CC BY
32
Wiktor ZMYSLOWSKI
Sekcja ds. Programôw i Organizacji Szkolenia Ochrony Ludnosci Komendy Glôwnej Panstwowej Strazy Pozarnej
SYSTEM SZKOLENIA DLA POTRZEB OCHRONY
LUDNOSCI
Streszczenie
Artykul przedstawia system Organizacji Szkolenia dla Potrzeb Ochrony Ludnosci. Okresla takze osoby odpowiedzialne za system szkolen oraz wymienia instytucje uprawnione do prowadzenia takich szkolen.
Summary
The article is introducing the system of Trainings for the Protection of Population and qualifying persons which are responsible for that system. The author is pointing out institutions being in the right to organize such trainings.
Zalozenia teoretyczne systemu szkolenia
Form^ przygotowania spoleczenstwa do umiejçtnego zachowania siç w sytuacjach kryzysowych jest edukacja. Edukacjç dla bezpieczenstwa spolecznego nalezy zaliczyc do pedagogiki spolecznej. Swoje tresci, wartosci oraz cele wywodzi z potrzeb spolecznych. Posiada wartosci humanistyczne oraz opiekuncze. W opinii spolecznej nie zawsze jest nalezycie rozumiana.
Tymczasem edukacja dla bezpieczenstwa we wszystkich krajach ma swoje nalezyte miejsce w systemie edukacji obywatelskiej.
Edukacja dla bezpieczenstwa powinna przygotowywac spoleczenstwo, w tym osoby funkcyjne oraz pracownikôw merytorycznych, do umiejçtnego zachowania siç oraz kolektywnego dzialania w sytuacjach o znamionach kryzysu. Wczesne i systematyczne edukowanie pozwala w chwili wystçpowania rôznorodnych zagrozen dzialac skutecznie, zapobiegac oraz minimalizowac straty w ludziach i mieniu.
Istniej^ce zagrozenia czasu pokoju i okresu wojny, a takze duze rozproszenie w procesie realizacji zadan edukacyjnych ukierunkowanych na ksztaltowanie swiadomosci
spoleczenstwa oraz jego wiedzy i umiej?tnosci zachowania si? w sytuacjach nadzwyczajnych (anormalnych), determinowaly potrzeb? podj?cia dzialan zmierzaj^cych do usystematyzowania wysilków podejmowanych przez rozne podmioty i organizacje w tym obszarze - szczególnie w zakresie celów i sposobów realizacji.
Mysl^c o systemie szkolenia na potrzeby ochrony ludnosci, nalezy zacz^c od wskazania zasadniczej róznicy, jaka wyst?puje pomi?dzy nim a systemami szkolenia (ksztalcenia) poszczególnych grup zawodowych czy sluzb, jak np. system szkolenia Panstwowej Strazy Pozarnej. Ten drugi system jestesmy w stanie dokladnie zdefiniowac, wyznaczyc jego granice, tzn. dokladnie okreslic adresatów, potrzeby szkoleniowe, placówki dydaktyczne, itd.
Natomiast system szkolenia na potrzeby ochrony ludnosci i obrony cywilnej jest zdecydowanie bardziej skomplikowany, gdyz nie jestesmy w stanie okreslic szczególowo potrzeb szkoleniowych ani nawet precyzyjnie adresatów szkolenia. Poza tym w obecnej sytuacji, nawet wyspecyfikowanie zakresu tematycznego szkolen, wbrew pozorom nie jest latwe.
W dotychczasowych rozwi^zaniach nad systemem szkolenia przyj?to nast?puj^ce uproszczone rozumienie systemu ochrony ludnosci.
System szkolenia w obszarze ochrony ludnosci i obrony cywilnej obejmuje zagadnienia w obszarze bezpieczenstwa dotycz^ce ochrony przeciwpozarowej, obrony cywilnej, czgsc zobowiqzañ Polski wynikajqcych z czlonkostwa w NATO (koniecznosc realizacji strategii sojuszu w cz?sci cywilnej oraz
w obszarze wspólpracy cywilno-wojskowej i wynikaj^ce z tego nowe zadania, jak np. wsparcie panstwa gospodarza, planowanie cywilne itp. Zgodnie z zapisami Strategii dla bezpieczeñstwa RP za realizacji tych zadan odpowiedzialny jest Szef Obrony Cywilnej Kraju) oraz dyrektywy Unii Europejskiej w tym zakresie.
Podstawowe zalozenia systemu szkolenia dla potrzeb ochrony ludnosci oraz obrony cywilnej opieraj^. si? na rozwi^zaniach rozpocz?tych w 2001r. i skupiaj^. si? wokól wykorzystania placówek dydaktycznych PSP oraz osrodków szkolenia obrony cywilnej do realizacji szkolen dla potrzeb ochrony ludnosci i obrony cywilnej. Ich rezultatem bylo rozpocz?cie przyj?cie rozwi^zañ w trzech plaszczyznach:
1. zmiana i przystosowanie istniej^cych rozwi^zañ szkolenia na potrzeby systemu szkolenia ochrony ludnosci oraz obrony cywilnej,
2. przygotowanie merytoryczne kadry dydaktycznej (zwlaszcza instruktorów/trenerów) do prowadzenia zaj?c z zakresu ochrony ludnosci oraz obrony cywilnej,
3. przygotowanie infrastruktury dydaktycznej do prowadzenia zajçc.
Bior^c pod uwagç ogromn^. liczbç podmiotow, ktore nalezy obj^c szkoleniem oraz rozleglosc tematyczn^. zagadnien, system szkolenia z zakresu ochrony ludnosci i obrony cywilnej wymaga konsekwentnego, zorganizowanego wysilku wielu instytucji, organow administracji rz^dowej i samorz^dowej, placowek dydaktycznych systemu oswiaty, uczelni wyzszych, organizacji pozarz^dowych, a takze srodkow masowego przekazu. Po analizie zostaly wypracowane przez pracownikow wydzialu obszary (filary) szkoleniowe, ktore opieraj^ siç na:
• szkoleniu sluzb interwencyjnych (ratowniczych i pomocowych),
• szkoleniu kadr kierowniczych i pracownikow aparatu wykonawczego, administracji publicznej i zakladow pracy,
• szkoleniu powszechnym.
Zalozono, ze szkolenie sluzb interwencyjnych powinno obejmowac:
• funkcjonariuszy Panstwowej Strazy Pozarnej,
• przedstawicieli ochotniczych, pozarz^dowych organizacji ratowniczych
• (OSP, GOPR, TOPR, WOPR i inne),
• pracownikow sluzb komunalnych,
• przedstawicieli Sil Zbrojnych (w tym m.in. szkolenia sluchaczy uczelni wojskowych oraz absolwentow uczelni cywilnych w ramach Szkol Podchor^zych Rezerwy),
• funkcjonariuszy Policji, Strazy Granicznej, sluzby celnej.
Szkolenie kadr kierowniczych i pracownikow aparatu wykonawczego administracji publicznej i zaktadôw pracy powinno byc adresowane do:
• poslow i senatorow,
• ministrow, sekretarzy i podsekretarzy stanu,
• kierownikow urzçdôw centralnych,
• dyrektorow generalnych i dyrektorow departamentow,
• wojewodow i wicewojewodow oraz wyznaczonych dyrektorow wydzialow wchodz^cych w sklad urzçdow wojewodzkich,
• prezydentow miast i starostow,
• burmistrzow i wojtow,
• kierownikow zakladow i komendantow formacji obrony cywilnej,
• pracownikow administracji (w zakresie swoich zadan) wojewodztw, powiatow i gmin.
W ramach szkolenia powszechnego nalezy realizowac szkolenie:
1. w systemie oswiaty obejmuj^cym szkoly podstawowe, gimnazja oraz szkoly ponadgimnazjalne. Realizacja godzinowa i tematyczna szkolenia zgodna z zalozeniami programowymi MENiS przedstawia siç nastçpuj^co:
a. szkoly podstawowe:
• klasy I-III - okolo 15 godzin lekcyjnych o tematyce „podstawy bezpieczenstwa ogolnego",
• klasy IV-VI - okolo 20 godzin lekcyjnych o tematyce „podstawy bezpieczenstwa ogolnego".
b. gimnazja:
• klasy I-III - okolo 38 godzin lekcyjnych sciezki edukacyjnej „obrona cywilna".
c. szkoly ponadgimnazjalne:
• klasy I-II - okolo 76 godzin lekcyjnych w ramach przedmiotu „przysposobienie obronne".
2. w zakladach pracy pracownikow w ramach powszechnej samoobrony,
3. ludnosci w ramach powszechnej samoobrony.
Bazuj^c na przyjçtych rozwi^zaniach szkolenie w obszarze ochrony ludnosci i obrony cywilnej zostalo podzielone w zaleznosci od przekazywanej wiedzy na nastçpuj^ce poziomy edukacyjne: Pierwszy poziom to:
• studia wyzsze,
• studia podyplomowe, Drugi poziom ujmuje:
Szkolenia kursowe w tym:
• kursy podstawowe,
• kursy doskonal^ce, Trzeci poziom obejmuje:
Cwiczenia w tym :
• treningi,
• gry decyzyjne,
• epizodyczne,
• kompleksowe,
Czwarty poziom oparty jest o inne formy w postaci:
• konferencje, warsztaty, seminaria, itp.,
• opracowania oraz publikacje w tym opracowania literatury fachowej,
• akcje popularyzatorskie (np. lokalne festyny, programy telewizyjne, informacje w prasie),
• konkursy itp.
Pierwszy poziom edukacyjny jest to realizacja studiów na poziomie wyzszym, i odbywa siç glownie w Akademii Obrony Narodowej oraz Szkole Glównej Sluzby Pozarniczej. Nalezy w tym miejscu zaznaczyc, ze poziom ten uzupelniany jest przez szereg uczelni wyzszych dzialaj^cych w sektorze panstwowym i prywatnym, ze stosownym kierunkami studiów.
Drugi poziom szkolenia odnosi siç do kursów podstawowych i doskonal^cych organizowanych glównie w szkolach Panstwowej Strazy Pozarnej i osrodkach szkolenia obrony cywilnej na „wytycznych..." oraz programów zatwierdzonych przez Szefa Obrony Cywilnej Kraju:
Do placówek dydaktycznych realizuj ^cych ten obszar szkolenia nalezy:
• Centralna Szkola Panstwowej Strazy Pozarnej w Czçstochowie,
• Szkola Aspirantów Panstwowej Strazy Pozarnej w Krakowie,
• Szkola Aspirantów Panstwowej Strazy Pozarnej w Poznaniu,
• Szkola Podoficerska Panstwowej Strazy Pozarnej w Bydgoszczy,
• Wojewódzki Osrodek Szkolenia Obrony Cywilnej w Katowicach,
• Mi^dzywojewódzki Osrodek Szkolenia Obrony Cywilnej i Administracji w Gdansku,
• Mi^dzywojewódzki Osrodek Szkolenia Obrony Cywilnej w Bialymstoku,
• Mi^dzywojewódzkie Centrum Szkolenia Administracji Publicznej i Obrony Cywilnej we Wroclawiu.
Oprócz ww. placówek dydaktycznych poziom ten zwlaszcza w obszarze szkolen doskonal^cych wspierany jest znacz^co przez Wydzialy Zarz^dzania Kryzysowego Urz^dów Wojewódzkich.
Trzeci poziom szkolenia realizowany jest przez wspomniane placówki dydaktyczne oraz wydzialy zarz^dzania kryzysowego urz^dów wojewódzkich. Cwiczenia organizowane
s^. w wymiarze lokalnym, regionalnym, krajowym i miçdzynarodowym na zatwierdzonych przez wlasciwych terenowo podstawie zatwierdzonych przez wlasciwych terenowo szefow obrony cywilnej planow zamierzen na dany rok.
Czwarty poziom dotyczy wszystkich poziomow edukacyjnych jest ich uzupelnieniem a realizowany powinien bye szczegolnie przez wydzialy zarz^dzania kryzysowego w ramach powszechnej samoobrony
Aktualne uwarunkowania szkolen z zakresu ochrony ludnosci i obrony cywilnej
W listopadzie 2005 roku Prezes Rady Ministrow na wniosek Ministra Spraw Wewnçtrznych i Administracji powolal na stanowisko: Szefa Obrony Cywilnej Kraju Pana Pawla SOLOCHA rowniez w listopadzie 2005 roku Minister Spraw Wewnçtrznych i Administracji powolal na stanowisko Zastçpcy Szefa Obrony Cywilnej Kraju Komendanta Glownego Panstwowej Strazy Pozarnej Pana st. bryg. Kazimierza KRZOWSKIEGO zmiany powyzsze wplynçly znacz^co na usytuowanie obrony cywilnej w naszym panstwie a tym samym na nowe spojrzenie w zakresie realizacji zadan. Jednym z pierwszych obszarow wymagaj^cych nowelizacji stal siç obszar szkoleniowy. W dniu 19 grudnia 2006 roku Szef Obrony Cywilnej Kraju wydat wytyczne w sprawie zasad organizacji i sposobu przeprowadzania szkolen z zakresu ochrony ludnosci i obrony cywilnej, ktore zast^pily podobny dokument a mianowicie wytyczne Szefa Obrony Cywilnej Kraju z dnia 18 grudnia 2003 r. w sprawie organizacji i sposobow szkolenia z zakresu ochrony ludnosci i obrony cywilnej aparatu wykonawczego i pracownikow organow kierowania w wojewodztwie, powiecie, gminie i zakladzie pracy W nowym dokumencie zwrocono szczegolnie uwagç na:
• podstawy prawns wydania wytycznych;
• podstawowe cele w dzialalnosci szkoleniowej;
• adresatow szkolen;
• formy szkolen oraz szczeble na ktorych s^. organizowane;
• sposob opracowania harmonogramow i realizacji szkolen centralnych;
• sposob opracowania szczegolowych programow szklenia na szczeblu terenowym;
• sposob opracowania harmonogramow i realizacji szkolen terenowych;
• zagadnienia wchodz^ce w zakres szkolenia podstawowego;
• uwarunkowania szkolen doskonal^cych, specjalistycznych oraz ewiczen;
• sprawozdania z realizacji szkolen;
• prowadzenie dokumentacji dydaktycznej oraz wydawanie i ewidencjç zaswiadczen;
• wykaz placowek dydaktycznych ktorym moze byc zlecana realizacja szkolen
• sprawowanie nadzoru nad organizacji szkolen z zakresu ochrony ludnosci i obrony cywilnej.
Podstaw^ prawns wydania wytycznych jest przepis art. 17 ust. 5 ustawy z dnia 21 listopada 1967 roku o powszechnym obowi^zku obrony Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. z 2004 r., Nr 241, poz. 2416, z pozn. zm.) w zwi^zku z § 2 pkt 4 oraz § 3 pkt 5 rozporz^dzenia Rady Ministrow z dnia 25 czerwca 2002 roku w sprawie szczegolowego zakresu dzialania Szefa Obrony Cywilnej Kraju, szefow obrony cywilnej wojewodztw, powiatow i gmin (Dz. U. Nr 96, poz. 850). W dzialalnosci szkoleniowej okreslone zostaly nastçpuj^ce cele:
1. przygotowanie organow administracji publicznej do realizacji zadan z zakresu obrony cywilnej, w tym do kierowania i koordynacji dzialaniami w sytuacjach kryzysowych i stanach nadzwyczajnych,
2. przygotowanie pracownikow administracji rz^dowej i samorz^dowej, zakladow pracy, czlonkow formacji obrony cywilnej, do wykonywania zadan z zakresu ochrony ludnosci i obrony cywilnej,
3. doskonalenie umiejçtnosci wykonywania zadan z zakresu obrony cywilnej, kierowania i zarz^dzania w sytuacjach kryzysowych.
Zgodnie z trescii wytycznych obowi^zkowi szkolenia podlegaj^:
1. wojewodowie, wicewojewodowie, marszalkowie wojewodztw, wicemarszalkowie wojewodztw,
2. starostowie i ich zastçpcy,
3. wojtowie, burmistrzowie, prezydenci miast i ich zastçpcy,
4. dyrektorzy wydzialow urzçdow wojewodzkich i ich zastçpcy,
5. dyrektorzy departamentow (wydzialow) urzçdow marszalkowskich i ich zastçpcy,
6. dyrektorzy biur/komorek organizacyjnych wlasciwych do spraw obronnych ministerstw i urzçdow centralnych,
7. komendanci glowni/zastçpcy komendantow glownych Policji, Panstwowej Strazy Pozarnej, Strazy Granicznej oraz komendanci wojewodzcy/zastçpcy komendantow wojewodzkich Policji, Panstwowej Strazy Pozarnej, szefowie oddzialow Strazy Granicznej,
8. kierownicy zakladow pracy, osoby zatrudnione w zakladach pracy wykonuj^ce zadania z zakresu ochrony ludnosci i obrony cywilnej,
9. dyrektorzy i kierownicy placowek oswiatowych,
10. osoby zatrudnione na stanowiskach zwi^zanych z prowadzeniem spraw obrony cywilnej i zarz^dzania kryzysowego w urzçdach wojewodzkich,
11. osoby zatrudnione na stanowiskach zwi^zanych z prowadzeniem spraw obrony cywilnej i zarz^dzania kryzysowego w urzçdach administracji szczebla powiatowego i gminnego,
12. komendanci formacji obrony cywilnej.
Ze wstçpnej analizy adresatow szkolen wynika, ze szkoleniem objçte zostaly glownie osoby z administracji publicznej szczebla rz^dowego oraz samorz^dowego, a takze osoby zatrudnione na stanowiskach zwi^zanych z prowadzeniem spraw obrony cywilnej i zarz^dzania kryzysowego.
W dokumencie zwrocono uwagç, ze szkolenia powinny bye realizowane na kilku poziomach a mianowicie:
1. na szczeblu centralnym
2. na terenowym (wojewodzkim, powiatowym, gminnym)
3. w zakladach pracy.
Zaznaczono, ze szkolenia organizowane na poszczegolnych poziomach powinny prowadzone w formie
1. szkolenia podstawowego,
2. szkolenia doskonal^cego,
3. szkolenia specjalistycznego,
4. ewiczen.
Szczegoln^. rolç w wytycznych przypisano dla Departament Zarz^dzania Kryzysowego i Spraw Obronnych Ministerstwa Spraw Wewnçtrznych i Administracji, bowiem w uzgodnieniu z Szefem Obrony Cywilnej Kraju i Zastçpc^. Szefa Obrony Cywilnej Kraju przygotowuje on roczny harmonogram szkolen podstawowych organizowanych na szczeblu centralnym zawieraj^cy datç, miejsce i tematykç szkolenia /harmonogram powinien bye wykonany nie pozniej niz do 15 grudnia roku poprzedzaj ^cego rok,ktorego dotyczy i przedstawiony do zatwierdzenia Szefowi Obrony Cywilnej Kraju.
Ponadto Departament powinien prowadzie wykaz osob kierowanych na szkolenie podstawowe, organizowane przez Szefa Obrony Cywilnej Kraju na szczeblu centralnym.
Szkolenia podstawowe na szczeblu centralnym organizowane powinny byc przez Szefa Obrony Cywilnej Kraju i Zastçpcç Szefa Obrony Cywilnej Kraju dla nizej wymienionych osob:
1. wojewodowie, wicewojewodowie, marszalkowie wojewodztw, wicemarszalkowie wojewodztw,
2. dyrektorzy wydzialow urzçdow wojewodzkich i ich zastçpcy,
3. dyrektorzy departamentow (wydzialow) urzçdow marszalkowskich i ich zastçpcy,
4. dyrektorzy biur/komorek organizacyjnych wlasciwych do spraw obronnych ministerstw i urzçdow centralnych,
5. komendanci glowni/zastçpcy komendantow glownych Policji, Panstwowej Strazy Pozarnej, Strazy Granicznej oraz komendanci wojewodzcy/zastçpcy komendantow wojewodzkich Policji, Panstwowej Strazy Pozarnej, szefowie oddzialow Strazy Granicznej,
6. osoby zatrudnione na stanowiskach zwi^zanych z prowadzeniem spraw obrony cywilnej i zarz^dzania kryzysowego w urzçdach wojewodzkich,
W wytycznych przyjçto rozwi^zanie, aby wojewodowie, wice-wojewodowie, marszalkowie wojewodztw, wicemarszalkowie wojewodztw, zostali przeszkoleni w ramach szkolenia podstawowego na szczeblu centralnym w terminie 4 lat od czasu objçcia swoich funkcji.
Dosc duzo uwagi w wytycznych poswiçcono zagadnieniom szkolen terenowych. Zwrocona zostala uwaga, ze adresatami szkolen terenowych organizowanych przez wojewodç - szefa obrony cywilnej wojewodztwa powinni byc:
1. starostowie i ich zastçpcy,
2. wojtowie, burmistrzowie, prezydenci miast i ich zastçpcy,
3. osoby zatrudnione na stanowiskach zwi^zanych z prowadzeniem spraw obrony cywilnej i zarz^dzania kryzysowego w urzçdach administracji szczebla powiatowego i gminnego,
4. komendanci formacji obrony cywilnej.
Natomiast szefowie obrony cywilnej powiatow i gmin powinni organizowac szkolenia dla:
1. kierownikow zakladow pracy, osob zatrudnionych w zakladach pracy wykonuj^cych zadania z zakresu ochrony ludnosci i obrony cywilnej,
2. dyrektorow i kierownikow placowek oswiatowych, na administrowanym terenie.
Przyjçte zostaly uwarunkowania, aby osoby zatrudnione na stanowiskach zwi^zanych z prowadzeniem spraw obrony cywilnej i zarz^dzania kryzysowego w urzçdach administracji szczebla powiatowego i gminnego, zostaly przeszkolone w ramach szkolenia podstawowego
w terminie do roku od czasu objçcia swoich stanowisk, natomiast pozostali zgodnie z opracowanym harmonogramem.
Program szkolenia podstawowego na szczeblu terenowym opracowuj^. wydzialy zarz^dzania kryzysowego urzçdow wojewodzkich na podstawie zalozen programowych Szefa Obrony Cywilnej Kraju. Program podlega akceptacji przez wojewodç.
Szef obrony cywilnej wojewodztwa przesyla do akceptacji Szefowi Obrony Cywilnej Kraju harmonogram szkolen podstawowych organizowanych na szczeblu terenowym, zawieraj^cy datç, miejsce i tematykç szkolenia nie pozniej niz do 31 grudnia roku poprzedzaj ^cego rok, ktorego harmonogram dotyczy.
Odzwierciedlaniem w programach szklenia podstawowego powinny bye w szczegolnosci nastçpuj^ce zagadnienia:
1. zadania i kompetencje organow administracji publicznej, sluzb, inspekcji, strazy w zakresie ochrony ludnosci i obrony cywilnej i ochrony zabytkow kultury,
2. problematyka zarz^dzania w sytuacjach kryzysowych,
3. miçdzynarodowe prawo humanitarne w aspektach dotycz^cych ochrony ludnosci i obrony cywilnej oraz ochrony zabytkow kultury,
4. formacje obrony cywilnej - zadania, sposob organizacji, wyposazenie, zasady osi^gania gotowosci do dzialania,
5. powszechna samoobrona ludnosci,
6. psychologiczne aspekty sytuacji kryzysowych, ze szczegolnym uwzglçdnieniem pomocy psychologicznej osobom poszkodowanym oraz ratownikom,
7. sposob postçpowania w kontaktach z mediami w sytuacjach kryzysowych, rola mediow w sytuacjach kryzysowych,
8. zadania organizacji pozarz^dowych w systemie ochrony ludnosci i obrony cywilnej.
Proponowane rozwi^zania organizacyjne zakladaj^, ze system szkolenia jest otwarty na innych uczestnikow, bowiem w szkoleniach podstawowych na szczeblu centralnym oraz terenowym mog^. brae udzial osoby nie zatrudnione na stanowiskach zwi^zanych z zarz^dzaniem kryzysowym, ochrony ludnosci i obrony cywiln^, ktore chc^. wzbogacie wiedzç w tej dziedzinie. Decyzjç o zakwalifikowaniu danej osoby na szkolenie podejmuje organizator szkolenia - wlasciwy szef obrony cywilnej.
Waznym skladnikiem przyjçtych rozwi^zan szkoleniowych powinny bye szkolenia doskonal^ce oraz specjalistyczne, wskazuje siç w wytycznych, ze szkolenia doskonal^ce organizowane s^. przez wlasciwych szefow obrony cywilnej wojewodztw, powiatow i gmin na podstawie zatwierdzonych przez nich programow i planow szkolen. Maj^. na celu przede
wszystkim poszerzenie wiedzy i umiejçtnosci zdobytych w czasie szkolen podstawowych, pomocnej w realizacji zadan zwi^zanych z prowadzeniem spraw w dziedzinie zarz^dzania kryzysowego, obrony cywilnej i ochrony ludnosci. Szkolenia doskonal^ce prowadzi siç m.in. w formie wykladów, gier decyzyjnych.
Istotn^ warunkiem jest stwierdzenie, ze upewnieniem szkolen podstawowych oraz doskonal^cych na kazdym szczeblu mogi byc takze konferencje, warsztaty, narady, seminaria, itp.
W wytycznych zwrócona jest takze uwaga na szkolenia specjalistyczne oraz cwiczenia. W ramach szkolen podstawowych i doskonal^cych mozna realizowac szkolenia specjalistyczne, które nadaji uczestnikom okreslone uprawnienia lub sluz^. ich przedluzeniu, a takze pozwalaji ugruntowac posiadan^ wiedzç i umiejçtnosci.
Szkolenia specjalistyczne na szczeblu centralnym realizowane s^. przez Zastçpcç Szefa Obrony Cywilnej Kraju, na szczeblu terenowym natomiast przez wlasciwych szefów obrony cywilnej.
W celu sprawdzenia wiedzy i umiejçtnosci nabytych podczas szkolen szefowie obrony cywilnej województw, powiatów i gmin mogi ujmowac w planie zamierzen na dany rok organizacjç cwiczen z zakresu ochrony ludnosci i obrony cywilnej.
Koncowe zapisy w wytycznych dotycz^. spraw zwi^zanych z wlasciwym prowadzeniem dokumentacji dydaktycznej otóz organizator szkolenia na kazdym szczeblu zobowi^zany jest do zapewnienia nalezytego poziomu organizacyjno-merytorycznego zajçc oraz prowadzenia i przechowywania dokumentacji dydaktycznej. Szef Obrony Cywilnej Kraju okresli wzór zaswiadczen do szkolen organizowanych na szczeblu centralnym i terenowym natomiast wydane zaswiadczenia podlegaji ewidencjonowaniu.
Waznym elementem kazdego procesu szkoleniowego jest dokonywanie bilansu statystycznego obejmuj^cego okreslony okres. W wytycznych za okres rozliczeniowy z realizacji szkolen zalozono rok kalendarzowy. Zastçpca Szefa Obrony Cywilnej Kraju w zakresie szkolen centralnych (podstawowych i specjalistycznych) oraz wlasciwi terenowo szefowie obrony cywilnej województw (w zakresie szkolen podstawowych, doskonal^cych, specjalistycznych, cwiczen) skladaji Szefowi Obrony Cywilnej Kraju raz w roku, nie pózniej jednak niz do 28 lutego kazdego roku, sprawozdanie z realizacji szkolen przeprowadzonych na szczeblu terenowym.
Nadzór nad organizacji szkolen z zakresu ochrony ludnosci i obrony cywilnej sprawuj^ Szef Obrony Cywilnej Kraju oraz Zastçpca Szefa Obrony Cywilnej Kraju odpowiednio poprzez Departament Zarz^dzania Kryzysowego i Spraw Obronnych
Ministerstwa Spraw Wewnçtrznych i Administracji oraz Biuro do Spraw Ochrony Ludnosci i Obrony Cywilnej Komendy Glownej Panstwowej Strazy Pozarnej.
W ramach szkolen podstawowych i doskonal^cych mozna realizowae szkolenia specjalistyczne, ktore nadaji uczestnikom okreslone uprawnienia lub sluz^. ich przedluzeniu, a takze pozwalaji ugruntowae posiadan^ wiedzç i umiejçtnosci. Szkolenia specjalistyczne na szczeblu centralnym realizowane s^ przez Zastçpcç Szefa Obrony Cywilnej Kraju, na szczeblu terenowym natomiast przez wlasciwych szefow obrony cywilnej.
W celu sprawdzenia wiedzy i umiejçtnosci nabytych podczas szkolen szefowie obrony cywilnej wojewodztw, powiatow i gmin mogi ujmowae w planie zamierzen na dany rok organizacjç ewiczen z zakresu ochrony ludnosci i obrony cywilnej.
Podczas szkolen wazn^. rzecz^. jest, aby organizator na kazdym szczeblu zapewnil nalezyty poziom organizacyjno-merytorycznego zajçé oraz poprawnie prowadzil i wlasciwie przechowywal dokumentacjç dydaktyczn^ Wzor zaswiadczen do szkolen organizowanych na szczeblu centralnym i terenowym okresla Szef Obrony Cywilnej Kraju natomiast wydane zaswiadczenia podlegaji ewidencjonowaniu przez organizatorow szkolen jako element dokumentacji dydaktycznej.
Podsumowaniem dzialalnosci szkoleniowej powinna bye sprawozdawczose z ich realizacji. W mysl zapisow ujçtych w wytycznych za okres sprawozdawczy przyjçto realizacjç przedsiçwziçé szkoleniowych w ukladzie roku kalendarzowego. Zastçpca Szefa Obrony Cywilnej Kraju w zakresie szkolen centralnych (podstawowych i specjalistycznych) oraz wlasciwi terenowo szefowie obrony cywilnej wojewodztw (w zakresie szkolen podstawowych, doskonal^cych, specjalistycznych, ewiczen) skladaji Szefowi Obrony Cywilnej Kraju raz w roku, nie pozniej jednak niz do 28 lutego kazdego roku, sprawozdanie z realizacji szkolen przeprowadzonych na szczeblu terenowym.
Nadzor nad organizacji szkolen z zakresu ochrony ludnosci i obrony cywilnej sprawuj^ Szef Obrony Cywilnej Kraju oraz Zastçpca Szefa Obrony Cywilnej Kraju odpowiednio poprzez Departament Zarz^dzania Kryzysowego i Spraw Obronnych Ministerstwa Spraw Wewnçtrznych i Administracji oraz Biuro do Spraw Ochrony Ludnosci i Obrony Cywilnej Komendy Glownej Panstwowej Strazy Pozarnej.
Bardzo waznym elementem wskazanym w dokumencie, jakim s^. wytyczne jest wykaz placowek dydaktycznych, ktorym moze bye zlecana realizacja szkolen z zakresu ochrony ludnosci i obrony cywilnej. W wykazie zostaly wskazane:
1. szkoly osrodki dydaktyczne Panstwowej Strazy Pozarnej
2. osrodki szkolenia Obrony Cywilnej
3. wojewodzkie osrodki szkolenia Administracji Publicznej
W wykazie jednostek organizacyjnych Panstwowej Strazy Pozarnej, ktore mogi realizowac
szkolenia z zakresu ochrony ludnosci i obrony cywilnej zostaly ujçte:
1. Szkola Glowna Sluzby Pozarniczej w Warszawie - ul. Slowackiego 52/54, 01-29 Warszawa
2. Centralna Szkola Panstwowej Strazy Pozarnej w Czçstochowie - ul.Sabinowska 62/64, 42-200 Czçstochowa,
3. Szkola Aspirantow Panstwowej Strazy Pozarnej w Krakowie - os. Zgody 18, 31-951 Krakow,
4. Szkola Aspirantow Panstwowej Stazy Pozarnej w Poznaniu - ul. Czechoslowacka 27, 61-459 Poznan,
5. Szkola Podoficerska Panstwowej Strazy Pozarnej w Bydgoszczy - ul. Glinki 86, 85-861 Bydgoszcz
6. Centrum Naukowo-Badawcze ochrony Przeciwpozarowej im. Jozefa Tuliszkowskiego, ul. Nadwislanska 213, 05-420 Jozefa k. Otwocka
Na liscie Osrodkow Szkolenia Obrony Cywilnej si wykazane:
1. Wojewodzki Osrodek Szkolenia Obrony Cywilnej - ul. Raclawicka 19, 41-506 Chorzow
2. Miçdzywojewodzki Osrodek Szkolenia Obrony Cywilnej - ul. Szosa Baranowicka 35, 15-522 Bialystok
Z wojewodzkich osrodkow szkolenia Administracji Publicznej zostaly wyszczegolnione:
1. Centrum Szkolenia Samorzidu i Administracji - ul. Spokojna 7a, 20-074 Lublin
2. Centrum Promocji i Szkolenia Wojewodztwa Lubuskiego - Przelazy 22, 66-232 Mostki
3. Podlaski Osrodek Doskonalenia Kadr Administracji Publicznej - Branickiego 13, 15-085 Bialystok
4. Wojewodzki Osrodek Doskonalenia Kadr Administracji Publicznej - al. IX Wiekow Kielc 3, 25-516 Kielce
LITERATURA:
1. System szkolenia z zakresu ochrony ludnosci i obrony cywilnej-dotychczasowe rozwi^zania i doswiadczenia oraz kierunki rozwoju SA PSP Kraków 2004,
2. System szkolenia dla potrzeb ochrony ludnosci i obrony cywilnej-wybrana problematyka w zakresie uwarunkowan dydaktycznych procesu nauczania, SA PSP Poznan 2005,
3. System szkolenia dla potrzeb ochrony ludnosci i obrony cywilnej- wyst^pienia i materialy problemowe SA PSP Poznan 2005,
4. System szkolenia dla potrzeb ochrony ludnosci i obrony cywilnej-powszechna samoobrona jej organizacja i formy CS PSP Czçstochowa 2005.
