ФАРМІРАВАННЕ ГАДАНІМІІ ГОРАДА МАЗЫРА Текст научной статьи по специальности «История и археология»

iGG

BECHIK МДПУ iмя I. П. ШАМЯКГНА № 1 (59) 2022

УДК 81.373.211.5

Т. A. KaxHO

Aспipaнт кaфедpы белapyскaй i pyскaй фшалогп, УА «Maзьфскi дзяpжayны педaгaгiчны

Унiвеpсiтэт iмя I. П. Шамяшна», г. Мазьф, Рэспyблiкa Белapyсь Навуковы ^payrnE: СолaxaУ Аляксей Вaсiльевiч, кандыдат фшалалчнык нaвyк, дацэнт

ФАРМ1РАВАННЕ ГАДАН1М11 ГОРАДА МАЗЫРА

У aртыкyле рaзглядaеццa npa^c фaрмiрaвaння гaдонiмay г. Masbipa, ix тыпы i eidbi. Як naKrneae aнaлiз, ризвщцё гaдaнiмii aдбывaлacя HepayHaMepHa y cyвязi з рознымi гicтaрычнbmi пaдзеямi, 6ydayH^meaM прaдпрыeмcmвay i жылых damoy, }/ключэннем y межы горaдa eëcaк. AcHoyHaü прычынaй тшырэння горaдa i з 'яулення новых лiнейныx a6 'ектйу з 'явiлacя 6ydayH^mea б^ных прaдпрыeмcmвay, для яюх пaтрэбнa было ca6paць квaлiфiкaвaныx рaбочыx i зaбяcпечыць ix жытлом. Сyчacнaя cicтэмa гaдaнiмii г. Maзырa нaлiчвaе 198 aдзiнaк. Нйзвы вyлiц дaкacтрычнiцкaгa 4acy (da 1917 г.) 6^imí зaменены новымi, зa выключэннем aдной - Нaгорнaй. У твецю 4ac нaзвы вyлiц дaвaлicя перaвaжнa y гонaр вядомых воeнaчaльнiкay, героя}' грaмaдзянcкaй i Вял^й Айчыннaй войнйу, пaлiтычныx дзеячоу, пкьменткйу i г. д.

Ключaвblя словы: вyлiцa, гaдaнiмiя, зaвyлaк, лтейны a6 'ект, перaйменaвaнне.

Уводзшы

З 90-x гадоу ХХ ст. пачалося aктыyнaе вывучэнне Уpбaнaнiмii, y гам тку гадатмп -paздзелa ^батими, яш займаецца вывучэннем нaзвay вулщ, y нaвyковыx ^rnpax Мшска, Гомеля, Вщебска, Мазыфа. З'явшся пеpшыя y Белapyсi мaнaгpaфiчныя навуковыя даследаванш i навукова-пaпyляpныя выданш вiцебскaй школы aнaмaстay пад кipayнiцгвaм Г. М. Мезенк1 [1]-[4]. Даследаванне ypбaнонiмaУ, у тым лiкy i гaдонiмaУ, не только yяyляе сабой кyльтypaлaгiчнyю цiкaвaсць, але i paскpывaе yзaемaдзеянне мовы i культы.

Даследчык1 i ^аязнауцы А. Бобp [5], П. Шпiлеyскi [6], А. ^ушуси [7], А. РогaлеУ [8], В. Геpaсiмay [9], Г. Панова [10], М. Капач [11] i шш. сaбpaлi асобныя звестк1 npa Maß^ip i Maзьфшчынy. Аднак спецыяльнага даследавання гaдонiмay Masbipa даследчыкам не ^аводзиася.

Мэта даследавання - ашсаць пpaцэс фapмipaвaння гaдaнiмii гоpaдa Мазыфа, тыпы i вщы гaдонiмay.

Метaды i метaдaлогiя дaследaвaння

Mетaдaлaгiчнaй асновай вызначэння i aпiсaння этапау фapмipaвaння гaдaнiмii Maa^ipa, клаафтацын пpaaнaлiзaвaныx аб'екгау з'яуляецца гiстapычны падыкод, у межax якога выкapыстоy-ваецца метад даследавання apxiyныx дакументау; лекака-семантычны, як1 ужываецца пpы aпiсaннi тэматычнык гpyп гадотмау. Супастауляльны метад выкapыстоУвaеццa пpы выяуленш сгpyктypнaй aгyльнaсцi гaдонiмay. Сyпaстayляльнa-гiстapычны метад уключае пpыëмы xpaнaлaгiзaцыi, выяу-лення гiстоpыi yтвapэння асобнык найменняу.

Фактычны ма^ышл даследавання складаюць гaдонiмы г. Ma5^ipa, атрыманыя з apxiyныx мaтэpыялay, пpaц кpaязнayцay, занальнага дзяpжayнaгa apxiвa г. Ma5^ipa.

Вынмк дaследaвaння i ix aбмеркaвaнне

Ma5^ip yзнiк на беpaзе буйной воднай мaгiсгpaлi - ^ыел^, i на скpыжaвaннi сyxaпyтныx шлжоу з Бaбpyйскa на Жытомip, з Рагачова i Рэчыцы на Пшск. У канцы XIII ст. ^н^ам гоpaдa была плошча, ад якой paдыяльнa paзыxодзiлiся вул^1 Cвiдоyкa, Зamкaвaя, Кieycкaя i Слyцкaя. Ад цapквы ^px на гapy шла вулща Нaгорнaя, якая зaxaвaлa сваю назву да нашык дзён. Ад вулщы Сл^шй да Яcнaй raры цягнууся Рamaшоy роу (сучасная вулща Caema). Ад беpaгa pari да пaвapотa на Mixaürney rapy (paëн плошчы Maкciмa Горкaгa i вул^1 Iнmэрнaцыянaльнaй) пpaлягaлa вyлiцa Жыmомiрcкaя. Завулак M. Кaлiнiнa y той час называуся Кaлiнiк [12, с. 16-18]. У швеи^ы 1724 г. адзначаюцца вyлiцы Гончaя, Жыmомiрcкaя, Зamкaвaя, Кaлiнiк, Кieycкaя, Нaгорнaя, Оyрyцкaя, Пaпоyшчынa, Пяттцтя, Рaмaшоy Роу, Cвiдоycкaя, Cлyцкaя [13, с. 41].

© ^но Т. А., 2022

Большасць назвау вулщ Мазыра раней выконвала неабходную адрасную функцыю. Так, вул. Слуцкая шла у напрамку Слуцка, вул. Замкавая знаходзшася каля Замкавай гары, вул. Шеуская шла у напрамку Юева, вул. Жытомгрская указвала напрамак на Жыто]шр, вул. Папоушчына была названа так таму, што тут жьш царкоуныя служк1, на вул. Пяттцкай знаходзiуся жаночы манастыр Параскевы Пятнщы, вул. Нагорная падымалася на гару.

На пачатку 1924 г. у горадзе было зафiксавана 22 вулщы: Слуцкая, Слуцкая Набярэжная, М1калаеуская, Рымашоу Роу (Рымашоу у дакуменце падаецца праз ы), Малы Рымашоу Роу, Мала М1калаеуская, Летна, Аляксандрауская, Замкавая, Спаска-Замкавая, Шеуская, Мгхайлауская, Жытомгрская, Калтк, Шеуская Набярэжная, Шмбараука, Папоушчына, Пятнщкая, Нагорная, Новае Страенне, Свгдоука; 4 завулкг Праразны, Г1мназ1чны, М1калаеуск1, Пяттцю; i адна плошча -Свабоды [14].

У 1939 г. з'явшася 10 новых вулщ: Шянерская, Рабочая, Першамайская, Калхозная, 1нтэрнацыянальная, М. Астроускага, Камутстычная, Кастрычнщкая, С. Леванеускага, В. Чапаева [15]. Гэта пашырэнне тэрыторш горада адбылося у сувязi з будаунщтвам Мазырскага умацаванага раёна паводле праекта "Лшя Сталша". Новыя назвы адпавядал1 iдэалогii, якую праводзш Савецк1 урад i Камушстычная партыя.

У 1945 г. вул. Свгдоука была перайменавана у вул. 17 верасня у гонар уз'яднання заходтх i усходтх беларуск1х земляу [16].

Пастановай ЦК КПСС i СМ СССР № 1871 ад 4 лктапада 1955 г. «Об устранении излишеств в проектировании и строительстве» была завершана эпоха савецкага манументальнага класщызму ("сталшскага амтру"), што паскорыла тэмпы праектавання i будаунiцтва жылля для працоуных i iх сем'яу, так званых "хрушчовак". У 1956-1960 гг. Мазыр павялчыуся на 21 лшейны аб'ект. У 1957 г. был утвораны 3 завулк1: Фабрычны, Маставы, Палявы (вылучышся з вул. М. Гогаля) [17]. У 1958 г. з'явшся вулщы Лясная i Янк Купалы; атрымал iншую назву 2 аб'екты: 1-ы пасёлак "Чырвоны Кастрычтк" змяшуся на вул. Ф. Языковгча, вул. Нова-Пралетарская змяншася на вул. I. Апанскага. Пастановай Савета Мшстрау БССР № 764 1950 г. быу створаны "Мазырсш завод мел1ярацыйных машын". З'яуленне на тэрыторыi Мазыра завода абумовiла актуальнасць стварэння вул. Лясной -жылой забудовы працягласцю каля 400 метрау у сучасным мiкрараёне Зарэчны (разм. Пхоу) [18], [19].

Указам Прэзвдыума Вярхоунага Савета Рэспубл1к1 Беларусь ад 15 мая 1959 г. у гарадсюя межы горада Мазыра уключана вёска Целепуны Мазырскага раёна. У яе межах утвораны 3 вул1цы: К. Заслонава, М. Гастэлы, А. Матросава, i 4 завулю: Азёрны, Прыпяцю, Калектыуны, Палеск1 [20]. У тым жа 1959 г. аргашзавана прадпрыемства "Мазыркабель" (сучасны "Беларускабель"), што абумовша прырост насельнiцтва горада i з'яуленне вулщ Якуба Коласа, Працоунай i завулка Лщейнага [21]. Вулща Нова-Пушк1на у гэтым годзе перайменавана у вул. Будаунгкоу [22].

У 1960 г. пачалося будаунiцтва нафтаправода "Дружба", яш пралёг недалёка ад горада. Таю грандыёзны праект патрабавау вялжай колькасцi рабочых i спецыял1стау, што абумовша з'яуленне у Мазыры 4 новых вулщ: А. Кашавога, Н. Крупскай, М. Някрасава, У. Маякоускага. У гэтым жа годзе был перайменаваны 6 лшейных аб'ектау: завул. Палест ^ вул. Палеская, вул. Нова-Фрунзэ ^ вул. Л. Даватара, вул. Нова-Сацыялгстычная ^ вул. 8 Сакав1ка, вул. Мала-Пушк1на ^ вул. С. Шрава, вул. А. Пушюна ^ вул. Маставая, вул. Жытомгрская ^ плошча М. Горкага; аб'яднаны у адну з наступным щэалапчным перайменаваннем 2 вул1цы: вул. Розы Люксембург i вул. Карла Л1б-кнехта ^ вул. Савецкая [23], [24].

Перайменаванне вул. Набярэжна-Пралетарскай у вул. Ю. Гагарына адбылося 12 красавта 1961 г. рашэннем № 137 Мазырскага Савета у сувязi з першым палётам чалавека у космас. У гэтым жа годзе был утвораны 3 вулiцы: Шасэйная, А. Чэхава, Мелгярацыйная [25], [26].

У 1962 г. быт пабудаваны 3 вул1цы - Л. Талстога, Ц. Бумажкова, Лугавая - i 1 завулак: К. Заслонава [27]. У 1963 г. з'явшася яшчэ адна вулща -М1рная [28]. За перыяд 1964-1965 гг. было перайменавана 5 вулщ: 1-я Экскаватарная стала Ф. Нял1дава, 2-ая Экскаватарная ^ М. Катаева, Маставая ^ А. Рыжкова, Калхозная ^ В. Няжнова, Высокая i 2-ая Высокая ^ Юннатау; з'явшся 3 новыя вул1цы: В. Харужай, Пасялковая, Маладзёжная [29]-[32]. З'яуленню новых вулщ спрыяла будаунщтва Мазырскай ЦЭЦ.

У 1967 г. была утворана вул. Геолагау. У гэты час праводзiлiся пошуш нафты i прыроднага газу на тврыторып Гомельшчыны.

У 1969 г. адбылося перайменаванне вул. Пасялковай у вул. Р. Цгханава [33], [34], у 1971 -вул. Пясчанай у вул. А. 1ваненк1.

iG2

ВЕСШК ЫДПУ iмя I. П. ШАЫЯКША № 1 (59) 2022

У 1971-1975 гг. на тэpытоpыi Maзыpскaгa paëнa вялося будаунщтва нaфтaпеpaaпpaцоУчaгa завода (НПЗ). За гэты пеpыяд значна пашыфылася тэpытоpыя гоpaдa Ma5^ipa, з'явiyся жылы мiкpapaëн НПЗ. У гэты час был пабудаваны вул^1 M. Ксшлсуцс, Haфmaбyдcyнiкоy, С. Прыmыцкaгa, бyльвaр Юнaцmвa, а таксама вулщы У. Кaмaровa, I. Tpyœei4a, Cacновaя, зaвyл. Зялëны [35]. Вулща Ляcнaя была пеpaйменaвaнa y вyл. Зeнimчыкay [36].

У 1985 годзе стс вулщ ropaAa пaпоУнiyся aдpaзy на 5 адзшак: Mipa, Лeльчыцкaя Шаша, M. Maлiнiнa, бyльвaр ДРУЖ6Ы, бyльвaр Cmрaкaнiцкi [37].

У 1987 г. была пабудавана вул. Ульянауская [38].

Да 1988 г. ropaA Ma5^ip будавауся вакол вëскi Бaбpы. Па сутнасщ, геaгpaфiчнaя цэнтpaльнaя частка гоpaдa не iснaвaлa, гоpaд уяуляу сабой кола вакол вëскi. I толью y 1988 г. вëскa Бaбpы i вëскa Maйскaя Козенскага сельсавета Maзыpскaгa paëнa былi уключаны y межы г. Ma5^ipa з наступным вyлiцaмi: К. Вaрaшылaвa, Ю. Гaгaрынa, Лeнiнcкaя, Cвemлaя, В. Чкaлaвa, 8 Caкaвiкa, M. Maрцiновiчa,

A. Цaрэнкi; завулкаш: Кaнцaвы, 1-ы Кaлxозны, 2-i Кaлxозны, Maгicmрaльны, Пaрmызaнcкi, Лясны, Сельсю, Cmaнцыйны, Чырвонaaрмeйcкi [39].

У 1989 г. з части вул. M. Гогaля вылучыуся зaвyл. Рaчны [40].

З 1990 г. па 2011 г. у гоpaдзе з'явшася яшчэ 48 вулщ i завулкау: I. Вempaвa, К. Вiкeнцьeвa, rapa Камунарау, Заводская, Зарэчная, Шрылы Тураускага, Кaмyнaльнaя, С. Каупака, M. Бaрыcaвa, M. Датлеускага, Р. Кamоycкaгa, С. Лсзо, Meмapыяльнaя, M. Mypayëвa, Набярэжная, M. Шчорсс, Пpamыcловaя, Спсршытунся, Фecmывaльнaя, Чыгуначная, Юбiлeйнaя, Вяmpовaя, Caдовaя, M. Пушксрс, Пapmовaя, Aзëpнaя, I. Meлeжa, I. Тургенева; завулю: l-ы Бярозавы, 2-i Бярозавы, 3-i Бярозавы, l-ы Зaводcкi, 2-i Зaводcкi, Зялëны, Mamrn, Maлaдзëжны, Haбярэжны, l-ы Пapmовы,

2-i Пapmовы, 3-i Пapmовы, 4-ы Пapmовы, Пpывaкзaльны, Спсршыуны, Тpaнcпapmны, Швейны, Школьны, M. Шчорсс.

Рашэннем Maзыpскaгa paëннaгa савета дэпутатау у 2011 г. быу зaцвеpджaны квapтaл iндывi1цyaльнaй забудовы «Пауджвы», у склад якога Увaxодзiлa 10 лшейнык аб'екгау: Р. Каблова, К. Зaxapaвa, Славянская, Кляновая, Шеуская, 14 сш^удзеня, Вызвалщеляу, Новая, Крытчная, Вяcëлкaвaя [4i].

За пеpыяд 2014-2018 гг. на тэpытоpыi вëскi Нapayшчызны i яе ваколщ быт спpaектaвaны i7 новый вулщ: Щмафея Абрамава, П. Раюцкага, M. Сузько, Сонечная, Цяшсшся, Квemкaвaя, Шнская, Карасценьская, Александрыйская, Maзыpcкaя, Пауджвая, Энepгemыкay, Haфmapaзвeдчыкay, Герояу Падполля, Maзыpcкix ДывЫй, Афщэрская, Пapmызaнcкaя [42].

Паводле адносш гадошмау да rax або iншыx пpaдметay pэчaiснaсцi i асоб, сяpод ix вылучаюцца наступныя rpyrni:

- гадотмы, yтвоpaныя ад iмëнay вядомык военачальшкау, геpояy гpaмaдзянскaй i Вялшай Айчыннай войнау - А. Кашавога, А. Mampоcaвa, M. Барысава, Ц. Бумажкова, В. Харужай, К. Вi-кенцьева, M. Гссшэлы, Л. Дaвamapa, M. Датлеускага, К. Заслонава, А. ^аненю, К. Зaxapaвa, Р. Ка-maeвa, M. Ксшлсуцс, Р. Кamоycкaгa, С. Каупака, С. Лазо, M. Manama, M. Mypayëвa, В. Няжнова, Ф. Hялiдaвa, Р. Коблава, А. Рыжкова, I. Тpyceвiчa, У. Камарова, Щмафея Абрамава, Р. Цixaнaвa,

B. Чапаева, В. Чкалава, M. Шчорса, Ф. Языковiчa, бyльвap M. Manmma; завулю: К. Заслонава, l-ы Заслонава, 2-i Заслонава, 3-i Заслонава, 4-ы Заслонава, 5-ы Заслонава, 1-ы Кamaeвa, 2-i Кamaeвa,

3-i Кamaeвa, 4-ы Кamaeвa, 5-ы Кamaeвa, 6-ы Кamaeвa, 1-ы Maлiнiнa, 2-i Maлiнiнa, В. Чапаева, В. Чкалава, M. Шчорса: усяго 49 назвау;

- гадотмы, якя указваюць на пpыкметныя аб'екгы, pод дзейнасщ людзей - Заводская, Камунальная, Meлiяpaцыйнaя, Новая, Пapmовaя, Прамысловая, Працоуная, Рабочая, Спсршыунся, Cmyдэнцкaя, Фecmывaльнaя, Чыгуначная, Шасэйная, Юбшейная; завулш: l-ы Завода, 2-i Заводсю, l-ы Пapmовы, 2-i Пapmовы, 3-i Пapmовы, 4-ы Пapmовы, Канцавы, Лщейны, Maгicmpaльны, Macmaвы, Прывакзальны, Сельсю, Спсршыуны, Cmaнцыйны, Трснспсршны, Фабрычны, Швейны, Школьны: усяго 32 назвы;

- гадотмы, якя пaдкpэслiвaюць aсaблiвaсцi мясцовага ландшафту, iншыя пpыpодныя адметнасщ - Aзëpнaя, Вяcëлкaвaя, Вяmpовaя, Зарэчная, Зялëнaя, Кляновая, Крытчная, Лугавая, Набярэжная, Нагорная, Палеская, Садовая, Сасновая, Cвemлaя, Сонечная, Цянкшся; завулш: l-ы Бярозавы, 2-i Бярозавы, 3-i Бярозавы, Aзëpны, Лясны, Ma^rn, Набярэжны, Палявы, Прыпяцю, Рачны, Сасновы: усяго 27 назвау;

- гадотмы, яюя pэпpэзентyюць амвалы савецкай эпоxi - Гара Кamyнapay, Ышэрнс-цыянальная, Калгасная, Кamcamольcкaя, Ксмункшычнся, Mipнaя, Mipy, Пepшamaйcкaя, Шянерская, Пpaлemapcкaя, Савецкая, Caцblялicmычнaя; завулю: Кaлeкшblyны, l-ы Пpaлemapcкi, 2-i ^memapcrn, Ышэрнсцыянсльны, Mipны, Першамайсю: усяго 18 назвау;

- гадотмы, утвораныя ад ÎMëHay тсьменшкау, дзеячау навук i культуры - А. Пушкта, А. Чэхава, I. Мележа, I. Тургенева, Шрылы Тураускага, Л. Талстога, М. Астроускага, М. Гогаля, М. Някрасава, М. Пушкара, Н. Крупскай, П. Ракщкага, У. Маякоускага, Якуба Коласа, Янк Купалы, завулак Н. Крупскай: усяго 16 назвау;

- гадотмы, утвораныя ад шёнау палггычных дзеячау, ирауткоу Камушстычнай партын i Савецкага урада - В. Куйбышава, I. Ветрава, I. Апанскага, К. Варашылава, Летнская, М. Калiнiна, М. Фрунзэ, С. Юрава, С. Прытыцкага, Ульянауская, Ф. Дзяржынскага; завулю: М. Калтта, М. Фрунзэ: усяго 14 назвау;

- гадотмы, звязаныя з нaйменнямi людзей па прафеси, родзе заняткау, нацыянальнасщ -бульвары Дружбы i Юнацтва; вулщы: Афщэрская, Геолагау, Маладзёжная, Нафтабудаунжоу, Нафтаразведчыкау, Славянская, Энергетыкау, Юннатау; завулш: Маладзёжны, Юннатау: усяго 12 назвау;

- гадотмы, утвораныя ад назвау aйкaнiмiчных адзшак - Александрыйская, Карасценьская, Шеуская, шаша Лельчыцкая, Мазырская, Нежынская, Шнская, Слуцкая, бульвар Страканщю: усяго 9 назвау;

- гадотмы, утвораныя ад назвау ваенных супольнасцей - 33-й ракетнай дьжзИ, Вызвален-цау, Герояу падполля, Зентчыкау, Мазырсюх дыв^зт, Мемарыяльная, Партызанская; завулш: Партызансю, Чырвонаармейсю: усяго 9 назвау;

- гадотмы, утвораныя ад iмëнay вядомых людзей, герояу мiрнaгa часу - А. Царэню, Г. Саета, Ыана Кетка, I. Смоляра, М. Марцiновiча, М. Сузько, Ю. Гагарына; завулак А. Царэнт: усяго 8 назвау;

- гадотмы, утвораныя у гонар пстарычных падзей - вул^г 8 Сакавка, 14 Студзеня, 17 Верасня; завулак 17 Верасня: усяго 4 назвы.

Заключэнне

Анaлiз астэмы гaдaнiмiчнaй лексш г. Мазыра паказвае, што яна фaрмiрaвaлaся на працягу мнопх стагоддзяу. На яе развщцё уплывал розныя пстарычныя падзе^ а таксама будаунщтва у горадзе i пaблiзу яго буйных прамысловых прадпрыемствау. Аднак сучасны яе стан сфaрмiрaвayся пад уплывам падзей, што адбывалюя у савецк1 час i у перыяд самастойнага развщця Рэспублiкi Беларусь. Многiя старыя назвы вулщ был заменены новыми З назвау дакастрычнщкага часу (да 1917 г.) засталася тольш адна - Нагорная. У савецш час назвы вулщам дaвaлiся пераважна у гонар вядомых военачальткау, герояу грамадзянскай i Вялжай Айчыннай войнау, палтычных дзеячау, тсьменшкау, герояу мiрнaгa часу, некаторыя гaдонiмы рэпрэзентуюць амвалы савецкай эпох^ указваюць на прыкметныя аб'екты, род дзейнасщ людзей; aсaблiвaсцi мясцовага ландшафту i прыродных з'яу; звязаны з нaйменнямi людзей па прaфесii, роду заняткау або утвораны ад назвау aйкaнiмiчных адзшак, ваенных супольнасцей.Асобныя з гадошмау сведчаць аб значных пстарычных падзеях, як1я aдбылiся у краше i у горадзе.

СП1С АСНОУНЫХ КРЫН1Ц

1. Мезенка, Г. М. Асновы семантычнай клaсiфiкaцыi урбанотмау / Г. М. Мезенка // Весщ АН БССР. Сер. грамадсшх навук. - 1990. - № 3. - С. 109-115.

2. Мезенка, Г. М. Псторыя фaрмiрaвaння структурна-граматычных тыпау урбанотмау Белaрусi / Г. М. Мезенка // Весн. Беларус. дзярж. ун-та. Сер. 4, Фшалопя. Журналстыка. Педагопка. -1990. - № 1. - С. 29-33.

3. Мезенка, Г. М. Статус урбанотма у тапатми i анамастыцы / Г. М. Мезенка // Весщ АН БССР. Сер. грамадсюх навук. - 1991. - № 2. - С. 119-123.

4. Мезенко, А. Состояние и перспективы развития ономастики Беларуси = State and Prospects of the Byelorussian Onomastics / Анна Мезенко // Ася onomastica. 1998: rocnik XXXIX. - Praha, 1999 -S. 27-46.

5. Бобр, А. Г. Мой Мозырь : ист. очерк / А. Г. Бобр. - Минск : ФОРТ, 1996. - 162 с.

6. Шпилевский, П. Путешествие по Полесью и белорусскому краю / П. Шпилевский. -Минск : Беларусь, 2004. - 250 с.

7. Крукоусш, А. Горад Мазыр i яго наваколле / А. Крукоуск // Наш край. - 1927. - № 3. -С. 17-26.

8. Рогалеу, А. Ф. Ля вытокау назвы Мазыр / А. Ф. Рогалёу // Сцежк у даушну: Геaгрaфiчныя назвы Беларускага Палесся / А. Ф. Рогалеу. - Мшск : Полымя, 1992. - С. 32-36.

9. Гераамау, В. М. Мазыр - цэнтр Палесся / В. М. Гераамау // Полымя. - 2005. - № 9. -С. 149-163.

104

ВЕСН1К МДПУ iMH I. П. ШАМЯК1НА № 1 (59) 2022

10. Иванова, А. А. Микротопонимия Мозырского Полесья / А. А. Иванова ; М-во образования Респ. Беларусь, Учреждение образования «Мозыр. гос. пед. ун-т». - Мозырь, 2003. - 219 с.

11. Копач, М. А. Деревни и люди Мозырщины: Историко-документальная хроника Мозырского района, всех сельских советов и населённых пунктов региона (деревень, посёлков и хуторов) / М. А. Копач. - Мозырь, 2001. - 152 с.

12. Лякин, В. Мозырь в 1812 году: историческая хроника / В. Лякин. - Минск, 2005. - 210 с.

13. Памяць: пст.-дакум. хротка Мазыра i Мазырскага раёна / М. А. Капач, В. Р. Феранц. -Мшск : Маст. лт., 1997. - 574 с.

14. Зональный государственный архив г. Мозыря. - Ф. 338. Оп. 1. Д. 1. Л. 67.

15. Зональный государственный архив г. Мозыря. - Ф. 463. Оп. 3. Д. 9. Л. 99.

16. Зональный государственный архив г. Мозыря. - Ф. 172. Оп. 2. Д. 9. Л. 40.

17. Зональный государственный архив г. Мозыря. - Ф. 172. Оп. 4. Д. 27. Л. 352.

18. Зональный государственный архив г. Мозыря. - Ф. 172. Оп. 4. Д. 36. Л. 426.

19. Зональный государственный архив г. Мозыря. - Ф. 172. Оп. 4. Д. 37. Л. 32. 436.

20. Зональный государственный архив г. Мозыря. - Ф. 172. Оп. 4. Д. 47. Л. 350.

21. Зональный государственный архив г. Мозыря. - Ф. 172. Оп. 4. Д. 46. Л. 90, 444.

22. Зональный государственный архив г. Мозыря. - Ф. 172. Оп. 4. Д. 46. Л. 207.

23. Зональный государственный архив г. Мозыря. - Ф. 172. Оп. 4. Д. 56. Л. 206.

24. Зональный государственный архив г. Мозыря. - Ф. 172. Оп. 4. Д. 57. Л. 319.

25. Зональный государственный архив г. Мозыря. - Ф. 172. Оп. 6. Д. 5. Л. 317.

26. Зональный государственный архив г. Мозыря. - Ф. 172. Оп. 6. Д. 6. Л. 65, 308, 425.

27. Зональный государственный архив г. Мозыря. - Ф. 172. Оп. 6. Д. 21, 22. Л. 26, 216, 320, 521.

28. Зональный государственный архив г. Мозыря. - Ф. 172. Оп. 6. Д. 34. Л. 284.

29. Зональный государственный архив г. Мозыря. - Ф. 172. Оп. 7. Д. 8. Л. 11.

30. Зональный государственный архив г. Мозыря. - Ф. 172. Оп. 7. Д. 9. Л. 739.

31. Зональный государственный архив г. Мозыря. - Ф. 172. Оп. 7. Д. 20. Л. 528, 743.

32. Зональный государственный архив г. Мозыря. - Ф. 172. Оп. 7. Д. 21. Л. 649.

33. Зональный государственный архив г. Мозыря. - Ф. 172. Оп. 7. Д. 46. Л. 493.

34. Зональный государственный архив г. Мозыря. - Ф. 172. Оп. 7. Д. 75. Л. 177.

35. Зональный государственный архив г. Мозыря. - Ф. 172. Оп. 7. Д. 209. Л. 50.

36. Зональный государственный архив г. Мозыря. - Ф. 172. Оп. 7. Д. 258. Л. 20.

37. Зональный государственный архив г. Мозыря. - Ф. 172. Оп. 7. Д. 612. Л. 115, 116.

38. Зональный государственный архив г. Мозыря. - Ф. 172. Оп. 7. Д. 668. Л. 197.

39. Зональный государственный архив г. Мозыря. - Ф. 172. Оп. 7. Д. 685. Л. 194, 195.

40. Зональный государственный архив г. Мозыря. - Ф. 172. Оп. 7. Д. 641. Л. 132.

41. О наименовании улиц города Мозыря [Электронный ресурс] : решение Мозыр. районного Совета депутатов, 7 сент. 2011 г., № 91 // Нац. правовой Интернет-портал Респ. Беларусь. -2011. - 9/43982.

42. Кулик, Д. Новые улицы на карте Мозыря / Д. Кулик // Жыццё Палесся. - 2014. - 16 авг. - С. 6.

Пастуту у рэдакцыю 29.10.2021 E-mail: tane4ka_1996@bk.ru

T. A. Kakhno FORMATION OF MOZYR GADONYMY

The article discusses the formation of the letnyms of Mozyr. As the analysis shows, the development of gadonymy occurred unevenly due to various historical events, construction projects, the construction of enterprises, the inclusion of villages in the infrastructure of the city. The main reason for the expansion of the city and the appearance of new linear facilities was the construction of large enterprises where it was necessary to hire qualified workers and provide them with housing. The modern system of gadonymy of the city of Mozyr includes 198 units. The streets which were named after the events of the Great October Revolution of 1917 were replaced with the new ones, with the exception of Nagornaya Street. In Soviet times, street names were given mainly in honor of famous military leaders, heroes of the Civil and Great Patriotic Wars, politicians, writers, etc.

Keywords: street, gadonymy, lane, linear object, renaming.