Научная статья на тему 'ДЕЯТЕЛЬНОСТЬ НАЦИОНАЛЬНОЙ КОМИССИИ ПО ПРИМИРЕНИЮ В УКРЕПЛЕНИИ МИРА И НАЦИОНАЛЬНОЙ ГОСУДАРСТВЕННОСТИ'

ДЕЯТЕЛЬНОСТЬ НАЦИОНАЛЬНОЙ КОМИССИИ ПО ПРИМИРЕНИЮ В УКРЕПЛЕНИИ МИРА И НАЦИОНАЛЬНОЙ ГОСУДАРСТВЕННОСТИ Текст научной статьи по специальности «История и археология»

CC BY
64
6
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
КОМИССИЯ ПО НАЦИОНАЛЬНОМУ ПРИМИРЕНИЮ / ДЕЯТЕЛЬНОСТЬ / МИР / РЕСПУБЛИКА ТАДЖИКИСТАН / ПРЕДСТАВИТЕЛЬ / ОБОЮДНОЙ / ОСНОВА / ЦЕЛЬ / УКРЕПЛЕНИЕ / НАЦИОНАЛЬНАЯ ГОСУДАРСТВЕННОСТЬ / ПОДКОМИССИЯ / ПОЛИТИЧЕСКИЙ / ПРАВОВОЙ / БЕЖЕНЦЫ / ВОЕННЫЙ / РУКОВОДИТЕЛЬ / ЛИЧНОСТЬ / ТЕРПЕНИЕ / ВЫГОДА / ЛИЧНЫЙ / ГРУППОВОЙ / ЗАНЯТИЕ / РЕЗУЛЬТАТ / УСПЕШНЫЙ

Аннотация научной статьи по истории и археологии, автор научной работы — Ганджакова М.Г.

Комиссия по национальному примирению начала свою деятельность во время, когда РТ достигла мира. Лишь по воле представителей появилось структура как Комиссия по национальному примирению, которая считалась очень обнадеживающей. Основа и конечные цели указанной комиссии были направлены на укрепление мира и национальной государственности. Комиссия состояла из четырех подкомиссий: политической, правовой, военной, по делам беженцев. Руководства каждый из них была возложена на тех людей, которых хорошо знал народ и верил им. Терпение членов Комиссия по национальному примирению отказ от личных и групповых интересов, стало результатом успехов комиссии.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

ACTIVITY OF NATIONAL COMMISSION ON RECONCILIATION IN THE CONSOLIDATION OF PEACE AND NATIONAL STATE HOOD

The Commission on national reconciliation had began its activity during the time when Republic of Tajikistan made up of peace, Only by mutual will of representatives the structure has started as the Commission of National reconciliation which used to be very encouraging. The basis and finale goals of pointed commission have been sent in the consolidation of peace and national statehood. The Commission consisted of four subcommissions political, legal, military and for refugees. The leadership of each subcommission was entrusted to people whom Knew others and trusted them. Patience of the members of the Comission on national reconciliation, refusal of group and personal interest was The result of the success of the Commission.

Текст научной работы на тему «ДЕЯТЕЛЬНОСТЬ НАЦИОНАЛЬНОЙ КОМИССИИ ПО ПРИМИРЕНИЮ В УКРЕПЛЕНИИ МИРА И НАЦИОНАЛЬНОЙ ГОСУДАРСТВЕННОСТИ»

УДК 323 (575.Э) ББК 66.4 (5т) Ф 34

ФАЪОЛИЯТИ КОМИССИЯИ ОШТИИ МИЛЛИ ДАР ТАХКИМИ СУЛХ ВА ДАВЛАТДОРИИ МИЛЛИ

Гащакова М.Г.

Донышго^и давлатыи омузгории Тоцикистон ба номы С. Айнй

Дapгиpиxoи шёши ибтидoи шл^и 90-уми Чyмxypии ^чик^гон вoкeaи нaнгинy aлaмoвap бyдa, бeиcт maxcpo дap тaк;циpи дaвлaти TO^cm^ra^ бeтapaф гyзoштa нaмeтaвoнaд. Аз caxифaи тaъpиx мaълyм aCT, ки бaъди cy^yra нaxycтдaвлaти миллии точи^н- Coмoниён ^opm^a^o точишн дap щ^ти пapoкaндamaвй Hapop дomтaнд. Ma^ 6o mapoфaти Faлaбaи Инкигоби Октябp xa^^ точик aз вapтaи нecтшaвй эмин мoндa, минбaъд бaъди тaкcимoти мидлй- мapзй ш^иби худудй мyaйяни худ гapдидaaнд.

Aммo кaйд нaмyдaн 4oro acт, ки aз ибтидои зyxypёбии мyкoвимaтy дapгиpщoи cиёcй бaйни xyкyмaт вa мyxoлифин тaъcиcи тaшкилoт ё чaмьиятe, ки тaвoнaд тapaфxopo omтй aндoзaд, дap нaзap дoштa шyдa буд. Дap ин чoдa 6axpw мушлиади тapaфxoи дapгиp миёнapaвии нaмoяндaгoни дaвлaтy тaшкилoтxoи бaйнaлмилaлии гушгун, as чумга. Coзмoни Mилaли Myттaвдд бyзypг acт. Аз capчaшмax,o вa aдaбиёти ёддomтй бapмeoяд, ки дaвлaтy тamкилoтxoи бaйнaлмилaлй, бaxycyc CMM бa po^ ocoиmтa вa мушли^ муктадил нaмyдaни aвзoи cиёcии Toчикистoнpo nerna нaмyдa, 6o тapaфxoи мукрбил cyxбaтy вoxypщo бapгyзop нaмyдa, mapoитy им^нияти мушли^и мидлии тapaфxopo бa вучуд oвapдaнд. Бapoи бa мyзoкиpoт 4aró нaмyдaни нepyxoи дapгиp мyшкилoтy ЧOнбoзщoи зиёдe бa aмaл oмaдa, OTnac бa oн нoил гapдидaaнд. Аз capчaшмaxo мyaйян мeгapдaд, ки Myзoкиpoти cyo^ точишн дaвpa бa дaвpa бapгyзop гapдидa, мapxилaи ни^ии oн 27 июни coли 1997 дap maxpи Mocквa 6o имзoи Coзишнoмaи умумй дap бopaи иcтикpopи cyox, вa pизoияти мидлй xoтимa ёфт. Бapoи минбaъд ycтyвop нaмyдaни м^ки дaвлaтдopии точишн вa бexaтapии иcтикpopи cyo^y pизoияти миллии ^чик^гон мapxилaи cифaтaн нaвe OFOЗ ёфтaacт. Дap ин гамт тaвaccyти Coзишнoмaи 23 дeкaбpи coли 1996 aз тapaфи Пpeзидeнти Чумами ^чик^гон Э. Ш. Рaxмoнoв вa pox£aM ИЫТ C. А. Hypï oид 6a тaъcиcи Кoмиccияи omтии мидлй кapop 6a тaвcиб pacoнидa шуд [2, 401]. Дap acocи кapopи мaзкyp 4 июли шли 1997 фapмoни Пpeзидeнти ЧТ Э.Ш.Рaxмoнoв дap бopaи тaъcиcи Кoмиccияи omтии мидлй вa aъзoёни oн 6a имзo pacидa, тaвaccyти вacoити axбopи oммa эълoн rapwn, [2, 401]. Aлбaттa мaкacaди acocии тaъcиcи чунин кoмиccияи caлoxиятнoк 6a зьтидол oвapдaни aвзoи cиёcии ^y^ypï м^уб мeёфг. Дap cypaтe, ки нaмoяндaгoни тapaфaйн ^ap чй зyдтap 6a адёти ocoиmтa гyзaштaни кишвappo тaкpзo мeкapдaнд.

Бo админ мaкcaд 21 фeвpaли шли 1997 дap maxpи Maшx,aд Низoмнoмaи Кoмиccияи orni™ миллй aз тapaфи Пpeзидeнти ЧТ Э. Ш. Рaxмoнoв, poxбapи ИMT C. А. Hypï вa нaмoяндaи CMM Г. Д. Meppeм 6a имю pacид. Xaмин тapик;, 6a тaвpи pacHñ фaъoдияти Кoмиccияи orn!™ мидлй тaвaccyти Низoмнoмaи кaбyлгapдидa ибтидо ёфт, ки oн aз 8 6o6y 12 мoддa ибopaт буда, ки x,ap яки oн зapypият, вaзифa вa дaвpaи фaъoлияти onpo дap 6ap мeгиpифт.

X^a™ KOM aз xapдy чoниб тaвaccyти Низoмнoмaи кoмиccияи мaзкyp aз 26 нaфap ибopaт буд, ки 6o шyмopaи 6apo6ap- 13 aъзoгиpo тaшкил мeдoдaнд. 7-11 июли coли 1997 дap maxpи Mocквa мaчдиcи aввaлини Koмиccияи omтии мидлй бapгyзop гapдид, ки paиcи oн нaмoяндaи ИMT C.Hypï вa мyoвин aз чoниби нaмoяндaи xyкyмaти Чyмxypии ^чик^гон Aбдyмaчиц Дocтиeв интиxoб гapдидa, xaйaти oн дах, pyз пem aз OFOЗи фaъoлият эълoн гapдид [1, 114].

Дap чaлacaи нaxycтини xaйaти Koмиccияи omтии мидлй нaмoяндaгoни тapaфaйн ,nap xycycи мaкcaди ни^й вa вдцaфaмaнди cyo^xo^orn нутк, нaмyдaaнд. Аз чумга. чoниmини paиcи кoмиccия А. Дocтиeв ибpoз нaмyд, ки Koмиccияи orni™ миллй мaнфиaти ду тapaф ш, ин кoмиccияи мидлaт вa capзaмини ^чик^гон aCT. Интиxoби xaйaт низ чунин 6a нaзap гиpифтa rn^aaCT, ки x,ap як aьзoи oн мaкcaди cyдxxoxoнaи миллaтy дaвлaтpo вoлoтap дoнистa, бapoяm мaxaл, ^изб, iypyx, apзиши цyюмцapaчa дomтa, мaкcaди aввaлинцapaчa тaxкимy apчгyзopии cyox, дap ^чик^гон мeбomaд [2, 402]. Дaмpaдифи ин cyxaнoн paиcи кoмиccия C. Hypï кaйц нaмyд, ки "X,aдaфи мo omтии мидлии capocapï дap ^чик^гон aCT. Дустии мидлaти Toчикистoнpo aз xaмдигap OFOЗ нaмoeм, якдигappo

дуст дорем, гузаштаро фаромуш кунем, иттиход бошем, манфиати шахсй ё гурухро аз умумй боло нагзорем, содик бошем ва калби солим хифз кунем" [3, 25].

Тавассути боби чоруми Низомнома Хукумати чумхурй ба амният, хифзи бинои корию чои истикоматии аъзоёни Комиссия кафолат медод.

Кайд намудан зарур аст, ки Комиссияи оштии миллй сохтори конститутсионй набошад хам, аммо макоми мухимеро дар раванди такдирсози сулхи точикон ичро намуда, таъминоти онро хукумати чумхурй бар душ гирифта буд.

Тавассути карорхои ба тавсибрасида, дар мачлиси дуюм, ки 15 сентябри соли 1997 дар шахри Душанбе баргузор гардид, Комиссияии оштии миллй дар чор самти асосй- масъалахои сиёсй, низомй, гурезахо ва хукукй фаъолият мекард. Рохбарии зеркомиссияхо ба зиммаи шахсони сохибтачриба ва фаъолияти чамъиятй-сиёсй дошта гузошта шуд. Чунончй ба зеркомиссияи сиёсй намояндаи хукумат доктори илмхои таърих Иброхим Усмонов, ба зеркомиссияи хукукй рузноманигор, намояндаи ИНОТ Отахон Латифй, ба зеркомиссияи низомй афсари макомоти корхои дохила, намояндаи ИНОТ Хабибуллох Сангинов ва ба зеркомиссияи мухочирон, вазири мехнат ва шутли ахолй, намояндаи хукумат Шукурчон Зухуров рохбар таъин гардиданд. Храмин тарик чанги шахрвандй ба охир, тахкими сулх мустахкам, ризоияти миллй огоз ва азнавбаркароркунии сохтори макомотхои кудратй ва ичроия ибтидо ёфт.

Баъдтар бо таклифи Хукумати Чумхурии Точиикистон бо кисмхои намояндагии тарафхо дар КОМ ва хамрох кардани 30 % намояндагони ИМТ ва кисми рочеъ ба «коркарди механизми ба хизбхои сиёсй табдил ёфтани харакатхои хизбию сиёсй» иловахо дароварда шуда, дар шахри Машхад байни Э. Ш. Рахмонов, С. А. Нурй ва Г. Меррем карори иловагй дар ин хусус ба имзо расид.

Дар асоси он вазифахои асосии Комиссия муайян карда шуд. Пеш аз хама ба инобат гирифта шуда, ки тавассути амалй намудани созишномахои дар чараёни гуфтушунид хосилшуда раванди ташкили оштии миллй амалй гардида, тарафхо нисбати хамдигар боварй пайдо намуда ва музокироти минбаъда байни нерухои мухталифи сиёсии кишвар бахри истикрор ва пойдории ризоияти шахрвандй дар Точикистон ба рох монда шавад.

Бо ин максад Комиссия вазифадор гардид, ки дар хамгирой бо макомотхои дигари ба ин максад таъсисёфта раванди тадбики назорати тарафхоро оид ба Созишномаи истикрори сулх ва ризоияти миллй назорат намояд.

Пушида нест, ки раванди номуътадили авзои сиёсии чумхурй теъдоди гурезахо ва мухочиирони ичбориро афзуда буд. Аммо баъди ба тасвиб расидани Созишномаи истикрори сулх ва ризоияти миллй ба халли масъалаи мазкур диккати чиддй дода шуд. Аз ин чиихат ба тарики таъчилй баргардонидани гурезахо ва мухочиирони ичборй дар нуктаи назари хукумати давлатй буда, тасмим гирифта шуд, ки зудтар ба ватан баргардонида шаванд. Бо ин максад 13 январи соли 1997 аз чониби рохбарони хайатхои музокиракунанда карор "Дар бораи масъалахои гурезахо" дар Техрон ба имзо расидааст. Дар ин самт Комиссияи оштии миллиро вазифадор намудаанд, ки бехатарии бозгаштани гурезахоро таъмин, бехбудии вазъи ичтимой-иктисодиашонро назорат ва зарару харобихои дар осори чанг ба вучуд омадаро баркарор намояд.

Аз тарафи дигар, салохиятнокии комиссия ба фаъолияти хизбхои сиёсй, воситахои ахбори омма назорат намудан ва дар холати зарурй оид ба татйироту иловахо ба конунхои амалкунанда пешниход намояд. Ин масъалаи мухим фаъолияти Президент ва Комиссияи оштии миллиро дар давраи гузариш, ичро ва халли вазифахо такозо мекард.

Пешниход гардида буд, ки ба сохторхои хокимияти ичроия, хайати вазоратхо, идорахо, макомотхои хокимияти махаллй, судй, мухофизати тартибот, бо назардошти аслии минтакавй, ба микдори баробарй дар Комиссияи оштии миллй намояндагони тарафхо шомил гарданд. Ин пешниход низ дар амал чорй гардида, намояндагони тарафайн бо микдори баробар ба макомотхои давлатй ва дигар мансабу вазифахо чалб гардидаанд.

Комиссияи оштии миллй ба масъалаи низомй низ диккати чиддй дода, оид ба амалишавии он хануз 8 марти соли 1997 аз чониби рохбарони хайатхои музокиракунанда карор "Дар бораи масъалахои низомй" дар Москва ба имзо расонида буд [2,368]. Дар ин самт корхои зиёде ба анчом расонида шуда, хусусан мавкеи намояндагони мухолифин дар хаёти ичтимоии чомеа муайян гардид.

Ба халли масъалахои душвори сиёсй диккат дода мешуд. Дар ин хусус тавассути карор "Дар бораи масъалахои сиёсй", ки 18 майи соли 1997 аз тарафи Президента ЧТ Э.Ш.Рахмонов ва рохбари ИНОТ С.А.Нурй дар Бишкек ба имзо расида буд, фаъолият менамуданд.

Дамин тарик, Комиссияи оштии миллй на факат ба ичрои вазифахои барномавиаш, балки хазорхо мактубу аризахои дархостй шахрвандони Точикистонро кабул намуда, машваратхо гузаронида, карору хукмхои худро бароварда ба шахсхою ташкилотхо ва гуруххою хукумат кумак расонда, ба як ташкилот, макомоти созанда, бунёдкор ва тахкимбахши бисёр масъалахо мубаддал гардида буд.

Комиссияи оштии миллй дар солхои 1997-1999 вазифаи таърихии худро дар тахкиму устувории истикрори сулху ризоияти миллии точикон ба анчом расонида, дар бораи катъ намудани фаъолияташ изхорот дод.

Чй тавре, намояндаи хукуматй муовини раиси Комиссияи оштии миллй А. Достиев дар ёддоштхояш кайд менамояд, хар як карору икдоми Комиссия барои ман хотирмон аст, зеро ки мо бояд бо рафтору кирдори худ ба дигарон ибрат нишон дихем, [1, 115] ки махз ибрат шиори тамоми аъзоёни комиссия буд.

23 марти соли 2000 интихобот ба Мачлиси Миллии Мачлиси Олии Чумхурии Точикистон барпо гардид. Дар натичаи он 34 нафар аъзоёни Мачлиси Миллй ба мухлати 5 сол таъин гардиданд. Дамин тавр дар Чумхурии Точикистон парламента касбй, дар шакли Мачлиси Намояндагон ва Мачлиси Миллии Мачлисй Олй, яъне ду палатагй ташкил ёфт. Дар ин давра Комиссияи оштии миллй вазифаи худро ичро намуда буд.

Хуллас, накши КОМ дар тахия ва кабули хуччатхои барои миллат сарнавиштсоз, аз чумлаи санади хамдигарбахшй, тахияи конунхои ЧТ «Дар бораи азхоби сиёсй», «Дар бораи авфи умумй», «Дар бораи интихоботи Мачлиси Олии Чумхурии Точикистон», тахияи лоихаи Крнуни Конститутсионии ЧТ «Дар бораи интихоби вакилон ба мачлисхои махаллии вакилони халк» ва гайра сахми калон гузошт.

Бо назардошти ин 1 апрели соли 2000, дар асоси фармони Президенти чумхурй, фаъолияти Комиссияи оштии миллй дар Точикистон катъ гардид. Ин комиссия дар натичаи фаъолияти 998 рузаи худ, [2, 549] ё худ 2 солу 8 моху 25 руз тавонист, барои амалй намудани натичахои гуфтушуниди байни точикон кушишхои чиддй намояд ва бо ин барои пойдории сулхи точикон хиссаи босазое гузорад.

Комиссияи оштии миллй, ки бунёдгузори мухити сулху суббот, оштиву вахдати миллй, оромиву осоиштагй дар кишвар махсуб мешуд, хамчун раванди нодири таърихй ва тачриба барои кишвархои ноорому даргири мебошад. Дар Точикистон сулху вахдат танинандоз гашт ва мардум бахри шукуфоии кишвар камари химмат баста, дигар харгиз нахоханд гузошт, ки ба доми дахшатбори замон гирифтор гашта, ба якпорчагии Точикистони мо осебе расад.

АДАБИЁТ

11. Достиев А. Точикистон: шикастанхо ва бастанхо. Душанбе: Ирфон, 2003. 224 с.

2. Иброхим Усмон. Сулхнома. Душанбе: Матбуот, 2001.552 с.

3. Нурй С. Оштинома. Душанбе: Нодир, 2001.360 с.

ДЕЯТЕЛЬНОСТЬ НАЦИОНАЛЬНОЙ КОМИССИИ ПО ПРИМИРЕНИЮ В УКРЕПЛЕНИИ МИРА И НАЦИОНАЛЬНОЙ ГОСУДАРСТВЕННОСТИ

Комиссия по национальному примирению начала свою деятельность во время, когда РТ достигла мира. Лишь по воле представителей появилось структура как Комиссия по национальному примирению, которая считалась очень обнадеживающей. Основа и конечные цели указанной комиссии были направлены на укрепление мира и национальной государственности. Комиссия состояла из четырех подкомиссий: политической, правовой, военной, по делам беженцев. Руководства каждый из них была возложена на тех людей, которых хорошо знал народ и верил им. Терпение членов Комиссия по национальному примирению отказ от личных и групповых интересов, стало результатом успехов комиссии.

Ключевые слова: Комиссия по национальному примирению, деятельность, мир, Республика Таджикистан, представитель, обоюдной, основа, цель, укрепление, национальная государственность,

подкомиссия, политический, правовой, беженцы, военный, руководитель, личность, терпение, выгода, личный, групповой, занятие, результат, успешный.

ACTIVITY OF NATIONAL COMMISSION ON RECONCILIATION IN THE CONSOLIDATION OF PEACE AND NATIONAL STATE HOOD

The Commission on national reconciliation had began its activity during the time when Republic of Tajikistan made up ofpeace, Only by mutual will of representatives the structure has started as the Commission of National reconciliation which used to be very encouraging. The basis and finale goals of pointed commission have been sent in the consolidation of peace and national statehood. The Commission consisted of four subcommissions political, legal, military andfor refugees. The leadership of each subcommission was entrusted to people whom Knew others and trusted them. Patience of the members of the Comission on national reconciliation, refusal of group and personal interest was The result of the success of the Commission.

Keywords: Commission on national reconciliation, activity, peace, Republic of Tajikistan, representative, mutual, basis, goal, consolidation, national, statehood, subcommission, political, legal, refugees, military, leader, person, patience, profit, personal, group, result, successful.

Сведение об авторе:

Ганджакова М.Г. - к.и.н преподователь кафедры истории таджикского народа тгпу им.

САйни

About the autor:

Ganjakova M.G. - candidate of historical science, teacher of the historical department of the Tajik

State pedagogical universite named after s. Aini

НАЗАРЕ БА ТАЪРИХИ ТАРБИЯИ ЧИСМОНЙ ВА ВАРЗИШИ ТО^ИКОН

Гадоев М.А., Цосимов И. С.

Донишго^и давлатии омузгории Тоцикистон ба номи С. Айнй

Точикон кадимтарини сокинони Осиёи Марказй буда,бо фархангианд, ки кисми таркибии он, тарбияи чисмонй мебошад машхуранд.

Варзиши миллй ва бозихои мардумй чун дигар самтхои шутлхои сунатии точикон дорои таърихикадиму рангин мебошад.

Натичаи хафриётхои бостоншиносй дар сарзамини точикон исбот менамоянд, ки тарбияи чисмонии онхо,чун дигар халкхои чахон, аз шикор, хамчун асоси хаёти моддии одамони чомеаи ибтидой отоз ёфта, минбаъд бо инкишофи тафаккури инсон ба воситаи тачрибаомузй, ичрои харгуна маросимхои динию кавмй ва тайра ташаккул ёфтааст.

Дар чамоаи ибтидой тарбияи чисмонй хислати умумй дошта, дар он тамоми ахли кавм ширкат меварзиданд. Дар он давра машкхои чисмонй, ки бештар барои мохидорй, чинакчигй ва химоякунй лозим буданд, (хаводихй, давидан, чахидан, калтакзанй, муштчанг,кувваозмоихои тан ба тан ва тайрахо),боиси инкшоф ёфтани онхо гардиданд.

Дар чоммеахои туломдорй ва феодалй бошад, тарбияи чисмонй боз хам инкишоф ёфта, намудхои нави варзиш,ба монанди варзиши саворагй (саворапойга, саворашикор, чавгонбозй, бузкашй, дучархасаворагй, хаводихии халкабанд) варзиши фикрй (каторакбозй, нардбозй, шатранчбозй, шохмотбозй ва тайра) пайдо шуданд.

Маъмунан дар он замонкувваозмоихои варзиширо барои дилхушйистифода мебурданд.

Оммаи мехнаткаш бошад ба шароити мушкили зиндагй нигох накарда, ба намудхои гуногуни варзишу бозй ба монанди гуштингирй, пойга, бандкашй, калтакзанй, сарипанча, тирпаронй, шамшерзанй, ва тайра шутл варзида, нозукихои онро аз насл ба насл мегузаронданд. Дар инкишофи намудхои варзиш анъанавй гаштани чашнгирии Навруз,Мехргон,Сада ва дигар расму оинхои суннатй мусоидат намуданд,зеро кисми таркибии ин чашнхоро варзиши миллй ва бозихои мардумй ташкил менамуданд. Дар таърихидавлатдорииСомониён вазъи сиёсии давлат яккадар ором гашта,тарбияи чисмонй хеле инкишоф ёфт. Дар натича, байни мардум як системаи муайяни тарбияи чисмонй ташаккулёфта, як катор дастурамалхои варзишй навишта шуданд. Тартибу ташвикоти тарбияи чисмонй ба дарачаи баланд расид. «Шохнома>-и А.Фирдавсй, асари бебахои Абуалй ибни Сино «Ал-конун» ва тайра ки саросар пахлавонию мардонагй ва аз сифатхои муоличавии варзишротавсиф намудаанд, махз дар хамин замон навишта шудаанд. Еайр аз ин,тасвирипахлавонию кахрамонихои Рустаму Сухроб, Сиёвушу Исфандиёр, Тахминаву Заррина,

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.