CC BY
17
12 00 00 ХУКУКШИНОСЙ 12 00 00 ЮРИДИЧЕСКИЕ НАУКИ 12 00 00 LAW SCIENCES
12 00 03 ГРАЖДАНСКОЕ ПРАВО; ПРЕДПРИНИМАТЕЛЬСКОЕ ПРАВО; СЕМЕЙНОЕ ПРАВО; МЕЖДУНАРОДНОЕ ЧАСТНОЕ ПРАВО
12 00 03 CIVIL LAW; ENTREPRENEURSHIP LAW, FAMILY LAW, INTERNATIONAL PRIVATE LAW
УДК 338 ББК65.291.823.2
МАСЪАЛАХОИ АСОСИИ Цодиров Сайвали Му^иббуллоевич, унвонцуи СИФАТИМОЛХАНГОМИ Донишгоуимиллии Тоцикистон, сардори Раёсати БАСТАНИШАРТНОМАИ кадруо ва коруои махсуси Вазорати маориф ва ХАРИДУ ФУРУШ илми Чумуурии Тоцикистон
ОСНОВНЫЕ ВОПРОСЫ Кадыров Сайвали Мухиббуллоевич, соискатель КАЧЕСТВА ТОВАРА ПРИ ТНУ, начальник отдела кадров и специальных ЗАКЛЮЧЕНИИ ДОГОВОРА работ МОН РТ (Таджикистан, Душанбе)
BASIC ISSUE CONCERNED Kadyrov Sayvali Mukhibulloyevich, claimant for WITH COMMODITY QUALITY candidate degree of the Tajik National University, BY CONCL USION OF chief of the human resources department and special AGREEMENT jobs under TR Ministry of Education and Science E-MAIL: saidvali.qodirov@mail.ru
Калидвожа^о: сифати мол, шартномаи хариду фуруш, стандарти давлати, цабули мол аз руи сифат
Дар мацола доир ба масъалауои асосии сифати мол уангоми бастани шартномаи хариду фуруш тадцицот гузаронида шудааст. Дар натицаи тадцицоти гузаронида шу-да муайян карда шудааст, ки дар маруилаи бастани шартномаи хариду фуруш бамуво-фицарасии шартуои шартнома дар бораи сифати мол тавассути чунин омилуо имкон-пазир аст: 1) муфассал номбар кардан ва тавсифи хусусияти мол; 2) истинод ба стандарти давлатии муайян ёрегламенти техники; 3) истинод ба регламенти техники.
Ключевые слова: качество товара, договор купли-продажи, государственный стандарт, приемка товара по качеству
Исследуются основные вопросы о качестве товара при заключении договора. В результате проведенного анализа выявлено, что на стадии заключения договора купли-продажи согласование условий договора о качестве товара возможно посредством : 1)
подробного перечисления и описания свойств товара; 2) ссылки на конкретный государственный стандарт, региональный стандарт или международный стандарт; 3) ссылки на технический регламент.
Key words: commodity quality, purchase-sale agreement, state standard, commodity reception
according quality
The article dwells on the basic issues concerned with commodity quality when making an agreement. The conducted analysis cleared out that at the stage of concluding it concordance of provisions in regard to purchase-sale is possible by: 1) detailed enumeraton and description of commodity properties; 2) references to concrete state standard, regional or international ones; 3) references to technical regulation
Сифати мол яке аз масоили рузмарраи чомеаи муосир ба дисоб меравад. Айни замон таъмини адолй бо молдои босифат самти стратегии рушди дар як давлат шинохта шудааст. Аз чумла, Асосгузори сулду ваддати миллй, Пешвои миллат, Президенти Чумдурии Точикистон мудтарам Эмомалй Радмон дар яке аз паёмдои худ ;айд намуда буданд: «Таъмин намудани ах,олй бо мах,сулоти хушсифат, ки шарти асосии солимии мардум мебошад, яке аз масъалах,ои мух,им ба х,исоб меравад. Вале х,олатх,ои аз чониби сохдбкорону точирон бо хдр рох, васила ба бозори истеъмолии кишвар ворид намудани мах,сулоти пастсифат ба назар мерасанд, ки ба саломатии шахрвандон зараровар аст ... Ч,ихдти пешгирии воридоти молу мах,сулоти пастсифат ва гайристандартй ма;омоти ваколатдорро зарур аст, ки доир ба риояи хдтмии Конуни Ч,умх,урии Точикистон «Дар бораи хдмояи х,у;у;и истеъмолкунандагон» чорах,ои таъхирнопазир андешанд.»[14].
Вижагии фарккунандаи шартдои шартнома марбут ба сифати мол аз он иборат аст, ки тиб;и шартнома тарафдо муста;илона уддадоридои мута;обиларо ба зиммаи худ мегиранд[18,с.98]. Дар баробари ин уддадории шартномавй (муносибат) дар рафти инкишоф одатан ду мардиларо аз сар мегузаронад: бастан ва ичрои шартнома. Дар робита ба ин таъмини моли босифат тавассути шартномадо инчунин як ;атор мардиладоеро дар бар мегирад, ки ба мардиладои рушди худи уддадорихои шартномавй (муносибат) мутоби;ат мекунанд: яъне бастан ва ичро кардан [18, с. 101].
Бастани шартнома ин натичаи созиши тарафдо аз руи дамаи шартдои шартнома мебошад, ки тиб;и шакли дахлдор тартиб дода шуда, ба ;онунгузории гражданй асос меёбад [10, с.67]. Х,амзамон, далели бастани шартнома ба мустадкамкунии шартдои аз чониби тарафдо ба мувофи;арасида равона гардидааст, ки дар як тараф эътимод дошта бошад, ки тарафи дигар мадз тиб;и барномаи бо ин шартдо пешбинишуда рафтор мекунад ва ма;сади шартнома ба даст оварда мешавад [9, с. 155].
Мутаносибан сифати мол аз мутоби;ати шартдои шартнома вобаста аст [4, с. 88]. Мадз дар мардилаи бастани шартнома тарафдо бояд мутоби;ати шартдои сифати мол, инчунин шартдои дигари шартномаро, ки ба таъмини сифати мол ва кафолати бадастории ондо мусоидат мекунанд, даматарафа дал намоянд [12, с. 109].
Х,ангоми бастани шартномаи хариду фуруш тарафдои он бояд дар шартнома талаботи мушаххасро нисбат ба сифати мол ва шартдое, ки ба таъмини он мусоидат мекунанд, муфассал ифода намоянд.
Дар КГ Ч,Т, инчунин дар баъзе санадхои меъёрии ху;у;ии Точикистон талаботи муайян ба сифати мол пешбинй шудаанд, ки онхоро тарафхо метавонанд хангоми бастани шартномаи хариду фуруш хамчун дастур истифода баранд.
Аз чумла, талабот ба сифати мол хангоми бастани шартномаи хариду фуруш дар моддаи 505 КГ Ч,Т му;аррар карда шудааст. Аз чумла дар ;исми 1 моддаи мазкур пешбинй шудааст, ки фурушанда бояд ба харидор молеро, ки сифати он ба талаботи шартномаи хариду фуруш мувофик аст, дихад.
Хднгоми бастани шартномаи хариду фуруш бамувофи;арасии тарафхо оид ба супориши техникй ахамияти калон дорад, ки дар он харидор талаботи барояш зарурии сифати молро нишон медихад[18, с. 101]. В. С. Шелестов дуруст эрод мегирад, ки ифодаи талабот ба сифати мол реквизити хатмии созишномахои басташаванда ба хисоб меравад, бе онхо мавчудияти ухдадорихо маъно надорад[21, с. 67]. Ба замми ин дар ху;у;шиносй чунин акида вучуд дорад, ки ва;те ки талабот ба сифати мол дар шартнома ба таври мушаххас муайян нашуда бошад, чунин шартномаро беэътибор донистан зарур аст [17, с. 66].
Кайд кардан зарур аст, ки му;аррар намудани талабот ба хусусиятхои сифати мол чунин холатхоро имконпазир мегардонад: 1) хангоми бастани шартнома - предмети шартнома дар ;исми сифати мол муайян карда мешавад, ки маънои ма;сади дахлдори ху;у;ии тарафхоро хохад дошт; 2) хангоми ичрои шартнома - мутоби;ати сифати мол ба сифате, ки дар шартнома пешбинй шудааст, санчида мешавад [11, с. 116]; 3) хангоми ичрои шартнома - ичрои ухдадорй хамчун матлуб ё номатлуб бахогузорй карда мешавад [12, с. 109]. Дар баробари ин розигии дахлдори шартхои сифати мол химояи манфиатхои хар ду тарафро таъмин менамояд, чунки тасаввуроти онхоро дар бораи сифати мол муайян менамояд ва имкон медихад, ки низоъхои эхтимолй хангоми додан-;абули мол ба хадди а;алл расонида шавад. Мутаносибан дар шартнома муфассал ва босаводона нишон додани бузургихои сифатии мол имкон медихад, ки дар оянда бахсхои марбут ба хусусият ва бузургихои мол пешгирй карда шаванд [18, с. 100].
Усулхои ху;у;ии бамувофи;арасй ва пешбинй намудани сифати мол дар шартномаи хариду фуруш якхела нестанд. Дар робита ба ин ифодаи (му;аррар кардани) талабот ба сифати мол бо роххои гуногун имконпазир аст.
Масалан, А.В.Маслова усулхои зерини ифода кардани талабот ба сифати молро дар шартнома чудо мекунад: 1) тавсифи мол ва хислатхои муайяни он; 2) истинод ба хуччати дахлдор оид ба стандартизатсия ё регламенти техникй; 3) истинод ба хуччати техникй, дастур оид ба истифодабарии он; 4) истинод ба моли монанд, ки ба харидор аз чониби хамон як фурушанда аз руи шартномаи байни онхо пештар басташуда фурухта шудааст; 5) истифодаи намуна [12, с. 25].
Х,ангоми бастани шартномаи хариду фуруш тарафхо метавонанд талабот ба сифати молро тавассути истинод ба стандартхои давлатй ва регламентхои техникй пешбинй намоянд. Кайд намудан зарур аст, ки истинод ба стандарт ё дигар хуччати меъёрии ба фурушанда ва харидор дастрас усули боэътимоди му;арраркунии талабот ба сифати мол ба хисоб меравад [20, с. 21].
Чунон ки дар адабиёти ху;у;й ;айд гардидааст, ифодаи сифати мол бо рохи истинод ба стандарти дахлдор усули нисбатан пахнгардида хам дар гардиши савдои миллй ва хам байналмилалй ба хисоб меравад. Стандартонии мол имкон медихад, ки
сифати он дар сатхи баланди касбй муайян карда шавад ва дар баробари ин ба тавсифи аз хад зиёд рох дода нашавад.
Дар ин замина ;айд намудан зарур аст, ки тиб;и моддаи 1 Конуни Чумхурии Тоцикистон «Дар бораи стандартонй» аз 29 декабри соли 2010 стандарти давлатй талаботест, ки макомоти ваколатдори давлатии Чумхурии Тоцикистон оид ба стандартонй тасдик (кабул) намудааст. Дар навбати худ стандарт хуццате мебошад, ки ;оидахо, дастур ё тавсифхои барои истифодаи умумй ё бисёркарата таъиншударо нисбати мол ё раванду усулхои бо он ало;аманди истехсол муайян мекунад, ки интихоби онхо бо ма;сади истифода ихтиёрист. Стандарт инчунин метавонад талаботро ба истилохот, аломат, борпечкунй, тамгагузорй ва тамгакогаз то дарацае, ки нисбати мол, раванд ё усули истехсолот татби; мегарданд, дар худ дохил намояд ё дар бар гирад .
Тиб;и сархати 5 моддаи 1 Конуни Чумхурии Тоцикистон «Дар бораи бамеъёр-дарории техникй» аз 19 майи соли 2009 регламенти техникй санади меъёрии техникиест, ки дар цараёни бамеъёрдарории техникй тахия шуда, талаботи техникии риояашон хатмиро вобаста ба бехатарии махсулот, цараёни коркард, истехсол, истифодабарй, нигахдошт, интикол, фуруш, коркарди партовхои он, ицрои кор ва хизматрасонй дар кисми бехатарй мукаррар мекунад.
Оид ба масъалаи бамувофи;арасии шартхои сифати мол дар шартномаи хариду фуруш тавассути истинод ба стандартхои давлатй ;айд кардан зарур аст, ки хангоми амалиёт дар бозори дохилй истифодаи стандартхои давлатй ва хуццатхои меъёрии мохиятан ба он баробар о;илона аст [20, с. 21]. Дар баробари ин ба назар гирифтан зарур аст, ки тиб;и ;исми 1 моддаи 13 Конуни Чумхурии Тоцикистон «Дар бораи стандартонй» интихоби стандартхо ихтиёрй мебошад. Дол он ки дар асоси моддаи 11 Конуни Чумхурии Тоцикистон «Дар бораи бамеъёрдарории техникй» регламентхои техникй санадхои меъёрии техникие мебошанд, ки ицрои талаботашон хатмист. Дар ин сурат ну;таи назари В. В. Богданро дуруст мехисобем, ки чунин мегуяд: шарти шартномавй дар бораи сифати мол инъикосгари ху;у;и харидор ба сифат ва бехатарии мол ба хисоб меравад ва мутаносибан асоси онро риояи бечунучарои талаботи ;онунгузорй дар бораи бамеъёрдарории техникй аз цониби сохибкор, пеш аз хама истехсолкунанда ташкил медихад [1, с. 134]. Дар холате, ки регламенти техникй ба стандарт ишора менамояд ва ягона рохи таъмини мутобикат ба регламенти техникй ин риояи стандарт мебошад, дар чунин холат ин гуна стандарт хамчун регламенти техникй истифода мешавад (;исми 1 моддаи 13 Конуни Чумхурии Тоцикистон «Дар бораи стандартонй»).
Кайд намудан зарур аст, ки тиб;и ;исми 3 моддаи 505 КГ ЧТ, агар тиб;и тартиби му;аррарнамудаи ;онун нисбат ба сифати моли фурухташаванда талаботи хатмй пешниход гардида бошад, дар ин сурат фурушандае, ки фаъолияти сохибкориро анцом медихад, ухдадор аст ба харидор моли ба ин талабот мувофи;ро супорад. Аз моддаи мазкур чунин бармеояд, ки тарафхои шартнома ху;у; надоранд, ки молеро, ки нишондихандахои сифатии он аз нишондихандахои бо стандартхои давлатй хатмй буда паст аст, пешниход намоянд.
Тарафхо хангоми бастани шартномаи хариду фуруш сифати молро озодона ифода карда метавонанд, лекин дар баробари ин тарафхо ху;у; надоранд, ки аз талаботи хатмй ба сифати моли фурухташаванда, ки бо ;онун ва ё тартиби
мукараргардида муайян гардидаанд, даст кашанд [15, с. 69].
Имконияти бо ризоияти тарафдо додани моли сифаташ нисбат ба талаботи датмии стандартдои давлатй паст бо конунгузорй пешбинй нашудааст ва мутаносибан манъ аст. Дар робита ба ин дар мардилаи бастани шартнома дар он мукаррар кардани талабот ба сифати мол, ки аз талаботи датмй пастар аст, ба КГ Ч,Т мутобикат намекунад ва дар асоси моддаи 193 камадамият аст.
Дар баробари ин сархати 2 кисми 4 моддаи 505 КГ Ч,Т пешбинй менамояд, ки мутобики созишномаи байни фурушанда ва харидор нисбат ба моле, ки ба талаботи датмии тибки тартиби мукаррарнамудаи конун пешбинишуда чавобгу мебошад, додани моли дорои талаботи баландтар шуданаш мумкин аст. Х,амин тарик дангоми бастани шартнома тарафдо дукук доранд, ки оид ба талабот ба сифати моли нисбат ба стандартдо, регламентдои техникй ва дигар меъёрдо баландттар ба мувофика расанд. Дар ин долат фуруши моли сифаташ аз сифати бо шартнома пешбинишуда баландтар бояд пешакй мувофика карда шавад, чунки имконияти истифода нагардидани моли сифаташ баландтар аз чониби харидор бо тачдизоти аллакай вучуддошта чой дорад[20, с. 101].
Тибки кисми 3 моддаи 505 КГ Ч,Т дангоми тибки намуна ва (ё) тибки тасвир (тавсиф) фурухтани мол фурушанда уддадор аст ба харидор молеро дидад, ки ба намуна ва (ё) тасвир (тавсиф) мувофик; бошад. Кайд кардан зарур аст, ки дар мардилаи бастани шартнома яке аз усулдои дукукии бамувофикарасй ва мукаррар кардани талабот ба сифати мол тасвияи талабот ба сифат аз руи намуна ё тасвири мол аст[12, с. 100].
Намуна ин мадсулоти намунавиест, ки хусусияти истеъмолии он (хусусиятдои истифодабарй) талабот ба сифати молеро, ки ба харидор бояд дода шавад, муайян мекунад. Тавсияи мол номгуи муайяни хусусиятдои истеъмолии (хусусиятдои истифодабарй) моли ба харидор додашаванда аст. Тавсифи мол бо расм, тавсифи графикй ва гайра дамродй шуда метавонад.
Х,амин тарик, дангоми тасвияи талабот ба сифати мол аз руи намуна ё тавсифи мол хусусиятдои сифатии мол бояд дар шартнома дар асоси меъёрдои мавчуда, ки дар шакли матн, тасвири графикй, хусусиятдои химиявию физикй ва гайра инъикос ёфтаанд, муайян карда шаванд. Дар баробари ин намунадои молро, ки аз руи ондо фуруш ба накша гирифта мешавад, дар шартнома тавсиф намудан , нишон додани чой ва тартиби нигоддории ондо, ки имконияти тагйири намунадои бамувофикарасидаро истисно менамояд, мувофики максад аст.
Х,аминро ба назар гирифтан лозим аст, ки мукарраркунии талабот ба сифати мол аз руи намуна дангоми савдои мол, ки дорои аломати навъ, татбик мегардад[4, с. 81].
Дар сархати 2 кисми 2 моддаи 505 КГ Ч,Т мукаррар гардидааст, ки агар тибки тартиби мукаррарнамудаи конун нисбат ба сифати моли фурухташаванда талаботи датмй пешнидод гардида бошад, дар ин сурат фурушандае, ки фаъолияти содибкориро анчом медидад, уддадор аст ба харидор моли ба ин талабот мувофикро супорад. Чунон ки дар адабиёти дукукй кайд гардидааст, нияти ба таври дакик ифодагардидаи харидор марбут ба истифодаи мол бо максаддои муайян низ яке аз усулдои дар шартномаи хариду фуруш муайян кардани талабот ба сифати мол ба дисоб меравад[4, с. 76].
Х,амин тарик харидор хукук дорад хангоми бастани шартномаи хариду фуруш дар он максадхои муайяни ба даст овардани молро нишон дихад. Мутаносибан, агар хднгоми бастани шартнома харидор дар он максади муайяни ба даст овардани молро нишон дихад, пас фурушанда хатман бояд молеро дихад, ки сифати он имкон медихад онро тибки он максадхои муайяне, ки дар шартнома нишон дода шуда буданд, истифода барад.
Тибки кисми 2 моддаи 505 КГ ЧТ дар сурати дар шартномаи хариду фуруш набудани шартхо дар бораи сифати мол фурушанда ухдадор аст ба харидор моле пешниход намояд, ки барои максадхои у коршоям аст ва барои хамон максад ин мол одатан истифода мешавад. Аз моддаи мазкур бармеояд, ки агар хангоми бастани шартнома тарафхо дар он талабот ба сифатро муайян накарда бошанд, пас фурушанда ухдадор аст ба харидор молеро пешниход намояд, ки сифати он имкони истифодаи онро бо максаде медихад, ки барои он хамон мол одатан истифода мешавад. Дар адабиёти хукукй кайд мешавад, ки конунгузор чунин меъёри ифодаи сифати молро, аз кабили «максадхое, ки барои он чунин мол истифода мешавад» дуруст интихоб кардааст, чунки то ба имруз на хусусияти мол, балки он чиз мухим мегардад, ки мол хангоми истифодааш ба харидор чй медихад[4, с. 23].
Бо назардошти хусусияти махсуси кувваи барк ва гармй, конунгузорй зарур шуморидааст, ки моддаи алохидаи КГ ЧТ (моддаи 573 )-ро ба «сифати барк» бахшад, ки дар он масъалахои бо сифати барк алокаманд ба танзим дароварда мешаванд. Тибки кисми 1 моддаи 573 КГ ЧТ сифати барке, ки ташкилоти таъмини барк таъмин менамояд, бояд ба талаботи мукаррарнамудаи намуна (стандарт)-хои давлатй ва дигар санадхои меъёрй оид ба намуна (стандартизатсия) ё сифати пешбининамудаи шартнома мутобикат намояд. Аз моддаи мазкур бармеояд, ки тарафхои шартномаи барктаъминкунй хангоми бастани шартнома хукук доранд, ки талабот ба сифати кувваи барк ва гармидихиро мукаррар кунанд ё ба стандарти давлатй истинод намоянд, ки дар он нишондихандахои сифати барк пешбинй шудаанд.
Аммо бо назардошти мушкилии мавзуи барк дар амал усулхои муайян кардани сифати барк одатан бо тартиби хатмй (императивй) бо санадхои махсуси меъёрй (асосан стандартхои давлатй) ва баъзан бо созишномаи тарафхо танзим карда мешаванд.
Х,амин тарик, дар мархилаи бастани шартномаи хариду фуруш бамувофикарасии шартхои шартнома дар бораи сифати мол тавассути чунин омилхо имконпазир аст: 1) муфассал номбар кардан ва тавсифи хусусияти мол; 2) истинод ба стандарти давлатии муайян ё регламенти техникй; 3) истинод ба регламенти техникй.
Х,амин тавр, ба назар мерасад, ки масъалахои сифати мол бояд матлаби тахкики амик ва хамацонибаи олимони хукукшиноси ватанй гардад. Зеро барои кабул кардани санадхои меъёрй-хукукии цавобгуи талаботи замон заминаи боэътимоди назариявй гузоштан лозим аст.
Пайнавишт:
1. Богдан В. В. Гражданско-правовое регулирование защиты прав потребителей в современной России: проблемы теории и практики: дис. ... д-ра юрид. наук: 12.00.03 /В. В. Богдан - Курск, 2015. -389 с.
2. Болтуев У. С. К вопросу о правовых аспектах качества товаров как предпосылки
защиты прав потребителей // Вестник педагогического университета. - Душанбе. -2011. - №3 (39). - С. 79 -84.
3. Болтуев У. С. Необходимость предложения потребителям качественных товаров как важный фактор защиты прав потребителей // Современные проблемы и тенденции развития экономики, управления и юриспруденции: Первая Международная научно-студенческая конференция. г. Ижевск. 12 апреля 2012 г. - Ижевск, 2012. -С.13-18.
4. Гридин А. В. Гражданско-правовые способы обеспечения качества товаров, работ и услуг: дис. ... канд. юрид. наук: 12.00.03 / А. В. Гридин - Краснодар, 2006. - 212 с.
5. Забоев К. И. Правовые и философские аспекты гражданско-правового договора. -СПб., 2003. -188 с.
6. Замятин В. Несовершенство Инструкции о порядке приемки продукции / В. Замятин // Социалистическая законность. 1974. № 3. С. 48-54.
7. Зубкова Т. А. Досудебная экспертиза качества товаров: порядок проведения и недостатки его регулирования / Т. А. Зубкова // С. 107-111.
8. Зубкова Т. А. Правовое обеспечение качества товаров: законодательство требует корректив / Т. А. Зубкова //Бизнес в законе. 2012. №2. С. 142-152.
9. Кошелюк Б. Е. Правовое регулирование договора поставки товаров для государственных нужд (по материалам практики Федеральной службы исполнения наказаний): дис. ... канд. юрид. наук: 12.00.03/Б. Е. Кошелюк. - Рязань, 2014. -207с.
10. Кузнецова Ю. А. Качество как условие договора проблемы реализации /Ю. А. Кузнецова //Ученые труды Академии адвокатуры и нотариата. -2014. -№ 1. -С. 113-120
11. Кузнецова Ю. А. Условие о качестве в гражданско-правовых договорах: дис. ... канд. юрид. наук: 12.00.03 /Ю. А. Кузнецова - М., 2015. - 196 с.
12. Маслова А. В. Правовые аспекты деятельности по обеспечению качества и безопасности продукции: дис. ... канд. юрид. наук: 12.00.03 / А. В. Маслова. - М., 2005. С. 25.
13. Менглиев Ш. Понятие морального вреда / Законность - основа правового государства. - Душанбе: Конуният, 1995. - С.19 -27.
14. Паёми Президенти Чумуурии Тоцикистон, Пешвои миллат Эмомали Ра^мон ба Мацлиси Оли Чумуурии Тоцикистон // Манбаи электроны: http://www.prezident.tj/node/16771 (санаи муроциат: 15.01.2018)
15. Панова А. С. О соотношении договорного условия о качестве товара с иными условиями договора поставки / А. С. Панова // Вестник Санкт-Петербургского университета. Серия 14. 2014. № 4. -С. 112-119.
16. Панова А. С. Правовое регулирование отношений по подтверждению соответствия продукции, работ, услуг: Учебно-практическое пособие. -Казань, 2007. -149 с.
17. Семякин М. Н. Гражданско-правовые формы (средства, способы) управления качеством продукции в системе хозяйственного механизма: дис. ... д-ра юрид. наук: 12.00.03/М. Н. Семякин - Свердловск, 1991. -184 с.
18. Сметанников А. Е. Договор купли-продажи и качество продукции / А. Е. Сметанников //Российский юридический журнал. -2009. -№ 1. -С. 96-101.
19. Сметанников А. Е. Проблемы проверки товара по качеству при его приемке или в пределах гарантийного срока /А. Е. Сметанников //Хозяйство и право. -2007. -№ 3. -С. 61-69.
20. Тавеp E. И. Договоp купли-^одажи. Тpебования к качеству / E. И. Тавеp // Методы оценки соответствия. -2009. -№ 1. -C.1S-23.
21. Шелестов В. С. Договоp поставки и качество щодукции. -М., 1974. -164 с.
Reference Literature:
1. Bogdon. V. V. Civil-Legal Regulation of Consumers' Rights Protection in Contemporary Russia: Problems of Theory and Practice. Doctoral dissertation in jurisprudence: 12. 00. 03 // V.V. Bogdon. - Kursk, 2015. - 3S9 pp.
2. Boltuyev U. S. To the Issue of Legal Aspects in Regard to Commodity as a requisite of Consumers' Rights Protection // Bulletin of Pedagogical University. - Dushanbe. - 2011, №3 (39J. - PP. 79-S4
3. Boltuyev U. S. The Necessity of Supplying Consumers with Qualitative Goods as an Important Factor of Consumers' Rights Protection // Modern Problems and Tendencies of Development of Economy, Management and Jurisprudence: The first International scientific students' conference. Izhevsk, April 12, 2012. - PP. 13-1S
4. Gridin A. V. Civil-Legal Ways of Ensurance Commodity Quality, Jobs and Services. Candidate dissertation in jurisprudence: 12.00.03 // A. V. Gridin - Krasnodar, 2006. - 212 pp.
5. Zaboyev K. I. Legal and Philosophical Aspects of Civil-Legal Agreement. - Spb, 2003. -1SS pp.
6. Zamyatin V. Imperfection of the Instruction on the Order of Produce Reception // V. Zamyatin //Socialist Legality, 1974, №3. - PP. 4S-54
7. Zubkova T. A. Preforensic Expertise of Commodity Quality: Order of Conducting and Drawbacks of its Regulation // T. A. Zubkova // PP. 107 - 111
S. Zubkova T. A. Legal Ensurance of Commodity Quality: Legislation Requires Correction // T. A. Zubkova //Business in Law. 2012, №2. -PP. 142-152
9. Koshelyuk B. Ye. Legal Regulation of an Agreement Related to Goods Delivery for Statal Needs (based on the materials of the practice of the Federal Service Effectuating PenalticsJ. Candidate dissertation in jurisprudence: 12.00.03 // B. Ye. Koshelyuk. - Ryazan, 2014. - 207 pp.
10. Kuznetsova Yu. A. Quality as a Provision of Realization Problem Agreement // Yu. A. Kuznetsova // Scientific Works of the Academy of Advocacy and Notariat. 2014, №1. - PP. 113-120
11. Kuznetsova Yu. A. Provision on Quality and Civil-Legal Agreements. Candidate dissertation in jurisprudence: 12.00.03 //Yu. A. Kuznetsova. - M., 2015. -196pp.
12. Maslova A. V. Legal Issues of Activity on Ensurance of Produce Quality and Security. Candidate dissertation in jurisprudence: 12.00.03 // Maslova A. V. - M., 2005. - P. 25
13. Mengliyev Sh. The Notion of Moral Damage // Legacity as a Foundation of Law-abiding State. - Dushanbe: Legislation, 1995. - PP. 19-27
14. The Message of Tajikistan Republic President, Leader of Nation Emomali Rakhmon to Majlisi Oli (Supreme CouncilJ of TR // http://www.prezident.tj/node/16771 (Date of request: 15.01.201SJ
15. Panova A. S. On Correlation of Agreement Provision on Commodity Quality with Different Conditions Concerned with Delivery Treaty // A. S. Panova // Bulletin of Spb University. Series 14, №4, 2014. - PP. 112-119
16. Panova A. S. Legal Regulation of Relations on Confirmation of Correspondence in Reference to Produce, Jobs, Services. Educational-Practical Manual. - Kazan, 2007. -149pp.
17. Semyakin M. N. Civil-Legal Forms (Resources, Modes) of Management with Produce Quality in the System of Economic Mechanism. Doctoral dissertation in jurisprudence: 12.00.03//M. N. Semyakin. - Sverdlovsk, 1991. -184pp.
18. Smetannikov A. Ye. Purchase-Sale Agreement and Produce Quality // A. Ye. Smetanicov //Russian Juridical Journal. 2009, №1. - PP. 96-101
19. Smetannikov A. Ye. Problems of Commodity Monitoring according to Quality by its Reception or in the Boundaries of Guarantee Term // A. Ye. Smetannikov // Economy and Law, 2007, №3. - PP. 61-69
20. Taver Ye. I. Purchase-Sale Agreement. Requirements to Quality //Ye. I. Taver // Methods of Assessment Correspondence. 2009, №1. - PP. 18-23
21. Shelestov V. S. Agreement on Produce Delivery and Quality. M., 1974. -164pp.
