Научная статья на тему 'Cytokine imbalance in the immunopathogenesis of psoriasis'

Cytokine imbalance in the immunopathogenesis of psoriasis Текст научной статьи по специальности «Фундаментальная медицина»

CC BY
114
20
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
ПСОРИАЗ / ИММУНОПАТОГЕНЕЗ / Т-ЛИМФОЦИТЫ / ДЕНДРИТНЫЕ КЛЕТКИ / ЦИТОКИНЫ / Т-ЛИМФОЦИТТЕР / ДЕНДРИТТі ЖАСУШАЛАР / ЦИТОКИНДЕР / РSORIASIS / IMMUNOPATHOGENESIS / T-LYMPHOCYTES / DENDRITIC CELLS / CYTOKINES

Аннотация научной статьи по фундаментальной медицине, автор научной работы — Кунанбай К., Каирбеков А.К., Рамазанов М.Е., Арыстан Ж.

В обзоре литературы представлены современные данные об иммунологических механизмах развития псориаза. Проанализирована имеющаяся в литературе информация об участии клеток иммунной системы и синтезируемых ими цитокинов в развитии иммунных нарушений у больных псориазом. Псориаз является многофакторным, иммуноопосредованным хроническим заболеванием с повреждением кожи, нарушением микроциркуляции, обмена веществ, системной дезорганизацией соединительной ткани, поражением суставов, внутренних органов, лимфатических узлов. В основе развития псориаза лежит формирование неадекватного иммунного ответа с дисбалансом между регуляторными и эффекторными Т-клетками. Показано, что важнейшим звеном в иммунопатогенезе псориаза является дисбаланс прои противовоспалительных цитокинов. Рассмотрена роль основных цитокинов (ИЛ-1, ИЛ-6, ИЛ-17, ИЛ-22, ИЛ-23, ИЛ-36, ФНО-α и др.) в развитии псориаза. Представлены данные о важности генетической предрасположенности к заболеванию

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

ЦИТОКИНОВЫЙ ДИСБАЛАНС В ИММУНОПАТОГЕНЕЗЕ ПСОРИАЗА

Literature information about the involvement of immune system cells and synthesized their cytokines in the development of immune disorders in patients with psoriasis. Psoriasis is a multifactorial, immunopositive chronic disease with skin damage, impaired microcirculation, metabolism, systemic disorganization of connective tissue, affecting the joints, internal organs, lymph nodes. The basis for the development of psoriasis is the formation of an inadequate immune response to the imbalance between regulatory and effector T cells. Review shows that the most important link in the immunopathogenesis of psoriasis is an imbalance of Pro and antiinflammatory cytokines. Review examines the role of key cytokines (ИЛ-1, ИЛ-6, ИЛ-17, ИЛ-22, ИЛ-23, ИЛ-36, ФНО-α, and others) in the development of psoriasis. Review presents data on the importance of genetic predisposition to the disease.

Текст научной работы на тему «Cytokine imbalance in the immunopathogenesis of psoriasis»

ДЕРМАТОВЕНЕРОЛОГИЯ И ЭСТЕТИЧЕСКАЯ МЕДИЦИНА

DERMATOVENEREOLOGY AND AESTHETIC MEDICINE

ПСОРИАЗДЫН, ИММУНОПАТОГЕНЕЗ1НДЕ ЦИТОКИНД1К Б¥ЗЫЛЫСЫ

К- Кунанбай, АД. Каирбеков, М.Е. Рамазанов, Ж. Арыстан

С.Ж. Асфендияров атындагы К,азац ¥лттъщ Медицина Университетi Клиникалык фармакология жэне фармакотерапия кафедрасы

Бул эдеби шолуда псориаздыц иммунологиялык даму механизмтщ заманауи деректерг усынылган. Бул эдебиеттег1 псориазбен ауыратын наукастардыц иммунды жуйестщ жасушалары мен олардан синтезделетт цитокиндердт иммундык бузылыстардыц дамуына талдау жасалды. Псориаз бул квп себебтътерМ закымдайтын микроциркуляцияныц зат алмасудыц, дэнекер ттдердщ жуйелж буз^1лысымен,буындардыц,1шк1 агзалардыц, лимфа туйтдердт бузылысышен журетт созылмалы ауру. Псориаз дамуыныц нег1зг1 себебтде регуляторлы жэне эффекторлык Т-жасушаларыныц арасындагы тецгер1маздктщ жеткшказ иммундык жауаптылыгын калыптастыру. Псориаздыц иммунопатогенезтдег1 мацызды байланысты протеин жэне кабынуга карсы цитокиндердщ тецаздт болып табылатынын кврсетт1 . Псориаз дамуында нег1зг1 цитокиндердщ (ИЛ-1, ИЛ-6, ИЛ-17, ИЛ-22, ИЛ-23, ИЛ-36, ФНО-а жэне т.б.) рвл\ карастырылды. Аурудыц генетикалык бешмдшгт мацыздылыгы туралы мэл1меттер келт1ршген.

ТYйiндi свздер: Псориаз, иммунопатогенез, Т-лимфоциттер, дендритт1 жасушалар, цитокиндер

Э0Ж 616.517-097:577.27

Бул эдеби шолуда псориаздыц иммунологиялык; даму механизмшщ заманауи деректерi усынылган. Псориазбен ауыратын наукастардыц иммунды жуйесшщ жасушалары мен олардан синтезделетш цитокиндердш иммунды; бузылыстардыц дамуына талдау жасалды. Псориаз бул кеп себепт^терш закымдайтын микроциркуляцияныц , зат алмасудыц, дэнекер тшдердщ жуйелш

бузылысымен,буындардыцдшю агзалардыц, лимфа тушндердш бузылысымен журетш созылмалы ауру. Терi иммунды; жуйемен байланысты жэне иммунды; жауаптардыц барлы; турлерш кке асыру ушш кажетт жасушалы; курамга ие [2]. Кератиноцит, Лангерганса жасушалары, мастоциттер, гранулоциттер, фибробласттар, арнайы лимфоциттер - биологиялы; белсендi косылыстардыц кец спектрi тузшш: адгезия молекулалары, кабыну медиаторлары, цитокиндер, есу факторлары, химокиндер, интерлейкиндер, интерферондары зардапты немесе ынталандырушы факторлардыц эсершен кератиноциттер интерлейкиндердщ (ИЛ) 1, 2, 3, 6, 7, 8, 15, ФНО-а рак некрозыныц факторы-а), колонияны ынталандыратын факторлар (гранулоцит, макрофаги) , TGF-в (есу коэффициентов), интерферондар, химокиндер. Т-лимфоциттер белсендiрiлген Лангерганс жэне т.б. жасушалары аркылы тер^е таратылады. Терiде эдетте иммунды; урдштерге катыспайтын жаушалар (Th 1, № 2 лимфоциттер^ макрофагтар, В-лимфоциттер жэне т.б ) жэне инфекцияларда, закымдану, стресст дамыту кезiнде кабыну реакцияларын дамытуга катысатын кептеген иммунологиялык кузырета жасушалар эсер етедi . Аурудыц ерте кезецдершде байкалган псориаздагы

иммунокомпитентп жасушалардыц белсендiлiгi ете мацызды. Псориаз - медициналы; гана емес, сонымен катар

елеулi элеуметтiк мэселе болып табылады. «Эркениеттщ ауруы» - казiргi кезде адам ауруларыныц курылымында айтарльщтай ерекше керiнiспен сипатталады. Элем халкыныц 3% -нан астамы (шамамен 80 млн. Адам) псориазбен зардап шегедь ерлер мен эйелдердщ жиiлiгi бiрдей [7]. Псориаз кеп таралган ,кеп факторлы терiнiц созылмалы ауруы, ол кератиноциттердщ

гиперпролиферациясы, иммунды; ЖYЙенiц жасушалары тарапынан зардап шеккен терi аймактарын дифференциациялау жэне олардыц инфильтрациясымен сипатталады. Псориаз терiнi закымдалуыме катар микроциркуляцияныц, зат алмасудыц, дэнекер тшдердщ ЖYЙелiк бузылысы, буындардыц,iшкi агзалардыц, лимфа TYЙiндердiн бузылысы байкалады. К^рп замашы тужырымдамаларга сэйкес, псориаз мультфакторлык, генетикалык туындаган иммунокабынулы; ауру ретiнде карастырылады, ол регуляторлык жэне эффекторлык Т-клеткалар арасындагы тецгерiмсiздiкпен иммунды; жеткiлiксiздiктiц калыптасуына непзделген. CD4 + Т-(хелпер) жасушалар (ТЩ эртYрлi иммунды; жауаптарды ге ете мацызды. Соцгы уа;ыт;а дейш Th жасушалардыц екi TYрi тужырымдамасы белгiлi болган: Th1 жасушалар,белсендiрiлген ИЛ-12 ,ИФНу синтездейдi жэне жасушалы; иммунды; жауаптарга жауап бередi , ал №2-жасушалар гуморальдi имуннды реакцияга жэне ИЛ-4,ИЛ-5,ИЛ-13 секрециясына жауап береда^ра; казiргi заманда ТЬ-жасушалардыц тагы да бiр субпопуляциясыныц бар екешне кез жеткiзiлдi. Ол Th17-жасушасы, 2015 жылы ашылган. Th17-лимфоцитi кец спектрлi цитокиндердi синтездейдi, ец бiрiншiден ИЛ-17А, ИЛ-17F, ИЛ-6, ИЛ-21 и ИЛ-22, ФНО-а []. Бул жасушалар инфекцияга карсы коргануга Yлкен рел ат;арады,ец алдымен жасушаныц

сырты патогендерден, олар Т-хелпердщ 1 жэне 2 типтерiмен оцай жойылмайды, жэне де аутоиммунды аурулардыц пайда болумен iсiкке ;арсы иммунды жауапты реттеуге ;атысады [5]. Соцгы жылдары Т-реттеушi жасушалардыц псориаздыц дамуына улкен мацызы бар,олар иммунологиялы; толеранттылы;ты жэне шектелген иммунды жауапты ;амтамасыз етедi. Т-регуляторлы жасушалар эффекторлы Т-лимфоциттерге жэне антигену усынушы жасушалар ИЛ-10 и TGF-p дi синтздеу ар;ылы супрессорлы эрекет к0рсетедi.Ол FOXP3 нэруызы ар;ылы жузеге. FOXP3 нэруызы Т-реттеушi лимфоциттщ маркерi болып табылады. FOXP3 нэруызы транскрипциянын бас;а факторларын басады: ОТАТ (белсендi Т-лимфоциттердiц ядролы; факторы) и ОТкВ (каппа В-ныц транскрипциясынын ядорлы; факторы), Т-лимфоциттердiц дифференцирленуiне жауап беретш гендердiц транскрипциясын ба;ылайтын, ец мацызды ;абыну медиаторларыныц мРНК - цитокиндердщ экспрессиясын ба;;ылайды (ФНО-а, у-интерфероны, ИЛ-2 ж.т.б.), жасушалардыц 0су факторы^М-С5Р -гранулоцитарлы-макрофагальды колония

стимуляциялаушы фактор), ИЛ-3, мембраналардыц Крс стимуляциялаушы молекулалары CD40L (лиганд

молекуласы CD40) и С^А-4 (Т-лимфоцит-4-тiн цитотоксикалы; антигенi), адгезия молекулалары (1САМ -жасушааралы; адгезия молекуласы белсешп , VCAM -тамырлар эндотелиiнiн адгезия молекуласы), хемокиндер , жэне псориаз кезшдеп жасушалы; иммунды жауапты жузеге асыру. Бiрк;атар зерттеулер перифериялы; ;андагы жэне псориаз нау;астарыныц прогрессивтi кезецiнде жэне ремиссия кезшде педифериялы; ;ан мен терщеп Т-реттеушi жасушалардыц саны сау адамдарга ;араганда айтарлыщтай жоFары екендМн аны;тад^1. Сондай-а; псориат фокусындагы FOXP3 нэруызы мРНК 0рнегi сау адамдарга ;араганда 3 еседен арты; ^р^нды екенiн к0рсеттi. Оныц Yстiне, терщеп FOXP3 нэруызы , мРНК-нiц жэне псориазы бар перифериялы; ;ан мен терщеп Т-реттеушi жасушалардыц саны арасындагы тiкелей байланыс бар екеш аныщталды. Бул Т-реттейтiн жасушалардыц жеткпеуштгшщ немесе дисфункциясыныц мацызды р0лiн псориаздагы жеткiлiксiз иммунды; жауапты ;алыптастыруда корсетедь бул Th1 жэне Th17-ныц иммунды; жауапты белсендiруiмен бiрге ЖYредi. Псориаздыц ас;ынуы кезiнде нау;астардыц

лимфоциттердiц, Т-лимфоциттердщ, хелперлердiн белсендiлiгi бар жасушалардыц, М, Е жэне А иммуноглобулиншц, айналатын иммунды; кешендердiц, ФНО-а, ИЛ-2, нейтрофилдердщ абсорбциялы; жэне 0лтiру белсендiлiгiн арттыратын екiншiлiк гранулоцитопатия болады. Бул деректер иммунитетт иммунорегуляциялы жэне эффекторлы; байланыстарда эртYрлi бузылыстарды K0рсетедi, сондай-а; аурудыц аутоиммунды; сипатын растайды. Псориаз патогенезшдеп дендрит жасушаларыныц мацызды р0лiн атап 0ту керек . Дендрит жасушалар(ДЖ) - бул табиги жасушалардыц гетерогенд популяциясы, оныц негiзгi ;;ызмет иммунды; жауапты бастау жэне реттеу болып табылады. Адамдарда ДЖ-ныц ею субпопуляциясы б0лiнедi: лимфоид туындаган плазмазитоидтi ДЖ жэне миелоидты ДЖ миелоидты гемопоэтическом прекурсормен

ай;ындалады.Плазмацитоидты ДЖ ИНФ-а-ны

синтездейдi,ИЛ-4 пен ИЛ-10ды секреттей алады,олар Т-хелперы 2-шi типше (Th2) жэне В-лимфоцитердiн плазмациттарына нативт Т-хелперлердiн(Th0)

дифференциалауына ;атысады. Миелоидды ДЖ Т-лимфоциттерге ботен антигендердi устап бередъ Лангерганс жасушалары миелоидты ДЖ-ныц жас формалары болып саналады ,эпидермис, iшек жэне бронх эпителилерiнде орналас;ан жэне барерлiк ;ызмет ат;арады. Лангерганс жасушалары антигендi сiцiруге ;абшетт^ оны кейiннен антиген презентациясы ар;ылы 0цдейдШсориазбен ауыратын нау;астардыц терiсiнде Т-лимфоциттердщ жэне Лангерганс жасушаларыныц жогарылауы бай;алады. Бул фенотиптiц 0згеруiмен бiрге Лангерганс жасушалары белсендред, CD207 / Langerin, CD1a спецификалы; маркерларын жогалту, CD11c молекуласыныц пайда болуы, иммунды; жауап беретш

антигенге тэн лимфоциттердщ таралуына жэне дифференциациясына экелетiн бiр;атар протерозамалы; медиаторлардыц пайда болуы бай;алады. Псориаздыц шиеленiсуiмен дамитын иммунды; жауап псориаз популяциясыныц пайда болу аймагындагы CD11c-позитивтi дисктердiц Yлкен саныныц пайда болуынан басталады [8]. Бул жасушалар тер^е ;абынуды тудырады - ;абынуга ;арсы медиаторлар - ФНО-а, индуцирленген азот оксидшщ синтезi (iNOS), ИЛ-1, ИЛ-6, ИЛ-8, ИЛ-23 жэне т.б. №1 жэне Th17 аралы; иммунды; жауапты дамыту, ИЛ-12, ИЛ-22 жэне ИЛ-23 цитокиндерiн секрециялауга ;атысады. Соцгы жылдары псориаз иммунопатогенезiндегi ерекше р0л иммуно;абынулы; аурулардыц, соныц iшiнде ревматоидп артрит, ;абынуды iшек ауруы, ЖYЙелi ;ызылжиегке жэне аллергиялы; аурулардыц иммунофотогенезшде кец ау;ымды иммунопатогенезде мацызды р0л ат;аратын, Th17 лимфоциттерiне, трансплантация иммунитетше, семiздiкке, канцерогенезге жэне т.б.берiлдi.. Псориазда №17 лимфоциттершщ саны эпидермис пен дермисте тэн морфологиялы; 0згерiстердiц ;алыптасуымен бiрге ЖYредi. Th17 терiде лимфоциттер псориаз патогенезшде мацызды р0л ат;аратын, сонымен ;атар нейтрофилдердiц ангиогенезi мен тасымалдауын ынталандыратын, протозды цитокиндер-ФНО-а, ИЛ-17, ИЛ-22, ИЛ-23 жэне т.б. Псориаз иммунопатогенезшдеп ец мацыздысы- протеинге ;арсы жэне ;абынуга ;арсы цитокиндердiц тецйздш. Бул ауруда ИЛ-1р, ИЛ-6, ИЛ-10, ИЛ-2, ИЛ-8, ИЛ-12, ИЛ-15, ИЛ-17, ИЛ-22, ИЛ-23, ФНО-а, ИНФ-у, ИНФ-а экспрессиясы жогарлайды[]. Псориат ауруларыныц дамуында Yлкен мацызы бар, ИЛ-1 отбасыныц цитокиндерiне жатады, онда 11 гомологты; цитокин бар, ол ;абыну реакциясыныц барлы; кезецдерiн реттейтiн биологиялы; белсендШктщ плейотропты сипатына ие. Терiдегi ИЛ-1 непзп 0ндiрушiлерi макрофагтар, Лангерганс жасушалары, кератиноциттер, эндотелиозиттер, Т-лимфоциттер, фибробласттар, NK жасушалары, нейтрофильдi лейкоциттер. Осылайша, ИЛ-1а тура;ты TYPДе терiнiц кератиноциттерi ар;ылы K0рiнедi, ол эпидермистiц жацаруын, дормадагы коллаген талшы;тарыныц жэне гиалурон ;ыш;ылыныц синтезiн жэне тозуын ;амтамасыз етедi, меланогенездi белсендiредi. ^абыну жагдайында ИЛ-1 полиморфонуклеарлы нейтрофилдер мен макрофагтардыц химотаксисiн, эндотелия жасушаларыныц пролиферациясы мен олардыц бетiне жасушааралы; адгезия молекулаларыныц экспрессиясын, антигенге тэн Т-лимфоциттердiц, фибробласттардыц таралуын ынталандырады, CYЙек реморпциясын ынталандырады, - Лангерганс жасушалардыц антигену Т-лимфоциттерге беру процесiнде ынталандырушы фактор. TLR лигантына байланыстырудан кейiн MyD88 адаптерiнiц а;уызын активтендiру уяшы;тыц ядросына сигнал берудi ;амтамасыз етедi, бул ядроныц карра-В (ЫР-кВ) ядросыныц босатылуымен жэне оныц транслоциляциясын жасушаныц ядросына шыгарады, бул гендердiц транскрипциясын тудырады адаптивтi иммунды; жауапты тудыратын цитокиндер, адгезия молекулалары жэне костимуляторлы молекулалар. ИЛ-1а-ны кератиноциттердiц псориазда экспрессиялау ;абшет азайганымен, ИЛ-1р жогарылаган. №17-лимфоциттердщ жасаган ИЛ-6, ИЛ-17, ИЛ-22-га айры;ша назар аудару керек. Псориаз патогенезшдеп мацызды р0л 212 амин ;ыш;ылынан жэне т0рт а-спираль байламынан туратын 26 кДа молекулалы; массасы бар гликопептиктщ ИЛ-6-га тиесiлi. ИЛ-6 тобыныц ;урамына ИЛ-11, ИЛ-31 кiредi, ол ;абынуга ;арсы жэне иммунорегуляция эсерi бар. ИЛ-6 эртYрлi типтi лимфоид^ жэне лимфоидты емес жасушалармен продуцирленедь соныц iшiнде Т жэне В лимфоциттер^ моноциттер, фибробласттар,

кератиноциталар, эндотелиальды; жасушалар,

мезангиальд^1 жасушалар, трофобласт жасушалары, кш жасушалары жэне т.б.. ИЛ-6 синтезшщ индукторлары ИЛ-1, ИЛ-2, ФНО-а, ИФН жэне колонияны ынталандыратын факторлар, ИЛ-4, ИЛ-10 жэне ИЛ-13 ингибиторлары болып табылады. ИЛ-6 биологиялы; белсендтктщ кец спектрiне ие жэне жасушалардыц эртYрлi TYрлерiне эсер етедi. ИЛ-6 псориазда, ИЛ-1 жэне ФНО-а синергетикалы; 0зара эрекеттесуiнде, эпидермиялы; 0су факторыныц гиперпродукцияын тудырады жэне эпидермиялы;

жасушалардыц гиперпролиферациясына ьщпал етедi [4]. Смольникова М.В жэне соавторлар (2014) псориазлы артритке ИЛ-6 жогарылатуынын эсерiн к0рсеттi . Ил-17А -155 аминкышкылдан туратын дозалык гликопротеин (15 кДа), туа б^кен жэне адаптивтi иммунитеттiц езара байланысын камтамасыз етедi. IL-17 отбасына IL-17A, B, C, D, E, F гаредь оныц басты функциясы протеин кабыкшалы цитокиндердiц синтезiн белсендару болып табылады. ИЛ-17-нiц физиологиялык р0лi организмнiц бактериялык жэне сацыраукулак инфекцияларынан коргауга катысады. Псориазда IL-17 рецепторларымен езара эрекеттесудiц нэтижесi - кабынуга карсы цитокиндердiц, химокиндердiц, молекулаларыныц адгезияы жэне есу факторларыныц иммунды-кабыну Yрдiсiнiц дамуын камтамасыз ететiн индукция болып табылады]. Сонгы кезде псориаз патогенезшде IL-10 тобыныц (IL-10, 19, 20, 22, 24, 26), иммуносупрессивтш эрекеттердщ бiркатар интерлейкелерi мацызды рел аткарады. Осылайша, Th17 жэне Th22 лимфоциттерi шыгаратын IL-22 псориазында кератиноциттердщ терминал саралануын бузады, бул псориаз наукастарда эпидермистiц бузылуына экеледi. Бул псориактивт закымдалган терiде IL-22 мРНК-ныц аныкталуымен расталады. Сонымен катар, IL-22 децгей психориозбен ауыратын наукастардыц YPДiсiнiц ауырлыгымен байланысты. Псориазда зерттеушiлердiц IL-12 тобына жататын IL-23-га тиесШ. IL-23 дендрит жэне баска антигендiусынатын жасушалар аркылы жасалады. Ол пролиферацияны жогарылатады жэне кератиноциттердiц дифференцирленуiн бузады, бул эпидермадагы ацианоздыц пайда болуына жэне терiдегi псориазды бертпелерге тэн. Сонымен катар, IL-23 псориазды артрит дамуында мацызды рел аткарады [10]. Соцгы кезде псориаздыц дамуында IL-36-ныц мацызды релi керсетiлдi. IL-36Ra-ныц табиги антагонистi IL-36-ныц жогалуы бул аурудыц негурлым ауыр TYрге,пустулярлы псориазга ауысуына ыкпал етедi . [6]. В коже ФНО-а продуцируется макрофагами, кератиноци-тами, нейтрофилами, тучными клетками, эндотелиоцитами, фибробластами, клетками Лангерганса. ФНО-а - кабыну реакциясыныц KYШтi индукторы жэне тукымдык иммунитеттщ негiзгi реттеушга, сонымен катар, бiрнеше гендердiц экспрессиясын езгерту аркылы ЖYзеге асырылатын тшнщ TYзiлуiне, цитоскелетiнiц кайта реттелуiне, эпидермальды дифференциацияга, жасуша циклын реттеуге жэне апоптозага катысады [9]. ФНО-а Лангерганс жасушаларыныц жетiлуiн жэне олардыц лимфа

TYЙiндерiне козгалысын терi T-лимфоциттерiн калыптастыру аркылы эрi карай Т-жасушаларын белсендару Yшiн. ФНО-а-ныц кабынуга карсы эсерi протеин кабыкшалы цитокиндердiц синтезi аркылы ЖYзеге асырылады: IL-1, IL-2, IL-4, IL-6, IL-12, IL-18, INF-y, TGF-ß псориаз жэне псориазды артритпен ауыратындардыц эндотелий дисфункциясын, капиллярлык еткiзгiштiгiн жогарылатады артериялык икемдiлiктi азайтайтады жэне ФНО-а ингибиторларын колдану осы наукастардыц эндотелия жагдайын едэуiр жаксартады. ФНО-а кератиноциттердщ пролиферациясын белсендiре отырып жэне 2-типт плазминогендi активатор типтi ингибиторларын белсендiретiн вазоинтестиндi пептидi (VIP) рецепторларыныц санын кебейту жолымен олардыц апоптозасын болдырмау аркылы псориаттык аткылаудыц ерекшелiктерiн калыптастыруга тiкелей катысады жэне серин протеазыныц ингибиторы болып табылады. [4] Кдн сарысуындагы закымданган жерлерде TNF-а децгейiнiц жогарылауы псориаз наукастарында бертпе аймагыныц жэне клиникалык кершктердщ ауырлыгыныц артуымен байланысты екендМ аныкталды. Сондай-ак, ФНО-а дэнекер тшш жоятын жэне буындарга зиян келтiретiн матрицалык металло-протеиназдардыц босатылуын ынталандырады, бул синовиальды суйыктыкта ФНО-а децгешнщ жогарылауымен жэне псориазлы артритпен ауыратын наукастардыц синовиялы мембранада болуымен керiнедi [10]. Жинакталган бiлiм нэтижесiнде псориаздыц жэне псориаттыц артритiнiц орташа ауыр жэне ауыр TYрлерiн инфликсимаб, адалиму- маб, этанерсепт жэне т.б. емдеу ушш ФНО-а ингибиторлык дэрiлiк заттыц кец спектрлi эзiрлендi жэне табысты пайдаланылды. Псориаз ауруын дамытуда мацызды рел ауруга генетикалык бейiмдiлiкпен айналысады, онда иммундык жауаптыц негiзгi медиаторлары цитокиндердiц гендерi аткарады. P40 протеишн кодтайтын IL12B генiнiц rs12188300 генетикалык полиморфизмi псориаза мен псориат артритшщ жаца генетикалык маркерi болып табылады. Сонымен катар, IL-4 гешнщ полиморфты маркерi C-590T псориазлы артритпен ассоциациясы. Осылайша, эдеби деректер псориаз ауруын дамытуда иммундык жуйенщ мацызды релш керсетедi. [1]Псориаза дамуыныц иммунологиялык механизмдерш терец зертеу казiргi тацда емдеудщ жаца тиiмдi эдiстерiн табуга мумгандш бередi, сонымен катар наукастардыц емiр CYPУ сапасын жаксартартады .

ЭДЕБИЕТТЕР Т1З1М1

1 Айвазян А.А. Псориаз - иммунозависимое заболевание / / Экспериментальная и клиническая дерматокосметология. - 2014. - № 2. - С. 36-38.

2 Кубанова А.А. Иммунные механизмы псориаза. Новые стратегии биологической терапии // Вестн. Дерматол. и венерологии. -2010. - № 1. - С. 35-47.

3 Пинегин Б.В. Роль клеток иммунной системы и цитокинов в развитии псориаза / / Российский журнал кожных и венерических болезней. - 2013. - № 3. - С. 19-25.

4 Смольникова М.В. Ассоциация полиморфных маркеров генов IL4 (C-590T) и IL10 (C-597A) с псориатическим артритом // Бюллетень ВСНЦ СО РАМН. - 2014. - Т. 85, № 3. - С. 190-193.

5 Brezinski E.A. Endothelial dysfunction and the effects of TNF inhibitors on the endothelium in psoriasis and psoriatic arthritis: a systematic review. [Review] // Current Pharmaceutical Design. - 2014. - Vol. 20(4). - P. 513-528.

6 Hao J.Q. Targeting interleukin-22 in psoriasis. [Review] // Inflammation. - 2014. - Vol. 37, № 1. - P. 94-99.

7 Quatresooz P. Ustekinumab in psoriasis immunopathology with emphasis on the Th17-IL23 axis: a primer // Journal of Biomedicine & Biotechnology. - 2015. - Р. 147-413.

8 Yun W.J. Role of CD4CD25FOXP3 Regulatory T Cells in Psoriasis // Ann dermatol. - 2010. - Vol. 22, № 4. - P. 397-403.

9 Mattozzi C. Importance of regulatory T cells in the pathogenesis of psoriasis: review of the literature. [Review] // Dermatology. - 2013. -Vol. 227, № 2. - P. 134-145.

10 Cai Y. New insights of T cells in the pathogenesis of psoriasis // Cellular & Molecular Immunology. - 2012. - Vol. 9, № 4. - P. 302-309.

К. Кунанбай, А.К. Каирбеков, М.Е. Рамазанов, Ж. Арыстан

Казахский Национальный медицинский университет им С.Д Асфендиярова Кафедра клинической фармакологии и фармакотерапии

ЦИТОКИНОВЫЙ ДИСБАЛАНС В ИММУНОПАТОГЕНЕЗЕ ПСОРИАЗА

Резюме: В обзоре литературы представлены современные данные об иммунологических механизмах развития псориаза. Проанализирована имеющаяся в литературе информация об участии клеток иммунной системы и синтезируемых ими цитокинов в развитии иммунных нарушений у больных псориазом. Псориаз является многофакторным, иммуноопосредованным хроническим заболеванием с повреждением кожи, нарушением микроциркуляции, обмена веществ, системной дезорганизацией соединительной ткани, поражением суста- вов, внутренних органов, лимфатических узлов. В основе развития псориаза лежит формирование неадек- ватного иммунного ответа с дисбалансом между регуляторными и эффекторными Т-клетками. Показано, что важнейшим звеном в иммунопатогенезе псориаза является дисбаланс про- и противовоспалительных цитокинов. Рассмотрена роль основных цитокинов (ИЛ-1, ИЛ-6, ИЛ-17, ИЛ-22, ИЛ-23, ИЛ-36, ФНО-а и др.) в развитии псориаза. Представлены данные о важности генетической предрасположенности к заболеванию

Ключевые слова: псориаз, иммунопатогенез, Т-лимфоциты, дендритные клетки, цитокины

K. Kunanbay, A.K. Kairbekov, M.E. Ramazanob, G. Arystan

Asfendijarov Kazakh national medical university Department of Clinical Pharmacology and Pharmacotherapy

CYTOKINE IMBALANCE IN THE IMMUNOPATHOGENESIS OF PSORIASIS

Resume: literature information about the involvement of immune system cells and synthesized their cytokines in the development of immune disorders in patients with psoriasis. Psoriasis is a multifactorial, immunopositive chronic disease with skin damage, impaired microcirculation, metabolism, systemic disorganization of connective tissue, affecting the joints, internal organs, lymph nodes. The basis for the development of psoriasis is the formation of an inadequate immune response to the imbalance between regulatory and effector T cells. Review shows that the most important link in the immunopathogenesis of psoriasis is an imbalance of Pro - and antiinflammatory cytokines. Review examines the role of key cytokines (ИЛ-1, ИЛ-6, ИЛ-17, ИЛ-22, ИЛ-23, ИЛ-36, ФНО-а, and others) in the development of psoriasis. Review presents data on the importance of genetic predisposition to the disease. Keywords: Psoriasis, immunopathogenesis, T-lymphocytes, dendritic cells, cytokines

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.