nadbryg. Marek KOWALSKI
Zast^pca Komendanta Glównego Panstwowej Strazy Pozarnej
ROZPORZ^DZENIE DLA JEDNOSTEK OCHRONY PRZECIWPOZAROWEJ
Streszczenie
Artykul przedstawia zadania i cele pracy Zespolow ds. nowelizacji rozporz^dzen Ministra Spraw Wewn^trznych i Administracji z dnia 20 czerwca 2007 r. dotycz^cych wykazu sluz^cych zapewnieniu bezpieczenstwa publicznego, ochronie zdrowia i zycia oraz mienia a takze zasad dopuszczania tych wyrobow do uzytkowania (Dz. U. nr 143 poz. 1002) a takze szczegolowych czynnosci wykonywanych podczas procesu dopuszczania, zmiany i kontroli dopuszczania wyrobow oplat za powyzsze czynnosci i sposobu ich ustalania.
Summary
The article presents tasks and objectives of the work of teams for amendment to The Minister of Interior and Administration orders from 20th of June 2007, concerning the register of products designed for providing public safety, health care and life and property protection, and the rules of authorizing the use of these products (Law Gazette No. 143, p. 1001 & 1002) as well as detailed action carried out during the process of authorization, change and control of products authorization, charges for the action and the way of establishing it.
Rozporz^dzenie Ministra Spraw Wewn^trznych i Administracji z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie wykazu wyrobów sluz^cych zapewnieniu bezpieczenstwa publicznego lub ochronie zdrowia i zycia oraz mienia, a takze zasad wydawania dopuszczenia tych wyrobów do uzytkowania (Dz. U. Nr. 143 poz. 1002) oraz rozporz^dzenie Ministra Spraw Wewn^trznych i Administracji z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie szczególowych czynnosci wykonywanych podczas procesu dopuszczenia, zmiany i kontroli dopuszczenia wyrobów, oplat pobieranych przez jednostk^ uprawnion^. oraz sposobu ustalania wysokosci oplat za te czynnosci (Dz. U. Nr. 143 poz. 1001) wprowadzilo nowy system dopuszczen wyrobów sluz^cych zapewnieniu bezpieczenstwa publicznego lub ochronie zdrowia i zycia oraz mienia wprowadzanych do uzytkowania w jednostkach ochrony przeciwpozarowej lub wykorzystywanych przez te jednostki. Po niespelna roku funkcjonowania powyzszych przepisów z inicjatywy Komendanta Glównego PSP podj^te zostaly prace nad nowelizacji wymagan techniczno-uzytkowych rozporz^dzenia MSWiA (Dz. U. Nr 143 poz. 1002). Podj^te dzialania, maj^ce na celu opracowanie propozycji nowelizacji wymagan techniczno-uzytkowych, wynikaly z analizy potrzeb Panstwowej Strazy Pozarnej, jak równiez analizy problemów w trakcie procesów dopuszczenia wyrobów prowadzonych przez jednostk^ badawczo-rozwojow^ PSP - Centrum Naukowo-Badawcze Ochrony Przeciwpozarowej.
Podkreslic warto, iz sam wyzej wymieniony system dopuszczen wyrobow jest bardzo waznym elementem w ochronie przeciwpozarowej w Polsce. System ten ma ogromne znaczenie dla bezpieczenstwa strazaka-ratownika, ratowanych i bezpieczenstwa przeciwpozarowego obiektow budowlanych. Uzytecznosc systemu dopuszczen dla PSP jest bardzo duza. Zwrocic uwag? nalezy rowniez, iz system ten oparty jest na zasadach „twardego prawa" - scisle okreslonych wymagan i dlatego bardzo waznym jest, aby wymagania techniczno-uzytkowe byly adekwatne do aktualnych potrzeb jednostek ochrony przeciwpozarowej. Dlatego wlasnie, po przeprowadzeniu analizy tych potrzeb, Komendant Glowny PSP podj^l decyzj? o powolaniu specjalnego zespolu do opracowania propozycji nowelizacji wymagan techniczno-uzytkowych. Konieczne jest podkreslenie w tym miejscu, iz metodyka prowadzenia prac nad nowelizuj^. tych wymagan byla unikalna, a sformulowane wnioski koncowe, poza zasadniczym celem prac zespolu, niezwykle wazne. Podczas prac powolanych zespolow (6 zespolow roboczych i zespol koordynuj ^cy, l^cznie blisko pi?cdziesi?ciu specjalistow) kluczowe bylo zdefiniowanie potrzeb jednostek ochrony przeciwpozarowej. Dlatego wlasnie w sklad przedmiotowych zespolow weszli strazacy z jednostek ratowniczo-gasniczych, pelni^cy na co dzien sluzb? w podziale bojowym. Unikalnosc podejscia do nowelizacji przedmiotowego przepisu polegala na przyj?ciu tezy, iz jest to rozporz^dzenie w glownej mierze dedykowane dla jednostek interwencyjnych i dlatego wymagania dla wyrobow, b?d^ce odzwierciedleniem potrzeb jednostek ochrony przeciwpozarowej, powinni okreslic nie urz?dnicy, nie producenci czy dostawcy, nie specjalisci czy rzeczoznawcy tylko sami strazacy. Niespotykan^. praktyk^. jest przy tworzeniu przepisow prawa, co wydaje si? bardzo dziwnym, ze sam uzytkownik definiuje swoje potrzeby a specjalisci, urz?dnicy, rzeczoznawcy przekladaj^ te wymagania na j?zyk wymagan i prawa a producent proponuje konkretne rozwi^zania spelniaj^ce zdefiniowane potrzeby, oferjc wyrob. Taki model przyj?to w tym przypadku. Efekty prac, kreatywnosc zespolu, mnogosc, jak rowniez sformulowane wnioski byly zaskakuj^ce, jednak w bardzo pozytywnym tego slowa znaczeniu. Podkreslic nalezy w tym miejscu szczegoln^. rol?, i znaczenie udzialu w tych pracach strazakow -ratownikow. To wlasnie ich czynny udzial w pracach tego zespolu pozwolil na odpowiedzenie sobie na wiele pytan dotycz^cych potrzeb jednostek ochrony przeciwpozarowej. To wlasnie udzial bardzo staranie dobranych osob -najlepszych specjalistow z zakresu ochrony przeciwpozarowej jest gwarantem, iz nowelizacja rozporz^dzenia spowoduje, iz b?dzie ono sluzyc strazy pozarnej. Koniczne jest w tym miejscu wyartykulowanie tezy, iz straz pozarna dzis, jak rowniez sami strazacy, s^. nowoczesn^, dobrze przygotowan^. formaj posiadaj^c^ wlasciwy poziom wyszkolenia i wyksztalcenia,
ktora potrafi samodzielnie definiowac swoje potrzeby. Dlatego pragnç jeszcze raz podkreslic fakt, iz modelowe podejscie do prac nad nowelizacji rozporzidzenia wynika z oczywistego zalozenia, iz przepis dedykowany jest dla strazy pozarnej i dlatego wymagania powinni okreslic najlepsi specjalisci z zakresu ochrony przeciwpozarowej - czyli nikt inny jak strazacy. W podsumowaniu warto w paru slowach przyblizyc wypracowane kierunki zaproponowanych zmian w wymaganiach techniczno-uzytkowych dla wyrobow. Po pierwsze zalozeniem podstawowym bylo, iz przepis nalezy tak sformulowac (wymagania techniczno-uzytkowe dla wyrobow) aby dostosowac go do wciiz zmieniajicych siç potrzeb jednostek ochrony przeciwpozarowej, przy jednoczesnym zalozeniu, iz te potrzeby muszi zdefiniowac sami uzytkownicy a nie w ich zastçpstwie producenci, dostawcy, urzçdnicy, rzeczoznawcy czy specjalisci innych branzy. Po drugie nowelizacja wymagan nie moze spowodowac obnizenia poziomu ochrony strazaka-ratownika, ratowanych a takze nie moze spowodowac obnizenia poziomu ochrony przeciwpozarowej w obiektach budowlanych. Kolejnym zalozeniem przy powolaniu zespolow ds. nowelizacji wymagan bylo takie sformulowanie wymagan, ktore nie narzuca konkretnych rozwiizan a jedynie precyzuje oczekiwanie -potrzebç uzytkownika, pozostawiajic producentowi wyrobu calkowiti swobodç projektowania i rozwiizan konstrukcyjnych. Kolejne kierunki przyjçte przy nowelizacji to ograniczenie wymagan do tych najwazniejszych, usuniçcie wymagan nieprecyzyjnych, usuniçcie wymagan aktualnie juz nie istotnych dla strazy pozarnej. Koncowym efektem prac zespolu jest ograniczenie zawartosci zalicznika 2 do rozporzidzenia MSWiA (Dz. U. Nr 143 poz. 1002) z ponad 250 stron do 85 (po policzeniu zalicznika nr 1 i 2 w jeden zalicznik) Zmiana rozporzidzenia ma rowniez na celu uproszczenie procesu uzyskiwania swiadectw dopuszczenia dla wyrobow, przez ich producentow, dostawcow i importerow poprzez ograniczenie wymagan techniczno-uzytkowych do niezbçdnych, ktore bçdi gwarantowaly wlasciwy poziom ochrony i bezpieczenstwa uzytkowania przez ich uzytkownikow. W trakcie prac nad nowelizacji szczegolni uwagç przewiizywano do precyzyjnego okreslenia wymagan techniczno-uzytkowych istotnych dla jednostek ochrony przeciwpozarowej, przy jednoczesnym otwartym podejsciu do nowych rozwiizan konstrukcyjnych i wyrobow innowacyjnych. Zakres wymagan dodatkowych zawartych w zaliczniku do rozporzidzenia ogranicza siç do wymagan kluczowych i najwazniejszych z punktu widzenia uzytkowania wyrobow sluzicych zapewnieniu bezpieczenstwa publicznego lub ochronie zdrowia i mienia wprowadzanych do uzytkowania w jednostkach ochrony przeciwpozarowej oraz wykorzystywanych przez te jednostki do alarmowania o pozarze lub innym zagrozeniu oraz do prowadzenia dzialan ratowniczych, a takze wyrobow stanowiicych podrçczny sprzçt
gasniczy. Wymagania techniczno-uzytkowe zawarte w zal^czniku do rozporz^dzenia zostaly w sposob istotny ograniczone do najwazniejszych, znacz^co ograniczono zatem objçtosc zal^cznika z wymaganiami techniczno - uzytkowymi dla tych wyrobow. Zasadniczym skutkiem nowelizacji jest precyzyjne ograniczenie wymagan dodatkowych rozporz^dzenia do najwazniejszych, nie ograniczaj^cych nowych rozwi^zan konstrukcyjnych, a takze w sposob znacznie ulatwiaj^cy uzyskanie swiadectwa dopuszczenia, jak rowniez maj^cy wplyw na mniejsze koszty badan wyrobow na potrzeby dopuszczenia, przy jednoczesnym zapewnieniu wymaganego wlasciwego poziomu ochrony i bezpieczenstwa uzytkownika.
Efektem prac zespolu jest konkretna propozycja nowelizacji, ktora po poddaniu procesowi uzgodnien i konsultacji, a takze prawdopodobnie notyfikacji powinna zostac opublikowana zmieniaj^c wymagania techniczno uzytkowe aktualnie okreslone w rozporz^dzeniu MSWiA (Dz. U. Nr 143 poz. 1002)