CC BY
13
© КОЛЛЕКТИВ АВТОРОВ, 2019 УДК 378:61
М. Б. Турланова, Г. Т. Жунусова
МЕДИЦИНАЛЫК ЖОО-ДАFЫ БИОСТАТИСТИКА ПЭН1 БОЙЫНША 6З1НД1К Ж¥МЫСТЫ КАШЫКТЫКТАН ¥Й Ы МДАСТЫ РУ
KараFанды медициналык университетi информатика жэне биостатистика кафедрасы
Бул макала медициналык б1л1м беру жYЙесiнде танымал болып табылатын жака, заманауи ез1нд1к б1л1м алу эдiстерiнiк т^мдтИн зерттеуге арналран. Мунда кашыктыктан окыту эдiсi ретiнде MOODLE платформасын пайдалану тшмдшпнщ карама-карсы тустары, студенттердiк кезкарасымен бараланады. Сонымен катар, казiргi уакытта университетпен пайдаланылып келе жаткан MOODLE платформасынык сапасын жаксарту жэне жет^ру жолдары аныкталады.
К'шт сездер: «е-1еаттд» технологиялары, сабак берудiк инновациялык эдстер^ кашыктыктан форма, студенттердiк езiндiк жумысы
Сокры жылдары Казакстанда жэне элем-дiк кауымдастыктын баска да кептеген елде-рiнде цивилизация дамуынын аса манызды стратегиялык мэселелернщ 6ipi ретЫде карас-тырыла бастаган бiлiм берудщ информатиза-циясы мэселесiне кеп кенш белiнуде. Мунын айкын дэлелi б^м беру саласындагы Казакс-таннын мемлекеттк саясатындагы позициясы болып табылады. Казакстан Республикасынын 2011-2020 жылга Мемлекеттiк б^м берудi да-мыту багдарламасында, максаты ен мыкты деген окыту ресурстары жэне технологиялары окыту процесанщ барлык катысушыларына тендей колжетiмдi болуын камтамасыз ету болып табылатын, «e-learning» электрондык окыту жYЙесi жеке белiмде таныстырылган болатын [2].
Электрондык окыту жYЙесiнiн компо-ненттерЫщ бiрi кашыктыктык окыту болып табылады. Кашыктыктан окыту, непзп педаго-гикалык процесстен ауыткымай-ак, кашыктык режимiнде отырып кеп мелшердегi б^м алу-шыларды оперативтi тYPде окытумен катар, би лiктiлiгiн жогарылатура мYмкiндiк беретiн бол-рандыктан, бiлiм беру тэжiрибесiне мыктап ендi [3].
Кашыктыктан окытуды енгiзу жэне да-мыту мэселелерi, сонын iшiнде медициналык б^м беруде, бYгiнгi кYнi аса езект болып табылады. Бiрак, бYгiнгi кYнге дейiн медициналык ЖОО-дарында кашыктыктан окыту жYЙесi-нщ гылыми негiзделуi жэне маркетингi бойын-ша зерттеулер жYргiзiлген жок.
Медиициналык б^м беру жYЙесi, адам кызметiндегi аса консервативт аймак болганы-мен, корамньщ акпараттандырудагы заманауи талаптарын орындауы, колдауы жэне камтамасыз етуi кажет, сонымен катар кашыктыктык окыту формасында да [1].
Кашыктыктан окыту (КО) - бул бiлiм алушылардын окыту куралдарымен интерак-
тивтi карым-катынасына непзделген, арнайы багытталган окыту процессi.
Медициналык биофизика жэне информатика кафедрасында биостатистика пэн бойын-ша студенттердщ езiндiк жумысын (С6Ж) жэне ОС6Ж^ уйымдастырудын кашыктыктан фор-масы MOODLE платформасы аркылы тэжiрибе жYЗiнде колданылуда. Бiз «Жалпы медицина» мамандыгы бойынша 3 курс студенттерiне арналган кашыктыктан окыту процессы уйым-дастыру бойынша электрондык эдютемелк комплекстi усынамыз. Зерттелген такырыптар бойынша тапсырмалар, накты статистикалык есептердi шешу тYрiнде нускаларга жинактал-ран, мысалы, кездейсок шамалардын непзп статистикалык сипаттамасын аныктау, таралу-дын калыптылыгын тексеру,тандаманын мини-мальды келемЫ аныктау, кауiптер мен мYм-кiндiктердi багалау, диагностикалык тесттердщ диагностикалык жэне болжамдык маныздылы-рын багалау жэне т. б. Тапсырмалар кеп нус-калармен немесе сэйкестiкпен белгiленетiн тест ^йЫде берiлген. Платформада керектi эдебиеттерге жэне раламтор ресурстары на гиперсiлтемелер орналастырылган. Студенттер жумысынын нэтижесi бойынша багалар электрондык журналга автоматты турде койылады, сэйкесiнше бул муFалiмдердiн уакытын Yнем-деуге кемектеседi.
Бастапкыда студенттер MOODLE кашыктыктан б^м беру порталында http:// moodle.kgmu.kz сiлтемесi бойынша ^ркеледк Логин жэне пароль кемепмен «Биостатистика 3 курс ЖМ» курсына жазылады.
Электронды тYрде оку материалдарын ала отырып, студент бiлiмдi Yйде, жумыс орнында, сонымен катар арнайы компьютерлк класста, кез келген жерде ала алады. Окыту курсы лекцияларды еткiзумен, эдiстемелiк материалдарды менгерумен, езЫдк жумыстар-ды жэне берiлген такырыпка байланысты
тесттк тапсырмаларды орындау аркылы жур-гiзiледi. Кашыктыктан бiлiм беру жYЙесiмен жумыс жасау б^м алушыларFа жеке жэне коллектива турде жумыс жасау кабшетш арт-тыруFа, бiлiмiн кекейтуге, eзiн-eзi бакылауFа уйренуге жэне жеке уакытын жоспарлай бтуге Yйретедi, сонымен катар, б^м берудегi акпа-раттык-компьютерлк технологиялардык макы-зын тYCiнуге жол ашады.
Кемштктер ретiнде бiлiмдi формальды баFалау (дурыс жауап - дурыс емес жауап) мен б^м алушы мен б^м берушiнiк арасында контакттык болмауын айтып етуге болады.
Ал жакашылдыFы, кашыктыктан окыту-дык акпаратты таныстырудык кептеген мYмкi-ндiктерiн, бiлiм алудык интерактивтИн, мате-риалдарды бiрнеше рет кайталай алу мYмкiн-дiгiн, Yнемi белсендi аныктамалык жYЙенi, оку процессiн жеке eзi баFалай алуын, бiлiм алудык купия тYрiн усынатындыFында.
КМУ Медициналык биофизика жэне информатика кафедрасымен сауалнама жYргiзiл-ген болатын, онык максаты, кашыктыктан окытуды пайдалануFа катысты студенттердiк пiкiрiн аныктау, Moodle - ды окыту процессiнде пайдалануFа байланысты ок жэне терiс туста-рын аныктау. 14 сурактан туратын сауална-маFа КараFанды Медициналык Университетiнiк 50 студент катысты.
Сауалнаманык бiрiншi блогы студенттер-дiк Fаламтор ресурстарын, сонык iшiнде, электронды-бiлiм беру порталдарын пайдала-нуына баFытталFан. Сауалнама нэтижесi бой-ынша, студенттердiк 48%-ы «басылымнан шыккан оку материалдары аркылы Yйде дайындалуды» жен кeредi екен, ал 19%-ы «кашыктыктан окыту жYЙесiн» ек тиiмдi деп есептейдi жэне 33 %-ы <^аламтор кeмегiмен дайындалуды» такдайды (1 сурет).
Екiншi блоктык сурактары студенттердщ Moodle платформасын оку процесiнде пайда-лануларына катысты. «Moodle кашыктыктан б^м беру порталында С6Ж жэне ОС6Ж тапсырмаларын орындау сiз Yшiн ы^айлы ма?» деген суракка, 77,1% студенттер жаFым-ды жауап бердi, ал 22,9 %-ы эртYрлi себеп-термен жаFымсыз жауап кайтарды (2 сурет).
Сурактардык 3-шi блогы «Биологиялык статистика» пэын окыту процесiнде Moodle платформасынык тиiмдiлiгiн аныктауFа баFыт-талFан. Сауалнама нэтижес студенттердiк 68%-ы кашыктыктан окыту эдютерн тиiмдi деп есептейтiндiгiн, ал eкiнiшке орай, 32%-ы кашыктыктан окытуды тшмаз деп есептей-тiндiгiн гарсетт (3 сурет).
1 сурет - Заманауи б1л1м алуда студенттер eзiндiк жумыс Yшiн мына дайындык формаларын элдекайда тиiмдi деп есептейдi.
Жоц., себеб| ^ателер бар
Жо!;, ' 61 |*1 уацыты шектеул| %
|2,08%
Жоц, себеб| жалпы барара асер етед| |2,08% Жок, себеСм бул нацты бй|№|д| баталау емес и2,08/£
Жоц, себеб| кате нлбертсе 12,08%
Жоц, ^ п Г .......... |2,08%
Жок, себеб| ллатан ы^айсыз I 2,08 :■*
Жоц, себеб| пайдалануда ^иыншылыцтар туындайды
0,01т0,00щ00тг00щ0(т),00ы),00щ0<ш),004ю,00%
2 сурет - Moodle кашыктыктык б^м беру порталында С6Ж жэне ОС6Ж тапсырмаларын орындау аз Yшiн ыцрайлы ма?
3 сурет - Кашыктыктан окыту эдстерм (Moodle) оку процеанде пайдаланудык тиiмдiлiгi
Сауалнаманык 4-шi блогы медициналык жоFарFы оку орындарында кашыктыктык окы-тудык артыкшылыктарын аныктауFа баFыттал-Fан. 41,7 % студенттер Moodle платформасынык басым тусы ретЫде «эдш баFалауды» кeрсеткен болса, 20,8 %-ы «уакыт Yнемдейтiн-дiгiн», таFы да 20,8 %-ы «тапсырмалар мен уакыттык нактылыFын», 16,7 %-ы «жауаптар-ды iздей алу» мYмкiндiгiн басымдык ретiнде кeрсетуде (4 сурет).
Аль^ан деректерге сэйкес, сауалнама жYргiзiлген студенттердщ жартысынан кeбi
Медицина и экология, 2019, 2
73
кашыктыктык окытуды колдайтын болса, калран студенттер ке^сшше niKip танытуда (5 сурет).
эдш 6afa тапсырмалард нацтылык(тапс уакыт
ыцжауабын ырмалармен унемдеуге
табу мумкшдт уакыттыц) болады
■ Ряд1 41,70% 16,70% 20,80% 20,80%
4 сурет - Студенттерге арналран тапсырмаларды орындауда Moodle платформасын пайдаланудык артыкшылыктары
Сауалнама корытындысы кашыктыктан окытудык езшдк артыкшылыктары мен кемшЬ лiктepi бар екендИн кеpceттi. Артыкшылыры, студенттердщ кашыктыктан окыту формасын тYCiнeтiндiгiндe api колдайтындырында. Студенттер, бepiлгeн окыту жYЙeci езiндiк график-ке жэне темпка, оку материалдарынык колже-™дтИне, б^м алу процессшщ технология-лылырына жэне элеуметтк тецдкке, объек-тивтi баралану мYмкiндiгiнe ие eкeндiгiн айкын-дап, бiлiм алу процессшщ ceнiмдiлiгiн алра тартуда.
Ал кашыктыктан окытудык кeмшiлiктepi ретшде, курстардык жYpгiзiлуiнiк техникалык акауларын, студенттердщ заманауи компью-тepлiк технологиялармен жумыс жасай алма-уын жэне курс материалын езiндiк сараптау-дык киындырын айтура болады.
Осылайша, дэcтYpлi жэне кашыктыктан бiлiм беру эдicтepi Yнeмi бip-бipiмeн тырыз карым-катынаста болып, бip-бipiн толыктырып отыру кажeттiлiгi мшдетл болып табылады. Бул eкi тYCiнiк эрдайым 6íp толкында болып, 6íp декгейде дамулары кажет.
ЭДЕБИЕТ
1 Анисимов А. М. Работа в системе дистанционного обучения Moodle: Учеб. пособие.
- Харьков: ХНАГХ, 2009. - 344 с.
2 Семченко А. А. Методическое пособие по проведению мониторингового исследования электронного обучения /А. А. Семченко, С. Т. Мухамбетжанова, Г. Н. Толыкбаева. - Алматы, 2011. - 60 с.
3 Чернышёва С. В. О внедрении e-learning в учебный процесс медицинских вузов //Известия Алтайского государственного университета. - 2010. - №3. - С. 43-45.
REFERENCES
1 Anisimov A. M. Rabota v sisteme dis-tancionnogo obuchenija Moodle: Ucheb. posobie.
- Har'kov: HNAGH, 2009. - 344 s.
2 Semchenko A. A. Metodicheskoe posobie po provedeniju monitoringovogo issledovanija jelektronnogo obuchenija /A. A. Semchenko, S. T. Muhambetzhanova, G. N. Tolykbaeva. - Almaty, 2011. - 60 s.
3 Chernyshjova S. V. O vnedrenii e-learning v uchebnyj process medicinskih vuzov // Izvestija Altajskogo gosudarstvennogo universi-teta. - 2010. - №3. - S. 43-45.
Поступила 03.04.2019 г.
5 сурет - Кашыктыктан окыту жуиеан колдау
M. B. Turlanova, G. T. Zhunusova
DISTANCE LEARNING IN THE STUDY OF THE DISCIPLINE «BIOLOGICAL STATISTICS» IN MEDICAL UNIVERSITY Department of informatics and medical biostatistics of Karaganda medical university (Karaganda, Kazakhstan)
This scientific article is devoted to the study of the effectiveness of new, modern self-education methods, which is popular in the field of medical education. The article examines both sides of the effectiveness of using the Moodle platform as a method of distance learning through the students' eyes. And there are also ways to improve the quality of Moodle platform, already used by the university.
Key words: «e-learning» technologies, innovative teaching methods, distance form, independent work of students
М. Б. Турланова, Г. Т. Жунусова
ДИСТАНЦИОННАЯ ОРГАНИЗАЦИЯ САМОСТОЯТЕЛЬНОЙ РАБОТЫ ПО БИОСТАТИСТИКЕ В МЕДИЦИНСКОМ ВУЗЕ Кафедра информатики и биостатистики Медицинского университета Караганды (Караганда, Казахстан)
Представленная статья посвящена изучению эффективности современных методов самообразования, популярных в области медицинского образования. В статье рассматриваются обе стороны эффективности использования платформы Moodle в качестве метода дистанционного обучения глазами студентов. Существуют также способы улучшить качество платформы Moodle, уже используемой в университете.
Ключевые слова: технология «e-learning», инновационные методы обучения, дистанционная форма, самостоятельная работа студентов
