Научная статья на тему 'БОШЛАНҒИЧ ТАЙЁРГАРЛИК БОСҚИЧИДАГИ ВЕЛОСПОРТЧИЛАРНИНГ МАШҒУЛОТ ВОСИТАЛАРИ ВА ЮКЛАМАЛАРИ ҲАЖМИНИ ОПТИМАЛЛАШТИРИШ'

БОШЛАНҒИЧ ТАЙЁРГАРЛИК БОСҚИЧИДАГИ ВЕЛОСПОРТЧИЛАРНИНГ МАШҒУЛОТ ВОСИТАЛАРИ ВА ЮКЛАМАЛАРИ ҲАЖМИНИ ОПТИМАЛЛАШТИРИШ Текст научной статьи по специальности «СМИ (медиа) и массовые коммуникации»

CC BY
33
11
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
ВЕЛОСПОРТ / ОПТИМИЗАЦИЯ / НАГРУЗКА / НАЧАЛЬНЫЙ ПОДГОТОВИТЕЛЬНЫЙ ЭТАП / СРЕДСТВА ОБУЧЕНИЯ / ТРЕНИРОВКИ / ОБЁМ / ДЕТСКО-ЮНОШЕСКАЯ СПОРТИВНАЯ ШКОЛА / СПЕЦИАЛИЗИРОВАННАЯ ДЕТСКО-ЮНОШЕСКАЯ СПОРТИВНАЯ ШКОЛА / МЕТОДЫ ОБУЧЕНИЯ / CYCLING / THE INITIAL PREPARATORY STAGE / MEANS OF TRAINING / TRAINING / CHILDREN'S AND ADOLESCENT SPORTS SCHOOL / SPECIALIZED CHILDREN'S AND ADOLESCENT SPORTS SCHOOL / БОШЛАНғИЧ ТАЙЁРГАРЛИК МАШғУЛОТ ВОСИТАЛАРИ / ЎқУВ МАШғУЛОТЛАРИ / БОЛАЛАР ВА ЎСМИРЛАР СПОРТ МАКТАБИ / ИХТИСОСЛАШТИРИЛГАН БОЛАЛАР ВА ЎСМИРЛАР СПОРТ МАКТАБИ

Аннотация научной статьи по СМИ (медиа) и массовым коммуникациям, автор научной работы — Жуманиёзов Ж.Ж.

Мақолада бошланғич тайёргарлик босқичида шуғулланувчи велоспортчиларнинг машғулот воситаларини оптималлаштириш, ўқув машғулотлари қўлланиладиган воситалар ва услубиятлари, мураббийлар учун машғулот ўташ жараёнини самарадорлигини ошириш бўйича таклифлар берилган.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Текст научной работы на тему «БОШЛАНҒИЧ ТАЙЁРГАРЛИК БОСҚИЧИДАГИ ВЕЛОСПОРТЧИЛАРНИНГ МАШҒУЛОТ ВОСИТАЛАРИ ВА ЮКЛАМАЛАРИ ҲАЖМИНИ ОПТИМАЛЛАШТИРИШ»

Техника, тактика и методика спортивной тренировки

УУК (УДК, UDC): 796.57:6:015.13

Мустакил изланувчи Ж.Ж. ЖУМАНИЁЗОВ1

'Узбекистон давлат жисмоний тарбия ва спорт университети, Чирчик шахри, Узбекистон

Муаллиф билан ботаниш учун:

www.jasper-jasur1986@mail.ru

БОШЛАНГИЧ ТАИЕРГАРЛИК БОСЦИЧИДАГИ ВЕЛОСПОРТЧИЛАРНИНГ МАШГУЛОТ ВОСИТАЛАРИ ВА ЮКЛАМАЛАРИ ХДЖМИНИ ОПТИМАЛЛАШТИРИШ

Аннотация

Annotation

В статье сформулированы предложения по оптимизации средств и методов подготовки велосипедистов используемых в группа начальной для повышения оптимизации тренировочной нагрузки.

Ключевые слова Велоспорт, оптимизация, нагрузка, начальный подготовительный этап, велоспорт, средства обучения, тренировки, обём, детско-юношеская спортивная школа, специализированная детско-юношеская спортивная школа, методы обучения.

Маколада бошлангич тайёргарлик боскичида шугулланувчи велоспортчиларнинг машгулот воситаларини оптималлаштириш, укув машгулотлари жараёнида кулланиладиган воситалар ва услубиятлари, мураббийлар учун машгулот уташ жараёнини самарадорлигини ошириш буйича таклифлар берилган.

Калит сузлар: велоспорт, бошлангич тайёргарлик босцичи, велосипед, машгулот воситалари, уцув машгулотлари, болалар ва усмирлар спорт мактаби,

ихтисослаштирилган болалар ва усмирлар спорт мактаби.

***

In the article, proposals were made on the optimization of the means of training of cyclists engaged in the initial preparatory stage, the tools and methods used in the process of training, increasing the effectiveness of the training process for trainers.

Key words: Cycling, the initial preparatory stage, cycling, means of training, training, children's and adolescent Sports School, specialized children's and adolescent Sports School.

Тадкикотнинг долзарблиги. "Биз халкаро майдонларда Узбекистоннинг нуфузи ва об-ру-эътиборини оширишга катта хисса кушган спортчиларимиз билан фахрланамиз. Шу билан бирга, олий спортда эришилган ютуклар билан чегараланмасдан, оммавий спортга катта эътибор беришимиз керак»[1].

Узбекистон Республикаси Президентининг 2017 йил 3 июндаги «Жисмоний тарбия ва оммавий спортни янада ривожлантириш чора-тадбирлари тугрисида»ги П^-3031-сон карори, Узбекистон Республикаси Президенти Ш.Мирзиёевнинг Узбе-кистонда 2017-2021 йиллар учун Жисмоний тарбия ва оммавий спортни ривожлантириш дастурининг кабул килиниши мазкур сохага тегишли бошка меъ-ёрий-хукукий хужжатларда белгиланган вазифаларни амалга оширишга ушбу тадкикот муайян даражада хизмат килади [2].

Мустакиллик йилларида мамлакатимизда жисмоний тарбия ва спортни ривожлантириш хамда оммавийлаштиришга алохида эътибор каратиб келинмокда. Узбекистонда хам велоспорт буйича куплаб илмий (Е.Н. Черникова, И.И. Каримов, О.Ю. Холмуратов, Р.М. Маткаримов ва бошкалар) адабиёт-лар яратилгани билан бир каторда хали урганилиши зарур булган масалалар, яъни велоспорт спортини оммавийлаштириш, ёшларни ушбу спорт турига жалб килиш, селекция ва саралаш ишлари буйича илмий-услубий кулланмалар яратиш хамда машгу-лот жараёнини илмий асосда ташкил этиш зарурати юзага келмокда[3].

Ушбу мухим масалаларни хал этиш нуктаи назаридан ёш спортчиларни тайёрлаш тизимини ишлаб чикиш муаммосининг хозирги холатига таъ-сир килиш хамда велосипедчиларни тайёрлашнинг

илмий методик йуналишларига доир тадкикотлар урганилмаган.

Ишнинг максади. Бошлангич тайёргарлик боскичида шугулланувчи велоспортчиларнинг машгулот воситаларини оптималлаштириш, укув машгулотлари жараёнида кулланиладиган воситалар ва услубиятлари, тренерлар учун машгулот уташ жараёнини самарадорлигини оширишдан иборат.

Максадга эришиш учун куйидаги вазифалар хал килинади:

1. Соха буйича адабиётларни илмий педагогик киёсий тахлил килиш.

2. БУСМ бошлангич тайёргарлик боскичи тарбия-ланувчиланиниг жисмоний сифатларни ривожланиш даражасини аниклаш.

3. Машгулот жараёнида бажариладиган машклар-нинг микдори ва воситаларини назарий тахлил этиш.

Тажрибалар Чирчик шахар БУСМда олиб бо-рилди. Тадкикотда 24 нафар БУСМнинг 9-12 ёш велоспортчи тарбияланувчилари катнашдилар. Ёш велоспортчиларни жисмоний тайёргарликларини оширишда 30 метр, 60 метр, 100 метр, 150 метрга югуриш ва жойдан туриб узунликка сакраш машкла-ридан фойдаланилди.

Биз бошлангич тайёргарлик гурухи тарбияланув-чиларнинг жисмоний тайёргарлик даражасини куйи-даги педагогик назорат тестлари оркали аникладик:

1. 30 метрга югуриш;

2. 60 метрга югуриш;

3. 100 метрга югуриш;

4. 150 метрга югуриш;

5. Жойдан туриб узунликка сакраш.

о

(N

0 сч

if

01

F

О Q.

СО

•^n Fan - sportga • №4/2020

м

I3

•3 s

fit

Жойдан туриб узунликка сакраш 150 метр га югуриш 100 метрга югуриш 60 метрга югуриш 30 метрга югуриш Тестлар

1,68 28,94 18,83 12,62 7,34 тадки-котдан олдин н а 1 в о» а •3 ■в v, >1 &

1,82 28,16 18,7 12,5 7,23 тадки-котдан кейин

о 4^ 0,78 о о о # Pi

7,69 2,70 0,69 о ю о *§

1,67 28,62 18,84 12,63 7,34 тадки-цотдан олдин Назорат прухи

1,69 28,58 18,81 12,6 <1 тадки-котдан кейин

0,02 о о 0,03 ео'о 0,02 § я

о О 4^ 0,16 о 4^ о о *§

ш ы ч о

= T3

* S

Ш 4

^ JJ

H

Я S

ш 33

II

Жойидан туриб узун-ликка сакраш | 150 метрга югуриш | | 100 метрга югуриш | | 60 метрга югуриш | | 30 метрга югуриш | Тестлар

©о 8 18,84 ■з ®

Oi 3 в »

28,94 00 00 <1

Oi 00 8 тав В s>

о о о о О о -е-чз

о to о о О О ■s к

в

о Ъ о о о о о о о Фоиз :обида %

Жойдан туриб узунликка сакраш | 150 метрга югуриш | | 100 метрга югуриш | | 60 метрга югуриш | | 30 метрга югуриш | Тестлар

1,69 ос с» 00 00 Oi Назорат гурух;и

1,82 ОС Oi 00 <1 <1 Тажриба гурухя

о о V о о о о о ю о ■©■■в Z £

7,69 4^ ю о ю о 00 о 4^ Фоиз хисобида %

as it 38

§ * e ^

5 ш X.T3

§1 ь 1

I!

Умумий К - о ю 00 <1 Oi 4^ U. - £

Хикматов А. Нигматуплаев М. | Рихсибаев С. to о о о я о Назаров Н. н о я Шахназаров Ш. | 1 н о Тиллаев Э. Саттархуджаев Т. | Махманазаров 0. | Ф.И.Ш.

7,32 О 00 <1 о <1 о <1 о <1 о <1 <1 о 30 метр стартдан югуриш (сония)

12,60 1о 5 Oi Ъл Oi Oi Oi lo 5 5 lo Oi Oi Oi 60 метр

IS'SI 00 00 <1 00 00 00 о 00 00 00 00 4^ 00 00 00 00 00 00 00 00 4^ 00 00 00 00 00 00 4^ 100 метр

28,58 ©0 оо ю ©о 00 jo о о оо оо оо ю оо 00 оо ю оо 00 о оо оо 00 ю 150 метр

1,69 ю Oi <1 ю Oi <1 <1 Oi ю Oi ю Oi ю Oi жойдан туриб узунликка сакраш (м)

с - о ю 00 <1 4^ U. -

Умумий и о > Нигматуплаев М. | Рихсибаев С. Досанов 0. я о to Назаров Н. Темиров П. Шахназаров Ш. | Маматкулов Р. Тиллаев Э. Саттархуджаев Т. | Махманазаров 0. | Ф.И.Ш.

W 4- <1 00 <1 О <1 ю <1 о <1 00 <1 О <1 <1 О <1 <1 00 <1 О <1 30 метр стартдан югуриш (сония)

W ю ы Oi ы О О о "Si о 60 метр

00 00 4- 00 Oi <1 00 <1 00 00 ю ю 00 ю 00 00 4^ 00 00 00 00 00 00 00 00 <1 00 00 со 00 ю Oi 00 00 100 метр

00 ОС ZZ'SZ jo <1 ОС ю ОС 00 jo о ОС ю 00 о •Я® Oi 00 00 jo о 150 метр

es Oi ю Si Oi ю "а Oi <1 ^о <1 Si Oi <1 Oi ю Oi Жойдан туриб узунликка сакраш (м)

•1 S s в<

о ю 00 <1 Oi 4^ W to

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.

to о ** я 1 о к о > 01 0 01 О f о и Утелбаев А. | £ "Я to о я = о & я и= тз и о й о" о р г d > © а в

<1 <1 00 <1 о <1 <1 <1 00 <1 о <1 о <1 <1 <1 00 <1 30 метр стартдан югуриш (сония)

Ы ю о о Oi Oi Oi Oi о Oi Oi "Si 60 метр

00 00 00 Oi <1 00 00 00 ю ю 00 ю Oi 00 00 00 ю 00 00 00 00 00 ю 00 00 <1 Oi 00 00 Oi 00 Oi ю 100 метр

й ю 4^ й ю 1 со 00 ю ю о о й to Й 00 ю й ю й ю 1 й 00 ю й ю й ю 1 ю о о й to 150 метр

Жойдан туриб смузунликка сакраш (м)

Oi 00 Oi <1 <1 "Si Oi <1 Oi ю Oi Oi о <1 о Oi ю Oi Oi Oi <1 Oi ю

<< •1 S в в< Е о ю 00 <1 Oi 4^ U. -

: 3 2 Пармонов А. | Б обоев 3. Мухгаров Ж. | Утелбаев А. | Асраев 3. Диёров К. Азизов К. ж, Ёрматов Ж. | Зоиров С. Холиков А. Ф.И.Ш.

<1 <1 <1 <1 <1 <1 <1 <1 <1 <1 <1 <1 00 <1 30 метр стартдан югуриш (сония)

о V V V "о Oi V а 5 60 метр

00 <1 о 00 ы 00 Oi ю 00 00 о 00 <1 ю 00 Oi ю 00 <1 ю 00 "ы 00 <1 00 Oi о 00 "to 00 to 00 Oi о 100 метр

Oi ОС ОС <1 ОС о ОС ю ОС 00 ОС о ОС о ^о ОС 0 01 ОС оо ОС о <1 150 метр

со 00 о 00 00 00 ю со со оо ю о 00 00 ю со Жойдан туриб узунликка сакраш (м)

II

* s £ i

Ш Ш 5 X

к s

ш 2 s Б

N N

Техника, тактика и методика спортивной тренировки

Хулоса. Олиб борилган педагогик кузатув ва педагогик тажриба бошлангич тайёргарлик боскичи тарбияланувчиларининг жисмоний тайёргарликлари-ни ривожлантиришда куйидаги хулосаларга келдик:

- бошлангич тайёргарлик босцичи тарбияланув-чиларининг жисмоний тайёргарлигини ривожлан-тиришда кулланиладиган восита ва усулларнинг эскирганлиги, хамда йиллик режалаштиришда айрим хатоликларнинг борлиги;

- бошлангич тайёргарлик боскичи тарбияла-нувчиларининг жисмоний тайёргарлик даражаси, функционал холати ва индивидуал хусусиятларини инобатга олган холда юкламаларни таксимлаш спорт натижаларини усишини таъминлайди;

- бошлангич тайёргарлик боскичи тарбияла-нувчилар машгулотларида такрорий ва индивидуал оралиги, миллий харакатли уйинлар ва сузиш спорт турини куллаш спортчиларда тезкорлик, чакконлик,

УУК (УДК, UDC): 796.012.442:616-071:8

Научный соискатель М.М КИРГИЗБАЕВ1

'Узбекский государственный университет физической культуры и спорта, город Чирчик, Узбекистан

Информация для связи с автором:

qirgizbayev. m.m@gmail.com

тезкор куч ва тезкор чидамлилик сифатларини таъ-минлайди;

- берилган машгулотлар тузилмаси БУСМларни бошлангич тайёргарлик боскичи тарбияланувчилари учун хафтасига 2 марта академик соатдан сузиш ва 3 - 4 марта миллий харакатли уйинларни машгулотлар давомида олиб борилса, уларнинг самарадорлиги янада яхшиланади.

Адабиётлар:

1. Узбекистон Республикаси Президенти Шавкат Мирзиёевнинг «Жисмоний тарбия ва спорт сохдсини ривожлантириш масалаларига баFИl±lланraн» йиFилишдаги нутки. 2018 йил 21 сентябр, Халк сузи газетаси,1-2 бет

2. Узбекистон Республикаси Президентининг 2017 йил 3 июн-даги «Жисмоний тарбия ва оммавий спортни янада ривожлантириш чора-тадбирлари ^рисида»ги П^-3031-сон карори.

3. Chernikova Ye.N, Karimov I.I, Xolmuratov O.Yu. Velosport nazariyasi va uslubiyati. Darslik. T.: - "Barkamol fayz mediya", 2017. - 3 bet.

4. Арзикулов М.У. ОFир атлетикачиларнинг спорт такомиллашуви боскичидаги машрулот воситалари ва юкламалари хджмини оптималлаштириш. (PhD диссертацияси). Чирчик 2019. 56-59-бет.

РОЛЬ ГИБКОСТИ ПОЗВОНОЧНОГО СТОЛБА У БОРЦОВ НА ПОЯСАХ И ЕЕ ВЛИЯНИЕ НА РЕЗУЛЬТАТИВНОСТЬ БРОСКОВ

Аннотация

Annotation

В стате анализируются результаты исследования по определению роли гибкости позвоночного столба у борцов на поясах в проявлении бросков соперника вправо и влево. Установлено, что у борцов с высоким уровнем развития гибкости позвоночника время 5-кратного броска короче, а число бросков на время больше. У борцов с низким уровнем развития гибкости позвоночного столба - наоборот.

Ключевые слова: борцы на поясах, гибкость, позвоночная столба, броски вправо, броски влево, время бросков, число бросков, весовая категория.

Актуальность вопроса. Национальные виды борьбы, имеющие глубокие этнические корни и развивающиеся в рамках своеобразного социального уклада жизни многих народов и народностей различных стран, и особенно среди народов стран СНГ, за последние годы были унифицированы по структурному содержанию и правилам поединка, что дала возможность проводить чемпионаты Мира и международные турниры в виде борьбы на поясах. Не может быть сомнения в том, что данный вид борьбы, который у разных народов по разному именуется (например, у узбеков - белогли кураш, у киргизов - алыш и казахов - курес, у русских - борьба на поясах и т. п.), рано или поздно под общим названием борьба на поясах войдёт в программу Олимпийских игр. Все эти обстоятельства обязывают специалистов и тренеров, занимающихся

The article has analyzed the results of a study to determine the role of flexibility of the spinal column on the belt wrestlers in the manifestation of throwing of the opponent to the right and left. It has been established that for wrestlers with a high level of development of flexibility of the spine, the time of a 5-fold throw is shorter, and the number of throws is longer. In wrestlers with a low level of development of flexibility of the spinal column - on the contrary.

Key words: belt wrestlers, flexibility, spinal column, throwing to the right, throwing to the left, time of throws, number of throws, weight category.

развитием этого вида борьбы и осуществляющих подготовку высококвалифицированных борцов на поясах, интегрировать усилия в плане научного -теоретического обоснования процессов обучения, совершенствования и тренировки борцов данного стиля. Такая необходимость чрезвычайно важна ещё и потому, что сами технико-тактические действия и физические качества, соответствующие им, проявляются в условиях, когда обе руки борцов постоянно "заняты" хватом за пояс своего соперника. В этом контексте важно отметить и тот факт, что среди прочих разновидностей физических качеств (максимальная, взрывная и скоростная сила и силовая выносливость, ловкость), определяющих эффективность выполнения приёмов борьбы на поясах, особая роль принадлежит гибкости или диапазону межсуставной подвижности, от уровня развития

о

(N

0

if

01

F

о

Q.

СО

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.