CC BY
8ГТАХР 17.82.10
БАЛАЛАР ПОЭЗИЯСЫНЬЩ АЛТЫН ДЩГЕГ1
Ж. Ерахметцызы 6D011700-^a3a^ тш мен эдебиет мамандыгыныц PhD докторанты Казац мемлекеттiк цыздар педагогикалыц университетi, Алматы ц., Казацстан, e-mail: erakhmedkyzy14.08@gmail.com
Мацалада поэзия атты перизаттын цад1р-цасиет1, елец, сез цуд1рет1 жайында сез цозгалады. Балалар эдебиетшщ алтын дщгепне айналган елец гумыр иеа - М.Эл1мбаевтщ балалар эдебиепндеп орны мен ацын шыгармашылыгыныц бала тэрбиес барысындагы атцарар цызмеп жайында кещнен цозгалады. Музафар Эл1мбаевтыц елецдервде кец орын алатын адамгершшк тацырып царастырылады. М.Эл1мбаевтыц шыгармашылыгы цазац эдебиетшщ алтын цорда лайыцты орын алады. Мораль, адамгершшк, улт мэселеа кез-келген улттыц эдебиетшщ ец улкен жэне мэцгшк тацырыптарыныц б1р1. М.Эл1мбаев балаларга арнаган елецдервде адамзат баласыныц рухани байлыгы мен рухани сулулыгын мацтап цана цоймай, бала жанына жат, дамуына кер1 эсер етер жат цылыцтарды сынга алды.
Туит свздер: балалар эдебиетг, поэзия, ацын, ацыз адам, рухани цазына, адамгершШк, тэрбие
Kipicne
Элец - енер, емiр - гумыр. Есте жоц есю заманнан бYгiнге дешн бYкпесiз ел шындыгын, алмас цылыштай езектi пенде тYгiлi гасырдыц кемдшн айтцан ац сэлделi ацицаттыц жан серт -елец. Пiлсауырлы цара жерге табанымыз тигеннен, дYние керуеншен етiп, денемiз топырац жамылганга дешн салт пен санамызда, дэстYP мен гурпымызда елец атты алыптыц алар орны ерекше.
Элец - цазац халцыныц цасиетi мен цасiретiн, багы мен сорын уацыт атты безбеннщ таразысында пайымдай бiлер жалгыз шебер. Сонан болар, жалган дYниенiн ащысы мен тущысын, агы мен царасын цыз бурымындай ере бiлер сез ц^рет елец атты алыптыц алдына барып бас урып жатады. Тал бесштен бастау алатын тiршiлiк Yшiн кYрес, жер бесiкке жеткенге дешн жалгасын тауып отырганы аныц. Ана жатырын жарып шыгып, iнкэр ДYниеге iнгэлэп емiрге деген цуштарлыцты елецмен ернектеп жылаймыз. Шер цатцан кещлдi жырмен басып, кенiлге медет болар цуанышты кезiмiзде де елецмен жетюзш, елец тiлiнде сейлеймiз. Элец тш -цараша мен ханга, дос пен душпанга, гашыцтыц пен галауатца ортац тiл.
Дала философы Асан цайгы атамыздан бастау алган цара елец кешц цазац халцыныц бас ацыны Абай Кунанбайулына дейiн сан тYрлендi. Заманыныц зарын, ханыныц кэрш, емiр эдiлетсiздiгiн елецмен жеткiздi, елецмен ердц еленнiн кYшiмен жарцын ^ндер Yшiн кYрестi. Караша халыц поэзияныц булагынан сусындап, бастауынан жiгер алды. ¥лылар улыц еткен поэзияныц бYгiнгi цадiр-цасиетi жайында Мухаммеджан Каратаев «Поэзия цунын тYсiрмеудiн бiрiншi амалы сурцай елецдерге, формалистiк шатпацтарга жол бермеу. Ал, поэзияныц шынайы жацашылдыцтарына жетудщ бiрден - бiр сара жолы - кеп керу, кеп оцу, кеп Yйрену, батыл iздену, табанды ецбектену» [1; 172]. Fалым айтцан поэзия цунын тYсiрмеудiн басты алгы шарты оцырман атты айдынга елец деген ернеп болмаса, керкемдiгiне кез тойдырып, кенiлге медет болар сицы жоц, цуладын цустай сиыцсыз аты мен заты бiр арнада тогыса бермес, сурцай, формалистiк шатпацтар легшщ айдын жагасына жайгасуына жол бермеу.
Эр бiр шумац, тармац уйцас пен Yйлесiм табады. Эткен гасырдыц 20 жылдарында еленнiн езiнiк ерекшелт жайында, эдебиеттанушы галым Ахмет Байтурсынов «Эдебиеттанытцыш» атты эйгiлi енбегiнде «Керкем сез - кенiл тiлi, жалац сез зейiн тiлi. Жалац сез зешн тiлiне царайтын нэрсе, керкем сез циял байлыгына царайтын нэрсе. Жалац сез дYниенi турган цалпында алып айтады, керкем сез кецшдщ тYЙген, циялдыц мецзеген элiпбиiне тYсiрiп айтады. Жалац сез айтцанын ацыл табуынша дэлелдеп, мэнiсгеп, ацицат тYрiнде айтады. Керкем сез айтцанын циял мецзеушше бейнелеп, элiптеп, кебiнесе уйгару тYрiнде айтады. Жалац сез дYниеде шын болган, шын бар нэселердi энгiме цылады. Хатта цисынын келирш, болмаган нэрсенi болганга, жоц нэрсеш барга уйгарып сез цылады. Кисынын келтiрiп, циялдан тудырып эдемi эцпме шыгару ацындыц дарыган адамныц гана цолынан келедi. Жалац сездiн цара сез делшш, керкем сездiн дарынды сез аталу мэнiсi де осыдан» [2; 395].
Сез керкемдiгi, сез астары, сез шындыгы. Аталмыш Yштiктщ тогысар арнасы бiр. Киял ушцырлыгы, жалгандыцтан ада, кенiл атты цыранныц цалыцтар мекен турагы. Жалган сез барды
бaр, жокты жок деп aшып aйткaнымен ^цш тYкпiрiнде бaрдыц бaрлык сыры, жоктыц жоктык сынынa ^тысты кyмэндi ойлaр тyындaп жaтaды. Бул эсiресе, поэзия yшiн ^сиестен aдa, кзарет дyние. Ел aцсaFaн aзaттык, ер aцсaFaн тецдш, кыз aцсaFaн бaкыт мекенi, сэби aцсaFaн шaттык мекенi поэзия тiлмен Faнa гаркем сипaттaлaды. Сом сeздердi кaшaп, aдaм зердесiне конымды етiп, жyрек тyкпiрiне aмaнaт етер жыр тудыру нaFыз сeз зергершщ, a^ra деген ^сиети сeз тeрт тaFaныныц колышн Farn келетiн Faжaйып. Kaрa ^здщ ^jam^rn емес, кaрa бaлa KamFararn ойлaFaн зaмaндa a^raFa койылaр тaлaп пен мiндет yсaктaлa тyстi. «Kырaнныц кырaндыFы-Karn^rn KaKKa^4a, жылaнныц ^ma^^^rn - жayын aрбaFaндa, Адaмныц aдaмдыFы -жудырыкгай жyрегiне элемдi сыйдырFaндa. Ал, a^mmiR a^i^^^i - зaмaн шындь^ын yFынып, сeз к^ретш сaнaсынa ащрш, aK пен кaрa aрaжiгiн aйырып, жyрек тiлiнде тiлкaтa бiлyiнде aйкындaлaр. Осы aркылы eз eлецimц eмiршендiriнщ кунды яки кунсыздьгеын бaFaмдaй aлaды. Бул эрине, мендiк тужырым, мендш ойсaнa.
врiлген бyрымдaй сулу eлецнщ eз тыцдaрмaны, eлендi жaзFaн a^mmiq eз окырмaны, eз ayдиториясы бaр. Оцы мен солын тaни коймaFaн, перiште пейiл, бaлaкaйлaрFa aрнaп eлец жaзy, бaлa жyрегiн yFынy, бaлaлaр эдебиетiне кaлaм тaрткaн a^ra ушш ец киыны осы.
Бaлaлaр эдебиетше ^тысты aйтылFaн пiкiрлер кaншaмa, соныц iшiнде бaлaлaр эдебиетшщ тынысы мен тршшп, eмiр eрiсi жaйындa Famrn С.Kирaбaевтыц пiкiрiн aлFa тaрттык: «Бaлaлaр эдебиетi - киын эдебиет. Оныц бiртaлaй eзiндiк сипaттaры бaр. Бaлaлaр кiтaптaрындa эрекеттщ нaктылыFы мен обрaздыц кeрнектiлiгi, лириктiк сезiмтaлдылык, хaрaктерлер мен ya^FamiR динaмикaлык тyрде дaмyы, тш тaзaлыFы мен тaртымдылыFы кaжет» [3; 74]. ШындыFындa, бaлaлaр эдебиетi ец киын эдебиет. Бaлaлaр эдебиетiне кaлaм тaртy, бaлa yмiтiне шырaк жaFy, рyхaни кундылыкгарды ищрте отырып, тyFaн жерiне, отaнынa, отбaсынa, eзiн коршaFaн тaбиFaт aнaны сyюге бayлy. Жaсaндылыккa жaны ^с бaлa жaнын шыFaрмa кейiпкерлерiне елiктете отырып тэрбиелеу. Келер уртк^ тэлiм-тэрбие беретiн, дyние тaнымын кещтетш шынaйы шыFaрмa жaзy - бaлaлaр жaзyшысыныц Faнa колышн келер ю. Бaлa aтты перштенщ пейiшi болaр, iшкi элемiн, кeзкaрaсын жaзбaй тaнып, мейiрiм мен мaхaббaт бaстayынaн нэр aлып, iзгiлiк пен пaрaсaттылыккa, кiшiпейiлдiк пен кешiрiмшiлдiкке, aдaмилык пен aдaмгершiлiкке кaдaм бaстырaтын aлтын ^тр - бaлaлaр поэзиясы.
Элец буын, бутак сaнымен емес, eзiцнiц aркaлaр жулищ ayырлыFы, тшнщ кeркемдiгi, aйтaр ой aстaрыныц мaFынaлыFымен бaFaлы. П.А.Аристович «Элецiне eз ултыныц дэстyрiн, тaнымын, улттык кундыль^ын сiцiрген a^rn Farn шынaйы a^ra болa aлaды. Мyндaй кундылык поэзия элемiне eткен Faсырдыц поэзиясынa тэн болды» [4], - деп ХХ Faсырдыц эдебиетiне бaFaм бердi. Kaзaк бaлaлaр эдебиетiнiц eti^ дaмyы осы эдебиеттiц aлтын Faсыры aтaлFaн ХХ FaсырFa тэн.
Kaзaк бaлaлaр поэзиясындa aты aлтын эрiппен жaзылып, кешегi бaлa, бyгiнгi aFa-эпкелерiмiздiц сyйiктi a^imi, жaзyшысы болa бшген жaндaр кaншaмa? Олaрды елеyсiз ^лдыру, тaрих aтты кaрттыц кahaрынa кaлy. Солaрдыц бiрi, кaзaк бaлaлaр поэзиясыныц aлтын дiцгегi -Мyзaфaр Элiмбaев. Мyзaфaр Элiмбaев поэзиясы ^хы^да бiзге дейiн тaлaй кaлaм сiлтелiп, бiршaмa Fылыми мaкaлaлaр мен кaндидaттык [5] (Жэюм Эсел «Kaзaк бaлaлaр поэзиясы жэне Мyзaфaр Элiмбaевтыц кeркемдiк тaFлымы», Алмaты, 2006ж) жyмыстaрдa корFaлFaн. Муныц бaрлыFы aкынныц зaмaныныц зaцдылыFын yFынып, ел тaныFaн a^Karra aкпaрaт бетше тyсiрiп, бaлa жaнынa жол тaбa бiлyiнде деп yFындык.
Акынныц тшнщ жaтыктыFы мен бaлa жaнынa жaкындыFын, eлец тiлiнiц eрнектiгiн, KOЗFaн тaкырыбыныц eзектiлiгiн, уй^с, ой тaртымдылыFы жaйындa Ж.Эбдiрaшев «Мyзaфaр Элiмбaев - бaлa психологиясын бaжaйлaп зерттеп, бaлa мшезш жетiк бiлyге келгенде yлгi етш тyрaрлыктaй aртыкшылыFы бaр a^ra... Элецдершщ денi бaлa yFымынa бiрден Kam кететiн сaлмaкты ой тyдырaрлык тaртымды окиFa, жецiл штирхтaрFa кyрылaды» [6; 77]. Тaртымды оЙFa кyрылFaн, кестелi сeз зердесi Мyзaфaр Элiмбaев eлендерiнен кeрiнiс тayып отыр. Бaлa сaнaсынa сaлмaк тyдырмaй, тaртымды окиFa желюмен утымды дa, yFымды eнегелi a^rn сeздердi окырмaн сaнaсынa сiцiрy a^ramiR бaсты ерекшелiгi, aсылдыFы hэм шеберлт.
Бaлaлaр эдебиетiндегi ецбек сyйгiштiк, ецбекке бayлy мэселесiне ^тысты Faлым KaraœBa Б. «Десек те, бaлaлaр лирикaсыныц идеясыныц бiрi ецбекке yндеy.Тэyелсiз ел эдебиетшщ негiзгi нысaндaры eзгердi дегенмен, бaлaлaрды ецбекке шaкырy eзгерiссiз кaлды» [7; 119], - деп eзгермелi дyниеде eзгермес дyние, aдaмзaттыц aсылы aдaл ецбек жaйындa сeз козFaды.
Эскелец уртак eнегелi болсын десец ец aлдымен aдaлдыкты, aдaл ецбектщ мэнiн yFындырyыц aбзaл. Энердiц кдй тyрi болмaсын, aдaм жaнынa жaкын. Ал, сeз eнерiнiц мэйегi -
поэзия, лирика. Лирикада ой мен сезiм бiрлесiп, цабыса байланысады. Лирика жайында галым, академик Зэки Ахметов эдебиеттану терминдер свздiгiнде «Лирика - керкем эдебиеттщ негiзгi саласыныц, жанрыныц бiрi, басты ерекшелiгi - адамныц квцш - кYЙiн, сезiм дYниесiнтiкелей бейнелеп кврсетедЬ» [8; 217]. Оны эдебиет сабагында мYFалiм жiтi тYсiндiрiп, оцушы санасына ищре бiлсе, нагыз нэтежеге багытталган сабац болары свзсiз. «БYтiн» угымынан алшацтамай, оцушыга алдымен влецнщ бYтiндей мазмунын, ацынныц айтар ойын, суреткер свздерi арцылы жеткiзу. Оцушы елец жолдарын мэнерлеп оци алмаса да, мYFалiмнiц квмегiмен алган ацпаратын циял цанатында бойына ищрш, жYрегiмен сезiнуi шарт. Ян Амос Коменскийдщ «Fылым негiзi -Yш оцу», - деген свзi эдебиеттi оцытудагы басты алтын цазыц болып келедь Fалым YCынFан Yш оцу яFни бала цатесiз, тез, тYсiнiп оци алу керек. Уш оцуды мецгерген бала жанына серiк болар оныц царым - цабiлетi, ой - танымы бала зейiнiнiц толыFуына ыцпал етедi. БалаFа эдебиеттi сiцiрту, балалар жазушысыныц керкем жазылFан ецбегiн жемсп ету - балалар эдебиетiн оцытудаFы эдiстеменiц басты мiндетi.
Эдебиеттi оцытудыц методологиясы жайында Эуелбек ^оцыратбаев [9; 217] 1950 жылдардыц басында ез птрш Yсынды. Fалым YCынFан оцыту эдiстерi:
1. Пайымдап оцу
2. Талдап оцу
3. Кластан тыс оцу
4. Свйлету
5. Жаздыру
6. Мэнерлеп керкем оцу (жаттау)
7. МазмYндау
8. Мшездеу
9. Fибратшылдыц оцу (шыFарманыц идеясын тYю) [9; 217]
Демек, елец мазмYны, мэтш мазмYны болмасын оцушыныц взiне оцыту арцылы мецгерту эдiстемесi эдебиет эдютемес Yшiн аса мацызды эдiстеменiц бiрi. БалаFа тартымды цуат, ерекше ^ш дарытатын терец ой сыйлайтын дYние балац оцырманFа тыц тыныс береди Эсерсiз, жай Fана болFан дYниенi немесе келешекте болатын дYниенi жалFан суреттеп, жалац жеткiзу бала жанына тебiренiс пен цуаныш экелмейдi. Баланы тэрбиелемейдi. Адалдыц пен арамдыцтыц, ецбек CYЙгiштiк пен ерiншектiктiц аражiгiн ажыратып, внегелi Yрпац всiп жетiлсiн демейдь Ондай, жалFан жамаулы свздерден цYралFан эдебиет, бала эдебиетi тiптен цажетаз. Ал, адалдыц пен ацтыцты, ецбек пен цYрметтi цастерлеуге цYрылFан дртие болса, нац цYнды дYние, шын -шы^арма.
Адал ецбек, мандай тер, цайырымды iс - адамзат баласыныц бастауы. Жатырына бала б^кен ананыц ец асыл ойы, iзгi арманы - баласыныц бас аманды^ы, саналы болып всуi. ОсыFан цатысты жадымда жатталFан мына бiр аталы сез, айтар ойымныц тYп теркшш айцындап берер: «Е, Алла бала бер, Бала берсец сана бер. Егер сана бермец,
Нэлет етпм ала бер! [10]» , - бYл баладан без^ емес, санасыз Yрпацтан безiну. Саналылыц адал ецбекпен, аманаттыц, цадiр мен цасиеттщ мэнiн тYсiну. БYл эсiресе, балаларды адал ецбекке шацырып, ецбектщ жемiсi, ецбектiц мэнiн бала тшне бейiмдеп, ыцшамдап алып, CYлу жетюзетш дара ацын - МYзафар Элiмбаевтiц влендерiнен кврiнiс табады. ОFан дэлел ацынныц «Астроном аFалар», «Археолог аFалар», «Мамам-гYлдiц баFбаны» [11] влецдерi. Тштен, ацынныц «Мамам-гYлдiц баFбаны [11]» атты елещнщ бейне нYCцасы мектеп цабырFасындаFы мектепке дейiнгi жэне 1 - сынып оцушыларыныц ец CYЙiктi бейне баяны. Сэби жYректi балапандар, эннiц астарымен маFынасын терец тYсiне алмасада, ананыц балаFа деген кiршiксiз махаббатын сэби жYректерiмен сезiнiп отыр.
Бала бауыр етiмiз, болашаFымыз. БалаFа дауыс квтерiп, жазалау арцылы жаFымсыз цылыцпен, YЙренген эдеттен ада ете алмаймыз. Баланыц жаны, юморды Yнатады. Бала жYрегiн жанымен сезiнетiн М.Элiмбаев влендерi де балаFа деген махаббат пен жылы юморFа толы. Ацын бала бойынан кездесетiн жалцаулыц, енжарлыыц, мацтаншацтыц, кврсе цызарлыц, ацFалдыц пен «мен бшемдш» сынды бала кемшшктерш астарлы эзiлмен, кiшкентай оцырмандарына цайта YCынFан. « Бiлгiр» Бекен» елещ бiлгiшсiнген Бекеннiц цылыцтарын шым-шым шындыцпен жеткiзедi. Элец жолдарында аз бшш, кеп бiлгендiк танытатын сэби адасушылы^ын: «Сезбейдi, эттец, сабазыц,
Бшмшщ элi азын» [12; 587].
Баланьщ тэкэппар MiHe3i, ез бiлiмсiздiгiн жасыра, аз бiлседе оны кемшiдцiк деп мойындамайтын тустарын туспалдап, бала жанын ауыртып алмастай айтады. Дэл осындай керкем шешiммен бала жанына карама-кайшылыкты катар койып Yйренi мен жейренуд уйрету Музафар акынныц шеберлiгi. 6з кезегiнде С.Маршак елендерiн зерттеген галым В.И.Лейбсонныц акын елецдерiне катысты «акынныц мундай сан кырлы бейне жасауы бебектер тYгiл, ересектер сатирасында сирек кездесетш кубылыс» [13; 79], - деген m^i акын Музафар Элiмбаев шыгармашылыгынада берiлген бага iспеттi.
Музафар Элiмбаев елецдерiне зер салсам, есюш кастерлеп, атадан - балага мирас болар, карашацырак, бесiк мэселесiнде кетередь Мысалы акынныц, ««Бала белеу сумдык!» - деп шYЙлiгiптi» [14], - деген елещнщ астарына Yцiле отырып, акын сезшщ акикаттыгына, актыгына шYбэ тумайды. Заман езгердi, адами сана ездердi деп ата - салт болып, санага сакталган бесiктiц езшен бас тартып, ескiнiц журттыц журнагы, карацгы кYнiнiц керiнiсi деп бастартып жаткан мына когамныц кейбiр мYшелерiне арнап шыгарган елецi. «Im де, карындас та, агай жаткан, Бiз тYгiл бул бесiкте Абай жаткан, Тал бесш пэле болса... Fасырлардан...
Осы журт неге айтады пайда еместi, Кымбат кой кенермейтiн кайран есю! Бесiкте кезiн ашкан куйю болса, Кэдiмгi Кажымукан кайдан есп?! Тал бесiк - жан жайлауы жас балага, Арба да, мамык тесек, баспана да. Кiршiксiз, эрi ыцгайлы, эрi жылы,
Байкаусыз жел тиер деп жаскана ма?! » [14]. Акын елещ аркылы, тал бесште казак халкыныц асылдары, ел огландары, жау жYрек батырлары, орак тiлдi, от тiлдi шешендерi, кеш бастаган кесемдерi, ел баскарган бектерi мен терелерi, CYбелi би тектшер^ еткен гасырда гумыр кешкен кара елецнщ кариы атанган Абай, кара куштщ иесi атанган Кажымухан аталарымыздыц тербелгендiгiн алга тартады. Бесiк -ескшщ саркыты емес, кененiц киесi, казак атты алтын дiцгектi, карга тамырлы газиз елдiц жауhары. Акын таныган шындык, бала санасына эбзерлi эсем жырлармен бYтiн калпында жеткен.
Акынныц терттаганы - табиги дарын, табиги шынайылык, бiлiм-бiлiк тэжiрбиесi, дYниетаным кендт. Бiз айткан акын терттаганы эрбiр акынныц бойынан табыла бермейдi. Акын болу - ардыц iсi. Музафар Элiмбаев бала талгамын, оныц жас ерекшелiктерi мен соган сэйкес кызыгушылыгын, кабылдау кабiлетiн ескере отырып, тартымды да керкем шыгармалар жаза бшдь Бала жYрегiне жол тауып, бYлдiршiн окырманныц CYЙiктi акынына айналды. Каламыныц карымынан, елецдерiнен жалынынан бойына жтер алып, бiрнеше буын есiп жетшдь Музафар акын шыгармалары - тшнщ жатыктыгымен, iшкi мазмуныныц керкемдiгiмен казак балалар поэзиясыныц алтын дiцгегiне айналды.
ПайдаланылFан эдебиеттер TÏ3ÏMi
1 Каратаев М. Шыгармалар жинагы, Алматы, Жазушы 1974, 3 том, 368 б.
2 Байтурсынов А. Ак жол. -Алматы Жалын, 1991. - 464 б.
3 Кирабаев С. бнер ерiсi. Макалалар мен зерттеулер. Алматы, Жазушы, 1971,- 274б.
4 Яшвили П.А. Сущность художественного перевода : Дис. ... канд. филологические науки : 10.01.08.
5 Жэюм Э. Казак балалар поэзиясы жэне Музафар Элiмбаевтыц керкемдiк таглымы. Алматы, 2006
6 Алдабергенова К., Арын Е., Баткеева Б. Музафар Элiмбаев - халык жазушысы. Павлодар, Университет баспа орталыгы. 2003. - 204б.
7 Капасова Б. Казак эдебиетiндегi балалар лирикасы (60-90жж). Филол.г.к.дисс. -Астана, 2000 - 119б.
8 Эдебиеттану терминдерiнiц сездiгi (Кураст: З.Ахметов,Т.Шацбай).- Алматы: Ана тш, 1996. -240 б.
9 Коцыратбаев Э. Эдебиеттi окыту методикасы. А., «Мектеп», 1966
10 Казац мацал-мэтелдер жинагы. «Маржан сез» . Алматы, 1999
11 https://www.youtube.com/watch?v=d371zgQEvE0
12 Элiмбаев М. Шыгармалар жинагы. Ею томдыц. - Алматы: Санат,1997. Т.2 - 704б.
13 Лейбсон В.И. Чему учат стихи? Детская поэзия и эстетическое воспитание. - М.: Просвещение, 1964. - 104 с.
14 https: //www .zharar.com/kz/olen/7524-kazakh.html
ЗОЛОТОЙ ИСТОЧНИК ДЕТСКОЙ ПОЭЗИИ
Ж. Ерахметцызы
PhD докторант 1 курса специальности 6D011700-Казахский язык и литература Казахский государственный женский педагогический университет, г. Алматы, Казахстан, email: erakhmedkyzy14.08@gmail.com
Статья посвящена поэзии, достоинству, стихам и силе слова. Стихи автора М. Алимбаева вошли в золотой фонд детской литературы, вместе с тем широкое распространение получили его работы по воспитанию детей. Стихи М.Алимбаева занимают достойное место в золотом фонде казахской литературы. Проблема нравственности - одна из крупных и вечных тем литературы любого народа. Поэты, внесшие свой вклад в тему нравственности, поднимали не только морально-этические проблемы, не только воспевали духовное богатство и душевную красоту детей, но и критиковали противоположные им отрицательные действия и обывательские характеры, стремления людей.
Ключевые слова: детская литература, поэзия, поэт, легендарный человек, духовные сокровища, человечность, воспитание
GOLDEN SOURCE OF CHILDREN'S POETRY
Zh. Yerahmetkyzy PhD student of the specialty "6D011700 - Kazakh language and literature" Kazakh State Women's Teacher Training University, Almaty, Kazakhstan, email: erakhmedkyzy14.08@gmail.com
Article is devoted to poetry, advantage, the verses and word force. The poet of children's literature M. Alimbayev's place in children's literature and works of the poet were widely adopted in his works on education of children. Poems of M.Alimbaev take a worthy place in the golden fund of Kazakh literature. The problem of morality is one of the major and eternal themes in literature of any nation. The poet, contributed to the topic of morality, raised not only moral and ethical problems, not only praised the spiritual wealth and spiritual beauty of children, but also criticized the negative actions opposing them and the philistine characters, aspirations of people.
Key words: children's literature, poetry, poet, the human legend, spiritual treasures, humanity, education
Редакцияга 20.01.2019 цабылданды.
