Научная статья на тему 'ИЗ ИСТОРИИ ОБРАЗОВАНИИ ПЕРВЫХ МОЛОДЕЖНЫХ ОБЩЕСТВЕННЫХ ОБЪЕДИНЕНИЙ В ТАДЖИКИСТАНЕ (КОНЕЦ 80-Х - НАЧАЛО 90-Х ГОДОВ ХХ ВЕКА)'

ИЗ ИСТОРИИ ОБРАЗОВАНИИ ПЕРВЫХ МОЛОДЕЖНЫХ ОБЩЕСТВЕННЫХ ОБЪЕДИНЕНИЙ В ТАДЖИКИСТАНЕ (КОНЕЦ 80-Х - НАЧАЛО 90-Х ГОДОВ ХХ ВЕКА) Текст научной статьи по специальности «История и археология»

CC BY
437
26
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
ПЕРЕСТРОЙКА / САМОПОЗНАНИЕ МОЛОДЕЖИ / МОЛОДЕЖНЫЕ ОБЩЕСТВЕННЫЕ ОБЪЕДИНЕНИЯ / СУВЕРЕННОСТЬ / ПОЛИТИЧЕСКИЕ ПРОТИВОБОРСТВА / СОЮЗ МОЛОДЕЖИ ТАДЖИКИСТАНА / КОМСОМОЛ

Аннотация научной статьи по истории и археологии, автор научной работы — Набиев Вахоб Машрафович

В статье на основе фактических материалов освещаются образование первых молодежных общественных объединений в период горбачевской перестройки и суверенного Таджикистана. Подчеркивается, что государсвенная независимость Таджикистана создала благоприятные условия для образования молодежных общественных объединений. Особо отмечается заслуга Основателя мира и национального единства - Лидеру нации, Президента Республики Таджикистан Эмомали Рахмона в поддержке начинаний и инициатив молодежи. Автор делает вывод о том, что молодежные общественные объединения занимают особое место в повышении чувства самопознания, национальной гордости и патриотического воспитания подрастающего поколения.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

FROM THE HISTORY OF THE FORMATION OF THE FIRST YOUTH PUBLIC ASSOCIATIONS IN TAJIKISTAN (LATE 80'S-EARLY 90'S YEARS OF XX CENTURY)

The article highlights the formation of the first youth public associations in the period of Gorbachev's perestroika and sovereign Tajikistan on the basis of factual materials. It is emphasized that the state independence of Tajikistan has created favorable conditions for the formation of youth public associations. The merit of the Founder of Peace and National Unity, Leader of the Nation, President of Tajikistan Emomali Rahmon in supporting the initiatives of young people is particularly noted. The author concludes that youth public associations occupy a special place in increasing the sense of self-knowledge, national pride and Patriotic education of the younger generation.

Текст научной работы на тему «ИЗ ИСТОРИИ ОБРАЗОВАНИИ ПЕРВЫХ МОЛОДЕЖНЫХ ОБЩЕСТВЕННЫХ ОБЪЕДИНЕНИЙ В ТАДЖИКИСТАНЕ (КОНЕЦ 80-Х - НАЧАЛО 90-Х ГОДОВ ХХ ВЕКА)»

ТАЪРИХ ВА АРХЕОЛОГИЯ I ИСТОРИЯ И АРХЕОЛОГИЯ

АЗ ТАЪРИХИ ТАШКИЛЁБИИ АВВАЛИН ИТГЩОДИЯ^ОИ ЧАМЬИЯТИИ

ЧДВОНОН ДАР ТОЧИКИСТОН (охири сол^ои 80-ум - огози сол^ои 90-уми асри ХХ)

Набиев В.М.

Донишгощ давлатии Хуцанд ба номи академик Б£афуров

Иcтикдcдияти дaвлaтиe, ки cнpc точикон дap ибтидои cолxои 90-ум œx^ гapдидaнд peшaи кaдимaвy ycтyвcpи мaънaвй дcpaд вa ибтидои дaвдaтдcpии онх,о бa ax^ ^вон^н paфтa мepacaд.

«Точикон, - ^ад нaмyдaacт Пpeзидeнти Чyм^ypии Точикистон Эмcмaдй Pax^^ - aз aзaл бо apзишxои инcондycтонaвy мyноcибarx,ои xaйpxоxонa вa мexнaти бyнëдкcpcнa шyxpaт ëфтaaнд вa биcëp aнъaнaвy cyннarx,ои шки онх,о бa xaзинaи yмyмибaшapй воpид шyдaaнд.

Дaвдaти чaвони точик aз pyзxои тхустини тaъcиcëбиaш acоcxои cоxтоpи кcнcтитyтcиcнй вa идоpaкyниpо дap шapоити нaв тaнзим нaмyдa, бyнëди чомeaи aдcдaтпapвappc вaзифaи ХУД Ha^p дод вa бapcи ягcнaгии xaдки точик вa тaъмини якпcpчaгии capзaминaмcн caъю кушиши зиëдe кapд. Зимни тaдошxои пaйдapпaйи xaдки Тcчикиcтcн œx^^irep^ иcтикдcдият вa тaмcмияти apзии мaмдaкaт тaъмин гapдид вa кишвapи мо дap apcaи бaйнaдмидaлй xaмчyн дaвдaти комищукук вa œx^^irep шинcxтa шуд». [10, c.436-437]

Якe aз дacтcвapдx,cи Точикистони cоxибиcтикдод ин acт, ки бapои фaъcдияти cзcдcнaи xaмaи ^избх,ои rnërâ, x,apaкaтx,cи чaмъиятй вa cозмонxои Fa-üp^^^a™ имконияти вaceъ дcдa шyдaacт.

Дap ин paвaнд мaкcми xccapc иттих,одиях,ои чaмъиятии чaвcнcн ишFCд мeнaмcянд. ^apa^™ чaвcнcни Тcчикиcтcн pyз то pyз ^rnap гapдидa ccбиткaдaмcнa бa хдети чaмъиятию cиëcии кишвap вcpид мeгapдaд.

Тcчикиcтcн aз чyмдaи кишвapxои axодиaш чaвcн бyдa, cинни миëнaи он 24 cолa мeбcшaд вa 35 фоизи axодиpо чaвcнcни cинни aз 14 то 30 ccдa тaшкил мeдиxaнд. Онх,о rap^ тaкондиxaндa вa пeшбapaндaи xaë™ чaмъиятй бyдa, x^a чиз вcбacтa бa он acr, ки aз ин rap^ aзим чй тaвp иcтифcдa бypдa мeшaвaд. Ba capвapи кишвapи точикон Эмомaлй Рaxмcн бapxaк чунин ибpcз мeнaмояд: «^вошн бояд хуб дapк шмоянд, ки тaкдиpи cяндaи xaдкy дaвлaт бa души онхо гyзcштa шyдaacт. Хрфзу обод кapдaн вa бa тещои cяндa бa мepcc гyзоштaни Baтaни ободу pyшдëбaндa мacъyдияти бузурт дcpaд вa xap фapди чaвонpо вaзифaдcp мeнaмcяд, ки xaмeшa бa xcтиpи тaxкими вaxдaти милдй, Истиклолияти дaвдaтй, гycтapиши xyдшинccивy худогохй вa вaтaндycтй кушишу тaдcш шмояд».

Дaлeлxои тaъpиxй шaxcдaт мeдиxaнд, ки xapa^™ мyтaшaккидcнaи чaвcнcни Тcчикиcтcн aз охирт ccдxcи 80-уми acpи XX огоз мeëбaд. Дap Итrиxcди Шypaвии xaмонвaктa дap фaзcи бcзccзй aфкcpи эчодй, худигиноеии xaмaи тaбaкaxои axcдй, aз чyмдa чaвcнcн бa чунбиш омaдa буд.

Фaъcднcкии шaxpaвaндй дap Точикистон бо ду тapз инкишоф мeëфт. Аз як тapaф, тaшaббycxcи cepшyмоp aз «roën» бa aмaд омaдa, мycтaxкaм мeгapдидaнд. Аз тapaфи дигap бcшaд, фaъcдият «as боло», as чумга. кcмccмcд cypaт мeгиpифт, ки мaвкeи xyдpc дap ccxтcpи тaчaддyдëфтaи cиëcй чустучу мeнaмyд. Ин aмaлиëт бa тaъcиcи якчaнд кдyбxcи rnëcm мyбcxиcaвй cвapдa paccнид.

Дap охирт фeвpaли ccди 1989 дap шaxpи Дyшaнбe мaвчи бapcмaдxcи дcнишчyëн, зжжии чaвcни точик бa aмaд омaд, ки cнpc тaбaкaxои гуногуни axолии шaxp дacтгиpй нaмyдaнд. Бapcмaдxc бa гиpдиxaмcии 24 фeвpaди ccди 1989 овapдa paccнид. Ин aдбaттa aмaли етихиявй нaбyдa, бaдки нaтичaи фaъолияти гypyxи тaшaббycкоp буд. Бо мaкcaди бa як чapaëни cодим paвонa кapдaни xapaкaти чaвонон нaмояндaгони КМ комcомоли Точикиcтон тaкдиф нaмyдaнд, ки клyбe дap шaкди pинги (мaйдончaи) cиëcй тaшкид нaмоянд. Бaъди бa дacт овapдaни мyвофикa дap pyзномaxои «^воноеи Точикистон» (26 aпpeди шли 1989), «Aдaбиëт вa caнъaт» (27 aпpeли cоди 1989), «Комcомодeй Тaдчикиcтaнa» (3 мaй) оиди чaдacaи тхустини клуб xaбapномa чоп шyдa буд.

4 мaйи cоди 1989 чaлacaи aввaдини клуби мyбоxиcaвй бapгyзоp rap^n, вa вaй номи «Ру бa py»^ гиpифт.

Тибки Низомномaи «Ру бa py» - вaй иттиxодияи иxтиëpй вa xyдфaъодиятии шaxpaвaндони aз чиxaти cиëcи фaъод бyдa дap acоcи FOяи мapкcизм -дeнинизм тaшaккyл ëфтa, aмaд мeнaмояд. Шaкди aœcm фaъодияти он воxypии axди чaмоaтчигй бо pоxбapони чyмxypй, одимон вa

шахсони начиб буд.

14 июни соли 1989 Шурои клуб дар хайати Зафар Саидов - мудири шуъбаи идеологияи КМ ИЛКЧ Точикистон (раис), Салим Аюбов - мудири бахши идораи рузномаи «Адабиёт ва санъат», Абдукодир Холикзода - дотсенти Донишгохи давлатии Точикистон ба номи ВИ.Ленин, Мирзо Салимпур - донишчуи факултаи иктисодии Донишгохи давлатии Точикистон ба номи ВИ.Ленин, Барот Максудов - инченери калони кафедраи физикаи ядроии Донишгохи давлатии Точикистон ба номи В.И.Ленин, Хоким Абдуллоев - корманди калони илмии лабораторияи Иттиходияи хисоби хочагии тадкикоти илмии Вазорати хизмати маишии ЧШС Точикистон, Саймуддин Оймахмадов - чонишини раиси шуъбаи точикистонии Бунёди фарханг, Сафар Мастонзод - коргари фабрикаи пойафзолдузии № 1, Чумъахон Исоев - ходими илмии факултаи химияи Донишгохи давлатии Точикистон ба номи ВИ.Ленин интихоб карда шуд.

Клуби сиёсй аз бахшхои масъалахои иктисодй ва мустакилияти иктисодй, забон ва фарханг, ислохот ва инкишофи мактаби миллй, давлат ва хукук, демократия, матбуот ва нашриёт, гурухи тадкикотх,ои сотсиологй ва масъалаи чавонон иборат буд.

Дар давраи аввал клуби "Ру ба ру" тахти рохбарии КМ ИЛКЧ Точикистон фаъолият намуд. Дар муддати як соли мавчудият клуб бешубха роли катализатори шуури сиёсии чамъиятии пойтахти чумхуриро бозид. Вале тадричан комсомол хамчун яке аз муассисони клуби мазкур ташаббуси ташкилй ва идеологиро нигох дошта натавонист. Намояндагони он ташаккули равандхои алхтернативиро дар харакати оммавии шахрвандй на факат пешгирй, балки назорат карда натавонистанд.

Ва ташаббусро дар клуби "Ру ба ру" фаъолони «Растохез» -и ташаккул наёфта гирифта буданд.

Дар соли 1989 дар назди кумитаи комсомоли шахри Норак клуби сиёсии мубохисавии «Дирафши Ковиён» таъсис ёфт. Аъзоёни клуб асосан аз зиёиёни шахр ва дехоти атроф иборат буд. Аъзоёни клуб ба чаласахои худ рохбарони хизбй ва комсомолии махаллиро таклиф намуда, аксар вакт ба халли мавкеи мухолифи худ ба мисли масъалахои начандон мухим - иваз кардани номи кучахо ва шахр ё ташаккули накшаи тараккиёти ичтимой дар соли чорй машгул мешуданд.

Дар охири солхои 80 -ум боз якчанд клубхои сиёсй таъсис ёфтанд, аммо зуд аз байн рафтанд.

Чунончй бо ташаббуси депутатхои чавони Шурои нохиявии Вахш клуби чамъиятию сиёсии «Тачдид» («Баркароршавй») таъсис ёфт, ки максади асосиаш омухтан ва тартаб намудани маводхои Хрзби коммунистй ва Давлати Шуравй, эхёи таърих, анъана ва фарханги мардуми нохия, эхё ва баргардонидани номхои таърихй ба махалхо, колхозу совхозхо, чустучуи номхои иштирокчиёни чанги гумномшуда, «догхои сафед»-и таърихи сохтмони сотсиалистй дар Точикистон буд.

Ё ин ки гурухи ташаббускорон барои таъсис додани чамъияти «Эхё» дар назди КМ ИЛКЧ Точикистон баромад карданд. Барнома ва Оинномаи тахия намудаашон чолиби диккат буд. Мувофики Барнома фаъолияти чамъияти «Эхё» бахри эхёи анъанахои пашкадами халки точик, мухайё намудани шароит барои омузиш ва такмили забонхои точикй, ягнобй ва гурухи забонхои помирй, адабиёт, афкори фалсафй, таргиби омузиши таърих ва фарханги халки точик инчунин тибки дигаргунсозй дар хамаи сохахои хаёти маънавии чомеа равона мегашт.

Дар нохияи Ховалинг бошад соли 1989 Иттифоки чавонони демократ - «Бохтар» арзи хастй намуд, ки хадафи асосиаш дигаргунсозии сиёсати иктисодй дар нохия буд.

Боиси таассуф аст, ки аксарияти ин созмонхо то кадри имкон амал карда натавониста нопадид гардиданд ва ё ба ташкилотхои гайридавлатии нисбатан пуркуваттар хамрох шуданд. Тахлилхои аналитикй нишон медиханд, ки сабабхои ба чунин холатхо гирифтор шудани созмонхои гайрихукуматии навтаъсиси чавонон набудани асосхои моддй, нокифоягии фарханги сиёсй ва хукукии ташаббускорон, ба созмонхо чалб карда натавонистани доираи васеъи чавонони хамфикру хамакида мебошанд.

Мавчи «бозсозихои» ибтидои солхои 90 -ум ба харакати чавонон боз як таконе дода буд. Дар назди сарварони харакатхои чамъиятии чавонон ду рох, яке таъсис додани созмонхои нав, дигаре нигох доштани ташкилотхои мавчуда ва чустучуи шаклу усулхои такмили фаъолияти онхо буданд.

Дар ибтидои соли 1991 гурухи ташаббускорон барои таъсиси «Созмони чавонони озоди Точикистон^» ба фаъолият шуруъ намуд. Сарпарастони гурух Хизби демократии Точикистон ва Харакати мардумии «Растохез» буданд.

Бори аввал гурухи ташаббускор 11 июни соли 1991 дар гулгашти назди Китобхонаи миллии Точикистон чамъ омада, ба он рузноманигорони мустакил ва лидери харакати мардумии «Растохез» Тохири Абдучабборро даъват кард.

Аъзоёни гурухи ташаббускор мухбири телевизиони Точикистон Мирзохони Рахмон ва донишчуёни факултаи филологияи точики Донишгохи давлатии Точикистон ба номи В.И.Ленин Мехруз Хочазод ва Комил Аюбзода тазаккур доданд, ки хайати асосии гурух аз намояндагони комиссияи кор бо чавонони Хизби демократии Точикистон ва тарафдорони гояхои «Растохез» иборат буда, хамаи онхо як сол кабл аз сафи комсомол баромадаанд.

Конфренсияи муассисони Созмони чавонони озоди Точикистон дар нохияи Ленин дар хонаи шахсй бо иштироки намояндагони Хизби демократии Точикистон, Харакатхои мардумии «Растохез» ва «Ошкоро» баргузор гардид. 15 августи соли 1991 бошад Созмони чавонони озоди Точикистон нахустин конфренсияи матбуотиро гузаронида иброз карданд, ки максади асосии онхо мубориза барои истикдолияти Точикистон мебошад.

Дар мохи апрели соли 1991 дар назди кумитаи комсомоли вилояти Ленинобод созмони маданй-маърифатии донишчуёни точики мактабхои олии Хучанд - фиристодагони чумхурхои хамсоя - «Дирафши Ковиёна» таъсис ёфта буд. Вай манфиати 500 нафар донишчуён намояндагони чумхурихои хамсояро пуштибонй менамуд. Максади мустахкам кардани робитаи дустонаи хучандиён бо бародарони хамхуни худ - мукими Узбекистон, ^азокистон ва Киртизистон, гузаронидани чорабинихои якчоя, мусоидат намудан ба зиёдшавии довталабон аз чумхурихои хамсояро дошт. Нахустин раиси «Дирафши Ковиёна» Ш.Домуллоев, чонишинон -Ш.Фаридов ва Г.Мадалиев интихоб шуданд. «Дирафши Ковиёна» дар давраи мавчудияташ дар хаёти чамъиятй-сиёсии шахр фаъолона иштирок намуда буд.

Равандхои сиёсии ибтидои солхои 90-ум дар хаёти чамъияти сиёсии чумхурихои иттифокй ва хам ташкилотхои комсомолй тахаввулоти бузургеро ба амал оварда буд. Анчумани ХХ11 фавкуллодаи Иттифоки Ленинии Коммунистии Чавонони Умумииттифок дар бораи худпарокандагй карор кабул намуд.

9 сентябри соли 1991 истикдолияти давлатии Точикистон эълон карда шуд.

Дигаргуншавии вазъият талаб мекард, ки фавран анчумани Иттифоки Ленинии Коммунистии Чавонони Точикистонро гузаронида, такдири минбаъдаи он хал карда шавад. Дар чунин сурат бояд ду сабаби мухим ба асос гирифта мешуд:

Якум. Сохтори созмон бояд вобаста ба комилан мустакил шудани чумхурй дигаргун ва ба талаботи замон мувофиктар шавад.

Дуюм. Созмон бояд аз хамаи монеахое даст кашад, ки фаъолияти хамачонибаашро халалдор карда, дар бисёр холатх,о ба он таъсири манфй мерасонанд. Ин чо сухан пеш аз хама дар бораи даст кашидани созмон аз хама идеологияи хукмрон ва вобаста набудан аз хизбу харакатхои сиёсй меравад.

12 октябри соли 1991 анчумани ХХУ1 фавкуллодаи комсомоли Точикистон барпо гардид.

Чуноне, ки дар маърузаи хисоботии КМ ИЛКЧ Точикистон кайд карда шуд, комсомол то ин замон хамнафаси чавонон буд ва аз он вокеахое, ки дар чумхурият ба вучуд меомаданд худро дар канор гирифта наметавонист. Дар радифи комсомол бошад ташкилотхои нави чавонон пайдо шуда истода буданд, вале ин маънои онро надошт, ки комсомол бояд пароканда гардад, балки мебоист хамкориро бо онхо дуруст ба рох монад.

Дар анчуман ташкилот ба худ номи Иттифоки Чавонони Точикистонро гирифт ва худро вориси ягонаи ИЛКЧ Точикистон эълон намуд. Дар Оинномаи Иттифоки Чавонони Точикистон нисбат ба маромномаи он чунин суханхо сабт шудаанд: «Иттифоки Чавонони Точикистон созмони чамъиятии умумичумхуриявии мустакил буда, дар асоси Маромнома ва Оинномаи худ тибки Конститутсия, конунгузории Чумхурии Точикистон ва хамчунин меъёрхои хукуки байналхалкй амал мекунад, чавононро новобаста аз назариёти сиёсй, мавкеи ичтимой ва мансубияти динию миллй муттахид месозад.

Максади асосии Иттифоки Чавонони Точикистон инъикос, химоя ва амалй кардани хукуку манфиатх,ои аъзоёни созмон, фарохам овардани шароит барои инкишофи озод, худшиносй, вахдат, ошкор кардани кобилияти эчодй, ганй гардонидани маданияти маънавию сиёсии чавонон, мададкорй дар бунёди чомеаи демократии хукукбунёду инсонпарвар мебошад.

Иттифоки Чавонони Точикистон аз ягон идеология ва хизби сиёсй вобаста набуда, робитахои мутакобиларо бо сохторхои давлатию чамъиятй, хизбу харакатхои сиёсй, созмонхои чавонон, ки дар доираи Конун амал мекунанд аз рузи принсипи умумияти максадкории сиёсй ва боварии чонибан созмон медихад.

Шиори Иттифоки Чавонони Точикистон «Барои вахдат ва пешрафти Точикистон» мебошад.

Дар пленуми дуюми Шурои Марказии Иттифоки Чавонони Точикистон мохи марти соли 1992 «Барги сабзи чанор» хамчун рамзи ИЧТ тасдик карда шуд.

Дар соли 1991 тахти рохбарии ходими илмии Институти таърих, бостоншиносй ва мардумшиносии Академияи илмхои чумхурй Рачаб Сафаров кумитаи ташкилии Иттифоки

Чдвонони Точикистон xaмномaи Иттифоки Чавонони Точикистон бa фaъодият шypyъ кapд.

Кумитаи мaзкyp дap тaxия намудани xyччaтxои бapномaвии худ кушиши биcëpe кapд. Ма^ди acоcии ин Иттифок гош аз xaмa фaъодонa мувофикат кapдaн дap Точикиcтон бapои бapпо кapдaни дaвдaти cоxибиcтикдодy дeмокpaтй, коp кapдa бapомaдaни cтpaтeгияи худии мyноcибaтx,ои бaйниxaмдигapии xaдкxо, миддaтx,о ва гypyxxои ичтимой, шaxpвaндонe, ки дap Точикиcтон зиндагй мeкapдaнд, ибоpaт буд.

Инчунин дap мapкaзи диккати Иттифок мacъaдaxои баланд бapдоштaни дapaчaи зиндагии шaxpвaндон, инкишофи мадании чyмxypй, xaмкоpй дap гyзapонидaни иcдоxотx,ои мaъpифaтии хадкк, xapбй, ^p кapдa бapомaдaни конceпcияи худии rnëca™ чавонон мeиcтaд.

Baдe гозмони мaзкyp тaъcиc нaëфтa аз xapитaи rnëcm Точикиcтон нопадид гapдид.

Кaшмaкaшxои мaxaлгapоивy cиëcии cолxои 1990-1992 чaвононpо низ ба х^доби худ кашид. Гypyxxои мaнcaбxоx чaвононpо бaxpи амадй кapдaни xaдaфy ма^амои худ иcтифодa бypдaнд. Пpeзидeнти Чyмxypии Точикиcтон Эмомадй Рaxмон бapxaк; кайд мeнaмояд: «Зиндагй худаш ycтоди xa^R^'i^rop acт, нeкy ба^о дap ин дaвpa оккибат ба чояш гузошта, cимои во^ии мaнcaбтaлошxовy cиëcaтмaдоpxоpо мeкyшояд. OK^e, ки то д^уз дофи дeмокpaтия мeзaдaнд, наши кaлонcолpо тaxкиpy тaънacоp мeнaмyдaнд, худ^ «вaтaнпapвap» - y «xомии миллат» мeтapошидaнд, ба xyкyмaти конунй фишоp овapдa, дacт ба xонacyзию одамкушй, дуздию Fоpaтгapй, таъкиби намояндагони ноxиявy мaxaдxои чудогонаи Точикиcтон заданд. Мapдyмpо ба чои мexнaти xaдод дap мaвcими кишт ба гиpдиxaмоиxои тулонй кашида, ба чони чавонони гyмpоx paxм нaкapдa, ба такшми машабу capвaт, моду манод ва тaxкиpи шapaфи одамй пapдоxтaнд, доиpaи конун, xy^y^ ва одоби cиëcиpо поймол намуданд».

Ибтидои ин кaшмaкaшxо гиpдиxaмоии моxx,ои ceнтябp-октябpи cоди 1991 буд. Чунош, ки дaдeлxо шaxодaт мeдиxaнд, aкcapияти гиpдиxaмомaдaгонpо чавонон ташкид мeкapдaнд. Коp ба Чоe pacидa буд, ки бaъзe ycтодони «ошуфтаи» донишгоxy донишкaдaxо донишчyëнpо бapои дap гиpдиxaмои иштиpок намудан даъват кapдa, pyйи pоcт ба ондо мypочиaт мeнaмyдaнд, ки «пaдapy модapони шумо дap майдонанду шумо ин чо бeaкдонa дapc мexонeд». Дap коpи ташкилу гyзapонидaни ин гиpдиxaмоии cиëcй caxми Созмони чавонони озоди Точикиcтон xeлe нaзappac буд. Вай дap байни донишчyëн тaбдиFy ташвикот бypдa онxоpо ба майдон мeовapд. Рузномаи «дeмокpaтии» «Сухан» фapaxмaндонa чунин навишта буд: «Гиpдиxaмоии чaxоpдaxpyзaи нepyxои мapдyмй caxифaи дypxшонecт дap тaъpиxи хадки точик. Дap он дaxx,о xaзоp ax^ зaxмaти чyмxypй xaw чавонони бeдоpy дaдep ва xaw пиpони paвшaнзaмиp шиpкaт вapзидaнд. Боpи аввад дap тaъpиx бeш аз 170 нaфap гиpдиxaмомaдaгон, ки дap байнашон бapcбapи чавонон эшонx,ои мaъpyфи чyмxypй ва xaтто занону дyxтapон буданд, чандин pyз гypycнaнишинй кapдaнд.

Чанд тан аз аъзои Созмони чавонони озод бошанд, ба мyшкилтapин ва xaвфноктapин шакли мyбоpизa дacт зада ce pyзи pacо дap дapомaдгоxи Шypои Одй pоcт иcтодa гypycнaнишинй намуданд».

Точикистон аз фeвpaли cоди 1990 cap кapдa, ба ^pyxx^ ба ном «тapaфдоpони бозгоз»» ва муходифони бозтозй такшм шуд. Чудоии мapдyми Точикистон на тан^о аз p^ машубияти милдй, балки бeштap аз p^ мaнcyбияти мaxaд cypaт гиpифт.

Раванди мaзкyp дap дaвpaи мaъpaкaи интихоби Пpeзидeнти чyмxyp пypшидaттap гapдид. Дap Точикиcтон ба мaнcaби Пpeзидeнти чyмxyp 10 номзад пeшбapй кapдa шуд. Дap мо^и октябpи cоди 1992 дap анчумани XXVI фавкулдодаи комcомоли Точикиcтон воpиcи он -Иттифоки Чавонони чyмxypй номзадии Давдат Xyдойнaзapовpо ба вазифаи пpeзидeнтй пeшниxод ва дacтгиpй намуд.

Дap интихоботи моxи ноябpи cоди 1991 Рaxмон Набдав бо aкcapияти овозxо Пpeзидeнти Чyмxypии Точикиcтон интихоб гapдид.

Созмони чавонони озод xaмpaдифи xизбxои дeмокpaтй ва нaxзaти иcдомй, xapaкaтx,ои мapдyмии «Рacтоxeз» ва «Лаъди Бадахшон>> гapдидa, дap мyноcибaт ба Хукумати Точикиcтон дap мав^и оппозитcия буд.

Точикиcтон ба дaвpaи нави мyбоpизaи cиëcй вypyд гашта буд.

Муходифати тapaфaйн дap навбати худ ба гиpдиxaмоии тулонии моxxои мapт-мaйи cоди 1992 овapдa pacонид.

Дap acд ин ду майдон - «^ax^^m» ва «Озодй» ду caнгapи ба xaм мухолиф буда, xap якe xaдaфи худоо дошт. Дap xap ду майдон чавонони Farop, ки д^уз дap як чо мexондaнд, мeзиcтaнд, ^p мeкapдaнд ба xaм тeFи нaзap мeкaшидaнд.

Мaxз дap ин дaвpa иcтидоxи «чавонони шaxpй» пайдо шуд.

7 майи голи 1992 Пpотоколи cозиши Рaиcи чyмxyp, Дeвони ваз^он, xизбxои cиëcй ва cозмонy чyнбишxои мapдyмии Точикиcтон ба имзо pac^A. Мувофики он бояд Хукумати Мушли^^ милдй ташкид кapдa мeшyд. Шypои Пpeзидeнтй бapxaм дода, ба чои он

Мушовараи Олй таъсис дода мешуд. Дар навбати худ ахзоби сиёсй ва созмону чунбишхои мардумй барои фавран ва комилан озод кардани майдонхо ва то охири соли 1992 бас кардани хамагуна гирдихамой ва рохпаймой ухдадор шуданд.

Дар натичаи гуфтушуниди Президенти Чумхурии Точикистон Р.Набиев ва нерух,ои демократй 11 майи моли 1992 Хукумати мусолихаи миллй ташкил карда шуд.

Ташкилшавии Хукумати мусолихаи миллй чараёни бакайдгирии Созмони чавонони озоди Точикистонро тезонид. Баъди дар мохи майи соли 1992 ба кайд гирифта шудани Созмони мазкур, мувофики Ойиннома факат шахсоне ба он аъзо шуда метавонанд, ки дини исломро эътироф намоянд.

Созмони чавонони озод хамон хукуматеро эътироф ва дастгирй мекард, ки дорои тафаккуру таасубхои омиёна бошад ва сиёсати мустакили дохилию хоричиро ба амал барорад.

Созмони чавонони озод зидди ба созмонхои Аврупо дохил шудани Точикистон буд. Мувофики акидаи Созмони чавонони озод барои давлати точикон расидан ба оромии Ватан ва рахой аз варта дар иктидори исломи асил аст ва танхо ислом метавонад иттиходи миллатро ба вучуд орад ва парокандагиро барандозад.

7 сентябри соли 1992 дар фурудгохи шахри Душанбе чавонони силохбадаст Президенти Чумхурии Точикистон Рахмон Набиевро мачбур карданд, ки аризаи истеъфояшро нависад. Амалиёти гайриконунии «чавонони душанбегй» боиси ташкили Харакати халкй-ватандустии «Ватан» гардид. Харакати «Ватан» мохи сентябри соли 1992 таъсис ёфта, ташаббускори он раиси Кумитаи кор бо чавонони кумитаи ичроияи шахри Хучанд Б.Худойбердиев буд. Мачлиси муассисони Харакат 19 сентябри соли 1992 баргузор гардид, ки дар он 106 вакил ва даъватшудагон аз шахру нохияхои Хучанд, Чкаловск, Уротеппа, Исфара, Ашт ва дигар нохияхо ширкат доштанд. Дар маърузаи Б.Худойбердиев ва баромадхои музокирачиён вазъи чамъиятию сиёсии чумхурй хаматарафа тахлил гардида, вазифахои аъзоёни Харакат дар баркарор кардани сохти конститутсионй муайян карда шуда буданд.

Ба хайати Шурои хамохангсозй Б.Худойбердиев (раис), С.Чураев, И.Иброхимов, М.Марачабов, Я.Рахимов, А. Якубов дохил гардиданд.

Максади асосии Харакати «Ватан» мусоидат намудан ба баркарории сулх ва оромй, конуният, тахкими дустй ва бародарии шахрвандони Точикистон, барпо кардани иктисодиёти озоду тамоюли сотсиалистй -хамчун шарти асосии бунёди давлати хукукй, демократй, дунявй дар Чумхурии Точикистон буд.

Харакати «Ватан» 2 октябри соли 1992 дар Идораи адлияи вилояти Ленинобод сабти ном шуда, тибки конунхои амалкунандаи Чумхурии Точикистон фаъолият мекард. «Ватан» накши мухимеро дар омода ва гузаронидани сессияи XVI Шурои Олии Чумхурии Точикистон дар шахри Хучанд, сафарбар намудани чавонони вилояти Ленинобод бахри хифзи сохти конститутсионй дар чумхурият бозидааст.

Мохи ноябри соли 1992 сессияи XVI таърихии Шурои Олии Чумхурии Точикистон сохти конститутсиониро дар чумхурият баркарор ва Эмомалй Шарифович Рахмоновро сарвари кишвари точикон интихоб намуд.

Аз рузхои аввали баркарор гардидани сохти конститутсионй Иттифоки Чавонони Точикистон рохи пешгирифтаи хукумати нави чумхуриро маъкул шуморид. Дар изхороти Раёсати Шурои Марказии ИЧТ аз 1б январи соли 1993 кайд карда шуд, ки Иттифок хамаи имкониятхои худро барои кумаку дастгирии Хукумати конститутсионй истифода мебарад.

Рохбарияти чумхурй ба чавонон ва ташкилоти онхо - ИЧТ, ташабуссу марому максади он таваччухи хоса зохир мекунанд. Ин буд, ки 2 феврали соли 1993 бо ташаббуси Раиси Шурои Олй Чумхурии Точикистон Эмомалй Рахмонов вохурии рохбарияти чумхурй бо намояндагони чавонон барпо гардид.

Сипас дар сатхи шахру нохияхо хамин гуна вохурихои рохбарон бо чавонон доир гардиданд, ки дар хамаи онхо сухан дар бораи такя кардани хукумат ба чавонон, дастгирии ташаббус ва истифодаи неруи онхо, аз чониби давлат мерафт.

6 ноябри соли 1994 дар натичаи райъдихии умумихалкй Конститутсияи (Сарконуни) Чумхурии Точикистон кабул гардид. Эмомалй Рахмон бошад Президенти Чумхурии Точикистон интихоб шуд.

"Чумхурии Точикистон, -гуфта шудааст дар моддаи 1 Конститутсия и (Сарконуни) Чумхурии Точикистон, давлати сохибихтиёр, демократй, хукукбунёд, дунявй ва ягона мебошад.

Точикистон давлати ичтимой буда, барои хар як инсон шароити зиндагии арзанда ва инкишофи озодонаро фарохам меорад".

Ин боиси баланд шудани фаъолнокии сиёсии табакахои гуногуни ахолй гардид. Дар хар чомеаи демократй афзоиши таваччухи ахолй ба хаёти сиёсй ва кушиши он барои ширкат дар дигаргунсозихои чомеа яке аз шартхои мухимтарини инкишофи давлат мебошад.

Иcлоxотx,ои rnëOT шapоит ва имконият^ои зapypиpо бapои воpид намудани шaxpвaндони мамлакат ба paвaнди идоpaкyнии чомea фapоxaм овapдaнд. Ин шapоитy и^кония-що гош аз xaмa дap Конcтитyтcияи (Cap^ny™) Чyмxypии Точикиcтон, ки ба шaxpвaндон кафодати им^н^т^ои бapобappо дap ташкил ва фаъодият намудани иттиxодияxои чамъиятй мeдиxaнд, тачаееум ëфтaaнд. Acоcи xyкyкии aмaдиëти иттиxодияxои чамъиятии чавонон инчунин дap крнуш,ои Чyмxypии Точикиcтон '^ap боpaи cиëcaти давдатии чавонон", '^ap боpaи иттиxодияxои чамъиятй" зикp гapдидaaнд.

Мавчудияти чунин acоcи xy^y^n фаъолнокии баданди чaвононpо дap бyнëд намудани иттиxодияxои чамъиятй ва тaъcиpи амкки иштиpоки онx,оpо дap xa^ra мacъaлaxои мyбpaми ЧOмea таъмин намуд.

Aгap cоди 1992 дap Чyмxypии Точик^^и 10 иттиxодияxои Faйpиxyкyмaтии чавонон амал дошта бошанд, айни замон шyмоpaи ош,о зиëдa аз 155 мeбошaд.

Ин дaдeдxо аз он шaxодaт мeдиxaнд, ки давдати мо ба инкишофи cозмонx,ои Faйpиxyкyмaтии чавонон таваччу^и xоca зоxиp мeиaмояд ва дap ош,о шapики боэътимодии ичтимоиpо мeбинaд.

Шакд^ои xaмкоpии cоxтоpxои макомоти давлатй бо иттиxодияxои чамъиятии гуногуни чавонон аз тaxияи доиxaxои якчоя то иштиpоки намояндагони давдат дap чоpaбиниxои тaшкидоrx,ои Faйpиxyкyмaтии чавонон ибоpaт мeбошaд.

Шакли мyxими xaмкоpии ичтимоии давдат ва иттиxодияxои чамъиятй доиp ба мyттaxид cоxтaни чомea ва тaxкими cyлx Axдиомaи pизоияти чомeaи Точики^^ гapдид.

9 мapти cоди 1996 дap бapобapи pоxбapони н^иб 30 ташкилоти cиëcию чамъиятии чyмxypй, pоxбapони Иттифоки Чавонони Точикиcтои, Accотcиaтcияи xyкyкд,онx,ои чавон Axдиомaи pизоияти чомeaи Точикиcтонpо имзо намуданд.

27 июни шли 1997 дap шaxpи Мacкaв Созишномаи умумй дap xycycи бapк;apоp кapдaни cyлx ва pизоияти милдй дap Точикиcтои миëни Хукумати ЧУмxypии Точики^^ ва иттиxоди муходифини точик имзо шуд. Ин caиaд ба мyзокиpоти байни точикон, ки тaxти capmpacrm Созмони Мидади Мyттaxид бeш аз ce тол идома ëфт, xycни хотима бахшид.

Бaимзоpacии Созишномаи умумй caxифaи нави фаъодияти xизбxою xapaкaтx,ои cиëcй ва иттиxодияxои чaмъиятиpо огоз намуд.

А^амият ва макоми Аздномаи pизоияти чомeapо дap мapxидaи татбики Созишномаи cy^x ва pизоияти милдй, дигapгyнcозиxои му^ими дap пeш истода ба xиcоб гиpифтa Шypои чамъиятй кapоp намуд, ки му^дати Авдномаи pизоияти чомeaи Точикиcтои ба муддати ce cод тамдид кapдa шавад.

Тамдиди Авдномаи pизоияти чомeaи Точикиcтонpо Иттифоки Чавонони Точикиcтои, Accотcиaтcияи xyкyкдонxои Точикиcтои, Фонди тapбияи эcтeтикй ва маънавии иaвpacои ва чавонони Чyмxypии Точикиcтои «Чавонй», тaшкидотx,ои Faйpиxyкyмaтии «Нидои дустон», «^^^^p», napacrop», «Точик cпeйшл одимпико низ имзо намуданд.

Та^^ан ба эътидод омадани вазъи cиëcию чамъиятии Точикиcтои ба pyшдy камолоти иттиxодияxои чамъиятии чавонон мycоидaт намуд.

1 июни шли 1995 анчумани бapк;apоpкyнии Иттифоки Лeнинии Коммyниcтии Чавонони Точикиcтои бapгyзоp гapдид. Анчуман оид ба эxëи фаъодияти комcомоди Точикистон кapоp кабул кapд. Иштиpокчиëни анчуман xaмaи cозмонxо ва иттиxодияи чамъиятию cиëcии чaвоиоиpо ба ягонагй ва xaмкоpй бaxpи cyлxи шaxpвaндй, pизоияти чомea ва гулгудшукуфии Точикиcтои даъват намуданд.

Дeмокpaтикyнонии xaëти чомea имконият дод, ки як ^aTOp ташк^^т^ои Faйpидaвдaтии донишчyëи тaъcиc дода шавад. Бо ма^ди мycоидaт ба pyuria умуми тиб ва мaоpиф дap чyмxypй, иpтифоъи caтx,и иaзapиявй ва амадии он, такмиди пpотceccи тaxияи кaдpxои тиб, тaxкими пpииcипxои инcондycтй дap байни чавонони одами тиб моxи иоябpи cоди 1991 Accотcиaтcияи донишчyëни тибби Точикиcтои apзи xacm намуд.

Accотcиaтcияи донишчyëи ва мyтaxaccиcони чавони тибби Точикиcтои аъзои 145-уми Accотcиaтcияи байнадхадккии табибон мeбошaд. Мaвpиди зикp acт, ки Accотcиaтcия ба атош бaxpaбapдоpй аз тaчpибaи дигap кишвapxо дypиaмои фаъодияти xeшpо муайян намуда, бaxpи фаъодияти пypcaмap мeкyшaд, то натичаи дидxоxepо ба даст оpaд.

Дap моxи aвгycти шли 1997 Accотcиaтcияи донишчyëни вapзишгap тозмон дода шуд. Хaдaфxои acоcии фаъолияти он paвиaки вapзиш дap байни чавонони чyмxypй, такмид бахшидани намуд^ои гуногуни вapзиши милдию мyоcиp, !ap pyxияи caдокaтy ватандустй ва толимй тapбия намудани иacди иaвpac, фapоxaм овapдaни шapоит бapои инкишофи вapзиш дap кишвap мeбошaд.

Baзоpaти адлияи Чyмxypии Точикиcтои инчунин Accотcиaтcияи донишчyëн "КAРП"-pо caбти ном кapдaacт.

Яке аз сохахои мухими фаъолияти созмонхои гайридавлатии чавонон харчй бештар ба корхои илмй-тадкикотй чалб кардани чавонони болаёкат мебошад. Хануз соли 1992 гурухи ташаббускорон Шурои чумхуриявии олимон ва мутахассисонт чавонро таъсис доданд, ки дар ибтидои фаъолияташ якчанд конфронсхои илмй-амалй, мизхои мудаввар гузаронида буд.

Дар солхои 1994-1998 Ассотсиатсияи хукукдонхои чавон, Ассотсиатсияи мустакили сотсиологхои чавон, Ассотсиатсияи иктисодшиносони чавон таъсис ёфтанд.

Раванди ташаккулёбии ташкилотхои гайрихукуматии чавонон баъди ба имзорасии Созишномаи умумии сулх руз аз руз вусъат ёфт. Яке аз чунин ташкилотхо, театри бачагонаи "Гули умед" мохи апрели соли 1998 арзи хастй намуд. Сарварии театри мазкурро Хунарпешаи мардумии Точикистон Майрам Исоева ба ухда дорад.

Таъсиси Кумитаи кор бо чавонони назди Хукумати Чумхурии Точикистон дар халли проблемахои чавонон мархилаи навро ибтидо гузошт. Бо максади баркарор намудани робитаи мунтазам бо иттиходияхои чамъиятии чавонон дар назди Кумита Идораи робита бо иттиходияхои чамъиятй ва муносибатхои миллй ташкил карда шуд. Идораи мазкур дар як муддати кутох корхои шоёнеро ба анчом расонид.

16 феврали соли 1999 дар хаёти ташкилотхои гайридавлатии чавонон ва наврасон сахифаи нав боз гардид. дар Маркази эчодии чавонон ва наврасони шахри Душанбе 19 ташкилотхои гайридавлатии чавонону наврасон дар бораи таъсис додани Шурои хамохангсозии иттиходияхои чамъиятии наврасон ва чавонон шартнома имзо карданд.

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.

Дар мохи августи соли 2000 бошад дар заминаи Шурои хамохангсозй Ассотсиатсияи миллии иттиходияхои чамъиятии чавонон ва наврасон таъсис ёфт.

Бо максади ба танзим даровардани муносибатхои нави чамъиятй, такмили конунгузарии Чумхурии Точикистон ва дар ин замина таквият бахшидани сиёсати давлатии чавонон, фарохам овардани фазои мусоидаткунандаи меъёрию хукуки сиёсати давлатии чавонон зарурат ба ворид намудани тащйротхо ба Конуни асосии чавонон ба миён омад.

Мохи июни соли 2004 Мачлиси намояндагони Мачлиси Олии Чумхурии Точикистон Конуни Чумхурии Точикистон «Дар бораи чавонон ва сиёсати давлатии чавонон»-ро кабул кард. Боби 5 ба Иттиходияхои чамъиятии чавонон, ба вазъи хукукй, дастгирии давлатии иттиходияхои чамъиятии чавонон, таъсиси Шурои кор бо чавонон бахшида шудааст.

29 апрели соли 2011 Президента Чумхурии Точикистон Эмомалй Рахмон дар чаласаи 15-солагии Шурои чамъиятии Чумхурии Точикистон ба макоми хизбхои сиёсй, созмонхои чавонону занон, ахли илм, иттиходияхои эчодй барои ба вучуд овардани фазои мусоид дар муколамаи хакикии байни давлат ва чомеаи шахрвандии нав ташаккулёбанда точик, сулху вахдати миллй бахои арзанда дода хамзамон чунин вазифагузорй намуд: «.. .Шурои чамъиятиро лозим аст, ки дар доираи салохиятхои худ фаъолтар амал карда, чихати ба табакахои гуногуни ахолй харчй пурраву хубтар фахмонида додани мохияти сулху вахдат ва ризоияти миллй, вазъияти имрузаи иктисодиву ичтимоии мамлакат ва роххои халлу фасли мушкилоти мавчуда кушиш ба харч дихад.

Ин амр такозо мекунад, ки фаъолони Шуро бо мардуми касбу кори гуногун, бахусус чавонон робитаи мустахкам дошта бошанд ва бо онхо вохурии доимй барпо намоянд. Дар ин амри пурмасъулият мо хама бояд якчо, яктану якмаром бошем, тамоми мардумро пеш аз хама ба вахдат, созандагиву бунёдкорй, ободсозии Ватани азизамон, баланд бардоштани нуфузи эътибори байналмилалии Точикистон... рахнамун созем».

Хамин тавр, далелхои муътамад аз он шаходат медиханд, ки иттиходияхои чамъиятии чавонон дар болоравии эхсоси худшиносй, ифтихори миллй, тарбияи ватандустиву ватанпарастии насли наврас макоми хосае доранд.

АДАБИЁТ

1. Абдуллох, М. Ифтихори миллй мебояд / М.Абдуллох // Точикистон. - 1992. - 1 май.

2. Возрожден комсомол Таджикистана // Голос Таджикистана. -1995. -9 -15 июн.

3. Комсомолец Таджикистана. - 1991. - 13 сентябр.

4. Конститутсияи (Сар^онуни) Чумхурии Точикистон. - Душанбе, 2008. - 86 с.

5. Кульчик, Ю.Г. Гражданские политические движения в Таджикистане (1989 г. - март 1990 г.) / Ю.Кульчик, С.И. Румянцев. - Душанбе, 1990 - 76 с.

6. Набиев, В. Созандагони Точикистони сохибистиклол / В.Набиев. - Душанбе: Ирфон, 2013. - 340 с.

7. О комсомоле, президенте и нашем выборе // Вечерний Душанбе. -1991. -22 октябр.

8. Паёми Президента Чумхурии Точикистон Эмомалй Рахмон "Дар бораи самтхои сиёсати дохилй ва хоричии Чумхурии Точикистон'. 26 декабри соли 2018. - Душанбе: Шарки озод, 2018. - 48 с.

9. Программные документы гражданских движений в Таджикистане / Составители Ю.Кульчик, С.И. Румянцев, З.Ш.Саидов. - М.: ЦИМО, 1990. - С.115-180.

10. Рахмонов, Э. Табрикоти телевизиони ба муносибати 9-солагии Рузи истиклолият 8 сентябри соли 2000 / Э.Рахмонов // Рахмонов, Э. Точикистон: Дах соли истиклолият, вахдати миллИ ва бунёдкори. - Душанбе: Ирфон, 2001. - 4.3. - С.436-444.

11. Садои мардум. - 1992. - 7 май.

12. Сухан. - 1991. - 11 октябр.

13. Чдвонони Точикистон. - 1994. - 15-21 июн.

14. Шарипов, Х. "Ватан" / Х.Шарипов // Хучанд: "Энциклопедия". - Душанбе, 1999. - С. 194.

15. Шарипов, Х. "Дирафши Ковиёна" / Х.Шарипов // Хучанд: "Энциклопедия". - Душанбе, 1999. - С.283.

ИЗ ИСТОРИИ ОБРАЗОВАНИИ ПЕРВЫХ МОЛОДЕЖНЫХ ОБЩЕСТВЕННЫХ ОБЪЕДИНЕНИЙ В ТАДЖИКИСТАНЕ (конец 80-х - начало 90-х годов ХХ века)

В статье на основе фактических материалов освещаются образование первых молодежных общественных объединений в период горбачевской перестройки и суверенного Таджикистана. Подчеркивается, что государсвенная независимость Таджикистана создала благоприятные условия для образования молодежных общественных объединений. Особо отмечается заслуга Основателя мира и национального единства - Лидеру нации, Президента Республики Таджикистан Эмомали Рахмона в поддержке начинаний и инициатив молодежи. Автор делает вывод о том, что молодежные общественные объединения занимают особое место в повышении чувства самопознания, национальной гордости и патриотического воспитания подрастающего поколения.

Ключевые слова: перестройка, самопознание молодежи, молодежные общественные объединения, суверенность, политические противоборства, Союз молодежи Таджикистана, комсомол

FROM THE HISTORY OF THE FORMATION OF THE FIRST YOUTH PUBLIC

ASSOCIATIONS IN TAJIKISTAN (late 80's-early 90's years of XX century)

The article highlights the formation of the first youth public associations in the period of Gorbachev's perestroika and sovereign Tajikistan on the basis of factual materials. It is emphasized that the state independence of Tajikistan has created favorable conditions for the formation of youth public associations. The merit of the Founder of Peace and National Unity, Leader of the Nation, President of Tajikistan Emomali Rahmon in supporting the initiatives of young people is particularly noted. The author concludes that youth public associations occupy a special place in increasing the sense ofself-knowledge, national pride and Patriotic education of the younger generation.

Key words: adjustment, self-knowledge of youth, youth associations, sovereignty, political confrontation, the Youth Union of Tajikistan, the Comsomol (young Communist League)

Сведения об авторе:

Набиев Вахоб Машрафович - доктор исторических наук, профессор, заведующий кафедрой Отечественной истории ГОУ «Худжандского государственного университета имени академика Бободжона Гафурова» (Таджикистан, Худжанд)

About the autor:

Nabiev Vakhob Mashrafovich - Doctor of Historical Sciences, Professor, Head of the Patriotic History Department of the SEX ««Khujand State University named after Bobojon Gafurov» (Tajikistan, Khujand

ИСТОРИЯ ТАДЖИКСКОГО НАРОДА В XI-XV ВВ. В АНГЛОЯЗЫЧНОЙ ЛИТЕРАТУРЕ

Каландарова Л.И.

Таджикский государственный педагогический университет им. С.Айни

Прежде чем приступить к анализу англоязычной литературы истории таджикского народа в XI-XV вв. необходимо осветить исторические события этого периода.

После падения государства Саманидов на территории Мавераннахра и Хорасана утвердились династии Караханидов, Газневидов, Сельджукидов и Хорезмшахов.

К этому периоду относится и существование государств Гуридов и Куртов Герата. После монголо-татарского нашествия таджикскому народу потребовалось сто лет, чтобы восстановить разрушенное захватчиками.

В 1370 г. к власти в Мавераннахре пришел Тимур и с этого момента начинается правление

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.