Научная статья на тему 'БОШЛАНҒИЧ ТАЪЛИМДА ИНТЕГРАЦИЯЛАШ МАСАЛАЛАРИ'

БОШЛАНҒИЧ ТАЪЛИМДА ИНТЕГРАЦИЯЛАШ МАСАЛАЛАРИ Текст научной статьи по специальности «Науки об образовании»

166
47
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
бошланғич таълим / педагогика / психология / тарбия / primary education / pedagogy / psychology / upbringing

Аннотация научной статьи по наукам об образовании, автор научной работы — Онахон Маннаповна Жабборова

Мақолада бошланғич таълимнинг интеграциялашув масалалари ва унинг тизимлари, ёндашувлари, усуллари акс эттирилган. Бошланғич таълимни ривожлантиришда интеграциянинг ўрни кўрсатилган ва ушбу масала бўйича услубий тавсиялар берилган

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

ISSUES OF INTEGRATION IN PRIMARY EDUCATION

The article reflects the issues of integration of primary education and its systems, approaches, methods. The role of integration in the development of primary education is highlighted and methodological recommendations on this issue are given.

Текст научной работы на тему «БОШЛАНҒИЧ ТАЪЛИМДА ИНТЕГРАЦИЯЛАШ МАСАЛАЛАРИ»

БОШЛАНГИЧ ТАЪЛИМДА ИНТЕГРАЦИЯЛАШ МАСАЛАЛАРИ

Онахон Маннаповна Жабборова

Тошкент вилояти Чирчи; давлат педагогика институти, Бошлангич таълим кафедраси мудири o.jabborova@cspi.uz

АННОТАЦИЯ

Маколада бошлангич таълимнинг интеграциялашув масалалари ва унинг тизимлари, ёндашувлари, усуллари акс эттирилган. Бошлангич таълимни ривожлантиришда интеграциянинг урни курсатилган ва ушбу масала буйича услубий тавсиялар берилган.

Калит сузлар: бошлангич таълим, педагогика, психология, тарбия.

ISSUES OF INTEGRATION IN PRIMARY EDUCATION

Onaxon Mannapovna Jabborova

Chirchik State Pedagogical Institute of Tashkent region, Head of the Department of Primary Education o.jabborova@cspi.uz

ABSTRACT

The article reflects the issues of integration of primary education and its systems, approaches, methods. The role of integration in the development of primary education is highlighted and methodological recommendations on this issue are given.

Keywords: primary education, pedagogy, psychology, upbringing.

КИРИШ

Узбекистон Республикаси Президентининг 2020 йил 6 ноябрдаги "Узбекистоннинг янги тараккиёт даврида илм-фан ва таълим-тарбия со^аларини ривожлантириш чора-тадбирлари тугрисида"ги Карорида бошлангич таълимда интьеграция масалаларини кучайтириш вазифаси куйилган [1]. Чунки, интеграция бошлангич таълим жараёнини, укитиш воситаларини ва тарбия асосларини уйгунликда амалга ошириш имконини беради. Шунингдек, бошлангич таълимда интеграция масалалари илм-фан,

ишлаб чикариш ва амалиёт бирлиги таъминлайди. Шу сабабли хозирги замон бошлангич таълимда интеграция масалаларини хал килиш долзарб булиб турибди.

АДАБИЁТЛАР ТАХЛИЛИ ВА МЕТОДОЛОГИЯ

Узбекистон бошлангич таълимида интеграциялаш масалаларининг асослари куйидагилардан иборат:

- укув дастурлари ва уларнинг мавзулари ягона Миллий укув дастури асосида узаро богликликда ишлаб чикиш;

- укув дарсликларини назарий ва амалий, ижтимоий ва компетенция жихатдан уйгунлаштирилган тарзда яратиш;

- бошлангич таълимда амалга оширишда тегишли институтлар, лабораториялар ва илмий марказларнинг имкониятларида фойдаланиш;

- ягона Миллий укув дастури асосида тизимли ва рейстрли богликдигини ишлаб чикиш;

- бошлангич таълим ва тарбиянинг узвийлигини таъминлаш;

- бошлангич синф укитувчиларининг илмий, укув ва методик хамкорлигини йулга куйиш;

- укувчиларнинг узлаштириш даражасини миллий ва хорижий тажрибалар асосида уйгун бахолаб бориш.

Бошлангич таълимда интеграция куйидаги хусусиятлари билан ажралиб туради:

- укувчиларнинг билим, куникма, малака ва компетенцияларини уйгун шакллантириш;

- бошлангич таълимда тарбия жараёнини инсонпарварлаштириш ва демократлаштириш;

- бошлангич таълим битирувчиларини Президент ва ихтисослашган таълим муассасаларига хамкорликда тайёрлаш;

- бошлангич таълим укув машгулотларини турли шакллар асосида ташкил

этиш;

- бошлангич синф укувчиларининг узлаштириш даражасини холис бахолашни амалга оширишда хамкорлик килиш.

МУХОКАМА ВА НАТИЖАЛАР

Бу хусусиятлар бошлангич таълимнинг самарадорлигини интеграцион жараёнлар асосида амалга ошириш имконини беради.

Бошлангич таълимда интеграция масалалари куйидаги шаклларга эга:

- синфлараро ягона тизимлик;

- мактабдаги синфлараро ягона бутунлик ва индивидуаллик;

- худудлараро бошлангич таълим муассасаларининг бирлашуви;

- Республика микёсида бошлангич таълимнинг ягона хамкорлиги.

Мазкур интеграцион шакллар бошлангич таълимнинг самарадорлигини

оширишга амалий туртки беради.

^озирги замон бошлангич таълимида энг асосий масалалардан бири болаларни замон талаблари асосида тарбиялашдир. Шу сабабли янги "Тарбия" фани ишлаб чикилиб амалиётга жорий этилди. Мазкур фан воситасида тарбия масаласида куйидаги интеграцион жараёнларни амалга ошириш максадга мувофик булади:

- укувчилар тарбиясида оила, жамоатчилик ва мутахассислар гурухларининг узаро хамкорлигини йулга куйиш;

- тарбиявий жараённинг ягона тизимини шакллантириш;

- тарбияланганлик даражасини бахолашнинг уйгунлашган индикаторларини ишлаб чикиш;

- тарбия жараёнида назарий ва амалий хамкорликнинг уйгунлашувига эришиш.

Бошлангич таълимда интеграция масалалари мактаб жамоаси боскичида хал килиниши кутилган самарани беради. Шу сабабли амалга киритилаётган ягона Миллий укув дастурининг асосий мохияти таълим ва тарбия жараёнини интеграция, яъни узаро бирликда ташкил килиш асослари ташкил килади. Бунинг учун олий педагогик таълим муассасалари ва умумий урта таълим муассасаларининг узаро хамкорлигини йулга куйиш лозим булади [2].

ХУЛОСА

Шундай килиб, бошлангич таълимда интеграция масалаларини хал этиш учун назария ва амалиёт уйгунлигига асосланиш керак. Бу борада олиб борилаётган илмий-тадкикот ишларини мувофиклаштириш ва уларнинг тажрибаларидан фойдаланиш такозо этилади [3].

Бошлангич таълимда интеграция масалаларини хал килишда таълим, укитиш ва тарбия жараёнларининг бирлиги эътибор бериш максадга мувофик булади. Айна мана шу бошлангич таълимда интеграцион жараёнларни кутилган даражада амалга ошириш имконини беради.

REFERENCES

1. Узбекистан Республикаси Президентининг 2020 йил 6 ноябрдаги "Узбекистоннинг янги тараккиёт даврида илм-фан ва таълим-тарбия сох,аларини ривожлантириш чора-тадбирлари тугрисида"ги Кдрори. // "Халк сузи" газетаси 2020 йил 7 ноябрь сони.

2. Мардонов ШД. Педагогика фанидан укитишнинг электрон-модулли дидактик таъминотини ишлаб чикиш технологияси. Т., 2021.

3. Каримжонов А., Очилов Ф.И. Бошлангич синфларда таълим-тарбия муаммолари. Т., 2021.

4. Jabborova Onakhon Mannapovna. (2019). Psycholocial and pedagogical foundations of the formation of the artistic perception of students in secondary schools. European journal of research and reflection in educational sciences, 7(10), 914.

5. Jabborova Onakhon Mannapovna, Ismoilova Dilafruz Mukhiddinovna. (2020, may). Optimation of primary education. ACADEMICIA: An international multidisciplinary research journal, 10(5), 1229-1232.

6. Mardonov Sh.K., Jabbarova O.M.. Objectives of the lessons of visual arts in primary school. Academic research in educational sciences, Issue 3, 2020, pp 862870.

7. Mardonov Shukurullo Kuldashevich, Khujamkulov Umid Negmatovich, Botirova Shakhlo Isomiddinovna, Shermatova Umida Safaevna.The end to educate young people with the spirit of patriotism in the context of globalization. Journal of Critical Reviews, Malaysia, 2020, Vol.7, Issue 12, pp 166-169.

8. Mardonov Shukurullo Kuldashevich, Quttibekova Guljan Tulepbaevna. Structure and Mechanisms of Action of The Educational Cluster. International journal of Psychosocial Rehabilitation, United Kingdom, 2020, Issue 07, pp. 8104-8111.

9. Jabborova Onakhon Mannapovna, Jumanova Fotima Uralovna, Mahkamova Shohida Rahmatullayevna. (2020). Formation of artistic perception of future teachers. International journal of pssycological and rehabilitation, 24(4), 4087-4095.

10. Mamadaliyev K.R., Jabborova O.M., Umarova Z.A., Abdullaeva B.P. Creation of a New Generation of Teaching Literature - A Requirement of Modernity // SCOPUS International Journal of Psychosocial Rehabilitation, Vol. 24, Special Issue 1, 2020.

11. Gulyamova X. Boshlang'ich sinflarda o'qish darsidan umumlashtiruvchi darslarni tashkil etish. Academic research in educational sciences, Volume 2, Issue 1, 2021, pp 1052-1060

12. YMapoBa 3.A. BornnaHFHH TatnHM gngaKTHKacn. Academic research in educational sciences, Issue 2, 2021, pp 556-562.

13. Ochilov Fariddun Izatulloyevich, Methods of teaching natural sciences to primary school pupils on the basis of a competent. Palarch's Journal Of Archaeology Of Egypt / Egyptology 17(6) (2020), ISSN 1567-214x. 14520-14539 öeraap.

14. Fariddun Izatulloyevich Ochilov, "Atrofimizdagi olam" va "Tabiatshunoslik" darslarini kompetensiyaviy yondashuv asosida tashkil etish jarayonini modellashtirish. The Journal of Academic Research in Educational Sciences, 1(4), (2020). ISSN 2181-1385. VOLUME 1, ISSUE 4. December 2020. Scientific Journal Impact Factor (SJIF) 2020: 4.804. Academic Research, Uzbekistan 2020. 624-629 öeraap.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.