CC BY
5
ОЭЖ 616.711-002:615.212.7
Дорсалгиямен непзделген ауырсыну синдромы бар наук1астардаFы алфлутоп препаратыныц т^мдЫп
Ж.К. Атжан, Г.Б. Абасова, А.Ш.Шакен, М.А.Тубанова
К.А. Ясауи атындат Халыкаралык казак-тYрiк университет( «Неврология, психиатрия, наркология» кафедрасы Шымкент каласы, Казакстан Республикасы
Ауырсыну синдромын басу динамикасында модифицирленген 4-дэрежел1 Nurick шкаласыныц мэл1меттер1 бойынша ем курсыныц калпына келт1ру удер1с1нде алфлутоп препаратыныц ти1мд1л1г1 дэлелдендк
Сонымен б1рге, оц ти1мд1л1к клиникалык керсетюштердщ динамикалык катарымен, тартылу симптомыныц айкындыль^ыныц азюымен, локальды булшыкет гипертонусыныц темендеу1мен, омыртканыц козFалыс сегмент1ндег1 козFалыс келемУц улFаюымен сипатталады. Дорсапатия непзЫдеп ауырсыну синдромыныц ем1нде, шем1рш1етщ дегенеративтк езер1стер1н калпына келт1ру есеб1нде, ауырсыну синдромын басу максатында, б1з алфлутоп препаратын 180 кун бойы 1 таблеткадан 1 реттк кабылдау ем курсын усындык. Бер1лген терапевтикалык сызбаFы препаратты колдануда кер1 эсерлер лркелмедк Туй1нд1 сездер: дорсалгия, алфлутоп, ауырсыну синдромы,булшыкет, патологиялык бузылыстар
К1р1спе
Оцалтулар жэне сараптамаларда кец колданылFан терминология аныктамасы уш1н арнайы контингенттерд1ц кэаби мацызды сапасымен коса функциональды жаFдайлардыц оныц карым-катынастарын баFалау критерийлер1н ецдеу колданылады.«Омыртка кызмет1н1ц бузылысы» термин! сараптамаларда жи колданылады, ол жерде кызметпц бузылу дэрежес1 эрб1р сараптамалык жаFдайда аныктаушы болып табылады. Бер1лген аныктама эрдайым (рентгенологиялык, психофизиологиялык, антропометриялык) морфологиялык обьективт1
мэл1меттермен нег1зделген езгер1стерд1 керсетедк АталFан жаFдайда кызмет бузылысы дэрежеанщ темендеу1 мумк1н емес, ал тек узак колданылFанда (жи1 - хирургиялык)емдеу эд1стер1мен оцалтуында колданылуы мумк1н. «Омыртка кызмет1н1ц бузылысы» термин!, нег1з1нен кайтымды бузылыс, арнайы, медикаментозды емес, оцалту шараларынан калпына келет1н омыртканыц мумюндИшц уакытша шектелу1.Булшыкет т1ндер1н1ц алFашкы езгер1стер1 омыртка кызмет1н1ц бузылысына экеп соктырады. БуFан органикалык жэне функциональды булшыкет т1ндер1н1ц эртурл1 аурулары жатады. Булшыкет дисбалансыныц нэтижес1нде козFалыстын шектелу1мен оныц жуктемеашц арытуына экелет1н буынFа б1ркелк1 емес салмактыц тусу1 дамиды. ОмыркадаFы функциональды бузылыстарыныц нег1зг1 турлер1 и1ндерд1ц улкею жэне тег1стелу турлер1 бойынша дамиды, бул жаFдай дене еашц бузылысына жэне KозFалыс стереотип1не экеп соктырады жэне жуктемешц толеранттыFын б1рден темендетед1. 0згер1стерд1ц дегенеративт1к-дистрофиялык теориясына сэйкес омыртканыц барлык аурулары дэнекер т1нн1ц бузылысына байланысты болады. Дегенеративт1к удер1сте ец алдымен шем1ршек т1н1 закымданады, ал кабынуда алдымен экссудация журед1. Аутоиммунды удер1стер мен аFзанын арнайы емес тез1мдш1п жалпы децгей1не улкен эсер етет1н хондроциттермен катепсиндерд1ц жоFары белсенд1л1г1не тэуелд1 ак,уыз-полисахаридтт1 кешенде коллаген деструкциясы дегенеративт1к удер1стерде улкен релге ие. Хондроциттер пролиферациясы уш1н куат кез1 шем1ршектег1 бастапкы езгер1стер болып табылады. Хондроциттер пролиферациясыныц кез1ндег1 анаэробты гликолиз
нэтижес1нде коллаген бузылысы жэне шем1ршекте синовиальды суйыктыкка гиалуронидазаныц ену1н белсенд1р1п сут кышкылыныц жиналуы журед1. Керсет1лген езгер1стер синовиальды кабыктаFы метаболизмшц бузылысына экелет1н, содан синовиальды суйыктыктыц аз енд1р1лу1нен шем1ршек жэне айналасындаFы суйек т1ндер1н1ц коректену1 бузылысына экеледкОмыртка т1н1н1ц биохимизм1н1ц езгер1стер1 синувертебральды жуйкешц рецепторларыныц ирритациясына алып келед1. Бул керУспц нэтижес1 миотомFа сэйкес булшыкеттердщ кернеу1не жэне тригерд1 аймактыц локальды ауырсынуына, сонымен б1рге жанындаFы т1ндерд1ц козFыштыFынын жоFарылауына алып келед1.Тригерд1 аймак биофизикалык параметрлер1 бойынша акупунктураныц аймаFы болып табылады. ЖоFарыдаFы айтылFандарды тушндей келе, заманауи компьютерл1к эд1стер колдана отырып, дегенеративт1-дистрофиялык закымдалулар эсер1нен омырткаларыныц функциональды бузылыстары бар кау1пт1 мамандык иелер1н1ц патологиялык ауыткуларыныц ауырлыFын ерте диагностикалау улкен мацызFа ие. Максаты
Дорсалгиямен нег1зделген ауырсыну синдромы бар наукастарда Алфлутоп препаратыныц ти1мд1л1г1 окып уйрену. Зерттеу эд1стер1 жэне материалдар
Жасалып жаткан жумыстыц нег1з1нде, жуйел1 турде кэс1би мамандыктардыц удер1с1нде колайсыз енд1р1ст1к факторлар кешен1н1ц эсер1нен туындайтын ауруларда, цемент заводыныц жумысшыларыныц дорсалгия непзЫде ауырсыну синдромыныц клиникасын зерттеу кезЫдеп мэл1меттер керсет1лген.
30 шартты ден1сау адам (бакылау тобы) жэне дорсалгиядаFы ауырсыну синдромы бар 105 наукас зерттелген. Бел-сег1зкез аймаFындаFы аурулардыц диагностикасында наукастыц неврологиялык жаFдайын жт жэне косымша зерттеулерге аса назар аударылды.
Жалпы диагностикалык кешендерге сэйкес комплексу (Попелянский Я.Ю., 1989,1997) клиникалык-аспаптык зерттеулер жург1з1лд1. Наукастардыц клиникалык зерттеулерЫде шаFымдары, аурудыц анамнез1, обьективт1 неврологиялык симптоматикасы жэне клиникалык симптомдары есепке алынды.ЗерттелЫген пациенттер ер к1с1лер болды, орташа жасы < 45-т1 курады.
Уейгнк КагЫМи №2-2020
Кесте 1 - Жасы бойынша дорсалгия негiзiнде ауырсыну синдромы бар бакылаотан наукастардын улеспр^
Пациенттерд1н жасы Абсолютт1к саны %
18-28жас 10 9.5
29-39жас 30 28.6
40-50жас 50 47.6
50 жастан жоFары 15 14.3
БарлыFы 105 100
Ережелерге сэйкес емдеу курсы, кундел1кт1 180 кунге дей1н журпзшдк
Емнщ тшмдшпн баFалау
Омыртканын бел-сег1зкез бел1м1нщ дегенеративтн дистрофиялык закымдануын кез1нде полиморфизд1 клиникалык кер1н1стерге сэйкес, патологиялык удер1стерд1 белсенд1л1г1н айкындайтын, жург1з1лген терапиянын тшмдЫп критерийлер1 рет1нде, клиникалык симптомдардын диагностикасы колданылды.
Емшн жакын жэне шеткер1 нэтижелер1 модифицирленген 4-децгейл1 Nurick шкаласы(Полищук Н.Е. и соавт.,1997) бойынша баFаланды, онда
1 денгей - неврологиялык симптоматика толык регресс,
2 - жак,сару,
3 - жаFдайы езгер1сс1з,
4 -неврологиялык статустын нашарлауы.
Барлык зерттелушл пациенттерд1н ауырсыну синдромы, 4 балдык шкала бойынша баFаланды:
1 дэреже - ете жаксы нэтиже, барлык жаFдайда ауырсынудын болмауы
(симптоматика толык кеткен, наукас жумыска оралады);
2 дэреже - наукас женшдегешн байкады, б1рак ауырсыну толык кетпейд1, турмыстык жэне жумыслаы ауыр жуктемелерде дэр1-д1рмектердщ кажет1нс1з жэне уакытша жумыска жарамсыздыкка алып келмейт1н аздаFан жэне сирек ауырсыну белг1л1р1 болады;
3 дэреже - жаFдайы езгер1сс1з, карапайым жуктемелерде мерз1мдк жэне метеопатиялык ершулер узакты^ы тэул1ктен аса болатын, дэр1-дэрмектерд1 кабылдап жэне уакытша енбекке жарамсыздыктын болуы;
4 дэреже - жаFдайы нашарлайды, аздаFан жуктемелерден унем1 дэр1-дэрмектерд1 колдану аркылы амбулаторлы немесе стационарлы жаFдайда емге жэне медициналык кемекке жуг1нет1н, жи1 ауырсыну сидромы болады.
Шкала субъективт1 жэне объективт1 керсетк1штерд1 салыстыруFа мумк1нд1к беред1. Бул шкала субъективт1 ауырсыну сез1м1н баFалауда пациентт1н денсаулы^ынын жаFдайын керсет1п, медициналык-элеуметт1к шаралар тактикасын аныктауFа кемег1н тиг1зед1. Егер емдеу нэтижеанде ауырсыну синдромы болмаса-1дэреже, аурудын ремиссияFа жету1 болFаны жэне патологиялык удер1сщ кайта дамуы болуы мумюн. Ауырсынуды баFалауда 2 балFа сэйкес болса, ем1р суру салтына эсер1н тиг1зет1н аурулар жэне патологиялык езгер1стер жок, егер кептеген ережелерд1 сактайтын болса рецидивтен кУтылуFа болады. Ауырсыну синдромын баFалауда 1-2 балл болса, онда «он» нэтиже немесе «жаксару» деп карастырылады. Ауырсынуды баFалауда 3-4 балл болса, пациент медициналык жэне элеуметтк оналтуды кажет етед1. Емшн нэтижеа 2-3 балды керсетсе алшак уакыттаFы «ти1мс1з»
немесе «аурудын кайталануы» деп карастырылады.Жи1 кездесет1н омыртка остеохондрозынын неврологиялык кер1н1стер, динамикада Ласег симптомымен баFаланды[5, 51, 109, 125].
Симптомнын айкындалу дэрежес1н аныктау уш1н 4 балдык градациясы колданылды:
•4 балл - аякты 30 градуска дешн кетергенде ауырсыну пайда болады;
•3 балла - аякты 60 градуска дешн кетергенде ауырсыну болады;
•2 балл - аякты максимальды кетергенде ауырсыну болады; •1 балл - ауырсынудын болмауы. Нэтижеа жэне талкылануы
Емн1н жоFары он тшмдшп 80% наукастарда байкалды. Алфлутоптын клиникалык ти1мд1л1г1 ВАШ шкаласы, модифицирленген 4-дэрежел1к Nurick шкаласы бойынша баллдык ауырсыну синдромынын айкындылыFынын азаюымен, сонымен б1рге ауырсыну синдромынын жишп т1келей пропорциональды темендеу1мен корытындыланады. Наукастарда емдеу кезЫде коркыныш жэне депрессиясез1мдер1 темендеген1 байкалFан, ол ауырсыну синдромын жишпн темендетуге экелет1н1 т1реклген. Ауырсыну синдромын басу, психоэмоциональды сфера жаFдайынын параметрлер1н1н калыпы болуын сипаттайды, ол наукастардын ем1р суру салтына он ыкпалын тиг1зед1. ВАШ шкаласы жэне модифицирленген 4-дэрежел1 Nurick шкаласы бойынша ауырсыну синдромынын айкындылы^ынын динамикасын зерттеу нэтижелерЫе сэйкес, емдеу корытындыларынан кешн ауырсыну синдромынын жи1л1г1н1н ауыткуы 71% курады, ал Гамильтон шкаласы бойынша урей жэне депрессия сез1мдер1н1н айкындылыFынын параметрлер1, емнен кей1н орташа 52%^а азайды. ^орытынды
Ауырсыну синдромын басу динамикасында модифицирленген 4-дэрежел1 Nurick шкаласынын мэл1меттер1 бойынша ем курсынын калпына келт1ру удер1с1нде алфлутоп препаратынын ти1мд1л1г1 дэлелденд1.
Сонымен б1рге, он тшмдшк клиникалык керсетк1штерд1н динамикалык катарымен, тартылу симптомынын айкындылыFынын азюымен, локальды булшыкет гипертонусынын темендеу1мен, омыртканын козFалыс сегмент1ндег1 козFалыс келем1н1н улFаюымен сипатталады. Дорсапатия нег1з1ндег1 ауырсыну синдромынын ем1нде, шем1рш1ет1н дегенеративт1к езер1стер1н калпына келт1ру есеб1нде, ауырсыну синдромын басу максатында, б1з алфлутоп препаратын 180 кун бойы 1 таблеткадан 1 реттк кабылдау ем курсын усындык. Бер1лген терапевтикалык сызбаFы препаратты колдануда кер1 эсерлер т1ркелмед1.
ЭДЕБИЕТТЕР Т1З1М1
1 Баринов А.Н., Яхно Н.Н. Лечение нейропатической боли // Русский медицинский журнал.- 2006. - №1. - С. 44.
2 Беленький А.Г. Дорсалгии при дегенеративных заболеваниях позвоночника // Русский медицинский журнал.
- 2002. - Т.10, №22. - С. 45-47.
3 Белова А.Н. Нейрореабилитация. Руководство для врачей. -М.:Антидор, 2000. - 568 с.
4 Данилов А.Б. Габапентин (Нейронтин) в лечении нейропатической боли // Клиническая фармакология и терапия. - 2004. - Т.13, №4. - С. 77-84.
5 Данилов А.Б. Нейропатическая боль. - М: Нейромедиа, 2003.
- С.134-135.
6 Зыкова О.В., Петрухин А.С. Принципы лечения хронической боли в неврологической практике. Практические рекомендации для врачей. - М.: 2005. - С. 7-54.
7 Кукушкин М.Л. Неврогенная (невропатическая) боль // Медицинский вестник. - 2005. - №32. - 339 с.
8 Якушин М.А., Глинская Н.Ю. Дифференцированный подход к диагностике и лечению компрессионных синдромов остеохондроза // Med Links. - 2003. - №5. - Р. 25-34.
9 Rau С I., Russell I. J. Is fibromyalgia a distined clinical syndrome // Gurr. Rev. Pain. - 2000. - Vol.4, №4. - P. 287-294.
10 Russell I. J. Neurochemical pathogenesis of fibromyalgia syndrome // J. Musculoskel. Pain. - 1996. - Vol. 1. - P. 61-92.
11 Bendtsen L. Central sensitization in tension-type headache-possible pathophysiological mechanisms // Cephalgia. - 2000. -Vol 20, №5. - P. 486-508.
12 Bennett R. M. Hypothalamic pituitary insulin like growth factor axis dysfund in pftients with fibromyalgia // Musculosceletal Pain. - 1995. - Vol. 1. - P. 95-112.
13 Ephraim P., Wegener S., MacKenzie E., Dillingham T., Pezzin L. Phantom pain, residual limb pain, and back pain in amputees:Results of national survey // Arch Phys Med Rehabil. -2005. - №86. - P. 1910 -1919.
14 Karaca M., Kocoglu H., Gocmen A. Comparison of lornoxicam with thamadol in patient-control analgesia after gynecological surgery // Eur. J.Gynecol. Oncol. - 2006. - №27. - P. 78-80.
15 Merryman J.M., Pridgen H.A. Diagnostic blocks of the lower back-clinical interpretation // Techniques in regional anesthesia and painmanagement. - 2000. - №4. - P. 109-119.
16 Rice ASC, Maton S. Gabapentin in the postherpetic neuralgia: a randomized, double blind, placebo controlled study // Pain. -2001. - №94. - P. 215-224.
17 Woolf C, Mannion R. Neuropathic pain: aetiology, symptoms, mechanisms and management // Lancet. - 2001. - №357(1). - P. 1959-1964.
18 McCleane Does Gabapentine have an analgesis effect on background movement and reffered pain? A randomized, double-blind, placebocontrolled study // Pain Clinic. - 2001. -№13. - P. 103-107.
19 Mense S. Pathophysiology of low back pain and transition to the chronic state - experimental data and new concepts // Schmerz. - 2001. - №15. - P. 413-417.
20 20.Mense S. Pathophysiology of low back pain and transition to the chronic state - experimental data and new concepts // Schmerz. - 2001. - №15. - P. 413-417.
Ж.К. Aтжaн, Г.Б. Aбacoвa, A.lll. llares M.A.Тyбaнoвa
ЭФФЕКТИВНОСТЬ ПРЕПAРAТA AЛФЛУТОП У БОЛЬНЫХ С БОЛЕВЫМ СИНДРОМОМ, ОБУСЛОВЛЕННОЙ ДОРCAЛГИЕЙ
Рeзюмe: В npo^cce вoccтaнoвитeльнoгo icypca лeчeния эффeкт aлфлyтoпa дoкaзaнa no динaмикe кyпиpoвaния бoлeвoгo cиндpoмa no дaнным мoдифициpoвaннoй 4-x ypoвнeвoй шкaлe Nurick. Тaкжe пoлoжитeльный эффeкт xapaктepизyeт динaмикa pядa клиничecкиx пoкaзaтeлeй, пpoявляющиxcя yмeньшeниeм выpaжeннocти cимптoмoв нaтяжeния, cнижeниeм лoкaльнoгo мышeчнoгo гипepтoнyca, yвeличeниeм oбьeмa движeнии в пoзвoнoчнoм двигaтeльнoм ceгмeнтe. В лeчeнии бoлeвoгo cиндpoмa, oбycлoвлeннoй
дopcoпaтиeй, c ^лью кyпиpoвaния бoлeвoгo cиндpoмa, 3a cчeт вoccтaнoвлeния дeгeнepaтивныx измeнeнии xpящa, нaми peкoмeндoвaнo кypcoвoe лeчeниe aлфлyтoпa no 1 тaблeткe 1 pa3 в дeнь в тeчeнии 180днeй. Пpи иcпoльзoвaнии дaннoй тepaпeвтичecкoй cxeMbi пoбoчныx дeйcтвии, cвязaнныx c пpимeнeниeм npenapaTa нe oбнapyжeнo. Kлючeвыe cлoвa: дopcaлгия, aлфлyтoп, бoлeвoй cиндpoм, мышцы, пaтoлoгичecкиe нapyшeниe.
Zh.K. Atzhan, G.B. Abassova, A.Sh. Shaken, M.A. Tubanova
THE EFFECTIVENESS OF THE DRUG ALFLUTOP IN PATIENTS WITH PAIN SYNDROME CAUSED BY DORSALGIA
Resume: During the recovery course of treatment, the effect of alflutop was proved by the dynamics of pain relief according to the modified 4-level Nurick scale. Also, the positive effect characterizes the dynamics of clinical indicators, showing reduction of symptoms of tension, reduction of local muscle hypertonicity, increase of volume of movement in the affected vertebral motor segment. In the treatment of pain syndrome
caused by dorsopathy, in order to stop the pain syndrome, due to the restoration of degenerative changes in the cartilage, we recommend the course treatment of alflutop 1 tablet 1 time a day for 180 days. When using this therapeutic scheme, side effects associated with the use of the drug were not detected. Keywords: dorsalgia, alflutop, pain syndrome, muscles, pathological disorders.
