CC BY
0VI. NAZARIYA, METODOLOGIYA VA PEDAGOGIKA
BOSHLANG'ICH SINFLARGA INGLIZ TILINI O'RGATISH
TEXNALOGIYASI
Axmatova Farangiz Ulug'bek qizi
Toshkent Kimyo Xalqar Universitet Samarqand filiali Boshlang'ich ta'lim 2-bosqich talabasi faxmadova8@gmail.com, +998 94 249 51 63 Ilmiy rahbar: Zubaydova Nilufar
Annottatsiya. Ushbu maqolada ingliz tilini o'rgatish borasida turli xil o'qitish metodlari uning xususiyatlariga va o'quvchi tafakkuriga ijobiy ta'siri haqida so'z boradi
Kalit so'zlar: vijual, kinestetik, dikteshin, davlat siyosatini asosiy tamoillari asosida yosh avlodga ta'lim-tarbiya berish.
Keyingi yillardagi islohotlar umumta'lim maktablari va o'quvchilarda dunyoni anglash uchun ingiliz tilini o'rganishga jiddiy e'tibor qaratish zaruratini yuzaga chiqardi.Kichik yoshdagi bolalarni biron bir tilga o'rgatish juda qiyin masala hisoblanadi.Ingliz tili o'rganish mashqlar va ko'proq lug'at yotlashdan iborat,deyilsa mubolag'a yoki xato bo'lmaydi.Bolaga til o'rgatishda uni qiziqishlarini inobatga olgan holda darsni trio o'tish kerak deb o'ylayman.Darsda turli o'yinlar,ko'rgazmali qurollar bilan o'tkazsak bolani esida o'tilgan mavzu yaxshi saqlanib qoladi va dars jarayoni zerikarli bo'lmaydi. Ingliz tilini o'rganishning yangi uslublaridan biri gap tuzish va rasm asosida ko'rib vijual eslab qolishdan iborat. Biz boshlang'ich sinfni o'qitayotganimizda bolalar turli eslab qolish qobiliyatiga ega ekanligi yodimizdan chiqmasin.Bir sinfda turli bolalar o'qiydi ularni qabul qilishi ham turlichadir,masalan kimdir vijual,kimdir kinestetik boshqalari esa dikteshin.shu tariqa eslab
qolishadi.Asosan darsni qiziqtirib o'tish uchun ko'proq dialoglar,tilli o'yinlar orqali tashkillashtirishimiz kerak.
- Dialoglarni tarjima qilish jarayoni tashkil etiladi
- Rolli o'yinlar davomida o'rganilib mashqlar bajariladi.
- Olingan bilimlarni mustahkamlash uchun dars yakunida test qilinadi o'quvchilarni.
Ta'lim tizimida davlat siyosatini asosiy tamoyillari asosida yosh avlodga ta'lim-tarbiy berish yo'lida faoliyat yurituvchi barcha turdagi talim muassasalari majmuyi demakdir.Bola qancha ko'p lug'at,dialoglar yotlasa ko'proq kichik matnchalar tarjima qilsa ingliz tilini o'rganish yanada osonlashadi va kelgusida eng zo'r tilni biladigan inson bo'lib yetishadi.
O'quvchiga ko'proq ro'llli o'yinlar bo'lib bering va 4 tadan doskaga chiqartirib o'sha bo'lgan ro'lingizni ijro qildiring.Bu usul oorqali bolani listining,speking,ridingi shakllanadi va yanada tilga qiziqishi oshadi.
Dars davomida har xil o'yinlar o'ynatib turish sinfda fanni o'rganishga bo'lgan ishtiyoq yanada oshadi,passiv o'quvchilarni darslarda yaxshiroq qatnashishiga undaydi.Sinfda o'zaro o'quvchilar o'rtasida jamoa bo'lib ishlashga,birgalikda harakat qilishga undaydi.Quyida sizga ingliz tili darslari davomida samaradorligini yanada oshirishga xizmat qiluvchi o'yinlar ko'rsatib o'tiladi.
Last Man Standing
(Oxirgi qolgan odam) metodi.
Bu o'yintezkor o'yin hisoblanadi.Lekin o'quvchilarga o'ylash uchun biroz v aqt beramiz.
Bu o'yin birgalikda o'rganishga undaydi,yani boshqa o'quvchilar gapirayotganida qolgan o'quvchilar so'z o'ylayotgan bo'lishadi.O'yin o'ynash uchun kopto'k kerak bo'ladi,va hamma o'quvchilar doira shaklida turib olishadi.Birinchi navbatda bironta mavzu tanlanadi.To'pni qabul qilgan har bir o'quvchi shu mavzuga taluqli bo'lgan so'z aytiladi.Agar o'quvchilar aytilgan so'zni takrorlab aytsa yoki besh
soniya ichida yanci so'z topolmay qolsa o'yindan chiqadi va o'yinni joylarida o'tirgan holda kuzatishadi.
Yana bir metod orqali o'quvchini darsga bo'lgan qiziqishini oshiramiz.
Letter Scramble (tartibsiz harflar)
O'quvchilarni oxirgi marotaba o'rgangan so'zlaridan foydalangsn holda ro'yxat tuzib biror so'zni harflar bilan terib ko'rsaying.Kim birinchi bo'lib so'zni yozib bo'lsa va topsa o'sha o'quvchi g'olib bo'ladi.Sinf muhitini yaxshilash uchun qo'shiq va multifilmlardan foydalanish moslashuvchan sinf atmosferasini yaratish ba'zida har qanday ta'lim usulidan ko'ra muhimroqdir.
Xulosa o'rnida shuni aytish kerakki ingliz tilini o'quvchilarga o'rgatish uni psixologik xolati yoshi va fizialogik holatiga qarab darslar o'tiladi.O'qituvchi dars o'tayotganda pedagogik holatini ishga solgan holda darsni bolalarga tushunarli va qiziqtirib o'tishi kerak.
Foydalanilgan adabiyotlar ro'yxati
1. Jamol Jalolov. "Chet -tili o'qitish metodikasi".
2. O'tkir Yusupov. "Ingliz tili grammatikasidan universal qo'llanma" kitoblar dunyosi.uz
3. Mattiyev. I.B. (2022). "Talim tizimida innovatsion texnologiyalar va ularning qo'llanilish. "Zamonaviy dunyoda innovatsion tadqiqotlar nazariyasi va amaliyoti. (11) 22-24.
4. Ingliz tili darslarida qiziqarli o'yinlar. www.hasanboy.uz
