CC BY
23о
Вестник «Орлеу^-kst
ш
I
О С о
и
2
2S
I
о с
х
3
О О m
из О
Ё
ш
X
н <с
А.Е. Цожаниязова,
«брлеу» БА¥О» АК филиалы Костанай облысы бойынша ПК БАИ», ага оцытушы
Нег1зг1 свздер: бшм беру мазмунын жацарту, дарын-дылыц, вз бетшше бшм алу.
Ключевые слова: обновление содержания образования, одаренность, самообразование.
Keywords: updated content education, giffledness, self-education.
Б1Л1М БЕРУ МАЗМ¥НЫН ЖАЦАРТУ ЖАГДАЙЫНДА ДАРЫНДЫ ОЦУШЫМЕН Ж¥МЫС ЖАСАУ
Ацдатпа
Автор ез макаласында бшм беру мазмунын жацарту жагдайында дарынды окушымен жумыс жасау, окушылар-дыц ез бетшше бiлiм алуын дамыту сурактарына токтала-ды.
Аннотация
Статья посвящена вопросам развития одаренности и совершенствования ключевых компетенций у обучающихся в условиях обновления содержания образования.
Annotation
This article concerned with issues of students giffledness development and key compentencies improvement under the condition of the education content update.
Бшм беру мазмунын жацартудыц басты максаты бiлiм алушылардыц оку нэтижелерш жетiлдiру болып табылады жэне баланы езiн-езi езектелендiруге, езiн дамытуга жэне езiн-езi жYзеге асыруга умтылатын дамушы тулга ретiнде калыптастыруга багытталган. Жаца бiлiм беру багдарла-масы баланыц бiлiм, бiлiк, дагдысымен катар, оныц тулга-сын, бiлiм аркылы дамуын камтып отыр. ^азiрri уакытта педагогика гылымыныц бiр ерекшелiгi - баланыц тулгалык дамуына багытталган жаца окыту технологияларын шыга-рып, оку YPДiсiне ецгiзу. Сол себептен де педагогикалык кызметкерлерiнiц алдында - окытудыц эдiс-тэсiлдерiн Yнемi жетiлдiрiп отыру жэне казiргi замангы педагогикалык технологияларды мецгеру мiндеттерi койылып отыр.
Эскелец урпакка когам талабына сай тэрбие мен бшм беруде муFалiмдердiц инновациялык эрекеттi мецгеруi мацызды мэселелердiц бiрi. Окытудыц жаца техноло-гияларыныц принциптерi - окыту iзгiлендiру, ездiгiнен дамитын, дурыс шешiм кабылдай алатын, езiн-езi жетш-дiрiп, есiрушi, тэрбиелеушi жеке туета калыптастыру болып табылады. ^аз1рп бiлiм беру саласындаFы окытудыц озык жаца технологияларын мецгермейiнше сауатты, жан-жакты жетiк маман болу мYмкiн емес. Жаца технологи-яны мецгеру муFалiмнiц езiн-езi дамытып, оку - тэрбие Yрдiсiн тиiмдi уйымдастырылуына кемектеседi. ^азiрri Fылым мен техниканыц дамыFан заманында окытудыц жаца технологиялык эдiстерiн пайдалану окушылардыц бiлiм децгешн заман талабына сай арттырады.
Дарындылык - психиканыц емiр бойына жYЙелi дамитын касиет, адамныц баска адамдармен салыстырFандаFы бiр немесе бiрнеше кызмет тYрiнде жоFары (ерекше, ай-
Вестник «Oрлеу»-kst
рыкша) нэтижелерге жету мYмкiндiгiн бел-гiлейдi.
Дарынды бала - кандай да бiр кызмет тYрiнде жаркын, кезге кeрнектi, кейде бiрегей жетiстiктерiмен (немесе осындай жетютш-терге iшкi алгышарттары бар) ерекшеленетш бала.
Эдетте дарынды балалардыц есте сактау кабшеп жаксы дамыган болады жэне ол ерте сейлеу мен абстрактш ойлауга негiзделедi. Олар баска балалардан акпарат пен тэжiри-бенi топтастыру кабше™, алган бiлiмiн кец колдану iскерлiктерiмен ерекшеленедi. ^р-делi синтаксиста курылымдармен CYЙемел-денетiн зор седш кор, сурактар коя алу юкер-лiгi коршаган адамдардыц дарынды балага деген назарын аудартады.
Дарынды балалар танымдык белгiсiздiкпен жещл игередi. Бул жагдайда киындыктардан коркып, артка шеriнбейдi олар кYрделi де узак мерзiмдi тапсырмаларды орындауга кы-зыгушылыкпен юрюед^ оларга дайын жауап-ты бергенге канагаттанбайды.
Бiлiм беру жагдайында дарынды балалар-мен жумыс жасауда муFалiмшц кызметi келе-сiнi карастырады:
• шь^армашыльщ кызмет субъектiсi ретiнде адамды YЙлесiмдi дамыту максатында тулFалык-баFытталFан педагогикалык амал-дыц жYзеге асыру;
• дарынды балалардыц шы^армашылык элеуетiн ерте аныктау жэне ашуды камтама-сыз ететiн психологиялык-педагогикалык зерттеулердщ негiзiнде дамушы жэне дамы-тушы бiлiм беру жYЙесiн жасау;
• тулFаны калыптастыру, окушылардыц таным кызметтерiн тиiмдi жYзеге асыру Yрдi-стерiне психологиялык-педагогикалык кемек керсету факторларын зерттеу;
• барлык оку пэндерiн YЙлестiру идеяла-рын оку - тэрбие Yрдiсiне енпзу, бул ез алды-на туетаныц таным уэждерiн арттырып, езш-eзi шыFармашылык жYзеге асыру тYрлерi мен формаларын белсендiруге мYмкiндiк бередi;
• окушылардыц зяиткерлш кабiлеттерiн дамыту Yрдiсiн баскару.
Дарынды балалармен жумыс жасауда педагогикалык кызметтщ каFидаттары:
• тулFаны дамыту Yшiн Yсынылып оты-рFан мYмкiндiктiц барынша алуан турлшш каFидаты;
• сабактан тыс кызмет релшщ арту каFи-даты;
• окытуды даралау жэне дифференциа-циялау каFидаты;
• муFалiмнiц жетекшiлiгiмен жYр-пзшетш окушылармен бiрлескен жумысы Yшiн жаFдай жасау каFидаты;
• окушылардыц тацдау ерш каFидаты, тэлiмгерлiк, YЙлестiрушi мрашм каFидаты.
Дарынды балалармен жумыс жасауда муFалiм:
• эксперименталды, Fылыми жэне шы-Fармашылык кызметке дайын;
• кэаби турFыда сауатты;
• интеллектуалды, рухани-eнегелi жэне парасатты;
• озык педагогикалык технологияларды колданушы;
• психолог, тэрбиешi жэне оку-тэрбие Yрдiсiн шебер уйымдастырушы;
• адам eмiрiнiц барлык салаларын бiлетiн тулFа болуы кажет.
Дарынды окушымен жумыс жасау кезшде мектеп окушыларыныц шыцдалFан ойлау, кез келген даму децгешне байланысты мэселе-лерге сын кезбен карау; кYрделi мэселелердi шешу, аса мацызды, жауапты шешiмге ка-былдауFа куштарлык; пэнге кызыFушылыFын ояту; eзiндiк кезкарасын бiлдiруге мYмкiндiк беру; зерттеуге икемдiлiгiн дамыту; сейлеам эрекетi белсендiлiгiн арттыру; бшм алушылар бiр - бiрiмен карым - катынас жасау; баскалар-ды тыцдауды, кез келген жауапка сыйластык, тYсiнiстiкпен карау iскерлiктерi дамиды.
Бшм беру мазмунын жацарту жаFдайында дарынды окушымен жумыс жасау нэтижес мектеп окушысыныц негiзгi кузыреттшк-терiн жетiлдiру жэне дамыту, олардыц зият-керлш-шы^армашылык элеуетiн калыптастыру жэне арттыру болып табылады.
ЭДЕБИЕТ
1. ^азакстан Республикасыныц «Бшм ту-ралы» Зацы (2015 жылдыц 24 карашасындаFы езгерютер жэне толыктырулармен);
2. ^азакстан Республикасыныц «Бала кукыктары туралы» Зацы (8.08.2002 жыл);
3. Ахметулы, Сынып жетекшiнiц шыFармашылык Yлгiсi мен окушы жастар уй-ымыныц eзiн-eзi баскару мшдеттерь Алматы. 2009 ж.
I
ш §
О С о
и
Н
! о с
о о
т
из О
Й -а X
н <с
