CC BY
28
10 01 10 ЖУРНАЛИСТИКА 10 01 10 JOURNALISM
УДК 821.0 ББК83.3Т
БАХРИДДИН АЗИЗЙ ВА Носиров Осимбой Орифович, унвонцуи
БАХСДАРАТРОФИ кафедраи журналистика ва назарияи
"НАМУНАИ АДАБИЁТИ тарцумаи МДТ "ДДХ ба номи академик
ТОЦИК"-И САДРИДДИН АЙНЙ Бобоцон Fафуров" (Тоцикистон, Хуцанд)
БАХРИДДИНАЗИЗИИ Носиров Осимбой Орифович, соискатель
ДИСКУССИИ ВОКРУГ «ОБРАЗЦОВ кафедры журналистики и теории перевода
ТАДЖИКСКОЙ ЛИТЕРАТУРЫ» ГОУ "ХГУ имени академика Б.Гафурова"
САДРИДДИНА АЙНИ (Таджикистан, Худжанд)
BAHRIDDIN AZIZI AND Nosirov Osimboy Orifovich, claimant for
DISCUSSIONS AROUND candidate degree of the department ofjournalism
"PATTERNS OF TAJIK and theory of translation under the SEI "KhSU
LITERATURE" BY named after acad. B. Gafurov" (Tajikistan
SADRIDDINAINI Khujand) E-MAIL: osim-22@mail.ru
Калидвожах;о: адабиёти тоцик, забони тоцики, Бауриддин Азизи, насри тоцик, жанри уикоя, тацриз, адабиёти асри бист, нацди адаби, "Намунаи адабиёти тоцик", СадриддинАйни
Яке аз аввалин тацризуо ба "Намунаи адабиёти тоцик" ин тацризи уамноми Б.Азизи ба шумор меравад. С.Айни низ ба тацризи Азизи бо мацолае бо унвони "Цавоб ё мубоуаса" цавоб гардондааст. Дар тацризи Азизи перомуни хатоуои имлои ва мантиции асар сухан меравад. Дар тацриз перомуни макони тавлиди Хицлат ном адиб, хато рафтани тахаллуси Алишер Навои ва бидуни назари танциди истифода шудани тазкирауо баус рафтааст. Дар умум тацризи "Намунаи адабиёти тоцик"- Б.Азизи барои равшан кардани раванди нацди адаби, вазъи адабиёту шеър, муносибати хайрхоуона ва ё бадхоуонаи чеурауои адаби ба адабиёту тацдири миллати тоцик, фазои эцоди, бозтоби чеурауои равшани илму адаби тоцик то цое хизмат хоуанд кард. Тацризи Азизи дар раванди омузиши адабиёт ва нацди адабии солуои 20-и асри ХХ яке аз сарчашмауои арзишманд маусуб мешавад.
Ключевые слова: таджикская литература, Бахриддин Азизи, таджикская проза, жанр рассказа, литература ХХ века, литературная критика, «Образцы таджикской литературы» Садриддина Айни
Одной из первых рецензий на произведение С.Айни была одноименная рецензия Бахриддина Азизи. С. Айни в рамках этой полемики в качестве ответа на рецензию Азизи написал статью «Чавоб ё мубохаса» («Ответ или полемика»). Азизи в рецензии говорит об орфографических и логических ошибках, допущенных С. Айни. В рецензии говорится о месте рождения литератора Хиджлата, об ошибке, допущенной в псевдониме Алишера Навои, об использовании тезкире без критического осмысления. В целом рецензия «Намунаи адабиёти точик» Б. Азизи в определенной степени может способствовать освещению процесса литературной критики, выявлению состояния поэзии и прозы, доброжелательного или негативного отношения литературных деятелей к судьбе и
литературе таджикского народа, творческой атмосферы, раскрытию ярких личностей науки и литературы того времени. Рецензию Б. Азизи можно назвать одним из значимых источников в изучении и осмыслении литературы и критики 20-х годов ХХвека.
Key-words: Tajik literature, Bahriddin Azizi, Tajik prose, genre of short story, literature of the
twentieth century, literary criticism, "Patterns of Tajik Literature" by Sadriddin Aini
One of the first reviews for this work was the one under the same name by Bakhriddin Azizi. within the frameworks of this polemics, as a response to the review by Azizi, he wrote the article "Javob yo mubohasa" ("Answer or Polemics"). Azizi in his review talks about spelling and logical mistakes made by Aini. The review dwells on the birthplace of the writer Hijlat, the mistake made in the pseudonym of Alisher Navoi, and the use of tazkire without critical reflection. In general, the review "Namunai Adabiyoti Tojik" by "Patterns of Tajik Literature" by B. Azizi can to a certain extent, contribute to the coverage of the process of literary criticism, identification of the state ofpoetry and prose, benevolent or negative attitude of literary votaries to the fate and literature of the Tajik people, creative atmosphere, disclosure of outstanding personalities of science and literature of that time. B. Azizi's review can be called one of the significant sources in the process of studying and interpreting the literature and criticism of the 20s of the twentieth century.
"Намунаи адабиёти точик"-и устод Айнй дар шароити сангини бадномкунй ва дар раванди аз сахфахои таърих хат задани номи миллати точик таълиф шуда, вазифаи басо мушкил ва мухиммеро ба ичро расонидааст. Асар бо усули тазкиранигорй эчод шуда, барои исботи сохибтаърих будани халки точик ва мавчудияти намояндагони илму адаби он хидмат кардааст. С.Айнй, бо асархои безавол на танхо бар зидди пантуркизм муборизаи беамон бурдааст, балки бо даъвати холисонаву дустона хаммаслакони ба пантуркистй гаравидаашро аз ин рох баргардонидааст. "Устод Айнй бисёр касонро аз туркгарой ба суйи точикгарой овардааст. Аз чумла, Мунзим, Зехнй ва дигарон бо таблиги Айнй аз рухияи туркпарастй рахой ёфтанд. Яке аз онхо Абдулкодир Мухиддинов буд. Устод ба онхо мохияти муборизаи турку точик ва пантуркизму точикгаройиро равшан карда, окибат муваффак шуд, ки онхо дар рохи озодиву истиклоли халки точик пархош огоз намоянд", навиштааст Мухаммадчон Шакурй (13, 53-54).
Доир ба "Намунаи адабиёти точик" адибону мухаккикони ватаниву хоричй - Азизй Б., Бектош, Икромй Ч,., Очилй Нафисй С., Хрдизода Р., Мирзозода Х., Х^усейнзода Ш., Муллочонова З., Маниёзов А., Вишневский А., Шукуров М., Айнй К., Валихочаев Б., Махмадаминов А. ва дигарон маколаву асархои арзишманде эчод кардаанд. Хдр тахкикгар "Намунаи адабиёти точик"-ро дар раванди ташаккули тафаккури сиёсй асари арзишманд эътироф карда, таъкид медорад, ки асар барои ба сомон расонидани вазифаи таърихй дар мухити сиёсати точикмахкумкунй накши калидй доштааст.
Яке аз тахкикгарони осори Айнй Абулхай Махмадаминов дар мавриди накши Намуна ба таври зайл андеша меронад: "Ин нигориш, ки солхои 20-ум дар таъйини сарнавишити таърихии точикон ва такдири минбаъдаи он накши дурахшон бозид, барои бедории андешаву худогохии миллии мардум созгорй кард" (11, 6).
"Намунаи адабиёти точик" аз 15 март то 12 октябри соли 1925 дар зарфи хамагй хафт мох навишта шуда, соли 1926 дар "Нашриёти марказии халкхои Иттиходи Шуравй" ба табъ расид. Он аз се кисм иборат буда, доир ба 227 адибу равшанфикри хавзаи Мовароуннахр маълумот медихад. Бино ба таъкиди донишманди точик Расул Хрдизода
барои чамъоварии "Намуна" устод Айнй аз 63 манбаъхои гуногун, 18 баёз ва хуччатхои дигар истифода намудааст (15, 108).
Бояд тазаккур дод, ки баъди чанд соли нашр ва бахрабардорй истифодаи "Намунаи адабиёти точик" бо фишори пантуркистон махдуд шуд ва асари зарарнок эътироф гардид. Даврае фаро расид, ки ин асарро аз тамоми китобхонахо бозхонда гирифтанд. (7,8)
Дар саромади ин бахсхо Азизй, Бектош ва Икромй меистанд. Ин адибон аз нафароне махсуб мешуданд, ки пас аз нашр гардидани "Намунаи адабиёти точик" дар такризхояшон аз хусну кубхи ин асар бо усули дар он замон маъруф - накди ичтимоии дурушт андеша ронданд. Минбаъд барои пантуркистон далелхои пешовардаи мунакидони фавкуззикр чун арком барои бадномкунии "Намунаи адабиёти точик" ва муаллифи он хизмат карданд.
Аввалин накди асари устод Айнй такризи "Намунаи адабиёти точик"-и Б.Азизй ба шумор меравад, ки дар се шумораи рузномаи "Овози точик" (1927, 23 феврал; 2 март ва 8 март) ба нашр расида, маълумоти умумй медихад ва хусну кубхи асарро тахлил мекунад.
Бояд зикр кард, ки Бахриддин Азизй аз зумраи донишмандон ва равшанфикрони замони худ буда, осори назмй ва насриаш дар мавзуъхои мухталиф дар расонахои вакт ба нашр расидаанд. Номбурда бо эчоди хикоя ва фелетонхои "Як кубба кукнорй", "Курбонй", "Аз масчид ба клуб", "Зани директор", "Fуломи хучаин ё гуломи бодинчон", "Бори зарурй" хамчун нависанда, публитсист ва равшанфикри замон ба хидмати адабиёт камари химмат бастааст. Мероси адабии Бахриддин Азизй дар мачмуахои "Зарбдор" (1932), "Fалаба" (1932), "^асани якдаста" (1936), "Курбонй" (1937), "^икояхо" (1962) ва "Зани директор" (1985) ба нашр расидаанд.
Гуфтан чоиз аст, ки такризи "Намунаи адабиёти точик"-и Азизй дар замони таълиф ва баъди он байни равшанфикрону донишмандон шуре барангехт ва яке аз намунахои такризи бадномкунанда унвон гирифт. Аммо мукарриз дар хавзаи илмй чун колабшикан ва дорои часорати адабй шинохта мешавад ва худи такриз барои омузиши фазои эчодй ва давраи ташаккули накди адабй, адабиёт ва илм хизмат менамояд. Баъд аз ба нашр расидан ва мухокимахо Б. Азизй ба бектошчигй айбдор шуд ва окибат ба зиндони якумра махкум гардид. Мунаккид С. Аъзамзод дар шархи масъалахои мухими ин давр кайд мекунад, ки такризи Азизй гарчанд бо сабки накди дурушт таълиф шуда бошад хам, адибро чун мунаккиди бохабар, олиму донишманд нишон медихад. "Такризи яке аз мунаккидони шинохта Бахриддин Азизй ба "Намунаи адабиёти точик" то дируз барои бознамоии назари ситезаварзонаи у ба ин такризи мухими адабиёти ахди нав мутолиа мешуд. Аммо аз мутолиаи ин такриз дар баробари нишонахои накди дурушти ичтимой савияи олимиву нокидй ва аз хама мухим, салохиятмандии муаллифи он низ то чое ошкор мешавад"(5, 41).
Ч,алол Икромй, нависандаи хушзавки точик дар такризе "Намунаи адабиёти точик"-и устод Айниро марвиди тахкики илмй карор додааст ва дар таърихи накди адабии точик ин такриз аз маводхое шинохта шудааст, ки дар хошияи такризхои танкидии Азизй ва Бектош таълиф гардидааст (8). Эроди чиддии Икромй он будааст, ки Айнй дар асари худ эчодиёти шоиронро ба таври амик тахкик накардааст. Баъдан, дар маколахои "Сухан ба ман" (9) ва "Он чй аз сар гузашт" (10) Икромй Азизиро барои аз хамсафони Бектош ва пайравони бектошчигй буданаш айбдор мекунад. Худ низ то чое хамкадами бектошчиён буданашро эътироф менамояд.
Абдухолик Набавй тахкикгари осор ва зиндагии Бектош кайд кардааст, ки гуноххои нав ба нав ба сари Бектош бор карда шуд ва билохира пас аз айбноманависиву тухматхои зиёд адиб мавриди таъкиб карор гирифта, махкум шуд. "Бо баробари руйнамо кардани
aM6x,0H 3aM0HH naHpaBH KapgaHH EeKTom 6a namypKHcra, ypo 6apon TaH^ugu gypymTH ocopn xaM3aMoHoHam aH6gop MeKapgaHg Ba yHBOHH "MunnaTHHH 6yp^ya30"-po 6a capam 6op HaMygaHg" (12, 39-52).
Ta6uHCT, kh gycTOH Ba xaMMacnaKoHH EeKTom hh3 MoHaHgu y 6a "MunnaTHHH 6yp^ya30" Ba "gymMaHH xan^" nou^ goHucTa mygapg. X^apnaHg 6at3e a3 Myra^aKKupoH xaMa^uga Ba xaMMacnaKH EeKTom Ha6ygaHg, aMMO ycny6u 6aeH Ba Tatnu^oTH HHTH^ogHH ohxo ca6a6 myg, kh MaBpugu Tat^u6 ^apop rupapg Ba 6a 6eKTomHHrH aH6gop maBaHg. A3H3H hh3 6o Huropumu Ta^pu3, xHKoa, ^eneTOHy naM^neTxou hhth^o^h MaBpugu TaH^ug Ba Tat^u6 ^apop rapu^T Ba 6a y hh3 yHBoHH "6eKTomHHr0", "gymMaHH xan^" Ba "MunnaTHHH 6yp^ya30" 6op Kapga myg. "X^yMxpu 6epaxMoHau BynrapoH xycycaH 6ap 3uggu E. A3H3H, naHpaB Ba ^HCMaH H,. Hkpomm cypaT rupu^Ta 6yg. A3 pyHu «Ka^paBHxou» э^ogн, a3 poxu MyaHaH KapgaHH nagugaxou э^ogнн Mann 6a ceroMHH rypyx 6a hh agu6oH 6at3aH TaMFau «gymMaHH chh^h» xaM Me3agaHg, kh gap HaTH^a xaB^H gaxonaTH TamKHnoTxou cuecn 6a xaeT Ba э^ogнeтн эmoн 6a MueH MeoMag (13, 36). Eo hh ganeny 6ypxoH A3H3H gap rupgo6u cuecaTH MaxKyMKyHH y^TogaacT Ba khxo ypo 6a hh goM KamugaaHg, MaB3yu 6axcu gurapecT.
floHHmMaHgu 6aHoMH to^hk A. MaxMagaMHHoB gap khto6h xyg - "Aga6HeTmHHocH Ba xygoroxuH MunnH" Ta^pu3H E.A3H3H goup 6a "HaMyHau aga6ueTH To^HK"-po 6o "oxaHru Fapa3KopoHa" HaBHmTamyga MenHHgopag Ba Mea$3oag, kh hh Ta^pu3 3epu TatcupH pyxuau naHTypKH3M э^og mygaacT. A. MaxMagaMHHoB gap Taxnunu Ta^prou A3H3H TatKHg MeHaMoag, kh HaropaHgau Ta^pu3 TaHxo 6o HaBHmTaHH HaHg ^yMna goup 6a xycHH khto6 Ba TatKHgu oh kh "HaMyHau aga6ueT"-H ycTog Ahhk TaHxo poxpaMou xy6 6apou HaB^anaMoH Ba 6oxa6ap mygaHH amoH a3 aga6ueTH KyxaH Ba HaB acT, 6a 6ypgy MaH^uaTH acapu Ma3Kyp hkth^o MeKyHag. (11, 44).
Myxa^^H^ Ba goHHmBapu gurapu to^hk Pacyn Xpgrooga HH3 gap xomuau 6axcxou aTpo^H "HaMyHa" aHgemaxoampo 6aeH HaMyga, 6a Tax^H^y Taxnunu Ta^prou A3H3H Menapgo3ag. H,aH6au aga6H Ba hhmhh Ta^pu3po 6a pumTau Taxnun Ba Tax^H^ Kamuga, TatKHg MeHaMoag, kh "Ma^onau E.A3H3H HaHgHH $aKTy ganenxou HogypycT gomTa 6omag xaM, aMMo ry^TaH MyMKHH HecT, kh 6agxoxoHa HaBHmTa mygaacT" (15, 132).
flap Myappu^HHoMau Ta^prou "HaMyHau aga6ueTH to^hk", gap ^ucMaTH "XycHH khto6" E. A3H3H acapu «HaMyHau aga6ueTH To^HK»-po "paBFaHe" 6apou paBmaHmaBHH xokh MunnaT hom 6ypga, TatKug Meco3ag, kh hh Ta3Kupa 6a "xupanamMoH", atHe, namypKHcTOH, kh MunnaTH To^HKpo Ha TaHxo эtтнpo^ HaMeKapgaHg, 6anKH 6apou a3 6aHH 6ypgaHH oh gap caTxu gaBnaTH Kopxou MyxuMH cuecupo aH^oM MegogaHg, "a3 mytnau hh khto6 gex Ky^o gapaxToH Ky^o 6ygaHampo goHucTaHg^" (1). Eo hh umopa MeTaBoH gapK Kapg, kh Ta^pu3H A3H3H 6o HuaTH cuexKopH э^og Hamyga, gap goupau ogo6u Ta^pH3HHrop0 Ba Tana6oTH ^aHpH Taxua mygaacT. X^aMnyHHH, ny6nuTcucT a3 cu^aTH khto6 cyxaH Kapga, TatKHg MeHaMoag, kh Bapa^xou Ha^uc Ba xap^xou xoho gopagy xoHaHgapo 6a xyg ^an6 MeKyHag. flatBou MaxMagaMHHoB A., kh TaHxo aK poxHaMo 6ygaHH "HaMyHau aga6ueTH To^HK"-po a3 Ta^pu3H A3H3H gape^TaacT, KaMe 6axcHoK MeHaMoag. X^aMnyHHH, gatBou oh kh Ta^pu3H A3H3H TaxTH Tatcupu cuecaTH naHTypKucTH э^og mygaacT, FanaT 6yga, 6o Ha3apy Taxnunu aK^oHu6au cuecaTH aKKaxyKMpoHH gaBpoHH mypaBH 6aeH mygaacT. (11.42-44)
Eoag Ta3aKKyp gog, kh 6a Ta^pu3H «HaMyHau aga6ueTH to^hk»-h E. A3H3H ycTog Ahhk hh3 ^aBo6ua HaBHmTaacT, kh gap py3HoMau «Obo3h to^hk», gap Tatpuxu 1927, 19-20-yMH MapT TaxTH yHBoHH "^aBo6 e hh kh My6oxaca" 6a Hamp pacuga, My6oxucau rapMepo 6a MueH oBapgaacT. (2) Ta^pu3H A3H3H 6a nop ^ucMaT mygaacT. ^KyM, HTTHnot gap 6opau hh khto6,
нашрдат, теъдод, сахифа ва фарогирии мaвзyъ. Дуюм, «Хусни китоб», сеюм «Хатохои китоб» ва «Такриз ва танкид». Чахорум, «Усули тартиби китоб».
Бахриддин Азизй дар мукаддимаи такризаш аз зарурати асар ме^яд ва кайд мекунад, ки хар китоб бо баробари муваффакиятхояш аз камбудй орй нест. "Китобе, ки дар аввали вахла бе каму кост ба майдони интишор ояд, xеле кам дар назар меояд. Бинобар ин, ин намунаи адабдати мо хам дар баробари ба табъи адибони навкалами точик шyълaпош гардиданаш, аз xaтохо ва нуксонот xолй намондааст"(1).
Азизй дар такризаш эрод мегирад, ки муаллиф бе тахрир, тахлил ва овардани андеша маълумоти тазкиранигоронро нyсxaбaрдорй намудааст. Азизй дар такриз кайд менамояд, ки баъзан тазкиранигорон маддох будаанд ва бе тахрир овардани маълумоти онхо барои бознамои чехрахои адабй чандон дуруст нест. Корй Рахматуллои Бyxороиро аз кабили адибони маддох ном бурда, таъкид медорад, ки мавсуф тазкираашро ба таърифу маддохии амирони мaнFитй бaxшидaaст. «Ч,амъкунандаи китоб рафик Айнй ахволоти тaзкирaчиëнро ба xyбй мухокима нанамуда, хар тазкирачй дар хакки шоир хар чизе, ки навишта бошад, айнан ба китоби xyд дарч намудан гирифтааст. Ва хол он ки бисëре аз тaзкирaчиëни собика ба балои лаганбардорй ва мудоханна мубтало буда, китобашонро эътино нест ва хар кадоми шоир бо дигар тазкирачдан мутобикат кардан лозим буд» (1). Б.Азизй даъво дорад, ки нависандаи китоб аз бaëз, тазкирахо дар мавриди як адиб бо мукоиса маълумот пешниход накардааст ва ин усули нигориш дар адабдат чандон дуруст нест.
Дар чавобия устод Айнй ба талаби Азизй далел пеш наовардааст, ки барои таълифи ин рисола кацом шоир ва ë намояндаи илму адаб бо кацом маводхои илмй мукоиса гардиданд ва маълумоти кадом сарчашма аз кадом чихат м^ьтамад дониста шуда, ба намуна интиxоб гардид.
Дигар бахсе, ки байни ин ду адиб сар задааст, муайян кардани зодгохи як шоир бо номи Хичлат мебошад. Бахриддин Азизй ин шоирро Хичлат Хочахусайн ибни Мавлавишохи Устурушанй номидааст ва таъкид медорад, ки С. Айнй дар «Намунаи адабдати точик» адибро сахван Хичлат Крзии Рахматии Бyxорой номгузорй кардааст (1). Ин шоир дар асари «Ганчи Зарафшон» хам чун шоири бyxорой ном бурда мешавад. (6)
Садриддин Айнй дар маколаи "Ч,авоб ë ин ки мубохаса» иштибохи xyдро эътироф мекунад. "Хатои мухимме, ки дар ин китоби калон рох ëфтaaст, иборат аз навишта шудани ду Faзaли Хичлати Устурушанист. Ба номи Хичлати Бyxорой xaTO рафтани як тaxaдлyс ва Faлaт афтодани ватани як шоир аст"(2). Айнй дар идомаи бахс муаллифи такризро ба он айбдор мекунад, ки ба xaтохо фирефта шуда, аз хусни китоб харф намезанад (2).
Бахриддин Азизй бо овардани далел аз «Maчмyaт-yш-шyaро»-и Фазлии Намангонй собит месозад, ки Садриддин Айнй он ду Faзaли дар тазкираи Фазлй бударо, ки ба Хичлати Истаравшанй мансуб аст, ба ашъори Хичлати Бyxорой нисбат додааст. Матлаи ин Faзaлхо ин аст:
«Макун зи нахли уино ранг чун бауор ангушт,
Бирез хуни маро, то шавад нигор ангушт»
ва
«%ар гунча, ки сар кард ба он тангдауон баус,
Пур кард ба хун боди дауонаш ба уамон баус».
Б. Азизй дар такризи "Намунаи адабдати точик" барои тасдики андешахояш аз «Maчмyaт-yш-шyaро»-и Фазлии Намангонй чанд байт иктибос меорад.
Бувад Хоца Хицлат уарифи цави,
Fa3an MeKynad Maw%, yaM Macnaeu. Hy ouunaaw ma6bu paewan 6yead, Ku Mabeou y Ycmypywan 6yead. Eyead a3 cuecam ypo 3e6y 3aun, Haca6 dopad a3 Maerneu Xycaun (1). AcnaH hh ranaT gap «Pagou$-yn-amtop»-H MyxTapaMH EyxopoH pa^TaacT Ba C. Ahhh a3 Ta3KHpan MyxTapaM pyHHaBuc HaMygaacT. flap ^aBo6 Ahhh TatKHg Megopag, kh Ta3Kupau Oa3nupo gap gacT HagomTaacT Ba ranaT 6a 6oag «Pagou$-yn-amtop»-H MyxTapaMH EyxopoH HHc6aT goga maBag (2).
E. A3H3H gap TaKpu3H xyg TatKHg MeKyHag, kh gap «HaMyHau aga6ueTH to^hk» Taxannycu moupu TypK3a6oH Anumepu HaBOH "OaHO0" oMagaacT, kh ranaT acT. Y a3 acapu «^HcoHyTTaMpw-H Anumepu HaBoH ganen Meopag Ba hc6ot MeKyHag, kh y Ha hh kh OaHOH, 6anKH, Oohhct. «MogoMe, kh xygu moup Taxannyc gap $opcH «Oohh» 6ygaHpo Meryag, nac gap xaTo 6ygaHH «OaHOH» xe^ nyHy napo Haxoxag 6yg» (1).
C. Ahhh hh gatBopo Ka6yn MeHaMoag Ba TatKHg MeKyHag, kh a3 acapu «OTamKaga» hh HoMpo pyH6apgop HaMygaacT Ba nac a3 naHgo KapgaHH acapu Eo6yp Mup30 «Eo6ypHoMa» Ba acapu xygu moup "HucoHyTTaHp" Ta3Kupau "HaMyHau aga6ueTH to^hk" gap gacTH non 6ygaacT Ba hmkohh ucnox HagomTaHg.
flap MaKonau "H,aBo6 e hh kh My6oxaca" C.Ahhh hh3 6o ycynu gap oh 3aMoH MatMyn, ca6KH HaKgu h^thmohh gypymT u6p03H Ha3ap HaMygaacT. Eapou Mucon: "A3 эtтнpозe, kh gap 6opau TatHHH "Oopo6" Kapga mygaacT, xap rox khto6h ^yrpo^ue HaBHmTaHH maBeM, HCTH^oga xoxeM Kapg", "A3 hh 6agryMoHHH xyg paxo Mee^T...", "Arap hh caxu^axo 6a Ha3apu TaHKHgrapu gaKHKKop gynop Hamyga 6omag, 6a MaH hh?"(2).
flap hh 3aMHHa MyxaKHK Ba aga6ueTmuH0c EeKTom HH3 gap 3aMoHH xyg ocopu Ahhhpo gap aK KHTo6nae MaBpugu Taxnun Ba TaHKug Kapop goga 6yg. Ycrog Ahhh 6a hh KHTo6na MaKonau "H,aBo6H MaH"-po Tatnu^ Kapg, kh gap oh hh3 HumoHaxou HaKgu gypymTH h^thmoh 6a Ha3ap Mepacag. (4.334-335)
A3 MaKonaxoH My6oxucaBHH hh gy agu6 MeTaBOH HyKTaxou ^onu6po gape^T. flap MaKonau E. A3H3H 6axcrana6 6ygaHH 6at3e HyKTaxou MaTna6 Map6yT 6a Eagpu Hohhh fflomuu TomKaHgH, rynxaHHH HaMaHroHH Ba raMpaxo 3HKp Merapgag Ba a3 ^ohh6h C. Ahhh MaBpugu xuMoau caxTH unMH Kapop MerupaHg. OMy3um HumoH gog, kh aKcapu эpоgxон A3H3H gap Hampxou MHH6atgau "HaMyHau aga6ueTH to^hk" 6a эtтн6оp rapu^Ta HamygaaHg Ba 60 hkth6och Hycxau aBBan Hamp rapgugaaHg. MeTaBOH 6apou Mucon 603 xaMOH gy Mactanau $aBKy33HKp, kh gap hh MaKona 6axcam pa^T, hkth6oc OBapg. flap Hampxou 6atguHau hh acapu 6e3aB0n "OaHoH" 6a "Oohh" HBa3 mygaacT, aMMO Xu^naT 603 nyH moupu 6yxopoH 3HKp MemaBag (3).
nac a3 MyTonuau MaKonau «HaMyHau aga6ueTH to^hk» E. A3H3upo nyH MyHaKKHgu gaKHK6uH Ba paBmaH^HKpy HyKTagoH gape^TeM. TaKpu3H y gap paBaHgu 0My3umu aga6ueT Ba HaKgu aga6uH conxou 20-h acpu XX aKe a3 capnamMaxou ap3umMaHg Maxcy6 MemaBag. rapnaHg TaKpu3 gap pyxuau HaKgu h^thmohh gypymT Ba peanucTH Tatnu^ myga, to ^oe 6at3aH gatBoxoH Myannu^ gap xygygu HaKgu oh 3aM0H 6okh MeMOHag Ba 60 cuecaTH BaKT Maxgyg mygaacT, aMMO gap aKcap MaBpug A3H3H ganen Ba 6ypx0HH KOTet nem Meopag, kh a3 Huroxu HaKgu HMpy3 ap3umu xygpo ryM HaKapgaacT. TaKpu3H "HaMyHau aga6ueTH to^hk"-h y 6ap0H paBmaHHH $a30H э^оgн Ba paBaHgu pymgu HaKgy unMH to^hk caxM Mery30pag Ba gap oaHga HH3 nyH MaBogu ap3umMaHg 6apou aH^OMH Kopxou unMH xH3MaT xoxag Kapg.
Пайнавишт:
1. Азизи Б. Намунаи адабиёти тоцик// Овози тоцик. -1927. - 23 феврал, 2 март, 8 март.
2. Айни С. Цавоб ё ин ки мубоуаса// Овози тоцик. - 1927, 19-20 март.
3. Айни С. Намунаи адабиёти тоцик. - Душанбе: Адиб, 2010. - 448 с.
4. Айни С. Мунтахаби асаруои илми. (Асаруои адабиётшиноси ва нацди адаби). -Душанбе: Дониш, 2008. - 406
5. Аъзамзод С. Адабиёт ва маърифати нацд. Мацмуаи мацолауо. - Хуцанд: Анис, 2012. -198 с.
6. Абибов А. Ганци Зарафшон. - Душанбе: Адиб, 1996. - 544 с.
7. Демидчик Л.Н.Таърихи адабиёти советии тоцик. - Душанбе: Дониш, 1978. - 309 с.
8. Икроми Ц. Намунаи адабиёти тоцик//Роубари дониш.-1929.-№12;
9. Икроми Ц. Сухан ба ман //БАС. - 1933. - №8-9.
10. Икроми Ц. Он чи аз сар гузашт // Садои шарц. - 1986. -№4.
11. Маумадаминов А. Адабиётшиноси ва худогоуии милли.-Душанбе: Сино, 1998. - 201 с.
12. Набиев А. Нарзуллои Бектош ва илму адаби тоцики солуои 20-30 садаи ХХ. -Душанбе: Ирфон, 2004. - 312 с.
13. Рацаби М. Таърихи танцид ва адабиётшиноси. Асосуои назариву эстетикии адабиёти тоцкии маруалаи якуми шурави. Солуои 1920-1954. - Душанбе: Адиб, 1997. - 176 с.
14. Шукуров М. Пантуркизм ва сарнавишти таърихи тоцикон. - Душанбе: Адиб, 2012. - 304 с.
15. Х^одизода Р. Аз гузашта ва уозираи адабиёти тоцик. -Душанбе: Ирфон, 1974. - 144 с.
Reference Literature:
1. Aziz B. Patterns of Tajik Literature // Tajiks' Voice. - 1927. February 23, March 2, March 8.
2. Aini, S. Answer or discussion //Tajiks' Voice. - 1927, March 19-20.
3. Aini, S. Patterns of Tajik Literature. - Dushanbe: Man-of-Letters, 2010. - 448 pp.
4. Aini, S. Selected Scientific Works (Productions of Literary Criticism). - Dushanbe: Knowledge, 2008. - 406 pp.
5. Azamzod S. Literature and Cognition of Criticism. Collection of Articles. - Khujand: Interlocutor, 2012. - 198 pp.
6. Abibov A. The Treasure of Zeravshan. - Dushanbe: Man-of-Letters, 1996. - 544 pp.
7. Demidchik L.N. The History of Soviet Tajik Literature. - Dushanbe: Knowledge, 1978. - 309 pp.
8. Ikromi, J. Patterns of Tajik Literature // Knowledge Guide.-1929. - №12.
9. Ikromi, J. I Ask a Floor // BAS. - 1933. - №. 8-9.
10. Ikromi, J. The Survived // The Voice of the Orient. - 1986, - №4.
11. Mamadaminov A. Literary Criticism and National Identity. - Dushanbe: Sino, 1998. - 201 pp.
12. Nabiyev A. Narzullo Bektosh and Tajik Science and Literature in the 20-ieth - 30-ieth of the XX-th century. - Dushanbe: Cognition, 2004. - 312 pp.
13. Rajabi, M. The History of Critique and Literary Criticism. Theoretical and Aesthetic Foundations of Tajik Literature Pertaining to the first Soviet Period. 1920-1954. -Dushanbe: Man-of-Letters, 1997. - 176pp.
14. ShukurovM. Panturkism and the Fate of Tajiks' History. - Dushanbe: Man-of-Letters, 2012. - 304 pp.
15. Hodizoda R. From the Past and the Present of Tajik Literature. - Dushanbe: Cognition, 1974. - 144pp.
