsad va vazifalari müayyan edilir, rollar bölü§dürülür va faaliyyat §araiti müayyan edilir.
ikinci marhala, "Taçkilati-metodoloji" müxtalif üsullardan istifada edarak, tapçirilan problemlarin halli yollarinin axtari§i ila xarakteriza olunur. Bu marhalada §agirdlar qruplara bölünür, lazimi arayi§ va tadris adabiyyati axtarilir, i§ yeri ta§kil edilir. Bu marhalada taçkilati va düzaldici faaliyyatlar hayata keçirilir.
Ü9üncü marhala, "Qruplarda i§lamak"dir. §agirdlarin mövcud sariçtalari asasinda har bir kiçik qrupda vazifalar bölü§dürülür. Qruplar mövcud vasitalardan istifada edarak verilmiç tapçirigi hall etmak ^ün müstaqil içlayirlar. Bu marhala har bir §agirdin subyektiv tacrübasindan faal istifada ila xarakteriza olunur. Har bir qrup müxtalif komandalarin mümkün aks arqumentlarini tahlil edarak, verilmi§ mövzuda mesaj (nitq) hazirlayir. Bu marhalada müallim §agird faaliyyatinin m^ahidaçisi kimi çixi§ edir.
Oyununun dördüncü marhalasinda "í§in naticalarinin taqdim edilmasi"yerina yetirilir. Qruplarin har biri müayyan bir problemin hallina dair öz mülahizasini taqdim edir.
Oyununun yekun marhalasi "Tahlil va ümumila§dirma" adlanir. Bu zaman §agirdlar mövzu ila alaqadar natica çixarir, vaziyyatdan asili olaraq müayyan ifadalar düzaldilir, ham tematik, ham da har birinin §axsi töhfasi baximindan müvafiq ümumila§dirmani aparilir.
Çagirdlar malumati farqli §akilda manimsadiklarindan, oyun faaliyyatlarini ta§kil edarkan, çifahi tasvirlar çox vaxt qrafik §akillar va ya nümayi§ eksperimenti ila takrarlanir.
öhamiyyatli olan malumatin eçitma qavrayiçi deyil, §agirdin obraz va ya konsepsiyanin formalaçdirilmasi tacrübasi, onun operativ yaddaçidir ki, bu da düzgün cavab vermaya vadar edir.
Oyun texnologiyalarindan istifada editan darslarda §agirdtarta müxtalif i§ formalarindan istifada olunur: fardi va kollektiv, cütlük va ya mikroqruplarla i§. Tahsil, oyununun naticalari özüna nazarat, qar§iliqli nazarat, münsiflar heyati va ya müallim nazaratindan istifada etmakla yekunla§dirilir.
Bundan alava, darsda oyun texnologiyalarindan istifada §agirdlarin fizikaya maraq göstarmasina imkan vermakla yana§i, onlarin sosial adaptasiyasina, yeni sosial rollarin inki§afina, sabr, azmkarliq, masuliyyat, maraq va mü§ahida qabiliyyatinin formala§masina kömak edir.
Bela ki, fizika darslarinda müasir tahsil texnologiyalarindan istifada tadris prosesinin samaraliliyini ahamiyyatli daracada artirir, talim prosesini daha maraqli edir, §agirdlarin idrak motivasiyasinin va intellektual qabiliyyatlarinin inki§afina kömak edir.
Bütün bu deyilanlari ümumila§dirarak deya bilarik ki, tahsilin oyun formasi ^agirdlarin maragina yönalmi? problem asasli öyranma texnologiyasidir.
Problemli talim texnologiyasinin tatbiqi bütün §agirdlarin tafakkürüna tasir edarak onlari dü§ündürmaya vadar edir. Lakin bütün §agirdlari faalla§dirir deya bilmarik. Ancaq bunu oyun texnologiyasi ü9ün demak olar. Oyun texnologiyasi an quru malumatlari bela canlandiraraq, an zaif §agirdin bela talim prosesinda faalla§masini, aktivliyini tamin edir. Malum olmu§dur ki, öyrananlarda fanna maragin a§ilanmasinin an mühüm, samarali üsullarindan biri oyundur. Bunada düzgün se9ilmi§ vasitalardan istifada etmakla nail olmaq olar. Masalan, bela bir tapmacaya diqqat yetirak:
Man maftillar boyunca qa9iram,
Mandan daha süratlisi yoxdur!
Man siza istilik va i§iq gatiriram
Deya bilarsan man kimam?
Bu kimi suallar bütün §agirdlarin maragina sabab olmaqla, onlarda fanna, öyranmaya qar§i maragi artirir va eyni zamanda darsda faal i§tirakini tamin edir.
Oyun texnologiyasinda görülacak i§larin ardicilligi:
1. Oyunun inki§afi: oyunun tasviri, maddi taminatin hazirlanmasi.
2. Oyuna giri§: didaktik maqsadlarin qoyulmasi, rollarin bölü§dürülmasi.
3. Tap§iriq üzarinda i§lamak, tahsil faaliyyati oyun qaydalarina tabe olmalidir.
4. Analiz va sintez.
Ela buradan oyun texnologiyasinin tatbiqi zamani fizika darslarinda problemli vaziyyatlar yarada bilarik. Bu zaman har iki texnologiyanin bir - birina interqasiyasini tamin etmakla daha effektiv talim naticalari alda etmak mümkündür. Bu baximdan a§agidaki misala baxaq:
Artiq biza malumdur ki, oyun texnologiyasi avvalcadan planla§dirilaraq metodlari se9ilir, nazari material ümumilla§dirilarak situmulla§dirilir va naticalari proqnazla§dirilir. Buna göra da müallim avvalcadan bunlari hayata ke9irarak a§agidaki vasitalari hazirlayir:
Daha sonra müallim sinif daxili §agirdlari 6-8 nafardan 9ox va az olmayaraq komandalara ayirir va dayirmi masa atrafinda ayla§dirarak har bir komandani bu vasitalarla tamin edir va oyunu izah edir. Komanda üzvlari öz aralarinda bir nafari kapitan se9irlar ki, o komanda i§ina nazarat etsin. Taqdim edilan sirli lövha (§akil 1) oyunun asas vasitasidir. Har bir §agird sira ila saat aqrabi istiqamatinda olaraq §akil 2-da taqdim olunan da§i (§akil 2a) verilmi§ raqam lövhasinin (§akil 2b) üzarina atir.
) 0 <?
.SJA
L \\
o ........ ?
§akil 1. Pedaqoji oyunun asas vasitasi oían sirli lövha
§экй 2. 2a- kömakfi raqam lövhasi, 2b-rangli dallar
gar da§ hansi raqamin üzarina dü§arsa sirli lövhanin (§akil 1) start xanasindan sonraki xanadan hamin raqam qadar sayaraq özüna dü§an xananin üzarina galir. Burada har bir xananin altinda farqli suallar, masalalar yerla§ir.
Masalan, §akil 3-da man kimam? xanasi. Bu xana altinda alimlara aid masalalar, tapmacalar, dü§ündürücü suallar va s. öz aksini tapir. Masalan,
1. O, Alman fizikidir,
2. Müasir nazari fizikanin yaradicilarindan biridir,
3. Adi tarixda 100 an nüfuzlu §axs va tarixda 100 an 9ox öyranilmi§ §axsiyyatlar siyahisina daxil edilib.
4. Fizika üzra
Nobel mükafati almi§dir
§akil-3
5.Nisbilik nazariyyasi va xüsusila, kütla va enerjinin: E = mc2 münasibatina göra ma§hurdur. Burada ki9ik ip uclarindan istifada edarak §agirdlar sözün kimdan getdiyini müayyan eda bilarlar. 9gar hamin adamin kim oldugunu 1-ci ip ucundan taparlarsa 5, 2-cida 4, 3-cüda 3, 4-cüda 2, 5-cida isa 1 bal toplami§ olacaqlar. Bu ballar oyun sonunda ümumi naticada nazara alinir.
§akil 4. Mantiqi masalalar xanasi.
Bu xana altinda müxtalif cür mantiqi kamiyyat va keyfiyyat masalalari yerla§a bilar. Bu masalalar ela se9ilmalidir ki, o §agirdlar qar§isinda problem yarada bilsin. Masalan,
Tapmaca: 1. Enerji bitir, amma harakat davam edir. Bu neca fenomendir. 2.O, harakati, sürati xarakteriza edir, eyni zamanda onun öz istiqamati var.
Söhbat nadan gedir? Söhbat nadan gedir?
Digar bir masalayada diqqat yetirak :
1. Uzunlugu, darinliyi, eni, hündürlüyü olmayan, lakin öl9üla bilan nadir?
2. Hansi arimi§ metal suyu dondura bilir?
Göründüyü kimi bu suallar nayin ki, hansisa fenomenin tapilmasina eyni zamanda hamin fenomenla bagli probelmda yaradir.
Çakil 5. Dü^ündürücü suallar xanasi
Bu xana demak olar ki, §agirdlarin an 9ox maragina sabab olan va onlarin an 9ox sevdiyi xanadir. £ünki burada aylancali eyni zamanda dü§ündürücü suallar yer almaqdadir. M asalan,
• 8-ci sinif, "istilik tutumu": "Kagiz stakanda suyu qaynatmaq olarmi?";
• 7-ci sinif, "Cisimlarin qar§iliqli tasiri": "ögar molekullar arasinda bo§luqlar varsa, onda onlar niya ayri-ayri molekullara par9alanmir?";
• 7-ci sinif, "Üzan cisimlar": "Niya suya atilan damir poker batar, amma 9ox tonluq damir gami batmir?";
• 8-ci sinif, "istilik ke9iriciliyi": "ögar otaqdaki bütün cisimlarin temperaturu eynidirsa, onda niya metal akkumulyator va masa farqli temperatur kimi hiss olunur?";
• 9-cu sinif, "Reaktiv harakat": "§arla raketin ortaq cahati nadir?".
Bunlardan alava,
1. Ham gölda, ham okeanda 2. Bu acgözlük nadandir?
istanilan yolu tapacaq Bunun ü9ün bir damir kifayatdir.
Cibiniza uygundur Onun ü9ün he9 bir norma yoxdur
O siza yol göstaracak. Yapi§maqdan aziyyat 9akir.
Söhbat hansi cihazdan gedir? Söhbat nadan gedir?
Suallarin har birinin §agird tafakkürüna na qadar tasir etdiyini müayyan etmak olar.
Dayirmi masa arxasinda aylaçan çagirdlar sira ila tapçmqlari yerina yetirir va ^sirli lövha^ üzarindaki tapçmlqari an tez yerina yetiran komanda qalib seçilir.
Müallim oyunun gediçi zamani komandalara nazarat edir. Oyunun sonunda güclü komandalari tariflamali, digarlarina isa ruhlandirici sözlar demalidir. Oyun har bir §agird üçün sevinc, hazz ifada etmali va arzuolunmayan qorxulardan xilas etmalidir.
Yuxarida göstarilan sirli lövhada olan oyunlari ayri - ayriliqda da talim prosesinda tatbiq etmak olar.
Bunlardan alava oyunun: rollu oyunlar, i§güzar oyunlar, krossvord, müsabiqa va s. çoxsayli növlarindan istifada edarak problemli situasiyalar yarada, §agirdlarin tafakkürünü, idrakini, yaradiciliq qabiliyyatlarini, ünsiyyat bacariqlarini, amakdaçhgini, komanda ila içlamak bacariqlarini, stresa davamliligini, verilmiç §araitda biliklarini tatbiq etmak bacariqlarini va s. inkiçaf elatdirmak olar.
Bütün deyilanlara baxmayaraq oyun texnologiyasinin açagidaki çatiçmazhqlarida var:
• Müallimdan böyük yaradiciliq talab edir.
• Bu cür darslari hazirlamaq va keçirmak üçün çoxlu vaxt talab olunur.
• Bütün tadris ili arzinda nizam-intizami inkiçaf etdirmak va ela saxlamaqda çatinlik yaradir.
Pedaqoji bir fenomen olaraq, oyun seminara liderlik edir va amakdaçliq kimi rollarin,
qarçiliqli alaqalarin dayiçmasi ila xarakteriza olunur. Oyunda barabarhüquqlu tarafdaçlar arasinda qarçiliqli alaqa olmalidir, müallim isa bu qarçiliqli alaqaya müdaxila etmamalidir. Oyun emalatxanasi takca müayyan dü§ünca saviyyasini deyil, ham da müayyan ictimai faalligi talab edir. Bu tip tahsil faaliyyati özünü takmillaçdirma, özünütahsil bacariqlarini inkiçaf etdirmakla yanaçi, qrupda içlama bacariqlarini da inkiçaf etdirir.
Natica. Ara§dirdigimiz problemla alaqadar 137 sayli tam orta maktabinda apardigimiz tadqiqat i§i göstardi ki, fizika darslarinda problemli talim texnologiyasi bazasinda oyun texnologiyasindan istifada, tadris prosesinin samaraliliyini artirir, §agirdlarda analitik, tadqiqat9iliq va ünsiyyat bacariqlannin formala§dirilmasi tamin edilir. Sinifda an zaif §agird bela tam faal olur, bu da onlarda fanna mahabat a§ilamaqla, elm va texnikayanin müasir nailiyyatlarini öyranmaya 9ox böyük maraqlari yaranir.
1. Farqana 9liyeva,Ümhani Mammadova. Müasir talim texnologiyalan. Baki, 2014
2. isa ismayilov. Ümumtahsil maktablarinda fizika talimin müasir texnologiyalari. Baki, "Elm", 2012
3. ismayilov. Ümumtahsil maktablarinda fizika talimin müasir texnologiyalari. Baki, "Mütarcim", 2012
4. isa ismayilov. Fizikanin tadrisi metodikasinin müasir problemlari(magistr hazirligi ü9ün darslik. 3- na§r). ADPU-nun na§riyati Baki, 2023.
5. Talim prosesinda yeni texnologiyalar. Baki, Mütarcim 2012
6. Волков И.П. Педагогические технологии. - М., Просвещение ,1990. -381 с.
7. Выбор методов обучения в средней школе./Под ред. Ю.К. Бабанского. - М., Педагогика, 1981. - 176 с.
8. Губанова Н.Ф. Игровая деятельность в школе. - М.: Мозаика-Синтез, 2006-2010.
9. Зайцев В.С. Современные педагогические технологии: учебное пособие. Челябинск, ЧГПУ, 2012.
10. Колеченко А.Г. Энциклопедия педагогических технологий: пособие для преподо-вателей изд-во КАРО 2015.
11. Касаткина Е. И. Игровые технологии в образовательном процессе ДОУ. //Управление ДОУ. — 2012. — №5.
12. Плешакова А.Б. Игровые технологии в учебным процессе. Пенза 2015
13. Пенькова Л. А. , Коннова З. П. Развитие игровой активности школьников.
14. ПидкасистыйП.И., Хайдаров Ж.С. "Технология игры в обучении и развитии". -М., Российское педагогическое агентство,1996. - 270с.
15. ПрутченковА.С. Возможности игровой технологии: понятия и термины./ Прутченков А С. //ПЕДАГОГИКА. - 1999. -N3. - С. С.121-126
16. Финогенов А.В. Игровые технологии в школе. Учеб. Методичес. Пособие. Краснояр. ГУ. 2011.
17. Щуркова Н.Е. педагогическая технологии. Москва 2010.
18. Шмаков С.А. Игры учащихся - феномен культуры. М., 2014
19. Шайхетдинова Л. Р. Игровые технологии как фактор познавательной деятельноси учащихся [Электронный ресурс]/-Л.Р. Шайхетдинова //ИД «Первое сентября»/ фестиваль педагогических идей «Открытый урок» .-Режим доступа:festival.1september/articles/522077, свободный.- Загл. с экрана.
9D9BFYYAT .
