Научная статья на тему 'Ерте жастағы балардағы геморрағиялық инсульттің диагностикасы мен емі'

Ерте жастағы балардағы геморрағиялық инсульттің диагностикасы мен емі Текст научной статьи по специальности «Клиническая медицина»

CC BY
664
69
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
балалар / геморрагиялық инсульт / құрылым мен емдеуі / hemorrhagic stroke / children / diagnostics and treatment.

Аннотация научной статьи по клинической медицине, автор научной работы — Ахан Р.А., Ә.Әмешов

Ерте жастағы балалардың бас миына қан құйылуы мәселелерінің өзектілігі көптеген этиопатогенездік, клиникалық, диагностикалық жэне емдеу үрдісіндегі шешілмеген көптеген сұрақтарға байланысты күрделене түсуде. Геморрагиялық инсультпен ауырған ерте жастағы балалар арасында өлім мен мүгедектік көрсеткіші жоғары, сол себебті қазіргі таңда өзекті мәселелердің бірі болып қалуда. Геморрагиялық инсультке негізі ересек жастағы адамдар шалдығады, бірақ қазіргі статистикаға сүйенсек бұл аурудың ерте жастағы балалар арасында кеңінен тарағанын байқаймыз. Бұл бапта Алматы қаласындағы ерте жастағы геморрагиялық инсульттің қандай дәрежеде таралғанын, негізгі патогенезі мен клиникалық ерекшеліктері зерттеліп қорытынды жасалған. Бұл зерттеу Алматы қаласындағы балалар шұғыл медициналық жәрдем орталығының медициналық құжаттар негізінде жасалған.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Diagnostics and treatment of a hemorrhagic stroke at children of early age

Relevance of a problem of strokes of a brain at children of early age gains extreme sharpness in connection with the increasing frequency of developing of this pathology, a suspense of many questions of diagnostics and treatment. Sharp violations of brain blood circulation on hemorrhagic type is a prerogative only of people of advanced age, but the statistics notes considerable rejuvenation of this pathological state and increase in its cases at children of early age. In this paper levels of prevalence of a hemorrhagic stroke, the main mechanisms of pathogenesis, feature of a clinical current and outcomes of a stroke at children of early age of Almaty are studied. The analysis with use of medical documentation of the Center of children's emergency medical service in made.

Текст научной работы на тему «Ерте жастағы балардағы геморрағиялық инсульттің диагностикасы мен емі»

/У^ 7

/1 Г

КАЗАХСКИЙ МЕДИЦИНСКИЙ Л 1~1 У1\/П К I А Г\Г\А

Вестник АГИУВ № 1, 2016

УНИВЕРСИТЕТ НЕПРЕРЫВНОГО ОБРАЗОВАНИЯ

УДК 616.8-005:612. 822.2

Р. Л. Ахан12> Э. Омешулы1

^азак, медицинальщ уздшяз бшм беру университет!

2Балалар тттугыл медицинальщ жэрдем орталыгы Алматы запасы

ЕРТЕ ЖАСТАГЫ БАЛАРДАГЫ ГЕМОРРАГИЯЛЬЩ ИНСУЛЬТТЩ

ДИАГНОСТИКАСЫ МЕН ЕМ1

ТУЙ1Н

Ерте жастагы балалардьщ бас миына кан куйылуы мэселелерЫщ езекттт кептеген этиопатогенездк, клиникалык, диагностикальщ жэне емдеу уРД'сшдеп шештмеген кептеген сурактарга байланысты курде-лене тусуде. Геморрагияльщ инсультпен ауырган ерте жастагы балалар арасында ел1м мен мугедектк керсетшцл жогары, сол себебтч каз1рп тацда езект1 мэселелердщ б\р\ болып калуда. Геморрагияльщ инсультке непз1 ересек жастагы адамдар шалдыгады, б1рак каз1рп статистикага суйенсек бул аурудьщ ерте жастагы балалар арасында кецшен тараганын байкаймыз. Бул бапта - Алматы каласындагы ерте жастагы геморрагияльщ инсульттщ кандай дэрежеде таралганын, непзп патогенез! мен клиникалык ерекше-л1ктер1 зерттелт корытынды жасалган. Бул зерттеу - Алматы каласындагы балалар шугыл медицинальщ жэрдем орталыгыньщ медицинальщ кужаттар непзшде жасалган.

Туйшд1 сездер: балалар, геморрагияльщ инсульт, курылым мен емдеук

Жедел ми ^ан-айналымыньщ бузылысыныц (ЖМК^Б) геморрагияльщ тур1 -ми южтер1, ми к;ан тамырларыиьщ патологиясы, ми к;ан та-мырларыиьщ жарылуы салдарынан бас миына кан куйылу Жедел ми кан-айналымыныц бузы-лысыиьщ геморрагияльщ тур1 балалар арасында ел1м мен мугедекпкке экелетш аурулар са-натынан ерекше орын алады. Геморрагияльщ инсультке непз1 ересек жастагы адамдар шалдыгады, б1рак; 1^аз1рп статистикага суйенсек бул аурудьщ ерте жастагы балалар арасында кещнен тараганын байкаймыз. Казак;станда ерте жастагы балалардьщ геморрагияльщ ин-сультш б1регей статистикасы жок;. Ерте жастагы балар арасындагы инсультке коп жагдайларда к;ан тамыр патологиялары, перинаталд1 фактор-лар, нейроинфекциялар соньщ шшде туа пайда болган жук;палы аурулар тон. Балалар арсындагы инсульт уак;ыт оте келе кобеюде 1,5 нан 13 ке дешн 100 мьщ тургынга шакщанда [1]. Геморрагияльщ инсульт балалар арасындагы ол1мге алып келетш 10 аурудьщ катары на юред1 [2]. Балалар арасындагы (1 айдан 15 жаск;а дешп) геморрагияльщ инсульт АКШ-та 0,6 жагдай 100 мьщ тургынгы шакщанда [3]. Ерте жастагы балаларда субарохноидалд1 к;ан куйылу оан та-мырланьщ курылымдьщ озгерюше алып келетш септикалык, жагдайларга байланысты болуы

мумкш [5]. Бала жасына байланысты к;айта к;ан к;уйылулар мугедекпкке, ал улкен колемде к;ан к;уйылулар ол1м жагдайына алып келед1 [6]. Геморрагияльщ инсульттщ ерте жастагы балалар-дагы ере к ш ел ¡п - жалпы милы к; неврологиялык; симптомдармен басталуы [7]. Геморрагияльщ инсульт кебше артериялык; тамырдыц жарылуы-нан болады. К^уйылган к;ан ми болтне сщед1, сондьщтан инсульттщ бундай т\р\ мига к;ан к;уйы-лу деп аталады [8, 9].

Мэл1меттер мен зерттеу эдютерк

Осы жумыс непзшде 2014-2015 жылдарда «Балалар шугыл медицинальщ жэрдем орталы-гында» (БШМЖО) геморрагияльщ инсультпен емделген 48 ерте жастагы балалар бак;ыланды. Наук;астар арасында улдар саны коп болды: улдар - 30 (62,5 %), к;ыздар 18 (37,5 %) кура-ды. Осыныц шшде - субарохноидалд1 к;ан к;уйы-лу 15 балада, к;арынпшшшк к;ан куйылу 11 ба-лада, ми пишк к;ан куйылу 12 балада, аралас к;ан куйылу 10 балада байк;алган.

Клинико-анатомияльщ турлершщ кездесу жишп:

1. Субарохноидальд1 к,ан к,уйылу 2014 жылы - 8, 2015 жылы - 7.

2.К^арыншашшк к;ан куйылу 2014 жылы -5, 2015 жылы - 6.

3. Мильщ к;ан куйылу 2014 жылы -6,2015 жылы - 6.

4. Арапасханхуйылу2014жылы-7,2015 жылы - 3 нау^ас болтан.

Ерте жастагы балаларда ЖМДБ геморрагиялык; туршщ маусымдьщ кездесу жишп:

1. 2014 жылы кектем айларында 8 бала, жаз айларында 6 бала, куз айларында 3 науцас, ^ыс айларында 9 бала.

2. 2015 жылы кектем айларында 1 бала, жаз айларында 10 бала, куз айларында 4 нау^ас,

айларында 7 бала.

Бул патология клииико-неврологиялык, тек-серуден баск,а зерттеу эд!стерш талап етедк нейросонография (НСГ), электроэнцефалограмма (ЭЭГ), компыотерлнс томорафия (КТ), маг-нитп-резонансты томография (МРТ), жукпалы ауруларга тексеру, жалпы клиникалык; зерттеу эд!стер1 - жалпы анализ!, жалпы зэр анализ!, биохимиялык; хан анализ!, коагулограмма.

Соцгы мэл)меттерге суйенсек ерте жастагы балалар арасында геморрагиялык, ин-сульттщ жшлМ кебейген. Алмагы халасында 2000 жылы 7 наухас, 2001 жылы 14 наухас, 2002 жылы - 22 наухас, 2003 жылы - 28 наухас [4]. Наухас балалардыц клиникага тусу ак;ыты ауру басталганнан баста" 1 сагаттан 9 кунге дейш. Ka3ipri танца стационарга усу кезшде 43 (90 %) балада 6ipÍHnii кезекте инфекциялык, аурулар мен ДВС синдромы клиникасы байкалган. Кептеген балалар мен олардыц ата-аналарында инфекди-ялар (цитомегаловирус, хламидия, токсоплаз-моз) нэтижелер! оц болтан.

Клиникага тусу кезшде кеп жагдайда геморрагиялык; инсультпен ауырган балаларда мынандай ата-анасыныц шагымы байхалган: дет cay балалардыц б!рден емуден бас тартуы, Хусу, iqypbicy белгшер), баланыц масыздануы байхалган. Сырттай Караганда улкен ецбегшщ домбыгуы, хатаюы байхалган, улкен ецбегшщ пуле! элс13 немесе жох, кабылдау белшщде хан ую уахытыныц ЛИ-Уайт бойынша 6 минуттан жогары узаруы байхалган. Геморрагиялык; ин-сульттщ бастапхы симптомдары ерте жастагы балаларда б!ртшдеп жедел дамиды. Клиниалых симптомдарыныц б!ртшдеп дамуына: баланыц мазасыздануы, баланыц белсендшгшщ темен-fleyi, хусу, емуден бас тарту, ауру улгаюына бай-ланысты тырыспалар, ДВС синдромыныц да-муы тэн. Бул балаларда хозгалыс белсендшгшщ твмендеу1, есшщ бузылуы (сопор, кома), тыны-сыныц тарылуы, сыргцы ттркещррпштерге реакциялары мен барлык, рефлекстершщ темен-деу'! байхалган.

НСГ хабылдау бел1мше геморрагиялык инсульт кудтмен тускен балалар арасында взекп мэселелерд) шешуге квмектесть Бул зерт-теуде геморрагиялык инсульт аньщталган жагдайда хан щйьшу дзрежеа мен орналасу терец-дштерш тольщ корсете алмады, сонымен хатар субарохноидалды хан хуйылудыц шуйде айма-гында орналасканын керсетпеген. Кабылдау бвл1мшде геморрагиялык инсультпен тускен балардын барлыгына тугелдей бас миыныц ком-пьютерлш томографиясы жасалды. Компью-терлш томограммыныц скандарында ми ппшк Хан куйьтлуларга тэн сипаттамалар «гиперден-сивт! децгелек келецке, перифокалд] ¡актер, ми ортальщ баганыныц ыгысуы байхалды». Сонымен хатар ^арынша ¿шшк хан хуйылуларда каншалыкты ликвор жолдарыныц жабылган-дыгы байхалды жэне ми хабьщтарындагы хан хуйылулар айхын коршдк Емдеу барысында бул зерттеулермен хатар ^осымша тексерулер: лик-ворограмма, ЭЭГ, окулистщ харауы холданыл-ды.

Зертеу барысындагы 22 (45 %) наухаста консерватии л ем журпзшд!. Консерватизм ем 2014 жылы 9 балада, 2015 жылы 13 балада журпзшген. Консервативи ем журпзшген наха-с гарда хан куйылу келем1 аз 10-20 мл., ми баганыныц ыгысуынсыз, субарохноидалд! цан Хуйылу, карннша шшнх хан хуйылулар ликвор жолдарыныц бггелушев болтан, Бул науцаетар жансахтау бол1мшесшде интенсивта ем холда-нылды.

Тесектш режим, анальгин 50 % - 0,1 мл + димедрол 1 % - 0,1 мл + дротаверин 0,1 мл к/т, Ванкоген 34 мг - 3 раза - к/т, Инванз 45 мг -2 раза - к/т, Цеф 3 - 200 мг - 2 раза — к/т, ген-тамицин 7 мг - 2 раза к/т, глюкоза 10 % -50,0 мл + инсулин 1 Ед + калия хлорид 3 % 3,0 мл + магния сульфат 25 % - 0,7 мл + витамин В1, В6 - 0,5 мл (чередуя), витамин С 100 мг - 3 раза к/т, дексаметазон 1 мг - 3 раза -к/т, брюзепам 1,0 мл - к/т, глюкоза 5 % -20,0 мл + милдронат 2,0 мл + актовегин 320 мг -к/т, Рефортан 20,0 мл - к/т, глюкоза 5 % -50,0 мл + новокаин 0,25 % - 50,0 мл - к/т, Ь-лизин 1,0 мл + физраствор 19,0 мл - к/т, фу-росемид - 0,3 мл - к/т, амри К - 0,5 мл - к/т, этамзилат 1,0 мл - к/т, Эссенциале 2,0 мл - к/т, Церулин - 0,3 мл - к/т, Цераксон 250 мг - к/т. Кан препапаратгы мен ^ан хуйылды. Жагдай-ыныц жас^саруына байланысты ары ^арай емдеу нейрохирургия бел!мшес!нде жалгасты.

1 КАЗАХСКИЙ МЕДИЦИНСКИЙ IУНИВЕРСИТЕТ НЕПРЕРЫВНОГО ОБРАЗОВАНИЯ

Вестник АГИУВ № 1, 2016

Нейрохирургия бол1мшесшде ь^абылдаган ем: анальгин 50 % - 0,1, димедрол 1 % - 0,1, дрота-верин - 0,1 мл., брюзепам - 0,5 мл, ванкоген 60 мг., Цеф III - 200 мг., Актовегин по 320 мг, Л-лизин - 1 мл., глюкоза 10 % - 50,0 мл. + инсулин 1 ед., калий хлор - 3 % - 5 мл + магнезии сульфат 25 % - 0,9 мл + вит В6 - 1 мл + кальции глюканат - 5 мл., фуросемид 0,1 мл., свечи виферон - ректально на 6 дней. Цераксон -250 мг № 5.

Отальщ ем 26 (55 %) наук;ск;а жасалды. 2014 жылы - 17 науь^аста, 2015 жылы - 9 науь^а-ста отальщ ем жасалган, Олар:

1. Ми шшк к;ан куйылуда - 18 ота.

2. Карынпшшипк к;ан куйылуда - 8 ота жасалды.

Бул науь^астарда ь$ан ь^уйылу колем1 30 мл-ден жогары, ми баганыныц ыгысуы бар нау^ас-тар жэне ликвор жолдарын б1теуге алып келген ь^арынша ¡шшк ь;ан к;уйылган науь^астар ота алды дайындьщтан кешн ота жасалынды. Отага корсетюпп бар наук;ас балалар жансак;тау бол1мшде ота алды дайындьщтан отп. Ол: жал-пы цш колемш тольщтыру, су-электритп бала-нысты ь^алпына кслтлру, дезонтоксикацияльщ ем оте аз уаь^ытта жасалды, 4-6 сагат колемшде.

Отальщ емнен кешн жагдайы оте ауыр нау^астарда жалпы жагдайы жаь^саруы бай калган, жалпы мильщ симптомдары азайып, ес1 ь^ал-пына келе бастаган.

Ол 'ж корсетюпп геморрагияльщ инсультпен тускен балаларда 8 (16 %) науь^ста болган. Бул

науь^астарда ми баганыныц коп колемде к;ан цуйылуына байланысты зацымдалуы, ортальщ ми баганыныц 1 см-ден жогары ыгысуы, на-уь^астыц стационарга кеш агоналд1 жэне кома жагдайында Tycyi себеб болган.

Бершген статистикальщ мэл1меттерге суйенсек ерте жастагы балалардыц жедел ми цж айналымыныц бузылысыныц геморрагияльщ тур1мен жаз жэне куз мезшгшдершде жш ауыра-тынын байь^аймыз. Жедел ми ь;ан айналымы бузылысыныц геморрагияльщ тур1мен 80 % жагдайда 1 айдан 2 айга дсйнп балалар ауырган. Бут KopiHic ми ь^ан тамыры патологиясыныц ерте жастагы балалар бас миына к;ан цуйылудыц б1рден 6ip ce6e6i ретшде болу мумкшдтн корсетедь

Ь^орытынды: Бершген статистикальщ мэл1меттер ерте жастагы балаларда геморрагияльщ инсульт сирек емес патологияльщ жаг-дай екенш бшуге болады. Геморрагияльщ инсультпен ауырган ерте жастагы балалар арасын-да ол1м мен мугедекпк KopceTKinii жогары, сол себебт1 K;a3ipri тацда озекп мэселелердщ 6ipi болып цалуда. Сондьщтан дер кезшде ерте жастагы балаларда геморрагияльщ инсульт аньщ-тау жэне дер кезшде емдеу ерте жастагы балалар арасында ол1м мен мугедекпкп азайтады. Ерте жастагы балалардыц геморрагияльщ ин-cybTi этиопатогенез1 мен клиникальщ агымы бойынша гетерогещц ауру болып табылады, сондьщтан науь^астарга сапалы емдж-алдын ала комек корсету уппн бул саладагы бшмд1 жеть лд1ру к;ажет.

ЭДЕБИЕТТЕР

1 Чучин М.Ю. Ишемический инсульт в детском возрасте // Инсульт; Приложение к ЖН и П им. Корсакова. - 2004. - № 11. - С. 27-38.

2 Jordan L.C., Hillis А.Е. Hemorrhagic stroke in children // Pediatr Neurol. - 2007. - № 36. -C. 73-80.

3 Fullerton H.J., Chetkovich D.M. et al. Deaths from stroke in US children, 1979 to 1998 // Neurology. - 2002. - Vol. 59. - P. 34-39.

4 Курманов A.E., Балмухамбетов C.H. Диагностика и лечение инсультов головного мозга у детей 2004 г. // Медицинский портал SVSMEDICAL.kz www.svsmedical.kz.

5 Петрухин A.C. Клиническая детская неврология: учебник. - М.: Медицина, 2008. - 1088 с.

6 Кремец К.Г. Краткий обзор проблемы диагностики и лечения инсульта у младенцев и детей // Практическая ангиология http://angiology.com.ua/article/402.html

7 Чуйко 3., Хитро С. Геморрагический инсульт у детей первых месяцев жизни // Медицинский вестник. Конспект врача. - 2014. - №40 (1187). www.medvestnik.by/ru/issues/a_10918.html

8 Андреев A.B. Сосудистые головные боли у детей (клинические допплерографические исследования): автореф. дис. д.мед.наук. Петербург, 1999. - 50 с.

9 Асилбеков, У.Е. Геморрагический инсульт у детей до 1 года: клиника, диагностика и лечение // Неврология и нейрохирургия Казахстана. - 2010. - № 3. - С. 69-70.

АННОТАЦИЯ

Актуальность проблемы инсультов головного мозга у детей раннего возраста приобретает чрезвычайную актуальность в связи с нарастающей частотой возникновения данной патологии, нерешенностью многих вопросов диагностики и лечения. Острые нарушения мозгового кровообращения по геморрагическому типу являются прерогативой людей пожилого возраста, но статистика отмечает значительное омоложение этого патологического состояния и увеличение его случаев у детей раннего возраста. Изучены уровни распространенности геморрагического инсульта, основные механизмы патогенеза, особенности клинического течения и исходы инсульта у детей раннего возраста г Алматы. Выполнен анализ с использованием медицинской документации Центра детской неотложной медицинской помощи.

Ключевые слова: геморрагический инсульт, дети, диагностика и лечение.

SUMMARY

Relevance of a problem of strokes of a brain at children of early age gains extreme sharpness in connection with the increasing frequency of developing of this pathology, a suspense of many questions of diagnostics and treatment. Sharp violations of brain blood circulation on hemorrhagic type is a prerogative only of people of advanced age, but the statistics notes considerable rejuvenation of this pathological state and increase in its cases at children of early age. In this paper - levels of prevalence of a hemorrhagic stroke, the main mechanisms of pathogenesis, feature of a clinical current and outcomes of a stroke at children of early age of Almaty are studied. The analysis with use of medical documentation of the Center of children's emergency medical service in made.

Key words: hemorrhagic stroke, children, diagnostics and treatment.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.