CC BY
2УДК 728.27
АЦТАУ ЦАЛАСЫНДАГЫ БОХО СТИЛ1НДЕГ1 ЦОНАЦ YЙ ИНТЕРЬЕРШЩ ЖОБАСЫН ЖОБАЛАУДАГЫ ПРИНЦИПТЕР1НЩ КЕЗЕНДЕР1
С.Сейфуллин ат. ^азАТЗУ, ЖРБСжД факультетi «Сэулет жэне Дизайн» кафедрасыньщ магистрi, ага окытушы. ^азакстан , Астана каласы.
СЭДУАЦАС АЙН¥Р БУЛАТЦЫЗЫ
С.Сейфуллин ат. ^азАТЗУ, ЖРБСжД факультет «Сэулет жэне Дизайн» 5-курс студентi, Дизайн мамандыгы. ^азакстан , Астана каласы.
АЛТЫНБЕКЦЫЗЫ НАЗГYЛ
С.Сейфуллин ат. ^азАТЗУ, ЖРБСжД факультетi «Сэулет жэне Дизайн» 5-курс студент^ Дизайн мамандыгы. ^азакстан , Астана каласы.
Аннотациясы: Конацуйге арналган бохо дизайныныц бастымацсаты-цонацтар ездерт впер туындылары мен табиги элементтермен цоршалган Yйдe сeзiнeтiн жылы, жайлы атмосфераны цуру. Бохо кещстт релаксация мен демалуга ыцпал eтeдi, интерьерге шытырман оцигалар мен ертндт экeлeдi. Конац Yйдeгi бохо дизайны сонымен цатар цонацтарга бiрeгeй жэне есте цаларлыц туру тэжiрибeсiн усына отырып, эр белменщ жеке басын керсeтeдi.
ЮлттЫ свздер: Конац уй, бохо ^rni, дизайн, цонацжайлылыц.
Агылшын тшндеп " hospitality "ce3i ecKi француз тшндеп" hospice "сезшен шыккан,"конакжай y^' дегендi бiлдiредi. ^онак YЙлердщ алгаш^ы прототиптершщ пайда болуы, клиенттерге кызмет керсету мамандыгы сиякты, езшщ тамырын алыс еткенге калдырады. ^онак бeлмелерi барлык жерде кец таралган. Бул кона; YЙлердщ кызметтерш саяхатшылар да, хабаршылар да, курьерлер де, жогары дэрежелi конактар да, мемлекеттiк кызметкерлер де пайдаланды. ^онак белмелерде оларга тамак, тесек, жылкы кYтiмi усынылды. Орта гасырларда монастырьлардыц жанынан конак Yйлер салынды, онда дiни кызметкерлер жарыкта жYрген адамдарга жылы шыраймен карсы алды. Бiраз уакыттан кейiн бул тепн баспана акша табатын кэсiпорынFа айналады. ^онак YЙлердщ прототиптерi Таяу Шыгыста, Орталык Азия мен Закавказьеде болды. Саудагерлер тауарлар керуендерiмен шелдер мен тау бектерлершде саяхаттап, эдетте шатырларда тYнедi, бiрак кейде керуен сарайларында, тYЙе корасы мен бекiнiс кабырFасымен коршалFан адамдарFа арналFан бeлмелердi камтитын конак YЙ кешендерi сиякты мекемелерде болды. Сауда байланыстарыньщ дамуы ЕуропадаFы конакжайлылык индустриясыныц айтарлыктай eсуiне экелд^ мысалы, Миланда XIV Fасырда.
XVIII-XIX Fасырларда. мемлекеттер арасындаFы экономикалык жэне саяси байланыстардыц eсуiмен, эсiресе Еуропа калаларында конак YЙ шаруашылы^ыныц каркынды дамуы басталады. ^онак YЙ бизнес Yлкен пайда экелетш мацызды салаFа айналуда. Екiншi дYниежYзiлiк соFыстан кешн Батыс Еуропа мен iшiнара Шы^ыс Азияныц конакжайлылык индустриясы нашар жаFдайда болды. Кецес ОдаFында Fимараттардыц кепшшп кирады, оларды калпына келтiруге каражат болмады. Бул факторлар конакжайлылык индустриясыныц дамуын кешiктiрдi. Жаца нысандар салынбады, ал колданыстаFы нысандар армия мен тылдыц кажеттiлiктерiне берiлдi. конакжайлылык индустриясы соFыстан кейiнгi кезецде Fана одан эрi дамиды. Сонымен, 1950-1960 жылдары Батыс Еуропа елдерiнде алFашкы ойын-сауык кешендерi пайда болды. Жаца бальнеологиялык орталыктар калпына келтiрiлiп, ашылуда, эртYрлi децгейлерде окушылардыц халыкаралык алмасуы дамуда, олимпиадалык козFалыс жэне баска да спорттык жарыстар дамуда, туризмнiц зацнамалык базасы ныFайтылуда. ^азiрri заманFы конакжайлылык индустриясына мыналар кiредi: конак YЙлер, барлар, мейрамханалар,
КАРТАБАЕВА ГУЛЬЗАТ СЕРИКОВНА
курорттар, ойын Yйлерi, казинолар, ягни клиенттердщ демалысы мен ^щл KeTepyÏHe багытталган барлык нэрсе.
XIX гасырдыц аягында iрi калаларда заманауи ыцгайлылыгы бар кеп кабатты конак YЙ гимараттары пайда болады: кэрiз, ыстык сумен жабдьщтау, орталык жылыту, кeтергiш машиналар (лифт прототиптерi), бeлмелердегi электр куаты жэне т. б. мундай конак Yйлерге 1862 жылы ашылган Париждеп Grand Hotel кiрдi, оныц техникалык жабдыкталуы мен эрлеyi eзiнщ аукымы бойынша бiрегей болды Еуропа. Еуропадагы конак Yйлердщ алгашкы ресми жiктелyi ^онак Yйлердi Yш топка бeледi: Yлкен конак Yйлер-сэндi интерьерден баска, жогары бiлiктi персоналга кызмет ^рсетуд^ талгампаз тагамдарды жэне т. б. усынады, олар бiрнеше жылдар бойы eз беделiне ие болды; курорттык конак Yйлер - минералды булактарга бару дэстYрi алдымен емдеу орталыктарыныц пайда болуына ыкпал етедi, олар бiртiндеп эр тYрлi ойын-сауыктары бар курорттык орталыктарга айналады: би кештер^ карнавалдар жэне кумар ойындар жэне т. б.; транзитпк конак Yйлер-бул ерекше жайлылык пен кызмет ^рсетудщ жогары багасымен ерекшеленбейтiн когамдык Yйлер мен конак Yйлердщ урпактары. Олар заманауи конак Yй индустриясына тэн кызмет ^рсету стандарттарыныц негiзi болды.
Бiрiншi децгейлi Жаца Элем конак Y™ - Tremont House - 1829 жылы Бостонда салынган, ол "заманауи конак Yй индустриясыныц атасы"деп аталады. Бул конак YЙ eзiнщ архитектурасымен, байлыгымен жэне сэндiлiгiмен, сондай - ак келiссeздер курылгысы, жеке бiр жэне екi бeлмелi бeлмелер, тiптi тегiн сабын сиякты ^теген жаца eнiмдерiмен танымал болды. Бул конак Yйдiц пайда болуымен, сол кездеп Америкада гана емес, Еуропада да ец жаксы, американдык конак Yй менеджментi элемде жетекшi орынга ие болды деп саналады. Х1Х жэне ХХ гасырлар тогысындагы Мэскеудщ басты конак YЙi "Метрополь" конак Y™ болып саналады. ^онак Yй eзiнiц дYниеге келyiне 34-тен белгш меценат С. и. Мамонтовка карыздар, ол оны тургызу Yшiн талантты жас сyретшiлер мен сэyлетшiлердi жинады: Врубель, Валькотт, Кекушев, Чехонин. Гимарат eрттер мен eзгерiстерге карамастан жэне осы уакытка дейiн бiздiц астанамыздыц кeрiктi жерлершщ бiрi болып табылады. Гимарат сол кездегi сэндi "Art Nouveau" стилшде салынган; оныц безендiрiлyi-эйгiлi майолик панельдерi, барельефтер, мунаралар, ашык торлар жэне шыны кYмбездер. "Метрополитен" соцгы техникамен жабдыкталган: тоцазыткыштар, лифттер, телефондар, ыстык су - бул уакыт Yшiн сирек кездеседi. Керемет журтшылык "Метрополистiц"сэндi бeлмелерi мен мейрамханаларын толтырды.
^онакжайлылык кэсiпорындарын дамытуда А^Ш ерекше рeл аткарады. Тарихшылардыц пiкiрiнше, мундагы алгашкы конак YЙ Еуропага караганда элдекайда кешiрек, тек 1607 жылы пайда болды. Алгашкы таверналардыц бiрi 1634 жылы Бостонда ашылды. 1642 жылы Нью-Йоркте (ол кезде Жаца Амстердам деп аталган) тавернаны голландтар ашты. Осы кезден бастап таверналар когамдык eмiрдiц орталыктарына, сарбаздар мен кэсшкерлер Yшiн кездесу орнына айналды. Олар тек калаларда гана емес, сонымен катар Yлкен жолдардыц бойында, эсiресе киылыстарда eркендедi. Америка континентшщ жерiне енген еуропалык коныс аударушылар eздерiмен бiрге гасырлар бойы жинакталган конак Yйлер мен таверналарды салу жэне баскару тэжiрибесiн алып келдь Архитектура, орналаскан жерi, усынылатын кызмет тургысынан американдык конак Yйлер мен таверналар непзшен еуропалыктарга уксас болды, олар аздап ерекшелендь Мысалы, мунда адамдарды орналастыру кезiнде сыныптык кематушшк болган жок. Кeп жагдайда элеуметпк функцияны аткарган еуропалык кэсiпорындардан айырмашылыгы, американдык таверналар eмiр CYрген кезден бастап коммерциялык багытка ие болды, ягни пайда табу максатында курылды.г
^онак Yйдiц интерьерiн жобалау-бул функционалдылык, жайлылык, эстетика жэне eзiндiк ерекшелш сиякты кeптеген факторларды ескерyдi кажет ететiн кYPделi жэне кeп сатылы процесс. "Бохо" стилi ("богемиялык" деп кыскартылган) дэстYрлi жэне стандартталган дизайнга караганда конактарга ерекше атмосфера мен еркшдш сезiмiн усынгысы келетiн кона^йлер Yшiн танымал тацдау болды. ^онак Yйдiц интерьерiндегi "бохо" стилi жайлы жэне
функционалды бола отырып, тулгага, текстуралар мен материалдардьщ кутпеген комбинацияларына толы кещспктер жасауга мYмкiндiк бередi.
Бул макалада бохо конак YЙiнiц интерьерiн жобалау кезшде саралаудыц негiзгi принциптерi, сондай-ак бул стиль эстетика мен жайлылык арасындагы Yйлесiмдiлiктi камтамасыз ете отырып, конактар Yшiн бiрегей кещспкп куруга калай кeмектесетiнi карастырылады.
Богемияныц еркiн жэне шыгармашылык eмiр салтынан шабыттанган бохо стилi интерьердегi катац ережелер мен стандарттаудан бас тартумен сипатталады. Ол эртYрлi мэдениеттердщ, уакыттардыц жэне дэстурлердщ элементтерiн камтиды, бул оны икемдi жэне эртYрлi етедi. ^онак YЙдiц интерьерiнде бул кептеген текстураларды, ашык тYCтердi, этникалык мотивтердi жэне табиги материалдарды колданумен кeрiнедi.
Бохо интерьершщ негiзгi принциптершщ бiрi-Текстураныц байлыгы. ^онак YЙдiц интерьерiнде бул агаш, ротан, зыгыр, жYн жэне макта сиякты табиги материалдарды колданумен кершедь Бул материалдар кещспкке жылулык пен жайлылык берш кана коймайды, сонымен катар органикалык жэне табиги сезiм береди Эрбiр конакYЙ бeлмесiн бiрегей ету Yшiн эртYрлi текстураларды колдануга болады: eрiлген жиhаз, узын кадалы кшемдер, колдан жасалган кeрпелер мен тeсек жапкыштар. Бул тэсiл визуалды эртYрлiлiктi камтамасыз етiп кана коймай, сонымен катар конактарга кещспкте болудан тактильдi лэззат алуга мYмкiндiк бередi.
Бохо интерьершдеп тYCтер палитрасы эртYрлi жэне бай жэне жылы тYCтердi де, пастелдi рецктердi де камтиды. ^онак YЙдiц интерьерi аясында бул карама — карсы аймактарды куруга мYмкiндiк бередi: кейбiреулерi жаркын жэне ж1герл^ ал баскалары тыныш жэне босацсытады.
Бохо стилiнде кeптеген тYCтердi колдануга болатындыгын ескеру мацызды, бiрак олар бiр-бiрiмен Yйлесiмдi болуы керек. ^онак YЙ Yшiн бул eте мацызды, emrem тYрлi-тYCтi, бiрак тецдестiрiлген кещспк конактардыц эмоционалды жагдайына эсер епп, оларга жайлы жэне еркiн сезшуге кeмектеседi.
Бохо стилi эртYрлi мэдени дэс^рлер мен этникалык стильдерден шабыт алады. ^онак YЙдiц интерьерiнде оны элемнщ тYкпiр-тYкпiрiнен келген eнер мен декорды пайдалану аркылы кeрсетуге болады: Марокко кшемдер^ Yндi маталары, африкалык маскалар жэне ^ытай керамикасы. Бул тэсш конактар Yшiн саяхат пен экзотикалык атмосфераны куруга кeмектеседi.
Дегенмен, кещспкп мэдени элементтермен шамадан тыс жYктемеу Yшiн тепе-тецдiктi сактау мацызды. Ол Yшiн интерьердiц орталык элементтерше айналатын бiрнеше негiзгi екпiндердi тацдап, оларды бейтарап бeлшектермен толыктырган жeн.
Бохо стилiндегi конакYЙлер кeбiнесе конактардыц кажеттшктерше сэйкес оцай eзгеретiн кещспк жасайды. Муны модульдiк жиhазды пайдалану аркылы ^рсетуге болады, оны оцай eзгертуге болады, сонымен катар токыма, eсiмдiктер мен декормен аймактарга бeлуге болады. Бул икемдiлiк демалу Yшiн жеке бурыштарды да, байланыс Yшiн ашык аймактарды да жасауга мYмкiндiк бередi. Мысалы, конак YЙдiц фойесшде дивандар мен креслолар бар, жаркын жастыктар мен кiлемдермен толыктырылган жумсак аймактарды, сондай-ак конактарга eздерiне ыцгайлы ойын-сауык форматын тацдауга мYмкiндiк беретш кeрпелер мен кiтаптар бар жайлы бурыштарды усынуга болады.
^азiрri замангы конак YЙлер турактылык тенденцияларына CYЙене отырып, кeбiнесе интерьерге турактылык тужырымдамасын колдайтын элементтердi косады. Бохо стилшде табиги жэне кайта eцделген материалдарды пайдалану эстетикага гана емес, сонымен катар туракты дизайн идеясын колдайды. Мысалы, кайта eцделген агаш жиhазды, органикалык макта токыма буйымдарын жэне кeмiртегi аз баска элементтердi пайдалануга болады. Эко-дизайн сонымен катар интерьерде eсiмдiктердi пайдалануды камтиды. Бул кещспкп безендiрiп кана коймайды, сонымен катар ауаныц сапасын жаксартады, демалу Yшiн колайлы атмосфера жасайды. Бохо стилшдеп конакYЙдi жобалау Yлкен тацдау еркшдш мен креативтi тэсiлдi камтиды. Бул стильдщ айырмашылыFы-эртYрлi текстуралардыц, материалдардыц,
тYCтердщ жэне мэдени элементтердщ Y^neciMÎ, бул конактар Yшiн ерекше кещспктер жасайды. Бул стиль стандарттау мен формальдылыкты болдырмайды, келушiлерге богемиялык ерюндш атмосферасы бар жайлы жэне жайлы кещспк бередi.
Сонымен катар, бохо интерьерi казiргi элем Yшiн мацызды кундылыктарды колдайды: эко-турактылык, кепфункционалдылык жэне икемдшк. Осылайша, Бохо стилiндегi конак YЙ жаца тэж1рибеге умтылатын саяхатшылар Yшiн, сондай-ак жеке жанасу мен бiрегей кещстiктердi багалайтындар Yшiн тартымды орынга айналады.
ЦОЛДАНЫЛГАН ЭДЕБИЕТТЕР Т1З1М1:
1. Рузайкина Г.П. Часть 1 "История туризма и гостиничной индустрии"Учебное пособие. 2015
2. Е.Н. Артемова О.Г. Владимирова Н.В. Глебова"Гостиничное хозяйство и гостиничный сервис" Учебное пособие. 2015
3. Рузайкина Г.П. Часть 2 "История туризма и гостиничной индустрии"Учебное пособие. 2015
4. 4.Н.И.Кабушкин, Г.А.Бондаренко "Менеджмент гостиниц и ресторанов "Учебное пособие. 2015
5. Килимник, О. "Дизайн интерьера в стиле Бохо: креативный подход к оформлению" — Москва: Арт-Декор, 2020.
6. Холл, П. "Современные интерьеры: стили и направления /Пер. с англ. — Лондон: Thames & Hudson, 2018.
7. Мюллер, Д. "Эстетика свободы: Бохо как стиль жизни и в интерьере". /Пер. с англ. — Нью-Йорк: Random House, 2019.
8. Шайер, Т. "От эклектики к гармонии: Интерьеры, вдохновленные миром"./Пер. с англ. — Берлин: Taschen, 2021.
9. Стоунер, Сьюзен. Этно стиль: Дизайн интерьеров, вдохновленный традициями. - Лондон: Thames& Hudson, 2013. - 184 с.
10. Хакен, Герман. Синергетика в архитектуре: Организация, форма, стиль. - Москва: Наука, 2009. - 320 с.
11. Deleuze, Gilles. The Fold: Leibniz and the Baroque. - Minneapolis: University of Minnesota Press, 1992. - 220 p.
