БУРАБАЙ ДЕМАЛЫС АЙМАҒЫНДАҒЫ ЖАПОНДЫҚ ЖӘНЕ МОДЕРН СТИЛЬДЕГІ ЖЕКЕ ТҰРҒЫН ҮЙ ИНТЕРЬЕР ЖОБАСЫ Текст научной статьи по специальности «Строительство и архитектура»

УДК 728.84

БУРАБАЙ ДЕМАЛЫС АЙМАГЫНДАГЫ ЖАПОНДЫЦ ЖЭНЕ МОДЕРН СТИЛЬДЕГ1 ЖЕКЕ Т¥РГЫН YЙ ИНТЕРЬЕР ЖОБАСЫ

ЦАРТАБАЕВА ГУЛЬЗАТ СЕРИКОВНА

С.Сейфуллин атындагы ^азАТЗУ, ЖРБСжД факультетi «Сэулет жэне Дизайн» кафедрасыньщ магистрi, ага окытушы. ^азакстан, Астана каласы.

ЖАМАНТЫКОВА АЙХАНУМ АСКАРОВНА

С.Сейфуллин атындагы ^азАТЗУ, ЖРБСжД факультет 5-курс студентi, Дизайн мамандыгы. ^азакстан, Астана каласы.

ЦАНАТОВА АРУЖАН ЦАНАТЦЫЗЫ

С.Сейфуллин атындагы ^азАТЗУ, ЖРБСжД факультет 5-курс студентi, Дизайн мамандыгы. ^азакстан, Астана каласы.

Аннотация: Бул мацалада Бурабай демалыс аймагында орналасцан тургын уйлердщ интерьерт жапондыц жэне модерн стильдерт Y^ecmipe отырып жобалаудыц мацызы царастырылады. Табигатпен Yйлeciмдiлiккe нeгiздeлгeн жапондыц стиль мен заманауи элeмeнmmepi басым модерн стилтщ бipiгуi экологиялыц таза, функционалды эpi эстетикалыц кещстт цуруга мYмкiндiк бepeдi.

Ктттт свздер:жапон стmi, модерн стиль, интерьер дизайны, экологиялыц Yйлeciм, табигатпен байланыс.

Бурабай табигаты эсемдшмен жэне байлыгымен танымал. Аймактагы тургын Yйлердiц интерьерш жобалау барысында табигатпен Yйлесiмдiлiктi сактап, заманауи технологияларды пайдалану кажеттшп туындайды. Жапон стилшщ карапайымдылыгы мен модерннщ заманауи элементтерiн Yйлестiре отырып, функционалды жэне эстетикалык орта жасаугаболады.

Акмола облысыныц солтYCтiгiнде «Бурабай» улттык парю орналаскандыгы баршамызга мэлiм. «Бурабай» тау-тасы да, кeлi де, жазык даласы да ертегiлер мен ацыздарга толы. Кекше жерiндегi Бурабайдыц тамаша табигаты, тылсым бейнесi - карагайлы орманы, бiр-бiрiнен кeлдерi аркылы бeлiнiп жаткан катпарлы жартастары, биiк куз басындагы тастары мен шыцдары небiр бейнеш кез алдыца елестетедi. ^азакстан Республикасы Президентi 1с Баскармасыныц «Бурабай» мемлекетпк табиги улттык паркi 2000 жылы тамызда к¥рылды. Бурабайдыц эрбiр кия тасына ацыздар негiзiнде жэне бейне ерекшелшне карай ат койып отырган: Окжетпес, Жумбактас. «Жумбактасты» бiр кырынан карасац - бурымды жас кызга балайсыц, екiншi кырынан карасац - орамал тарткан келiншекке балайсыц, Yшiншi кырынан карасац - бетiне эжiм тYCкен кемпiрге балап тацкаласыц. Бурабай келдерше Бурабай, Шортанды, Yлкен Шабакты, Кiшi Шабакты, ^отыркел жатады. Сонымен катар, Сары-арканыц, Кекшетау тауларыныц аралыгында бiр-бiрiне жакын орналаскан усак келдер тобы бар. Олар суыныц тазалыгымен ерекшеленедi.

Дизайнныц бул тэсiлi архитектуралык шешiмдерге жаца серпiн бередi жэне заманауи материалдарды колдану аркылы Yйдi табигатпен тыгыз байланыста устауга мYмкiндiк бередi. Интерьерде табиги материалдарды пайдалану аркылы тургындардыц жайлылыгы мен экологиялык тепе-тецдiк сакталады. Минимализм: Жапон стилi карапайымдылыкка негiзделген. Бул стильде белмелерде тек кажетп заттар гана орналасады, ал артык декорлар немесе жиhаздар болмауы тиiс. Кецiстiк ашык жэне жещл болуы керек, бул Yйлесiмдiлiктi камтамасыз етедi.ТабиFи материалдар: Жапон интерьершде табиги материалдар, эсiресе агаш, тас, бамбук, кагаз жэне табиги маталар кещнен колданылады. Бул материалдар табигат пен жакындыкты кeрсетедi жэне коршаган ортаныц бейбiтшiлiгiн интерьерге жеткiзедi.Тыныш

тYCтер палитрасы: Жапон стилшдеп тYCтер табиги жэне бейтарап болады: ашык коцыр, беж, сур, ак жэне жасыл тYCтер басымдыкка ие. Бул палитра табиги ортага жакындыкты сактауга багытталган.Табигат пен байланыс: Жапон стилi табигатты интерьерге енгiзу аркылы ерекшеленедi. Yлкен терезелер аркылы табигат кeрiнiстерi шю кещспктщ бiр бeлiгiне айналады.

Сонымен катар, шю жэне сырткы кещспкп бiрiктiретiн бакшалар мен судыц элементтерi жш колданылады. Татами: Бул стильде кещнен колданылатын жапондык татами маталары - интерьерге ьщгайлыльщ пен Yйлесiмдiлiк экелетш мацызды элементтер. Татамилер эдетте жатын белмелерде немесе конак белмелерде кездеседь карапайым декор: Жапон стилiнде жиhаз бен декор элементтерi карапайым эрi функционалды. Олар кещспктеп жалпы Yйлесiмдiлiк пен тыныштыкты сактауга багытталган.

Жапон стилшщ басты максаты - адам мен табигат арасындагы Yйлесiмдiлiктi керсету жэне eмiр CYPУ кещстшн мYмкiндiгiнше карапайым эрi тыныш ету.Жапондык стильдщ философиялык негiзi - дзен буддизма Бул философияныц ыкпалы интерьерде кершю тауып, эрбiр элементтщ eзiндiк мэш мен символикасы бар. Белмеде табигаттыц бейнесi жасалып, адам мен табигаттыц тыгыз байланысын керсету Yшiн жапон багы сиякты элементтер колданылады.

Модерн стилшде жаца технологиялар, заманауи материалдар жэне тепс сызыктар колданылады. Бул стильде жарыктыц мол болуы, кещспкт тиiмдi пайдалану жэне заманауи интерьер элементтерш колдану аркылы тургындарга колайлы ортаны камтамасыз ету мацызды. Модерн стилшде шыны, металл жэне пластик сиякты материалдар кещнен колданылады. Модерн стилшщ басты артыкшылыгы - оныц функционалдыгы. Эр элементтiц eзiндiк рeлi бар, жэне бeлмедегi жиhаздар мен декорлар тек эсемдш Yшiн гана емес, сонымен катар, тургындардыц eмiрiн жецiлдету Yшiн де кызмететедi. Бул стильде жогары технологиялар колданылады, жэне бул YЙдiц эрбiр бeлмесiнде кершю табады.

Жапон стилi мен модерн стилшщ YЙлесiмi интерьерде ерекше атмосфера калыптастырады. Жапондык табигатка жакындык пен минимализм, ал модерннщ заманауи шешiмдерi Yйлесiп, кецiстiктi эрi заманауи, эрi тыныштыкка толы етедi. Yлкен терезелер аркылы Бурабайдыц табигаты YЙдiц шю кецiстiгiмен бiр тутас болады.

Жоба барысында энергияны Yнемдеу мен экологиялык Yйлесiмдiлiкке ерекше кeцiл бeлiнедi. Жапондык стильде табиги материалдар колданылып, белме табигатпен Yйлесiмдi етiп жасалады. Сонымен катар, модерн стилшдеп заманауи технологиялар мен энергия тиiмдi шешiмдер аркылы YЙдiц экологиялык тазалыгы сакталады. ^онак белмеде жапондык стильдiц карапайымдылыгы мен модерннщ заманауилыгыуйлеседь АFашжиhаздар, ашыктYCтер, Yлкен терезелер жэне заманауи жарыктандыру интерьердi тартымды эрi ыцFайлы етедi. Жатын белмеде жапондык татами стилi мен модерннщ тепс сызыктары басымдыкка ие. Бул белмеде табети материалдар мен заманауи жарык шешiмдерi Yйлесiп, белмеш тыныш эрi заманауи етiп керсетедь Ас YЙде жапонстилi мен модерннщ функционалдыгы Yйлеседi. Техникалык куралдар мен заманауи куры1етылар пайдаланылып, кецiстiк колайлы жэне эсем етш жасалады. Бурабай аймаFындаFы жапондык жэне модерн стильдершщ YЙлесiмi аркылы жасалFан интерьер жобасы табиFатпен Yйлесiмдiлiктi сактай отырып, заманауи технологиялар мен дизайн шешiмдерiн усынады. Бул Yйлесiм турFындарFа жайлы жэне функционалды eмiр CYPУ ортасын камтамасыз етед^ ал энергия тиiмдiлiгi мен экологиялык тазалык коршаFан ортаFа зиян келт1рмейтш кецiстiк куруFа мYмкiндiк береди

Ваби-саби мен модерн стильдерiнiц Yйлесуi интерьерде табиFи сулулык пен технологиялык жетiстiктердi бiрiктiретiн бiрегей кецiстiктер жасайды. Бул екi стиль бiрiн-бiрi толыктырып, заманауи турFын Yйлер Yшiн керемет Yйлесiм жасайды. Кeбiмiзге хюгге жэне лагом сиякты уFымдар таныс. Бул интерьердеп Еуропадан, нактырак айтсак, Скандинавиядан келген жаца стилистикалык баFыттар. Бiрак, егер сiз элемдiк iшкi YPдiстердi тек Батыс кана кояды деп ойласацыз, онда сiз катты кателесесеаз. БYгiн бiз Сiздi ваби саби сиякты ерекше баFытпен таныстырамыз.

Ваби саби стилi («васаби» деп шатастырмау керек) жакында гана Жапониядан интерьер дизайны элемше келдi. Кебшщ бул стиль туралы тYсiнiгi нашар, ал ko6ï бул туралы алгаш рет естш отырганына карамастан, «ваби саби» деген угымньщ e3i 15-шi гасырда пайда болды. Бул багыт кернею байлыгы мен сэндiлiгi бар керемет интерьерге карама-карсы болды

Бул мэселеде Сiздi барлык жапондар агарта алмайды, eйткенi олар Yшiн бул тYсiнiк ете абстрактiлi. Шын мэнiнде, ваби саби жапондык минимализмнщ жакын туысы болып табылады. Оныц негiзiнде дзен-будда монахтарыныц интерьерлерi жатыр. Жапондар Yшiн «ваби» - бул карапайымдылык, жетшмеушшк, табигилык, жалгыздык жэне тiптi аскетизм. «Сэби» табигилыгы мен тYпнускалыFын бiлдiредi. ^ыскаша айтканда, ваби саби стилi - бул жетiлмеген сулулык, керкемдш карапайымдылык, бэрi тураксыз жерде эдемi керу eнерi. Эцдеу минимумы, жаратылыстылык максимумы. Интерьердi, жиhаздыц касбеттерiн эрлеуде пластикадан толык бас тарту жэне аFашка, керамикаFа, бетон мен юртшке, тастарFа, шыныFа жэне табиFи маталарFа басымдык беру усынылады. Ец алдымен беттi кYPделi ецдеуден, эсiресе лактаудан бас тарту керек. ^абырFалары да, едендерi де барынша табиFи, табети тегiс емес жэне кедiр-будырлы болуы тиiс.

Интерьердегi ваби саби стилi - бул барынша карапайымдылык пен сулулыктыц мYлдем болмауы. Оныц шшде жарыктандыруда да. Неон шамдарынан, кYPделi жарык курылымдарынан, нYктелi шамдар мен бра-лардыц кeптiгiнен бас тартыцыз. Егер дэстYрлi жапондык минимализмге негiзделетiн болсак, онда YЙдегi жарыктандыру шай каFидаты бойынша курылуы тиiс: терезелер аFаштар мен буталар арнайы отырFызылFан солтYCтiк жакка карайды. Нэтижесiнде YЙ-жайдаFы жарык жумсак жэне шашырацкы болып шы^ады. Ваби саби стилiндегi конак бeлмесi кeбiнесе еркiн орналасады. Yй иелерi мен конактар креслоларды, дивандарды жэне журнал Yстелдерiн айналып етпей, кещспкте жумыс iстеуге жэне орын ауыстыруFа толык еркiндiгi болуы тшс. МYмкiндiгiнше барлык жиhаз барынша эргономикалык, бiрак карапайым жэне кезге кершбейтш болуы тиiс. Артык заттар мен декор заттары жок.

Кiреберiстен кез келген кещспк басталады. Егер Оздщ конак бeлмецiз ваби саби стилшде жасалса, онда юреберю бeлмесi де помпездi классика немесе модерн стилшде болмауы тшс. Сeндiрiлген жарык, ец кеп бос орын. Ваби саби стилшдеп юреберюте Сiз ешкашан купе шкафын немесе айнасы мен iлгектерi бар сырткы киiмi бар ашык модульдi кiреберiстi кездестiре алмайсыз. Киiмдi сактау Yшiн жеке киiм шетш белме жасаFан дурыс.

Ваби саби асханасы да баска кецiстiктер сиякты барынша карапайым. Мунда сервиздер мен ас YЙ техникасыныц (кофекоймаларFа, тостерлерге, микротолкындарFа жэне т.б.) кeптiгiне орын жок. Эдетте, барлык техника орнатылады жэне гарнитура касбеттерiнiц артында жасырылады. ТабиFи ецделген аFаш, табиFи бедерлi сэндiк сылак барынша басым. Yстел, ас YЙ алжапкышы, едендер керамограниттен, керамикалык плиткадан жасалуы мYмкiн, олардыц суретi бетон мен табиFи тас текстураларFа уксайды.

Ваби саби жатын белме - бул eзiмен бiрге демалу жэне бiрлесу орны. Мунда жиhаздыц негiзгi, ал мiнсiз жалFыз заты кереует болады. ТаFы да шкафтардан, дэретхана Yстелдерiнен бас тартып, киiм-кешекке арналFан жеке киiм шетш орын орнаткан дурыс. ТабиFи материалдардан жасалFан тесек эбзелдерiне: бамбук жамылFысына, мактаFа жэне зыFырFа басымдык береди

^O^AAHbmFAH 9AEBHETTEP TI3IMI:

1. https://www.ivd.ru/dizajn-i-dekor/stili-interiera/krasota-v-prostote-chto-takoe-stil-vabi-sabi-i-kak-ego-primenyat-v-interere-80422

2. https://roomble.com/interer/vabi-sabi-eto-ne-kafe-a-stil-v-interere-i-ne-tolko/

3. https://theblueprint.ru/culture/trends/wabi-sabi

4. "Wabi-Sabi for Artists, Designers, Poets & Philosophers" — HeoHapgKopeH.

5. "The Unknown Craftsman: A Japanese Insight Into Beauty" — Соэцу ^Haru.

6. "WA: The Essence of Japanese Design" — OTe^aHHanHOTTH.