CC BY
33
Maria K^DZIERSKA
Zaklad Szkolen CNBOP-PIB
STRATEGIA PLANOWANIA SZKOLEN E-LEARNINGOWYCH
E-learning trainings - the strategy of planning
Streszczenie
Material zawiera omowienie zagadnien wprowadzaj^cych formy ksztalcenia przez internet jakim jest e-learning. Prezentuje podobienstwa i roznice szkolen tradycyjnych i szkolen internetowych. Zasady projektowania e-szkolen, zalety i wady ksztalcenia w systemie e-learningowym oraz zagadnienia dotycz^ce metody blended -learning.
Summary
The material contains a discussion of issues implementing online forms of education that is e-learning. It shows the similarities and differences in traditional training and online training. Principles of design of e-learning, advantages and disadvantages of training in e-learning methods and issues relating to blended - learning.
Wst^p
W odpowiedzi na rosn^ce potrzeby rynku, firmy szkoleniowe wyspecjalizowaly swoje uslugi zgodnie z branz^ biznesow^, oferjc uslugi szkoleniowe dopasowane nie tylko do specyfiki ich funkcjonowania, ale takze odpowiedni^. form? edukacyjn^.. Szkolenia staj^. si? coraz bardziej popularn^ form^ nabywania nowej wiedzy, uzupelniaj^c j^. o praktyczne umiej?tnosci. Cz?sto korzystaj^. z nich osoby, ktore kilkanascie lat temu ukonczyly edukacj? i chc^. poszerzyc swoje kwalifikacje. Tradycyjne metody nauczania przestaly wystarczac, a edukacja skorzystala z nowych technologii komunikacyjnych i informacyjnych e-learningu. E-learning jest form^ ksztalcenia na odleglosc umozliwiaj^c^. kierowanie tresci dydaktycznych do rozproszonych grup sluchaczy i stale si? rozwija. E-learning jest poj?ciem szerszym od ksztalcenia przez internet obejmuje bowiem wszystkie formy ksztalcenia na
odleglosc, w ktorych procès edukacji realizowany jest przy uzyciu nowoczesnych technologii elektronicznych. Forma ta umozliwia przekazywanie tresci dydaktycznych oraz komunikowanie siç pomocy globalnej sieci komputerowej, Internetu lub intranetow i ekstranetow. Jest to technika nauczania dostosowana do nowoczesnych modeli nauczania.
Czym jest szkolenie? - podzial i rodzaje szkolen
Termin „szkolenie" stosuje siç w odniesieniu do roznych procesow i zajçc zaleznie od kontekstu organizacyjnego i kulturowego, w ktorym jest ono prowadzone, oraz celow i wartosci przyjçtych przez organizatorow. „Szkolenie" mozna definiowac jako "formç aktywnosci zaprojektowan^ w celu wzbogacenia wiedzy, umiejçtnosci czy zdolnosci uczestnikow lub dla zmiany ich postaw i zachowan spolecznych w jakims okreslonym kierunku." Specyfikç szkolenia podkreslaj^ rowniez takie definicje jak: "Szkolenie to wyposazanie innych w narzçdzia, ktore maj^ umozliwic im osi^gniecie okreslonych celow". „Szkolenie to wyksztalcanie umiejçtnosci i zdolnosci do dzialania" oraz "szkolenie polega na angazowaniu ludzi i przygotowywaniu ich do usamodzielnienia'^...)1 . Jak wynika z tych definicji, szkolenie zaklada zaangazowanie uczestnikow, wymianç oraz tworzenie zaleznosci pomiçdzy doswiadczeniem i teori^. Wymaga ono gotowosci do udzielania i korzystania ze wsparcia, a jego celem jest usamodzielnienie i stworzenie lepszych warunkow do rozwoju. Podstawowym krokiem na etapie przygotowywania szkolenia jest wybor rodzaju szkolenia. Wybor rodzaju szkolenia ma bardzo istotny wplyw na proces edukacyjny, a tç decyzjç pozostawia siç zespolowi przygotowuj^cemu szkolenie. Bardzo czçsto ogolne ramy szkolenia okreslaj^ organizacje, sponsorzy lub instytucje, ktore zamawiaj^ okreslony rodzaj szkolenia. Aby prawidlowo dokonac wyboru rodzaju szkolenia, powinnismy poznac podstawowe informacje dotycz3.ce szkolen. Szkolenia mozemy podzielic na trzy grupy:
• ze wzglçdu na dostçpnosc szkolenia,
• ze wzglçdu na tresc szkolenia,
• pod wzglçdem formy szkolenia.
Szkolenia ze wzglçdu na dostçpnosc do nich dzielimy na:
• asynchroniczne - gdzie nie wystçpuje kontakt kursantow z trenerami w czasie rzeczywistym,
1
Titley G. (red.), 2002, Zasadnicze elementy szkolenia. Pakiet szkoleniowy nr 6, s.11;
• synchroniczne - dochodzi do bezposrednich interakcji pomiçdzy uczestnikami oraz osob^ prowadz^c^. szkolenie.
Ze wzglçdu na tresc szkolenia mozemy wyróznic szkolenia:
• „na miarç" - tworzone s^. scisle wedlug potrzeb danego klienta,
• „z pólki" - tworzone s^. dla niespecyficznej grupy odbiorców obejmuj^c material z danej dziedziny, jednak o charakterze bardziej ogólnym.
Ze wzglçdu na formç szkolenia, mozemy je podzielic na:
• zamkniçte - przeprowadzane dla osób bçd^cych wewn^trz danej instytucji czy firmy,
• Otwarte - przeznaczone dla szerokiego grona odbiorców.
E-szkolenia a szkolenia tradycyjne. Podobienstwa i róznice.
Szkolenia internetowe mozna porównac z tradycyjnymi w trzech obszarach:
• organizacji,
• roli trenera,
• wymagan wzglçdem uczestnika szkolenia.
Róznice pomiçdzy szkoleniami tradycyjnymi i e-szkoleniami przedstawia ponizsza tabela.
Tabela 1.
Róznice pomiçdzy szkoleniami tradycyjnymi i e-szkoleniami
Organizacja
Szkolenie tradycyjne Szkolenie internetowe
1. Szkolenie odbywa siç w bezposredniej czasoprzestrzennej realacji wykladowca i osoby szkolone. 2. Szkolenie odbywa siç w grupie /z wyl^czeniem coachingu/. 3. Szkolenie wspomagane jest tradycyjnymi srodkami dydaktycznymi, do których zaliczamy: podrçczniki dla uczestników, prezentacje multimedialne, mapy, schematy, diagramy, modele, itp. 1. Szkolenie odbywa siç niezaleznie od miejsca, w którym przebywaj^. trener i uczestnik szkolenia oraz czasu, w jakim realizuj^ swoje zadania. Dziçki zastosowaniu charakterystycznych dla Internetu narzçdzi komunikacji maj^ oni jednak poczucie, iz pozostaj^ ze sob^ w bezposrednim kontakcie. 2. Szkolenie odbywa siç w grupie /z wyl^czeniem mentoringu/.
3. Proces szkolenia wspomagany jest multimedialnymi srodkami dydaktycznymi, wzorowanymi na tradycyjnych srodkach i materialach. Tradycyjny podrçcznik zastapiony jest podrçcznikiem elektronicznym, w ktorym slowu pisanemu towarzyszy obraz i dzwiçk, tradycyjna tablica - tablic^ wirtualn^, tradycyjny model - symulaj itp.
Wyktadowca - Trener
1. Trener calkowicie odpowiada za kierowanie procesem szkoleniowym. Planuje go samodzielnie i w pelni odpowiada za jego wyniki. 2. Z reguly posluguje siç metodami podaj^cymi, koresponduj^cymi z jego kierownicz^. rol^. 1. Trener pelni rolç doradcy. Do jego zadan nalezy aktywne wspomaganie procesu samodzielnego uczenia siç. Za planowanie kursu odpowiada jego autor oraz zespol projektantow. 2. Prowadzaacy szkolenie posluguje siç metodami aktywizuj^cymi, opartymi 0 zasady nauczania problemowego 1 sytuacyjnego.
Uczestnik szkolenia
1. Zadaniem osoby szkolonej jest udzial w szkoleniu i biez^ce wykonywanie polecen trenera. Nie czuje siç ona odpowiedzialna za proces szkolenia, niekiedy traktuje go jako „zlo konieczne". Nie czuje siç tez zobligowana do systematycznej pracy poza godzinami szkolenia. 2. Od uczestnika szkolenia nie wymaga siç szczegolnych umiejçtnosci komunikacyjnych ani interpersonalnych. 3. Uczestnik szkolenia nie musi 1. Od osoby szkolonej wymaga siç samodzielnej organizacji czasu nauki. 2. Uczestnik szkolenia powinien posiadac kompetencje jçzykowe w zakresie jçzyka pisanego na poziomie umozliwiaj^cym komunikowanie siç na odleglosc. 3. Uczestnik szkolenia musi posiadac umiejçtnosci wykorzystywania technologii informatycznych wspomagaj^cych naukç.
wykorzystywac technologii
informatycznych wspomagaj^cych nauk?.
Strategia planowania e-szkolen
Zanim rozpoczniemy projektowac szkolenie nalezy przeprowadzic analiz? potrzeb szkoleniowych. Analiza potrzeb szkoleniowych jest rodzajem badania, a zespól j^. przeprowadzaj^cy wewn?trzny lub zewn?trzny powinien kierowac si? zasadami prowadzenia badan, szczególowe techniki badania i narz?dzia powstaj^. w odpowiedzi na konkretn^ sytuacj?. Analiza potrzeb szkoleniowych pozwoli ustalic, czy szkolenia s^. potrzebne (i jesli tak, to jakie), zidentyfikowac rodzaj i ilosc szkolen, metody nauczania, techniki motywacyjne, tematyk? szkolenia, zakres, tryb i zasady wedlug których szkolenia musz^ byc planowane oraz strategic ich realizacji.
Ryc. 1 Uproszczony schemat proces tworzenia projektu szkoleniowego
Projektuj^c szkolenia, które z zalozenia maj^ byc realizowane na odleglosc, nalezy sobie odpowiedziec na pytanie o jego rol? w strategii oraz planie rozwoju pracowników danej firmy, a takze o miejsce posród szkolen dot^d odbywaj^cych si? w firmie, w formach
tradycyjnych (szkolen praktycznych, treningów, warsztatów, zajçc integracyjnych). Szkolenie internetowe mogy byc realizowane jako:
1. szkolenie samoobslugowe - multimedialne, udostçpnione przez Internet, odbywaj3.ce siç wedlug zaprogramowanego scenariusza, nie wymagajyce bezposredniego zaangazowania trenera,
2. szkolenie samoobslugowe- e-szkolenie z mentorem lub ekspertem , do którego uczestnik moze siç zwrócic w razie problemów merytorycznych lub technicznych w trakcie jego realizacji,
3. szkolenie realizowane pod kierunkiem trenera - e-szkolenie z trenerem. E-learning mozna wykorzystywac na wiele sposobów nie tylko zaleznie od potrzeb organizacji, ale takze pomyslowosci trenerów i osób odpowiedzialnych za realizacjç programu szkoleniowego. Aby podjyc wlasciwy decyzjç strategii dotyczycej programu szkoleniowego, nalezy wziyc pod uwagç:
1. Które z cele szkoleniowych efektywniej osiygnie siç przez Internet, a które metody tradycyjny,
2. Kto jest odbiorcy?. Liczebnosc grupy?
• Jaki jest poziom kompetencji komputerowych potencjalnych uczestników?
• Jakie sy mozliwosci techniczne - dostçp do Internetu?
• Jakie sy predyspozycje, umiejçtnosci, otwartosc na nowe formy zdobywania wiedzy, motywacja do nauki?
• Jaka jest ich sytuacja zyciowa (zawodowa, rodzinna), ile czasu mogy poswiçcic na naukç?
3. W jakim czasie nalezy rozpoczyc i zakonczyc proces szkolenia.
4. Jakie zasoby /finansowe, techniczne/ posiada organizacja zlecajyca szkolenie, by zrealizowac szkolenie w nowej formie?
5. Jaka jest polityka rozwoju kompetencji zawodowych w organizacji? Czy jest ona otwarta na nowe formy doskonalenia pracowników?
W nauczaniu przez internet wyrózniamy cztery podstawowe rodzaje ksztalcenia e-learningowego:
1. samoksztatcenie - charakteryzujyce siç calkowitym brakiem kontaktu studenta z prowadzycym. Kierowane jest na samodzielnosc kursanta i wymaga od niego duzej motywacji. Przy realizacji szkolen w trybie samonauczania jest duza swoboda, uczestnicy sami decydujy o czasie i tempie nauki. Charakteryzuje siç
brakiem komunikacji pomiçdzy uczestnikami, rola trenera polega na udostçpnieniu materialôw w formie papierowej lub elektronicznej lub za posrednictwem sieci. Model ten sprawdza siç w edukacji ustawicznej dla doroslych.
2. nauczanie asynchroniczne - kursant i prowadz^cy nie musz^ jednoczesnie byc w tym samym miejscu i czasie. Cecha charakterystyczna to czçsciowy brak bezposredniego kontaktu z trenerem, ktôry zwykle ograniczony jest do rozmôw w pokojach rozmôw (chat). Formy kontaktu posredniego s^. bardzo dobrze rozwiniçte i mog^. byc czçsto wykorzystywane - m.in. forum dyskusyjne, poczta elektroniczna. Zaletami takiego rozwi^zania s^. przede wszystkim:
• mozliwosc nauczania z dowolnego miejsca - internet umozliwia pracç nauczycielowi m.in. w domu;
• elastycznosc - dostçp do materialôw w dowolnym czasie i z dowolnego miejsca;
• czas na przemyslenia - w porôwnaniu do trybu synchronicznego, gdzie jest on ograniczony;
• niskie koszty - przede wszystkim niskie koszty prowadzenia zajçc, koszt tworzenia materialôw zalezny jest od stopnia zaawansowania i rozbudowy tresci oraz samego systemu.
3. nauczanie synchroniczne - kursant i prowadz^cy musz^ byc w tym samym czasie (a w przypadku nauczania tradycyjnego - takze w tym samym miejscu). Model internetowego nauczania synchronicznego jest blizszy systemowi tradycyjnemu, niz model nauczania asynchronicznego. Zaletami takiego rozwi^zania jest:
• mozliwosc zywej interakcji w czasie rzeczywistym,
• mozliwosci pracy indywidualnej i grupowej,
• prezentowania materialôw w czasie prowadzonych dyskusji,
• mozliwosc bezposredniego monitorowania pracy kursanta. Wyrôznic mozna dwie formy zdalnego nauczania synchronicznego, ktôre rôzni^
siç zastosowanymi rozwi^zaniami oraz kosztami ich wdrozenia:
• jeden do wielu - zajçcia dla sluchaczy znajduj^cych siç w rôznych miejscach, wymaga odpowiedniego oprogramowania i sprzçtu jedynie w dwu centrach,
• jeden do jeden - zajçcia dla grupy osob zgromadzonych w jednym miejscu przez nauczyciela znajdujycego siç w innym miejscu. 4. nauczanie mieszane (ang. blended learning) - rozwiyzania e-learning wspierajy proces ksztalcenia prowadzony w sposob tradycyjny. Blended learning w jçzyku polskim to ksztalcenie komplementarne lub nauczanie mieszane, elastyczne czy hybrydowe. Zalety ksztalcenia w systemie e-learningowym
Edukacja elektroniczna w porownaniu z tradycyjnymi metodami ksztalcenia ma wiele zalet, ale nie jest pozbawiona wad. Najczçsciej wymieniane zalety e-learningu to:
• atrakcyjna prezentacja wiedzy,
• kontakt nauczyciela i studenta za posrednictwem Internetu w trybie asynchronicznym lub synchronicznym,
• zindywidualizowany sposob ksztalcenia,
• mozliwosc dostosowania form i metod do zainteresowan i potrzeb uczestnikow,
• dowolnosc miejsca i narzçdzi pozwalajycych na osiygniçcie celu,
• czas uczestnictwa dostosowany do potrzeb i mozliwosci,
• wymuszona aktywnosc kazdego uczestnika,
• dominacja elektronicznego przekazu glosu i pisma, stron WWW i prezentacji,
• indywidualizacja metod i form kontroli,
• zastosowanie roznych mediow informacyjnych i wszystkich mozliwych metod przekazu i komunikacji,
• duze mozliwosci wyboru form i metod ksztalcenia oraz trybu nauczania,
• elastyczny dobor wykladowcow i materialow szkoleniowych,
• rozwijanie w osobach szkolonych umiejçtnosci organizowania sobie czasu i poslugiwania siç informacjy.
Wady ksztalcenia w systemie e-learningowym:
• duze koszty materialow dydaktycznych, poniewaz do ich przygotowania konieczne jest wykorzystywanie nowoczesnych technologii,
• duzy koszt profesjonalnych platform,
• duzy koszt wdrozenia (zakup platformy, sprzçtu),
• brak bezposredniego kontaktu z prowadzycym,
• koniecznosc posiadania silnej motywacji oraz chçci do uczenia siç - brak atmosfery dopingujycej do nauki, charakterystycznej dla szkoly lub grupy, ze wzglçdu na fizyczne odizolowanie uczycego siç od grupy i nauczyciela,
• koniecznosc posiadania Internetu lub dost?pu do niego w postaci szybkiego l^cza,
• brak integracji nast^puj^cej podczas szkolen tradycyjnych,
• problemy ze sprawdzeniem efektywnosci.
Poniewaz tradycyjne metody nauczania przestaly si? sprawdzac, a e-lerning tez nie jest doskonaly coraz cz?sciej stosuje si? nauczanie komplementarne /mieszane/ (ang. blended learning). W systemie tym rozwi^zania e-learningu wspieraj^. proces ksztalcenia prowadzony w sposób tradycyjny. Metoda blended learning opiera si? na nowoczesnych koncepcjach andragogicznych (nauczania doroslych) i polega na wykorzystaniu róznych mediów w procesie szkolenia w zaleznosci od celów, najcz?sciej szkolen tradycyjnych i Internetu. Kluczowym czynnikiem sukcesu blended learningu jest wybór odpowiednich mediów do poszczególnych elementów szkolenia. Wiedza jest dostarczana za pomoc^ szkolen przez Internet, zas umiej?tnosci i nawyki doskonali si? podczas tradycyjnych zaj?c, wykorzystywane jest zarówno w srodowisku biznesowym, akademickim, i sektorze edukacyjnym. Zwi?ksza skutecznosc ksztalcenia i doskonalenia róznych umiej?tnosci. Metoda blended- learningu charakteryzuje si? nast?puj^cymi cechami:
• Szkolenia dostarczane s^. w sposób ci^gly - cz?sciej, ale w mniejszych porcjach i róznymi metodami, co ma kluczowe znaczenie dla zapami?tywania i stosowania umiej?tnosci oraz zdecydowanie zmniejsza dezorganizacj? biznesu.
• Szkolenia dostarczane s^. wtedy, kiedy s^. potrzebne - nie ma szkolen "na zapas". Dostarcza si? wiedz? i umiej?tnosci potrzebne do dzialania na dzis. Wiedz? na "jutro" dostarcza si? "jutro",
• Szkolenie metody blended - learning jest w dluzszej perspektywie tansze od tradycyjnego. Znaczna cz?sc narz?dzi przygotowywana jest tylko raz i potem wielokrotnie wykorzystywana,
• Dodatkow^ zalet^ metodologii jest wyrobienie nawyku ci^glego podnoszenia kwalifikacji przez pracowników.
Najcz?sciej forma szkolen blended - learning to l^czenie szkolen tradycyjnych z elektronicznymi. W procesie mieszanym stosowane s^. zarówno tradycyjne narz?dzia i metody nauczania oraz nowe glównie zwi^zane z e-learningiem w celu uzyskania maksymalnych wyników. Blended learning l^czy mocne strony szkolen elektronicznych (oszcz?dnosc czasu, zasobów, nauka w dowolnym dla uczestnika terminie) z bezposrednim kontaktem z trenerem, grup^. szkoleniow^, stwarza mozliwosc przecwiczenia zagadnien, zadawania dodatkowych pytan, rozwiania w^tpliwosci.
Proces dydaktyczny z zastosowaniem róznych trybów dostarczania tresci edukacyjnych, modeli nauczania i stylów uczenia siç, bazuje na komunikacji pomiçdzy wszystkimi czçsciami tego procesu. Realizacja szkolenia polega na przenikaniu siç zasobów wirtualnych i fizycznych, które lyczy e-learning (elektroniczne ksztalcenie) i m-learning (mobilne ksztalcenie) z innymi zasobami edukacyjnymi.
Formula nauczania pozwala na dostçp do specjalistycznych umiejçtnosci liczniejszej grupie odbiorców, w krótszym czasie, w atrakcyjniejszej formie, z lepszym i bardziej utrwalonym rezultatem. Stosowany model szkolen mieszanych zawiera cztery poziomy zdobywania wiedzy, do których dostosowane sy rózne formy i techniki ksztalcenia. Pierwsze dwa poziomy to nauka teoretyczna i interaktywna, która obejmuje asynchroniczny przekaz wiedzy za pomocy prostych materialów online do samodzielnej pracy, a takze interaktywnych szkolen multimedialnych, wspomaganych testami, grami symulacyjnymi i case study. Trzeci poziom obejmuje naukç w grupie, pracç w wirtualnym zespole przy wykorzystaniu narzçdzi do komunikacji, takich jak: czat, forum dyskusyjne, aplikacje do pracy nad projektami czy wideokonferencje. Czwarty poziom to spotkania grupy z trenerem na tradycyjnych zajçciach, podczas których czas przeznaczony jest na praktyczne zastosowanie wiedzy i ksztaltowanie umiejçtnosci zdobytych na wczesniejszych poziomach szkolenia. Najczçsciej oferowana forma procesu szkoleniowego blended learningu realizowana jest w sposób przemienny. Sesje tradycyjne i spotkania z trenerem w sali przeplatane sy sesjami e-learnigowymi. Tak prowadzony proces szkoleniowy wyznacza charakterystyczny harmonogram szkolenia. Harmonogram szkolenia /w klasycznej formie/ sklada siç z trzech etapów:
• Pierwszy etap to szkolenie elektroniczne, którego glównym celem jest przekazanie podstawowych wiadomosci teoretycznych. Szkolenie na tym etapie ma wyrównac poziom wiedzy poszczególnych uczestników grupy szkoleniowej oraz uzupelnic wiedzç bazowy z danej dziedziny,
• Drugi etap prowadzony jest w postaci szkolenia tradycyjnego, wykorzystujycego wiedzç zdobyty na pierwszym etapie, co umozliwia ksztaltowanie umiejçtnosci, w tym szczególnie umiejçtnosci interpersonalnych.
• Trzeci etap to powrót na platformç zdalnego nauczania i udostçpnienie uczestnikom szkolenia e-learningowego, które ma na celu utrwalenie zdobytej wiedzy, powtórzenie i jej uzupelnienie. Szkolenie wzbogacone jest o narzçdzia i elementy dydaktyczne umozliwiajyce wymianç doswiadczen, dyskusjç, konsultacje - wyjasnienia ewentualnych wytpliwosci, powtórzenie, cwiczenia i testy, okreslenie przyszlych zadan rozwojowych i ocenç.
W praktyce trojfazowy przebieg procesu szkoleniowego w formie blended learningu jest rozbudowywany do pi?ciu faz. Pierwszy etap zostaje przeprowadzony w formie bezposredniego spotkania, na ktorym przedstawione s^. grupie cele i organizacja szkolenia oraz nast?puje jej integracja. Drugi, trzeci i czwarty etap obejmuje klasyczn^. postac szkolenia blended learning omowion^. powyzej. Pi^ty etap realizowany jest ponownie w trybie spotkania bezposredniego, ktore ma na celu podtrzymanie wyksztalconych umiej?tnosci spolecznych, ewaluacj? procesu edukacyjnego i certyfikowanie.
I FAZA -Komponent tradycyjny Tryb spotkania bezposredniego
Przedstawienie celow Omowienie organizacji szkolenia Zapoznanie uczestnikow z trenerem Integracja
II FAZA -Komponent zdalny Szkolenie e-learningowe
Przekazanie wiedzy bazowej Wprowadzenie do problematyki
III FAZA - Komponent tradycyjny Szkolenie tradycyjne -warsztaty
Zdobycie umiej?tnosci praktycznych Powtorzenie wiedzy Wprowadzenie teorii w praktyce Konsultacje
V FAZA - Tryb spotkania bezposredniego
Podtrzymanie wyksztalconych
umiej?tnosci Ewaluacja procesu Certyfikacja
IV FAZA - Komponent zdalny Szkolenie e-learningowe
Utrwalenie zdobytej wiedzy w postaci
testow i cwiczen Uzupelnienie o nowe tresci Dyskusja online Praca zespolowa
Ryc. 2 Schemat pi?ciofazowego przebieg procesu szkoleniowego w formie blended learningu
W szkoleniu komplementarnym elementy blend - learningu i tradycyjnego systemu przekazywania wiedzy mog^. miec rozne proporcje. Zalezy to od warunkow, jezeli grupa jest rozproszona geograficznie, wowczas dominuj^c^ metod^ b?dzie e- learning, a zaj?cia stacjonarne posluz^ do wymiany doswiadczen, pracy i szkolen w charakterze coachingu. Przy zastosowaniu tradycyjnych metod dydaktycznych, e-learning jest jako uzupelnienie, czy sposob na podsumowanie, sprawdzenie wiedzy. W praktyce dzieje si? tak, ze szkolenia tradycyjne dostarczaj^ wiedz? praktyczn^, a e- learning jest wykorzystywany do jej cwiczenia
i testowania. Bardzo istotne jest, w jakim trybie odbçdzie siç szkolenie i ktore czçsci szkolenia realizowane bçdy jako zajçcia stacjonarne z wykorzystaniem tradycyjnych metod nauczania, a ktore w formie elektronicznej.
Blended learning, oprocz uatrakcyjnienia i personalizacji programu szkoleniowego, umozliwia takze zdecydowane obnizenie kosztow, m.in. poprzez redukcje obowiyzku tak czçstego spotykania siç grupy szkoleniowej na spotkaniach tradycyjnych. Dodatkowo wspiera komunikacjç w trakcie procesu grupowego dziçki dostçpnym na platformie zdalnego nauczania narzçdziom do komunikacji takim jak np.: forum dyskusyjne, czat, wideoczat, blogi itp.
Realizacja szkolen metody blended learning daje nastçpujyce korzysci:
• Maksymalne wykorzystanie czasu uczestnika poswiçconego szkoleniu, poniewaz moze on w dogodnym dla siebie czasie i tempie poznac aspekty teoretyczne kursu, by na zajçciach grupowych w sali szkoleniowej skoncentrowac siç na cwiczeniach praktycznych wymagajycych bezposredniego kontaktu z grupy i trenerem.
• Gwarancj a, ze na zaj çcia grupowe uczestnicy przyj ezdzaj y przygotowani.
• Wspieranie uczestnika pomiçdzy sesjami szkoleniowymi.
• Wyrobienie nawyku ustawicznego doskonalenia wlasnych umiejçtnosci.
• Optymalna gospodarka kosztami - ponoszenie kosztow sali szkoleniowej, dojazdu uczestnikow, wyzywienia i zakwaterowania tylko w wymiarze niezbçdnym do skutecznej realizacji programu.
Polyczenie w procesie szkoleniowym wszystkich skladnikow multimedialnego procesu dydaktycznego w rezultacie przyczynia siç do powstania atrakcyjnego produktu edukacyjnego, zaspokajajycego nie tylko potrzeby jego odbiorcow, ale takze dopasowanego do ich preferowanego stylu uczenia siç. Jako wyrozniajycy siç aspekt blended learningu jest jego potencjal w zakresie personalizowania programu szkoleniowego, daje on, bowiem mozliwosc stworzenia doswiadczenia edukacyjnego dla kazdego, w dowolnym miejscu i czasie, nie tylko w pracy czy instytucji edukacyjnej.
Literatura
1. Garski K., Kruszewska M., Jak siç wyszkolic, by szkolic innych, Warszawa, 2009 r.;
2 Laguna. M., Szkolenia. jak je prowadzic, by..., Gdanskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdansk, 2004 r.;
3. Kwiatkowska D., Stanislawska-Mischke A.K. we wspôlpracy z R. Nguyen, Metodyka projektowania e-szkolen, materially szkoleniowe Menadzer e-szkolen w sluzbach mundurowych wojewôdztwa mazowieckiego, w ramach projektu wspôlfinansowanego ze srodkôw UE, Krakôw, 2011 r.
4. Mischke M. J.., Stanislawska-Mischke A.K., B-learning na uniwersytecie. Mozliwe do pomyslenia warianty akademickiego ksztalcenia komplementarnego, [w:] Rozwôj
e-edukacji w ekonomicznym szkolnictwie wyzszym, Warszawa, 2006r.;
5. Golda G., Kampa A., Zastosowanie nowoczesnych technologii informacyjnych w zdalnej
edukacji, Komputerowo Zintegrowane Zarzydzanie, Zakopane 2006 r.;
6. Golda G., Kampa A., Zastosowanie zdalnej edukacji w ksztalceniu ustawicznym kadr przedsiçbiorstw wirtualnych. II Krajowa Konferencja Naukowa „Nowe Technologie w ksztalceniu na odleglosc", Koszalin 2006 r.
Recenzenci
mgr inz. Jan Kielin
mgr inz. Krzysztof Szel^gowski
