Научная статья на тему 'БАЧАДОН ЎСМАСИ МУОЛАЖАЛАРИДАН СЎНГ ЙЎҒОН ИЧАК ЛИМФА ТУГУНЛАРИНИНГ МОРФОФУНКЦИОНАЛ ЎЗГАРИШЛАРИ'

БАЧАДОН ЎСМАСИ МУОЛАЖАЛАРИДАН СЎНГ ЙЎҒОН ИЧАК ЛИМФА ТУГУНЛАРИНИНГ МОРФОФУНКЦИОНАЛ ЎЗГАРИШЛАРИ Текст научной статьи по специальности «Науки о здоровье»

CC BY
133
5
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Журнал
Science and innovation
Область наук
Ключевые слова
бачадон ўсмаси / онкологик касалликлар / лимфа тизими / алиментар семизлик. / uterine tumor / oncological diseases / lymphatic system / alimentary obesity

Аннотация научной статьи по наукам о здоровье, автор научной работы — Sh. Xolboboeva

Инсонлар ўлимига сабаб бўлаётган юрак-қон томир касалликларидан сўнг ўсма касалликлари 2-ўринни эгалламоқда. Ҳар бешинчи эркак ёки ҳар олтинчи аёлда ўсма касалликларининг у ёки бу тури учрамоқда. Ушбу мақола бачадон ўсмаси касаллиги ва у билан касалланган бемор аёлларда йўғон ичак тутқичидаги лимфа тугунларини морфофункционал ўзгаришларини аниқлашга бағишланган.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Похожие темы научных работ по наукам о здоровье , автор научной работы — Sh. Xolboboeva

iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

MORPHOFUNCTIONAL CHANGES OF COLON LYMPH NODES AFTER TREATMENT OF UTERUS TUMOR

Tumors are the second leading cause of human death after cardiovascular diseases. Every fifth man or every sixth woman has one or another type of cancer. This article is devoted to determining the morphofunctional changes of the lymph nodes in the mesentery of the colon in women with uterine tumor disease.

Текст научной работы на тему «БАЧАДОН ЎСМАСИ МУОЛАЖАЛАРИДАН СЎНГ ЙЎҒОН ИЧАК ЛИМФА ТУГУНЛАРИНИНГ МОРФОФУНКЦИОНАЛ ЎЗГАРИШЛАРИ»

INTERNATIONAL SCIENTIFIC JOURNAL VOLUME 1 ISSUE 8 UIF-2022: 8.2 | ISSN: 2181-3337

БАЧАДОН УСМАСИ МУОЛАЖАЛАРИДАН СУНГ ЙУГОН ИЧАК ЛИМФА ТУГУНЛАРИНИНГ МОРФОФУНКЦИОНАЛ УЗГАРИШЛАРИ Холбобоева Шахноза Асадуллаевна

Фаргона жамоат саломатлиги тиббиёт институти https://doi org/10.5281/zenodo. 7479211

Аннотация. Инсонлар улимига сабаб булаётган юрак-цон томир касалликларидан сунг усма касалликлари 2-уринни эгалламоцда. Хрр бешинчи эркак ёки щр олтинчи аёлда усма касалликларининг у ёки бу тури учрамоцда. Ушбу мацола бачадон усмаси касаллиги ва у билан касалланган бемор аёлларда йугон ичак тутцичидаги лимфа тугунларини морфофункционал узгаришларини аницлашга багишланган.

Калит сузлар: бачадон усмаси, онкологик касалликлар, лимфа тизими, алиментар семизлик.

MORPHOFUNCTIONAL CHANGES OF COLON LYMPH NODES AFTER

TREATMENT OF UTERUS TUMOR Abstract. Tumors are the second leading cause of human death after cardiovascular diseases. Every fifth man or every sixth woman has one or another type of cancer. This article is devoted to determining the morphofunctional changes of the lymph nodes in the mesentery of the colon in women with uterine tumor disease.

Key words: uterine tumor, oncological diseases, lymphatic system, alimentary obesity МОРФОФУНКЦИОНАЛЬНЫЕ ИЗМЕНЕНИЯ ЛИМФАТИЧЕСКИХ УЗЛОВ

ТОЛСТОЙ КИШКИ ПОСЛЕ ЛЕЧЕНИЯ ОПУХОЛИ МАТКИ Аннотация. Опухоли являются второй по значимости причиной смерти человека после сердечно-сосудистых заболеваний. Каждый пятый мужчина или каждая шестая женщина болеет тем или иным видом рака. Данная статья посвящена определению морфофункциональных изменений лимфатических узлов брыжейки толстой кишки у женщин с опухолевым заболеванием матки.

Ключевые слова: опухоль матки, онкологические заболевания, лимфатическая система, алиментарное ожирение.

КИРИШ

Инсонлар улимига сабаб булаётган юрак-кон томир касалликларидан сунг усма касалликлари 2-уринни эгалламокда. 2012-йилда 8 млн инсонда онкологик касалликлар натижасида улим холати кайд этилган. ЖССТ нинг 2018-йил 12-сентабрдаги маълумотига кура, 18 млн инсонда онкологик касаллик кайд этилиб, шундан 9.6 млн инсоннинг хаёти улим билан якунланган. Х,ар бешинчи эркак ёки хар олтинчи аёлда усма касалликларининг у ёки бу тури учрамокда.

Онкологик касалликлар таснифланганда бачадон усмалари барча жинсий тизим аъзоларининг усмалари орасида биринчи уринни эгалламокда. Х,озирги кунда инсон организмининг турли сохаларида жуда куп учраётган усма касалликлари бачадонни хам четлаб утгани йук. Бачадондаги усма касалликлари хавфли ва хавфсиз турларда учраб, инсонларни саросимага солиб куймокда. Купгина морфологларнинг фикрича, усма хужайраларининг лимфа системаси оркали таркалиши ва шу жумладан бачадон усма касалликлари келиб чикканда ёки бу усма касалликларини даволаш жараёнидан сунг унинг атрофидаги органларнинг лимфа тугунларида узгаришларни келтириб чикаради.

БС12МС2 ЛМТ> ШЖОУЯТЮЖ

ШТЕКМАТЮКАЬ ЗСШетШС ГОиККАЬ УОЬиМБ 1 К8иЕ 8 иШ-2022: 8.2 | КБК: 2181-3337

Чанок бушлигида жойлашган органлар лимфа тугунлари ва лимфа томирларидаги узгаришлар йугон ичак туткичидаги лимфа тугунларида иммуноморфологик узгаришларни келтириб чикаради. Ушбу узгариш айникса бачадон усмаларини химиявий ва нур бериш усуллари билан урганишда чанок бушлигидаги ва унинг атрофидаги лимфа тугунларининг морфоструктурал хамда иммунлогик узгаришларини урганиш охирги вактларда патоморфолог ва онкологлар олдидаги долзарб муаммо булиб колмокда.

Лимфа тизими организм иммун системасини шаклланишида иштирок этади. Организмнинг иммун системасига бир канча омиллар таъсир курсатади: зарарли одатлар, нотугри овкатланиш, ортикча вазн, камхаракат хаёт тарзи ва бошкалар. Х,озирда дунё буйича 2 млрд инсон ортикча вазндан азият чекмокда. Шундан 200 млн эркаклар ва 300 млн аёллар ташкил этади. Х,ар 10-бола семизликка дучор булган. Х,ар 10 йилда бу курсаткич 10 % га ортиб бормокда. Алиментар семизлик окибатида юрак-кон томир касалликлари, меъда-ичак касалликлари ва бунинг натижасида моддалар алмашинув жараёнининг бузилиши келиб чикади. Метаболизмнинг бузилиши организм иммун фаолиятининг сусайиши лимфа тизимидаги узгаришларни келтириб чикаради(Н. Ю.Дробижев, 2009);

Яна шуни таъкидлаш жоизки, усма касалликлари асосан куп микдорда гушт истеъмол килиш ва клетчаткаларга бой мева-сабзавотларни кам ейиш окибатида келиб чикишини Фарход Даутов, Тошкент Врачлар малакасини ошириш институтининг "Проктология" кафедраси профессор-олимлари исботлашган. Чунки гуштли овкатлар организмда ёг кислоталарининг йигилишига олиб келади, бу эса овкат хазми жараёнида кансероген моддаларни купайтиради.

Бу долзарб муаммо юзасидан купгина давлатларда бир канча илмий тадкикот ишлари олиб борилган. Жумладан, Россияда аспирант Д.Б.Астафаева, б.ф.н. Р.Ш.Тайгузин, проф. Э.Г. Хабибуллин 2007-йилда йугон ичак лимфа тугунларини урганилиб, унинг микроскопик характеристикасини хайвонлар устида олиб борган тажриба асосида исботлаб берган.

ЙуFOн ичак саратон касаллигида иммунотерапиянинг бир канча аспектларига баипшланган илмий тадкикот ишлари оркали онкологик касалликларда иммунотерапияни куллашнинг афзалликлари, ёмон сифатли усма касалликларини келтириб чикарадиган хужайраларга карши иммун системасини компонентлари урганилган.

Гематоген йул оркали (жигар, суяк, упкада учрайдиган онкологик касалликлар) хдмда лимфоген йул (регионар лимфа тугунлари) оркали усма касалликларининг хужайралари метастазланади. Ахолининг саломатлигини саклаш ва мустахкамлаш борасидаги муаммоси давлат сиёсатининг устивор йуналишларидан булиб, у барча мамлакатларнинг ижтимоий-иктисодий ривожланиши холатига катта таъсир курсатади. ТАДЦЩОТНИНГ МАЦСАДИ ВА ВАЗИФАЛАРИ Тадкикотнинг максади:

- Бачадон усмаси билан касалланган бемор аёлларда йугон ичак туткичидаги лимфа тугунларини морфофунксионал узгаришларини аниклаш

- Бачадон усмаси билан касалланган бемор аёлларда йугон ичак туткичидаги лимфа тугунларини иммунологик фаолиятидаги узгаришларни аниклаш

INTERNATIONAL SCIENTIFIC JOURNAL VOLUME 1 ISSUE 8 UIF-2022: 8.2 | ISSN: 2181-3337

Тадкикотнинг вазифалари

- Бачадон усмаси касалликларида йугон ичак туткичидаги лимфа тугунларининг морфофунксионал узгаришларини урганиш

- Бачадон усмаси касалликларида йугон ичак туткичидаги лимфа тугунларининг гистокимёвий ва иммунологик узгаришларини урганиш

- Бачадон усмаларида даволаш муолажаларини утказишдаги химиявий препаратларни хамда роентген нурлари куллашдаги лимфа тугунларини патоморфологик узгаришларини урганиш.

НАТИЖА ВА ХУЛОСА

Онкологик касалликларни диагностика килиш ва даволаш усуллари борасида купгина илмий тадкикот ишлари олиб борилган. Лимфа томирлари ва лимфа тугунларини урганиш борасида хам бир катор ишлар амалга оширилган. Онкологик касалликларни келиб чикишида лимфа системасининг ахамияти жуда катта. Чанок бушлиги органларида учраган онкологик касалликлар шу жумладан, бачадонда учраган усма касалликларида утказилган даволаш муолажаларидан сунг унинг атрофидаги органларнинг лимфа тизимига хам уз таъсирини курсатмай колмайди.

Тадкикот Лимфа тугунлари ичига рангли суюклик киритиш (инъекцион усул) йули билан лимфа тугунлари, кон томирлари ва лимфатик синусларни урганиш, лимфа тугунининг гистоморфологиясини урганишда Гематоксиллин-еозин буёги билан буяш хамда гистохимик усулларидан фойдаланиш, лимфа тугунининг ултраструктурасини электрон микроскоп ёрдамида куриб, олинган гистологик текширув натижаларини статистик тахлил килиш усуллар ёрдамида урганилди.

Бачадон усмаси учраган аёлларда касалликни даволаш амалиётидан сунг (онкологик оператсиядан ёки нур терапиясидан сунг) лимфа тугунлари ва лимфатик синусларни гистохимик усуллардан фойдаланиб гистоморфологиясини урганиш давомида бачадон атрофида жойлашган йугон ичакнинг лимфа тугунларидаги узгаришларни аникланади. Бунинг натижасида усма касалликларини таркалишини олиш мумкин.

Бачадон усмаси учраган аёлларнинг ёш гурухлари орасидаги динамикасини ва ривожланиш тенденцияси аникланади ва ушбу маълумотлар асосида ижтимоий жихатдан куллаб-кувватлаш буйича аник, максадга йуналтирилган конунчилик ва амалий характерга эга булган карорларни кабул килишда ахборот базаси булиб хизмат килади.

Ахоли орасида касалликнинг реабилитацияси ва касалликни камайтириш буйича комплекс тадбирлар ишлаб чикарилишига асос булади ва уларнинг профилатикасига доир илмий асосланган тавсиялар такдим этилади.

REFERENCES

1. Ашурова Н.Г., Наврузова Н.О. Доклиническая диагностика заболеваний шейки матки// Новости дерматовенерологии и репродуктивного здоровья. 2017. № 3 4(1). С. 29 - 30.

2. Ф.М.Аюпова, ЮД.Жабборова. Гинекология дарслик.Тошкент-2008 й.

3. ЮД. Джаббарова, Ф.М. Аюпова. Акушерлик дарслик. Тошкент-2013 й.

INTERNATIONAL SCIENTIFIC JOURNAL VOLUME 1 ISSUE 8 UIF-2022: 8.2 | ISSN: 2181-3337

4. Анализ результатов хирургического лечения рака шейки матки пациенток фертильного возраста -В.С. Наврузова Республиканский онкологический научный центр Министерства здравоохранения Республики Узбекистан.2015й

5. Горобцова В.В., Ковалев А.А. Рак шейки матки: актуальность проблемы, принципы лечения. // Главный врач Юга России. 2016; 1 (48): 63-66.

6. Джемал А., Винеис П., Брей Ф., Торре Л., Форман Д. (редакция) Атлас по онкологии. Издание второе. - Атланта, штат Джорджия: Американское онкологическое общество, 2014

7. Makhmudova G.F. Age-related clinical,anatomical and morphological features of malignant tumors of the cervix// Journal of science and technology//2021.

8. Marlow LA, Waller J, Wardle J. Barriers to cervical cancer screening among ethnic minority women: a qualitative study. J Fam Plann Reprod Health Care 2015; 41 (4): 24854.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.