CC BY
4Ilmiy-nazariy va metodik jurnal ISSN 2992-9024 (online)
Научно-теоретический и методический журнал 2024, №5(1)
Scientific theoretical and methodical journal
INTER EDUCATION & GLOBAL STUDY
Original paper
BO'LAJAK DEFEKTOLOGLARNING KASBIY-METODIK FAZILATLARI MAZMUNI
© L.Xayitov
■1H
1Qo'qon davlat pedagogika instituti, Qo'qon, O'zbekiston
Annotatsiya
KIRISH: maxsus ta'lim o'qituvchilari yoki mutaxassislari sifatida ham tanilgan defektologlar nogironlarni tarbiyalash va rivojlantirishda muhim rol o'ynaydi. Bo'lajak defektologlarning kasbiy va uslubiy fazilatlari ularning ushbu sohadagi samaradorligi uchun muhim ahamiyatga ega.
MAQSAD: ushbu tadqiqotning asosiy maqsadi kelajakdagi defektologlar uchun zarur bo'lgan kasbiy va uslubiy fazilatlarni aniqlash va ishlab chiqishdir. Tadqiqot maxsus ta'lim dasturlarida ushbu fazilatlarni o'qitish va rivojlantirish uchun keng qamrovli asoslarni yaratishga intiladi.
MATERIALLAR VA METODLAR: ushbu tadqiqotda adabiyotlarni o'rganish, tajribali defektologlar bilan suhbatlar va maxsus ta'lim dasturlarini tahlil qilish kabi sifatli yondashuv qo'llaniladi.
MUHOKAMA VA NATIJALAR: topilmalar bo'lajak defektologlar uchun bir qancha muhim kasbiy va uslubiy fazilatlarni ta'kidlaydi. Natijalar shuni ko'rsatadiki, ushbu fazilatlarni maxsus ta'lim o'quv dasturlariga kiritish kelajakdagi defektologlarning tayyorgarligi va samaradorligini sezilarli darajada oshirishi mumkin.
XULOSA: ushbu tadqiqot kelajakdagi defektologlar uchun zarur bo'lgan asosiy kasbiy va uslubiy fazilatlarni aniqlaydi va ularni maxsus ta'lim dasturlarida rivojlantirish uchun asos yaratadi.
Kalit so'zlar: defektologlar, maxsus ta'lim, professional fazilatlar, uslubiy fazilatlar, empatiya, maxsus ta'lim to'g'risidagi qonunlar, baholash qobiliyatlari
Iqtibos uchun: Xayitov L. Bo'lajak defektologlarning kasbiy-metodik fazilatlari _mazmuni // Inter education & global study. 2024. №5(1). B.160-167._
СОДЕРЖАНИЕ ПРОФЕССИОНАЛЬНО-МЕТОДИЧЕСКИХ КАЧЕСТВ БУДУЩИХ ДЕФЕКТОЛОГОВ_
©Л.Хайитов1Н
1 Коканский государственный педагогический институт, Кокан, Узбекистан_
Аннотация
ВВЕДЕНИЕ: логопеды, также известные как преподаватели или специалисты специального образования, играют важную роль в образовании и развитии людей с
© intereduglobalstudy.com
2024, ISSUE 5(1)
ISSN 2992-9024 (online) 2024, №5(1)
Ilmiy-nazariy va metodik jurnal Научно-теоретический и методический журнал Scientific theoretical and methodical journal
INTER EDUCATION & GLOBAL STUDY
ограниченными I возможностями. Профессионально-методические качества будущих дефектологов важны для их эффективности в этой области.
ЦЕЛЬ: основной задачей данного исследования является выявление и развитие профессионально-методических качеств, необходимых будущим логопедам. Исследование направлено на создание комплексной основы для обучения и развития этих качеств в программах специального образования.
МАТЕРИАЛЫ И МЕТОДЫ: в исследовании использован качественный подход, включающий обзор литературы, интервью с опытными логопедами и анализ программ специального образования.
ОБСУЖДЕНИЕ И РЕЗУЛЬТАТЫ: Результаты подчеркивают несколько важных профессиональных и методических качеств для будущих речевых и языковых патологов. Результаты показывают, что включение этих качеств в учебные программы специального образования может значительно улучшить подготовку и эффективность будущих учителей специального образования.
ЗАКЛЮЧЕНИЕ: данное исследование выявляет основные профессионально-методические качества, необходимые будущим логопедам и дает основу для их развития в программах специального образования.
Ключевые слова: дефектологи, специальное образование, профессиональные качества, методические качества, эмпатия, законы о специальном образовании, навыки оценивания.
Для цитирования: Хайитов Л. Удержание профессионально-методических качеств будущих дефектологов. // Inter education & global study. 2024. №5(1). С. 160-167.
CONTENT OF PROFESSIONAL AND METHODOLOGICAL QUALITIES OF FUTURE DEFECTOLOGISTS_
© Lazizbek Xayitov1®
1Kokan State Pedagogical Institute, Kokan, Uzbekistan_
Annotation
INTRODUCTION: Speech pathologists, also known as special education teachers or specialists, play an important role in the education and development of people with disabilities. Professional and methodological qualities of future defectologists are important for their effectiveness in this field.
AIM: the main objective of this study is to identify and develop the professional and methodological qualities necessary for future speech pathologists. The study seeks to establish a comprehensive framework for teaching and developing these qualities in special education programs.
© intereduglobalstudy.com
2024, ISSUE 5(1)
iccl (A
Ilmiy-nazariy va metodik jurnal ISSN 2992-9024 (online)
Научно-теоретический и методический журнал 2024, №5(1)
Scientific theoretical and methodical journal
INTER EDUCATION & GLOBAL STUDY
MATERIALS AND METHODS: this study uses a qualitative approach, including a literature review, interviews with experienced speech pathologists, and analysis of special education programs.
DISCUSSION AND CONCLUSIONS: The findings highlight several important professional and methodological qualities for future speech and language pathologists. The results suggest that incorporating these qualities into special education curricula can significantly improve the preparation and effectiveness of future special education teachers.
CONCLUSION: this study identifies the main professional and methodological qualities necessary for future speech and language pathologists and provides a basis for their development in special education programs.
Key words: defectologists, special education, professional qualities, methodological qualities, empathy, laws on special education, assessment skills
For citation: Lazizbek Xayitov. (2024) Content of professional and methodological qualities of future defectologists, Inter education & global study, (5(1)), pp. 160-167. (In Uzbek).
Hozirgi vaqtda oliy pedagogik ta'lim nazariyasi va amaliyotining dolzarb yo'nalishlaridan biri bo'lajak mutaxassislarning kasbiy ahamiyatli fazilatlarini shakllantirish jarayonidir. O'qituvchining kasbiy faoliyatiga turlicha qarashlar zarur shaxsiy va kasbiy fazilatlarning ta'rifi va mazmuniga turlicha yondashuvlarni keltirib chiqardi. Birinchi holda, kasbiy ahamiyatga ega bo'lgan fazilatlar o'qituvchining o'z kasbiy funksiyalarini samarali bajarishi uchun ega bo'lishi kerak bo'lgan bilim, qobiliyat va ko'nikmalar majmui sifatida tushuniladi. Ikkinchidan, bu pedagogik faoliyatning ijobiy natijasini ta'minlaydigan shaxsiy fazilatlar yig'indisidir.
So'nggi paytlarda psixofizik rivojlanishida turli xil buzilishlari bo'lgan bolalar sonining ko'payishi oliy defektologiya ma'lumotiga ega bo'lgan o'qituvchilarning kasbiy tayyorgarligi jarayonini miqdoriy va sifat jihatidan yaxshilash zarurligini belgilaydi. Tuzatish pedagogik jarayon sub'ektlarining o'zaro ta'siri strukturaviy blok diagramma shaklida taqdim etilishi mumkin.
Taqdim etilgan modelning tahlili shuni ko'rsatadiki, u tashqi ta'sir va ichki komponentlar ulanish tizimida aks ettirilgan ko'p funksiyali xususiyatga ega. Tashqi aloqalar davlat tomonidan boshlangan munosabatlarni o'z ichiga olishi kerak. Bu tarbiyachilar, maxsus ta'lim o'qituvchilari, pedagogik psixologlar va tibbiyot xodimlaridan iborat maxsus (tuzatish) ta'lim muassasalari faoliyatiga taalluqlidir. Bunda biz tibbiy, psixologik va pedagogik yordamga muhtoj bolalar, o'smirlar va boshqa yosh toifalari ushbu muassasalarda bo'lgan vaziyatni nazarda tutamiz.
© intereduglobalstudy.com
2024, ISSUE 5(1)
iccl (A
Ilmiy-nazariy va metodik jurnal ISSN 2992-9024 (online)
Научно-теоретический и методический журнал 2024, №5(1)
Scientific theoretical and methodical journal
INTER EDUCATION & GLOBAL STUDY
Ichki aloqalar uyda amalga oshiriladi va quyidagilarni hisobga oladi:
- ota-onalar yoki ularning o'rnini bosuvchi shaxslar, agar mavjud bo'lsa;
- yaqin oila doirasi (aka-uka, opa-singillar, xolalar, amakilar, buvilar, bobolar va boshqalar).
Rivojlanishda nuqsonlari bo'lgan shaxslarning "Men-sferasi" ning o'ziga xos xususiyati - bu murakkab shaxslararo munosabatlardir. Agar biz bolalarning ikkita toifasini solishtirsak, ulardan biri "normal", ikkinchisi "muammoli" deb tasniflanadi, u holda ularning ijtimoiy va pedagogik muhiti hatto tegishli xodimlar soni bo'yicha ham sezilarli darajada farq qiladi.
Birinchidan, psixofizik rivojlanishining normal darajasiga ega bo'lgan bola, qoida tariqasida, defektolog yoki psixologning tuzatish va pedagogik yordamiga muhtoj emas va o'tkir yoki surunkali kasalliklarda tibbiy aralashuv ko'rsatilishi mumkin.
Ikkinchidan, tug'ma yoki orttirilgan rivojlanish buzilishi aniqlanganda mutlaqo teskari holat yuzaga keladi.
Uchinchidan, yaqin oila, qarindoshlik yoki tuzatish pedagogik muhitning ijtimoiy-psixologik mikroiqlimida sezilarli farqlar kuzatiladi. Vaziyatning stressi ko'pincha tabiatda ko'p omilli bo'lib, buzilishning og'irligi, uning paydo bo'lish vaqti va ijtimoiy ko'rsatkichlar bilan belgilanadi [1, 2, 3, 4, 5, 6].
Ana shunday og'ir sharoitlarda bo'lajak o'qituvchi-defektologlarni sifatli tanlash, kasbiy va shaxsiy tayyorgarligi muammosiga jamiyat va davlat tomonidan alohida e'tibor qaratish lozim. Rus pedagogikasining klassikasi K.D.Ushinskiyning quyidagi so'zlari borki, ular muammoning mohiyatini juda to'g'ri aks ettiradi: "Biz o'qituvchilarga boshqacha yo'l tutishni aytmaymiz; Biz ularga aytmaymiz: o'zingiz nazorat qilmoqchi bo'lgan ruhiy hodisalarning qonuniyatlarini o'rganing va ushbu qonunlar va ularni
© intereduglobalstudy.com
2024, ISSUE 5(1)
INTER EDUCATION & GLOBAL STUDY
qo'llashni istagan holatlarga muvofiq harakat qiling. Bu holatlar nafaqat cheksiz xilma-xil, balki o'quvchilarning tabiati ham bir-biriga o'xshamaydi. Turli xil ta'lim sharoitlari va o'qimishli shaxslarni hisobga olgan holda, har qanday ta'lim retseptlarini belgilash mumkinmi? Shuning uchun biz o'qituvchilarga insonning jismoniy va ma'naviy tabiatini iloji boricha sinchkovlik bilan o'rganishni, o'z o'quvchilarini va ular bilan bog'liq sharoitlarni o'rganishni, har doim ham xayolga kelmasligi mumkin bo'lgan turli xil pedagogik tadbirlar tarixini o'rganishni maslahat beramiz. ta'limning aniq siyosiy maqsadini ishlab chiqish va olingan bilim va o'z aql-idrokidan kelib chiqqan holda, bu maqsadga erishish yo'lida qat'iy harakat qilish" [7].
Agar bu fikrlar ko'proq o'qituvchi-defektologning kasbiy faoliyatining psixologik-pedagogik jihatlariga taalluqli bo'lsa, unda S.L.Rubinshteyn o'z hayot yo'lini tanlashning chuqur mohiyatini to'g'ri ta'kidlagan: "O'z-o'zini anglash muammosi. birinchi navbatda, insonning turmush tarzini belgilash muammosi. Iloji boricha umumlashtirish uchun, biz inson mavjudligining ikkita usulini ajratib ko'rsatishimiz mumkin. Ulardan birinchisi, inson yashaydigan bevosita aloqalardan tashqariga chiqmaydigan hayotdir. Bu erda butun inson hayotning o'zida joylashgan: uning har bir munosabati butun hayotga emas, balki hayotning individual hodisalariga munosabatdir. Borliqning ikkinchi yo'li insonni o'z chegarasidan tashqariga olib chiqadi, u hayotning yaxlit va semantik ta'rifining namoyon bo'lishi bilan bog'liqdir" [8].
G'oyalar K.D. Ushinskiy, S.L. Rubinshteina, O.A. Abdulina, L.M. Mitina kelajakdagi o'qituvchi-defektologlar uchun kasbiy tayyorgarlikning tegishli modellarini yaratish uchun uslubiy asos bo'lib xizmat qildi. Xususan, L.M. Mitina ulardan ikkitasini aniqlaydi [9]:
- birinchi model adaptiv xulq-atvordir, bunda shaxsning (xodimning) o'zini o'zi anglashida professional faoliyatni belgilangan talablar, qoidalar va me'yorlarni bajarish shaklida tashqi sharoitlarga bo'ysundirish tendentsiyasi ustunlik qiladi;
- ikkinchi model - kasbiy rivojlanish kundalik amaliyotning uzluksiz oqimidan tashqariga chiqish, o'z ishini bir butun sifatida ko'rish va uni amaliy o'zgartirish mavzusiga aylantirish qobiliyati bilan tavsiflanadi.
N.V.Alishev, A.S.Egorov, N.B.Rebrovaning tadqiqotlari "Kasb-hunar maktabi o'quvchilarini tayyorlashni takomillashtirish yo'nalishlaridan biri sifatida kasbiy ahamiyatga ega bo'lgan vazifalarni ishlab chiqish" nomli ilmiy ishlar to'plamida (L., 1983) chop etilgan "inson faoliyatining samaradorligi va ishonchliligi baholanadigan ma'lum kasbiy ahamiyatga ega bo'lgan belgilar yoki parametrlarni" aniqlashga qaratilgan sifatlar mazmunini anglatishi bilan ahamiyatlidir. V.L.Marishchukning fikriga ko'ra, kasbiy ahamiyatga ega bo'lgan fazilatlar - bu shaxsning individual dinamik xususiyatlari, ma'lum aqliy va psixomotor xususiyatlar, inson uchun kasb talablariga javob beradigan va ushbu kasbni muvaffaqiyatli egallashga yordam beradigan jismoniy fazilatlar hisoblanadi.
V.D.Shadrikovning fikricha, kasbiy ahamiyatga ega bo'lgan fazilatlar rolini "inson tanasining umumiy somatik va neyrodinamik xususiyatlari, aqliy jarayonlarning xususiyatlari, shaxsning yo'nalishi, uning ehtiyojlari, qiziqishlari, dunyoqarashi va e'tiqodlari, axloqiy fazilatlari" orqali namoyon qiladi [10].
INTER EDUCATION & GLOBAL STUDY
P.B.Toropov nuqtai nazaridan, kasbiy ahamiyatga ega bo'lgan fazilatlar - bu o'quv jarayonida, moslashish davrida va to'g'ridan-to'g'ri faoliyat davomida kasbning samarali rivojlanishiga, shuningdek, kasbiy funktsiyalarni muvaffaqiyatli bajarishga yordam beradigan sub'ekt shaxsining individual fazilatlari deb baholash mumkin [11].
E.A.Klimov [12] barcha odamlar shaxsiy fazilatlari bilan ajralib turishini ta'kidlaydilar, ular orasida kasbiy jihatdan ahamiyatlilari ham bor. "Bir holatda har qanday sifat kasbiy jihatdan qimmatli bo'ladi, ammo boshqasida u muvaffaqiyatli ishlashga qarshi turadi". Uning ta'kidlashicha, "professional jihatdan qimmatli fazilatlar har bir holatda yonma-yon emas, balki beshta asosiy komponentni o'z ichiga olgan bir butun narsani, tizimni tashkil qiladi":
- fuqarolik fazilatlari - shaxsning jamoa yoki jamiyat a'zosi sifatidagi g'oyaviy, axloqiy xarakteri;
- mehnatga munosabat, qiziqish va shu kasbga moyillik;
- qobiliyat (umumiy, jismoniy, aqliy);
- individual, shaxsiy va maxsus qobiliyatlar;
- ko'nikma, odat, bilim, tajriba.
Kasb-hunarni muvaffaqiyatli egallash ko'p jihatdan pedagogik qobiliyatlar majmuasining mavjudligi bilan belgilanadi. Psixologik va pedagogik adabiyotlarda ular o'qituvchining kasbiy ahamiyatli fazilatlarining ajralmas qismi sifatida taqdim etiladi. Pedagogik qobiliyatlarning uchta modeli mavjud: tarkibiy, tuzilish, tizimli.
F.N.Gonobolin, V.A.Krutetskiy asarlariga ko'ra, komponent modeliga kiritilgan pedagogik qobiliyatlarga ega bo'lish o'qituvchining samarali ishlashi uchun zarurdir. V.A.Krutetskiy qobiliyatlarning quyidagi turlarini ajratadi:
- didaktik - o'quv materialini etkazish, uni ochiq, tushunarli qilish, qiziqishni uyg'otish, faol mustaqil ishlashni rag'batlantirish qobiliyati (bu qobiliyatlar bilan o'qituvchi-defektolog o'quv materialini shunday moslashtirishi mumkin bo'ladiki, bola etarli emas. intellektual rivojlanish darajasi uni to'g'ri o'zlashtiradi va o'z amaliy faoliyatida qo'llay oladi);
- akademik - tegishli fan sohasidagi qobiliyatlar (defektolog nafaqat kasbiy tayyorgarlik bosqichida o'zlashtirilgan ilmiy bilimlarning ayrim yo'nalishlarini o'zlashtirishi, balki ushbu sohalardagi zamonaviy kashfiyotlarni kuzatishi va ularni amaliyotda qo'llash qobiliyatiga ega bo'lishi kerak;
- idrok etish - o'quvchining ichki dunyosiga kirib borish, uning shaxsiyatini tushunish va psixologik kuzatuvni namoyish etish qobiliyati (maxsus ta'lim o'qituvchisi hatto kichik tashqi ko'rinishlarda ham bolaning ichki dunyosida sodir bo'layotgan o'zgarishlarni aniqlash qobiliyatiga ega bo'lishi kerak);
- nutq - nutq orqali o'z fikrlari va his-tuyg'ularini aniq va aniq ifodalash qobiliyati (defektologning nutqi nafaqat bola uchun standart bo'lishi kerak, balki tuzatish-pedagogik ta'sir vazifalarini amalga oshirishning muhim vositalaridan birini ham ifodalashi kerak);
- tashkiliy - bolalar jamoasini va o'z faoliyatini tashkil etish qobiliyati (u tomonidan amalga oshiriladigan faoliyat turlarining muvaffaqiyati ko'p jihatdan defektologning
INTER EDUCATION & GLOBAL STUDY
faoliyatini to'g'ri tashkil etishga bog'liq: diagnostik, tuzatish pedagogik, profilaktika, tarbiyaviy, maslahat va boshqalar);
avtoritar - bolaga bevosita hissiy va ixtiyoriy ta'sir ko'rsatish qobiliyati (defektolog qat'iyatlilik, chidamlilik, qat'iyatlilik, talabchanlik, shuningdek, o'quvchilarni tarbiyalash va o'qitish jarayoni va natijalari uchun javobgarlikka ega bo'lishi kerak);
- kommunikativ - bolalar bilan muloqot qilish qobiliyati (tuzatish va pedagogik ta'sir ko'rsatish jarayonida maxsus ta'lim o'qituvchisi uchun bolalar bilan hissiy jihatdan ijobiy aloqa o'rnatish, pedagogik taktni ko'rsatishda ijobiy munosabatlarga erishish muhimdir);
- adaptiv - bir nechta faoliyat turlarini bajarish jarayonida e'tiborni taqsimlash qobiliyati (defektolog turli xil faoliyat turlarining mazmuniga o'z vaqtida tuzatishlar kiritishi, bolaning tashqi va ichki ko'rinishlaridagi o'zgarishlarga javob berishi va o'zini nazorat qilishi kerak. - turish, yuz ifodalari, imo-ishoralar, nutq va boshqalar).
Shunday qilib, o'qituvchining kasbiy kompetensiyasi, bir tomondan, kasbiy, pedagogik va fan bilimlari va ko'nikmalari yig'indisi (I.F.Isaev, V.A.Slastenin), ikkinchi tomondan, murakkab integral kasbiy va shaxsiy sifat sifatida (N.V.Kuzmina, A.K.Markov). Shuningdek, birlamchi manbalarni tahlil qilish shuni ko'rsatdiki, hozirgi vaqtda o'qituvchining kasbiy ahamiyatli fazilatlarini o'rganish va tavsiflashga bag'ishlangan ko'plab ishlar mavjud, ammo "o'qituvchi-defektologning kasbiy ahamiyatli fazilatlari" tushunchasining talqini" va uning mazmunini aniqlash faqat bir qator tadqiqotchilarning (P.O.Agavelyan, A.D.Goneev, N.N.Malofeev, N.M. Nazarova, I.P. Podlasy, B.P. Puzanov) asarlarida aks ettirilgan.
Bo'lajak defektologlarning kasbiy-metodik fazilatlari va mahoratini shakllantirishda yuqorida aytilganidek, o'qituvchida o'quv, ilmiy, pedagogic, axloqiy, o'yin, kirishimlilik, aloqa, moslashuvchanlik sifatlari shaklangan bo'lishi lozim. Inklyuziv ta'lim sharoitida bugun nafaqat defektologlar, umuman, pedagoglarda ham mana shu axloqiy fazilatlar shakllangan bo'lishi maqsadga muvofiqdir.
ADABIYOTLAR RO'YXATI | СПИСОК ЛИТЕРАТУРЫ | REFERENCES
1. Березина, В.А. О повышении роли системы дополнительного образования в работе с детьми группы риска и ограниченными возможностями [Текст] /В.А. Березина, Д.С. Шилов //Инновации в российском образовании. Спец, (корр.) образование: 2000. -М., 2000. - С. 3-7.
2. Гаврилушкина, О.П. Психологические аспекты специального образования и новых коррекционных программ и технологий [Текст] /О.П. Гаврилушкина. //Психологическая наука и образование. - 2001. - №1. - С. 79-88.
3. Данел, А.Х. Значимость непрерывающегося диалога об изменении отношения общества к детям с ограниченными возможностями здоровья [Текст] /А.Х. Данел, Л. Макэлви //Дефектология. - 2005. - №2. - С. 66-70.
INTER EDUCATION & GLOBAL STUDY
4. Московкина, А.Г. Проблема социальной адаптации и социальной защиты лиц с недостатками генотипа (по зарубежным источникам) [Текст] /А.Г. Московкина //Дефектология. - 2004. - №3. - С. 49-52.
5. Назарова, Н.М. Человек с ограниченными возможностями как объект социокультурного восприятия [Текст] /Н.М. Назарова //Коррекционноразвивающее обучение. - Махачкала, 1997. - С. 85-84.
6. Ушакова, Е.В. Приемный родитель: профессиограмма специалиста [Текст] /Е.В. Ушакова //Дефектология. - 2006. - №1. - С. 53-57.
7. Ушинский, К.Д. Избранные произведения [Текст] /К.Д. Ушинский. - М.: АПН РСФСР, 1968. - С. 381.
8. Рубинштейн, С. Л. Проблемы общей психологии [Текст] /С.Л. Рубинштейн. -М., 1976. - 214 с.
9. Митина, Л.М. Психология профессионального развития учителя [Текст] /Л.М. Митина. - М.: Флинта: Московский психолого-социальный институт, 1998. - 200 с.
10. Шадриков, В.Д. Проблемы системогенеза профессиональной деятельности [Текст] /В.Д. Шадриков. - М.: Наука, 1982. - 185 с.
11. Торопов, П.Б. Психолого-педагогические условия эффективности формирования профессионально важных качеств у учащихся старших классов (на примере профессии учителя): Дисс. ... канд. пед. наук [Текст] /П.Б. Торопов. — Хабаровск, 1992. - 262 с.
12. Катаева, А.А., Стребелева, Е.А. Дошкольная олигофренопедагогика: Учебник для студентов педагогических вузов [Текст] /А.А. Катаева, Е.А. Стребелева. -М.: Гуманит. изд. центр ВЛАДОС, 1998. - 208 с.
MUALLIF HAQIDA MA'LUMOT [ИНФОРМAЦИЯ ОБ АВТОРЕ] [AUTHORS INFO]
HXayitov Lazizbek, dotsent, PhD. [Хаитов Лазизбек, доцент^й], [Lazizbek Xayitov, dotsent, PhD]; manzil: 150700, O'zbekiston, Farg'ona viloyati, Shahar: Qo'qon, Turon ko'chasi, 23 [адрес: 150700, Узбекистан, Ферганская область, Город: Кокан, улица Турон, 23], [address: 150700, Uzbekistan, Fergana region, City: Kokan, Turon street, 23];
