Научная статья на тему 'CИГИРЛАРДАН НАСЛ ОЛИШНИНГ ЗАМОНАВИЙ УСУЛЛАРИ'

CИГИРЛАРДАН НАСЛ ОЛИШНИНГ ЗАМОНАВИЙ УСУЛЛАРИ Текст научной статьи по специальности «Науки о Земле и смежные экологические науки»

52
4
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
Насл / ғўножин / сигир / маҳсулдорлик / чорвачилик / озиқлантириш / сунъий / генетик / уруғлантириш / голштин

Аннотация научной статьи по наукам о Земле и смежным экологическим наукам, автор научной работы — И. А. Набиев

Аъзам Азамат агро фемир хўжалигигида мавжуд 250 бош наслли қорамоллардан жами 40 бош, 20 бошдан иккита тажриба ва назорат гуруҳларга бўлиб, ўрганилганда 20 бош четдан элдан уруғлантириб келтирлган наслли ғўножинлар ва 20 бош сунъий уруғлантирилган наслли сигирларда тажриба ва назорат гуруҳларда чет элдан уруғлантириб келтирлган наслли ғўножинлардан олинган маҳсулдорлик кўрсатгичи юқори эканлиги тажрибаларда аниқланди.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Текст научной работы на тему «CИГИРЛАРДАН НАСЛ ОЛИШНИНГ ЗАМОНАВИЙ УСУЛЛАРИ»

еИГРЛАРДАН НАСЛ ОЛИШНИНГ ЗАМОНАВИЙ УСУЛЛАРИ

Аъзам Азамат агро фемир хужалигигида мавжуд 250 бош наслли корамоллардан жами 40 бош, 20 бошдан иккита тажриба ва назорат гурухларга булиб, урганилганда 20 бош четдан элдан уруглантириб келтирлган наслли гуножинлар ва 20 бош сунъий уруглантирилган наслли сигирларда тажриба ва назорат гурухларда чет элдан уруглантириб келтирлган наслли гуножинлардан олинган махсулдорлик курсатгичи юкори эканлиги тажрибаларда аникланди.

Калит сузлар: Насл, гуножин, сигир, махсулдорлик, чорвачилик, озиклантириш, сунъий, генетик, уруглантириш, голштин.

Хрзирги замон давр талаби Чорвачиликни ривожлантириш ва чорва махсулдорлигини оширишнинг асосий шартлари сигирлардан унумли фойдаланиш, кисирликни олдини олиш, кисир колишга йул куймаслик, уругланиш микдори ва сифатини ошириш, оталанишни купайтириш хамда ёш бузокларни саклаш тадбирларини йулга куйишдан иборатдир. Озиклантиришни яхшилаш билан бир каторда хужаликлардаги чорвачилик ишларини юритишни такомиллаштириш, шунингдек илгор фан ютукларидан кенг фойдаланиш эвазига корамоллар бош сонинни бирмунча купайтириш хозирги куннинг асосий вазифаларидан биридир.

АДАБИЁТЛАР ТАЩИЛИ ВА МЕТОДОЛОГИЯ

Корамоллар физиологияси шундай тузилганки, эмрионал даврида бузоклар турли касалликларга карши чидамлилик хусусиятларини (иммунитетни) онасидан кабул килаолмайди, шунинг учун умрининг дастлабки дакикаларида унинг иммун тизими хали шаклланмаган булади. Бузок турли касалликларга чидамлилик хусусиятларни онасидан огиз сути оркали олади. Огиз сути бу сигир туккандан кейинги дастлабки соатларда елинда хосил буладиган сутдир. Огиз сутининг таркиби оддий сутдан кескин фарк килиб, унда катта микдорда иммун антитаналар,

И. А. Набиев

мустакил тадкикотчи

АННОТОЦИЯ

КИРИШ

October, 2022

витаминлар ва минераллар мавжуд булади ва бу моддалар бузокнинг соглом усишига замин яратади.

Статистик маълумотларга кура сигирлардан насл олиш хар 100 бош сигирдан 90-95 тадан бузок олиш мумкинлиги тажрибаларда аникланган, агар 1 йилда сигирларнинг 15-20 %и 2 марта тукканда. Бунинг учун январ-феврал ойларида туккан сигирлар март ойининг 15-20 саналарида уруглантирилиши керак булади.

Илмий тадкикотлар Самарканд вилояти Самарканд туманида жойлашган, "Аъзам Азамат агро" фермир хужаликида утказилди. Ушбу фермада жами 250 бош Голштин зотига мансуб корамоллар мавжуд булиб, шундан 100 бош сигир, 75 бош бузоклар ва 75 бош букалар ташкил килади. Шу фемадан 40 бош икки гурухдан, жами турт гурухга 10 бошдан иккта тажриба ва иккта назорат гурухларга ажратиб, тажриба утказилди. Тадкикотлар давомида корамолларнинг барча физиологик курсатгичлари текшириб борилди. Насл олишда биринчи навбатда сигирларнинг генетиксини яхшилаш энг самарали усул хисобланади. Корамоллчилкда генетикани яхшилшнинг энг самарали усули Эмбрион трансплантация яъни донир сигирдан авлод олиш булса, иккинчи усули бу чет элда уруглантирган наслли гунажинларини олиб келиш оркали бузок олиш, учунчи усул наслли буцаларнинг уруги билан сунъий уруглантириш оркали тугилган ургочи бузокларнинг катъий юрукнома асосида бокиб уларни купайтириш оркали эришилади. Бу усуллардан Эмбрион трансплантация хозирча Узбекистон шароитида кулланилмаган, тажрибалар давомида чет элда уруглантирган наслли гунажинларини олиб келиш оркали бузок олиш ва наслли буцаларнинг уруги билан сунъий уруглантириш усуллардан фойдаланилди. Ушбу усуллардан фойдаланиш хозирги кунда чорвачилик хужаликларида кенг кулланилмокда

ТАДКЩОТ НАТИЖАЛАРИ

Корамоллардан утказилган тадкикотлар натижасига кура 40 бош Голштин зотли Голландиядан келтирлган наслли сигирларда олиб борилди. Бунда чет элдан уруглантириб келтирлган наслли гуножинлар жами 20 бош иккта тажриба гурухлари 10 бошдан ажратилди, унъий уруглантирилган наслли сигирлар эса жами 20 бош, 10 бошдан иккта назорат гурухларга ажратиб урганилди. Тадкикотнинг натижалари куйдаги диаграмма оркали ифодаланган.

October, 2022

Academic Research in Educational Sciences Volume 3 | Issue 10 | 2022 ISSN: 2181-1385_Cite-Factor: 0,89 | SIS: 1,12 | SJIF: 5,7 | UIF: 6,1

Диаграмма №1

50 45 40 35 30 25 20 15 10 5

I Чет элдан келтирлган сигрлар

Сунъий к,очириш орк,али танланган

тажриба

назорат

Ушбу диаграммада 40 бош тажриба ва назорат гурухидаги сигирлардан олинган бузокларни фоизга хисоблаганда Чет элдан уруглантириб келтирилган наслли гуножинлардан жами 20 бош яъни 10 бошдан иккта тажриба гурухларга чет элдан уруглантириб, келтирилган наслли гунажинларнинг насл бериши 44 % ни ташкил килган булса, Сунъий уруглантирилган сигирлар 12 % насл олинганлиги кузатилди. Иккта назорат гурухлардаги жами 20 бош яъни 10 бошдан иккта тажриба гурухлардаги чет элдан уруглантириб келтирилган наслли гунажинларнинг насл бериши 35 % натижа кайт этиган булса, сунъий уруглантирилган сигирлардан 5 % натижа кузатилди. Х,ар иккала гурухларда хам Чет элдан уруглантириб келтирилган гуножинлардан олиган насл фоизи куйиб хисобланганда курсатгичи юкори эканлиги диаграммада ифодаланди.

ХУЛОСА

Олинган натижаларга кура Тажриба гурухда ва назорат гурухда хам Чет элдан уруглантириб келтирлган наслли гуножинлардан олинган махсулдорлик юкори эканлиги аникланди.

1. Насл олишнинг юкори самарадорлиги чет элдан уруглантирилиб келтирлаётган гуножинларни уруглантириш генитик жихатдан соглом махсулдорлиги юкори, аник

October, 2022

0

75

текширишларга асосан танланган буколар оркали уруглантирилганлиги аникланди.

2. Сунъий уруглантирилган наслли сигирлардан олган натижаларни нисбатан паст натижа кайт этганлиги эканлиги махсулдорлиги юкори букаларга боглик холда насл олиниши исботланди .

3. Сунъий уруглантирилган сигирларни саклаш, озиклантириш, махсулдорлиги паст сигирларни танланганлиги натижаларни кескин тушушига сабаблиги тажрибаларда аникланди.

REFERENCES

1. Аширов М.И., Аширов Б.М., Юлдошев А.А. Разведение голштинского скота в Узбекистан. Монография, Ташкент., »Навруз» 2020 ,172 с.

2. Дунин И, Кочитков А, ШаркаевВ.Пленные и продуктеивные качества молочного скотта в Российской Федерации. Ж «Молочное и мясное скотаводство», №6 2010, с.2-4.

3. Кузнецсов .В.М/2003 Методиеплемнноеоцкеникижвотный с введением в теорию BLUB/ Киров Зонольне НИИШ Северо Востока им. Н.В. Рудникого,

4. Кузнецов В.М. «Основы научных исследований в животноводстве» Киров: Зональный НИИСХ Североро Восток, 2006 г, 568 с.

358 с.

October, 2022

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.