Научная статья на тему 'ЭФФЕКТИВНОСТЬ КОЛИЧЕСТВА МИНЕРАЛЬНЫХ УДОБРЕНИЙ ПРИ ВЫРАЩИВАНИИ ПШЕНИЦЫ И ПОВТОРНЫХ КУЛЬТУР'

ЭФФЕКТИВНОСТЬ КОЛИЧЕСТВА МИНЕРАЛЬНЫХ УДОБРЕНИЙ ПРИ ВЫРАЩИВАНИИ ПШЕНИЦЫ И ПОВТОРНЫХ КУЛЬТУР Текст научной статьи по специальности «Сельское хозяйство, лесное хозяйство, рыбное хозяйство»

CC BY
107
23
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
ПШЕНИЦА / ПОДВИЖНЫЙ АЗОТ / ПОДВИЖНЫЙ ФОСФОР / ОБМЕННЫЙ КАЛИЙ / WHEAT / MOBILE NITROGEN / MOBILE PHOSPHORUS / EXCHANGEABLE POTASSIUM / БУғДОЙ / ҳАРАКАТЧАН АЗОТ / ҳАРАКАТЧАН ФОСФОР / АЛМАШИНУВЧИ КАЛИЙ

Аннотация научной статьи по сельскому хозяйству, лесному хозяйству, рыбному хозяйству, автор научной работы — Мўйдинов Хошимжон Ғуломович, Турғунов Музаффар Мирзарахматович, Джураева Кундузхон Тургунбоевна, Авазбеков Абдулхай Асилбек Угли, Файзуллаева Мубина Уткирбек Кизи

Кузги буғдой парваришланиб, унда минерал ўғитлар турли меъёрларда қўлланилган ва буғдой йиғиштириб олинган майдонларда такрорий маккажўхори ва мош экинларини энг самарали озиқлантириш меъёрлари аниқланган ҳамда илмий асосланган. Олинган маълумотлар асосида тегишли хулосалар баён этилган.Выращивается озимая пшеница, при которой минеральные удобрения вносятся с разной дозой, и определены и научно обоснованы наиболее эффективные нормы подкормки для повторных посевов кукурузы и моша на участках уборки пшеницы. Наоснованииполученныхданныхсделанысоответствующиевыводы.Winter wheat is grown, in which mineral fertilizers are applied with a different dose, and the most effective feeding rates for repeated sowing of corn and mosh in wheat harvesting areas have been determined and scientifically substantiated. Based on the data obtained, appropriate conclusions were drawn.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Похожие темы научных работ по сельскому хозяйству, лесному хозяйству, рыбному хозяйству , автор научной работы — Мўйдинов Хошимжон Ғуломович, Турғунов Музаффар Мирзарахматович, Джураева Кундузхон Тургунбоевна, Авазбеков Абдулхай Асилбек Угли, Файзуллаева Мубина Уткирбек Кизи

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Текст научной работы на тему «ЭФФЕКТИВНОСТЬ КОЛИЧЕСТВА МИНЕРАЛЬНЫХ УДОБРЕНИЙ ПРИ ВЫРАЩИВАНИИ ПШЕНИЦЫ И ПОВТОРНЫХ КУЛЬТУР»

DOI: 10.24411/2181- 0761/2021-10017 УДК: 633.11/15+631.816.1

ЭФФЕКТИВНОСТЬ КОЛИЧЕСТВА МИНЕРАЛЬНЫХ УДОБРЕНИЙ ПРИ ВЫРАЩИВАНИИ ПШЕНИЦЫ И ПОВТОРНЫХ КУЛЬТУР

Муйдинов Хошимжон Гуломович Тургунов Музаффар Мирзарахматович Джураева Кундузхон Тургунбоевна Авазбеков Абдулхай Асилбек угли Файзуллаева Мубина Уткирбек кизи

Андижанский институт сельского хозяйства и агротехнологии

Выращивается озимая пшеница, при которой минеральные удобрения вносятся с разной дозой, и определены и научно обоснованы наиболее эффективные нормы подкормки для повторных посевов кукурузы и моша на участках уборки пшеницы. Наоснованииполученныхданныхсделанысоответствующиевыводы.

Ключевые слова. Пшеница, подвижный азот, подвижный фосфор, обменный

калий.

МИНЕРАЛ СТИТЛАР МЕЪЁРЛАРИНИ БУFДОЙ ВА ИЗДОШ ЭКИНЛАР ЕТИШТИРИШДАГИ САМАРАДОРЛИГИ

Кузги бугдой парваришланиб, унда минерал угитлар турли меъёрларда кулланилган ва бугдой йигиштириб олинган майдонларда такрорий маккажухори ва мош экинларини энг самарали озиклантириш меъёрлари аникланган х,амда илмий асосланган. Олинган маълумотлар асосида тегишли хулосалар баён этилган.

Калит сузлар. Бугдой, х,аракатчан азот, х,аракатчан фосфор, алмашинувчи калий.

EFFICIENCY OF THE QUANTITY OF MINERAL FERTILIZERS IN CULTIVATION OF

WHEAT AND REPEATED CROPS

Winter wheat is grown, in which mineral fertilizers are applied with a different dose, and the most effective feeding rates for repeated sowing of corn and mosh in wheat harvesting areas have been determined and scientifically substantiated. Based on the data obtained, appropriate conclusions were drawn.

Keywords. Wheat, mobile nitrogen, mobile phosphorus, exchangeable potassium.

Бугунгикундадунёда бугдой асосий озик; ов;ат экини булиб, 220 млн гектардан ортик; майдонларда экилади, дон х,осили эса уртача 32 ц/га ни ташкил этади. Бундан таш;ари, маккажухори 183,3 млн гектарга, мош экини эса 20,1

млн гектарда экилиб, х,осилдорлиги тегишлича 49,0 ц/га ва 18,7 ц/га ни ташкил этади6. Кузги бугдойдан сунг экиладиган такрорий экинларга кулланиладиган минерал угитларнинг энг самарали меъёрларини ишлаб

чициш нафацат республикамизда, балки дунё цишлоц сох,аси олдидаги долзарб масала х,исобланади.

Дунёнинг купгина, хусусан, АКШ, Хитой, Хиндистон, Покистонкаби мамлакатларида такрорий экинлар парваришида маъданли угитларни цуллаш меъёрлари тугрисида илмий тадцицотлар олиб борилмоцда. Ушбу мамлакатларда цисца ротацияли алмашлаб экиш тизимларида маъдан угитлар меъёрларини самарадорлигини урганиш х,амда нишонланган 15N изотопини цуллаш орцали азот угитининг мувозанатини аницлаш борасида катта х,ажмда ишлар олиб борилиб, самарадорлиги юцори булган озицлантириш меъёрлари жами 81 млн.га дан ортиц майдонларга жорий этилганлиги тугрисида маълумотлар мавжуд.7

Бугунги кунда республикамиз сугориладиган майдонларида минерал угитлардан самарали фойдаланиш орцали тупроц унумдорлигини сацлаш ва ошириш билан биргаликда х,осил мицдори х,амда сифатини яхшилашга царатилган чора-тадбирлар амалга оширилмоцда. Бунга мисол тарицасида профессор Н.Ибрагимов, Л.Мирзаевлар томонидан Тошкент, Хоразм

вилоятлари, ККР да олиб борилган илмий тадцицот ишларини таъкидлаб утиш жоиз. Лекин, Андижон вилояти сугориладиган тупроцларида такрорий экин турларини кузги бугдойда цулланиладиган угитлар меъёрларига бевосита боглиц х,олда самарали озицлантириш меъёрларини белгилаш, уларни тупроцнинг агрокимёвий хусусиятларига х,амда етиштирилаётган х,осил сифатига ижобий таъсирини аницлаш борасидаги тадцицотларга етарлича эътибор царатилмаган. Узбекистон Республикасини

ривожлантиришнинг бешта устувор йуналишлари буйича2017-2021

йилларга мулжалланган Харакатлар стратегиясида «..., цишлоц хужалиги ишлаб чицариш сох,осига интенсив усулларни, энг аввало сув ва ресурсларни тежайдиган замонавий агротехнологияларни жорий этиш, ...» мух,им стратегик вазифа сифатида белгиланган. Шунга кура, сугориладиган тупроцлар шароитида кузги бугдой ва такрорий экинларни озицлантиришда самарали угитлаш меъёрларини ишлаб чициш орцали экинлардан юцори ва сифатли х,осил етиштириш, тупроц озица мувозанатини сацлаш х,амда яхшилаш, ицтисодий рентабелликни ошириш долзарб масалалардан бири х,исобланади.

Сугориладиган ерларда бир йилда икки марта ва ундан ортиц х,осил етиштириш, экинларни мацбул озицлантириш тадбирлари х,амда цисца навбатлаб экиш тизимини цуллаш орцали тупроц унумдорлигини сацлаш ва ошириш буйича С.Л.Рыжов, Н.Ф.Беспалов, К.М.Мирзажанов,

А.Э.Авлиёцулов, Ш.Н.Нурматов,

Н.М.Ибрагимов, Б.М.Халиков,

М.Т.Тожиев, Ж.С.Саттаров,

М.М.Тошцузиев, Ф.М.Хасанова,

И.Массино, Ф.Намозов, хориж олимларидан M.Carlone, D.I.Karlen, J.Decus, B. Rusol, 1.М.АгпоЫлар томонидан кенг цамровли тадцицотлар утказилган. Кейинги йилларда сугориладиган тупроцларда кузги бугдой^такрорий экин^гуза навбатлаб экиш тизимида цулланилган маъдан угитлар меъёрларини тупроц унумдорлиги ва экинлар х,осилдорлигига

самарадорлигини урганишнинг илмий ва амалий ах,амияти ортиб бормоцда.

Мацолада келтирилган

маълумотлар тегишли булган тадцицот ишиПСУЕАИТИ Андижон тажриба станциясида муассаса илмий тадцицот ишлари режасининг КХА-7-015-11 «Кузги бугдой-такрорий экин-гуза алмашлаб

экиш тизимида маъдан угитлар меъёрларини самарадорлигини

урганиш х,амда азот угитининг (нишонланган ^ куллаб)

мувозанатини аниклаш» мавзусидаги амалий лойих,а доирасида бажарилган.

Тадкикотнинг максадиАндижон вилоятининг сугориладиган оч тусли буз тупроклари шароитида киска навбатлаб экиш тизимида кузги бугдой х,амда такрорий экинлар маккажухори ва мошда кулланилган маъдан угитларнинг тупрок унумдорлиги х,амда экинлар х,осилдорлигини таъминловчи макбул меъёрларини аниклашдан иборат.

Тажрибада фенологик кузатув, тупрок ва усимлик намуналари олиш «Методика полевого опыта» ва «Дала тажрибаларини утказиш услублари» кулланмаларига асосан утказилди. Тупрок намуналаридаги чиринди, NPK умумий ва х,аракатчан турлари микдорлари «Методы агрохимических, агрофизических и микробиологических исследований в поливных хлопковых районах» ва «Методы агрохимических анализов почв и растений Средней Азии» номлиуслубий курсатмалар асосида аникланган.

Тадкикот натижаларининг

амалий ах,амияти кузги бугдой, такрорий экин маккажухори ва мош етиштиришда йиллик угитлар меъёри илмий асосда табакалаб

кулланилишини аниклаш, бир йилда икки маротаба сифатли ва мул х,осил олишга эришиш х,амда ишлаб чикаришда тавсиялар беришдан иборат.

Тажрибада маккажухори ва мошнинг х,ар бири 9 вариантда урганилган булиб, экин турлари буйича бир кайтарикнинг умумий майдони 1296 м2 ни ташкил этган. Маколада тадкикотлар олиб борилган тажриба

тизимида кузги бугдойда белгиланган угит меъёрлари буйича вариантларни шартли равишда I-II-III фонлар деб аталган, айнан шу фонларнинг х,ар бирига такрорий экинлар турлари буйича 3 хил угитлаш меъёрларида вариантлар сифатида жойлаштирилган. Кузги бугдойда азотли угитлар тажриба тизимига мувофи; 1, 2 ва 3 вариантларда экиш олдидан 30, 30 ва 40 кг/га, тупланиш даврида 45, 75 ва 100 кг/га ва найчалаш даврида 45, 75 ва 100 кг/га меъёрларда озиклантирилган.

Маккажухорида азотли угитни тенг иккига булиб, 5-6 барг х,амда 10-12 барг даврларида 60, 90 ва 120 кг/га меъёрларда, мош экинида эса йиллик азотли угитларнинг барчаси экиш билан биргаликда кулланилди. Тажрибада х,ар уч экин турида х,ам фосфорли ва калийли угитларнинг йиллик меъёрлари ерни шудгорлаш даврида ;улланилди(1-жадвал).

Тажрибада урганилган барча кишлок; хужалик экинларини амал даври боши ва охирида тупрок намуналари тупро;нинг 0-30 ва 30-50 см катламларидан олиниб, унда чиринди микдори И.В.Тюрин, азот ва фосфорнинг умумий микдорлари А.П.Гриценко, И.М.Мальцева, нитратли азот микдори Гранвальд-Ляжу усулида, х,аракатчан фосфор Б.П.Мачигин, алмашинувчи калийни алангали фотометрда П.В.Пратасов усулларида ани;ланди.

Кузги бугдой ва такрорий экинлар х,осилини йигиштириб олингандан сунг илдиз ва ангиз ;олди;лари микдорини тупро; кесмаларини ювиш ва куритиш оркали аникланди. Шунингдек, усимликлар томонидан узлаштирилган NPK микдорларини аниклаш учун тажрибаларни барча вариантларида олинган намуналарда агрокимёвий тах,лиллар утказилди.

l-mappan

TarapHßa TH3HMH_

$oh Экнн Typ^apu

Ky3r (200 u öyFgoH, 8-2011 HH.) BapuaHT TapTHÖH MaKKa^yxopu, (2009-2011 hh.) BapuaHT TapTHÖH Mom, (2009-2011 . HH.)

N P2O5 K2O N P2O5 K2O N P2O5 K2O

I 12 0 80 60 1 120 80 60 10 25 80 60

2 180 120 90 11 50 80 60

3 240 160 120 12 75 80 60

II 18 0 120 90 4 120 80 60 13 25 80 60

5 180 120 90 14 50 80 60

6 240 160 120 15 75 80 60

III 24 0 160 120 7 120 80 60 16 25 80 60

8 180 120 90 17 50 80 60

9 240 160 120 18 75 80 60

H30%: Ky3eu öyrdoüda KyAAaHuneaH yrum $OHAapuda Maxxawyxopu ea Momda yrum Me^ëpnapu (3 xuaJHUHB caMapadopnueu aHu^AaHeaH

Tag;H;oT.flapga o^HHraH h^mhh HaTH^a^ap HHA^ap öyfiHHa öup-öupura h;hh KypcaTKHH^apHH ;aHg этgн. Tag^H^oT^apHHHr hkkhhhh HH^uga yTKa3H^raH Ta^puöa^ap HaTH^a^apura Kypa, HHpHHgH MH;gopu Ky3rH öyFgoHHH aMa^ gaBpu oxupuga, aihh 2010 hh^ ë3Hga ;y^^aHH^raH yFHT Me^ëp^apura öof^hk; x,o.flga öhphhhh $oHga (N120P80K60 Kr/ra) 1,006% hh, hkkhhhh $oHga (N180P120K90 Kr/ra) 1,006% hh Ba y^HHHH ^oHga (N240P160K120 Kr/ra) 1,005% hh TamKH^ этгaн^нгн aHHK^aHgu, 6y KypcaTKHH^ap gacT^aÖKH ^o^aTura MyTaHocuö 0,001-0,001 Ba 0,002% ra KaMafiraH^uru, ym6y x,o.flaT ;y^^aHH^raH yFHT Me^ëp^apuHHHr, aHHH;ca a30THH Me^ëp^apuHH opTHmu öu^aH Tynpo;HH opraHHK Moggacu öy^raH HupuHgu napna^aHumuHH »aga^^amumu ÖH^aH H3o^^afiMH3, ^eKHH Ky3ru öyFgoH ;o^gupraH H^gu3 Ba aHFH3 ;o^gu;^apuHHHr caMapacu H3gom экнflagнraн экнн^apнн puBo^^aHumuga Ta^cup KypcaTagu.

0^h6 öopu^raH Tag;u;oT^ap HaTH^a^apura Kypa Tynpo;ga yMyMHH a3oT HupHHguHHHr 5-8% ;hcmhhh TamKH^ этнmн aHHK^aHgu. Xyggu

myHgaH ^o^aT yMyMHH ^oc^opHHHr y3rapumuga x,aM Ky3aTH^u6, yFHT Me^ëp^apura MyTaHocuö paBumga Tynpo;HH x,afigoB Ba octkh ;aT^aM^apuga 0,132-0,118; 0,132-0,119 Ba 0,131-0,117% hh TamKH^ этгaн^нгн, öy gacT^aÖKH KypcaTKHH^apgaH 0,001-0,000; 0,0010,001 Ba 0,000- 0,001% ra ^ap;^aHraH^uru aHHK^aHgu.

Tynpo;garu yMyMHH Ka^HHHH Mu;gop^apu ;aT^aM^apra MyTaHocuö paBumga gacT^aÖKH x,o.flaTHgaH 0,0010,002; 0,001-0,001 Ba 0,002-0,003% ra KaMafiraH^uru aHHK^aHraH öy^ca, HucöaTaH Kynpo; KaMaHum N240P160K120 Kr/ra Me^ëp^apga Ky^aHH^raHga Ky3aTH^raH^uru Kypum MyMKHH.

Ta^puöaga Ma^gaH yFHT^apu N120P80K60 Kr/ra Ky^aHRflraHga (i-^oh) Ky3ru öyFgoHHH aMa^ gaBpu oxupuga Tynpo;HH 0-30 Ba 30-50 cm ^h ;aT^aM^apuga N-NO3 Mu;gop^apu 12,1 Ba 10,1 Mr/Kr hh

ташкил килиб, найчалаш даврига нисбатан 3,0 ва 0,1 мг/кг га кутарилганлиги, вах,оланки, кузги бугдой амал даври давомида азотни узлаштириб булганлигига карамай тупрок х,ароратини ёз ойларида ортиши х,исобига N-NO3 бироз кутарилганлиги аникланди, лекин дастлабки х,олатидан 0,4 ва 0,3 мг/кг камайганлиги кузатилиб, кулланилган N120P80K60 кг/га микдордаги маъдан угитлар азот мувозанатига салбий таъсир этиши кузатилди.

Кузги бугдойда N180P120K90 кг/га меъёрларда кулланилган (П-фон)да амал даври охирида I-фон курсаткичлари (12,1-10,1 мг/кг) га нисбатан 2,1-0,9 мг/кг га кутарилган. Бу албатта кулланилган азот угитининг 60 кг/га меъёрда юкори

кулланилганлигига боглик. N240P160K120 кг/га меъёрларда кулланилган (III-фон) да эса кузги бугдойни амал даври охирида N-NO3 микдорлари тупрокни х,айдов катламида 20,2 мг/кг ни ташкил этиб, I-фонга нисбатан 4,1 ва II-фонга нисбатан эса 2,0 мг/кг га юкори булди (1-расм).

мш

□ амал даври охири

2-Расм. Тупрокнинг 0-30 см катламидаги Р2О5 микдорлари, мг/кг (2010 йил)

Тупрокдаги х,аракатчан фосфор динамикасини кузги бугдойда кулланилган угит меъёрларига боглик х,олда узгариши буйича юкори курсаткичлар угитларнинг N240P160K120 кг/га меъёрларида кулланилганда, амал даври охирида тупрокни х,айдов катламида х,аракатчан фосфор микдори 27,0 мг/кг ни, 30-50 см катламида эса 14,2 мг/кг ни ташкил этганлиги аникланди (2-расм). Бу курсаткичлар эса N120P80K60 кг/га меъёрда кулланилган вариантга нисбатан 1,2-0,2 мг/кг га,

N180P120K90 кг/га меъёрда кулланилган биринчи вариантга нисбатан х,айдов катламда эса 0,6 мг/кг га ортган булиб, х,айдов остида эса 0,6 мг/кг га камайганлиги кузатилди.

^лийни усимликлар асосан тупрок зах,ираларидан олишини инобатга олган х,олда угитлар таркибидаги калийни азотга нисбати 1:0,5 да кулланилган. Бу меъёрлар албатта кузги бугдой учун етарли эмас, лекин тупрокда калий азотга нисбатан ортиб кетса, усимликларни узлаштириши пасайиши тугрисида адабиётларда маълумотлар келтирилган.

Маъдан угитлар меъёрларига боглик х,олда кузги бугдой усимлиги фонлар буйича узига хос х,осилдорликни намоён килиб, кузги бугдойда N120P80K60 кг/га кулланилган I-фонда 3 йилда уртача 49,9 ц/га ни ташкил килди (3-расм).

117,9

□ кушимча хосил

□ Уч йилда уртача

3-Расм. Кузги бугдойнинг дон хосили, ц/га

N180P120K90 кг/га кулланилган II-фондан олинган х,осилдорлик натижалари эса I-фонга нисбатан коникарли эканлиги аникланди. Бу фонда уч йилда уртача 66,0 ц/га дон х,осили олинган булса, I-фонга нисбатан 16,1 ц/га кушимча х,осил олинганлигини курсатади.

Тадкикотларда N240P160K120 кг/га кулланилган III-фонда кузги бугдойдан уч йилда уртача 67,8 ц/га дон х,осили олиниб, бу х,осил микдорлари I-фонда олинган х,осил микдорига кура тегишлича 17,9 ц/га, II-фонга нисбатан эса 1,8 ц/га юкорирок булганлигини куриш мумкин. Бундан хулоса килиш мумкинки, II-фонга нисбатан маъдан угитларни кушимча N60P40K30 кг/га

III

67.8

16.1

66.0

49.9

30

25

20

III

микдори хосилдорликни бирозгина оширган холос.

^зги бугдой х,амда такрорий маккажухори парваришлашда нисбатан яхши озикланиш шароитлари кузги бугдойда хам, такрорий экин маккажухорида хам маъдан угитлари N180P120K90 кг/га меъёрларда

кулланилганда (II-фон, 5-вариант) яратилиши кузатилди. Бу вариантда тупрокни хайдов катламида

(маккажухоридан кейин) N-NO3 микдори 19,1 мг/кг ни, Р205-29,0 мг/кг ва K2O-166 мг/кг ни ташкил этиб, дастлабки холатидан мутаносиб равишда 0,9 мг/кг га юкори ва K2O 4,0 мг/кг га кам булганлиги аникланди (4-жадвалга каранг).

Демак, N-NO3 билан х,аракатчан фосфор микдорлари кузда олинган намуналардагидек микдорда сакланиб колган холда, алмашинувчи калий микдори камайганлигини кузатиш мумкин.

Тадкикот натижаларига кура Андижон вилоятининг оч тусли буз тупроклари шароитида айнан дала тажрибаларида кузатилганидек, кузги бугдойда маъдан угитлар N120P80K60 кг/га кулланилганда такрорий экин маккажухорида N240P160K120 кг/га, мошда N50P80K60 кг/га, кузги бугдойда угитларни N180P120K90 кг/га

кулланилганда маккажухорида

N180P120K90 кг/га ва мошда N25P80K60 кг/га х,амда кузги бугдойда N240P160K120 кг/га кулланилганда маккажухорида N120P80K60 кг/га ва мошда N25P80K60 кг/га кулланилиши максадга мувофик эканлиги уз тасдигини топганлигини аникладик.

Тадкикотдан олинган

натижалардан куйидаги хулосаларга келинди:

S Kузги бугдойда маъдан

угитлари N180P120K90 кг/га

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.

кулланилганда самарали хосилдорликка эришилган, уртача 3 йилда 66,0 ц/га ни ташкил этган. N120P80K60 кг/га кулланилганга нисбатан 16,1 ц/га юкори, N240P160K120 кг/га меъёрларда кулланилганда хосилдорлик 67,8 ц/га булиб, N180P120K90 кг/га кулланилганга нисбатан кушимча хосил 1,8 ц/га га тенг булганлиги аникланган. S кузги бугдойнинг II-фонида

мош экилган вариантда N25P80K60 кг/га маъданли угитлар кулланилганда ангиз ва илдиз колдиклари 29,3 ц/га ни ташкил этиб, улар таркибидаги умумий NPK нинг микдорлари 2,67; 2,45; 2,84% ни ташкил этганлиги тах,лил этилди. Тупрок унумдорлиги нисбатан пастрок булган ерларда азотли угитларни мош усимлигида юкори меъёрларда куллашга нисбатан уртача

унумдорликка эга булган ерларда камрок микдорда куллаш самарали эканлиги аникланди.

Юкоридагилардан келиб чикиб, Андижон вилоятининг сугориладиган оч тусли буз тупроклари

шароитида дехдончиликнинг жадал

агротехнологияларини жорий этиш тизими таркибида тупрок

унумдорлигини саклаш ва ошириш, тажрибада урганилган экинлардан юкори ва сифатли дон, кук масса ва пичан хосилларини олиш учун кузги бугдойда маъдан угитларини N180P120: K90 кг/га, такрорий экин маккажухорида N180P120K90 кг/га ва мошда N25P80K60 кг/га меъёрларда куллаш тавсия этилади. Турли сабаблар хамда фермер хужаликларининг имкониятларидан келиб чиккан холда кузги бугдойда маъдан угитлар N120P80K60 кг/га меъёрларда кулланилганда такрорий экин маккажухорида N240P160K120 кг/га куллаш макбул хисобланади.

АДАБИЁТЛАР:

1. Узбекистон Республикасини ривожлантиришнинг бешта устувор йуналишлари буйича 2017-2021 йилларга мулжалланган Х,аракатлар стратегияси.

2. Методика Государственного сортоиспытания сельскохозяйственных культур.- М.: Колос, 1964.-184 с.

3. Методика проведения опытов с хлопчатником.- Ташкент, 1983

4. Методы агрохимических анализов почв и растений.-Ташкент, Мехнат.

5. Ибрагимов Н.М., Мирзаев Л.А., Гофуров Д.У. "Кузги бугдойда кулланилган турли меъёрдаги азотли угитларнинг тупрокдаги нитрат шаклидаги азот ва дон х,осилига таъсири". Республика илмий-амалий конференция туплами, Тошкент, 2017 й.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.