Научная статья на тему 'БАҲОР ФАСЛИДА КУРКАЛАРНИ ОЗИҚЛАНТИРИШ, САҚЛАШ ВА ПАРВАРИШЛАШ ШАРОИТЛАРНИ ТАШКИЛ ҚИЛИШ'

БАҲОР ФАСЛИДА КУРКАЛАРНИ ОЗИҚЛАНТИРИШ, САҚЛАШ ВА ПАРВАРИШЛАШ ШАРОИТЛАРНИ ТАШКИЛ ҚИЛИШ Текст научной статьи по специальности «Энергетика и рациональное природопользование»

CC BY
0
0
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
Ключевые слова
куркачилик / озиқлантириш / сақлаш / саноат асосида / парваришлаш / хонадон шароитида / аҳоли томарқаси / кунлик вазн / тирик вазн / концентрат озуқа / обрат.

Аннотация научной статьи по энергетике и рациональному природопользованию, автор научной работы — Каримова Ёрқиной Шералиевна

Мақолада баҳор фаслида куркаларни тўла қийматли озиқлантириш, асраш, парваришлаш ва сақлаш шароитларини яратиш масалаларига бағишланган тавсиялар келтирилган. Шунингдек, мазкур йўналишда тадқиқотларни амалга оширган олимларнинг илмий манбалари таҳлилий ўрганилган.

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.
iНе можете найти то, что вам нужно? Попробуйте сервис подбора литературы.
i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.

Текст научной работы на тему «БАҲОР ФАСЛИДА КУРКАЛАРНИ ОЗИҚЛАНТИРИШ, САҚЛАШ ВА ПАРВАРИШЛАШ ШАРОИТЛАРНИ ТАШКИЛ ҚИЛИШ»

INTERNATIONAL SCIENTIFIC AND PRACTICAL CONFERENCE "ACTUAL PROBLEMS OF LIVESTOCK DEVELOPMENT, MODERN METHODS AND

DEVELOPMENT PROSPECTS" _SEPTEMBER 26-27, 2024_

УДК: 636.592.

БА^ОР ФАСЛИДА КУРКАЛАРНИ ОЗИЦЛАНТИРИШ, САЦЛАШ ВА ПАРВАРИШЛАШ ШАРОИТЛАРНИ ТАШКИЛ

ЦИЛИШ

Каримова Ёркиной Шералиевна

таянч докторант, ЧПИТИ https://doi.org/10.5281/zenodo.13855634 Аннотация. Мацолада ба^ор фаслида куркаларни тула цийматли озицлантириш, асраш, парваришлаш ва сацлаш шароитларини яратиш масалаларига багишланган тавсиялар келтирилган. Шунингдек, мазкур йуналишда тадцицотларни амалга оширган олимларнинг илмий манбалари та^лилий урганилган.

Калит сузлар: куркачилик, озицлантириш, сацлаш, саноат асосида, парваришлаш, хонадон шароитида, а^оли томарцаси, кунлик вазн, тирик вазн, концентрат озуца, обрат.

Аннотация. В статье приведены рекомендации по вопросам создания полноценных условий кормления, ухода и содержание индеек весной. Также аналитически изучены научные источники ученых, проводивших исследования в этом направлении.

Ключевые слова:индюкаводства, кормление, содержания, на основе промцшленность, условия выращивания, в домашнцхусловия, приусадьбе, суточная привес, живая масса, концентрированный корма, обрат.

Abstract. The article provides recommendations for creating adequate conditions for feeding, canning, caring and storing turkeys in the spring. The scientific sources of scientists who conducted research in this direction were also analyzed analytically.

Keywords: turkey breeding, feeding, maintenance, based on industry, growing conditions, home conditions, homestead, daily weight gain, live weight, concentrated feed, return.

Кириш. Дунёдаги бир катор куркачилик тармоги ривожланган давлатларда гуштбоп паррандачиликда куркачилик асосий юкори уринда туради. Курка гуштини ишлаб чикариш харажатлари бошка паррандаларга нисбатан анча кам ва курка гушти нихоятда пархезбоп ва маззали таъмга эга булганлиги сабабли хамма инсонлар истеъмол килаверади. Узбекистон шароитида ахоли томарка хужаликларида куркачиликни ривожлантириш бир катор кулайликларни юзага келтиради. Биринчидан, узок чекка кишлокларда, сугориладиган дехкончилик килиш имконияти булмаган худудларда (яйловларда, кир-адирликда, тог ва тог олди каби жойларда,) куркачиликни ташкил килиш ахоли бандлигини таъминлаш имконини беради. Иккинчидан, куркачилик билан банд булган хонадон эгаларига кушимча даромад келтиради. Учинчидан, ички истеъмол бозорини пархезбоп гушт махсулоти билан тулдириб боради ва нархларни баркарорлигини таъминлашда маълум даражада кумаклашади. Демак, ички истеъмол бозорини доимий равишда курка гушти билан таъминланиб бориш гушт махсулотларига булган талабни маълум даражада коплайди. Шунинг учун хам куркачиликни саноат асосида хам, ахоли томаркалари шароитида хам ривожлантириш долзарб ахамият касб этади. Фикримизни исботи сифатида шуни таъкидлаш лозимки, Англия, А^Ш, Канада каби куркачилик сохаси баркарор ривожланган давлатлар тажрибасини тахлил киладиган булсак, мазкур давлатларда ишлаб чикарилаётган парранда гуштида курка гуштининг салмоги 15-25 %-ни ташкил килади.

INTERNATIONAL SCIENTIFIC AND PRACTICAL CONFERENCE "ACTUAL PROBLEMS OF LIVESTOCK DEVELOPMENT, MODERN METHODS AND

DEVELOPMENT PROSPECTS" _SEPTEMBER 26-27, 2024_

Статистик маълумотларнинг тахлилига кура, 2024 йилнинг 1 январ холатида республикада барча тоифа хужаликлари буйича паррандалар бош сони 103046,5 минг бошни ташкил килиб, утган йилга Караганда 105,8 %-га усган. Жами паррандалар бош сонининг 48,4 фоизи дехкон ва томарка хужалиги карамогида бокиб парвариш килинади. Маълумотлар тахлилидан куриниб турибдики паррандачиликни баркарор ривожлантириш, ахоли бандлигини таъминлаш арзон ва пархезбоп гушт ишлаб чикариш куламини кенгайтириш учун куркачиликни оммавий равишда ташкил килиш асосий вазифалардан бири хисобланади.Албатта чорвачилик ва паррандачиликни ривожлантиришда энг аввало, мустахкам озука базасини барпо этиш, оксилга бой ва сервитамин озукаларни тайёрлаш, жамгарилган озукаларни сифатли булишини таъминлаш мухим саналади. Сифатли озука тайёрлаш озукабоп экин турларининг хилма-хиллигига, нав ва гибридларга, уларни етиштириш агротехникаси каби омилларга боглик.

Хонадон шароитида куркачиликни йулга куйишда уларни озиклантириш шароитлари талаб даражасида ташкил килишнинг илмий асосларини ишлаб чикиш давр талаби хисобланади. Шунингдек, куркаларда овкат хазм булиш жараёнларини урганишда, озукани махсулотга айлантириш хусусиятларини бахолашда ва тула кийматли озиклантириш шароитларини яратишда уй хайвонларини озиклантириш масалаларига багишланган илмий асарларни тахлилий урганиш алохида ахамият касб этади. И.Хафизов, БДахрамонов, С.Исамухаммедов., А.Хафизовнинг (2022) маълумотларига кура, озиклантириш омили кишлок хужалик хайвонларини махсулдорлиги оширишда мухим ахамиятга эга булиб, беда усимлиги, маккажухори ва оралик экинлардан тайёрланган пичан, силос хамда сенаж асосий озукалардан хисобланади. И.Хафизов,У.Куччиев, А.Хафизовларнинг (2009) хулосасига кура, тула кийматли озиклантириш имкониятларини яратиш сигирларнинг сут махсулдорлигини ва пуштдорлик хусусиятларини оширади. Соха олимлари А. Нурматов, И.Хафизовларнинг (2024) фикрича, корабайир зот отларига макбул озиклантириш шароитини яратиш, уларни насл ва ишчанлик хусусиятларини яхшилайди.И.Хафизов, А.Хафизовларнинг (2024) фикрига кура, отларни келиб чикишини урганиш йилкичиликни баркарор ривожлантиришда мухим илмий-амалий ахамият касб этади.И.Хафизов, О.Куччиев, А.Хафизовларнинг (2024) таъкидлашича, отсимонлар авлодлари ташки омилларнинг таъсири натижасида туёкларининг тузилиши узгариб борган, оёк бугинлари мустахкамланиб, тез харакат килишга мослашиб борган.А.Нурматов, И.Хафизов, Ш.Жабборов, Л.Тагаеваларнинг(2024) хулосасига кура, корабайир зотли тойларни онасидан ажратилгандан кейин жадал уситиришда асосий рацион таркибига биологик фаол кушимчаларни киритиш афзаллиги исботланган.И.Хафизов, А.Хафизовларнинг (2024) фикрига кура,отларни эрта бахордан кеч кузгача яйлов шароитида бокишни ташкил килиш озукаларни иктисод килиш имконини беради.А.Нурматов, И.Хафизов, АХафизов, Д.Карибаеваларнинг (2024) фикрига кура, "отхона"-"яйлов" шароитида сакланган корабайир ва уни фриз зоти билан дурагайлашган тойларда усиш ривожланиши жадал кечиб, озука тежалади. И.Хафизовнинг (2023) фикрига кура, селекция-наслчилик ишларини тугри ташкил килиш, янги технологиядан фойдаланиш тармокни ривожлантиришда мухим ахамият касб этади. Муаллиф И.Хафизовнинг (2023) хулосасига кура, корабайир зот отлари мураккаб чатиштириш ва бир неча зотлар иштирокида яратилган булиб, узига хос генетик хилма-хилликка эга. А.Хафизовнинг (2023) маълумотига кура, "отхона-яйлов" технологияси шароитида сакланган тойларининг кон ва кон зардоби таркибидаги барча

INTERNATIONAL SCIENTIFIC AND PRACTICAL CONFERENCE "ACTUAL PROBLEMS OF LIVESTOCK DEVELOPMENT, MODERN METHODS AND

DEVELOPMENT PROSPECTS" SEPTEMBER 26-27, 2024

курсаткичлар отхона шароитида сакланган тенгкурларига нисбатан энг юкори булиб, озукаларни истеъмол килиши самарали булган.

Хулоса килиб айтганда, кишлок хужалик хайвонларини ва паррандаларни ирсий имкониятларини тула юзага чикаришда озиклантириш омили асосий уринни эгаллайди. Тадкикот услубияти ва олинган натижаларни тахлили. Тадкикот умумкабул килинган зоотехникавий усуллар ва илмий манбаларни тахлил килиш асосида амалга оширилди. Куркачилик йуналишидаги олимларнинг илмий асарлари ва тавсияномаларидан фойдаланилди.

Хонадон шароитида куркалар асосан бахор фаслида жужа очади. Курка жужаларини бахор фаслида озиклантириш, парваришлаш мухим ахамият касб этади. Бунинг учун энг аввало, куркахонани санитария холатини талаб даражасида булишини таъминлаш керак. Курка жужаларини яхши озиклантириб, парваришланса хам, санитария холати коникарсиз шароитда сакланса, уларнинг куплаб нобуд булиши кузтилади.Санитария холати яхши булмаган шароитда махсулдорлик хам кескин пасаяди.

Катта ёшдаги куркаларни ва ёш жужаларни яйратиб парваришлаш.

Шунинг учун куркаларни ташкарига майдоничага, яъни сайр килиш майдонига чикариш зарур. Х,аво харорати илик булса, 2 кун мабойнида озиклантиришшароитлари ва сув билан таъминлаш ушбу майдончада ташкил килинади. Шу вакт оралигида куркахона механик тозаланади ва кимёвий зарарсизлантирувчи воситалар билан ишлаб чикилади.Дезинфекциялаш (зарарсизлантириш) тадбирлари куйидаги тартибда амалга оширилади. Аввал куркахона биносини эшиклари, дерезалари, поли, том кисми хамда деворлари куздан кечирилади ва зарур холларда таъмирланади.. Бино ичкарисидаги ифлосланган тушамалар (тахта кипиги) тозалаб олиниб чикариб ташланади. Кейин охакли эритма билан деворлари ва поли окланади. Охак эритмаси куриб булгандан кейин, 5-7 см калинликда тушама солинади. Сув ва дон идишлари хамда озиклантиришда фойдаланиладиган бошка жихозлар хлорли эритма билан ювиб зарарсизлан-тирилади. Куркахона биноси санитария холати меъёр талаблари даражасига келтирилгач, фармалин воситасида ишлов берилади хамда 2 кун давомида бинони эшиклари, деразалари зич бекитиб куйилади. Шундан кейин куркаларни ёки курка жужаларини бинога киритишдан олдин шамоллатилади. Бинога хаво кирадиган туйнуклар очиб куйилади, вентеляторлар ишга туширилади, бинонинг ичида доимий тоза хаво айланиб туриши керак. Бу ишлар асосан ахоли хонадонларида бокиладиган куркалар учун амалга ошириладиган тадбитрлар хисобланади.

Агар саноат асосида бокиладиган куркалар булса, олдиндан тайёрланган, механик тозаланиб, зарарсизлантириш тадбирлари утказилган бошка бинога куркалар кучирилади. Фойдаланиб келинган, санитария холати коникарсиз бино тозаланади ва дизенфекция

INTERNATIONAL SCIENTIFIC AND PRACTICAL CONFERENCE "ACTUAL PROBLEMS OF LIVESTOCK DEVELOPMENT, MODERN METHODS AND

DEVELOPMENT PROSPECTS" _SEPTEMBER 26-27, 2024_

килиниб, маълум муддат "ёпиб" куйилади. Хулоса килиб айтганда, "бино буш" ва "бино тулдирилган" тизимида куркахоналардан фойдаланилади. Шундай килиб навбати билан куркахоналар катъий график асосида зарарсизлантирилиб, яна кайта фойдаланиб борилади. Ахоли томаркаси шароитида бокилаётган куркаларга хам ва саноат асосида куркачиликда бурдокига бокиладиган куркалар кишдан чиккандан кейин, уларни омухта емига ва ичимлик сувига витаминларни, минерал моддаларни ва антибиотикларни салмогини купайтириб кушиб бериш тавсия этилади. Чунки кишдан чиккан куркаларни чидамллигини ошириш зарур, акс холда улар касалликка чалиниб, махсулдорлиги пасаяди, семириши секинлашади.

Ёруглик етарли булмагандаги хрлат. Ёруглик етарли булгандаги хрлат.

Куркалар ёругликни ва иссикликни яхши куради. Шунингдек, уларни озиклантириш катъий режим асосида булиши керак, чунки куркалар очликка чидолмайди ва оч колса, бир-бирини чукиб майиб килиши мумкин. Масалан, "Бронза-708" кросс куркаси сакланадиган бинода ёруглик меъёридан ошиб кетса, оч колса, кучлиси бошка куркани бошини яъни мия кисмини чукиб нобуд килиши мумкин. Чунки "Бронза-708" кросси патлари ёругликни яхши сингдиради, кон айланиши тезлашиб, уларни тажавузкор холатга келтириб куяди. Бронзарангли куркалар табиатан урушкок булиб, бу хусусияти наслдан-наслга утади, жумладан мазкур нуксон "Бронза-708" кроссида хам сакланиб колган. Тадкикот давомида хам шундай холат кузатилди, яъни тадкикот давомида ёруглик кучайтирилганда 2 та куркани бошини чукиб нобуд килишди, ёруглик яна уз меъёрига келтирилганда бу холат такрорланмади. Ахоли хонадонида бокилганда бу холатни инобатга олиш керак.Саноат асосида бокилганда бинодаги ёруглик доим миёрда булади, ёруглик назорат килиб турилади.

Куркаларни парваришлашдаги жараёнлар

Куркалар емига ва сувига кушиб бериладиган витаминлар курка уз холатини яхши ушлаб бориши ва махсулдорлиги тушиб кетмаслиги учун кулланилади. ^иш мавсумида куркаларга кучли протеинли ем берилади. Бу эса куркани танасидаги кучли моддалар алмашинувига олиб келади. Бунда куркалар организми бироз зурикади. Бахорда клечаткага бой усимликларни кушиб берилса, куркани ошкозони чарчамайди. Куркалар хаво

INTERNATIONAL SCIENTIFIC AND PRACTICAL CONFERENCE

"ACTUAL PROBLEMS OF LIVESTOCK DEVELOPMENT, MODERN METHODS AND

DEVELOPMENT PROSPECTS" _SEPTEMBER 26-27, 2024_

хароратининг -10°С совук хавода танасидаги ёгларини хисобига бемалол яшовчанлигини саклаб колиши мумкин. ^ор остидаги озукаларни топиб истеъмол килиб юраверади, аммо махсулдорлиги пасайиб кетади.Бахордаги янги униб чиккан кукатлар куркани организмига куч-кувват беради. Бахорни илк кунларидан ахоли хонадонидаги куркаларни купрок сайр килдирилса, турли кукатларни истеъмол килади, тош ва майда синган шишаларни ейди. Сувига аскарбинка, фуразолидан ва В гурухидаги витаминларни аралаштириб бериш мухим тадбирлардан хисобланади. Омухта емига эса биосупервит комлекс витаминларини, кальций моддасини араштириб берилса, куркани махсулдорлигини оширади.

Бу тадбирлар белгиланган дастур асосида саноат асосида бокиладиган куркаларда тизимли равишда доимий кулланилади. Аммо ахоли хонадонларда бокиладиган куркаларга бундай тадбирларни утказиб боришга етарли эътибор берилмайди. Паррандачилик мутахассислари томонидан берилган тавсияларга асосланиб ахоли хонадонлари хам ушбу тадбирлар тизимли равишда кулланиб борилса, хонадонидаги куркаларнинг махсулдорлиги ортади, махсулот ишлаб чикариш купаяди. Хонадон ошхонасидан чикадиган сабзавотларни пучокларини ювиб, майдалаб куркалар емига кушиб берилса, емни туйимлилиги янада ортади.

Куркалар касалланмаслиги учун уларни сувига антибиотик терапиясини утказиб туриш керак. Бахорда куркаларни соглигига, уларни озиклантиришга, парваришлашга эътибор бериш керак.Чунки бахор фаслида турли касалликлар, айникса, юкумли касалликлар авж олади.Куркалар юкумли касалликларга чалинмаслиги учун жужалигидан токи суйишгача булган давр давомида эмлаб борилади. Саноат ва хонадон шароитида бокиладиган куркалар доим кишдан чиккач кучли парвариш талаб килади. Озукаларнинг сифатига, тула кийматли озиклантириш шароитларини яратишга, биноларнинг санитария холатига, касалликларга карши эмлаш ишларига асосий эътиборни каратиш мухим тадбирлардан хисобланади.

Хулоса. Курка жужаларини яхши озиклантириб, парваришланса хам, санитария холати коникарсиз шароитда сакланса, уларнинг куплаб нобуд булиши кузтилади.Санитария холати яхши булмаган шароитда махсулдорлик хам кескин пасаяди. Куркалар касалланмаслиги учун уларни сувига антибиотик терапиясини утказиб туриш керак. Бунинг учун сувига бир ойда 3 марта антибиотик, яъни фуразалидон ёки энрофлаксатцин 10% лиги кушиб бериш керак. Чунки куркаларнинг еми турли таркибда булади. Бир турдаги емдан бошка турдаги емга утганида ошкозон-ичак тизимини мослашиши кийин кечади, шунда куркаларда ич кетиш кузатилаши мукин.

REFERENCES

1. Азимов С, Ашуров З, Урмонов А, Рибина Е. Гуштдор паррандачилик, Т.1974 йил.

2. Алексеев Ф.Ф. Индейка - перспективная мясная птица. Птица и птицепродукты. 2005 г., №5, С.12-15.

3. Б.Д.Аллашов, Д.О.Рахмонов, А.П.Безверхов. Использование сафлора в качестве нетрадиционной кормовой культуры. Ж.// Главный агроном. Россия № 6. 2019. 2019:6.

4. Корнилова В.А. Эффективность выращивания индюшат тяжелого и среднего кроссов при различных способах содержания.диссер.канд.с-х.наук:06.02.04, Самара. 2001г., С.112

INTERNATIONAL SCIENTIFIC AND PRACTICAL CONFERENCE "ACTUAL PROBLEMS OF LIVESTOCK DEVELOPMENT, MODERN METHODS AND

DEVELOPMENT PROSPECTS"

_SEPTEMBER 26-27, 2024_

5. Нурматов А., Жабборов Ш., Х,афизов И., Тагаева Л. Корабайир зотли тойларнинг усиш ривожланишини жадаллаштиришнинг иетор технологияси. Konferensiya materiallari: Konferensiya materiallari:Toshkent davlat agrar universiteti hamda "Science and innovation" xalqaro ilmiy jurnali hamkorligida tashkil etilgan "Smart texnologiyalarni qishloq xojaligiga tadbiq etish va rivojlantirish" mavzusidagi xalqaro ilmiy-amaliy anjumani. Тошкент, 2024/5/30, Тош ДАУ, 200-206b.

6. Нурматов А., Хафизов И. Карабаирская порода лошадей-«золотой фонд» Узбекистана. Вестник Ошского государственного университета. Сельское хозяйство: агрономия, ветеринария и зоотехния. г.Ош, 2024/6/28, №2 (7), С.212-218.

7. Нурматов А.А., Хафизов И.И., Хафизов А.И., Карибаева Д..Скороспелость жеребят карабаирский породы и их помесей с фризской породой. Материалы конференции:Актуальные вопросы совершенствование технологии производства и переработки продукции сельского хозяйства. Мосоловские чтения. Материалы международной научно-практической конференции. Марийский НИИС/Х-фил. Фед. аг.науч.ц.р Сев.-Вос. им.Н.В.Руницкого. 2024г., № XXVI.,C. 486-490.

8. Хафизов И.И., Куччиев У., Хафизов А.И.. Тула кийматли озиклантиришни ташкил этишнинг сигирлар сут махсулдорлигига таъсири. 2009 й., ж:"Узбекистон кишлок хужалиги" журналининг "Агро илм" иловаси., Тошкент, № 2-сон(6), 24-25б.

9. Хафизов И.И., Х,афизов А.И. Отларнинг кадимий аждодларининг узига хос хусусиятлари. Konferensiya materiallari:Toshkent davlat agrar universiteti hamda "Science and innovation" xalqaro ilmiy jurnali hamkorligida tashkil etilgan "Smart texnologiyalarni qishloq xojaligiga tadbiq etish va rivojlantirish" mavzusidagi xalqaro ilmiy-amaliy anjumani. Toshkent, 2024/5/30, ToshDAU, 133-138 b.

10. Холматов А "Куркачилик" 100 китоб туплами, 83-китоб. Тошкент-2021.

11. Х,афизов И.И. ^орабайир зот отлари генофондининг генетик хилма-хиллиги. ж."Узбекистон кишлок хужалиги" журнали, "AGRO ILM" илова, Тошкент, 2023, махсус сон (3) (96), 45-47 б.

12. Х,афизов И.И. Узбекистонда йилкичиликни хозирги холати ва ривожлантириш истикболлари.Конференция материаллари:"Ветеринария сохасини ривожлантиришда ижтимоий-гуманитар фанларнинг урни" мавзусида республика илмий-амалий конференцияси маърузалар туплами. Тошкент, Самарканд давлат ветеринария медицинаси, чорвачилик ва биотехнологиялар университетининг Тошкент филиали., 2023/2/23, 345-353 б.

13. Х,афизов И.И., Х,афизов А.И. Отларни яйлов шароитида саклашнинг афзаллиги ва унга булган талаблар. ^nferensiya materiallari:Ozbekistonning janubiy hududlarida qishloq xojalik mahsulotlarini yetishtirish, saqlash va qayta ishlashning muammo va istiqbollari mavzusidagi respublika ilmiy-amaliy anjumani., Qarshi-2024, 2024/5/17, TIQXMMI, 400403 b.

14. B.D.Allashov, M.X.Zulfikarov, M.N.Sattarov. Primary seed production of fodder crops. IOP Conference Series: Earth and Environmental Science 2020. 614 (1), 012160

15. M.I.Annaeva, F.N.Toreev, M.M.Yakubov, B.D.Allashov, N. Mavlonova. Agrotechnology of Melilotus albus cultivation in saline area. IOP Conference Series: Earth and Environmental Science 614 (1), 012170

16. B.D.Allashov, M.X.Zulfikarov, F.Toreev. Effective agrotechnology for cultivation of forage crops. IOP Conference Series: Earth and Environmental Science 2020. 614 (1), 012159

i Надоели баннеры? Вы всегда можете отключить рекламу.