Научная статья на тему 'БОШЛАНҒИЧ СИНФ ЎҚИТУВЧИЛАРИНИ ИННОВАЦИОН КАСБИЙ ФАОЛИЯТГА ТАЙЁРЛАШ'

БОШЛАНҒИЧ СИНФ ЎҚИТУВЧИЛАРИНИ ИННОВАЦИОН КАСБИЙ ФАОЛИЯТГА ТАЙЁРЛАШ Текст научной статьи по специальности «Науки о Земле и смежные экологические науки»

148
30
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
инновацион дунѐқараш / янги андозалар / педагог шахси / коучинг / технология. / innovative worldview / new patterns / teacher personality / coaching / technology.

Аннотация научной статьи по наукам о Земле и смежным экологическим наукам, автор научной работы — Гулнора Норматова

Мақолада бошланғич синф ўқитувчиларини инновацион касбий фаолиятга тайѐрлаш масалалари ҳақида фикр юритилган.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

The article deals with the issues of preparing primary school teachers for innovative professional activity.

Текст научной работы на тему «БОШЛАНҒИЧ СИНФ ЎҚИТУВЧИЛАРИНИ ИННОВАЦИОН КАСБИЙ ФАОЛИЯТГА ТАЙЁРЛАШ»

Academic Research in Educational Sciences VOLUME 2 | ISSUE 11 | 2021

ISSN: 2181-1385

Scientific Journal Impact Factor (SJIF) 2021: 5.723 Directory Indexing of International Research Journals-CiteFactor 2020-21: 0.89

DOI: 10.24412/2181-1385-2021-11-770-773

БОШЛАНГИЧ СИНФ УКИТУВЧИЛАРИНИ ИННОВАЦИОН КАСБИЙ

ФАОЛИЯТГА ТАЙЁРЛАШ

Гулнора Норматова

Сурхондарё вилоят ХТХ^ТМОХМ gnormatova72@mail.ru

АННОТАЦИЯ

Маколада бошлангич синф укитувчиларини инновацион касбий фаолиятга тайёрлаш масалалари хакида фикр юритилган.

Калит сузлар: инновацион дунёкараш, янги андозалар, педагог шахси, коучинг, технология.

ABSTRACT

The article deals with the issues of preparing primary school teachers for innovative professional activity.

Keywords: innovative worldview, new patterns, teacher personality, coaching, technology.

КИРИШ

Маълумки, бошлангич синф укитувчиларини инновацион касбий фаолиятга тайёрлашнинг янгиланган талаблари мохияти: инновацион касбий фаолиятга тайёрлашга шароит яратиш, тез узгарувчан мехнат мазмуни ва узлуксиз янгиланиб борадиган билимлар зарурати билан боглик

хозирда мамлакатимизда инновацион технологияларга асосланган таълим тизимининг миллий заминини мустахкамлаш, ижтимоий фаол ва малакали, ракобатбардош кадрлар тайёрлашни жахон андозалари даражасига кутариш алохида эътибор берилмокда. Бу эса, бошлангич синф укитувчиларини инновацион касбий фаолиятга тайёрлашни оркали укитиш сифати ва самарадорлигини ошириш, халкаро стандартларга мослаштириш, таълим-тарбияга янги андозаларни жорий этишни такозо этади.

МАВЗУГА ОИД АДАБИЁТЛАР ТАХ^ЛИЛИ

Инновацион ёндашувнинг баъзи муаммолари мамлакатимиз педагог олимларидан А.Абдукодиров, Н.Азизходжаева, Б.Адизов, Н.Сайидахмедов,

Academic Research in Educational Sciences VOLUME 2 | ISSUE 11 | 2021

ISSN: 2181-1385

Scientific Journal Impact Factor (SJIF) 2021: 5.723 Directory Indexing of International Research Journals-CiteFactor 2020-21: 0.89

DOI: 10.24412/2181-1385-2021-11-770-773

Ж.Йулдошев, Ф.Юзликаев, Р.Джураев, Ш.Мардонов, У.толипов, Д.Юнусова, С.Бозорова, М.Жуманиёзова, Ш.Шодмонова, Р.Сафарова, А.Чориев, МДуронов, О.Мусурмонова, Б.Фарберман, С.Гуломов, М.Лутфуллаев, У.Нишоналиевларнинг илмий тадкикотларида уз аксини топган [1].

Адабиётларнинг назарий-илмий тахлили инновацион жараённи фаолллаштиришга кумаклашувчи куйидаги омиллар мавжудлигини курсатди:

таълим муассасалари рахбарларининг инновацион имкониятлари;

ишлаб чикилган комплекс лойихалар;

лойихалар доирасида ва жараённинг узида маслахат бериш;

ижтимоий-иктисодий мухит;

инновацион жараён иштирокчиларининг улушли вазиятлари [2-4].

ТАДЦЩОТ МЕТОДОЛОГИЯСИ

Бошлангич таълимни педагогик фаолиятининг инновацион мухити сифатида урганишукув дастурлари мазмуни, уни укитиш методларидаги янгиликларни чукур илмий тахлил килиш, бошлангич синф укитувчисининг инновацион педагогик фаолияти мазмунини аниклаш, укитувчисини инновацион педагогик фаолиятга тайёрлашнинг амалий асосларини ишлаб чикиш.

ТАХЛИЛ ВА НАТИЖАЛАР

Укитувчи изланувчан, андозалар билан коникмайдиган шахс сифатида тавсифланади. Барча холатлар учун мажбурий булган таълим ва тарбиянинг ягона методикаси мавжуд эмас: хар бир укитувчи новатор булиши, унинг шахсий сифатларига жавоб берадиган уз ёндашувларини топиши мумкин. Укитувчида инновацион фаолият муаммоларини мустакил тушуниб этиш ва инновацион карорга келишга ижодий имкониятларини долзарблаштириш ва ривожлантириш. Бундай услуб куйидаги боскичлардан ташкил топган:

1. Мактаб муаммоларини ишлаб чикиш боскичи, унда хар бир иштирокчи, илгаригиларни такрорламай, уз муаммони тузилишига харакат килади.

2. Ушбу муаммоларни хал этиш буйича гояларни олдинга суриш боскичлари.

3. Жамоатчилик булиб биргаликда мухокама килиш [5].

Юкорида айтилганидек укитувчининг креативлиги ва инновацион муносабати ривожланаётган мухит та сири остида шаклланиши керак.

Academic Research in Educational Sciences VOLUME 2 | ISSUE 11 | 2021

ISSN: 2181-1385

Scientific Journal Impact Factor (SJIF) 2021: 5.723 Directory Indexing of International Research Journals-CiteFactor 2020-21: 0.89

DOI: 10.24412/2181-1385-2021-11-770-773

Текширишларга асосланиб, уларга биноан ижодни кандайдир тахлилий вазиятдан ёки мавжуд билим чегарасида чикиш деб белгилаб, шундай тасдиклаш мумкин: креатив муаммони шахсий фикрларга тула долзарб куйишда ифода этилган чукур хусусиятдир,

Бу мухим максад ва вазифаларни амалга оширишда юкори малакали мутахассислар тайёрлаш, яъни таълим-тарбия жараёни инновацияларни татбик этиш оркали укитувчининг касбий компетентлилигини ривожиантириш, инновацион фаоллигини ошириш хамда инновацион жараёнларга кизикишини ва илмий изланиш куникмаларини шакллантириш ва ривожиантириш энг асосий вазифалардан бири хисобланади.

Укитувчи инновацион имкониятининг ривожланиш принциплари куйидагилар хисобланади:

педагог уз шахсининг кадрлилигини тан олиши,

"узлигини" инновацион тушуниш, компенсация;

индивидуаллаштириш;

зиддиятлилик,

ахлокий богликлик,

креатив илхомланиш,

рефлексия [6].

Бошлангич синф укитувчиси уз касби учун мумкин булмаган куйидаги шахсий сифатларни енгади: апатия, болаларни укитиш ва тарбиялашдаги расмиятчилик, уларга ва уларнинг такдирларига бефарклик, жиззакилик, енгилтаклик, карорларни кабул килишда, хулк-атвордаги шошкалоклик ва уйламаганлик. Бу шахсий сифатлардан халос булишда коучинг сессиялари ва супервизия методикаларини ёрдам беради.

Демак, бошлангич синф укитувчисининг инновацион фаолияти узига хос хусусиятларга эга булиб, уларни амалий ишда инобатга олиш бир томондан, мажбурий хисобланади; иккинчи томондан, уларни билиш укитувчига инновацион йуналишлар ва технологиялар куринишларини тушуниш; узи учун шахсий индивидуал иш методини излаш учун ва аник инновацион педагогик фаолият майдонини аниклаш имконини беради.

ХУЛОСА ВА ТАКЛИФЛАР

Бошлангич синф укитувчиларини инновацион касбий фаолиятга тайёрлаш методикасини такомиллаштириш самарадорлиги юзасидан куйидаги амалга ошириш зарурдир:

Academic Research in Educational Sciences VOLUME 2 | ISSUE 11 | 2021

ISSN: 2181-1385

Scientific Journal Impact Factor (SJIF) 2021: 5.723 Directory Indexing of International Research Journals-CiteFactor 2020-21: 0.89

DOI: 10.24412/2181-1385-2021-11-770-773

бошлангич синф укитувчиларини инновацион фаолиятга тайёрлашга оид янги авлод укув-методик адабиётларни яратиш;

бошлангич синф укитувчиларини инновацион фаолиятга тайёрлаш буйича вебинар технологиялари, махорат дарс ишланмаларини ишлаб чикиш;

бошлангич синф укитувчиларини инновацион фаолиятга тайёрлашда коучинг сессиялари ва супервизия методикаларини яратиш максадга мувофик.

Хулоса, умумтаълим тизими компонентлари сифатида мустакил таълим ва тарбиявий муносабатлар жараёнлари самарадорлигини урганиш ва такомиллаштириш, тизим бошкарувида объектлар фаолиятини мувофиклаштирувчи, инновацион жараёнларни амалга оширувчи субъектларшшг функционал вазифаларини аниклаш ва такомиллаштириш, инновацион фаолиятни ташкил этиш, бошкариш ва самарадорликни таъминлашга йуналтирилган, янгиланган, мукаммал бошкарув структурасини шакллантириш ва инновацияларни тадбик этишда баркарорликни таъминловчи воситаларни танлаш лозим.

REFERENCES

1. Азизова Г.Г. Олий таълим муассасалари профессор-укитувчиларининг касбий-педагогик фаолиятини такомиллаштириш (инглиз тили материаллари мисолида) 13.00.01 - "Педагогика назарияси. Педагогик таълимотлар тарихи". Педагогика фанлари буйича фалсафа доктори (PhD) диссертацияси автореферати. Самарканд - 2019.

2. Бекмурадов А.Ш, Голиш Л.В и др. Современные технологии обучения.- Т.: ТГЭУ, 2009 г.

3. Гаффаров Э. Инновация, ижтимоий инновация ва инновацион фаолият: илмий-назарий ёндашувлар. НамДУ илмий ахборотномаси. 2019 йил, 10-сон. 153-157 бетлар.

4. Третьяков П.И., Сенновский И.Б. Технология модульного обучения в школе: Практико-ориентированная монография /Под ред. П.И. Третьякова. М.: Новая школа, 2001. - 352 с.

5. Замонавий таълим технологиялари: мазмуни, лойихалаштириш ва амалга ошириш. Экспрес кулланма. -Т. 2001. ТАСИС лойихаси..

6. Умаров Б. "Куёшга йул ёхуд эртанги тамаддун кайгулари". Илмий макола. // "Замонавий таълим"//. 2014. 6 - сон, - 45- 49 б.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.